j
ONS BLAD
De Witten vorderen slechts
langzaam in Madrid
Eden geeft diplomatieke
antwoorden
Zal Franco Barcelona kunnen
blokkeeren?
E
3
Wat gebeurt er
in Yemen?
Het nieuws van heden
DE DUITSCH-JAPANSCHE
OVEREENKOMST
DE BAROMETER
LONDEN ACHT DE KANS
NIET GROOT
NOG STEEDS GEVECHTEN
IN HET NOORDWESTEN
Ex-K.L.M. vliegtuig
neergestort
VRAGEN VAN ATTLEE IN
HET LAGERHUIS
De gevechten in
Soeiyoean
JOH. LAUWERS
rAYGLOF 3
ALKMAAR
PLATVOETZOLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
LAD
VEREENIGDE KATHOLIEK F. PERS
VRUDAG 20 NOVEMBER 1936
t
Hl
I
De houding van Italië
f
Wat doet Engeland?
o
De stakingen te Rjjssel
Moskou verontwaardigd
4
I
Regeering neemt maatregelen
De Locarno-kwestie
2$
u
I
«-
tn.
Conflict verwacht als de
Imam sterft
Dé Fransch-SpaAnsche
grens gesloten
Italië interesseert zich levendig
voor dit verbond
TIMES, DAILY TEL. EN TEMPS
IN BESLAG GENOMEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
De anti-semietische
betoogingen te Wilna
Italiaansche agenten zouden trach
ten een burgeroorlog in het
land te ontketenen
Vorst Teh roept de onafhankelijk
heid uit van Binnen-Mongolië
Arbeiders in de metaal fabrieken
eiechen 15 pet. loonsverhooging
De pers en de laster
in Frankrijk
Een fel artikel van de
^rawda”
ar
r
Motta wenscht een neutrale zone
in Madrid als vluchtoord voor
de burgerbevolking
De twee piloten gedood
mxwwwwuiii iiif/f////////z4e
s
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 a
p. regel; idem op peg. één 55c P- regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
De Duitsche en Italiaansche onder
danen te Barcelona zullen zoo
snel mogelijk geëvacueerd
worden
De „Giornale d’Italia” over
Franco’s erkenning
„Er zijn regeeringen welke meer
te laken zijn dan die van Italië
en Duitschland”
-«» te***!?, -qylfr1 i .T'x.v
N00RD-H0LLAND8CH DAGBLAD
Italiaansche activiteit ta Temen.
Stakiiarsn in de metaalindustrie te RijneL
I
Haagsche ^staauaak” In de
De militaire leiders blijven gereserveerd.
rat
Franco geweren
Mk
Kg
y
‘-8"
de
t
leveren.
U
'o
g
tot
een
J
ee
Stand ep Vrijtag M eer vm: TW.Ï
Vorige stand; 788.4
hst
aki
au-
den
rai-
nd
list
Men erkent dat Italië ten aansien van het
vraagstuk van het communisme dezelfde op
vatting heeft als Duitschland en Japan.
De ambassadeur van Japan, Yotaro Suglmu-
ra, is gistermiddag door graaf Clano ontvan
gen.
De erkenning door Berlijn en Rome verdui
delijkt de positie van Spanje en zijn wettig
bewind op het internationale plan, ook jfen
Nationalisten bV het wrak van een bommenwerper, welken rif bij de belegering
van Madrid hebben neergeschoten
Uit Chineesche bron verluidt, dat vorst Teh
officieel de onafhankelijkheid beeft uitgeroe
pen van Blnnen-Mongollë en dat hü zijn voor
nemen te kennen beeft gegeven de vijf Ooste
lijke districten van Soeiyoean te veroveren, wel
ke vroeger deel uitmaakten van bet Mongool-
scbe gebied.
Hevige gevechten tusschen Chineeien en Mon
golen in Soeiyoean. Vorst Teh verklaart Binnen-
'Mongolië onafhankelijk.
Het N. 8. B.-dagblad geplaaUt op de Hjst van
geschriften, welke op oorlogsvaartuigen en ta de
kasernes werden geweerd.
