op
Onderzoek naar de landbouw
crisismaatregelen
Nog steeds de nieuwe Pachtwet
I
avond
met 1
maken;
Voorloopig verslag op de
Rijksbegrooting. verschenen
SLOTVERTROUWENS-
CREDIET
COMMISSIE- VAN LOON
RAPPORTEERT
j
EENIGE AMENDEMENTEN
GOEDGEKEURD
DONDERDAG 29 OCTOBER 1936
Komt precies uit!
De valutamarkt
Arbeid voor ons volk
Onze detentie
katholieken
Een nieuw coalitie-kabinet
Begrootingepoeitie veranderd
Prins Bernhard te
Rotterdam
Bezoek
TWEEDE KAMER
Een redelijk bestaan
Audiëntie
l
Hervorming crisisdienst
wordt aanbevolen
Depreciatie van den gulden
met circa 20l/z pet.
DE TWEEPRIJZEN WORDEN
VERHOOGD
Bedryfteteun of indivi-
dueele tteun?
Richtlenen
,y
Katholieke fractie geeft de
thant te volgen richt-
lijnen aan
De rechter ie niet bevoegd een
gewyzigden contracteinhoud
op te leggen
Doekje voor het bloeden
WAT KONING MANUEL
OVERKWAM
De landbouweteun
Landbouw-crititdienti
aan een aantal bedryven
in de Maazttad
Na da monetaire wijziging
Staled van hooge heffingen aan
de grant kan niet worden
aanbevolen, omdat dit
niet de vereiechte voor
dooien biedt
„Op uw leeftijd die rozet
op uw revers”
Het kleinbedrijf
Toezicht van de pacht kamer
fachterttelling van
De zwevende gulden
<s
9
tr
•n”.
l
ge-
1
b
s
t
kunstmatige eenheid door middel van staatkun
dige gelijkschakeling.
dé begroeting voor 1937 niet 47 mlllioen
Bedraagt, doch 93 mlllioen.
1
l
i
l
I
l
l
voor
ons economisch leven.
Alles bijeengenomen, kwamen deze léden
tot de conclusie, dat het eigenlijke tekort op
uit de overeenkomst voortvloeiende, als buiten
sporig moeten worden beschouwd.
Verscheidene andere leden, zich aanslui
tend bij hetgeen door het lid der Kamer
den heer G08ELINO werd gezegd, stelden
er prijs op. de thans te volgen richtlijnen
aldus samen te vatten:
Zij heeft tengevolge, dat thans iedere pacht
overeenkomst gan het criterium „redelijk be
staan” getoetst wordt, zij het dan alleen on
middellijk, nadat zij is afgesloten en dat boven
dien vernietiging van de overeenkomst geschiedt,
indien aan dit criterium niet is voldaan, terwijl
het ontwerp in aoo’n geval alleen verzachting
van ’s pachters verplichtingen kende.
"’■.enige lecen merkten in dit verband nog op.
dat zij het een groote fout zouden achten Indien
niet, in af wachting van de doorwerking van de
gevolgen der gewijzigde monetaire politiek, aan
stonds sou worden overgegaan tot verlaging van
verschillende belastingen en tarieven, welke op
handel en verkeer drukken, ter. einde de op
leving van die takken van volksbestaan zoo
spoedig mocelijk te stimuleeren.
Ernstig tezwaar bestond bij vele leden In het
algemeen tegen die bezulnlgings- en lekkings-
maatregelen eer regeering. welke daarop neer
komen, dat steeds meer lasten op de gemeenten
worden afgesrhoven. Te onjuister achtten zij een
zoodanige afschuiving, wijl een groot deel der
gemeenten sinds lang reeds meer dan over
belast is.
Verscheidene leden drongen aan op ver
dergaande versterking van ’s Rijks defensie.
Aan dit rapport ontleenen wü het volgende.
(Hierbij moge echter terstond voorop gesteld
worden, dat de commissie is uitgegaan van de
algemeene situatie sooals deze bestond voor 36
September JJ.J.
Het ontwerp kende hier een termijn van twee
jaar, die door de Kamer te lang werd geacht.
Inderdaad!
