Ontploffingsramp Frankrijk m ONS BLAD In het Noord- Westen van Madrid wordt hevig gevochten MOOR DE BAROMETER Eden over Hitler’s jongste besluit ERNSTIGE ONLUSTEN TE BEYROETH JOH. LAUWERS BOMBARDEMENT DUURT DEN HEELEN DAG De Dageraad moet Het nieuws van heden zwegen VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 17 NOVEMBER 1936 Militairen herstellen de orde Aan het Baskische front Berlijn en Tokio Rede van Simon Engeland teleurgesteld HONGERMARCHEERDERS ''d '2 Belgische 'h Het maakt het onderhouden van de internationale betrekkin gen eenigszins moeilijk Dertig personen gedood, meer dan tweehonderd gewond Wordt Victor Emmanuel Keizer van Italië? Stappen der betrokken regeeringen te Berlyn? Haar teksten meer malen verboden DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Regeering dementeert berichten der Witten Japansch protest te Moskou Madrid Maandagmiddag weer gebombardeerd Kruithuis in de lucht gevlogen Mohammedanen dringen de wijken der Christenen binnen en plun deren de winkels PAYCLOP 3 ALKMAAR ENKELSTUKKEN ZIEKENFONDSLEVERANCIER i Onderhandelingen over een anti communistisch verdrag? 6 Fransche en meeningen De verdedigingsraad der hoofd stad besluit permanent byeen te blyven Minister De Wilde is voornemens de aan de V.R.O. verleende machtiging tot uitzending in te trekken DERTIGSTE JAARGANG No. 41 ADVERTENTIEPRIJZEN: Per lossen regel 20 G, ingez. med. 40 a p. regel; idem op pag. één 55g p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek. Telefoonnummer 4330 S 9'^ VULPENHOUDERS*^»0’ Communiqué van de Regeeringstroepen F O O 3 telijk part Heden- •1 9 de nieuwe aanvallen 1* De Indruk, dien men hedenmiddag had van geheel ver stand Dinsdag lt wr vjm: ÏRJ Vorige stand: 757.4 Uit Brussel seint Havas, dat de Fransche ge zant aldaar, evenals trouwens de gezanten in SAINT CHAMAS, 18 Nov. (Havas: Omtrent de explosleramp worden nog de volgende bij zonderheden gemeld. Toen te half vijf brand In het kruithuis ontdekt was, werd onmlddellljk de sirene In werking gesteld. De directeur, Inge nieurs en het meerendeel van de arbeiders snel- Het schijnt b(f de emancipatie van de vrouw te behooren, dat zij ooit de wape nen kan hanteeren. Onze foto geeft een Turksch soldaat, die de „zwakke sekse" onderricht geeft ie s- :n ■0 -1 -3 -3 -3 -0 -3 -1 ■3 4 n k Biscaye. De scheldene rail Vanmiddag sas vier aar hebben seven vliegtuigen der nationalisten verscheidene wijken van Madrid gebombardeerd, vooral die der Cuatro Caminoe. Br werden talrij ke personen gewond. Ten bate der tuberculose-be- strijding worden in Belgtë post zegels uitgegeven met de beel tenis van prins Boudewijn do er re ie et m st ig re Q. I- V MET GARANTIE schreden wordt voortgezet CAMPAMENTO, 18 Nov. (Reuter) De bil de op- _i strijd I s ie a: k d !t n n k e 8 >d :n er et m :n te :n •4 -0 -1 -3 -0 -3 -0 -0 -o -1 -3 -1 1 SJANGHAI, 16 Nov. (Reuter). Naar hier vernomen wordt, wordt In Japan buiten gewoon strenge censuur toerepast op de berichten, volgens welke Tokio en Berlijn ondanks alle tegenspraken bezig zijn, een antl-eommuniotlsch verdrag te riul- gevoerd werd, woedde de strijd in de nabijheid van de universlteltswUk, hetgeen er op sou kunnen wijzen, dat rechtsche troepen de rivier zouden hebben overgestoken. Den geheelen dag heeft de rechtsche artil lerie het westelijk deel van Madrid boven het Noorderstatlon gebombardeerd. De schade aan gebouwen Is groot, maar er zijn weinig slacht offers gevallen, aangezien dit deel der stad ont ruimd is en tot oorlogszone verklaard. den toestand In de verschilleilde sectoren aan het front van Madrid kan als volgt worden sa mengevat, aldus meldt Reuter uit Madrid: In de zone van Carabanchel hebben de loyale troepen een lichten vooruitgang tot stand ge bracht en zich gevestigd In stellingen, die gun stig zijn voor hun verdere actie. TOKIO. 