Levendige interesse bU Italië voor de Lnitsoh-
Japenscbe anti-communietische overeenkomst.
hü
vtai
pen.
ll
if
Britschen autoriteiten aldaar hebben medege
deeld, dat de nationalisten bjj militaire opera
ties tegen Tarragona, Valencia of Cartagena,
slechts zekere speciaal aangewezen wateren als
ankerplaats kunnen garandeeren.
Gemeld wordt, dat het ongeluk vermoedelfjk
te wijten is aan mist. Het vliegtuig was Croy
don tot op enkele minuten genaderd.
Naar wij vernemen la het toestel, waar
van hier sprake is, de oude PHAID „Duif",
welke eenige weken geleden door de KXJf.
aan de British Airways la verkocht.
PEKING, ia Nov. (Havaa.) Volgens be
richten uit Chineesche bron worden de
gevechten tumchen Chlneesen en Mongolen
In de streek van Tsolin, welke sfch nog
steeds in handen bevindt van de troepen
van Soeiyoean, doch thans belegerd wordt.
rnaatMs regeering sal een utteeniuerp indie
nen tegen den laster in de pen.
Bx-K. L. M.-vliegtuig .De Duif- nabij Croydon
4’ -nJ
Ml
;i
if
yiW'Za
ROME, 19 Nov. (Havas). Het is onmoge
lijk In bevoegde kringen te vernemen, in
welke mate Italië deelneemt at sal deelne
men aan de Duitsch-Japansche anU-com-
munistische overeenkomst.
De „Prawda” schrijft over de officieels sr-
kepning van de regeering-Franco door Duitsch
land en Italië:
Bespreking der
Tweede Baseer.
Een Mandsjoe-Mongoolseh leger heeft van
daag Hslngho aangevallen, waarbij bet ge
steund werd door luchtstrijdkrachten. De Mon
golen, die zich kort geleden in Pal Ling Mlau
hebben geconcentreerd, aouden in de nabijheid
van Oetsjoean, op 45 K.M. ten Noorden van
Koel Hoa zijn aangekomen.
LONDEN, 19 Nov. (Havas) In officieele
Britaehe kringen heeft men van generaal
Franco bericht ontvangen, dat h(j voorne
mens is Barcelona te blokkeeren.
V.
Te Rome spreekt men tegen, dat Italië voor
nemens zou zijn, een blokkade in te stellen op
de in handen van de regeering zijnde havens.
Wel wordt geaegd, dat Italië draconische maat
regelen zal nemen ter bescherming van de
rechten en belangen van zijn onderdanen in
Spanje.
Italiaansche oorlogsschepen bevinden zich in
de wateren van Barcelona en andere havens
ter bescherming van Italiaanache belangen.
Italië zal niet uit de nlet-inmengingaeom-
mlasle treden. Grandl zal Maandag aan de
eerstvolgende zitting van de non-lnterventie-
conjDiissie deelnemen.
De Chineesche bladen verwachten over twee
of drie dagen den algemeenen aanval. Chinee
sche waarnemers wijzen in dit verband op de
numerieke meerderheid der Chineesche troe
pen. Zij zijn van meenlng, dat de Nanklngre-
geering vastbesloten is met alle middelen steun
te verleenen aan de regeeringen van Sjansl en
Soeiyoean.
In het Lagerhuis heeft afgevaardigde Alexan
der, die eerste lord der admiraliteit was in de
Labourregeering, de vraag gesteld, welke hou
ding de regeering sou aannemen ingeval een
blokkade van de Catalaansche kusten werd in
gevoerd. Eden verklaarde daarop, dat de nor
male regelen, die iedere internationale actie in
dergeljjke omstandigheden leiden, in acht ge
nomen zullen worden door de Britsche oorlogs
schepen, met het oog op de verdediging der
wettige Britsche belangen.
Marokkanen beheerschen achter een haastig opgeworpen barricade een
der toegangswegen naar Madrid
LONDEN, 19 Nov. (Reuter). De British
Airways deelen officieel mede dat twee pi
loten, Hattersly en Bredenkamp, gedood
werden bij een vliegongeluk met het toe
stel, dat de post meevoert van Scandinavië
naar Engeland.
