Directie
leiding
fabriek
om
van
Algemeene aanval der loyalen
op het front van Illescas
s
I
Portugal dreigt
en
Plannen van groote
vrienden
b
Het nieuws van heden
NACHTELIJKE OVERVAL
BIJ HET ESCORIAAL
WANTOESTANDEN TE
BARCELONA
BELGIË’S PARLEMENT
VERGADERT
Degrelle contra
minister Jaspar
De boodschap van
Mussolini
Een lichtschip bij
Cuxhaven vergaan
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BUIKBANDEN
ZIEKENF0NDSLEVERANC1EB
DE BAROMETER
I
I
3
c
o o
De staking te Glasgow
1 1 1
arbeiders streden
I
Is Stalin ziek?
AR1J,
De storm raast boven
Engeland
De Japansche fietsen
Prieto nog steeds niet in
de hoofdstad terug
Directie tot heengaan
gedwongen
Voor de gevallenen in
Spanje
De bemanning van vijftien
personen verdronken
Licht rumoer om de
rexisten
Aanmaak van granaten
te Lyon
Zgn beschuldigingen ongegrond
verklaard
Letsch schip met man
en muis vergaan
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Aardbeving op het Jan
Mayen-eiland
Een der drie H.H. Missen
op Allerzielendag zal
te hunner intentie
worden gelezen
Een poging tot isolatie
van Sovjet-Rusland
Het antwoord van dm Volkenbond
aan dan Negus
Camille Huysmans met groote
meerderheid als voorzitter
herkozen
De veerbooten op de Firth of
Forth behouden
Van het kluitje en
het riet
WOENSDAG 28 OCTOBER 1936
Bij contract stark verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
I
Binnenkort een nieuw karretje
voor ongeveer f 10.
De Spaansche appetën
van Valencia
Orgaz, commissaris voor
Spaansch-Marokko
Baskische nationalisten
overleggen
Duitschland en Italië zouden een
conferentie van West-Euro-
peesche mogendheden
wenschen
Een uiteenzetting van den heer
Stulemeyer over de Seda-
kunstzyde-fabrieken
Nog meer directe moeilijkheden
voor de non-interventie-
commissie
Matrozen-sovjet aan boord
van een Spaansch schip
De bevolking van Madrid opge
roepen om „en masse” naar
het front te vertrekken
ÏARUS—SAIGON
Ter gelegenheid van den 14en
verjaardag der fascistische
revolutie
De stryd om Oviedo
VEREENIGDE KATHOLIEK F, PERS
Bombardement van Madrid
Mx\\\\\\\uniii iiii//////////z4e
s i
t
7
1
op
l
I
1
s
Degrelle’s bescheldigingen tegen minister Jas
per daar da éeounMe ran ondersoek ongegrond
verklaard.
Gerechten omtrent da stekte aan StaHn honden
aan.
•tand op Woensdag o* tn.: 70.1
Vorige stand; 74AA
De Duoe regt hierin:
Jdet een seer bijzondere geestdrift maken
wij ons gereed voor de viering van den veer
tienden verjaardag van den marsch naar Rome.
GLASGOW, 37 October. (Reuter). Met
1131 tegen 307 stemmen hebben de havenarbei
ders besloten het werk te hervatten.
vijand, die zich in het open veld vertoonde, en
den vijand, die zich verdekt opstelde.
Nu de rust in Palestina hersteld is. gaat het leven van alledag ook weer zijn gang.
In de haven van Tel-Aviv worden groote hoeveelheden sinaasappelen naar Neder
land verscheept
Belde landen zouden hun houding volkomen
hebben gewijzigd,' daar zij de nieuwe Locamo-
conferentle aanvankelijk wilden uitstellen.
CUXHAVEN, 37 Oct (D.N.B.). Het Heht-
•chip „Elbe 1" ie vanmiddag tijdens den
orkaan gekapseisd.
Er was bij het parlementsgebouw een krach
tige bewaking op de been, maar er deden zich
geen incidenten voor.
