N
ONS BLAD
Meening der Tweede Kamer
Democratie moet
zich beschermen
■T
De herziening van de Grondwet
De belangrijke rede
van Koning Leopold
Teleurgestelde verwachting rechtvaardigt
naar de meening van verscheidene
leden geen afwijzing
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
Andorra bekneld
geraakt
Nieuwe onlusten
te Bombay
ROSLEDO INGENOMEN
DOOR DE RECHTSCHEN
Kerk en staat in
Duitschland
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAB
:N
T
noemen.
He
n
Groot aantal dooden
Madrid wint te Praag
A
Ras Nassiboe overleden
-
den"
*61
Stead e* Vatirtag Mr »MS 7SU
Verige etend: MM
Toestand opgehelderd
door konings woord
Berlyneche graf et oenen moeten
eenzelfden vorm en af
meting hebben
ten. De troepen
ztfn afgericht
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Het leger, van 7 man, werd door
Franechen ijlings geassisteerd,
doch dezen trekken zich
niet meer terug
Ook dood wordt
gelijkgeschakeld
Huiszoeking bij den
Nuntius te Muenchen?
-België ie bereid tot verdediging,
doch niet tot stryd op vreem
den bodem tengevolge van
internationale actoorden
Eibar aan het Noordelijk front
omsingeld; Bilbao tot op
30 K.M. genaderd
rat
h5 am.
tertngen
aan te
te»**
n b
van
OENéVE, 16 Oct (Reuter). Ras Naaaiboe ie
tengevolge van jougtaberculoM overleden.
Verschenen is het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het
wetsontwerp tot het in overweging nemen van voorstellen tot ver»
andering in de Grondwet
Hoezeer het oordeel
Hardnekkige geruchten over een
aanetaande echeiding
VOOR UW ZUIGELING
GECONDENSEERDE KARNEMELK MET BLOEM
„NUTRICIA” ZOETERMEER
en gewonden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
N V. Drukkerij De Spaameitad - Haarlem
Verscheidene leden raven als hun meenint te kennen, dat de zeer
beperkte strekking van de voorgestelde wijzigingen niet in over»
eenstemming is met de verwachting, welke werd gewekt, toen de
voorzitter van den Raad van Ministers deze herziening aankondigde.
Naar hun oordeel zouden
Kamerontbinding en v<
indiening dan ook slechts te rechtvaardigen, wjjl een en ander met
de periodieke verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1937 kan
samenvallen.
Intusschen erkenden deze leden, dat, gelet op den bestaanden toe
stand, de herziening wel van betrekkeljjk beperkte beteekenis moest
bljjven. Bjj de groote meerderheid van ons volk leeft zeer sterk de
overtuiging, dat het democratisch karakter van ons staatsbestel
dient te worden gehandhaafd. En een eenigszins concrete voorstel
ling, laat staan een aanzienlijke mate van eenstemmigheid, omtrent
fundamenteele wijzigingen, welke met behoud van dat karakter of
ter verzekering of versteviging daarvan in de Grondwet zouden
moeten worden aangebracht, bestaat niet
In verband met de omstandigheid, dat in dit verslag verschillende
beschouwingen van financieelen aard worden weergegeven, vestigt
de commissie van rapporteurs er de aandacht op, dat het afdeelings-
onderzoek plaats had vóór den dag, waarop de uitvoer van good
uit ons land werd verboden.
ZATERDAG 17 OCTOBER 1936
DERTICSTi JAARGANG No. M
A ADVERTBMTIEFRIJZEN:
Per lossen regol 20 c, ingoz. mod 40 a
p. regel; idem op peg. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor dé kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
SKWWWWWlill
I
over de onderdeden der door de regeering
gedane Foorstellen ook uiteen liep, hierover waren alle leden het
eens, dat de beteekenis van die voorstellen niet zeer groot is te
gedane voorstellen op zich zelf een
lezingen niet waard geweest zjjn en is de
De Stoeit aal de Kerk dan wel verdm
steun geeun, nmor aal atab, geBaal Mnr Ned*.
landech lumbisid, aast aNv* kericayke aaa>
Tw—de Kamer acht wering van
revolutionnaire volksvertegen
woordiger» gewenscht
hun beschouwingen over den
inhoud van het betreffende ontwerp
inzake de voorgestelde grondwets
wijziging tot wering van revolution
naire vertegenwoordigers, stelden
verscheidene Tweede Kamerleden
blijkens het Voorloopig Verslag op
den voorgrond, dat de democratie
het moreele recht bezit zich tegen
haar vijanden te beschermen. Zij be
hoeft niet te dulden, dat de aan haar
ontleende rechten en vrijheden wor
den misbruikt om haar zelf te ver
nietigen.