Alleen de wijziging van den eontracts-
Inhoud wegens veranderde omstandigheden
is das In het ontwerp overgebleven.
pet. verhoogd zijn, overgenomen. Zij acht hier
mede echter de instandhouding van den land
bouw niet te duur betaald, in aanmerking ne
mend. dat handhaving van een belangrijke
binnenlandsche markt voor de Industrie van
het hoogste belang is. Aan de hand van ue in
dexcijfers der kosten van levensonderhoud komt
de commissie voorts tot de conclusie, dat ook
voor een belangrijk deel der industrieelc pro
ducten de prijzen door overheidsmaatregelen op
hooger peil worden gehouden dan bij vrije con
currentie zou kunnen worden bereikt.
Aan
Juliana
t
1
a. De regeering zal met het verleden moe
ten breken. Zij zal de door haar' noodge
dwongen op monetair gebied genomen maat
regelen r.'.et alleen monetair-technisch moe
ten uitvoeren, maar doelbewust economisch
en sociaal moeten richten, tot versterking
van de positie van ons land naar binnen en
naar bulten.
Aanpassing is noodig en deae zou kunnen
worden bereikt, indien de prijzen der land
bouwproducten worden verhoogd en lobnën
en salarissen van beschutte bedrijven en
overheidsdiensten worden verlaagd tot een
zoodanig niveau, dat de prUsen der land
bouwproducten en de lasten van levens
onderhoud elkaar ontmoeten.
De heer J. Smid, adviseur van Landbouw en
Maatschappij, geeft In een aan het rapport
toegevoegde minderheidsnota van een andere
meening blijk.
Naar wij vernemen, is in verband met de
stijging van de theeprljzen van regeeringswege
goed gevonden, dat de verkoopsprijs van thee In
den detailhandel met ongeveer 10 cent per pond
wordt verhoogd.
ZQ is tot de overtuiging gekomen, dat de
voorkeur moet worden gegeven aan een
systeem, waarbij den Centrales een veror
denende bevoegdheid wordt verleend, als
mede bet recht, om binnen bepaalde gren
zen de voorschriften der landbouw-crisis
maatregelen zelfstandig wit .te voeren, eek
omdat slechts langs dezen weg de moge
lijkheid bestaat, op den danr allen producen
ten van crisis-producten onder controle der
overheid de mogelijkheid te verschaffen,
zelfstandig hen eigen belangen te regelen.
Slechts op deze wijze acht de rnmmtssii het
ep den duur mogdUk. het aantal admi
nistratieve meatregelen belangrijk te be
perken.
De itemmimli tot reorganisatie der land-
boww-crisismaatregelen, onder voorzitter
schap van prof. mr. J. van Loon, aan welke
was opgedragen te «adem Ara of en zoo
Ja, welke wijzigingen dien ra te worden aan
gebracht in de hindbouw-crisisinaatregelen,
de uitvoering en de controle, heeft haar
rapport aan den minister van Landbouw
en Vleocherij uitgebracht.
Verscheidene leden gaven als hun oordeel te
kennen, dat de positie van h^t kabinet sterk is.
Het volk gevoelt zich in menig opzicht veilig
onder zijn leiding. De groote verdienste van dit
kabinet is, dat het een krachtig gezag heeft ge
toond.
Deze leden wezen op het gevaar, dat er voor
het bedrijfsleven schuilt in een te sterke deva
luatie. Op grond van dat gevaar Juichten zij
den maatregel van de regeering, den gulden
voorloopig zwevende te houden, toe.
Dóór de bier bedoelde gebeurtenis schijnt de
positie van het Kabinet voor het oogenbllk be
langrijk verbeterd te zijn. Men zou kunnen zeg
gen, dat thans voor de tweede maal de gulden
het kablner-Colijn heeft gered. In 1935 deed hij
dat door rich te laten herstellen, in 1936” door
zich te laten deprecieeren.
Vele leden, die erop wezen, dat vroeger met
betrekking tot de dekking van een tekort wel
eens is gesproken van een „noodverband”,
meenden, dat de wijze, waarop ditmaal een
groot deel van het tekort is weggeWerkt, doet
denken aan een „doekje voor het
de productie door het
opgenomen.
in nauwe
overzeesche
hun oordeel
doet hij verpachter en pachter oproepen om,
op een door hem te bepalen tijdstip, uiterlijk
eene maand na de ontvangst van het afschrift,
voor hem te verschijnen. De oproeping geschiedt
door den griffier.”
