Onderzoek naar de landbouw
crisismaatregelen
Nog steeds de nieuwe Pachtwet
I
avond
met 1
maken;
wjj om een
om een ook door ons geconstateerd ver
zuim der regeering uit te buiten door zich
zelf als christelijker dan de christelijke
regeering te proclameeren.
Voörloopig verslag op de
Rijksbegrooting verschenen
SL OTVERTROUWENS-
CREDIET
COMMISSIE- VAN LOON
RAPPORTEERT
EENIGE AMENDEMENTEN
GOEDGEKEURD
DONDERDAG 29 OCTOBER 1936
Komt precies uit!
De valutamarkt
Arbeid voor ons volk
TWEEDE KAMER
Een redelijk bestaan
Richtlijnen
Print Bernhard te
Rotterdam
De Katholieke fractie geeft de
thane te volgen richt
lijnen aan
WAT KONING MANUEL
OVERKWAM
Hervorming crisisdienst
wordt aanbevolen
DE THEEPR1JZEN WORDEN
VERHOOGD
Audiëntie
Na de monetaire wijziging
„Op uw leeftijd die rozet
op uw revers”
inge-
De land bouwetean
I
Onze detentie
Een nieuw coalitie-kabinet?
Begrootingspoeitie veranderd
Land bouw-crieied ienet
i
Het kleinbedrijf
ik
i»
ht
iet
ar
Verscheidene andere leden, zich aanslui
tend by hetgeen door het lid der Kamer
den heer GOSELING werd gezegd, stelden
er prijs op. de thans te volgen richtlijnen
aldus samen te vatten:
kunstmatige eenheid door middel van staatkun
dige gelijkschakeling.
uit de overeenkomst voortvloeiende, als buiten
sporig moeten worden beschouwd.
Verscheidene leden drongen aan op ver
dergaande versterking van 's Rijks defensie.
de begroeting voor 1937 niet 47 millloen
bedraagt, doch 93 millloen.
Aanpassing is noodig en deze zou kunnen
worden bereikt. Indien de prijzen der land
bouwproducten worden verhoogd en loonen
en salarissen van beschutte bedrijven en
overheidsdiensten worden verlaagd tot een
zoodanig niveau, dat de prijzen der land
bouwproducten en de lasten van levens
onderhoud elkaar ontmoeten.
Alleen de wijziging van den eontracts-
Inhoud wegens veranderde omstandigheden
is das In het ontwerp overgebleven.
Depreciatie van den gulden
met circa 20l/t pet.
Bedrijfttteun of indivi-
dueele eteun?
ut
In
it-
oo
kis
He
bt
ist
im
rel
Door de blerbedoelde gebeurtenis schijnt de
positie van het Kabinet voor het oogenblik be
langrijk verbeterd te zijn. Men zou kunnen zeg
gen, dat thans voor de tweede maal de gulden
het kabiner-Colijn heeft gered. In 1935 deed hy
dat door zich te laten herstellen, In 1936 door
zich te laten deprecieeren.
a. De regeering zal met het verleden moe
ten breken. Zij zal de door haar noodge
dwongen op monetair gebied genomen maat
regelen r.'.et alleen monetair-technisch moe
ten uitvoeren, maar doelbewust economisch
en sociaal moeten richten, tot versterking
van de portie van ons land naar binren en
naar bulten.
De wet bepaalt dus thans in artikel 9, dat
de rechter, wanneer partijen niet toestemmen
In eed vrijwillige wijziging van de overeen
komst, aan de geheele overeenkomst door ver
nietiging een eind maakt. Doordat tegelijk een
amendement-de Geer op art. 8 werd aange
nomen, is ook in de beweegreden, waarom de
rechter de overeenkomst nietig verklaart, wij
ziging gebracht.
Eenlge leren merkten In dit verband nog op.
dat zij het een groote fout zouden achten lnd<en
niet, in afwachting van de doorwerking van de
gevolgen der gewijzigde monetaire politiek, aan
stonds zou worden overgegaan tot verlaging van
verschillende belastingen en tarieven, welke op
handel en verkeer drukken, ter einde de op
leving van die takken van volksbestaan zoo
spoedig mocelijk te stimuleeren.
