ONS BLAD
De herziening van de Grondwet
Meening der Tweede Kamer
Democratie moet
zich beschermen
de Barometer
De belangrijke rede
van Koning Leopold
1
1
I
I
Teleurgestelde verwachting rechtvaardigt
naar de meening van verscheidene
leden geen afwijzing
Het nieuws van heden
tl
11
Andorra bekneld
geraakt
Nieuwe onlusten
te Bombay
ROSLEDO INGENOMEN
DOOR DE RECHTSCHEN
Kerk en staat in
Duitschland
i
JOH. LAUWERS
PAYCLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
i/
1
7
H
I
I
Groot aantal dood en en gewonden
Madrid wint te Praag
Ras Nassiboe overleden
I
7
1
Het leger, van 7 man, werd door
Franschen ijlings geassisteerd,
doch dezen trekken zich
niet meer terug
Toestand opgehelderd
door ’s konings woord
Huiszoeking bij den
Nuntius te Muenchen?
Hardnekkige geruchten over een
aanstaande scheiding
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
2
if
II
Ook de dood wordt
gelijkgeschakeld
Eibar aan het Noordelijk front
omsingeld; Bilbao tot op
30 K.M. genaderd
I
België is bereid tot verdediging,
doch niet tot strjjd op vreem
den bodem tengevolge van
internationale accoorden
VOOR UW ZUIGELING
GECONDENSEERDE KARNEMELK MET BLOEM
„NUTRICIA” ZOETERMEER
woordigers gewenscht
noemen.
Verscheidene leden gaven als hun meening te kennen, dat de zeer
beperkte strekking van de voorgestelde wijzigingen niet in over
eenstemming is met de verwachting, welke werd gewekt, toen de
voorzitter van den Raad van Ministers deze herziening aankondigde.
Naar hun oordeel zouden de gedane voorstellen op zich zelf een
Kamerontbinding en verkiezingen niet waard geweest zjjn en is de
indiening dan ook slechts te rechtvaardigen, wjjl een en ander met
de periodieke verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1937 kan
samenvallen.
Intusschen erkenden deze leden, dat, gelet op den bestaanden toe
stand, de herziening wel van betrekkeljjk beperkte beteekenis moest
blijven. Bjj de groote meerderheid van ons volk leeft zeer sterk de
overtuiging, dat het democratisch karakter van ons staatsbestel
dient te worden gehandhaafd. En een eenigszins concrete voorstel
ling, laat staan eenaanzienlijke mate van eenstemmigheid, omtrent
fundamenteels wijzigingen, welke met behoud van dat karakter of
ter verzekering of versteviging daarvan in de Grondwet zouden
moeten worden aangebracht, bestaat niet
In verband met de omstandigheid, dat in dit verslag verschillende
beschouwingen van financieelen aard worden weergegeven, vestigt
de commissie van rapporteurs er de aandacht op, dat het afdeelings-
onderzoek plaats had vóór den dag, waarop de uitvoer van goud
uit ons land werd verboden.
'te
és
Verschenen is het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het
wetsontwerp tot het in overweging nemen van voorstellen tot ver
andering in de Grondwet
Hoezeer het oordeel over de onderdeden der door de regeering
gedane voorstellen ook uiteen liep, hierover waren alle leden het
eens, dat de beteekenis van die voorstellen niet zeer groot ia te
Berljjnsche grafsteenen moeten
eenzelfden vorm en af-
meting hebben
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS ZATERDAG 17 OCTOBER 1936
«9
De
T
I
O
T
Staal e* Zaterdag mw vja.; 76L1
Vurige stand: 76L6
Een deel dezer leden kon zich vereeni-
gen met het denkbeeld, die beslissing op
te dragen aan den Raad van State. Anderen
hunner zouden daarvoor liever den Hoogen
Raad zien aangewezen.
instemming,
dat voorop
iemand.
in het regeerlngsvoorstel achtten
het woord zijnde leden, dat de
gevraagde ultbreici
dedlglng der Belg
dat Be
Volkenl
f
Het land is gedurende het laatste deel van
den herst en in den winter practisch geheel van
Frankrijk afgesneden, daar het verkeer alleen
geschieden kan over de hooge bergpassen.
Andorra ligt als een kleine wig aan het Zui
den der Pyreneeën in Catalonlë. Het heeft een
totale bevolking van 5200 zielen, die in zes dor
pen lefen.
den Franschen kant des winters niet begaan
baar zijn.