Naar de opvatting van een aantal
der leden, hier aan het woord, is er
maar één oplossing om uit de moei
lijkheden té geraken: de bevordering
met alle kracht van de welvaart van
het geheele Rijk, waardoor een groo-
ter deel van
eigen volk kan worden
Op deze bevordering,
samenwerking met de
gebiedsdeelen, zal naar
het regeeringsbeleid dan ook in de
toekomst in hoofdzaak gericht moe
ten zijn.
óf althans de pachtprijs zoodanig is vastgesteld,
dat hij den pachter, ook t»U s bijzondere be
kwaamheid en ijver, niet de Mogelijkheid van
een redelijk bestaan uit de «opbrengst van het
gepachte goed zoude laten, terwijl nochtans de
pachter zulk een bestaan alt de opbrengst van
het goed redelijkerwijze mag verwachten.
Verscheidene* leden waren van oordeel, dat
bü de liquidatie van de landbouwcristemaat-
regelen de uiterste behoedzaamheid behoort te
AU^de^i^^ring in werkelijkheid iets voor
den landbouw wil doen, make zij een einde aan
de schrijnende tegenstelling, die er nog altijd
oestaat tusschen de belooning van de landbou
wende bevolking en die van de overige groepen
der samenleving.
De inlassching in dit artikel van de door
ons vet gedrukte zinsnede verschuift de rech
terlijke beslissing, of de pachtovereenkomst den
pachter een redelijk bestaan biedt, naar een
vroeger tijdstip dan in het ontwerp werd voor
gesteld. Daar immers was die beslissing opge
nomen in art. 35. Krachtens dit artikel (dat
ook de wijziging van de pachtvoorwaarden en
de vermindering van den pachtprijs wegens
veranderde omstandigheden kent) kon de pach
ter ten allen tijde verzachting van zijn ver
plichtingen vorderen, Indien ae pachtprijs te
hoog bleek, om hem een redelijk bestaan uit
den gepachten grond te laten.
Minister van Schalk voerde daarvoor heden
nog aan, dat over het „redelijk bestaan” eigen
lijk pas behoorlijk kan worden geoordeeld, als
de overeenkomst eenmaal loopende is, maar
ook hier gaf de Kamer de voorkeur aan de
door jhr. dé Geer gesuggereerde en in een
amendement belichaamde gedachte.
Zeer uitvoerige beschouwingen heeft de com-
misssie aan dit onderwerp gewijd Zij spreekt
daarbij als haar conclusie uit dat de toestand
van de kleine boeren- en tulndersbedrijven bij
zondere zorg der regeering vereischt. De door
den minister van Landbouw en Vlsscherij in het
leven geroepen Dienst voor de kleine boeren
bedrijven zal een verbetering van den economi-
schen toestand der bedrijven moeten nastreven i
door Intensieve bedrijfsvoorlichting en door het
toekennen van een bijaonderen bedrijfssteun. 1
Aan het rapport ia, behalve de reedt genoem- i
de minderheidsnota van den heer J. Smid, toe- i
gevoegd* een minderheidsnota van den heer J. i
Hilgenga, waarin deze blijk geeft, zich met het
algemeene economische uitgangspunt der ove
rige leden der commissie niet te hebben kunnen
vereenigen.
der hield. Vandaar vertrok Z. D. H. per
naar Het Loo.
Des te erger moest de toegepaste aanpassing
als middel tot conjunctuurherstel te kort schie
ten, wijl zij geen consequente .-leflatiepolltiek is
geweest, wijl niet naast de drukking van het
loonpeil een verlaging van de vaste lasten beeft
plaats gehad.
Het tweede lid van dit artikel is nJ. komen
te luiden:
„Indien de rechter summierlijk van oordeel
is, dat óf de verplichtingen, voor den pachter
Aanneming van een amendement-Hiemstra
heeft tengevolge gehad, dat een eventueele wij
ziging van den pachtprijs om deae reden in
werking treedt tenminste één Jaar, nadat de
betreffende vordering is ingediend.
mogelijk te maken, indien de verpachter self of
zijn kinderen het verpachte goed in gebruik
willen nemen. Wij komen daar morgen aan de
hand van minister van Schalk s antwoord op
terug.
De commissie is van meening, dat het be
staande systeem, zij het ook door wetswijziging,
zoodanig kan worden hervormd, dat gegronde
beswaren tot een minimum kunnen worden
teruggebracht.