Ernstig leswaar bestond bij vele leden In het
algemeen tegen die bezuiniging»- en dekkings-
maatregelen oer regeering, welke daarop neer
komen, dat steeds meer lasten on de gemeenten
worden afgesrhoven. Te onjuister achtten zij een
zoodanige afschulvlng. wijl een groot deel der
gemeenten sinds lang reeds meer dan over
belast is.
Zjj heeft tengevolge, dat thans Iedere pacht
overeenkomst aan het criterium „redelijk be
staan” getoetst wordt, zij het dan alleen on-
middelljjk, nadat zij is afgesloten en dat boven
dien vernietiging van de overeenkomst geschiedt,
indien aan dit criterium niet is voldaan, terwijl
het ontwerp in zoo'n geval alleen verzachting
van 's pachters verplichtingen kende.
De minister had oorspronkelijk de mogelijk
heden van wijziging van de pachtovereenkomst
in zijn ontwerp opgenomen, omdat het meer
radicale middel van de vernietiging tenslotte
ook den pachter dupeert, die daardoor immers
zonder grond komt te zitten. Daartegenover
dient echter de preventieve werking van de
vernietiging niet te worden onderschat. Een
verpachter Immers weet tevoren, dat een pacht
overeenkomst, die vernietigd wordt, ook later
weer, als hij op dezelfde basis met een anderen
pachter zou willen contracteeren, aan vernie
tiging bloot staak
katholieken
woord te moe-
fePf. dat bij benoemln-
rolksdeel te beurt valt
Als
het
Ten aanzien van dit vraagstuk blijkt de com
missie in groote meerderheid van gevoelen te
zijn, dat het door de regeering gekozen stelsel
van bedrijfssteun het beste is geweest en in het
belang van land- en tuinbouw en tn het belang
van de arbeidsgelegenheid ten plattelands.
i
De commiasie is ka overgroote meerder
heid van oordeel, dat een stelsel van hoege
heffingen aan de grens niet kan worden
aanbevolen, omdat dit voor den landbouw
geen voordeel biedt en evenmin een eenvou
diger systeem van uitvoering brengt, terwijl
daarentegen wel een booger worden van het
levenspeil met daarmede gepaard gaande
verminderde consumptie het gevolg ia.
Alles bijeengenomen, kwamen deze leden
tot de conclusie, dat het eigenlijke tekort op
Het ontwerp kende hier een termijn van twee
jaar, die door de Kamer te lang werd geacht.
Inderdaad!
e.
Naar wjj vernemen, is In verband met de
stijging van de theeprijaen van regeeringswege
goed gevonden, dat de verkoopsprijs van thee in
den detailhandel met ongeveer 10 cent per pond
wordt verhoogd.
Het tweede lid van dit artikel ia nJ. komen
te luiden:
„Indien de rechter summierlijk van oordeel
is, dat óf de verplichtingen, voor den pachter
ik
en
d-
De vervanging van het bestaande stelsel van
heffingen en toeslagen door dat van heffin
gen en toeslagen aan de grens heeft een be
langrijk onderdeel van het onderzoek der com
missie uitgemaakt. t j.
en
n-
re
at
Zij is tot de overtuiging gekomen, dat de
voorkeur moet worden gegeven aan een
systeem, waarbij den Centrales een veror
denende bevoegdheid wordt verleend, als
mede het recht, om binnen bepaalde gren
zen de voorschriften der landbouw-crisis-
maatregeien zelfstandig uit te voeren, ook
omdat sléchts langs dezen weg de moge
lijkheid bestaat, op den duur allen producen
ten van crisis-producten onder controle der
overheid do mogelijkheid te verschaffen,
zelfstandig hun eigen belangen te regelen.
Slechts op deze wijae acht de commissie het
op den duur mogelijk, het aantal admi
nistratieve maatregelen belangrijk te be
perken.
Het verlaten van den gouden standaard,
waartoe de regeering noodgedwongen en seer
tégen haar sin is overgegaan sal naar de
meening dei blerbedoelde leden slechts een
halve maatregel blijken te zijn, als de gulden
niet wordt vastgemaakt aan dollar en pond.
De rechter ie niet bevoegd een
gewyzigden contracteinhoud
op te leggen
De commiesir tot reorganisatie der land
bouw -crisismaatregelen, onder voorzitter
schap van prof. mr. J. van Loon, aan welke
was opgedragen te onderzoeken of en zoo
ja, welke wijzigingen dienen te worden aan
gebracht in de landbouw-crisismaatregeleii,
de uitvoering en de contróle, heeft haar
rapport aan den minister van Landbouw
en VlsscherU uitgebracht.