16 Nov. (D.N.B.) De Japansche regeering heeft wegens de veroordeellng van den Japanner Nakal tot een gevangenisstraf van 10 jaar, bij de regeering te Moskou ge protesteerd. -8 den naar het gebouw, waar de brand was uit gebroken. Nauwelijks waren zij daar aangekomen of een vreeselljke ontploffing deed zich voor. Uit Saint Chamas kwam dadelijk van alle kanten hulp opdagen. Te 21 uur telde men 29 dooden. Zeventien lijken, waaronder die van den directeur van de fabriek, Larroque, werden In een der gebouwen van de kruitfabriek ondergebracht Twaalf an deren werden naar het ziekenhuis getranspor teerd. Men weet nog niet het juiste aantal der gewonden. Velen werden naar de ziekenhuizen te Alx en Marseille gebracht De fabriek, waarin het ongeluk gebeurde, strekt zich uit over een lengte -.'an twee k drie kilometer tusschen de gemeenten Saint Chamas en Mlramas. De fabrieksgebouwen liggen ge ïsoleerd en zfjn zelfs door aarden wallen van het oude Chamas gescheiden. Het personeel was reeds met het blusschen van den brand bezig, toen de ontploffing plaats had. Nader wordt gemeld, dat het Juiste aan tel slachtoffers nog niet vastgmteld is kun nen worden, doch zeker 40 bedraagt „Onder deze omstandigheden is het voor de Brltsche regeering een teleurstelling, dat op-het oogenblik, waarop de besprekin gen werden voortgezet en ondanks de verle den jaar gegeven verzekeringen, Dultsch- land eens te meer de procedure der on derhandelingen heeft laten varen ten gun ste van een eenzijdig optreden. Deze teleur stelling wordt niet veroorzaakt door vrees voor schade aan belangrijke Engelsche han delsbelangen. maar door het feit dat han delingen van dezen aard het onderhouden van Internationale betrekkingen eenigszins moeilijk moeten maken.** TETOEAN, 16 Nov. (Havas.) Radio-Tetoean deelde te 20 uur mede, dat de troepen van ge neraal Varela de posities, die zi) in bet Westen hebben veroverd, krachtig hebben versterkt Alle aanvalspoglngen door de regeeringstroepen werden afgeslagen. De eerste straten In het Noord-Westen van Madrid zijn thans geheel door de nationalisten bezet. Volgens nog niet bevestigde berichten uit Lis sabon zouden de colonnes onder bevel van de kolonels Telia en Barros vanavond over de Manzanares zijn getrokken en in de straten van Madrid oprukken. De regeeringstroepen te Madrid zouden be halve de Fransche brug ook andere bruggen hebben opgeblazen. De 2000 hongermarcheerders, die naar Lon den waren gekomen, om te protesteeren tegen de regeling van de werkloozen-verzekering, heb ben Maandag de stad weer verlaten, om naar Noord-Engeland terug te keeren. LONDEN, 16 Nov. (Renter). In antwoord op een vraag van Attlee heeft de minister van Buitenlandsche Zaken, Eden, vandaag in bet Lagerhuis een verklaring afgelegd uit naam der Engelsche regeering over Duitachlands opzeggen van de clausules in het verdrag van Versailles betreffende het internationale regime der waterwegen. Na gr aan te hebben herinnerd, dat gedu rende verscheidene jaren onderhandelingen ge voerd zijn, teneinde de Duitsche wenschen in overeenstemming te brengen met de belangen der andere betrokken mogendheden, verklaarde Eden: telgen, verschenen en ieder een ton springstof voor- NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD Er heerscht een voortdurende bedrijvigheid aan het Baskische front, waar de loyale gene raal Llano de Encomlenda, die uit Barcelona la gekomen, het bevel op zich heeft genomen over de militietroepen van Bilbao en eeringsluchtmacht heeft uitgevoerd in den loop waar van zij de spoorlijnen van Vittoria naar Pasa- jes heeft gebombardeerd, welke