MINISTER VAN 8CHAIK heeft het voor
nemen van de Kaïfier, om den rechter die be
voegdheid te ontnamen, nog eens bestreden.
Hij had daarvoor eenige goede argumenten
os. haalde hij art. 1345 van het Burgerlijk Wet
boek aan ten bewijze, dat krachtens ons be
staand civiel recht de rechter zelfs het boete
beding, dat menigmaal den doorslag geeft tot
het aangaan van een contract, mag aantasten
maar erg hevig was zijn verzet toch niet.
En zonder eenig dreigement van 's ministers
zijde kon daq ook de Kamer haar beslissing
nemen.
Wat het beleid op economisch en sociaal
gebied betreft, behoort volgens dezelfde
leden richtsnoer en doelwit te blijven: Ar
beid voo- ons volk
rz
Den Haag, 28 October 1936.
De bevoegdheid van den rechter, om na
kennisneming van een afgesloten pacht-
contract aan partijen een gewijzigden con-
tractsinhoud op te leggen wegens de „bui
tensporigheid” van de verplichtingen, die
-krachtens het oorspronkelijk contract op
den pachter zouden komen te rusten, is
door de aanvaarding van een amendement-
v. d. Heuvel met 60 tegen 27 stemmen uit
het ontwerp-Pachtwet gelicht. Dat was de
belangrijkste beslissing van dezen middag.
*t Komt dus precies uit, wat wij veronder
steld en voorspeld hebben: de NBB. is uit
knokken gegaan om zichzelf als christe
lijker dan de christelijke regeering te
doen.... schijnen.
Prompt is de pharlzaeïsche tegenstelling
regeering-N.SB. naar voren gescho
ven.
De heer Van Geelkerken heeft blijkbaar
vooraf begrepen hij weet immers, hoe
zijn Pappenheimers getaxeerd moeten wor
den dat de godsdienstige verontwaardi
ging der knokkers maar weinig ernstig ge
nomen zou worden, en daarom voegde hij
al maar bij voorbaat aan zijn verklaring
toe, zich wél te kunnen Indenken, dat de
betrokkenen uit verontwaardiging tegen de
actie van „De Dageraad” hebben gehan
deld zooals zij deden, omdat die actie in
strijd moet worden geacht met het karak
ter van het Nederlandsche volk....
„Uit verontwaardiging”....
Zijn deze volgelingen óók zoo verontwaar
digd over het nieuwe, rampzalige heiden
dom, dat in het voorbeeldige Duitschland
zoo krachtig gepropageerd wordt en daar
zoo welig kan bloeien?
„Uit verontwaardiging”?
Och, kom!
richting van een aluminlumfabriek in Limburg
afgestuit is op bezwaren van het departement
van Defensie. Indien dit inderdaad het geval
Is, zouden sommigen de ia desen gevolgde ge
dragslijn sterk afkeuren.
Aan het verslag fa toegevoegd een nota van
den heer Bongaerta inzake de centralisatie
van de bewerking der verschillende van rijks
wege verzamelde statistische gegevens.
Deze leden-zagen in het herstel van de vroe
gere samenwerking tusschen de partijen ter
rechterzijde den besten waarborg voor een
juiste toepassing en goede werking van ons par
lementaire stelsel. Of dit mogelijk is, kan thans
niet worden beoordeeld.
In de hierbedoelde omstandigheden vond een
belangrijk deel dezer leden aanleiding als zfjn
oordeel uit te spreken, dat op dit oogenbllk
van een mln of meer breede theoretische be-
sprekitig van de economische en tlnanc’eele
politiek, welke tje regeering tot 26 September
heeft gevoerd en voornemens was ook daarna
nog te voeren, behoort te worden a .'gezien.
Sommige leden, die er op wezen, dat een over
zicht, 'dat eenig houvast kan bieden, wel niet
binnen korten tijd zal zijn te verkrijgen, vroe
gen, of de regeering bereid is, in de memorie
van antwoord reeds van haar -oorloopigen in
druk op dit punt te doen blijken.