In de hierbedoelde omstandigheden vond een
belangrijk deel dezer leden aanleiding als zijn
Oordeel uit te spreken, dat op dit oogenblik
van een mln of meer breede theoretische be
spreking van de economische en tinancieele
jxditiek, welke de regeering tot 26 September
heeft gevoerd en voornemens was ook daarna
nog te voeren, behoort te worden afgezien.
Sommige leden, die er op wezen, dat een over
zicht, dat eenig houvast kan bieden wel niet
binnen korten tijd zal zijn te verkrijgen, vroe
gen, of de regeering bereid is, in de memorie
van antwoord reeds van haar -oorloopigen in
druk op dit punt te doen blijken.
De commissie is van meening, dat het be
staande systeem, zij het ook door wetswijziging,
zoodanig kan worden hervormd, dat gegronde
bezwaren tot een minimum kunnen worden
teruggebracht.
óf althans de pachtprijs zoodanig is vastgeSteld,
dat hij den pachter, ook bjj bijzondere be
kwaamheid en Qver, niet de mogelijkheid van
een redelijk bestaan uit de opbrengst van het
gepachte goed zoude laten, terwijl nochtans de
pachter zulk een bestaan uit de opbrengst van
het goed redelijkerwijze mag verwachten.
doet hi) verpachter en pachter oproepen om,
op een door hem te bepalen tijdstip, uiterlijk
eene maand na de ontvangst van het afschrift,
voor hem te verschijnen. De oproeping geschiedt
door den griffier.”
Aan dit rapport ontleenen wij het volgende.
(Hierbij moge echter terstond voorop gesteld
worden, dat de commissie is uitgegaan van de
algetneene situatie zooals deze bestond voor 26
September JJ.).
Aanneming van een amendement-Hiemstra
heeft tengevolge gehad, dat een eventueele wij
ziging van den pachtprijs om deze reden in
werking treedt tenminste één jaar, nadat de
betreffende vordering is Ingediend.
Den Haag, 28 October 1936.
De bevoegdheid van den rechter, om na
kennisneming van een afgesloten pacht-
contract'aan partijen een gewyzigden con-
tractsinhoud op te leggen wegens de „bui
tensporigheid” van de verplichtingen, die
krachtens het oorspronkeiyk contract op
den pachter zouden komen te rusten, is
door de aanvaarding van een amendement-
v. d. Heuvel met 60 tegen 27 stemmen uit
het ontwerp-Pachtwet gelicht. Dat was de
belangrijkste beslissing van dezen middag.
De commissie heeft voorts onderzocht, wel
ken Invloed de landbouw-crisismaatregelen heb
ben op het levenspeil in het algemeen. ZU heeft
hierby de reeds eerder gemaakte berekening,
dat de kosten van levensonderhoud tengevolge
van dé landbouw-crisismaatregelen met 7 A 8
Verscheidene leden opperden ernstig bezwaar
tegen het conttnueeren van de voor 1936 toe-
gestane opcenten op een aantal belastingen
Verscheidene leden zouden ernstig oezwaar
hebben tegen het voeren van een finandeele
uolitiek. waarby reeds met een verwachte doch
nog niet verkregen verbetering van de begroo-
Ungsposlt’» zou worden rekening gehouden.
Zeer uitvoerige beschouwingen heeft de com-
misssie aan dit onderwerp gewijd ZU spreekt
daarby als haar conclusie uit dat de toestand
van de kleine boeren- en tulnderabedrjiven bU-
zondere zorg der regeering vereischt. De door
den minister van Landbouw en VlsscherU in het
leven geroepen Dienst voor de kleine boeren-
bedryven zal een verbetering van den economi-
schen toestand der bedrUven moeten nastreven
door Intensieve bedrijfsvoorlichting en door het
toekennen van een byzonderen bedrijfssteun.
Aan het rapport is, behalve de reeds genoem
de minderheldsnota van den heer J. Smid, toe
gevoegd een minderheldsnota van den heer J.
Hilgenga, waarin deze biyk geeft, zich met het
algemeene economische uitgangspunt der ove
rige leden der commissie, niet te hebben kunnen
vereenigen.