in handen van de nationalisten zijn. binnenkort in te trekken. A De minister merkt voorts nog op: Het behoeft geeh betoog, dat. daar ook voor de uitzending van de V. R. O. grondslag is de souverelnlteit en autonomie der rede, onder afwijzing en bestrijding van elk geloofsdogma of bindend gezag van Kerk of persoon, schrift of overlevering, deze uitzendingen meermalen dear de Radlo-Omroep-contröle-commlssle in strijd werden bevonden met de normen van artikel 3ter der Telegraaf- en Telefoon wet. zoodat deze ter voorkoming van gevaar voor de veiligheid van den Staat, de openbare orde of de goede zeden niet toegelaten konden wor den. In het bijzonder na de uitvaardiging van het Koninklijk besluit van 23 April 1933. waar bij ojn. bepaald wordt, dat de uit te zenden mededeelingen niet mogen inhouden een recht- streeksche dan wel zjjdelingsche of bedekte ondermijning van godsdienst, zedelijkheid, ge zag en volkskracht, moesten gelet op de doelstelling van -de V. R. O. haast vanzelf sprekend verschillende ter beoordeellng In gezonden teksten door de Radlo-Omroep-con- tröle-commlssle geheel of gedeeltelijk worden verboden. Meermalen kwam het voor, dat de V. R. O., om den haar ter beschikking gestel den zendtijd te vullen bij een verbod van een lezing, moest overgaan tot een herhaalde uit zending van een reeds goedgekeurden tekst. De correspondent van Reuter beeft vanmid dag om half zes uit Madrid getelefoneerd, dat tijdens een raid der vliegtuigen van de natio nalisten boven de stad een Junker-toestel door do regeeiingsvliegtulgen naar beneden Is ge haald nabij de renbaan van Madrid. De regee- ringsluchtmacht heeft verder de concentra ties der nationalisten In Casa del Campo be stookt, vanwaar de batterijen der Witten tsortdurend de stad bombardeoren. .«p De vliegtuigen der nationalisten hebben vanavond wederom verscheidene punten van Madrid gebombardeerd. Talrijke huirfn staan in brand. Over de reactie in de Fransche bladen meldt Havas o ju: de „Echo de Paris’* schrijft, dat Frankrijk voor de eerste maal, dat het Instemt met directe onderhandelingen met Dultschland, waartoe het door den Führer werd uitgenoo- dlgd, al heel slecht beloond wordt. Wij wen schen, aldus het blad, dat dit een goede les zal zijn voor de onnadenkenden in ons land, die met al onze geallieerden zouden willen bre ken, alleen maar voor het genoegen van een tëte i tëte met Hitler. Onmlddellljk stegen jachtvliegtuigen der regeering op om den strijd aan te binden. Vol gens nog niet officieel bevestigde berichten is een driemotorig bombardementsvliegtuig neerge schoten in de omgeving van de arena. Tijdens den strijd met dit toestel werd een jachtvlieg tuig der regeering getroffen. De piloot slaagde er echter in met zijn valscherm veilig te lan den. RABAT, 16 Nov. (Havas). De in handen der nationalisten zijnde zen der van -Sevilla heeft om half twee vanmiddag o.m. medegedeeld, dat de berichten van hedenmorgen om trent het oprukken van de drie co lonnes van Varela ten Zuiden van Madrid, welke de Manzanares heb ben overschreden en het park heb ben bezet ten Noord-Westen van de universiteitswjjk, bevestigd worden. De dag van gisteren, aldus radio- Sevilla. is een historische dag ge weest voor de nationalistische troe pen, die begonnen zijn met de ver overing van de kom van Madrid. In zeer korten tjjd zullen de voor naamste gebouwen de rood-gouden- z vlag dragen. De onderhandelingen omtrent dit verdrag zijn begonnen, toen de Duitsche ambassadeur te Tokio onlangs uit Berlijn Is teruggekeerd. De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandsche Zaken te Tokio heeft aan de dagbladcorrespondenten medegedeeld, dat zij geen berichten omtrent dit verdrag mogen verzenden PARIJS, 