van
Nationalisten voor de poorten
de hoofdstad
Het nieuws van heden
W ordt Span je weer
Koninkrijk?
Een goede vangst
te Groningen
ROODE ACTIE IN HET
FRANSCHE LEGER
ANTI-DUITSCHE ACTIE
TE LONDEN
Incidenten in de
havens der V.S.
DE BAROMETER
KANONGEBULDER WORD!
IN MADRID GEHOORD
TRAMBOTSING IN HET
WESTLAND
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
ENKELSTUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
7
o o
Het Locarno-vraagstuk
Nieuwe Britsche voorstellen
De Frontmilitie in
Japan en China
Oostenrijk
V*
'3
'4
s 7
Dri« internationale zakkenrollen
gepakt
--
Versterking van het
garnizoen van Aken
Uitgifte van Duitsche
schatkistbiljetten
Onder den dwang van
revolvers
De verkiezingen in de
Vereenigde Staten
Humaniseering van den
duikbootoorlog
Generaal Franco zendt afgezanten
naar ex-koning Alfonso
Een steen geworpen door de
ruiten der Duitsche
ambassade
Definitieve uitslagen voor Senaat
en Huis van Afgevaardigden
Geen persoonlijke ongelukken;
materieele schade is
aanzienlijk
Belangrijke besprekingen
te Barcelona
Minister Daladier zal ar streng
tegen optreden
Protocol gisteren te Londen
onderteekend
Dn Nummer bestaat uit
TWAALF BLADZIJDEN
Grandi, de Italiaansche gezant bij het Engelsche hof (rechte) in gesprek
met den Oostenrijkschen gezant, Frankenstein, over de non-interventie tn
Spanje
Aantal Baskische vrouwen
in vrijheid gesteld
De eerste relletjes en arrestaties
Beeprekingen tusschen Kawagoe
en Tsjangtsjoen sine die
verdaagd
Indische troepen uit
Addis Abeba
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX, HOF 6, ALKMAAR
T*Woon Adminirtrafi* 4330, Radactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Par kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaarf 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
Oproep van vice-kanselier Huel-
gerth tot de leden der vroe
gere weercorpsen
Gaardia Civil en Phalanxisten zou
den in de hoofdstad den strijd
zijn begonnen tegen extre
mistische elementen
Frankrijk krijgt ook een
luchtinfanterie
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1936
DERTIGSTE JAARGANG No. 33
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel;idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Spaansche nota aan Londen
Een radio-luisterpost der nationalisten in de omgeving van Madrid, dat thans
ernstig wordt bedreigd
NUTRICIA’S „CHOCOMEL”
DE FIJNSTE CHOCOLADEDRANK
1
NOORD HOLLANDSCH DAGBLAD
De politie heeft de menigte verspreid.
MO
dese
Uit
LONDEN, N*v. De minister van De*
fensie. Daladier. is vastbesloten, een ein
de te maken aan de eommanistische en
socialistische propaganda in het leger, al
óm meldt de .Daily Telegraph” ait Parga
De
het
der
Voorloopig verslag der begroeting van Onder,
wijs. Kansten en Wetenschappen.
Bg een trambotaing in het Westland is greet*
materieele eehade aangericht; penoenlgke on.
gelukken deden zich niet voor.
Stand ep Zaterdag M sn vjza; 74L7
Vorige stand: N8J
Om half twee vanmiddag heeft radio Sevilla
o. m. gemeld, dat gisteren aan alle fronten rust
heeft geheerscht. Slechts de zevende divisie van
de troepen van Mola heeft Fresnedlllas d’Esco-
rial bezet.
Aan het front van Madrid hebben de troepen
volledig nut gehouden ter voorbereiding van
den aanstaanden aanval op de hoofdstad.
Officier van Justitie te Zutphen heeft boete
geëlacht tegen N. R. B-kring lei der wegena ten
toonstellen van de hevtechte .paardenutel*-
I
aZ
O
Vanaf de hoogten van Getafe tot de
brug van Toledo is het land onbewoond.
Madrid lijkt volkomen in vei warring te
s$jns verkhtfen, dat
gisteren in de straten van Madrid plot
seling Guardia Civil en Phalanx-solda
ten verschenen, die zich meester maak
ten van tanks en daarmede den strijd
aanbonden tegen extremistische ele
menten.
