KATHOLIEK FASCISME?
tKdu&faial
wut
DREIN DRENTEL EN PIET PRIKKEL
F 750.- sua,
F 250.-
F 750.-
DE UREN GAAN
VOORBIJ I
pAsopdiejasi
„KIJK NAAR ITALIË!”
De ware Josef i
D« «atariMSH <f«r geestelijken
M) vernee wm een hand,
een voet
AANGIFTE MOET» OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERUJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
-
Servische Orthodoxe
'Kerk
A T 1 T* A 9C* <U* rijn ingevolge de veraekeringsvoorwaarden tegen
Al >1 .h A til Jnlnlr* O ongevallen verzekerd voor een der volgende tritkeerlngen
fascisten.
41
Toen Piet 's morgens opstand, besloot hij zich eens goed te
scheren. Op het kastje lag een scheermes gereed, maar toen
hü in het spiegeltje wilde kijken, zag hij dat 1 een heel goed
koop soort wws.
Piet en Drein maakten het zich gemakkelük en gingen ieder
in den gemakkeUJksten stoel zitten, die er in huis was. In de kast
stonden een heeleboel koekjes en ze zetten elk een schaal naast
zich neer, want de meneer had gezegd, dat ze maar doen moes
ten of ze thuis waren.
UTT HET FRANSCH VERTAALD
DOOR CHRISTINE KAMP
a
18
8
lijken op een volwassen
niet inderdaad de vader,
ktheid tot werken door
beenen of belde oogen
Bierwet-1B17, de Wetten inzake den accijns op
den wijn, en de Wet op de vermogeasbelastlng-
1882.
Alle drie de boekjes «Un bewerkt door den heer
P. Karmelk, Inspecteur der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen.
uitgesproken wenschen hebben,
krachtiger lichamelijke^
een grooter weermacht.-
steuning van de kunst.
ongeval met
|ken afloop
De patriarchale synode der Orthodoxe Kerk
in Joego-Slavlë heeft besloten alle kerkelijke
goederen zonder uitzondering onder Mn finan
cieel beheer te brengen. In het kader van deze
flnancieele reorganisatie worden ook alle be
lastingen der kerkelijke gemeenten opgeheven
en in plaats daarvan Mn algemeene kerkelijke
belasting ingevoerd, weitas de staat la den roem
van een bijslag van tien opcenten op' de staats
belasting zal beffen. Tegelijkertijd worden alle
plaatsgelden afgesohaft. Ook de honoreering
van de geestelijkheid wordt opnieuw geregeld.
De lagere geestelijkheid wordt zonder reke
ning te houden met rang, alleen de opleiding
geeft den doorslag In drie klassen Inge
deeld. De eerste categorie omvat de geestelij
ken met universitaire opleiding; hun maan-
delljksch beginsalaris bedraagt 1200 dinars ‘ün
dinar is pl.m. 3K cent). Tot de tweede cate-
Een prima reflector en een wit achter-
spatbord op uw fiets baten niet als er
'zooJets gebeurt! (U weet toch, dat die
witte achterspatborden ook overdag
verplicht zijn 71)
.JDreïn”, riep Plet, „kom eens kijken wat een gekke spiegel."
.Dat is heelemaal niet zoo gek”, antwoordde Drein, „Zoo*
spiegel heb ik wel eens meer gezien. Dat noemen as een lach
spiegel.”
ten, die men gaarne genegen Is als onbeteeke-
nend of als exceptie op te vatten.
In een groot restaurant zitten vele groepen
menschen aan tafeltjes te eten. Er wordt leven
dig gepraat en gelachen. Ergens zit een onder
luitenant alleen en leest zijn courant. Een tafel
tje verder zit een groote familie bijeen, eenlge
heeren en dames en enkele jongelui. Iemand
zegt iets, een opmerking een afkeurend woord
over Italië. De onderluitenant staat op.
schreeuwt heftig gestlculeerend, beveelt te
zwijgen, dreigt met arrestatie. Verschrikt zwijgt
t geheels restaurant; niemand waagt het tegen
de brutale Inmenging te protesteeren. De ge
sprekken worden fluisterend hervat en als na
lenigen tijd de onderluitenant opstaat 'èn heen
gaat, brengt ieder hem onderdanig den „romein-
schen groet. Een Italiaansch” heer. groot-lndus-
trieel en ingenieur vertelt mU, dat dit incident
heel .gewoon” is. Men moet voorzichtig zijn,
zijn meenlng voor zich houden, vooral als er
een officier of een zwarthemd in de buurt is.
Dit is dictatuur, terreur, splonnage, verraad, be
dreiging en het aanvaarden hiervan behoort
tot de fascistische levenshouding ook in Italic.