Ook Londen heeft zijn politieke relletjes.
De deur van het huis der fascisten werd
met paraftne besmeurd en in brand
gestoken
Japan is bezig langs de Russische grens militaire versterkingen te vormen. De troepen
bestaan hoofdzakelijk uit Mongolen, die onder Japansche leiding zijn afgericht
De rede van den koning heeft den toe
stand opgehelderd en zU meenen, dat het
slechts om technische overeenkomsten gaat
vonder eenigen politikken hond
MADRID. 10 Oct. (Reuter). De
staatscourant publiceert een order
van bet ministerie van Oorlog, vol
gens welke Largo Caballero, de
minister van Oorlog, voortaan het
opperbevel op zich zal nemen over
Intusschen is gebleken, dat een doeltreffende
methode om met wettelijke bepalingen de ge
varen te bedwingen, welke de democratie in
dit opzicht bedreigen, zeer moeilijk is te vin
den. Wat in het buitenland in deze richting
beproefd is, is veelal gebleken niet efficiënt te
zijn.
Ook bet thans door de regeering gedane voor
stel vormt geen aannemelijke oplossing.
Intusschen kon de uitwerking, welke in het
ontwerp aan het beginsel is gegeven, een aan
tal dezer leden allerminst bevredigen. Met name
deelden zij het ook van andere zijde te berde
gebrachte bezwaar, dat de beslissing over de
vervallenverklaring is gelegd in handen van
een politiek lichaam.
QENéVE, M Oct. (Reuter). Ras Nassiboe is
bij
Nuntius te Muenchen, Mgr.
14
M
MO
wï
■rl
In den tekst van de voorgestelde artikelen
ontmoetten de hlerbedoelde leden een uitdruk
king, waarvoor zij beducht zijn geworden.
Van het lidmaatschap van, een vertegenwoor
digend lichaam zullen vervallen kunnen worden
verklaard zij, die een zeker „streven tot uit
drukking brengen”.
Deze uitdrukking, die met betrekking tot het
unlformverbod tot zoo onvoorziene Interpre
taties heeft geleld, in de Grondwet op te nemen
zou hoogst onvoorzichtig zijn. Daardoor zouden
op zichzelf volkomen onschuldige en ongevaar
lijke hanaellngen met niet minder dan verval
lenverklaring van het lldmaatschao van een
lichaam, waarvan de betrokkene deel uitmaakt,
kunnen Wórden gestraft.
De vorige maand, toen het gevaar bestond,
dat Spaansche anarchisten de republiek zouden
binnentrekken, richtte de Andorraansche raad
een dringend verzoek tot den prefect der Oos-
telijke Pyreneeën, die officieel den president
der Fransche republiek, tevens medevorst van
Andorra, vertegenwoordigt, militairen bijstand
te zenden. Fen detachement Fransche garde mo
bile werd daarop ijlings over de grens gezonden
om het „leger" van Andorra te versterken.
De passen, die uit Spanje naar Andorra lel
den, werden gesloten.
Te Berlijn loopt ook het gerucht, dat een
speciale Jezuïetenwet zal worden uitgevaar
digd.
ontleende rechten
den misbruikt om
nietigen.
Het «1
de hier ,L
plaats van hem, die vervallen wordt verklaard,
open zal blijven. Op deze wijze kan een party
haar vertegenwoordiging of een deel harer ver
tegenwoordiging in het parlement verliezen,
waardoor onrecht wordt gedaan aan een klein
of groot gedeelte van het kiezerscorps.
Radio Sevilla heeft medegedeeld, dat de
troepen van generaal Mol» zich hebben
meester gemaakt van Rosledo aan den weg
van Madrid naar Avila.
De rechtschen hebben Eibar omsingeld
en rukken verder op naar Bilbao, dat zij
tot op 30 kilometer genaderd zijn. Bjj den
strijd om Serinena zouden de regeerings-
troepen 750 dooden verloren hebben tegen
de rechtschen 50.
BOMBAY, 18 October. (Reuter). De ongere
geldheden nemen een ernstlgen keer. De politie
heeft herhaalde malen van de vuurwapenen
moeten gebruik maken.
Vanmiddag zijn eenlge winkels geplunderd.
De autoriteiten slaan den toestand met be
zorgdheid gade.