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
*n mt
over
o
onwettigje
die
iemand.
ver-
By decreet wordt een
hnisk
root-
i» ts
ÜP»
erd-
k.
VOORLOOPIG VERSLAG VAN DE TWEED*
KAMER OVBB DB VOOBGE8TELDB WIJZI
GING DB* GRONDWET.
msch
retrr-
uto1*.
den Franscben kant des winters niet begaan
baar zyn.
1
Dit laatste denkbeeld vond echter by ver
scheidene leden bestrijding.
Men teat uitkomen, dat Frankrijk er een groot
voordeel van heeft, indien het Belgische leger
in staat is sich te vernetten tegen een overwel
diging uit het Noordoosten en Oosten.
Wat dit betreft, verkeert België in een veel
«m hit
die door
ewonmn
h5
ft
S3
■c«
r
Intusachen is gebleken, dat een doeltreffende
methode om met wettelijke bepalingen de ge
varen te bedwingen, welke de democratie in
dit opzicht bedreigen, zeer moeilijk is te vin
den. Wat in het buitenland in deze richting
beproefd is, is veelal gebleken niet efficient te
zyn.
Ook bet thans door de regeerlng gedane voor
stel vormt geen aannemelijke oplossing.
BRUS8KL, It Oct. (Havas). De verkla
ringen van de meest bevoegde Belgische per
soonlijkheden en de artikelen in de pers ko
men alle daarop neer, dat de rade van den
konlng M da nieuwe Belgis eb» pailttek ulo*
volkomen te Parijs werden begrepen
Radio 8ovdte hoeft Mdagwdseld. dat de
troepen van generaal Mola steb hakten
meester gemaakt van Bestede aan Am Mg
van Madrid naar Avila.
Da rechtschen hebben Eiber omsingeld
en rukken verder op naar Bilbao, dat «11
tot op 30 kilometer genaderd sljn. By den
strijd cm Serinena «ouden dn regeeilngs-
troepen 750 dooden verloren hebben tegen
de rechtschen 50.
Te Berlijn loopt ook het gerucht, dat om
speciale Jesuletenwet ml worden uitgevaar
digd.
che w.
t* swart
V Cl ta
igsraads-
Ijechln
-ft
<e
I De va-
tegm-
wenUig
t bou-
Cplan-
tt sljn
n uit
oop ia
stond.
Toen
dt ia
ts ge-
le mat
ks dl
haven
r dan
tisch-
dat
neer
men:
auto
eden,
dalen
ende
In den tekst van de voorgestelde artikelen
ontmoetten de hlerbedoelde leden een uitdruk
king. waarvoor zy beducht zijn geworden.
Van het lidmaatschap van een vertegenwoor
digend lichaam zullen vervallen, kunnen worde*
verklaard zij, die een zeker „«-treven tot uit
drukking brengen".
Deze uitdrukking, die met betrekking tot het
unlformverbod tot zoo onvoorziene interpre
taties heeft geleld, in de Grondwet op te nemen
zou hoogst onvoorzichtig zijn. Daardoor zouden
op zichzelf volkomen onschuldige en ongevaar
lijke handelingen met niet minder dan verval
lenverklaring van het lidmaatschao van een
Hrbesm waarvan de betrokkene deel uitmaakt,
kunnen worden gestraft.
gemaakt.
Hardnekkige garwchten ta DwHaehland ever ta
aaaateande aeheidtag tam eten Berk m Staat.
Ia een Interview hekelt Aaaaa aeberp de poli
tiek vaa non-interventie; de beeetewidigtag van
kerkvervolging afgeweeen.
Hevige onlusten te Bombay.
Alle slachtoffers der vergiftiging te Spekhoteae-
heMe gaan veerwM.
Nederland esu rieh willen aansluiten Hj da
Valuta ivirernkemet taeeehen Vn gate ad, Frank»
rgk m de VA
ia V
VTOU-
:ht 41
oms-
e ds-
schll-
d ge-
ekun-
iktyk.
Mt
rat
rat
-e3
rat
Troitta
(del <au
oet sljn
Ph»-ct.
nsterfe-
soo. De
nsterfe-
i au te
ichtna
eft.
esHent
■achat-
van
ngrUke
a vloot
n col
li van
ag erg
4 was.
geen
De rede van den konlng beeft den toe
stand opgehelderd en s* meen en, dat het
slechts om technische evers e air ramt en gaat
ronder eenigen poUtleken band.