Zfj is er «Idzaam althans als echte levens
houding. veelvuldig in schijn en bij gelegenheid.
Er is Inderdaad veel veranderd in Italic ook
ten goede, maar toch.... wie Nederlander Is.
zal naar Italic ziende en dit nauwlettend ken
nend de vraag, die wU boven stelden met be
slistheid ontkennend beantwoorden.
Neerland behoeft in onzen tijd zeker een
krachtig, voortvarend staatsbestuur, er moet
voor de werkloosheid, de jeugd, voor sport,
kunst, wetenschap enz., vooral ook voor leger
en vloot In snel tempo veel worden gedaan,
maar.... de fascistische regeeringsvorm. ook
die van Italic is voor ons land met beslistheid
af te wijzen.
veel vrier
met haar
„Nu,” zei ik, ,4k meen te weten, waarom je
ondanks je vroolljk, onbezorgd ulterlük. je ont
wikkeling, je geld, nog altijd ongetrouwd bent,
en als je bet goedvindt, dus het me niet kwa
lijk neemt, dan zal ik het je zeggen.”
„Ga je gang maar Cissy,” stemde ze toe en
ze zette zich in postuur om te luisteren:
..Waar mannen van houden," begon ik, ,Js
iemand, waarvan ze geestelijk en lichamelijk
de meerdere zijn. JU bent te büdehand, kind
lief, met je 28 jaar. Mannin vinden het heer
lijk tegen een vrouw te kunnen zeggen: ,JÜ
kleine idioot.” Ze houden van haar, omdat ze
denken, dat die lieve kleine schat niet voor
zichzelf kan zorgen en dat zU het voor haar
moeten doen. Ze negeeren liever een vrouw, die
voor zichzelf kan denken. Vooral op bet ge
bied van sport zün ze zeer gevoelig en een
vrouw die hen bü zwemmen, roeien, tennissen,
auto-rijden en al die dingen de baas is. be
wonderen ze, maar ze passen er voor ze tot
vrouw te nemen. Maar,” ging ik voort, ,4k heb
het er nu eenmaal op gezet, je vóór *t einde
van ’t jaar gelukkig te zien. Een van m’n
vriendinnen, mevrouw Middleton, die je nooit
gezien heeft, wil je graag eens te logeeren heb
ben. Je gaat er dus heen, maar als je er bent,
laat je al je gewoonten in den steek. Je bent
daar een aardig meisje, dat met breien haar
tüd passeert. Je kleedt je eenvoudig en je weet
niets van sport of autorijden; denk er aan
„Maar dat is om dood te gaanl” riep Edith.
,Jk sou maar gaan en m’n advies trouw op
volgen,' hernam ik. „Er komen daar verschil
lende ongetrouwde heeren over den vloer, en
dan.... enfin, nu weet je genoeg.”
En zoo vertrok Edith naar mevrouw Middle
ton, voor wie ik haar een brief had meege
geven, met het verzoek, m’n schoonzusje onder
haar bijzondere bescherming te nemen. Haar
self had ik verzocht me geregeld over haar be
vindingen te schrijven.
Den eersten brief kroeg ik al een paar dagen
later. Daarin schreef ze, dat ze d'r best deed
haar rol goed te spelen, maar dat het vreese-
lük vervelend was. Verder vertelde ze, dat ze
vlijtig breide en borduurde en alle familie-al
bums doorkeek, die men haar voorlegde.
Ik schreef haar een brief terug om haar op
te beuren, met tal van goede raadgevingen en
drukte haar speciaal op 1 hart haar eigen
wijsheid en kennis vooral niet voor de „heeren"
te luchten. Nog ontving ik een paar brieven
van Edith, allesbehalve aangenaam van in
houd.
Zoo
zonder succes, toen eensklaps de Jongste broer
van mevrouw Middleton kwam opdagen, die
kapitein in t koloniale leger was en z’n verlof
in Engeland kwam doorbrengen. Uit het feit,
dat Edith z’n aankomst meldde zonder eenig
commentaar, maakte ik op. dat hij veel indruk
lang, of ze deelde me alle mogeljjke bijzonder
heden over hem mede. Ik begreep toen, dat ze
verliefd op hem was en niet zuinig ook. Ze
beloofde me echter coute que ooute, haar rol
trouw te blfjven speten. Van mevrouw Middle
ton boorde ik intusechen. dat kapitein Gar
diner veel tijd met Edith Zoek maakte, om haar
de geheimen van
z’n auto te lee-
ren en haar on
derricht te geven
in t besturen van
dat voertuig. In
m’n geest zag ik
bL hoe Minduch-
tig m’n schoonzusje naar dit alles luisterde,
terwijl ze er misschien meer van wist dan de
kapitein zelf.