Des te erger moest de toegepaste aanpassing
als middel tot conjunctuurherstel te kort schie
ten, wyi zy geen consequente deflatlepolltiek is
geweest, wyi niet naast de drukking van het
loonpeil een verlaging van de vaste lasten heeft
plaats gehad.
Verscheidene leden waren van oordeel, dat
by de liquidatie van de landbouwcrisismaat
regelen de uiterste behoedzaamheid behoort te
worden be'racht.
Als de lï veering in werkeiykheid iets voor
den landbouw wil doen, make zU een einde aan
de schrijnende tegenstelling, die er nog altyd
bestaat tussenen de belooning van de landbou
wende bevolking en die van de overige groepen
der samenleving.
Voorop stelden deze leden, dat de Ideologieën,
de levens- en wereldbeschouwing, bet staat
kundige werk moeten biyven beheerschen. In
Nederland is verscheidenheid van beginselen
als werkeiy*heid te aanvaarden? EerlUke strijd
op dat niveau is verre te verkiezen boven doffe,
Velen van hen, die de monetaire verandering
met blUdscnnp hebben begroet, verwachten thans
niet alleen een economische opleving, maar ook
het einde van de deflatlepolltlek. Worden zU
in dit laatste teleurgesteld. dan zal de nu
eenigerma’c tot beuaren gekomen ontstemming
over het regeeringsbeleid weder toenemen.
Doekje voor het bloeden
Vele leden, die erop wezen, dat vroeger met
betrekking tot de dekking van een tekort wel
eens is gesproken van een „noodverband”,
meenden, dat de wyze, waarop ditmaal een
groot deel van het tekort ia weggewerkt, doet
denken aan een „doekje voor het tyoeden”.
De leden, hier aan het woord, stelden er jarUs
op, ultdrukke.'Uk te verklaren, dat zU in geen
enkel opzicht bereid zyn tot het aangaan van
eenlge poVtieke verbintenis met de links-extre-
mlstlsche groep, ondanks de ultnoodlgingen tot
samenwerking in een eenheidsfront of een
volksfront, die deze groep telkens weer tot ben
richt.
richting van een alumlniumfabriek tn Limburg
afgestuit is op bezwaren van het departement
van Defensie. Indien dit Inderdaad het geval
is, zouden sommigen de in dezen gevolgde ge
dragslijn sterk afkeuren.
Aan het verslag is toegevoegd een nota van
den heer Bongaerts Inzake de centralisatie
van de bewerking der verschillende van rijks
wege verzamelde statistische gegevens.
De gewone audiëntie van den minister van
Waterstaat sal in plaats van Maandag 2 No
vember worden gehouden Maandag Novem
ber aa.
ge-
een nieu-
herstel
Naar wy van bevoegde zyde vernemen, heeft
de minister van Landbouw en VlsscherU aan
de commlssie-Van Loon alsnog de vraag ge
steld. of zy onder de gewyzlgde monetaire ver
houdingen haar opvattingen omtrent de ver
plaatsing van alle crisisheffingen en -toeslagen
naar de grens handhaaft. De commissie ver
zocht. den minister hieromtrent voor 1 No
vember as. te antwoorden.
„Een beweging als die van „De Dtigeraad”
moet hoe eer hoe beter verdwijnen, zij
moet zoo spoedig mogelijk worden opgehe
ven of ontbonden. R.K. en Christelijke or
ganisaties nemen wel moties aan tegen de
actie van Vrijdenkers, maar er gebeurt
niets. We hebben een gereformeerden mi
nister van Binnenlandsche Zaken en een
R.K. minister van Justitie en voor deze bei
den moet het een kleine kunst zijn om
binnen vier en twintig uur „De Dageraad”
te doen ontbinden."
Wat het beleid op economisch en sociaal
gebied betreft, behoort volgens dezelfde
leden richtsnoer en doelwit te blyven: Ar
beid voo- ons volk
dat bU de heerschende wereldconjanetssr
overheidsingrijpen In enkNederlandsch be
drijfsleven niet gemist kan worden; *U ziet
deze overheidstaak echter niet als blijvend.
b. Er ré een bewuste, typische politiek
f van conjunctuur-stimuleerlng moeten wor-
den gevolgd. Daarin ligt ook de beste, maar
dan ook de afdoende waarborg, dat sociale
aftakeling en sociale afbraak worden be
ëindigd en voorkomen.
