Straks
prinselijk paleis?
weer
;n.
136
PHILIPS’
RIJWIELLANTAARN
m.
ii
si
Pnnses Madrid
D
L,
n
Prinses
I
Gemeenschapszin
Het huwelijk der De regeering verlaat
t
HET HUIS TEN HOPE
LAGER ONDERWIJSWET
DIENT GEWIJZIGD
r
w
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1936
a
i*ge.
eden
Poging tot chantage?
Heffing op boter
v
Napoleon hield er
verblijf
De „paardenatal”-
brochure
De Koningin bezichtigt trouwzaal
burgemeesterskamer in het
Haagsche at ad huig
Inzameling op de katho
lieke scholen
Wetsontwerp by de Tweede
Kamer ia thana ingediend
Van verzekeringaoplichter
tot romanschryver
Het nationaal huwdyks-
geschenk
Officier van justitie te Zutphen
acht haar godslaaterlyk
Als griep
DREIGT!
4V, 0.35 A
f5.25
ft
1
ft
ft
gen ontwerp voor de feestelijke illuminatie van het paleis in 1766, kort na den
bouw. De architect, Pieter Swart, signeert het mede (toto Rüksmonumentendienst)
w.
De forsche, architectonisch-evenwichttge voorgevel van het kleine paleis aan het
Voorhout
DOOR BENZOLDAMPEN
BEDWELMD
Omstreeks 1760 werd het gebouwd
door den Bredaschen archi
tect Pieter Swart voor
Anthony Patras
WYBERT
36-jarige man slachtoffer
B. was gehuwd en bad geen kinderen.
Algemeen wordt aangenomen,
dat het Prinselijk Paar na zijn
huwelijk het kleine paleis aan het
Voorhout te Den Haag zal betrek
ken, het intieme fraaie gebouw,
dat tot voor enkele jaren werd
bewoond door Hare Majesteit
Koningin Emma. In verband
hiermee publiceeren w(j enkele
historische bijzonderheden over
dit voormalige „Huis ten Hope”
i
V
Den Haag, 30 October.
MW:
■8n-
tage.
en
en
o
be-
tUd
I
O.
WU lezen In .jBlnt Bavo":
5
- -
i.
-
een ver-
aan-
in-
9
De heffing op boter en de vervoervergunnlng
voor bultenlandsche boter is voor de week van
tot 14 November vastgesteld op ƒ0.80 per
KG, behoudens tusachentUdsche wtjsl«in«.
Dit paleis hoort tot de) oudere. niet tot de
oudste gebouwen van de residentie.
Slaat men oude boeken erop na Kroon's
„Beschrijving van Den Haag” bijvoorbeeld uit
1852 dan vindt men meestal aangegeven, dat
het omstreeks 1750 werd gebouwd als „Huysin
ge” voor den bewindhebber der Oost-Indische
Compagnie Anthony Patras, destijds burgemees
ter van Sloten en gedeputeerde van Friesland
ter Staten-Generaal.
Neem reeds
WYBERT, als
Uw buurman
griep heeft.
WYBERT-
TABLETTEN
50, 35 en 20 ct.
WYBERT-SIROOP
f 1.50 en 90 ct.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van de Lager Onderwijswet. Aan de
memorie van toelichting is het volgende
ontleend:
De minister acht den tijd gekomen voor
het opnemen van een regeling, welke tege
moet komt aan den in de laatste Jaren van
vele zijden uitgeoefenden aandrang om de
mogelijkheid te openen, dat ook de lagere
school dienstbaar kan worden gemaakt
aan het aanleeren van het Friesch. Te dien
einde wordt in art. 2 der wet het volgende
nieuwe lid voorgesteld:
Daar, waar naast de Nederlandsche taal
nog een streektaal of een dialect in levend
gebruik is, kan onder lezen en Nederland
sche taal eenlge kennis van die streektaal
of dat dialfect mede begrepen zijn.