Het aantal slachtoffers bedroeg vandaag 16
dooden en 160 gewonden.
r
f
te
BOMBAY, 16 Oei. (Renter). Na eenlge
uren van kalmte hebben bij het aanbreken
van den dag nieuwe botsingen tasseben
Hindoes en Mohammedanen plaats gehad.
Depolltie sag zich genoodzaakt van de
vuurwapens gebruik te maken. Er rijn
twaalf nieuwe slachtoffers te betreuren.
BRUSSEL, IS Oct. (Havas). De verfcla-
ringen van de meest bevoegde Belgische per
soonlijkheden en de artikelen in de pen ko
men alle daarop neer, dat de rede van den
koning sa de nieuws Belgische poHttok sta
velkssnen te HrBs worden begrepen
Al zijn de Vlamingen bereid hun grondge
bied te verdedigen, op vreemd gebied willen
z|j niet strijden, wanneer dat geschiedt in
gevolge internationale accoorden en spe
ciaal het Locamoverdrag.
De vier gedelegeerden, onder wie zich de bur
gemeester van Andorra bevindt, hebben op
dracht den minister van buitenlandsche zaken
een verzoek, gericht tot den president der re
publiek, te overhandigen, waarin gevraagd
wordt de Fransche gardetroepen terug te trek
ken.
dat voor
middelen
ver-
Men is in België van oordeel, vervolgt Havas
dat de rede van den koning beoogt het land te
bevrijden van die Verplichtingen, waarvan
het zich wenscht te ontdoen, nadat daarover
later besprekingen zijn gevoerd en zonder dat
de andere landen voor een voldongen feit wor
den geplaatst en de belangen van Frankrijk
worden geschaad.
PARUS, 16 Oct. De mlnlatuur-republlek
Andorra, die zich er op beroepen kan het
kleinste leger ter wereld te hebben in
totaal zjjn er 7 man onder de wapenen
schijnt een misverstand met de Fransche
regeering te hebben gekregen in verband
met de recente sluiting der grenzen aan de
Spaansche zijde.
stérker positie dan in 1814- Bovendien worden
de besprekingen der generale staven van Bel
gië en Frankrijk in geen enkel opzicht belem
merd en blijven de accoorden, in gevolge de
briefwisseling tusschen Frankrijk en België van
Maart j.L van kracht.
Uit zijn besprekingen met Vlaamsche leiders
concludeert de correspondent van Havas, dat
dezen thans niet meer gekant zijn tegen ge
noemde accoorden.»
Tevens protesteeren zij tegen de sluiting van
de Andorraansche Zuidelijke grenzen, daar deze
maatregel het ónmogelijk maakt het noodigs
in het land te voeren, doordat de pwiyn aan
IS HEF ZUIGELINGENVOEDSEL. HETWELK SEDERT TAL VAN
JAREN DOOR MEDICI MET SUCCES
WORDT VOORGESCHREVEN
VRAAGT PROSPECTUS IN ALLE PLAATSEN V E RT EG EN WOOPOIGD
Ze wenschen echter, dat die accoorden ook
worden met de generale staven vsn
en Nederland, doch spreken niet
Duitschland. Ten slotte werd herhaald,
elgië zich gebonden blijft achten aan de
ibondsverpUchtingen.
In den afgeloopen nacht hebben vier
vaartuigen van de rechtschen 18 mijl bul
ten Pasajes, het regeeringsschlp „Gelerna”
aangehouden en buitgemaakt. Het schip
was op weg van Bayonne naar Bilbao met
80 opvarenden, bemanning en passagiers,
en een belangrijke post.
Van tijd tot tijd verzekerde het schip de ver
binding tusschen het Spaansche consulaat van
Bayonne en Bilbao.
Onder de gevangenen bevonden zich Fran
cesco Salazar, Pelotari Jurlco en de voorzitter
van de internationale roode hulp.
Allen werden naar San Sebastian gevoerd,
waar zjj gevangen gezet werden.
Men schrijft ons uit Berlijn:
Er loopen alhier geruchten, dat. nu de
verschillende pogingen, om een betere ver
standhouding tusschen de R.K. Kerk en den
Staat tot stand te brengen, en anderzijds
vrede in de Protestantache Kerk te verzeke
ren, hebben schipbreuk geleden, scheiding
tusschen Kerk en Staat aal worden Inge
voerd.