Op deze basis waren de leden, hier aan
het wooic. bereid aan dit Kabinet een slot-
vertrouwe.iscrediet te geven.
De oorspronkelyke begrootlngsstukken
kunnen thans, naar vele leden meenden,
niet meer dienen als grondslag voor een
gedachtenwisseling met de regeering over
haar huidig en toekomstig econondsrti en
financieel beleid. De wyzigtng in de mone
taire politiek heeft tot gevolg, dat de be-
grootingspositie een andere wordt.
Deze leden zagen in het herstel van de vroe
gere samenwerking tusschen de partyen ter
rechterzyde den besten waarborg voor venppblii
juiste toepassing en goede werking van ons ifar-
lementalre stelsel. Of dit mogelyk is, kan thans
niet worden beoordeeld.
Steleel van hooge heffingen aan
de gr ene kan niet worden
aanbevolen, omdat dit
niet de vereiechte voor
dooien biedt
Verscheidene leden gingen uit van de over
tuiging. dat In bet Nederlandscbe volk een diepe
gehechtheid aan den vrede leeft. ZU meenden,
dat Nederland, zoowel ter wille van den vrede
als voor hot behoud van zUn eigen onafhanke
lijkheid. al het mogelUke moet doen om den
Volkenbond tn stand te houden en te versterken.
Ons land meet daarom bereid zUn ten volle zijn
VolkenboncispUchten te vervullen. De defensie
politiek van ons land behoort naar het gevoelen
dezer leder op de bevordering van de collectieve
veiligheid waarvan ook het lot van ons volk
afhangt, te zyn gericht.
Toezicht van de pachtkamer
Vrü veel tyd is besteed moeten worden aan
een amendement-v. d. Heuvel, om pachtcon-
tracten, die betrekking hebben op zeer kleine
stukjes grond, buiten het toezicht van de pacht
kamer te houden. Ter vermUdmg van allerlei
rompslomp was hier natuuriyk veel voor te
zeggen. Daartegenover stond echter, dat mis
bruik van de bepaling kon worden gemaakt
door stukken grond te gaan splitsen in perceel
tjes van de maat, die juist bulten deze be
palingen valt. Van Katholieke zyde was er
aandrang van de heeren GROEN. LOERAKKER
en VAN KOEVERDEN, maar minister van
Schalk stond er juist vanwege de kans op
misbruiken sceptisch tegenover.
Tenslotte is men tot elkander gekomen over
een tekst, die de bepalingen inzake het con-
trólerecht van de pachtkamer buiten werking
stelt voor overeenkomsten betreffende los land
van minder dan 14 H.A., waarvan de pachtprijs
lager is dan 50 gulden per jaar. De verplich
ting, om de overeenkomst schrlfteiyk aan te
gaan, biyft echter ook voor deze stukjes land
gehandhaafd tengevolge van een subamende-
ment-van Koeverden. De soepeler regeling voor
deze kleine perceeltjes is vooral van belang voor
de tallooze landarbeiders, die voor eigen ge
bruik een lapje grond huren.
Art. 19 (betreffende de reparaties aan het
gepachte goed) is tengevolge van een door den
minister nog wat gewUzigd afbendement-v. d.
Heuvel in dier voege getemperd, dat de pachter
niet zonder meer bevoegd zal zyn, de kosten
van verplichte reparaties, die de verpachter niet
wilde doen, met den pachtprijs te verrekenen.
Artikel 28 is tengevolge van de aanneming
van een amendement-Droesen verzacht'in dezen
zin, dat het niet meer een absoluut verbod voor
den pachter Inhoudt, om de oestemming van
het gepachte goed geheel of gedeeltelUk te ver
anderen. De pachter aal daartoe oe machti
ging van den rechter noodig hebben, die dan
natuuriyk dén verpachter daarover hoort. Dit
is b.v. in verband met het scheuren van gras
land van belang.
De Kamer is tenslotte blUven steken in de
behandeling van amendementen van den vrU-
zlnnlg-democraat Ebels, den katholieken afge
vaardigde mr. Truyen en den liberaal Louwes
op artikel 36 betreffende de opzegging van het
pachtcontract. Hun strekking is, de opoegging
mogelUk te maken, indien de verpachter zelf of
zUn kinderen het verpachte goed in gebruik
willen nemen. WU komen daar morgen aan de
hand van minister van Schalk'» antwoord op
terug.