Het Hoogwaardig Episcopaat,
gezien het voornemen van het Comité van de
Nederlandsche schooljeugd om In samenwerking
met het Nationaal Comité een huldeblijk van
de geheele Nederlandsche schooljeugd aan te
bieden bij gelegenheid van het huwelijk van
enkele maanden geleden te Berlijn was ge
huwd. bewoonde nog enkele jaren het pa
leis van den prins, waar zooals Johanna
Naber in haar boek over de Vorstinnen van
het Huis van Oranje-Nassau schrijft
iedereen spoedig haar gracieuze en. gedls-
tlngueerde verschijning leerde kennen. In
1884 ging zij naar haar vaderland terug,
waar zij met Albert Hertog Van Saksen Al
tenburg opnieuw in het huwelijk trad.
T T T le het Voorhout het veelbezongene
YV en Veel reprezene lustoord der oude
Hagenaars in hun jonge jaren wie
Mt Voorhout kent, kent ook het kleine paleis
van a’ijlen Hare Majesteit Koningin Emma, dien
broeden, forschen, llï zijn verhoudihgen zoo
mooi uitgebalanceerden gevel, waarvan de gul
den balconbalustrade overal precies tusschen de
boomen zichtbaar is.
malen gebleken, dat de termijn,
ken aan een onderwijzer eener
e school de toegang tot de school
itzegd, nl. ten hoogste een maand,
trom wordt thans voorgesteld te
gste drie maanden.
Vrijdagmiddag te 4 uur heeft H. M. de
Koningin een kort bezoek gebracht aan
het Haagsche stadhuis.
De Koningin werd ontvangen door den
burgemeester van 's Gravenhage, mr. 8.
J. R de Monchy, met wien ZIJ zich in de
burgemeesterskamer gedurende eenigen
tijd onderhield. Vervolgens nam de Ko
ningin de burgemeesterskamer en de eer
ste klas trouwzaal in oogenschouw, waar
het burgerlijk huwelijk tusschen Prinses
Juliana en Prins Bernhard zal worden vol
trokken.
Kort voor half vijf is H. M. de Konin
gin naar het paleis Noordeinde terugge
keerd.
alleen bevinden zich 400 kamers en zalen
is het Inderdaad een klein huis. Het is echter
zeer mooi ingericht en getuigt van een mees
terschap bjj den bouwheer. Achter de vestibule,
die men aanstonds door de ietwat kleine deur
binnentreedt, ligt het hooge trappenhuis, dat
tot vrijwel alle zalen toegang geeft. Fraaie
Louis XV-ornamenten sieren hier en daar nog
de omlijsting der deuren en de plafonds.
Achter het huis bevindt zich een kleine,
doch zeer goed onderhouden en zeer fraai aan
gelegde tuin.
LONDEN, 7 Nov. (Reuter) Volgens
een bericht, dat hedenochtend in bui-
tenlandsche diplomatieke kringen te
Londen is ontvangen, heeft de regee-
ring Madrid verlaten en is zij naar
Valencia vertrokken.
Alleen de commissaris voor oorlog ie
te Madrid gebleven.
In 1888 tenslotte kort na de kroning van haar
dochter tot Koningin der Nederlanden, betrok
Hare Majesteit Koningin Emma het kleine
paleis aan het Voorhout.
Inderdaad: het kleine paleis.
Vergeleken bU de groote gebouwen van het
Noordeinde en van Het Loo In dit laatste
Voor de Zutphensche rechtbank heeft Vrjjdag
terecht gestaan A. O. K.. kringleider van de
NBB. te Zutphen. die 15 September jl. te
Apeldoorn de beruchte N 8. B.-brochure „Is
ook uw kerk een paardenstal?" openlijk ten
toon gesteld zou hebben.
De Officier van Justitie, mr. Stam, meende,
dat door deze brochure elke geloovlge mensch
in zijn godsdienstige gevoelens wordt getroffen.
De Officier vorderde wegens smadelijke gods
lastering ƒ40 boete, subs. 40 dagen hechtenis.