Een dergelüke regeling zal natuurlijk niet
mogellfk zijn, voordat de rsgeering van gens-
raal Franco door de groote mogendheden is
erkend.
Ingesloten
worden gegeven.
NEW YORK. 8 Nov. (Reuter) De steking
der zeelieden in de Vereenigde Staten blijft
zich nog steeds uitbreiden, hetgeen groote
bezorgdheid heeft doen ontstaan.
De Nations Heten voer de poorten van Madrid.
Kanongebulder wordt in de hoofdstad gehoord,
De staking der zeelieden in de Amerikaansche
havens heeft ook reeds relletjes en arrestaties
ten gevolge. y
Daladier aal strenge maatregelen nemen tegen
ds cemsnunlstiache actie in het Frans tbs jager.
Anti-Dultsche activiteit te Londen.
Vrijdagavond omstreeks zes uur is een goede
rentrein der Westlandache Stoomtram Maat
schappij bU HonselersdUk. gemeente Naald
wijk. op een stilstaanden goederentrein gere
den, tengevolge waasvan aeer groote schade
werd aangericht.
75 democraten. 17 republikeinen,. 3 labour,
1 progressist en 1 onafhankelijke.
Het Huis van Afgevaardigden telt 334 demo
craten. 80 republikeinen. 7 progressisten en
leden van de labourparttf.
Hei ministerie van Oorlog deelt mede, dat
de regeeringstroepen Naval Carnero hebben
heroverd.
LONDEN, 8 Nov. 'De diplomatieke medewer
ker van Reuter verneemt dat er Woensdag aan
de ambassadeurs van Frankrijk, België. Italië
en Duitschland te Londen een nieuwe Britsche
mededeeling is ter hand gesteld inzake Lo
carno.
De vroeger van de regeqringen dezer landen
ontvangen antwoorSen zijn er In bijeenge
bracht en er worden nieuwe vooratellen In ge
daan om de door deze antwoordqp gerezen
moeilijkheden te boven te komen en de pun
ten van verschil met elkaar In overeenstem
ming te brengen.
NEW YORK. 8 Not. (Reuter) Op dit oogen-
bllk zijn de resultaten van de verkiezingen tn
106.064 der 132.772 districten bekend. Roosevelt
heeft hier 24.963.134 stemmen verworven tegen
Landon 16.333.410.
De definitieve uitslag van de verkiezingen
voor het Huls van Afgevaardigden en den Se
naat is thans bekend. De senaat is als volgt
samengesteld:
Een vrouw wordt ervan beschuldigd opaette-
lljk schade te hebben aangericht, terwijl twee
andere personen er van beschuldigd worden be-
leedlgende uitdrukkingen te hebben gebezigd.
MEMORIE VAN ANTWOORD AAN DE TWEE
DE KAMER OVER HOOFDSTUK I DER
R1JKSBEGROOTTNG 1937.
Uit Madrid seint Havas, dat de regeering In
een officieel communiqué het volgende mede
deelt: „De berichten uit de ver van Madrid ver
wijderde fronten zijn bevredigend. In Asturië
heeft het bataljon ..Rusland” bij San Pedro de
Nora een belangrijk convooi van den vijand
aangehouden. Na twee dagen van strijd heb
ben de regeeringstroepen stellingen Ingenomen
bij El Monte la Verruca en El Malral, waarbij
van den vijand 500 soldaten werden gedood of
gewond. Een officier, talrijke onderofficieren
en tien soldaten werden gevangen genomen.”
In een andere mededeeling van de regeering
wordt gesproken over de bezetting vam een
dorp ten Westen van Madrid en van de ont
ruiming door de nationalisten van Mondragon
en Vergara in het Baskenland.
Officieel wordt medegedeeld, dat dr. Junod.
de gedelegeerde van het Internationale Roode
Kruis, er in geslaagd is de invrijheidstelling te
verkrijgen van een aantal Baskische vrouwen,
die door de nationalisten gevangen gehouden
werden. De Engelsche torpedojager Exmouth”
heeft een aantal gevangen vrouwen met 35
kinderen van San Sebastian naar Bilbao ver
voerd.