BRUSSEL. 27 Oct. (Reuter). De instantie, die
een onderzoek beeft Ingesteld naar de beschul
digingen van DegreUe tegen minister Jasper,
welke zich in zijn functie van advocaat aan on
regelmatigheden zou hebben schuldig gemaakt,
beeft thans uitspraak gedaan en verklaard dat
deze beschuldigingen volkomen ongegrond zijn
en dat Jaapat geen enkele prof ezel oneele fout
ten laste kan worden gelegd.
Canaille. Hsyeaoane- met overgroots meerderheid
als veer sitter der Belgische Kamer herkozen.
BU Cashaven is een Dwitsch lichtschip door
don storm gekapseisdvijftien personen ver-
Een belangrijke afdeeling loyalen is, toen zfj
voor het vuur der rechtsche artillerie vluchtte,
gevangen genomen.
Drie colonnes vielen en masse aan. Hun aan
val werd echter door ons artillerievuur gestuit,
dat in één dag 800 tegenstanden doodde. De
totale verliezen van de regeeringstroepen zijn
dien dag gestegen tot 1500 dooden.
Er werden tal van gevangenen gemaakt.
Er gingen te Barcelona geruchten, dat de fa
briek in moeilijkheden verkeerde, omdat bet
baar zoowel aan grondstoffen als aan bedrijta-
Categorisch worden tenslotte alle tegen zich
gerichte beschuldigingen door Portugal ontkend.
IWankm geert de Fortugeeschs nota ntet
aan, dat het land van zijn gesteld recht een
onmiddellijk gebruik zal maken.
ROME, 27 Oct (Btefani). Mussolini beeft
aan de zwartbemden een boodschap gericht
ter gelegenheid van den veertienden ver
jaardag van de fascistische revolutie.'
Van een vlucht is geen sprake, zoo zeide hij.
Wanneer er één groep buitenlanders is, die
in het roode Barcelona getracht heeft staande
te blijven, dan zijn wij bet geweest Van bet
Zwartbemden. de marsch naar Addis Abeba
is een logisch gevolg van den marsch naar
Rome. Onze trots is gerechtvaardigd en het
werk, dat wij in Afrika tot stand zullen brengen,
zal een bijdrage tot de beschaving zijn, die den
duizendjarige:: tradities van Italië waardig is.
Zwartbemden, het vaderland rekent op u op
leder oogentuk en bij elke gebeurtenis
Datgene, wat volbracht is, is een waarborg
voor de toekomst".
Volgens een ooggetuige, den kapitein van een
Engelsch schip, werd het lichtschip door een
grondzee gegrepen; men beeft van het vaartuig
niets meer vernomen. Aan boord bevonden zich
15 mannen die, naar men moet aannemen, om
het leven gekomen zijn.
LONDEN, 37 Oct. (Bester:. Volgens den
diplomatieken correspondent van de Eve
ning Standard zouden Duitschland ea Italië
het oogenblik gunstig achten om gebruik
te maken van het échec der Sevjet-regee-
ring ten aansien van de H pasnee he k weetie
om de Sovjet-unie te isolecren. door binnen
kort een conferentie der Westersche mo
gendheden voor te stellen.
Daye kon, tengevolge van bet geroep en ge
schreeuw, dat hierop ontstond, niet uitspreken.
De rust keerde echter spoedig weer en Huys-
mans werd herkanen met 134 tegen 38 stemmen
op Romsee.
In de kamer echter Is bet een oogenblik
rumoerig toegegaan, toen voorgesteld werd
Camille Huyunans als voorzitter te herkie
zen en de resist Daye dit voorstel wraakte,
omdat naar zUn meening Huysmans niet de
vereiachte eigenschappen van onpartijdig
heid bezat, waarom hij. mede uit naam der
frontisten. Romsee candldaat stelde
Portugal Ig van omening, dat deae veer
waards la overtreden door de Brttoehe re
giering. daar deze, zonder behoorlijk on
dersoek, de klachten tegen Italië, Duitsch-
land en Portugal, namens Dei Vayo door
de regeering van Madrid Ingediend, naar
de nommlml» ter behandeling heeft var-
Echter sou de Italiaanacbe regeering willen,
dat Polen aan deae conferentie deelneemt, ter
wijl de Duitsche regeering zich hiertegen adb
verzetten, daar bet de besprekingen uitsluitend
tot West-Europa zou willen beperken.
i
De Kon. Familie aal 4 November een vaartocht
met de JDe Ruyter" maken.