De verdediger pleitte vernietiging van de dag
vaarding. subs, ontslag van rechtsvervolging,
subs, vrijspraak.
Uitspraak over 14 dagen.
Vrijdag Is de 38-jarige benzoldistlllateur W.
O. B.. uit Velsen-Noord, in de bljproducten-
fabriek der hoogovens te IJmulden door ben-
zoldampen bedwelmd geraakt.
De verbandmeester en de
reddingsbrigade
verleenden de eerste hulp, terwijl ook dr. Bul.
Ier spoedig aanwezig was.
Door kunstmatige ademhaling werd gepoogd
de levensgeesten weer op te wekken, hetgeen
echter helaas niet heeft mogen baten.
Een - Tampt
lantaarn uit
„Philits" -
lampje onder
rijden instelb.
Een- lamps
lont. - lampje
onder het rij
den instelb. -
dynamo 6 V.
0.35 A.
Type L mort
9»tod f5.95
TypeM verthr.
kopor 16.30
Een der beste en duurzaamste ver-
lichtings-installaties, die ooit een
fietser veilig door het duister voorde.
Groot lichtvermogen, zelfs als men
met het rijwiel aan de hand loopt.
Zeersterk licht bij 12-15 KM. snelheid.
Geen gevaar voor ontijdig door
branden van het lampje bij grootere
snelheden.
Smering overbodig, geen onder
houd roestvrije uitvoering.
Philips* roode efectritche
achterlicht, tevens reflector,
voldoet aan alle eischen
van veiligheid en geeft dus
afdoende bescherming.
Prijs slechts 47 ct.,exclusief
'snoer en montage.
N.V. PHILIPS' GLOEILAMPEN
FABRIEKEN - EINDHOVEN
Een nog jeugdige kantoorbediende, die reeds
eerder met den strafrechter in aanraking is
geweest, moest zich Vrijdag voor de Vierde Ka
mer der Amsterdamsche Rechtbank verant
woorden wegens een ernstig misdrijf: chanta
ge. Deze zaak houdt ten nauwste verband met
de vorige strafzaak tegen den Jongeman. Toen
poogde hij op een geraffineerde wijze een le
vensverzekeringsmaatschappij op te lichten. Hij
verdween.... Zijn auto werd in een kanaal ge
vonden en aanvankelijk was men van meenlng,
dat de Jongen om het leven was gekomen. Zijn
ouders, zijn broer en zijn meisje treurden. De
laatste vertrouwde zelfs een krans aan de gol
ven toe op de plaats wai» de auto werd gevon
den. Langzamerhand kreeg men echter achter
docht. De levensverzekering betaalde niet uit
en tenslotte bleek, dat het „slachtoffer" van
het auto-ongeluk zich in Antwerpen ophield.
HU werd gearresteerd en door de rechtbank
veroordeeld. Ook zijn broer, die in het complot
was, werd veroordeeld. De verloving van den
kantoorbediende raakte uit.
TUdens zUn straftijd schreef het Jongmensch
een boek van niet minder dan 700 bladzijden I
over zUn leven en in het bUzonder over de ver- I
houding met het meisje en haajf familie. ZU I
was de aangenomen dochter van een welgestel- I
de Zwitsersche familie. De pleegvader. zUn I
vrouw en het meisje werden op een zeer onbe- I
hoorlijke manier in het boek beschreven.
De kantoorbediende zond een afschrift van I
zUn kopie, in het bijzonder het gedeelte, waar
in de Zwitsersche familie wordt beschreven, I
naar den Zwitser.
HU schreef eventueel bereid te zUn om klei- I
ne veranderingen in tekst en namen aan te bren- I
gen, een en ander om latere moeilUkheden bU I
de uitgave te voorkomen. De Zwitser zag hier- I
in een poging tot afpersing en mengde de poli- I
tie in X geval. Pas toen de pleegvader van het I
meisje met zakelüke voorstellen kwam, ver-1
klaarde de jongeman zich bereid tot onderhan- I
delen over den verkoop van de auteursrechten. I
Tenslotte ging de justitie in overleg met de I
Zwitsersche politie tot arrestatie over.