„Een beweging als die van „De Dageraad”
moet hoe eer hoe beter verdwijnen, zij
moet zoo spoedig mogelijk worden opgehe
ven of ontbonden. R.K. en Christelijke or-
ganisaties nemen wel moties aan tegen'de'
actie van Vrijdenkers, maar er gebeurt
niets. We hebben een gereformeerden mi
nister van Binnenlandsche Zaken en een
R.K. minister van Justitie en voor deze bei
den moet het een kleine kunst zijn om
binnen vier en twintig uur ,JDe Dageraad”
te doen ontbinden.”
De wet bepaalt dus thans in artikel 9, dat
de rechter, wanneer parten niet toestemmen
in een vrijwillige wijziging van de overeen
komst, aan de geheele overeenkomst door ver
nietiging een eind maakt. Doordat tegelijk een
amendement-de Geer op art. 8 werd aange
nomen, is ook in de beweegreden, waarom de
rechter de overeenkomst nietig verklaart, wij
ziging gebracht.
De .'eden, hier aan het woord, stelden er prijs
op, uitdrukkelijk Jte verklaren, dat zij in geen
enkel opzicht bereid zijnoot het aangaan van
eenige pol'tieke verbintenis met de links-extre-
mlstische groep, ondanks de ultnoodlgingen tot
samenwerking in een eenheidsfront of een
volksfront, die deze groep telkens yeer tot ben
richt.
Naar wjj van bevoegde zijde vernemen, heeft
de minister van Landbouw en Vlsscherij aan
de commissie-Van Loon alsnog de vraag ge
steld, of zij onder de gewijzigde monetaire ver
houdingen haar opvattingen omtrent de ver
plaatsing van alle crisisheffingen en -toeslagen
naar de grens handhaaft. De commissie ver
zocht, den minister hieromtrent voor 1 No
vember a-s. te antwoorden.
Velen van hen. die de monetaire verandering
met blijdschap hebben begroet, verwachten thans
niet alleen een economische opleving, maar ook
het einde van de deflatiepolitiek. Worden zij
in dit laatste teleurgesteld, dan zal de nu
eenigermate tot bedaren gekomen ontstemming
over het reqeferingsbeleid weder toenemen.
In het valutaverkeer van gisterochtend
kwam de gulden tot een verdere lichte ver
betering. Het Pond Sterling liep nl van
9.06 3/8 tot 9.06—9.08% terug en de Dollar van
185 7/18 tot 1.85—1.85%.
Onder beurstyd trad voor genoemde devie
zen geen verbetering in. De Dollar noteerde
1-85 en ten opaichte hiervan toonde de gulden
een waardevermindering van circa 20% pet.
b. Er nl een bewuste, typische politiek
van conjunctuur-stimuleering moeten bor
den gevolgd. Daarin ligt ook de beste, maar
dan ook de afdoende waarborg, dat sociale
aftakeling en sociale afbraak worden be-
elndigd en voorkomen.
Op deze basis waren de leden, hier aan
het wootc. bereid aan dit Kabinet een slot-
vertrouwe.iscrediet te geven.
In dit verband werd het denkbeeld geopperd,
dat de overzeesche gebiedsdeelen zoo noodig
door het moederland in staat zullen worden
gesteld ter gelegenheid van de aanstaande
huwelijksplechtigheden een deputatie naar
Nedrtiand te zenden. Hierdoor zou naar men
meende, het saamhoorigheidsgevoel van de in
woners van het geheele Koninkrijk worden ge
steund.
den toekomstlgen gemaal van Prinses
is. de hoogste Nederlandsche onder
scheiding. die van ridder-grootkruis in de orde
van den Nederlandschen Leeuw toegekend. Ook
Prins Hendrik ontving indertijd deze onder
scheiding welke, op enkele spaarzame uitzon
deringen na os. was Kardinaal van Rossum
er mee begiftigd alleen aan vorstelijke per
sonen en staatshoofden wordt verleend. -
De minister had oorspronkelijk de mogelijk
heden van wijziging van de pachtovereenkomst
in zijn ontwerp opgenomen, omdat het meer
radicale middel van de vernietiging tenslotte
ook den pachter dupeert, die daardoor immers
zonder grond komt te zitten. Daartegenover
dient echter de preventieve werking van de
vernietiging niet te worden onderschat. Een
verpachter Immers weet tevoren, dat een pacht
overeenkomst, die vernietigd .wordt, ook later
weer, als hij op dezelfde basis met een anderen
pachter zou willen coutracteeren. aan vernie
tiging bloot staat.