Dsedrltjk ongeluk op onbewuakten o»weg te
ZwollerkerspeL
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
r
8
Portugal merkt namelijk op, dat het besloot
toe te treden tot het accoord, uitsluitend onder
voorwaarde, dat door de commissie de voor
schriften van normale rechtsprocedure zouden
worden gevolgd.
Algemeene aanvul der loyalen op bet front van
nieeeas; do bevolking van Madrid meet „en-
mame" naar het front vertrekken: Prieto keer
de' neg niet In de hoofdstad terug.
Amsterdamache netaria onder verdenking van
frauds gearresteerd. s.
Bjj het woeste stormweer zijn nog verschillende
andere schepen in nood geraakt.
Minister van Schalk licht in de Tweede Kamer
bet ontwerp-Pachtwet nader toe.
Opvarendenvan motorsleepboot „Harlingen"
weke met d^, rijnaak „Marie" op de Wadden
zee In nood verkeerde, gered.
In den sector van het Escoriaal zetten de
nationalisten hun aanvallen voort. Zjj heb
ben de kernen der loyale troepen onwingeld
tjjdens een bjj verrassing uitgevoerden
nachtelljken overval.
BRUSSEL, 37 Oct. (Havas). Vanmiddag
ie de buitengewone sitting van het parie-
aaent geopend ter bespreking van da nieuw s
organisatie der defensie. x-
Generaal Orgaz, die door de regeering der
nationalisten is benoemd tot commissary voor
Spaansch-Marokko, beeft den kalief te^flbean
zijn geloofsbrieven overhandigd.
De kalief ultte zijn tevredenheid’oyer het
feit dat hij een officieel vertegenwoordiger van
de .nationale regeering” in Sper.je kon begroe
ten en benoemde generaal Orgaz tot eere-com-
mandant van een Marokkaansch regiment
Het blad Politica uit Madrid meldt, dat Rus
land besloten heeft de geheele sinaasappelen
productie van Valencia op te koopen, ingeval
zekere landen dit product zouden willen boycot
ten.
De aanval der mijnwerkers op Oviedo, die tot
•taan was gebracht door de aankomst van ver
sterkingen voor de rechtschen, is, naar mede-
deeling uit Madrid, hervat.
Indalecio Prieto heeft zich gisteravond
naar Valencia begeven aan boord van een
driemotorig vliegtuig. Hij zou nog denzelf-
den avond terugkeeren, maar is zog niet
weer in Madrid aangekomen. In ztjn om- -
gering maakt men zich ongerust.
Naar te Bayonne vernomen wordt, zijn kort
geleden zekere Baskische nationalistische ele
menten bijeengekomen ter bestudeering van
den toestand aan de verschillende fronten. Zjj
bespraken bjj deze gelegenheid de mogelijkheid
van een spoedigen val van Madrid en over
wogen, welke beslissingen in dat geval zouden
moeten worden genomen.
De meeste stemmen waren er voor, dat onder
die omstandigheden de Catalaansche generali
teit en de autonome Baskische regeering moes
ten samenwerken om haar gezamenlijke actie
te versterken en zich tot den Volkenbond of
de mogendheden te wenden met een beroep op
het recht der rassenminderheden.
Acht weken lang hebben wij dit volge
houden. Toen kwam er echter een oogenblik,
waarop wjj vonden, dat de anarchisten onze
zeggenschap en onze eigendomsrechten al
te zeer te na kwamen. Wij hebben niets te
gen medezeggenschap; die bestaat in de
Nederlandsche fabrieken ook, maar het ar
beiderzeen tréle-comité stelde voortdurend
meer en hoogere eischen: men wilde wijzi
gingen in de directie dicteeren, Nederland
sche ingenieurs Ontslaan en anderen in rang
doen degradeeren.
begin af aan hebben wij alles in het werk ge
steld om de zaken zoo goed mogelijk te bestu
ren en te beheeren en daarom zijn wij dan ook
zoo lang mogelijk in Barcelona gebleven, boe
moeilijk men het ons ook maakte.