Thans heeft de jongeman terecht gestaan.
De behandeling van deze zaak geschiedde met I
gesloten deuren.
De Officier eischte drie jaar gevangenisstraf. I
Oxn. wordt voorgesteld, dat in een gemeen
te, waan meer dan één oudercommlssie
staat, een ouderraad zal worden ingesteld.
Voorgesteld wordt dat den onderwUzer tegen
het raadsbesluit tot overplaatsing een recht van
beroep op Ged. Staten (en daardoor recht van
booger beroep op de Kroon) wordt gegeven.
Het is mi
gedurende i
openbare la|
kan worden
te kort is. I
lezen: ten h
De besturen der bijzondere lagere scholen
vernemen veel te laat, soms zelfs Jaren na af
loop van het exploitatiejaar, hoeveel zU dat Jaar
aan instandhoudingskosten mochten uitgeven.
Teneinde hierin verbetering te brengen is het
noodig, dat de wet den gemeenteraad de ver
plichting oplegt om elk jaar tegelUk met de
vaststelling van de gemeentebegrootïng te bepa
len, welke bedragen in het jaar, waarvoor de be-
grooting geldt, voor de verschillende soorten
van openbare en bijzondere scholen voor de ex
ploitatie beschikbaar gesteld zullen warden.
Hiertoe strekt het eerste lid van het voor
gestelde nieuwe art. 56bis der lager onderwijs
wet 1920.
De minister is van oordeel, dat het niet in het
belang van het onderwijs is, dat onderwijzers die
den leeftUd van 65 Jaren hebben bereikt in
dienst worden gehouden dan wel na het berei
ken van dien leeftüd worden benoemd.
Voorgesteld wordt dit te voorkomen.
Een voorgestelde wUziglng van de artikelen
133 en 136 beoogt de mogelijkheid te scheppen,
de akte in handenarbeid te splitsen in twee
akten, die afzonderlijk kunnen worden behaald
en elk op zichzelf onderwijsbevoegdheid zullen
ftftWUa
Op 24 April 1760 kocht Anthony Patras een
als „een blok huizen, stallen koetshuizen
I erven aan de OostzUde van het Voorhout, strek-
I kende tot het Smidswater" omschreven bouw-
I terrein. Den 20sten November van dat jaar
I gaven Gecommitteerde Staten hem verlof aan
I zUn te bouwen huls „met een aansienlUken
I voorgevel" de hoekpilasters te laten uitsprin
gen, een open %lcon boven de ljui te plaatsen,
een stoep en keldergaten te maken enz. In een
tweede appoinctement ten behoeve van Patras,
gedateerd 15 Juni 1762 is sprake van ,^jn
nieuw gebouwt a'erdende huysinge”. Tenslotte
werd eenigen Ujd later aan zijn weduwe toege
staan om den grond „leggende voor baar
nieuw-gebouwde huysinge aan de houtzjjde van
het Voorhout alhier te mogen doen bestraten
en onderhouden."
Dit laatste betreft het bestrate pleintje, met
steenen paaltjes afgezet, dat thahs nog voor
het paleis ligt en er duidelijk toe behoort.
Patras heeft blijkbaar zelf slechts korten tijd
zijn nieuw-gebouwde huis kunnen bewonen,
waar er reeds kort na den bouw sprake is van
zijn weduwe. Het kwam dan ook spoedig in an
dere handen.
Van Stockum teekent in zijn ,,’s-Gravenhage
in den loop der tijden" aan. dat het in 1785
toebehoorde aan den heer Mr. Beelaerts, Heer
van Wieldrecht, secretaris van de Rekenkamer
van Holland. Later heeft er Lord Aughrin.
zoon van den Graaf van Athlone eenigen tijd
In gewoond. Tenslotte ging het.in eigendom
over op den heer Hope, bankier ta Amsterdam.