De heer J. Smid, adviseur van Landbouw en
Maatschappij, geeft in een aan het rapport
toegevoegde minderheldsnota van een andere
meening biyk. -
Nauwelijks was dit artikeltje geschreven
of niemand minder dan de heer Van Geel
kerken, algemeen secretaris van de N. S.
B., kwam reeds het bewijs leveren, dat ons
boosaardig vermoeden volkomen gewettigd
was.
Het Utrechtsch Nieuwsblad is n.l. bij ge
noemden heer Van Geelkerken op visite
geweest om hem te vragen, wat hij van ’t
rumoerige geval dacht, en de geïnterview
de heeft tot bescheid gegeven, dat hij een
optreden, als .Maandagavond plaats had,
niet direct toejuichte, maar dit toch ook
niet kon af keuren:
pet. verhoogd zUn. overgenomen. ZU acht hier
mede echter de instandhouding van den land
bouw niet te duur betaald, in aanmerking ne
mend. dat handhaving van een belangryke
binnenlandsche markt voor de industrie van
het hoogste belang is. Aan de hand van oe in-
dexcUfers der kosten van levensonderhoud komt
de commissie voorts tot de conclusie, dat ook
voor een belangrijk deel der industrieelc pro
ducten de prijzen door overheldsmaafregelen op
booger peil worden gehouden dan bU vrye con
currentie zou kunnen worden bereikt.
*t Komt düs precies uit, wat wij veronder
steld en voorspeld hebben: de N5.B. is uit
knokken gegaan om zichzelf als christe
lijker dan de christelijke regeering te
doenschijnen.
Prompt is de pharizaeïsche tegenstelling
regeerlng-N.S.B. naar voren gescho
ven. b
De heer Van Geelkerken heeft blijkbaar
vooraf begrepen hij weet immers, hoe
zijn Pappenheimers getaxeerd moeten wor
den dat de godsdienstige verontwaardi
ging der knokkers maar weinig ernstig ge
nomen zou worden, en daarom voegde hij
al maar bij voorbaat aan zijn verklarlag
toe, zich wél te kunnen indenken, dat de
betrokkenen uit verontwaardiging tegen de
actie van „De Dageraad” hebben gehan
deld zooals zij deden, omdat die actie in
strijd moet worden geacht met het karak
ter van het Nederlandsche volk....v
„Uit verontwaardiging”....
Zjjn deze volgelingen óók zoo verontwaar
digd over het nieuwe, rampzalige helden
dom, dat in het voorbeeldige Duitschland
zoo krachtig gepropageerd wordt en daar
zoo welig kan bloeien?
„Uit verontwaardiging”?--
Och, kom!
hun blydschap over
van Prinses Juliana.
De zwevende gulden
Sommige der leden, hier aan het woord, stel
den er prijs op, iets nader in te gaan op de
T'oorultslc.;cen, welke door het verbod van goud-
ultvoer zouden zyn geopend.
Deze leden gaven als hun oordeel te kennen,
dat het krampachtig vasthouden aan den gou
den standia-d. terwyi 15/16 van den wereld-
nandel beneerscht werd door de met 40 pCt. in
waarde geraaide valuta's van pond en dollar,
voor ons 'and noodlottig is geweest.
Onze scr.eepvaart is zeer aanzieniyk
krompen en de Nederlandsche vlag is van een
deel der wereldzeeën verdwenen.
Bezoek aan een aantal bedrijven
in de Maaeetad
In verband hiermee rUst de herinnering aan
een curieus geval, dat indertUd nu wyien ko-
ning Manuel van Portugal te Parijs overkwam.
De koning, die nog seer jong was, toen hy, na
den moord op zyn vader en ouderen broeder
in 1908, den troon besteeg, waarop hU slechts
enkele jaren sou zetelen, bevond zich eens in
cognito in de Fransche hoofdstad, en wandel
de op de boulevards, toen een inspecteur van
politie hem aanhield.
„Ik moet u erop attent maken", aeide de in
specteur. die den koning niet kende, „dat u 'n
onderscheiding draagt, waarop u vermoedelUk
geen recht hebt.”
„U bedoelt?".... vroeg de koning argeloos.
•„Ik bedoel”, antwoordde de pollUe-man iet
wat barscher, „de rozet op de revers van uw
jacquet. Het ia de rozet van het grootkruis
van het Legioen van Eer, als u het niet weten
mocht. En op uw leeftUd”.