Een in Spanje vertoevend Nederlander al
dus meldt de Telegraaf heeft dezer dagen
een bezoek gebracht aan de fabrieken van La
Seda de Barcelona, de in Mei 1925 opgerichte
onderneming, die te Prat de Llobregat opeigen
terrein kunstzijde fabriceert en voor de fabri
cage over de patenten en technische hulpmid
delen kan beschikken van de HoUandzebe
Kunstaljde-Industrie te Breda, met wie de Ca-
talaansche onderneming ook in financieel op
zicht nauw verbonden ia.
van de C.NT, de
arbeiders-organisatie,
Zeven officieren van het Spaansche stoom
schip ..Manuel Arnus", dat op weg was naar
MexlcV) om daar wapens te laden voor de
Spaansche regeering, hebben zich gisteren om
Onze Romeinsche correspon
dent seint ons d.d. 27 Oct.:
LONDEN, 37 Oct. (Reuter) Twee vwr-
booten, die in totaal een veertigtal personen
aan boord hebben, bevinden zich op het oogen
blik geïsoleerd midden in de Forth of Forth,
aangezien geen der beide boeten in verband
met den storm den wal kan bereiken. De
veerbooten worstelen reeds ongeveer uur
LONDEN, 37 Oct. (Reuter) Men heeft ver
geefs gezocht naar bet Letscbe stoomschip
Helena Faulbaums. Verscheidene lijken zijn
aan wal gespoeld. Tengevolge van den storm
zijn de telefoon- en telegraafverbindingen met
de kust onderbroken. Men vreest, dat de He
lena Faulbaums met man en muis is-vergaan,
nadat het in den afgeloopen nacht op di
kust yju> Argyllshire was gestrand.
Die viering valt in de periode van de stich
ting van bet eerste keizerrijk, dat verworven
werd dooi den moed der soldaten en de disci
pline van om volk in den strijd tegen den
Het gerucht doet te Madrid de ronde, dat in
de volksfrontregeering eenige wijzigingen zou
den worden aangebracht, teneinde er een of
meer vertegenwoordigers
anarebo-syndicalistische
in te kunnen opnemen.
Naar van betrouwbare zijde verluidt, zal het
hoofdkwartier van het Noordelijk leger der
nationalisten één dezer dagen van Valladolid
naar Avila worden verplaatst.
GENEVE. 27 pct. (Reuter). Het secretariaat
van den Volkenbond beeft geantwoord op het
laatste beroep van den Negus ten gunste van
de bevolking in West-Abessinlë. Het secretariaat
beloofde bet beroep door te zenden aan de
staten-leden van den bond.
TUNIS, 37 Oct (Reuter) CbaDe en Brill, dte
vanmorgen uit Le Bourget gestart waren als
eenlg overgebleven deelnemers zijn cm 18.30,
(GM.T.) hier aangekomen.
LONDEN. 37 Oct (Reuter) De beide veerboo
ten, die een groot gedeelte van den nacht op de
Firth of Forth tegen den storm hebben moeten
worstelen, konden In den vroegen morgen sen
der averij de haven blnnenloopen. De veerdien
sten zjjn inmiddels hervat
Gedurende den geheelen nacht en een gedeelte
van den morgen heeft de storm boven de Brit-
sche eilanden gewoed, vooral aan de WesUust
boven Ierland en boven Schotland. De wind be
reikte op sommige plaatsen een snelheid van
ruim 140 K.M. per Uur. Uit alle deelen des lands
komen berichten binnen omtrent onderbreking
van de scheepvaart- en luchtvaartdiensten,
scheepsongevallen en oproepen voor reddings-
booten.
Minstens seven personen zjjn in Schotland
tengevolge van het noodweer om het leven ge
komen, terwijl er 18 vliegtuigen beschadigd z|jn
Een reddingsboot, die den naam .Rex" droeg,
en aan boord waarvan zich rijf lijken bevonden,
is op de kust van Argyllshire geworpen. Het
schijnt, dat men hier te doen heeft met een boot
van een Scandinavisch schip, dat gisteravond
b|j Ross of Mull tn Argyllshire is vergaan.