Toen ik echter na drie weken nog niets van
een verloving hoorde, ging ik persoonlijk eens
poolshoogte nemen en kwam tot m’n spijt tot
de bevinding, dat er andere meisjes in 't spel
waren gekomen, met wie kapitein Gardiner
zich meer bezig hield dan met Edith. Hij nam
ze mee in z’n auto, arrangeerde feestjes en
spoctpartljtjes, zonder echter van Edith nog
bijzondere notitie te nemen.
Ik kan me voorstellen, hoe vreeselljk dat
voor haar was. Den eersten keer In haar leven
werkelijk verliefd te zijn en dan te zien, dat
anderen boven je gesteld worden, dat is al heel
erg voor een vrouw.
Maar op een moeten zomerdag gebeurde er
Iets heel bijzonders. Edith vertelde me later
precies zooals alles zich had toegedragen.
De kapitein had haar op een middag, lou
ter uit beleefdheid, ultgenoodlgd een auto
ritje met hem te maken, blijkbaar omdat er
niemand anders aanwezig was. Heel schuch
ter, dus volkomen in haar aangenomen rol.
had ze naast hem piest» genomen en weldra
reed de auto met een flinke vaart over den
weg.
Op een gegeven oogenbllk, toen de auto van
een steile helling naar beneden reed, zagen ze
eensklaps aan den eenen kant van den weg
een hooiwagen naderen, terwijl In dezelfde
richting, waarin ze reden, een wagen met kln-
nderwljae naar beneden sukkelde.
kjjk uitl" riep Edith; „werijden
Nooit deed hü mee met hun dwaasheden
en toch nooit zouden zü het wagen hem daarom
te bespotten. Zij hadden zelfs een diepen eer
bied voor zijn karakter. Hjj was er een, die zich
nooit op den voorgrond stelde, alleen maar als
het ging om moeilijke opdrachtenDie ver
trouwde Ik hem dan ook altijd toe. Op bet
oogenbllk kan ik mij zijn na am niet meer herin
neren, maar me dunkt, mevrouw, u moet wel
weten, wlen Ik bedoel.”
Het was Hugo, die antwoordde: .Dat Is zeker
Je buurman, die Dominique de Uhalde, die ons
dezen zomer eens is komen bezoeken."
„Dominique dUhalde! Juist, die is bet. Ate U
hem ontmoet, mevrouw, zou u hem* dan willen
herinneren aan zijn voormallgen chef? Hot speet
mjj zeer dat hjj zijn ontslag bü de Marine nam;
hl) zou tot de hoogste posten zijn gekomen.”
De admiraal nam daarna afscheid, niet ver
moedende, welke ontroering hü opgewekt had.
die de Jonge vrouw moedig tot in het diepste
Van haar gemoed verborg. Zfj vreesde te zeer
Er zijn In Italië weinig menschen, die niet
Mussolini hoogschatten, maar er zijn minder
dan men oppervlakkig zou meenen.
Er zijn er ontelbaar velen, die het fascisme aan
vaarden als een noodzaak, zelfs als een gave,
maar weinigen, die de fascistische levenshou
ding accepteerden, aannemen konden. Want
en dit mag wel met nadruk worden geconsta
teerd ook het fascisme In Italië vertegen
woordigt een levenshouding.
Zeker is het minder theoretisch geformuleerd
dan Abet natlonaal-soclalisme In Dultschland,
vrij van rassenwaan en Jodenhaat, vrij ook van
bewust modern heldendom en uitgesproken
vijandschap tegen al wat christelijk is, maar
toch ia bet een levenshouding, die bedoelt op
de peheele persoonlijkheid beslag te leggen en
zjjn verhouding tot God en medemensch, tot
recht en macht, tot arbeid en vrijheid te be-
heerschen.
Een mensch verraadt zijn innerlljksten aard
vaak door een schijnbaar otibeteekenende ult-
drukklngsbeweging of een onnadenkend gespro
ken woord. Zoo herkent men het wezen van het
fascisme in Italië beter dan aan parades en
toespraken aan kleine gebeurtenissen, inciden-
„O.TS, o.
op hen in!"
„Wel verd....", mompelde kapltëin Gardi
ner tusschen z’n tanden en m’n schoonzusje
zag tot haar verbazing, dat hl) eensklaps de
kluts was kwijt geraakt, terwijl de auto met
onverminderde snelheid voortijlde.
Dat was voor haar sportieve natuur te veel.
„Stomme eendl” riep ze, duwde hem op zij
en nam het stuurwiel uit z’n handen, juist op
tijd, om met twee sierlijke zwenkingen tus
achen belde vehikels door te rijden.