Daarnaar hield het langen tijd, tot het midden
der vorige eeuw* toe zijn naam: Huis ten Hope
De tegenwoordige reclactie van het derde lid
van art. 12 der Lager Onderwijswet laat de mo
gelijkheid, dat aan een leerling eener school
voor uitgebreid lager onderwijs vrijstelling
wordt verleend van dé verplichting tot het
volgen van het onderwijs in alle of bijna alle
vakken van uitgebreid lager onderwijs, welke
op die school gegeven worden. Daar deze vrij
heid te ver gaat, wordt- voorgesteld te bepa
len, dat een leerling van het eerste leerjaar
I onderwijs moet ontvangen althans in tenmin
ste twee en die van de hoogere leerjaren al
thans in tenminste drie der vakken Fransch,
Dultsch, Engelsch, wiskunde en handelskennis.
Inzake de tegemoetkoming in de kosten voor
het bezoeken van een school op meer dan vijf
kilometer afstand van de woning worden
eenlge wijzigingen van art. 13 voorgesteld, wel
ke de strekking hebben om de' al te groote
vrijgevigheid, die uit dat artikel spreekt, wat
te temperen.
O.m. wordt voorgesteld geen steun meer te
verleenen, indien de flnancleele toestand der
ouders, voogden of verzorgers van de kinderen
daartoe geen aanleiding geeft.
Ook wordt de steun beperkt tot de vervoer
kosten, waaronder ook cle kosten van het ge
bruik en onderhoud van een rijwiel zullen
vallen.
Ten slotte wordt een nieuwe bepaling voor
gesteld, door de mogelijkheid te openen, dat
van gemeentewege In het vervoer van de kin
deren kan worden voorzien, indien geheele ver
goeding noodig wordt geacht
De minister acht den tijd gekomen de uiterst
sobere bepalingen, die in de wet nopens de
oudercommlssie worden aangetroffen, eenigs-
zins aan te vullen, hetgeen nu dan ook voor
gesteld wordt.
welke uitmuntende ver-
■doeling des voormaligen
T' in het openbaar werd
'erstolk van Boelen stierf in
menschen, die in eenlg opzjc
hij. Dit is heel wel mogelïji
mogelijk, dat deze Dultscher
houdt of dat hij de schilderijen van Rafaël
niet mooi vindt, of dat het hem ten eenenmale
ónmogelijk is, behoorlijk Italiaanse!» te leeren
spreken. HU heeft dan de eigenaardigheid,
niet van Joden te houden, en zUn natuur zal
hem er toe aandrUven, het gezelschap van
Joden te yermUden. Zoolang dit redelUk blUft.
is het ten slotte zijn zaak! Maar het blUft niet
redelijk, wanneer hu er uit gaat besluiten, dat
de Joden geen menschen zouden zUn als an
deren, met dezelfde menschelUke rechten als
anderen. In zulk een conclusie wordt het
verstand eenvoudig verlaagd tot een onderge
schikte van het instinct. Dit is een kenmerk
van het antl-semietisme. Het sluit als tweede
gevaar In, dat de omgang met soortgenooten
wordt overschat. Een „goed Dultscher” te zUn
gaat dan méér beteekenen dan een goed mensch
te zUn. Dit is een der kenmerken van het
nationaal-socialisme, en hierdoor is dit
nationaal-soclalisme zoo valsch en zoo gevaar
lijk, dat het onder schUn van de bevordering
van een natuurlUken en alleszins menschelUken
trek als de liefde tot soortgenooten, in werke
lijkheid dezen natuurlUken trek ontaardt. Het
heet dan „gemeenschapszM” wanneer men zUn
redelUk Inzicht verloochent terwllle van de
irrationeele gebondenheid aan ras en bloed en
bodem. De beste wordt hU, die het meest be
krompen één enkele richting uitgaat. Wie het
volle recht laat aan het gezond verstand, wordt
geminacht. HU is niet „van de soort". Hem
gaat de soort niet boven alles.