TOKIO, 37 Oct. Volgens den „bond van rij-
wielfabrikanten” alhier heeft een Japansche
flets een levensduur van 7 A 8 Jaar. Nu de
Japansche rijwielindustrie op massa-productie
is ingesteld, verwacht de bond, dat Binnenkort
een Japansch rijwiel voor 30 yen, dat is onge
veer ƒ10.op de markt aal worden gebracht
De clandestiene vervaardiging van granaten
blijkt steeds grooteren omvang te krijgen. Men
verwacht thans onthullingen, waardoor het on
dersoek voortgezet kan worden. Nog weer vier
industrieelen blijken b(j de zaak betrokken en
men meent, dat het aantal personen, dat de
hand in deze aangelegenheid heeft gehad, niet
minder dan vijftig zal zijn. Het aantal clan
destien vervaardigde granaten schijnt seer be-
'tngrljk te zijn.
kapitaal zou ontbreken, en wel als gevolg van
het fait, dat de Nederlandsche bedrijfsleiders,
directeur, ingenieurs en technici, het bedrijf 111
den steek zouden hebben gelaten.
Maandag 5 October zijn de directeur en zijn
laatste Nederlandsche ingenieur, die nog op de
Seda werkte, niet op het ---
Bü nacht en ontjj waren
de l^ver en het hart. Het blad
een nieuwe crisis, die Stalin gedv
in georieebap van twee specialiste!
en hartziekten, Vorobrif en Somof
tortum in de onmiddelljjke omgeving
neje te verblijven.
kantoor verschenen.
zQ gevlucht, aldus de
arbeiders, zonder de vereiachte reisvergunning
en zonder dat instructies voor de voortzetting
van het bedrijf waren achtergelaten.
Op de vraag, wat er nu verder met de fabriek
gebeurt, deelde men mede, dat in de eigen
domsverhoudingen geen verandering komt. De
,J9eda” is een buitenlandsche fabriek'en daar
aan wordt niet getornd.
Het bedrijf wordt voortgezet Men erkent de
buitenlandsche verplichtingen; men zou zelfs
nu nog den directeur aanvaarden als vertegen
woordiger der buitenlandsche belangen. Er zijn
echter moeilijkheden, gebrek aan grondstoffen
en bedrijfskapitaal. Als men wil voortwerken,
aal de Catalaansche regeering moeten bijsprin
gen.
De Telegraaf heeft deze mededeellngen voor
gelegd aan den heer Chs. Stulemeyer, te Breda,
die in het bestuur van de Seda zitting heeft.
Zjjn lezing van het gebeurde werpt een volko
men ander licht op de zaak.
Het berglngsvaartulg „Hermes”dat van Cux
haven uitvoer, moest onverrichterzake terug
keeren, daar het tegen de hooge, holle zee niets
kon uitrichten.
DaMeehHnd en Italië noden een conferentie
van Wast-Enrepeeeche mogendheden wensehea
voer to stellen om daardoor tekens Sovjet-Ras-
land te halt tren.
Geleidelijk heroveren de loyalen de stellingen,
die zü kort geleden moesten verlaten.
De tegenstand der rechtschen is vooral krach
tig in de wijk San Claudio, waai de opmarsch
der mijnwerkers thans geremd wordt. Zjj neb
ben derhalve hun pogingen gericht op San
Esteban de las Cruces, waar zij reeds meester
zijn van verscheidene straten.
Ook zijn z(j weer begonnen op te rukken in
de wijk San Lazaro, vanwaar zij trachten bin
nen te sijpelen om het centrum van de stad
aan te tasten.
PARUS, 37 Ort. (DHR.). De .Matin" houdt
ondanks het démenti van Moskou zijn bewe
ring staande, dat StaHn ernstig lijdende is aan
spreekt van
rongen heeft,
tKvoor lever-
ln\een sana-
Voro-
De minister van defensie heeft b|j de kamer
,vljf militaire wetsontwerpen betreffende de or
ganisatie van het leger en de landsverdediging
Ingediend.