„Zóó moet je sturen en niet ritten slapen,
idioot!”
Toen ze dit gezegd had, ontwaarde Edith
met schrik, da* ze den geheelen goeden in
druk, dien ze me* zooveel zorg gekweekt had,
had prijs gegeven. Maar vóór ze goed en wel
wist, wat er gebeurde, had de kapitein z’n auto
aan den kant gezet, haar omhelsd en haar ge
kust. Niet alleen had hij haar allerlei Ueve
woordjes in t oor gefluisterd, maar hij had
haar met aandrang verzocht'z’n vrouw te wil
len worden.
HU bekende haar, dat, van t eerste oogen
bllk af, haar schoonheid en lieftalligheid reeds
groeten Indruk op hem hadden gemaakt, doch
dat hij tenslotte maar besloten had van haar
af te zien, „omdat zoo’n meisje waar niets bü-
zat, toch geen goede levensgezellin voor hem
zou zün. Nu had hjj echter gezien, dat ze
.spirit" had en wel spprtlever was dan hij had
gedacht. Z’n liefde was nu met verdubbelde
kracht teruggekomen.
Dit alles vertelde Edith mjj met een stralend
gezicht; ook dat ze al verloofd waren.
Ik gaf haar den raad, hem nooit te vertellen
van de vergissing, die hü gemaakt bad, door te
veronderstellen, da* ze door z’n autolessen het
sturen geleerd had.
Op de enveloppe kon hij nog uw adres schrijven
maar toen hü het papier wilde beschrijven, was
zUn bevende hand er niet toe in staat en kon
hü slechts een enkelen rin neerpennen dien ik u
send zooals die is. Misschien heeft die voor u
een groote beteekenls.’’
Margalta raapte het tweede velletje op. Het
geheimzinnige woord, het eenlge, waarin de ster
vende zijn vurig verlangen cm de ziel van zü»
nicht te behoeden had neergelegd, be* was
het woord, dat men op den muur van het oude
huis zag staan, boven den zonnewijzer. die de
uren aangaf: FVGET.
ZU liet zich vallen tegen do leuning van haar
fauteuil: het tooneel van dien morgen op haar
twlntlgsten verjaardag stond haar weer levendig
voor den geest. ZU meende zelfs de ernstige stem
te hooren, die nu profetisch teek: „Het groote
gevaar, weet je, als men niet meer beminnen
kan, dat is om rich hoen naar oen ander hart
te zoeken, dat aan het onze beantwoordt, dat
om sbI troosten."
Wat was dat waar! Ate er van droomde te
ontsnappen aan haar langzame marteling, waa het
niet alleen om de gezondheid van baar kind, maar
omdat zU wist, dat ginds harten zou vinden,
die haar zouden troosten in haar leed, niet
alleen haar vader, haar tante, de oude pastoor
van Arnaberry, maar ook hü, dien rij bijna
dagelijks sou ontmoeten op de wegen of op het
kerkhof, hü, die dan alleen zou zün in zün oen.
zaamheld van Uhaldia en misschien bekoord
zou worden door een vriendschap, die hU rein
oordeelde.
heengaan....” ZU was bang, dat 1
oogen de reden zou teesn, die haar
Daarom zat zU slechts: Jk zal aoo ongerust zün
ate je zoo ver weg bent. Ho* kind is zoo teer.
Telkens, ate ik ha* woog, bemerk Et, dn* hU nto*
vooruitgaat."
dus niet een en ander, dat wü van het moderne
Italië kunnen overnemen in de apparatuur, de
inrichting van ons bestuur? Tot ondersteuning
van deze gedachte wijst men gaarne op de vele
uitnemende werken, die door Mussolini tot stand
kwamen, op het technische succes van het fas-
Deae opmerking te zeker de overweging waard.
In Italië is veel veranderd. De treinen loopen
op tijd. de openbare (niet de verborgen) bede
larij te verminderd, een groot deel van het land
te geëlectrificeerd, groote gebouwen zijn verrezen,
moerassen werden drooggelegd, het leger en ds
vloot zijn tot ongekende grootheid geworden, 1e
jeugd tot lichamelijke ontwikkeling gedwongen,
de analphabeten vrijstel verdwenen.
Wie Italië na vele jaren terugriet aai dit alles
bewonderen en overtuigd zUn, dat Mussolini
voor dit land in vele opzichten een zegen was.
Teruggekeerd In eigen land zal hU echter zien,
dat ook hier veel veranderde, veel gedaan werd,
veel technische modernisatie werd doorgevoerd,
ten deele door de rogeering, ten deele door het
particulier Initiatief.