Dit is geen ware gemeenschapszin, maar dit
is instinctieve kuddedrlft die de ware en ratio
neels gemeenschapsvorming onmogelUk maakt.
Onder schUn van zelfverloochenende opofferings
gezindheid voor zUn medemenschen predikt het
nationaal-socialisme de gehoorzaamheid aan
het instinct boven de gehoorzaamheid aan de
rede; de solidariteit met het ras boven de soli
dariteit met het menschelUke.
Katholieke gemeenschapsopvattlng is hier-*
mede niet in overeenstemming te brengen.
Ook de katholiek heeft een bUzondere ge
meenschap van soortgenooten n.l. de Kerk,
en wel de volledige katholieke kerk in de ge
meenschap der heiligen. Dat katholieken zich
gaarne met elkander vereenigen, -wordt in de
ze gemeenschap als natuurlUk beschouwd en
het wordt aangemoedigd. Maar deze heilige
b*nd der eenheid is naar het wezen alomvat
tend. De katholieke geloofsgemeenschap is niet
«xclusief. Het is een gemeenschap in de liefde
Men schrUft ons:
L De groote blUdschap, die In het geheele land
heerscht over de verloving van H. K. H. Prinses
Juliana met Z. D. H. Prins Bernhard leeft
ook in de watersportwereld.
Maar voor de beoefenaren der watersport
bestaat een bUzondere reden tot verheugenis
in het feit, dat het vorsteUjk paar groots in
genomenheid heeft uitgesproken over het voor
uitzicht, dat het nationaal huwelüksgeschenk
in de eerste plaats zal bestaan uit een jacht
voor de binnenwateren, dat onze toekomstige
vorstin en haar gemaal nader tot de water
sport zal brengen.
Uit de watersportwereld zUn van verschillen
de kanten stemmen opgegaan, dat de geheele
watersport een bepaald onderdeel van dit jacht
zal geven om te toonen, hoe zeer wu ons ver
heugen in de keuze van dit geschenk.
Het algemeen aomüté tot aanbieding van
een nationaal huwehJksgeschenk is in deze
geraadpleegd en heeft zich direct met dit
denkbeeld vereenigd.
De KonlnklUke Nederlandsche Motorboot-
club, de Nederlandsche Roelbond. de Noord.
Nederlandsche Watersportbond en de Neder
landsche Kanobond hebben zich tot tolk ge
maakt van dit plan en hebben een oproep ge
richt tot alle watersportbeoefenaren, om voor
het doel bU te dragen.
H. K. H. Prinses Juliana- en daartoe een in
zameling te houden op alle onderwUsinrichtin-
gen op 15 December as., des morgens om 10
uur,
verleent voor die Inzameling aan besturen
en leerkrachten van Kath. bijzondere scholen
ontheffing van de Bisschoppelijke bepalingen,
die het collecteeren op de scholen verbieden.
mits op iedere school door het bestuur na bet
overleg met het hoofd een voor alle leerlingen
dier school gelUke. onverplichte, voor geen
hunner bezwaarlijke bUdrage worde bepaald,
tegen eventaeele storting waarvan een bewijs
van ontvangst worde afgegeven, dat den ouders
de contröle kan vergemakkelijken,
en zoo noodig nog andere maatregelen wor
den getroffen, om de moeilijkheden, aan een
schoolcollecte verbonden, zooveel mogeHjk te
ondervangen.
Namens het Hoogwaardig Episcopaat,
t Dr. J. DE JONG.