16 Nov. (Havas). De Matin publi ceert een mededeellng van zijn Romeinsehen correspondent, waarin deze verklaart van wel ingelichte zijde vernomen te hebben, dat de Ita- liaansche regeering besloten heeft, In verband met de kroning van Victor Emmanuel tot kei zer van het Italiaansch imperium, dat de toe komstige titel van den Italiaanschen vorst zal zijn .Keizer van Italië" en niet „konlng van Ita lië en keizer van Ethiopië”, zooals eerst het voornemen was. LONDEN, 16 November. (Havas.) Het Lager huis Is heden begonnen met de behandeling In tweede lezing van het wetsontwerp op de hand having van de openbare orde. Sir John Simon sprak hierbij een rede uit, waarin hjj o. m. azi de: Ik noodig het Huls niet uit op te treden tegen de opvattingen van wie ook. Het gaat slechts om de methodes en niet om de mee ningen. Wanneer deze buitenlandsche leerstel lingen burgerrecht krijgen in ons land, moet het parlement aldus handelen, dat de tot steun daarvan gebruikte methodes in overeenstem ming HJn met onze beginselen van tolerantie en geen schade toebrengen aan de handhaving van de rechten van het publiek in het algemeen. Het comité van verdediging van Madrid heeft besloten in permanente zitting bijeen te blijven, teneinde gereed te zijn tot het op leder oogenblik nemen van beslissingen, die noodig zouden kunnen zijn bij de delicate operaties, welke zich op het oogenblik aan het front van Madrid af spelen MARSEILLE, 16 Now. (Havas). Volgens te Marseille ontvangen be richten heeft zich in het kruithuis van Saint Chamas hedenmiddag een ont ploffing voorgedaan, tengevolge waarvan dertig personen werden ge dood en meer dan tweehonderd ge- In de memorie van antwoord op de P. T. T.-begrooting zet minister De Wilde betreffende de Vrjjden- kers-Radio-Omroepvereeniging uit een, dat hjj, daar blijkt, dat de VRO binnen het kader der wetteljjke voor schriften, welke het alleszins juiste beginsel huldigen van vrije meenings- üiting, mits men daarbij blijft bin nen de door de wet gestelde nor men, krachtens aard en doelstelling practisch geen uitzendingen kan ver zorgen, die zjj volgens hare statuten beoogt të verzorgen, van meening ■^s, dat het geen- zin heeft voor der- aeljjke uitzendingen aan een afzon derlijke omroepvereeniging een, zjj het klein, deel van den in zoo be- perkte mate beschikbaren zendtijd ter beschikking te stellen. De minis ter is dan ook voornemens de aan de V. R. O. verleende voorloopige machtiging de andere betrokken hoofdsteden, instructie heeft gekregen zich zoo vlug mogelijk met de Belgische fegeering te verstaan over de ge- gevolgen van de Duitsche opzegging; zeer waar schijnlijk zal de gezant te Brussel daartoe reeds heden overgaan. Het door de opzegging geschapen probleem, vervolgt Havas, is voor België van groot be lang, daar dit land een groote Rljnvloot heeft van ongeveer duizend schepen. De „Nation Beige” wijst er op, dat een der opgezegde ar tikelen (bedoeld is art. 361) speciaal voor België van belang is, daar het bepaalt, dat in dien België ter hoogte van Ruhrort een diep kanaal wil graven tusschen den RUn en de Maas, Dultschland verplicht zou zijn het ge deelte van het kanaal op Dultsch gebied te graven. Het blad zegt verder, dat de scheep vaart der staten, die de voordeelen der be treffende bepalingen genoten, thans afhankelijk is van den goeden wil van Dultschland. d.wx van zijn politieke oogmerken. Er is een nieuwe bron vóór wrijvingen en conflicten aan alle grenzen van Dultschland; Europa had die ver- grooting van risico’s niet bepaald noodig, be sluit het blad. De ramp werd veroorzaakt door het uitbre ken van een brand In een van de bijgebouwen. Na het vallen van den avond werkten de red- dingsmanschappen aan het