■p-.
tnea
m*B
bil haar
wuuett
Dan B
talg ge
ven een
winkels,
Ben b(j-
üve dat
«n van
enbom,
nog te
ldoeken
leedoe-
e huU-
svrouw.’
ker di
Intusachen kot) de uitwerking, welke In het
ontwerp aan het beginsel is gegeven, een aan
tal deaer leden allerminst bevredigen. Met name
deelden zij het ook van andere zijde te berde
gebrachte bezwaar, dat de beslissing over de
vervallenverklaring Is gelegd in handen van
een- politiek lichaam.
Een deel dezer leden kon zich vereenl-
gen met het denkbeeld, die beslissing op
te dragen aan den Raad van State. Anderen
hunnpr aouden daarvoor liever den Hoogen
Raad zien aangewezen.
MADRID, IS Oct. (Ranter). Da
▼an het ministerie van Oorlof, vol
gens welke Largo Caballero, de
minister van Oorlog, voorban bet
opperbevel op vieb sol nemen over
De vorige maand, toen het gevaar bestond,
dat Spaansche anarchisten de republiek zouden
binnentrekken, richtte de Andorraansche raad
een dringend verzoek tot den prefect der Oos-
telijke Pyreneeën, die officieel den president
der Pransche republiek, tevens medevorst van
Andorra, vertegenwoordigt, militairen bijstand
te zenden. Een detachement Fransche garde mo
bile werd daarop ijlings over de grens gezonden
om het „leger” van Andorra te versterken.
De passen, die uit Spanje naar Andorra lel
den, werden gesloten.
Thans is een Andorraansche delegatie uit
naam van den algemeenen raad der Valleien in
Parijs aangekomen.
sterker positie dan in IS14. Bovendien worden
de besprekingen der generale staven van Bel
gië en Frankrijk in geen enkel opzicht belem
merd en blijven de acooorden, in gevolge dt
briefwisseling tusschen Frankrijk en Belgis van
Maart JX van kracht.
Uit zijn besprekingen met Vlaamsche telden
concludeert de correspondent van Havas, dat
deaen thans niet meer gekant zijn tegen ge
noemde acooorden.
Ook Londen heeft zlfn politieke relletjes.
De deur van het huis der fascisten werd
met paraftne besmeurd en in brand
gestoken
'Japan is bezig langs de Russische grens militaire versterkingen te
bestaan hoofdzakelijk uit Mongolen, die onder Japansche leidt
Men schrijft ons uit Berlijn:
Br loopen alhier geruchten, dat, nu da
verschillende pogingen, om een betere ver
standhouding tusschen de BK. Kerk en den
Staat tot stand te brengen, en anderzijds
vrede in de Protestantache Kerk te vnmks-
ren, hebben schipbreuk geleden, scheidinc
taeeehen Kerk en Staat sal worden inse-
voerd.
PARUS, -16 Oct. De miniatuur-repubUek
Andorra, die zich er op beroepen kan het
kleinste leger ter wereld te hebben in
totaal zijn er 7 man onder de wapenen
schijnt een misverstand met de Franecb^
regeerlng te hébben gekregen in verband
met de recente sluiting der grenzen aan de
Spaanschs zijde.
IS HEI ZUIGELINGEN VOEDSEL, HE’WELK SEDERT TAL VAN
JAREN DOOR MEDICI MET SUCCES
WORDT VOORGESCHREVEN
VPAAGT PROSPECTUS IN ALLE PLAATSEN VERTEGENWOOPOGO
De vier gedelegeerden, onder wie zich de bur
gemeester vaff Andorra bevindt, hebben op
dracht den minister van buitenlandsche zaken
een verzoek, gericht tot den president der re
publiek, te overhandigen, waarin gevraagd
wordt de Fransche gardetroepen terug te trek
ken.
Men is in België van oordeel, vervolgt Havai
dat de rede van den konlng beoogt het land te
bevrijden van die verplichtingen, waarvan
het zich wenscht te ontdoen, nadat daarover
later besprekingen zün gevoerd en zonder dat
de andere landen voor een voldongen feit wor
den geplaatst en de belangen van Frankrijk
worden geschaad.
Sedert verscheidene maanden werd het con
flict tusschen Vlamingen en Walen steeds greo-
ter. In de campagne van Rez werd voortdurend
gewezen op het gevaar van elk bondgenootschap.
Om nieuwe uitbreiding der defensie te verkrij
gen, moest de eenheid (ier Belgen hersteld wor
den en die eenheid kon verkregen worden zond
den konlng. die de verzekering geeft, dat de
gevraagde uitbreiding uitsluitend voor de ver
dediging der Belgische belangen zou dienen.