Dr. Junod onderhandelt thans over de ult-
Een door twee locomotieven getrokken goe
derentrein van zestien wagons was vah het vei-
Ungsterrein Loosduinen gereden met bestem
ming Delft, waar de goederentreinen ver
der door de NB naar bet buitenland zouden
gedirigeerd worden.
Van Poeldijk was een tweede trein vertrok
ken, die op het station Honselersdbk nog een
paar wagons aangekoppeld zou krijgen. De
trein uit Poeldijk moest bij den zoogenaamden
Rolpaal stoppen, omdat er een auto dwars over
de rails stond.
Toen nu de trein uit Loosduinen aan kwam
rijden met een vaart van 20 kilometer bemerkte
de machinist plotseling, toen hij utt de bocht
kwam rijden, dat het roode achteriicnt van een
stilstaanden trein vlak voor hem was.
HU gaf nog een fluitsignaal doch kon niet
meer tijdig remmen. Met een hevigen slag liep
de trein op den achtersten wagon. Benige wa
gons werden in elkaar gedrukt: vier ontspoor
den. PersoonlUke ongelukken deden zich niet
voor.
De wagons vervoerden veel kistjes druiven,
waarvan een groot aantal werd beschadigd. De
locomotieven werden over een andere lijn te
ruggevoerd. Met het opruimlngswerk werd da
delijk een aanvang gemaakt. De schade is aan
zienlijk.
LONDEN, 6 Nov. Te Rome zijn,
naar de correspondent van de Daily
Telegraph aldaar meldt, uit Spanje
5 afgezanten van generaal Franco
aangekomen, die op weg zijn naar
Milaan, waar zij een ontmoeting zul
len hebben met ex-koning Alfonso en
den prins van Asturië, den Spaan-
schen troonpretendent. v
In Spastische kringen gelooft men,*dat de
vijf gedelegeerden den prins van Asturië sul
len voorstellen, de mogelijkheid te overwegen
naar Spanje terug te keeren en den troon te
bestijgen, indien een regeling kan worden ge
troffen voor een constitutioneels regeering.
LONDEN, 6 Nov. (Reuter). Een groote
menigte heeft zich Donderdagavond voor de
Duitsche ambassade venrameld. Er werd een
steen door de ruiten geworpen.
BERLIJN, 6 Nov. (D.N.B.) In verband met
de uitvoering vqn het vler-jarenplan is beslo
ten tót uitgifte van 4J$ pet. aflosbare schat
kistbiljetten tot een bedrag van 500 mlllloen
R.M., tegen den koers van 98X. De gemiddel
de looptijd dezer schatkistbiljetten bedraagt 9
laar. De Inteekenlng staat open van 20 Novem
ber tot 5 December.
LONDEN, 6 Nov. (Reuter) Het protocol In
zake deel IV van het vlootverdrag van Londen,
dat betrekking heeft op de humaniseering van
den duikbootoorlog, Is vanmorgen op het Fo
reign Office geteekend ctoor vertegenwoordi
gers van Frankrijk, Groot-Brittannië. de Ver
eenigde Staten, Itaiië. Japan en de Britsche
dominions.
In de Inleiding van het protocol wordt ver
klaard, Aat het thans tpogelljk moest zijn om
ook onder de overige mogendheden een over
eenkomst* op gelijke grondslagen te ctoen clr-
culeeren.
Men meent, dat Duitschland, dat heden het
protocol niet onderteekende. te verstaan heeft
gegeven met een. dergeltyke overeenkomst in te
stemmen en men verwacht, dat Duitschland
binnenkort het protocol zal onderteekenen.
Daladier zelde zich verplicht te hebben ge
zien een aantal reservisten te straffen, die
betrapt waren op het zingen van de ..Inter
nationale" Dit gebrek aan discipline was het
gevolg van de propaganda van sommige com
munistische bladen, die derhalve in de kazer.
nes verboden waren. ,Jk acht", zoo verklaarde
Daladier, ,4e rubriek, waarin de „Humanité"
(het orgaan der communisten) brieven publi
ceert van soldaten, waarin dezen hun officie
ren beleedlgen. zeer gevaarlijk. De gevolgen
hiervan voor het moreel der troepen kunnen
betreurenswaardlg zijn. Ik heb gezien dat oe
..Populaire" (het orgaan van Blum) sedert
eenigen tjjd bet voorbeeld van de .Humanité”
heeft gevolgd”.
wisseling van steken en geneesheeren en van
alle mannelijke gevangenen, die jonger zijn
dan achttien jaar of den leeftijd van zestig
jaar reeds overschreden hebben.