Aartsbisschop van Utrecht.
dan alles in de natuur. De mensch wordt door
oude phllosophen een animal social, een ge.
zelschapedler genoemd. Verondersteld, dat hU
niet met rede begaafd was, dan zou hu tot de
categorie van de kuddedieren behooren. Dat hU
het nabUzUn van andere menschen zoekt, en
zich gaarne bU anderen aansluit, is dus niets
anders *han het gevolg van een ingeschapen
instinct; Deze gemeenzaamheidsdrift moet men
niet hooger, maar ook niet lager aanslaan dan
ze verdient. Ze is ons even eigen als de sexueele
drift. Ze heeft een natuurlUk karakter en een
natuurlUke bestemming. Ze kan, als al het
natuurlUke, ontaarden, zoodra men het in
stinct gaat volgen, tegen de voorschriften van
de rede in. Dit gebeurt met de sexueele drift
in alle overtredingen van de gezonde sexueele
moraal. Het geschiedt met de sociale drift in
alle overtredingen van de gezonde sociale mo
raal. De mensch heeft in de schepping het
koninklUke voorrecht van het verstand. Door I
dit voorrecht zUn hem ernstige verplichtingen I
opgelegd, waarvan hü niet willekeurig afstand
mag doen. Het verstandelUke inzicht achter te
stellen bU den instlnctieven drang is voor den I
mensch, en voor de geheele menschheid, een I
verlaging.
In den modernen tüd worden de beteekenis I
en de waarde van de menschelUke instincten I
gewoonlUk overschat. Voor wat de gemeen. I
zaamheldsdrlft betreft, komt dit sterk tot uit
drukking in de zoogenaamde collectlef.vormin-
gen, die het wezen zUn van b.v. communisme I
en nationaal-socialisme. De instincten drUven I
den mensch bU voorkeur naar soortgenooten, I
soort I
de I
zal
Een nauwkeurig onderzoek heeft echter
Dr. Odzinga van den RUksmonumenten-
dienst geleerd, dat het huis eerst later, tus
schen 1760 en 1764 moet zUn gebouwd door
Pieter de Swart, destijds hofarchitect van
Prins Willem IV. In een uitvoerige studie
over dezen Bredaschen architect, die ook
het paleis voor den vorst van Nassau-Weil-
burtf, thans de KoninklUke Schouwburg te
Den 'Haag en de Deutsche Poort te Rot
terdam en het gouvemeursgebouw In Den
Bosch bouwde, beschrijft Dr. Odzinga
in de laatste aflevering van het Oudheid
kundig Jaarboek uitvoerig de totstand
koming van het paleis.
NB. Den ambtenaren van bet Gemeente
archief te Den HAag betuigen wU onzen op
rechten dank voor de moeite, die zU zich ge
troost hebben om de schaarsche gegevens over
de geschiedenis van het kleine paleis voor ons
op te zoeken en ons ter beschikking te stellen. t
Dr. Odzinga van den RUksmonumentendienst
danken wU voor het afstaan van beide hierbU
gereproduceerde afbeeldingen van het paleis.
zooals een oud volksgezegde bevestigt:
zoekt soort. Het is dus te begrUpen, dat
mensch, die aansluiting zoekt, allereerst
uitzien naar aansluiting met gelUken, dus b.v.
leden van dezelfde klasse of menschen van
hetzelfde ras. Dit is wederom geheel natuur
lUk en dus niet afkeurenswaardlg in zich self.
Een kind speelt liever met kinderen dan dat
het zich bevindt in gezelschap van volwassenen.
Een Fries, woonachtig te Amsterdam, zal zich
eerder aangetrokken voelen tot andere Friezen.
Zoo ontstaan zelfs vaak vruchtbare of gezellige
genootschappen, die den menschen van een
bepaalde categorie het leven vergemakkeUJken
of veraangenamen. HJer is absoluut niets te
gen. Het recht tot zulke aaneensluiting van
soortgendbten of van geestverwanten is een
natuurlUk recht, hetwelk door de overheid
moet worden erkend. Meestal zal het verstan
dig sUn, een redelUk gebruik van dit vereen!,
gingsrecht te bevorderen. Doch seat hier den
toon aangeeft en de waarde bepaalt, is het
redelUk Inzicht.