bergen van de slachtoffers uit de puinen van het kruithuis, dat nog slechts één groote ruïne vormt. Van alle kanten stroomt hulp toe. In het stadje Saint Chamas Is bet moeilijk na te gaan hoe veel schade Is aangericht. Het schijnt echter, dat dit nog al zal meevallen. Wel zijn bijna alle ruiten gesprongen. De telefonische verbin dingen hebben eenige vertraging ondergaan en bij tusschenpoozen is er geen electrische stroom. De politie, die wilde ingrijpen, werd met schoten ontvangen. De orde moest door mili tairen hersteld werden. Intusschen hadden zich groepen van Christenen gevormd, die In de Mohammedaansche wijk aan het plunderen sloegen. Ook hier moesten politie en troepen optreden. Bfj deze ongeregeldheden zijn drie menseben gedood en 38 gewond. Vele tramwagens en een vijftigtal particuliere auto’s werden ver nield of in brand gestoken. Het Hooge Com missariaat heeft bekend gemaakt, dat geen enkele ordeverstoring geduld zal worden. Van daag waren alle winkels gesloten, terwijl pa trouilles door de strajen trekken. De eerste aanwijzingen, die men teParijs heeft ontvangen, doen verwachten, dat ver scheidene mogendheden by de Duitsche regee ring stappen zullen ondernemen naar aanlei ding van de opzegging door Dultschland van de bapallngen Inzake de Internationalisatie der rivieren in het Verdrag van Versailles. O. a. zouden zich België en Tsjecho-Slowaklje bij een dergelijke beweging aansluiten. Men kan thans nog niet zeggen In welken vorm deze in ternationale actie zal geschieden en met name of er een collectieve vorm aan zal warden gegeven, dan wel of zjj zal bestaan uit een reeks persoonlijke gelijksoortige of overeen komende démarches der verschillende regee ringen. EM Verdedigingsraad van Madrid heeft ver- 0“ uit de meest zekere bron vernomen, dat •Heen Itallaansche en Duitsche vliegeniers aan om» bombardementen deelnemen. De Spaan- tehe piloten van de nationalisten weigerden oeel te nemen aan dezen massamoord op de be- Hlerdoor zouden alle moeilijkheden in de di plomatieke wereld, wqlke in het leven zijn ge roepen door de al dan niet erkenning van Abes- sinlë als Itallaansche gebied, uit den weg ge ruimd zijn en zou ook de nieuwe Fransche am bassadeur zijn geloofsbrieven kunnen overhan digen. Het is slechts een wijziging In de Ita- liaansche constitutie, waarop men te Genève geen aanmerking kan maken. MADRID, 16 November (Havas) Heden middag heeft de verdedigingsraad van Madrid het volgends communiqué gepubliceerd: GROS O.BLAZEP t METZ N V WOAM| Ministerpresident Largo Caballero heeft tot ten verslaggever van Havas gezegd, dat Madrid niet in handen der nationalisten zal vallen. Er moet echter, volgens Caballero, rekening mede worden gehouden, dat Madrid geen gun stige militaire stelling is. In het hypothetische Beval, dat de nationalisten bezit zouden ne men van de hoofdstad, sou, zoo zelde hij, deze overwinning slechts moreele waarde hebben. De oorlog zou voortduren. Niemand, zoo verklaar de Caballero voorts, kan aan onze overwinning °P bet fascisme twijfelen, want ons geheele volk staat vijandig tegenover de nationalisten «e in elk geval definitief zullen worden over wonnen. „Na een week van mislukkingen poogden gis terenmiddag de nationalisten met alle macht de Manzanares te overschrijden over de brug jD» Los Franceses”. De aanvallende troepen bestonden uit Marokkanen en manschappen van hei Vreemdellngen-legloen, gesteund door 19 tanks. De aanval was heviger en moorddadiger dan de heldhaftige verdedigers van Madrid tot dusver moesten weerstaan. Na een strijd van vier uur, gedurende welken de regeeringstroepen de brug lieten springen, werd de vijand ge dwongen terug te trekken zonder zijn doel te hebben bereikt. De aanvallers