De besprekingen, die dr. Junod hieromtrent
met de nationalistische regeering te Burgos
gevoerd heeft, hebben reeds tot resultaat ge
had. dat de Baskische gevangenen te Vittoria,
die onder genoemde categorieën vallen, in vrij
heid gesteld worden. Thans tracht dr. Junod
hetzelfde te verkrijgen van de autoriteiten te
Bilbao. Hjj wordt hierin bijgestaan door Bur
roughs, den commandant van het Britsche es
kader torpedojagers, dat op het oogenblik in
de Golf van Biscaye vertoeft, alsmede door den
Britschen vice-consul te Bilbao.
ROME. 6 Nov. (Reuter). De Britedie am
bassadeur heeft minister Clano 4n kennis ge
steld van het besluit der Engelsche regeering
om onmiddellijk de Indische troepen uit Addis
Abeba terug te trekken.
BRUSSEL, 6 Nov. (Havas) De „Natten Beige”
publiceert een bericht van haar correspondent
^Ververce. die meedeelt, dat het garnizoen van
Aken steeds wordt versterkt.
Sedert de vorige week zijn 10.000 man In da
stad aangekomen, nj. 3 regimenten Infanterie,
3 mitrallleur-compagnleën en luchtvaarttroepen.
In afwachting van den bouw van kazernes
zijn de soldaten bij particulieren ingekwartlerd.
LISSABON, 6 Nov. (Reuter). De
uiteindelijke strijd om Madrid is
titans begonnen. De eerste troepen
Afrdcaansche infanterie, welke ge
steund worden door honderden pant
serauto’s en tanks, zijn reed* in de
eerste verdedigingslinies van de
hoofdstad met de regeeringstroepen
in een gevecht van man tegen msu>
gewikkeld.
In het begin van dit jaar kreeg de Neder-
landsche politie uit Roosendaal kennis, dat er
vijf Iinternationale zakkenrollers op kornet wa
ren. Jnderdaad is dit ook gebeurd. Tot hun
operatieterrein behoorden o.m. Groningen.
Aasén en Zuld-Laren.
De politie had een signalement van de B8*>
ren. Op 18 October jj. werd de veemarkt «8
Groningen beoocht on werdm Wee petaemR
gerold. Ojn. werd een portefeuille met geld ge
rold door met een scherp voorwerp de jas van
een te scheuren. Ook op de Zuidlaarder markt
waren de zakkenrollers aanwezig, doch zij roo-
ken lont en waren spoedig verdwenen. De vo
rige week werden op de veemarkt te Assen
eveneens twee personen gerold.
Donderdag is de Groningsche recherche ar
in geslaagd, drie mannen te arresteeren, nJ.
twee Belgen en een Italiaan.
ZD waren in het boeit van Nederlandse»! en
Belgisch geld.
Het drietal Is In het hoofdbureau van politie
ingesloten totdat een bevel tot uitwijzing zal
In de provincie bereidt de „nationale regee
ring” haar Intree In Madrid voor evenals een
nieuwe organisatie, die bestemd is voor de ver
zekering van de diensten in de hoofdstad. In
Toledo wordt de classeering en identificatie
voortgezet van het door de regeeringstroepen
achtergelaten oorlogstuig.
Het grootste gedeelte, aldus ten slotte
mededeelingen der nationalisten, bestaat
Russische wapens en wapens van buitenland-
sche merken.
De minister heeft voor de legercommlssie
uit de Kamer, In antwoord op de klacht van
een communlstischen afgevaardigde dat wel
Jasdstleche” doch geen communistische bla
den in de kaaemes werden toegelaten, ver.
klaard dat hjj besloten had alle communisti
sche cellen in het leger, die soms „comité's
voor de verdediging der republiek” genoemd
werden, te ontbinden.