Menigeen zal juist na een bezoek aan ItaU*
- n.v. tot een
opvoeding onzer jeugd,
„5een Intensiever onder-
,-%et is waarlijk te ho
pen, dat zU die in het volgend jaar geroepen
worden Nederland te regeeren eens in Ital>.‘
gaan kijken en inzien, dat wij veel van dltland
leeren kunnen.
Maar Juist een nauwkeurige bestudeering van
de wijze, waarop‘aanbevelenswaardlge vooruit
gang in Italië tot stand kwam, leert, dat deze
wijze van uitvoering voor ons land on
aanvaardbaar te.
Sport en militarise tie moge hiervoor een spre
kend voorbeeld zUn. ZU zijn in Italië uitdruk
kingen van een regime geworden, kenteekenen
van een regeeringsvorm, die het land wellicht
In een critisch tijdperk behoefde, maar die zelfs
In Italië toch een ingrijpen van buiten af, een
Ingrijpen In den htetorlschen volksaard betee-
kent.
moeder, toen de auto de reizigers wegvoerde.
„Trouwens is het niet mijn plicht mijn kind op
te voeden, het sterk te maken, opdat hij eens
een man moge zijn, dien naam waardig, gereed
tot elk offer?"
ZU was overtuigd, dat haar man zich er niet
tegen sou verzetten HU vreesde te zeer den hel
deren blik, die hem oordeelde. Wat den baby in
zUn wiegje’ betreft, nauwelijks had hl) er eenlge
belangstelling voor, het was alsof hU rich
schaamde de vader te zUn van dat bleeke,
nietige schepseltje.
Die gedachte had z*j gekoesterd, toen
Yocheppa verscheen met een brief, voorzien
van bultenlandsche postaegete. Margalta uitte
een kreet van vreugde: „Het te bet schrift van
oom Michel!”
Maar toen zU zag, hoe beverig de letters op
het adres gevormd waren, werd zU bang en zei:
„HU schllnt ziek te wezen.”
Met angstige hand maakte sU den brief open.
Twee velletjes postpapier vielen er uit. Op een
daarvan had de overste van den missiepost ge
schreven: „Mevrouw, het »PUt mU u den dood
te moeten berichten van uw achtenswaardlgen
oom, pater d’Eskerona. In mUn armen te hU
gestorven den dood der heiligen. Gedurende de
laatste dagen van sün leven week de Ulkoorts
niet. HU praatte over u of liever, hU praatte
alsof u aan zün legerstede zat en naar nem
luisterde. „Margalta,herhaalde hl), „beloof mU
da* ate je lUd*. je je smart aan God zult toever
trouwen.'' Ten laatste kwam hU een beetje bU
kennis en na de H.H. Sacramenten ontvangen
te bobban, vroeg bU papier aa een envateppe.
een vergeWklng te maken tusschen dien sterken
man, zoo zeker van zichzelf, die zonder af te
wijken den weg volgde, waar het geloof hem
heenvoerde, en dien zwakkeling, slaaf van elke
gril, elke gemoedsbeweging, die door het leven
ging, zonder het hoofd ten hemel op te beffen.
En die was toch haar echtgenootI....
De Llserolles keerden tegen het einde van
September terug naar Parijs en dadelijk begreep
Margalta, dat haar dróóm om haar man aan
haar zUde te houden zou verdwUnen. zoodra hU
weer in contact kwam met het wereldsche leven
aldaar.... Nooit zou zU In staat zUn om dien
wankelmoedige, vUand van elke regelmaat en
begeertg naar geld evenals naar roem, tot een
ander leven te brengen. Weer dacht zü aan de
kruisen, die de geduldige Magdalena’s op hun
grafsteden vormen met dunne schelpen en die
door den wind eiken dag opnieuw verstrooid
worden.
Geheel haar leven zou zulk een geduldig werk
zUn; tegenover die aoo sombere toekomst, zonder
een enkel straaltje van geluk, ondervond zU
een duizeling, alsof zü in een afgrond neer
bonk....
Het kind kwam ter wereld op bet einde van
November, op een van die dagen, als de herfst-
nevels zich verspreiden vnr de laatste chrysan-
tM> in den tuin.
Het was teer, nietig en leek heetemdtal niet op
de mooie, Basklache kinderen, die Margalta
thuis aoo dlkwUls had gezien. Na het bekeken
te hebben liep Hugo weg en mevr. Llserolles
sei: ,.Op wie lijkt hU? Ik weet het niet!"
Itah Mek hU «P rijn vader, in zoover aan pee
•a w *n schoonzusje Edith beweerde steeds
IVI dat ze geen type was om te trouwen. In
XTX werkelijkheid was ze een schat. Ze was
een frisch gezond meisje, met een fünen smaak
en zeer sportief. Bovendien had ze wat geld en
m, maar.... geen enkele scheen
willen trouwen. "Op haar gemaakt had. Het duurde dan ook niet
geboren kind kan
persoon. Was het
die door zün leven tot het uiterste opgevoerd,
het kind dat verarmde bloed had ingestort?