Verscheidene leden opperden ernstig beswaar
tegen het continueeren van de voor 1936 toe-
gestane or centen op een aantal belastingen
Verscheidene leden zouden ernstig oezwakr
hebben tegen het voeren van een flnancieele
politiek, waarbij reeds met een verwachte doch
nog niet verkregen verbetering van de begroo-
tingspositie zou worden rekening gehouden.
De commissie heeft voorts onderzocht, wel
ken invloed de landbóuw-crisismaatregelen heb
ben op het levenspeil in het algemeen. Zij heeft
hierbij de reeds eerder gemaakte berekening,
dat de kosten van levensonderhoud tengevolge
van de landbóuw-crisismaatregelen met 7 A 8
De gewone audiëntie van den minister van
Waterstaat zal in plaats van Maandag 2 No
vember worden gehouden Maandag 9 Novem
ber aja
In verband hiermee rijst de herinnering aan
een curieus geval, dat indertijd nu wijlen ko-
ning Manuel van Portugal te Parijs overkwam.
De konlng. die nog zeer Jong was. toen hij, na
den moord op zijn vader en ouderen broeder
in 1908, den troon besteeg, waarop hij slechts
enkele Jaren«sou zetelen, bevond zich eens in
cognito in de Fransche hoofdstad, en wandel
de op de boulevards, toen een Inspecteur van
politie hem aanhield.
„Ik moet u erop attent maken”, zeide de in
specteur, die den konlng niet kende, „dat u "n
onderscheiding draagt, waarop u vermoedelijk
geen recht hebt.”
„U bedoelt?".... vroeg de konlng argeloos.
„Ik bedoel”, antwoordde de polltie-man iet
wat baracher, „de roset op de revers van uw
Jacquet. Het is de rozet van het grootkruis
van het Legioen van Eer. ids u het niet weten
mocht. En op uw leeftijd”....
„Mijn leeftijd heeft er niets mee te maken”,
zeide Manuel, die pleister in *t geval begon te
krijgen.
„Uw nsmm!” beval hij grimmig.
„Ik reis incognito”, antwoordde de vorst, „en
ik heb geen legitimatiepapieren bij mij.”
.Dan mee naar het bureau”, gebood de poll
tie-man. „U hebt mij te volgen.”
En vijf minuten later bevond de souverein
zich inderdaad op het politiebureau, om het
enkele oogenblikken daarna, toen het incogni
to was opgeheven en de vermeende schuldige
herkend, weer te verlaten, uitgeleide gedazm
door een gansche schaar van diep buigende
poUtie-mannen.
Men verklaarde zeer te zijn getroffen door
het bijzondere, hartelijke karaktei van de hulde,
die het geheele Nederlandsche volk bjj die ge
legenheid aan de Koninklijke Familie beeft
gebracht. Voor zoover dit nog noodig was, is
thans wel overtuigend gebleken, dat het Neder
landsche volk geen nieuwe vormen in zijn
staatsbestel behoeft om zich een eenheid te ge
voelen.
Voorop stelden deze leden, dat de ideologieën,
de levens- en wereldbeschouwing, het staat
kundige wérk moeten blijven beheerschen. In
Nederland is verscheidenheid van beginselen
als werkelijkheid te azmvaarden. Eerlijke strijd
op dat niveau is verre te verkiezen boven doffe,
Gisteren heeft Prins Bernhard v. Llppe Bles-
terfeld, vergezeld van sjjn secretaris, jhr. Ir. W.
O. Róell, per auto een bezoek aan Rotterdam
gebracht, daartoe uitgenoodigd door eenige lei
ders van bedrijven aldaar.
Verschenen is het voorloopig ver
slag der Tweede Kamer over Hoofd
stuk 1 der Rijksbegrooting voor
1937. Aan de Algemeene Beschou
wingen ontleenen wjj het volgende:
Zeer vele leden meenden hun be
schouwingen ditmaal te moeten
aanvangen met uiting te geven aan
hun blijdschap over de verloving
van Prinses Juliana.