De Speansche ambassadeur te Londen beeft
het departement van buitenlandsche zaken een
nota toegezonden van de Spaanscbe regeering
betreffende Italiaansche hulp aan de Spaan-
•sche nationalisten. In de nota wordt os. be
weerd, dat volgens de verklaringen van een
Itallaanschen soldaat, Sillberta genaamd, die
door de regeeringstroepen gevangen genomen
was op 1 November aan het front voor Madrid,
vijftig niet-vrijwilllge manschappen, onder wie
zich Sillberta bevond, door den commandant
van het tiende regiment artillerie, van Italië
aangewezen zijn en naar Vlgo zijn gezonden,
tezamen met 15 kanonnen en 50 kisten mu
nitie. Sillberta heeft aan deze verklaringen
toegevoegd, dat 15 Italiaansche gepantserde
auto’s door Italiaansche soldaten k bestuurd
werden.
SJANGHAI, 6 Nov. (Reuter.) Naar uit Nan
king wordt vernomen, zijn de besprekingen tus
schen den Japanscben ambassadeur Kawagoe
en den minister van Buitenlandsche Zaken,
Tsjangtsjoen sine die verdaagd.
Terwijl verder het gerucht de ronde doet, dat
Kawagoe teruggeroepen zal worden, wordt ver
nomen, dat Hsoe Sji Ting, de Chlneesche am
bassadeur te Tokio, verzocht heeft haar Nan
king te mogen vertrekken om rapport uit te
brengen over den toestand.
MONTGOMERY (Alabama) 6 Nov. (D. N. B.)
Twee tot levenslange gevangenisstraf ver
oordeelde gedetineerden van de strafgevangenis
alhier hebben kans gezien het bureau van den
chef-ingenieur van de gevangenis binnen te
dringen en dwongen hem met revolvers de
sleutels van de kracht-lnsiallatie van het ge
bouw te overhandigen. Hier sneden zij alle
electrlsche leidingen en telefoonlijnen door,
zoodat het getouw geheel In donker werd ge
huld en geen telefonische verbindingen tot
stand konden komen.
In het donker slaagden 10 gevangenen er in
te ontsnappen.
De gevangenen, die in de katoenspinnerij van
de gevangenis waren te werk gesteld, sloegen
aan het muiten en vernielden de machines.
Zij konden evenwel niet vluchten door het
mitrailleurvuur van de bewaker*.
Een der speciale verslaggevers van Havas
meldt, dat het binnenrukken der nationalisten
te Madrid het militaire opperbevel voor veel
vraagstukken plaatst, welke het wenscht op te
lossen aleer tot den beslissenden aanval op ds
hoofdstad zal warden overgegaan.
Franco sou te voren een civiele en militaire
organisatie in het teven willen roepen. Wélke
het mogelijk zou maken direct allen, die ver
antwoordelijke posten bekleeden en met de re
geeringstroepen de stad zouden verlaten, te
vervangen.
Vrachtwagens met levensmiddelen, brood en
gedroogde groenten zijn reeds in de nabijheid
der stad.
De correspondent meldt nog, dat de oorlog
den dag na de Inneming van Madrid niet als
geëindigd kan worden beschouwd, zoodat Fran
co genoodzaakt is de veiligheid van de stad te
verzekeren en er een uitgangspunt voo: ver
dere operaties van te maken.
In verscheidene havensteden is het reeds tot
incidenten gekomen. Zoo zijn te New Orleans
56 en te Galveston in Texas 38 zeelieden we
gens het veroorzaken van relletjes gearresteerd.
Te Boston is de leider der stakers wegens
dronkenschap in hechtenis genomen.
Te San Francisco hebben de stakers er in
toegestemd, dat groente en fruit gelost worden.
Naar de autoriteiten te New York verklaren,
bestaat het gevaar, dat op Hawaii door de sta
king ernstige moeilijkheden zullen ontstaan,
daar deze eilandengroep voor haar levensmid
delenvoorziening en haar handel van het in
stand houden der Amerikaansche scheepvaart
afhankelijk is.