Volgens geruchten, die In het buitenland de
ronde deden, zou de Belgische mlnlsterraao
hebben besloten troepen naar de Fransche grens
te zenden. Niets is minder waar.
De troepenbewegingen hebben integendeel
ten doel de stellingen in het Noordoosten en
Oosten te versterken. Twee regimenten zijn uit
-Brussel naar de grens gezonden om het nieuwe
Albertkanaal te versterken, dat zoowel voor stra
tegische als commercieele doeleinden werd aan
gelegd en een zeer goeden hinderpaal vormt te
gen een Dultschen inval.
Kr wordt op gewezen, dat Vlaanderen aan uit»
breidlng van het leger, niet zou hebben aan
vaard, Indien de konlng niet de verzekering had
gegeven, dat de nieuwe legermacht uitsluitend
voor Belgische aangelegenheden sou dienen
Een van de redenen voor de publicatie van
*a konings rede sou juist zjjn de aanneming
van bet militaire wetsontwerp te vergemakkt-
'lijken.
Het land la gedurende het laatste deel van
den herst en in den winter practisch geheel van
Frankrijk afgesneden, daar het verkeer alleen
geschieden kan over de hooge bergpassen.
Andorra ligt als een kleine wig' aan het Zui
den der Pyreneeën in Catalonië. Het heeft een
totale bevolking van 5300 zielen, die in zes dor
pen lever*.
Ze wenachen echter, dat die acooorden ook
gesloten worden met de generale staven van
Engeland en Nederland, doch spreken niet
over Duitschland. Ten slotte- werd herhaald,
dat België zich gebonden blijft achten aan de
VolkenbondsverpllchUngen.
Hot ergste in het regeeringsvoorstel achtten
de hier Man het woord zijnde leden, dat de
plaats van hem, die vervallen wordt verklaard,
open zal blijven. Op deze wijze kan een party
haar vertegenwoordiging of een deel barer ver
tegenwoordiging in het parlement verliezen,
waardoor onrecht wordt gedaan aan een klein
of groot gedeelte van het kiezerscorps.
BOMBAY, 16 October. (Reuter). De ongere
geldheden nemen een emstigen keer. De politie
beeft herhaalde malen van de vuurwapenen
moeten gebruik maken.
Vanmiddag zijn eenlge winkels geplunderd.
De autoriteiten slaan den toestand met be
zorgdheid gade.
Het aantal slachtoffers bedroeg vandaag 16
dooden en 160 gewonden.
Al zyn de Vlamingen bereid hun grondge
bied te verdedigen, op vreemd gebied willen
zij niet strijden, wanneer dat geschiedt in
gevolge Internationale accoorden en spe
ciaal het Locarnoverdrag.
BOMBAY, 16 Oet. (Renter). Na eenlge
■ren van kalmte hebben bjj het aanbreken
van den dag nieewe botsingen taaaehen
Hindoea en Mohammedanen plaats gehad.
De politie zag Mh genoodzaakt van de
vuurwapens gebruik te maken. Br zijn
twaalf nieuwe slachtoffers te betreuren.
Dit behoeft nog geen uitwijzing der Jezuïeten,
aooals onder Bismarck, te beteekenen. Het ver
driet da Dultsche overheid, dat de Jezuïeten
bulten Duitschland vrijwel aonder ultaondartag
NOORD-HOLLANDSCB DAGBLAD
Mot geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hoogor
zy argumenteeren dit verzoek met er op te
wyzen, dat deze troepen naar Andorra gezon
den waren, voordat het plebisciet over de raad
zaamheid van bet aanvragen van Fransche
bescherming gehouden was.
Tevens protesteeren zy tegen de sluiting van
de Andorraansche Zuideiyke grenzen, daar des»
maatregel het ónmogelijk maakt het noodige
ta bet land te voeren, doordat da paaien aan
sariaat van oorlog in bat leven geroepen, waar
van de voornaamite taak zal zyn, politieke
contröie uit te oefenen op de strijdkrachten en
de verbinding te vormen tusschen de militaire
leiding en da strijdende me mi
Alvares del Vayo, de minister van Bulten-
landeche Zaken, U tot algemeen nnmmiamria
benoenMl.
De saelrgelastigde van het Spaansche gezant
schap te Praag, Gaspar Sana Tova, die sich na
bet vertrek van den gerant by de nationalisten
aansloot en zich sindsdien als den wettigen
Spusnarhen vertegenwoordiger beschouwde,
heeft aan de pen medegedeeld, dat de Tsje
chische regeerlng hem gedwongen beeft het ge-
zantachapsgebouw te verlaten.