Ten aanzien van dit vraagstuk blijkt de com
missie in groote meerderheid van gevoelen te
zijn, dat het door de regeering gekozen stelsel
van bedrijfssteun het beste is geweest en in het
belang vah land- en tuinbouw en in het belang
van de arbeidsgelegenheid ten plattelande.
n ons artikeltje „OodsdienstpaiadiJ-
nen" gaven wjj blijk van hevlgen twij
fel, ot At N. 8. B.-knokploeg Maandag-
I wel naar Utrecht was getogen om
haar „argumentatie” bekeeringen te
t was blijkbaar z»o schreven
wij om een propagandarelletje te doen,
om een ook door ons geconstateerd ver
zuim der regeering uit te buiten door zich
zelf als christelijker dan de christelijke
regeering te proclameeren.
Nauwelijks was dit artikeltje geschreven
of nieihand minder dan de heer Van Geel
kerken, algemeen secretaris van de N. 8.
B., kwam reeds het bewijs leveren, dat ons
boosaardig vermoeden volkomen gewettigd
was.
Het Utrechtsch Nieuwsblad to nX bij ge
noemden heer Van Geelkerken op visite
geweest om hem te vragen, wat hij van *t
rumoerige geval dacht, en de geïnterview
de heeft tot bescheid gegeven, dat hij een
optreden, als Maandagavond plaats had,
niet direct toejuichte, maar dit toch ook
niet kon afkeuren:
De oorspronkelijke begrootingsstukken
kunnen thans, naar vele leden meenden,
niet meer dienen als grondslag voor een
gedachtenwisseling met de regeering over
haar huldig en toekomstig economisch en
financieel beleid. De wijziging in de mone
taire politiek heeft tot gevolg, dat de be-
grootingsposltie een andere wordt.
De Prins bezocht eerst de fabriek van de
Erven de Wed. J. van Nelle N.V„ waar hij om
kwart over tien arriveerde. Hij begaf zich ver
volgens via de haventerreinen van de N.V.
Thomsen’s havenbedrijf en de N. V. Mij. Lek
haven, aan boord van een motorboot van de
N. V. de Rotterdamsche Droogdok-Mij. Een
korte tocht werd gemaakt door de havens,
waarna het noenmaal werd gebruikt in het
Sociëteitsgebouw van de Koninklijke roei- en
aeilvereeniging ,De Maas”. Aan dezen koffie
maaltijd zaten ongeveer zeventig stadgenooten
aan met wie de Prins zich gcruimen tijd on-
auto
Vrij veel tijd is besteed moeten worden aan
een amendement-v. d. Heuvel, om pachtcon-
tracten, die betrekking hebben op zeer kleine
stukjes grond, bulten het toezicht van de pacht-
kamer te houden. Ter vermijding van allerlei
rompslomp was hier natuurlijk veel voor te
zeggen. Daartegenover stond echter, dat mis
bruik van de bepaling kon worden gemaakt
door stukken grond te gaan splitsen in perceel
tjes van de maat, die juist bulten deze be
palingen valt. Van Katholieke zijde was er
aandrang van de heeren GROEN. LOERAKKER
en VAN KOEVERDEN, maar minister van
Schalk stond er Juist vanwege de kans op
misbruiken sceptisch tegenover.
Tenslotte is men tot elkander gekomen over
een tekst, die de bepalingen Inzake het con
trolerecht van de pachtkamer buiten werking
stelt voor overeenkomsten betreffende los land
van minder dan H.A., waarvan de pachtprijs
lager te dan 50 gulden per Jaar. De verplich
ting, om de overeenkomst schrifteltfk aan te
gaan, blijft echter ook voor deze stukjes land
gehandhaafd tengevolge van een subamende-
ment-van Koeverden. De soepeler regeling voor
deze kleine perceeltjes te vooral van belang voor
de tallooze landarbeiders, die voor eigen ge
bruik een lapje grond huren.
Art. 19 (betreffende de reparaties aan het
gepachte goed) te tengevolge van een door den
minister nog wat gewijzigd amendement-v. <1.
Heuvel in dier voege getemperd, dat de pachter
niet zonder meer bevoegd zal zijn, de kosten
van verplichte reparaties, die de verpachter niet
wilde doen, met den pachtprijs te verrekenen.
Artikel 28 te tengevolge van de aanneming
van een amendement-Droesen verzacht in dezen
zin, dat het niet meer een absoluut verbod voor
den pachter Inhoudt, om de oestemming van
het gepachte goed geheel of gedeeltelijk te ver
anderen. De pachter zal daartoe oe machti
ging van den rechter noodig hebben, die dan
natuurlijk den verpachter daarover - hoort. Dit
te b.v. in verband met het scheuren van gras
land van belang.