In het program van de reorganisatie van de
Fransche luchtmacht zijn ook een aantal maat
regelen opgenomen tot oprichting van eenhe
den ..lucht.infanterie" Dese eenheden sullen
tot taak hebben om in geval van oorlog met
behulp van paraehutes achter de linie* van den
vijand te opereeren.
Groepen van deae luchtinfanterie sullen »e-
Statiorfneeerd worden te Reims en te Algiers. De
Inwendige ofgsn'iaatie beslaat uit compagnieën
fueeliera *n eocadrillo* transportzUegtuigoA,
Verder zullen de ministerie* van leger, ma
rine en luchtvaart samenwerken om de lucht
macht zoo spoedig mogelijk te vooralen van
hulpdiensten, welke zij noodlg heeft
WEENEN, 6 Nov. (DN B.) Vice-kanselier
Hülgerth heeft in zijn qualiteit van leider der
Frontmilitie zijn eerste order uitgevaardigd.
Onder voorzitterschap van Companys is van
nacht In het generaliteltspaleis een belangrijke
bijeenkomst gehouden, welke werd bijgewoond
door alle leden van den Generaliteitsraad van
Catalonlë en de vertegenwoordiger* van de
politieke partijen en vakbonden, die in den
raad vertegenwoordigd zijn.
Het doel van deze bijeenkomst was de be-
studeering van de dringende vraagstukken,
opgeworpen door den oorlog en bet revolutlon-
naire tijdperk, dat thans wordt dowgemaakt.
Men Is te Barcelona van meening, dat deze
nachteljjke bijeenkomst en» de bereikte resul
taten, die gunstig zouden zijn, er In oelangrjjke
mate toe zullen bijdragen om onder alle klas
sen de discipline, die aan bet front noodlg Is,
en de binnenlandsche orde te herstellen.
Men wijst er tevens op, dat deze discipline
en orde sedert de tot standkoming van den
huldigen Generaliteitsraad reeds belangrijk
verbeterd zijn.
Vandaag hebben de vliegtuigen der nationalis
ten niet boven de hoofdstad gevlogen. Wel ver
schenen achttien toestellen der regeeringstroe
pen boven de stad. De bevolking was aanvanke
lijk wat verontrust, doch weldra werden de be
stuurders der vliegtuigen toegejuicht.
Overigens werd vandaag voor het eerst te
Madrid een duidelijk kanons^buMer gehoord.
De stellingen der regeeringstnpben rdhdom de
stad hebben geen wijziging ondergaan. In re-
geeringskringen verheelt men niet, dat de toe
stand ernstig blijft. Het is In de stad volkomen
rustig.
I MADRID, 6 Nor. (Refter.) Een twaalftal
vliegtuigen der nationalisten Meft van
avond de dorpen en verdere omgeving van
Madrid, die zich neg in handen der regee-
ringatroepen bevinden, gebombardeerd,
regeeringsartillerie aet onafgebroken
bombardement voort op de stellingen
nationalisten bij Romanes en Ge^kfe,
De straten van Madrid zijn nog* steeds vol
met vluchtelingen uit de dorpen der omsuvken,
doch ook met bewoners der hoofdstad, die hun
huizen hebben verlaten, omdat deze voortdurend
onder vuur worden genomen. De barricades aan
de voornaamste toegangswegen van Madrid sljn
minstens een meter breed.
waarin alle leden der vroegere vrijwillige weer-
corpsen, die nog niet tot de Frontmilitie zijn
toegetreden, worden opgeroepen, zich onver
wijld hierbij aan te sluiten.
De afgetreclen vice-kanselier Baar Barenfels
moet zich ook In de toekomst als commandant
der Frontmllltie-reserée ter beschikking stel
len. Starhemberg wordt In déze order niet ge
noemd.
Burgemeester Schmitz Is tot commandant
van de Weensche „bedrijfs-mtlitie” 'benoemd
In alle Weensche openbare bedrijven moeten
met den grootsten spoed afdeelingen van deze
militie worden georganiseerd, die speciaal tot
taak krijgen de bedrijven onder alle omstan
digheden te beschermen.
Drinkt het ihui» en vraagt het m ca<e en sportge eeenheden
NUTRICIA - ZOETERMEER