De machine stortte vannacht te 3.58 uur neer
bjj Crawley (Eng.). Er bevonden zich geen pas
sagiers aan boord. De marconist en de boord
werktuigkundige zijn slechts licht gewond. De
oorzaak Is onbekend. De post bleef Intact en
werd per trein naar Londen vervoerd.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
TuUfoon Administratie 4330, Redactia 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaarf 2.50
Dagblad uitgeguvun door da
N.V. Drukkerij De Spaarnastad - Haarlem
Mat gedlustraerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Reuter te Marseille meent te weten, dat de
Britsche maritieme autoriteiten door generaal
zijn op het gevaar dat buiten-
landsche schepen loopen in geval van mili
taire operaties aan de Oostkust van het Spaan
sche schiereiland. Zaterdag jJ. zou dc mili
taire gouverneur van Palma, op Majorca, den
«^aanzien van de niet-lnmengingscommlssie te
Londen. De erkenning is niet een daad van
partijdigheid, maar van gerechtigheid, het ge
volg ia geen complicatie, maar opheldering, al
dus besluit het Italiaansche blad.
In antwoord op de vraag, of da VëftlMlng
van Duitschland en Italië geen weloverwogen
schending vormt van bet nietlnmenglngsac-
coord zeide Eden: het is mogelijk een nlet-
inmengingspolltlek te voeren ten aanzien van
de wapenleverlng met gelijktijdige erkenning
van de regeering der eene of der andere par
tij. Dat Is, wat alle naties tot dusverre hebben
gedaan met de erkenning van de Spaanache
regeering.
PARUS, 19 Nov. (HavaaJ Dinsdag aj. zal
de regeering bij het bureau van de Kamer een
wetsontwerp Indienen op de pers. Hierin sal
met name een nieuwe procedure worden opge
nomen ten aansien van den laster. De regee
ring zal de Kamer veraoeken dit ontwerp bin
nen zoo kort mogelljken tijd In behandeling te
Minlster-preaidentËlum heeft besloten zelf
het ministerie van Binnenlandacbe Zaken ad
interim waar te nemen.
De Verdediglngsraad van Madrid heeft he
denmiddag een communiqué gepubliceerd,
waarin wordt medegedeeld, dat gisteren den
geheelen dag hevig te gestreden in dat deel
van de unlveraitelts-wijk. waar de nationalis
ten vasten voet hebben verkregen. Gedurende
deze gevechten heroverden de regeeringstroe-
pen vele gebouwen, welke door da Marokkanen
waren beaet.
In politieke kringen verklaart men slechte,
dat deze overeenkomst Italië levendig Interes
seert en zij met groote aandacht gevolgd wordt.
Wat de nlet-inmenging aangaat, verklaar
Ik categorisch, dat Ik van meenlng ben,
dat er andere regeeringen «tjn, die meer
zUn te laken dan die van Duitschland en
Italië.
LONDEN, 19 Nov. (Reuter). Uit
inlichtingen, ingewonnen in Lon-
densche maritieme kringen, blijkt,
dat men er in dit milieu aan twijfelt
of generaal Franco in staat zal zijn
een blokkade van de haven van
Barcelona door te voeren. Men ie
hier van meening, dat Franco om
met eenige kans van slagen een der-
gelijken maatregel in de practijk te
kunnen brengen toch minstens mees
ter moet zijn van de havens aan de
Zuidoostkust van het schiereiland.
BERLIJN, 19 Nov. (Havas) De Engelsche
dagbladen „Times” en -Dally Telegraph” van
18 November en bet Fransche blad Je Tsmiw”
van 19 November ztb^doop de politie in beslag
genomen.
LONDEN, 19 Nov. De altaay Hsrsld-
maakt melding van ItaUaaneehe activiteit
In bet koninkrijk Temen, dat gelegen Is aan
ds Roode Zee tegenover de Italiaansche be-
zKtinren in Afrika.
Italiaansche agenten doen volgens het La-
sour-blaf hun best daar een burgeroorlog te
ontketenen en nieuwe rivaliteit tusschen de
drie zonen van den bejaarden Imam te schep
pen. Indien er een burgeroorlog zdu uitbreken,
sou Italië zeker de gelegenheid aangrijpen om
door het zenden van troepen over de Roode
Zee tusscbenbeide te komen.