Menschen, die ongeveer dezelfde opvoeding
hebben genotep, zullen ook op deze wüze eer-
der tot élkaniier worden aangetrokken dan I
menschen, die ver uiteenloqpen wat betreft
kennis en kundigheid. Geleerden zoeken den
omgang van geleerden, kunstenaars voelen zich
het behaaglUkst In het gezelschap van kun
stenaars, geestelUken gaan gaarne met elkan
der om, enz.
Dit alles is gewoon, en goed. Maar het kan
ontaarden. Het ontaardt, zoodra deze aantrek
kingskracht van soortgenoot op soortgenoot
iets exclusiefs wordt, en den mensch ongeschikt
maakt tot de erkenning van het recht der.
genen, die niet tot zUn eigen soort behooren,
Zulk een ontaarding is b.v. het antl-semietisme.
Wanneer een Dultscher zegt, dat hU niet
van Joden houdt, beweert hU alleen maar, dat
zUn instinct hem op een afstand houdt van
:ht anders zUn dan
Zoo is het ook
let van spinazie
Toen in 1811 keizer Napoleon in Den
Haag vertoefde, nam h|j in dit huis
zijn in trek.
Korten tUd daarna werd bet huls ten
Hope werkelijk een paleis. Prins Hendrik
trok erin en woonde er tot hl< in 1878 stletf
op het slot Wolferdange in Luxemburg,
waar hU als gouverneur van het Groot-
Hertogdom verblijf hield. ZUn tweede echt-
genoote. Prinses Maria Elisabeth Louise
Frederika van Pruisen, mete«wie hU pas
YANWEEK TOT WEEK I Ood en in d. liefde tot den evenna^.
Iedereen is onze evennaaste, en dus heeft ieder
mensch recht, op onze liefde. De natuurlUke
verwantschapsbanden worden door deze al-
gemeene (katholieke) liefde geenszins miskend
Ouderliefde, vaderlandsliefde, liefde tot lotge-
nooten enz. enz. zUn normaal. Eischt echter
e zucht van den mensch om met andere I de ““stenUefde, dat men het offer van de
menschen samen te zUn, bevat op zich- ouderliefde brengt, dan is de katholiek deuk
zelf niets deugdzaams, en is niet edeler I aBn den missionaris, aan de kloosterzuster
bereid tot afscheid. De kathoUeke liefde is de
hoogste.
Waarom? Omdat de instinctieve, natuurlUke
gemeenschapsbanden in zich goed en aanbeve-
lenswaardig zUn, doch als al het natuurlUke,
na den zondeval, onvolmaakt. De katholieke
gemeenschap is echter door de liefde van God
een bovennatuurlUke gemeenschap. Het boven.
natuurlUke moet voorgaan. Het zal nooit het
natuurlUke vernietigen, maar het vervolmaakt
datgene, wat natuurlUk is. Het zal nooit de
rede verdringen, maar het heiligt hetgeen re
delUk is.
Katholieke gemeenschapszin is dus
volmaking van de redelUke zucht naar
sluiting bu menschen, die volgt uit den
stinctleven gemeenzaamheldsdrang van de na.
tuur. Dit is de ware gemeenschapszin, die de
hiërarchie der waarde behoudt: het instinc
tieve onderwerpend aan het rationeele en de
rede onderschikkend aan het licht der genade.
Sedertdien woonde er Baron Verstolk van
Boelen, van wien Kroon zegt, dat 1»U was „mi
nister van buitenlandsche zaken en bezitter
van een buitengewoon rijke collectie voort
brengselen der Hollandsche en Vlaamsche
schilderschool, van teekeningen, etsen enz. on
zer grootste meester?,
zameling tegen de w
bezitters na zün dood'
verkocht.” Baron Verst
1846.
Twes-lamps
lantaarn met
batferij-dy-
namo 6 V.
0.35 A
Type P nred
nMi 17.45
Typa R vtrdir.
kop* 17.95
IJ
KIEST EEN PHILIPS*
RIJWIEL
LANTAARN