Juffr. Gracieuse, die met haar twee broers
gekomen was om b<j het Doopcel tegenwoordig
te zün, bemerkte ook die gelijkenis en con
stateerde die, zoodat de grootmoeder er boos om
werd, want het spreekwoord zegt: Slechts de
waarheid kan kwetsen.
Zü bleven niet lang in Parits, waar zü rich
niet op hun gemak voelden. Janekl klaagde over
duizelingen en durfde de groote pleinen niet
over te steken. HU had echter zün petekind en
de petetante, mevr. LiseroUes met oadeaux
overladen, maar zü was erg ontstemd, toen hü
haar vertelde, dat hü op zün koeten een gast
huis wilde bouwen dlchtbü zün woning te
Arnaberry, en dat dat huis na zün dood een
toevluchtsoord zou worden voor ozde Baskteche
mannen, die naar Amerika waren gegaan, maar
daar geen fortuin hadden gemaakt.
Arnaud zweeg meestal, hü luisterde en lette
op en leek niet tevreden over hetgeen hü hoorde
en zag. Toen hü ging vertrekken, vroeg hü sün
dochter: „Wanneer kom je ons eens bezoe
ken?”
Zü antwoordde: „Ik weet het niet...."
Hü drong aan: „Het zou je kind goed doen."
Dat meende zü ook; hü sou den heelen dag
in de buitenlucht kunnen zün en als hü wat
grooter werd, zou hü op het grasveld kunnen
spelen met Belaa, den zwarten spaniël, onder
den blik van den verren Rhune.
Jk tel hier haast niet mee,’* daebt ris jeape
t u ik wederom eenlge maanden in Italië
[\l ben, mü aangepast heb aan de levens-
K dit land, gewend ben aan de
slechte cigaretten, de goede keuken, de vruch
ten, den wün, de expresso-koffie en zooveel, dat
als kleine dagelüksche genoeglükheden of ver-
drietelükheden terugkeert, wil ik toch de vraag
beantwoorden, die mü herhaaldelük geeteld
werd, nJ.: „Is de Itallaansche fascistische be
stuursvorm niet een aanbevelenswaardlg voor
beeld voor Nederland?”
Deze vraag leeft onder’ velen in ons land. Zü
wordt gesteld „door ontevredenen In allerlei krin
gen, niet het minst onder Katholieken, die het
afglüden van een democratisch parlementair
stelsel tot de machteloosheid van tegenstrijdig
heid en de niveau verlaging door het gewicht der
massa betreuren, maar toch den antl-christelü-
ken oorsprong en verschünselen van *t Dultsche
natlonaal-soclalisme beseffen. Deze vraag wordt
gesteld door hen, die den persoon van Mussolini
bewonderen om de beslistheid van sün optre
den, het romantische pathos van rijn woord,
maar bovenal om de vele voortreffelüke verbe
teringen op sociaal en cultureel gebied die nü
in Italië tot stand bracht. En ten slotte wordt
deze vraag voor alles gesteld met den verborgen
wensch een bevestigend antwoord te ontvangen
door ben. die om een of andere reden geen
weerstandsvermogen tegen nationaal-soclalistl-
Mhe Infectie bezitten en daardoor vaak zon
der het te weten de verbreiding van deae
ziekte door hun eigen persoon bevorderen.
Er is in Nederland steeds een onweerstaan
bare neiging geweest om naar het buitenland te
rijken. BU een volk, dat door zün hoog ont
wikkelingspeil de Europeeeche litteratuur in zün
cultuurbezit opneemt en door zün groote wel
vaart in staat is bü duizenden jaarlüks over
Europa uit te zwermen, is dit verschünsel niet
al te verwonderlük. Het is dan ook niet een
verschünsel van dezen tüd, van inzinking van
nationaal gevoel of crisis-malalse, maar het is
een wezenlük kenmerk van Nederlandschc
geesteshouding, zü het ook een bükomstlg ken
merk, dat in gezonde tijden op het innerlüke
volksleven niet of weinig Invloed heeft uitge
oefend.