Kr Wordt op gewezen, dat Vlaanderen een uit
breiding van het leger niet zou hebben aan
vaard, Indien de koning niet de verzekering had
gegeven, dat de nieuwe legermacht uitsluitend
voor Belgische aangelegenheden zou dienen
Een van de redenen voor de publicatie van
’s konings rede zou juist zjjn de aanneming
van bet militaire wetsontwerp te vergemakke
lijken.
I
§1
Thans is een Andorraansche delegatie uit
haam van den algemeenen raad der Valleien in
Parijs aangekomen.
De meerderheid der openbare meening in
België was bevreesd voor de eventueele gevol
gen van het Fransch-Russlsche accoord, dat
men in België steeds verkeerd heeft begrepen.
Bjj hun beschouwingen over den
inhoud van het betreffende ontwerp
inzake de voorgestelde grondwets
wijziging tot wering van revolution-
naire vertegenwoordigers, «telden
verscheidene Tweede Kamerleden
blijkens het Voorloopig Verslag op
den voorgrond, dat de democratie
het moreele recht bezit zich tegen
haar vijanden te beschermen. Zij be
hoeft niet te dulden, dat de aan haar
en vrijheden wor-
haar zelf te ver-
De zaakgelastigde van het Spaansche gezant
schap te Praag, Gaspar Sanz Tova, die zich na
het vertrek van den gesant bij de nationalisten
aansloot en zich sindsdien als den wettigen
Spaanschen vertegenwoordiger beschouwde,
heeft aan de pers medegedeeld, dat de Tsje
chische regeering hem gedwongen heeft het ge-
zantschapsgebouw te verlaten.
Het Tsjechische ministerie van Buitenland
sche Zaken liet hem nX weten, dat zij uit
sluitend den nieuwen door de regeering te Ma
drid benoemden gesant, Louis Jimenez de
Azua, erkent en dat hij dus bet gebouw diende
te verlaten.
Zij argumenteeren dit verzoek met er op te
wfjzen, dat deze troepen naar Andorra gezon
den waren, voordat het plebisciet over de raad
zaamheid van het aanvragen van Fransche
bescherming gehouden was.
Men laat uitkomen, dat Frankrijk er een groot
voordeel van heeft, indien het Belgische leger
in staat is zich te verzetten tegen een overwel
diging uit het Noordoosten en Oosten.
Wat dit betreft, verkeert België in een veel
Dit behoeft nog geen uitwijzing der Jezuïeten,
zooals onder Bismarck, te beteekenen. Het ver
driet de Duitsche overheid, dat de Jezuïeten
buiten Duitschland vrijwel zonder uitzondering
tegen het Nieuwe Duitschland zouden ophitsen.
Dit laatste denkbeeld vond echter bjj ver
scheidene leden bestrijding.
De kerkelijke belastingen, die thans door de
Duitsche overheid ten behoeve van de Kerken
worden geïncasseerd, zullen dan plaats maken
▼oor een cultuurbelastlng, die ook van hen zal
worden geheven, pie bulten kerkelijk verband
staan. De opbrengst dezer belastingen zal we
derom den kerkgenootschappen ter beschikking
worden gesteld.
Positieve zekerheid omtrent het plan der re
geering is nog niet te verkrijgen, maar de ge
ruchten, dat scheiding van Kerk en Staat aan
staande is, zjjn zeer hardnekkig, en bereiken
ons ook van den kant der belastingen.
Bjj de onlusten van gisteren werden 14 per
sonen gedood en 170 gewond. Honderden ar
restaties zijn verricht.
Uit vrees dat de ongeregeldheden zich tot
andere deelen van de stad zouden uitbreiden,
patrouilleert de politie door de straten en heeft
zjj de strategische punten bezet.
Volgens een nader bericht behooren tot de
gewonden drie Britsche politie-inspecteurs en
vijf polltle-agenten. Het hoofd der politie beeft
het dragen van wapens verboden. Het Is moge-
H)k dat er nog andere maatregelen worden ge
nomen, zooals het te hulp roepen van de mili
taire macht. —4
Bjj decreet wordt een algemeen commis
sariaat van oorlog in het leven geroepen, waar
van de voornaamste taak zal zijn, politieke
contróle uit te oefenen op de strijdkrachten en
de verbinding te vormen tusschen de militair^
leiding en de strijdende massa.