Toen al deae eischen tenslotte culmineerden
in een ultimatum, dat da arbeiderscommissle
ons stelde, hebben wjj ons, aki® de heer Stu
lemeyer, persoonlijk in verbinding gesteld met
de directie te Barcelona. Als gevolg van dit
overleg zijn de directeur en het everigp Neder
landsche personeel teruggeroepen. Van een
vlucht is derhalve geen sprake; het vertrek ge
schiedde in opdracht van het bestuur der Seda.
Van het verloop dezer affaire hebben wU ook
de Nederlandsche regeering op de hoogte ge
steld. Buitenlandsche Zaken is daarop in over
leg getreden met de Catalaansche regeering,
oa. over de benoeming van een INterwntor.
Het verdere verloop der zaken moeten wjj
dus afwachten. Voor ons staat het vast, dat
wU op de steeds verder gaande eischen der ar
beiders niet meer mochten ingaan. W|j waren
aan de grens gekomen. Men wilde met Neder-
landsch geld de zaken te Barcelona leiden op
een wijze, die geen medezeggenschap meer
mocht heeten. maar bedenkeljjk op onteigening
leek. Men begrijpt, dat wij ddarop niet kunnen
iny n
RABAT 27 Oct. (Reuter). Radio
Sevilla deelt mede:
De troepen van Madrid zijn gis
teren tot een algemeenen aartval
overgegaan op het front van Illescas,
waarbij zjj gesteund werden door
een krachtige artillerie, tanks, een
gepantserden trein en mitrailleurs.
ss
-
Uit Oviedo wordt aldus radlo-Sevllla
vernomen, dat Gijon volledig geïsoleerd is, van
land- zoowel als van zeezijde.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal voor Alkmaar. f2.—
Voor buiten Alkmaar f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Mei geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Op Allerzielen zjjn de priesters
gemachtigd drie H.H. Missen op
te dragen, waarvan één ter in
tentie van den H. Vader. Z. H.
de Paus heeft nu bepaald, dat
deze H. Mis te Zijner intentie
moet worden opgedragen voor
de zielerust van de slachtoffers
van den Spaanschen burger
oorlog.
Deze liefdevolle gedachte van
den H. Vader is bijzonder tref
fend, omdat de genoemde mach
tiging, welke door Benedictus
XV tot de gansche Kerk was
uitgebreid, vóórdien alleen in
Spanje en Portugal bestond.
Madrid heeft gisteravond per radio de Ma-
drlleensche bevolking opgeroepen de gewone
werkzaamheden te laten varen en „en masse”
naar het front te vertrekken.
LONDEN, 2 7 Oct. Heden werd
door Portugal Mn lord Plymouth,
voorzitter van de non-interventie-
commissie, een nieuwe nota ter hand
gesteld, waarin Portugal verklaart
het recht te hebben zich elk moment
uit het niet-inmengingsaccoord te
kunnen terugtrekken.
De overwinning is behaald, de sancties zijn
mislukt, het volkerbondsfront is verbroken.
Italië is krachtiger dan tevoren, gesterkt
door rijn heldhaftige inspanning, die bet
tegen wien ook wil herhalen ter verdediging
van het keizerrijk.
Zeven vliegtuigen der rechtschen zijn 'van
middag boven de hoofdstad verschenen. Zjj
wierpen bommen neer op het station Cetra de
la Plata, bij de hoofdstad, en op de wjjk Valle-
cas.
O
OSLO, 37 Oct. (Reuter) Hen hevigs aard
beving heeft rich in den afgeloopen nacht
voorgedaan op het Jan Mayen-eiland.
~*-v Ij
F
bescherming tot de Cubaanse he regeering ge
wend, aangerien aan boord van het schip een
matrosen-aovjet was gevormd, die gedreigd
had, hen te sullen dooden.
Naar Tass meldt, hebben volgens mededee-
Ung van den centralen vakvereenigingsraad der
Sovjet Unie de nieuwe inzamelingen onder de
arbeiders ten bate der vrouwen en kinderen
in het republlkeinsche Spanje reeds meer dan
twintig millloen opgebracht. Het totaal der
giften bedraagt dertialve meer dan 47 mll-
lloen.