Wanneer Italië beer en meester In Temen
sou zijn, sou het in de Roode Zee In een do-
mlneerende positie verkeeren, en zou de belang
rijkheid van Aden aanzienlijk verminderd zijn.
De krachten van den Imam worden als ge
volg van zijn hoogen leeftijd minder. Zijn oud
ste soon, prins Set el Islam Ahmad, te een man
met een beerschersnatuur, en hij ligt overhoop
met zijn jongere broeders. Het leger te den
troonopvolger gunstig gezind, doch de stam
men geven de voorkeur aan de jongere prin
sen, die zachtaardiger zijn. Wanneer de Imam
overlijdt, schijnt een conflict tusschen der^
troonopvolger en het leger aan den eenen kant
en de jongere prinsen, die gesteund worden
door bet volk, onvermijdelijk, in verband met
de activiteit, die de Italiaansche agenten in het
tond voeren.
Prins Bef el Islam Ahmad schijnt Mussolini
in de kaart te willen spelen. De prins te een
bewonderaar van Mussolini, en Ingeval van een
burgeroorlog zou hem Italiaansche Interventie
te zijnen gunste niet onwelkom zijn.
Men gelooft in Egypte, zoo schrijft de „Daily
Herald” verder, dat Italië tegelijkertijd links en
rechts in dit gebied wapens uitdeelt, soodat,
wanneer er een botsing mocht komen, deze soo
sdtgebreid zou zijn, dat het zenden van troepen
over de Roode Zee door Italië om aan de slach
ting een eind te maken, gerechtvaardigd schijnt.
Er hebben geruchten de ronde gedaan, dat
de jongere prinsen onlangs door hun ouderen
broeder gevangen genomen waren, doch dit
acht men onwaarschijnlijk, daar de Imams
ofschoon hl] reeds zeer bejaard te, de hoogste
macht in het land vertegenwoordigt en een der-
gelUk gedrag van zijn opvolger niet sou dulden.
LONDEN, 19 Nov. (Reuter). De nieuwe Brit
sche nota ten aanzien van het Locarno-vraag-
stuk te vanavond op het Foreign Office over
handigd aan de Fransche, Dulteche en Belgi-
•che ambassadeurs en aam den Itallaanschen
»«kgelastigde. De nota bevat voorstellen ter
o^érbrugglng van de meeningsverschillen, soo-
Ms die bestaan volgens de verschillende ant-
•oorden op de Britsche nota van 18 September.
DERTIGSTE JAARGANG No. 44
ADVERTENTIEPRIJZEN t
LONDEN, 19 Nov. (Reuter). In het La
gerhuis heeft minister Eden vandaag ver
klaringen afgelegd ten aanzien van dé
SoaMUUche aangelegenheid.
Op een vraag van den leider der Labour-
partij, Attles, antwoordde hij, dat de hou
ding der Engelsche regeering blijft, aooate
die tevoren te gedefinieerd. Toen Attlee
dawop vroeg of er van den kant der En
gelsche regeering eenig voornemen bestond
om de regeering—Franco te erkennen,
antwoordde Eden: het Lagerhuis zal zich
er rekenschap van geven, dat er een on
derscheid bestaat tusschen de erkenning
van een belligerent en de erkenning van
de eene partij of de andere als regeering
van Spanje en wat dat sangsst, heb ik
niets toe te voegen aan hetgeen ik geaegd
heb.
WARSCHAU, 19 Nov. De studenten van de
Unlversitelt te Wilna hebben zich Ingesloten in
het studententehuis. ZIJ weigeren voorraden
levensmiddelen In ontvangst te nemen en ver
klaren een hongerstaking te zullen beginnen.
In verband met studentenbetooglngen heeft
de rector van de unlversiteit te Wilna een op
roep gericht tot de s(udenten.
Hjj verklaart daarin^ dat de unlversiteit geen
terrein kan vormen waar de rechten der bur
gers een beperking zouden kunnen ondergaan.
Het reserveeren van speciale plaatsen voor
Joodsche studenten kan niet in overeenstem
ming worden gebracht met de traditie en de
zeden der unlversiteit.