Bet Tkjechiacbe ministerie van Buitenland
sche Zaken liet hem nX weten, dat zy uit
sluitend den nieuwen door de regeerlng te Ma
drid benoemden gezant, Louis Jimenez de
Asua, erkent en dat hy dus het gebouw diende
te verlaten.
De kerkeiyke hnlastliwe*. die thane doer de
Dultsche overheid ten behoeve van de Kerken
warden geïncasseerd, zullen dan plaats makets
voor een cultuurbelastlng, die ook van ben ml
worden geheven, die bulten kerkelijk verband
staan. De opbrengst dezer belastingen zal we
derom den kerkgenootschappen ter beechlkking
worden gesteld.
PoaiUeve zekerheid csntfent het plan der re
geerlng ts nog niet te verkrijgen, maar de ge
ruchten. dat scheiding van Kerk en Staat aan
staande is, zyn zeer hardnekkig, en bereiken
one ook van den kant der belastingen.
s
In den afgeloopen nacht hebben vier
vaartuigen van de rechtschen 16 myi bui
ten Pasajes, het regeeringeechip „Gelerna*
aangehouden en buitgemaakt. Het schip
was op weg van Bayonne naar Bilbao met
80 opvarenden, bemanning en passagiers,
en een belangrijke poet.
repuMiek Aedmie beeft een mtoeetrteBd
Fraakrfk getaugM weer de ueMstesstte der
garde seekite,
De beAtoeiingen vua*BelgH op militair geMed
door de rede vaa Konlng Leopold vsIksmM
duidelijk naar voren gebracht.
Largo Caballero tot opperbevMbeMer beMemdf
Be slide dsêr de reeMaebeu lngenon»en; Eiber
omsingeld; bet segeeringueehip Gelerna bwM-
Van tyd tpt tyd verzekerde bet schip de ver
binding tusschen bet Spstanecbe consulaat van
Bayonne en Bilbao.
Onder de gevangenen bevonden zich nan-
oesco Salazar, Pelotari Jurico en de voorzitter
nm de-internationale roods hulp.
Allen werden naar San Hehustlsn gevoerd,
waar >y gevangen gezet werden.
De meerderheid der openbare meening ta
België was bevreesd voor de eventueele gevol
gen van het Pransch-Russlsche acooord, dat
men in België steeds verkeerd heeft begrepen.
By de onlusten van gisteren werden 14 per
sonen gedood en 170 gewond. Honderden ar
restaties zyn verricht.
Uit vrees dat de ongeregeldheden zich tot
andere deelen van de stad aouden uitbreldcn.
patrouilleert de politie door de straten en heeft
zy de strategische punten bezet.
Volgrng een nader bericht behooren tot de
gewonden drie Briteehe polltie-lnspecteurs en
vyf polltie-agenten. Het hoofd der politie beeft
het dragen van wapens verboden. Het is moge-
lyk dat er nog andere maatregelen worden ge
nomen, zooals het te hulp roepen van de mili
taire macht.
BERLIJN, 16 Oct. Naar de correspondent
van de Daily Telegraph verneemt, zullen in
het vervolg alle Beriynsche kerkhoven ge
standaardiseerd worden. Orafsteenen zullen
slechts één vorm en geiyke afmetingen mogen
hebben, hoewel het materiaal nog door Indi
vidueels keuze mag worden bepaald. Voorts
sullen de kerkhoven een open ruimte voor be-
grafenis-plechtigheden moeten vrijhouden.
LONDEN, 16 Oct. Volgens de „Daily THe-
6ruph” zou de Betenche politieke politie deuer
dagen een huisaoeklng hebben gehouden Mj
den Pauseiyken Nuntius te Muenchen, Mgr.
Dl Tnrrrgoese.
Leden van zyn personeel, met inbegrip van
zyn secretaris, aouden aQn gearresteerd, doch
later weer op vrije voeten syn gesteld, met uit
sondering van een bediende, die nog in arrest
Veis andere leden begroetten de
voorgestelde regeling in beginsel met
instemming. Deze leden meenden,
dat ‘voorop moet stuurt, clat voor
middelen
aanprjjst, geen plaats jh eenig
tegenwoordigend lichaam mag zyn.
De overheid heeft het recht en on
der bepaalde omstandigheden x den
plicht om de ondermijning van de
staats- en rechtsorde, allereerst in de
staatsorganen zelf, tegen te gaan en
te verhinderen.