Elk bükomstlg kenmerk van een volk, even
als van een persoon, kan in ongunstige tijden
echter oorzaak van ziekte worden en de nei
ging om naar het buitenland te rijken is zulk
een ziekte geworden. ZU uit zich dan in een
er naar' blüven küken, er op staren, er zich in
verliezen, er zich aan vergeten. In den kring, die
zich niet zonder onbewusten humor „nationalis
tisch” noemt, Is deze ziekte als een chronische
verkoudheid, die het stemgeluid verandert, het
denken bemoellükt, prikkelbaar en onrustig
maakt. Voor de N8B. is het rijken naar het
buitenland niet meer een bükomstlge Neder-
landsche eigenaardigheid, zooals er menschen
zün, die altUd met een open mond loopen, m—r
voor deae nationalistisch heetende partü Is het
tot een grondkenmerk geworden, iets dat in
alle uitingen yan het leven verschünt.
Met bUzondere hardnekkigheid kükt men naar
Italië en wil anderen doen meeküken. Dat heeft
groote „propagandistische” waarde. In Italië
immers, zoo vertellen deze rijken, kan men
zien, dat een fascistische beweging vrü blijft
van rassenideologie en godsdienstvervolging,
vooruitgang en grootheid brengt, orde en zede
lijkheid. arbeidsvreugde en welvaart enz. Dabq-,
zwam, dié tan Katholieke süde tegen het na-
tlonaal-soclaHsme worden aangevoerd gelden,
zoo zegt men, niet voor het fascistisch Italië.
Laat Nederland dus daarnaar rijken en goed
ook. Laat het alles precies bezien om het na
te volgen, tot het zwarte hemd en den romeln-
schen groet toe.
„KÜk naar Italië” is het parool, waarmede
degenen gelokt worden In de verstrikkingen van
het natlonaal-soclalisme, die op den roep: .KÜk
naar Dultschland” gevlucht zün.
Er is een begrüpelüke neiging om den invloed
van de fascistische tendensen in ons land, tf
onderschatten of te overschatten.
Het eerste is verstaanbaar in zooverre als men
de historische binding van ons volk aan
Christendom én beschaving, democratie en per-
soonlüke vrijheid voor oogen houdt en tevens
de holle schreeuwerige en naïeve propaganda-
blaadjes inziet, die van z.g. nationalistische par
tijen uitgaan. Tot overschatting van deze be
weging wordt men verleid Indien men de situa
tie in politiek en economisch wicht van ons
land in toenemende mate als wanhopig aanziet
en daarmede de nadering van een crlfcche op
lossing nabü acht.
Voor beide partijen, zoowel voor hen, die het
gevaar van de NSB. onderschatten als ook
voor hen, die haar overschatten is het zeer nut
tig den raad, die van gene süde telkens, wordt
gegeven, op te volgen en eens goed naar het
moderne Italië te küken. Dan vallen twee din
gen op n.l. dat ten eerste de regeeringsvorm,
die in Italië heerzeht alleen historisch verstaan
kan worden uit een gedesorganiseerde politieke
en economische constellatie en ten tweede, dat
het fascistisch regime geheel gecentraliseerd is.
beheerscht wordt door den persoon van Musso
lini. Dit kan leder weten, die Italië voor en
na den wereldoorlog kent en die sinds de laatste
veertien Jaren een levendig contact met land
en volk onderhield. Er is geen twüfel aan, dat
een ingezonken welvaart en een krachteloos ge
worden volksldeologie, geestelüke en stoffelüke
armoede dus, een land doet uitzien naar een
ideq de aken de eerste paar weken
gorie worden de geeetelüken gerekend, die het
eindexamen gymnasium hebben afgelegd en
oie het pclestersemlnarium hebben bezocht,
maandelüks beginsalaris MO dinars. De geee-
telüken die hun theologische ooleldlng on een
middelbare school hebben ontvangen, vormen
oe darde klasse. Daar de orthodoxe priesters
gehuwd sün, is voor elk lid van bet gërin een
niaandelükache büslag van 120 dinars voorzien.
Iedere pastoor heeft daarenboven bet recht op
een ambtswoning, een hectare tuin en een
duurtebüslag naar gelang van de prijeen der
levensmiddelen in sün standplaats. De pa
triarch, het hoofd der kerk, ontvangt een
isnaandelüksch honorarium van 28.000 dinars,
plus representatiekosten tot een bedrag van
25.000 dinars maandelüka uit kerkelüke fond
sen en 35.000 dinars per maand uit de staats
kas; totaal 85.000 dinars per maand. De me
tropolieten ontvangen oer maand 12.000 di
nars, waarbü de representatiekosten zün in
begrepen. de bisschoppen 10 500 en de hulp
bisschoppen 8000 dinars. Het kerkelük centraal
beheer heeft tevens voor alle roerende en on
roerende goederen groote verzekeringen geslo
ten. (Ned. Chr. Persbureau).
vuurrood gezicht. „De blüf hier, ik aal mün poet
niet verlaten. En wie weet? Misschien zal ik
door mUn geduld hem toch nog kunnen ver
anderen.”