De Kamer la tenslotte blijven steken in de
behandeling van amendementen van den vrij-
zinnig-democraat Ebels, den katholieken afge
vaardigde mr. Truyen en den liberaal Louwes
op artikel 36 betreffende de opaegging van het
pachtcontract. Hun strekking te, de opaegging
tegen haar sin is overgegaan aal naar de
meening 4ei hierbedoelde leden slechte een
halve *atregel bitsen te s0n. als de galden
met woddi vastgemaakt aan dollar en pond.
Vrü algemeen heerschte het
voel, dat na de devaluatie een nieu
we kans was ontstaan voor herstel
van
Verscheidene leden gingen ült van de over
tuiging. dat in het Nederlandsche volk een diepe
gehechtheid aan den vrede leeft. Zij meenden,
dat Nederland, zoowel ter wille van den vrede
als voor het behoud van zijn eigen onafhanke
lijkheid. al het mogelijke moet doen om den
Volkenbond in stand te houden en te versterken.
Ons land meet daarom bereid zijn ten volle zijn
Volkenbonqspllchten te vervullen. De defensie
politiek ven ons land behoort naar bet gevoelen
dezer leder op de bevordering van de collectieve
veiligheid, waarvan ook het lot van ons volk
afhangt, te zijn gericht.
Sommige leden meenden een woord te moe
ten wijden aan het aandeel, dat bjj benoemin
gen aan het katholieke volksdeel te beurt valt
De natuurlijke en geschiedkundige oorzaken,
welke in dezen tot een achterstand hebben ge
leid en gedeeltelijk nog lelden, waren hun be
kend. ZU hielden daarmede ten volle rekenin».
Ook wenschten zij de goede trouw bij het doen
van benoemingen niet in twijfel te trekken
Zij meenden er echter wel de aandacht op ti
moeten vestigen, dat, indien men bewust der
toestand op dit gebied zou handhaven, van
welks bestaan uit de in den laatsten tijd ge
publiceerde gegevens te gebleken, er een mo
ment zou kunnen komen, waarop het geloof
in de goede trouw zijn volkomenheid zou moe
ten verliezen.
Andere leden stelden hiertegenover, dat
naar hun meening van een achterstelling geen
sprake is;
De bewering, dat de Katholieken tegenover
andersdenkenden een overeenkomstige houding
aannemen, als waarover zij zich zelf beklagen,
noemden eerstbedoelde leden ongegrond. Als
voorbeeld wees men op Nijmegen, waar het
percentage van niet-kathoUeke ambtenaren
ver boven dat van het nlet-katholleke gedeelte
der bevolking uitgaat. Ook in ’s Hertogenbosch
valt een gelijk verschijnsel te constateeren.
Gevraagd werd, of het juist te, dat de op-
De vervanging van het bestaande stelsel van
heffingen en toeslagen door dat van heffin
gen en toeslagen aan de grens heeft een be
langrijk onderdeel van het onderzoek der com
missie ultgemaakt^
De conwnóasfe te In evergieeto meerder
heid van oerdeel, dat een stolsel van heoge
heffingen aan de gram niet kan weiden
aanbevolen, omdat dit voor den landbonw
geen voerdeel biedt en evenmin een eenvou
diger systeem van uitvoering brengt, terwijl
daarentegen wel een booger werden van het
IrvBuepsn ^nar~ daarmede gepaard gaapde
verminderde consumptie het gevolg la.
Sommige der leden, hier aan het woord, stel
den er prijs op, iets nader in te gaan op de
'-oorultalchtcn, welke door het verbod van goud-
uitvoer zouden zijn geopend.
Deze leden gaven als hun oordeel te kennen,
dat het krampachtig vasthouden aan den gou
den standaard, terwijl 15/16 van den wereld-
nandel beneerscht werd door de met 40 pCt. in
waarde grcaalde valuta's van pond en dollar,
voor ons 'end noodlottig is geweest.
Onze seneepvaart is zeer aanzienlijk inge
krompen en oe Nederlandsche vlag is van een
deel der wereldzeeën verdwenen.
Het verlaten van den gouden standaard.