„MUn leeftijd heeft er niets mee te maken”,
aeide Manuel, die pleister tn 1 geval begon te
krijgen.
„Uw naam!” beval hü grimmig.
,Jk reis (ncognlto”, antwoordde de vorst, „en
ik heb geen legitimatiepapieren bU mU.”
,JMn mee naar het bureau”, gebood de poU-
tle-man. „U hebt my te volgen.”
En vUf minuten later bevond de souvereln
zich inderdaad op het politiebureau, om het
enkele oogenbllkken daarna, toen het incogni
to was opgeheven en de vermeende schuldige
hjrkend. weer te verlaten, uitgeleide gedaan
door een ganache schaar van diep buigende
poUtie-mannen.
Verscheidene leden gaven als hun oordeel te
kennen, dat de positie van het kabinet sterk is.
Het volk gevoelt zich in hienig opzicht veilig
onder zyn leiding. De groote verdienste van uit
kabinet is, dat het een krachtig gezag heeft ge
toond.
Deze leden wezen op het gevaar, dat er voor
het bedrUfsleven schuilt in een te sterke deva
luatie. Op grond van dat gevaar juichten zy
den maatregel van de regeering, den gulden
voorloopig zwevende te houden, toe.
n ons artikeltje „GodsdlenstpaiadiJ-
nen” gaven wij biyk van hevlgen twij
fel, of de N. 8. B.-knokploeg Maandag-
l wel naar Utrecht was getogen om
haar „argumentatie” bekeeringen te
1 was blijkbaar zoo schreven
propagandarelletje te doen.
f.
De inlassching in dit artikel van de door
ons vet gedrukte zinsnede verschuift de rech-
teriyke beslissing, of de pachtovereenkomst den
pachter een redeiyk bestaan biedt, naar een
vroeger tydstlp dan in het ontwerp werd voor
gesteld. Daar immers was die beslissing opge
nomen in art. 25. Krachtens dit artikel (dat
ook de wyzlging van de pachtvoorwaarden en
de vermindering van den pachtprijs wegens
veranderde omstandigheden kent) kon de pach
ter ten allen tyde verzachting van zyn ver
plichtingen vorderen, indien ae pachtprijs te
hoog bleek, om hem een redeiyk bestaan uit
den gepachten grond te laten.
Minister van Schalk voerde daarvoor heden
nog aan, dat over bet „redeiyk bestaan” eigen-
lyk pas behooriyk kan worden geoordeeld, als
de overeenkomst eenmaal loopende is, maar
ook hier gaf de Kamer de/ voorkeur aan de
door jhr. de Geer gesuggereerde en in een
amendement belichaamde gedachte.
In het valutaverkeer van gisterochtend
kwam de gulden tot een verdere lichte ver
betering. Het Pond Sterling Uep nL van
9.06 3/8 tot 9.069.06S terug en de Dollar van
185 7/16 tot 1.85— IMÜ.
Onder beurstyd trad voor genoemde devie
zen geen verbetering in. De Dollar noteerde
1.85 en ten opzichte hiervan toonde de gulden
een waardevermindering van circa 20J4 pet.
Gisteren heeft Prins Bernhard V. Lippe Bies-
terfeld, vergezeld van zyn secretaris, jhr. ir. W.
O. Röell, per auto een bezoek aan Rotterdam
gebracht, daartoe ultgenoodigd door eenlge lei
ders van bedrUven aldaar.
De Prins bezocht eerst <ie fabriek van de
Erven de Wed. J. van.Nelle N.V„ wasu- hy om
kwart over tien arriveerde. HU begaf zich ver
volgens vla de haventerreinen van de N.V.
Thomsen's havenbedrijf en de N. V. My. Lek
haven, aan boord van een motorboot van do
N. V. de Rotterdamsche Droogdok-MU. Een
korte tocht wefid gemaakt door de havens,
waarna het noenmaal werd gebruikt in het
Sociëteitsgebouw van de Konlnkiyke roei- en
aellvereeniging „De Maas”. Aan dezen koffie
maaltijd zaten ongeveer zeventig stadgenooten
agn met wie de Prins zich geruimen tyd on
derhield. Vandaar vertrok Z. D. H. per auto
naar Het Loo.