ZU schreide, toen haar man binnenkwam,
maar hü merkte er niets van. HU was opgewon
den zooals steeds, als iets sün hoogmoed vleide
of sün eerzucht opwekte.
„Ik heb groot nieuws,” zei hü. „Gravtn de
Maubemy organiseer* een kruistocht op baar
jacht La Gloire naar de Balearische eilanden.
ZU heeft moeder en mü ultgenoodlgd mede te
faan en je begrüpt, dat wü het aannemen. Zoo
iets mag men niet weigeren. Voor mü «al het
een gelegenheid zün om zeer interessante noti
ties te maken en verder zal ik er Massot bewer
ken, die ook aan boord zal zün, ik zal kennis
kunnen maken met Invloedrijke personen en ssd
er onze oude kennissen vinden, Cheron Beral,
de bsurones Sergeard, mevr. Lorgerie.,..*
Dat waren namen, die onaangenaam klonken
in de ooren der jonge vrouw, maar zü gaf daar
niet aan toe en zei: JDus laat je mü hier
alleen?"
„Noen.... Je kunt naar je familie gaan.**
ZU wilde ntet antwoorden: ,JMar wil ik ntet
heengaan....” Zü was bang, dat hu M haar
gave men zou zelfs kunnen zeggen een aal
moes naar een van bulten af toegestoken
hand, die de reddende hulp moet brengen. Wat
Napoleon eens voor het Frankrijk na de revo
lutie deed, kon Mussolini op geheel andere wüze
voor Italië doen. Maar sootnin als de andere
Europeeeche landen naar bun Napoleon zoch
ten of vonden, zoomin kan een land als het
onze tmtteeisn wat na den wereldoorlog In ItaUë
gebeurde. Een regeeringsvorm kan men niet
maken en seker niet namaken.
Italië was en is met Nederland niet verge
lijkbaar. Het is historisch niet als Italië en
ook Dultschland in nieuweren tüd uit de
samenvoeging van kleine zelfstandige staten
ontstaan, maar beeft veeleer als eenheid ten
deele vergelükbaar met Engeland en de Scandi
navische landen, in economisch, sociaal en cul
tureel opzicht een ononderbroken, gestadlgen
ontwikkelingsgang tot op onzen tüd doorge
maakt.
Wie van Turün en Milaan tot Napels en Pa
lermo Italië kent, weet dat de schrille tegen
stellingen niet alleen naar gewest en volksaard,
maar ook naar stand en rang, naar beschaving
en welvaart den vltalen grondslag vormden voor
opposities en conflicten, voor ontbrekende saam-
hoorlgbeid, en elke binnenlandsche politieke
eenheid of duldelüke positie in de wereld on-
mogelük maakten.
Wie de geschiedenis en de cultuur van het
heerlüke land van Dante en Giotto, van Michel
Angelo en Leonardo da Vinei ook maar eenigs-
zins kent, weet hoe de grootheid van Italië aan
gewestelüke welvaart gebonden was.
Hoe verschillend is de volksaard van Lom-
bardlje van Umbrië, van Rome, van Sicilië en
hoe verschilt het overal van het Nederlandse!:
volkskarakter. Het te werkelük nuttig om naar
ItaUë te küken en goed te zien, welke licht
zinnige dwaasheid er gelegen te in de opper
vlakkige uitspraak die in ons land gepropageerd
woidt ate zou de Itallaansche fascistische
staatsvorm ook voor Nederland passend sün.
WU hebben een andere geschiedenis en daar
om een anderen aard en een ander leven. Ons
land bracht geen Dante en geen St. Franciscos
voort en kan in onzen tüd geen Mussolini en
daarom geen fascisme brengen.
Maar zoo vraagt mén wellicht te de or
ganische samenhang «n dus de onverbreekbare
eenheid van historie, vblksaard en regeerings-
vorm niet beperkt? Is er niet veel aan elk
levend geheel, aan een mensch, zoowel ate aan
e«n volk, dat in Meeding, uitwendlgen v'rm, ge
woonte, gebruik, verworven werktuig is? Is er
,,v^vaa, aaa sa tawïvv iigv vawj)
„dat mooie advies komt veel te laat Ik heb
het hem al denzelfden dag verteld.”
„O. wat een gansje ben je!" En wat zei hü?”
vroeg Ik.
.Dat het idioot was om te denken, dat ik
nooit voor dien tüd ten huwelük was gevraagd.
De eenlge reden daarvan was, dat de ware
Jozef voor mü al dien tijd in Afrika had ge
zeten en nu eerst in Bageland was terugge-
komen."
5
3
I
S
8
l
A
3
8
2
9
3
3
1
7
9
4