Alvarez del Vayo, de minister van Buiten
landsche Zaken, is tot algemeen commissaris
benoemd.
Sedert verscheidene maanden werd het con
flict tusschen Vlamingen en Walen steeds groo-
ter. In de campagne van Rex werd voortdurend
gewezen op het gevaar van elk bondgenootschap.
Om nieuwe uitbreiding der defensie te verkrij
gen, moest de eenheid der Belgen hersteld wor
den en die eenheid kon verkregen worden rond
den koning, die db verzekering geeft, dat de
gevraagde uitbreiding uitsluitend voor de ver-
belangen zou dienen.
Volgens geruchten, die in het buitenland de
ronde deden, zou de Belgische mlnlsterraao
hebben besloten troepen naar de Fransche grens
te zenden. Niets is minder waar.
De troepenbewegingen hebben integendeel
ten doel de stellingen in het Noordoosten en
Oosten te versterken. Twee regimenten zijn uit
Brussel naar de grens gezonden om het nieuwe
Albertkanaal te-versterken, dat zoowel voor stra
tegische als commercieele doeleinden werd aan
gelegd en een zeer goeden hinderpaal vormt te
gen een Duitschen inval.
De Staat aal da Kerk dan wel verdar
steun geven, maar zal sieb, geheel naar Neder
landsen voorbeeld, met zuiver karkelljke aaa»
gelegenheden niet meer bemoeien.
Vele andere leden begroetten de
voorgestelde regeling in beginsel met
Deze leden meenden,
moet staan,
die onwettige
aanprijst, geen plaats in eenig
tegenwoordigend lichaam mag zijn.
De overheid heeft het recht en on
der bepaalde omstandigheden den
plicht om de ondermijning van de
staats- en rechtsorde, allereerst in de
staatsorganen zelf, tegen te gaan en
te verhinderen.
BERLIJN, 16 Oct. Naar de correspondent
van de Daily Telegraph verneemt, sullen in
het vervolg alle Beriynsche kerkhoven ge
standaardiseerd worden. GrAfsteenen zullen
slechts één vorm en gelijke afmetingen mogen
hebben, hoewel het materiaal nog door indl-
vldueele keuze mag worden bepaald. Voorts
zullen de kerkhoven een open ruimte voor be-
grafenls-plechtigheden moeten vrijhouden.
VOORLOOPIG VERSLAG VAN DE TWEEDE
KAMER OVER DE VOOBGE8TELDK WUEI-
GINO DER GRONDWET.
repaMlek Aaden* beeft eea aziwersSajM
■Kt Frankrijk gekregen «ver de sseistratte der
garde mobile.
De bedoelingen vaxHelgH op nsBHair gebied
deer de rede van Koning Leopold vólkernen
duidelijk naar voren gebracht.
Largo Caballero tot epperbevelbebber benoemd;
Rosledo door de rechtschen ingenomen; Eibar
onutageld; bet regeertagoeebip Gelerna bnit-
gemaakt
Hardnekkige gernchten ta Dnüschland over
aanstaande scheiding tusschen Kerk en Staat.
In een interview hekelt Arana scherp de poli
tiek van non-interventie; de beschuldiging van
kerkvervolging afgewesen.
Hevige onlusten te Bombay.
Alle slachtoffers der vergiftiging te Spekbetoer-
heide gaan vooruit.
Nederland «on rich willen aansluiten M) de
Valuta-overeenkomst tuseebra Engetand, Frank
rijk ra de v.s.
Rijksmiddeleh ta de eerste negen maanden rabn
ƒ11 millioen beneden de raming gebleven.
LONDEN, 16 Oct. Volgens de „Daily Tele
graph” zou de Belersche politieke politie dezer
dagert een huiszoeking hebben gehouden
den Pauseljjken
Dl Torregossa.
Leden van zijn personeel, met Inbegrip van
zjjn secretaris, zouden zjjn gearresteerd, doch
later weer op vrije voeten zijn gesteld, met uit
zondering van een bediende, die nog in arrest
zit.
N00RD H0LLAND8CH DAGBLAD ggï
N V. Drukkerij De Spaamestad - Haarhrn W A TW Voor ^eine «nnonCB* Omroepers
Mei gnillustrnnrd Zondagsblad f 0.60 hoogar W 1^1 W M x ZW M zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