De rector en de senaat der unlversiteit ver-
zoeken de studenten derhalve hun onwettige
betoogingen te staken.
LISSABON, 19 Nov. (Reuter).
Officieel wordt medegedeeld, dat
ruim 100 ton bommen en springstof
fen in de laatste 48 uur op Madrid
zjjn geworpen, aldus meldt de cor
respondent van de „Diario de Lis
boa” te Laganez. De Carcel Modelo
en de kazerne La Montana zijn nog
steeds niet in handen der recht-
schen gevallen, ondanks de ononder
broken aanvallen, die sedert twee da
gen op beide gebouwen gericht wor-
-den. Wel staan zij in brand.
Met succes werd een nieuwe tegenMurval
gedaan bU Carabanchel. Casa Velasquez, waar
zich een detachement Marokkanen heeft ge
nesteld, werd ernstig beschadigd.
Het Zwitseneh tetegraaf-agentoehap
meldt uit Bern, dat Motta zich ait naam
na den Itabdsraad naar aanleiding van
de verwoesting van Madrid gewend heeft
tot het internationaal Roode Krete-oomite
met hei voorstel «onder verwijl, den strij
denden te verzoeken In Madrid self een
neutrale sone In het leven te roepen,
waar de burgerbevolking de wijk soa kun
nen nemen.
Onder voorzitterschap van den deken, den
ambassadeur van Chili, vergaderde heden het
corps diplomatique van Madrid. Algemeen was
men van oordeel, dat de burgeroorlog een
punt heeft bereikt, waarop men de voornaam
ste wetten van de menschelUkheid uit bet oog
heeft verloren. De diplomaten betreuren mets
anders te kunnen doen dan communlqué's te
verstrekken aan de pers om deze betreurens-
waardige toestanden te. doen ophouden
Uit Hendaye wordt gemeld dat om niet me
degedeelde redenen, welke waarschUnlUk In
verband staan met de militaire operaties in
het Baskenland, de rechtsche autoriteiten be
sloten hebben de Spaansche grens gedurende
twee weken te sluiten.
De speciale verslaggever van ds jntrnnst-
geant” te Barcelona meldt, dat een kruiser
der nationalisten, waarschijnlijk de „Gadaria”
vannacht tweemaal Barcelona gebombardeerd
heeft. De schade schUnt echter niet ernstig
te z0n. De bevolking zou van bet bombarde
ment niets bemerkt hebben daar jute* een he
vig onweder woedde.
Twee trawlers van de regeering hebben
averU opgeloopen In een gevecht met vurtul-
gen van de nationalisten. De schepen kenden
evenwel Bilbao nog bereiken.
Verder wordt vernomen, dat pogingen in
het werk worden gesteld, om de troepen van
dc regeering te Santander en Bilbao te ver-
eenigen om een aanval te doen op Vittoria.
Zal Franco wel ta staat stja de haven van
Barcelona te btokkeeren?
De nationalisten ta Madrid schijnen ««echte
langzaam te vorderen. Br wordt nog steeta ta
het N. W. hevig gestreden.
Naar aanleiding van het feit, dat een - der
Britsche bladen In dc erkenning der Franco-
regeering door Italië een nieuwe schending
van artikel 10 van het Volkenbondshandvest
ziet, schrijft de „Giornale dTtaUa”, dat Italië
zich In het vervolg in het geheel niet meer in
teresseert voor hetgeen te Genève gedaan of
gezegd wordt, men kan er slechts aan herin
neren, dat dit artikel 10 betreffende de eerbie
diging van de politieke en nationale integriteit
der staten het ernstigst wordt geschonden door
Rusland, waar men, tegen den wil van het
Spaansche volk hetgeen volgens het blad
thans zonneklaar te gebleken een roode in
vasie In Spanje voorbereidt.
■tan beantwoordt ta het Lagerhate eenige
vragen naar aanleiding van ta erkenning der
Franco.regeering door Italië en Duitschland.