leden zware ver- drie tanks werden buiten gevecht ge- Gisteren bombardeerde de luchtmacht der nationalisten een der volkrijke wijken van Madrid, waardoor opnieuw talrijke onschuldige mannen, vrouwen en kinderen, grijsaards en non-combattanten het slachtoffer werden. B(j een ontploffingsramp in het kririthais te Saint Chamas rijn dertig personen gedood o« ruim tweehonderd gewond. Eden legt in het Lagerhuis een veridartag af over Duitschlands oplegging der Scheepvaart- clausules In het Verdrag van Versailles. Ia h»t N.W. van Madrid wordt hevig pochten. Ernstige ongeregeldheden te Beyroeth. Mintater Do Wilde is voornemens de aaa de V.R.O. lijdelijk verleende radio-aitaendtag-ver- ganaing (Dageraad-aitoendingen) binnenkort In te trekken. volking jan Madrid. Hedenochtend werden ’•n den vijand in het Noord-Westen afgesla- teo- De rivier werd op geen enkel punt over- i en de verdediging van de hoofdstad vastberaden en in de grootste orde Een bericht, dat een Amerikaansche corres pondent aan zijn blad trachtte te verzenden, werd Ingehouden. Een Japansch blad, dat op een dergeljjk verdrag had gedoeld, werd in be slag genomen, en aan andere bladen Is be richt gezonden, dat omtrent dit onderwerp niets mag worden gepubliceerd. In de zone van de „Brug der Fran- schen” hebben de nationalistische troepen we derom getracht voor het aanbreken van den dag tusschen de regeeringsllnles door te glip pen, teneinde de verbindingen te herstellen, die de regeeringstroepen hun gisteren in den loop van den strijd hadden afgesneden. De bedoe ling der nationalistische troepen was waar schijnlijk de Manzanares over te steken en den weg naar Coruna te passeeren, teneinde door te dringen tot de hogprls van Hose de Villa, dfe precies ten Noorden van Madrid gelegen zijn In de nabijheid vande volkrijke buurt der Cuatro Camlnos. De regeeringstroepen deden echter een hevl- gen tegenaanval en als gevolg van dezen strijd, die een groot deel van den morgen duurde, werden de rechtschen gedwongen terug te trekken naar het deel van Casa del Campo, dat aan den zoom van het dorpje Ara Vaca ligt. BEYROETH, 16 Nov. (Havas). Gisteren ztfn ter gelegenheid van het Bamadan- feest In de moskee buitengewoon heftige toespraken gebonden, waarin het verdrag tusschen Frankrijk en Libanon werd aange vallen. Agitatoren bogafën >M tarnter do menigte, met het gevolg, dat tegen acht uur des avonds groepen beteogen de christe lijke wijken binnendrongen, waar winkels werden geplunderd. Beschuldigingen tegen directeur en voorzitter van het Centraal Verkoopkantoor vsn mosuelsn onjuist gebleken. De Nederlandsehe vlieger, die in Belg» eenige maanden geleden een doodelijk ongeluk veroor zaakt heeft, is thans in dat land gearresteerd en ml binnenkort terecht staan. ciearingbesprekingenx met Doltochtend roer enkele dagen onderbroken. Als handleiding voor de komende huwelijks feesten zal In Den Haag een officieels Oranje- glds verschijnen. Men meent te weten, dat de punten van het an tl-communistische verdrag, waarvan de af sluiting door de Duitsche en Japansche regee ringen onder oogen wordt gezien, door Hlrota san den minister van Buitenlandsche Zaken zullen worden voorgelegd. Belde partijen zouden overigens trachten toetreding 'van andere mogendheden, en met name van Italië, tot dit verdrag te verkrijgen. zondere correspondent van Reuter bU d standellngen deelt ten aanzien van deh van gisteren mede, dat de tegenstand van de regeeringstroepen werd gebroken toen acht groote bombardementsvliegtuigen van de op standelingen, vergezeld van 24 gevechtsvlleg- Heten neerkomen in de omgeving van het naamste gebouw der Unlversitelt en bet Wes-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1936 | | pagina 1