MINISTER VAN SCHAIK heeft het voor
nemen van de Kamer, om den rechter die oe-
voegdheid te ontnemen, nog eens bestreden.
HU had daarvoor eenige goede argumenten
os. haalde hy art. 1345 van het Burgeriyk Wet
boek aan ten bewyze, dat krachtens ons be
staand civiel recht de rechter zelfs het boete
beding, dat menigmaal den doorslag geeft tot
het aangaan van een contract, mag aantasten
maar erg hevig was zyn verzet toch niet.
En zonder eenig dreigement van 's ministers
zyde kon dan ook de Kamer haar beslissing
nemen.
V^erscKenen is het voorloopig ver
slag der Tweede Kamer over Hoofd
stuk I der Rijksbegrooting voor
J937. Aan de Algemeene Beschou
wingen ontleenen wij het volgende:
Zeer vele leden meenden hun be
schouwingen ditmaal te moeten
aanvangen met uiting te geven aan
de verloving
Men verklaarde zeer te zUn getroffen door
het byzondere, harteiyke karaktei van de hulde,
die het geheele Nederlandsche volk oy die ge
legenheid aan de KoninklUke Familie heeft
gebracht. Voor zoover dit nog noodig was, is
thans wel overtuigend gebleken, dat het Neder
landsche volk geen nieuwe vormen in zyn
staatsbestel behoeft om zich een eenheid te ge
voelen.
Achteretelling van
Sommige leden meendeg^e
ten wyden aan het aai
gen aan het katholielu
De natuuriyke en g%ohiedkundige oorzaken,
welke in dezen tot een achterstand hebben ge
leid en gedeelteiyk nog lelden, waren hun be
kend. ZU hielden daarmede/ ten. volle rekening.
Ook wenschten zy de goede trouw by het doen
van benoemingen niet in twyfel te trekken
ZU meenden er echter wel de aandacht op U
moeten vestigen, dat, indien men bewust der
toestand op dit gebied zou handhaven, van
welks butaan uit de in den laatsten tyd ge-
;rde gegevens is gebleken, er een mo
ment zou kunnen komen, waarop het geloof
in de goede trouw zyn volkomenheid zou moe
ten verliezen.
Vrij algemeen heerschte het
voel, dat na de devaluatie
we kans was ontstaan voor
van ons economisch leven.
Naar de opvatting van een aantal
der leden, hier aan het woord, is er
maar één oplossing om uit de moei
lijkheden te geraken: de bevordering
met alle kracht van de welvaart van
het geheele Rijk, waardoor een groo-
ter dflkl van de productie door het1
eigen -volk kgn worden opgenomen.
Op deze bevordering, in nauwe
samenwerking met de overzeesche
gebiedsdeelen, zal naar hun oordeel
het regeeringsbeleid dan o<A in de
toekomst in hoofdzaak gericht moe
ten zijn.
In dit verband werd het denkbeeld geopperd,
dat de overzeesche gebiedsdeelen zoo noodig
door het moederland in staat zullen worden
gesteld ter gelegenheid van de aanstaande
huweiyksplechtigheden een deputatie naar
Nederland te zenden. Hierdoor zou. naar men
meende, het saamhoorigheidsgevoel van de in
woners van het geheele Koninkrijk worden ge
steund.
Aan den toekomstlgen gemaal van Prinses
Juliana is de hoogste Nederlandsche onder
scheiding. die van ridder-grootkruls in de orde
van den Nederlandschen Leeuw toegekend. Ook
Prins Hendrik ontving indertyd deze onder
scheiding welke, op enkele spaarzame uitson
deringen na o.a. was Kardinaal van Rossum
er mee begiftigd alleen aan vorsteiyke per
sonen en staatshoofden wordt verleend.
Andere leden stelden hiertegenover, dat
naar hun óieening van een achterstelling geen
sprake is.
De bewering, dat de Katholieken tegenover
andersdenkenden een overeenkomstige houding
aannemen, als waarover zy zich zelf beklagen,
noemden eerstbedoelde leden ongegrond,
voorbeeld wees men op Nijmegen, waar
percentage van niet-katholieke ambtenaren
ver boven dat van het niet-katholieke gedeelte
der bevolking uitgaat. Ook in 's Hertogenbosch
valt een gelijk verschynsel te constateeren.
(gevraagd werd, of het Juist is, dat de op
en
XL
en