Vervolgens werd Eden de vraag gesteld, of
hU zich in verbinding zou stellen met de re
geeringen van Duitschland en Italië, teneinde
van haar de verzekering te krijgen, dat deze
erkenning niet beteekent, dat zU zich vrU zul
len gaan beschouwen om wapens te
Eden antwoordde hierop, dat hU dit zeker doen
zou. Ons geheele doel te de nlet-inmenging te
doen functlonneeren en te dien einde rekenen
wU op de medewerking van alle belanghebben
de regeeringen, onafhankelUk van hun ideolo
gieën.
Volgens metataeHngen van officieele
Britaehe rijde verlaten ta consuls van
DwHsehtaad en Italië vandaag Barcelona.
De Dwitache en Italiaansche onderdanen
sullen soo mwi mogeiyk geëvacueerd wev-
De nieuwe daad van inmenging, die de Duit
sche en Italiaanache fascisten cynisch en on
beschaamd verrichten, formuleert slechts ds
sedert het begin van den opstand en reeds daar
voor bestaande nauwe samenwerking tusschen
de opstandelingen en de fascistische interven-
ten, en is slechts een nieuwe schakel in het
uitgebreide plan van daden van inmenging, die
door de Italiaansche en Duitsche fascisten in
verband met den versterkten tegenstand van
het republlkeinsche Spanje zijn uitgewerkt.
De erkenning van Franco beteekent tegelü-
kertljd de erkenning van het feit der Inmen
ging In Spanje door de fascisten zelf. Deze
nieuwe onbeschaamde streek van de fascisti
sche usurpatoren te hst directe gevolg van de
atmosfeer van straffeloosheid, waarin zU optre
den, de atmosfeer, die door de politieke be
gunstiging en het niet beletten van agressie te
geschapen. De nieuwe phase in de fascistische
interventie in Spanje toont dat Italië en
Duitschland vastbesloten zUn, voor geen mid
delen terug te deinzen om hun doel te berei
ken. Dit moet een dreigende waarschuwing zUn
voor hen, die de schuld dragen voor het
scheppen van de atmosfeer van straffeloos
heid, die de fascistische interventen in staat
gesteld heeft, hun plannen voor het ontketenen
van een nieuwen oorlog openlijk tot uitvoe
ring te brengen.
Df Fransche ministers van Buitenlandsche
Zaken en Marine hebben gisteren de even-
tueele maatregelen besproken, welke FrankrUk
moet nemen bij «en blokkade van Barcelona
door de nationalisten. Voor het oogenbllk zal
geen wijziging worden gebracht in de Fransche
houding, de kruiser „Duplelx" en de torpedo
jager „Albatros” zullen voor de Catalaansche
kust blijven kruisen.
Verder wordt gemeld, dat zich geen enkel
Franseh koopvaardijschip in de haven van Bar
celona bevindt.
Commissie ingesteid, die ta wenscheliRheld en
mogelijkheid van verlaging der accjjnsen op Mer
en gedistilleerd sal sntaneetaa.
Reuter meldt, dat men in welingelichte krin
gen te BerlUn algemeen van oerdeel te, dat
Duitschland het niet noodig ml achten de
houding, welke tot nu toe ten aanzien van
Spanje te aangenomen, te wijzigen. Indien
evenwel de arbeid van.de non-Interventie-cosn-
missle onvruchtbaar bluft, zal Hitler niet aar
zelen opnieuw den toestand ondsr de oogen te
zien.
- “r-
RIJSSEL, 19 Nov (Havas). De gisteren tn de
fabriek Fives te Rljssel uitgebroken staking
er werken hier 2500 arbeiders Is in den loop
van vandaag overgeslagen naar de meeste be
langrijke metaalfabrieken van Rjjssel en om
geving. Reeds zUn 7000 arbeiders van de 12000,
die bU de vakbeweging zUn aangesloten. In sta
king. De arbeiders elschen om een verhooglng
hunner loonen met 15 procent.
Vanmorgen te een staking uitgebroken in ta
Clarence-mUnen. De oorzagg van bet conflicl
te ta weigering der directie om drie arbeldsM,
die lid waren van den ChristelUken vakbonden
weigerden toe te treden tot de confèdératiou
generale de travail, te ontslaan. De staking
omvat 1200 mUnwerkers.
