ONSBLAD
Toestand te Madrid
ongewijzigd
Italië duldt geen roode centrale
aan de Middellandsche Zee
MOOR
VULPENHOUDERS
Duitsche duikboot
gezonken
u
interventie
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
DUIDELIJKE TAAL VAN DE
„GKJRNALE DTTALIA”
Eden over de non-
I
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1036
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
a.
m
•s.
duidelijk
De staking te Rijssel
Een buitenkansje
De inval in Soei Joean
204
van
Si
Sneltrein ontspoord in
Polen
Zal een Nederlander
Lester opvolgen?
De verjaardag van
Otto van Habsburg
China wenscht duidelyk de bedoe
lingen van Japan te kennen
Een redevoering van
Neville Chamberlain
Aanval op Taolin
afgeslagen
Koopvaardijschepen
worden bewapend
De clandestiene wapen
handel te Bordeaux
Van de bemanning konden twaalf
leden gered worden; acht
worden venniet
Als Volkenbondscommissaris
van Danzig
Vergemakkelijking van den terug
keer tot den Volkenbond
Door Kamercommissie van
Defensie aangenomen
Millioen pond sterling aan
goud ontdekt
Koning Edward heeft een bezoek gebracht aan Zuid-Wales, waar hij zich met de
mijnwerker» onderhield en zich vooral op de hoogte stelde van de levensomstandig
heden der werkloozen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
en Koningin Sophie, zoomede dat van Koningin Ol
Kontng Constanten, van Haiti naar Griekenland
Groote bijeenkomst in het
Konzerthaus
Het militaire wets-
öhtwerp in België
José Primo de Rivera
terechtgesteld
Rood en zouden in de Universi-
teitswyk eenige gebouwen
heroverd hebben
Werkgevers wenschen niet te
onderhandelen voor het
werk hervat is
Britsche regeering heeft van
Franco nog geen mede-
deeling ontvangen over
een blokkade
Een ontploffing nabij
Merano
VOOR SUIKERZIEKEN
VOLLEDIGE VOEDING
Felle critiek van de
Prawda op Eden
I
I
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Orieksche torpedojager „Hydra” bracht het stoffelijk overschot van Koning
-
F
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
verdrag geen enkele geheime
■r.
W- V
O
h-
ik-
ongeveer
en
j
bü
te
V
O
<-
tu
■i
t
mstemmen
een
en, Van Wiesner, heeft
m, waarbij hjj de mo-
narchisten geruststelde aangaande de strekking
van het Duitsch-Oostenryksch verdrag van 11
Juli. In verband daarmede verklaarde hij:
nieaw arUUerie-Instraetleechip ten iaate va»
het Defensiefonda.
De Manchester Guardian bericht, dat volge
Londen ontvangen berichten een belangrijke
ding oorlogsmateriaal binnenkort uit Hamburg
naar de Spaansche nationalisten zal worden ver
scheept. Alle materiaal van Duitsche herkomst
wordt over zee naar Spanje gezonden, met uit
zondering van de vliegtuigen, welke of wel in
den nacht over Frankrijk ofwel via Oostenrijk
en Italië naar Spanje vliegen.
Stand op Zaterdag 1* a* vja.: 77M
Vorige stand: 775.»
MET
GARANTIE
'A
In de Tweede Kamer heeft minister Van
Schalk een eiteensetting gegeven van het ge
val- in do Haagsche „zedenzaak”.
Ms een zekere groote mogendheid gelooft,
te Montreux de poorten der Middellandsche
Zee geopend te hebben voor de Sovjet-schepen,
geladen met wapens ten dienste der weceld-
zevolutie, dan kan gezegd worden, dat Italië
en andere sterke staten in Europa besloten
hebben, te verhinderen, dat een ernstige ver
gissing het begin wordt van een onherstel
bare verwoesting dir Europeesche orde. Door
deze taak zal de verdediging tegen het com
munisme door Italië en Dultschland In Europa
en door Japan in Azië niet alleen passief zijn,
maar nlet-offensieve reactievormen aannemen,
die noodzakelijk worden door de agressie der
Sovjets en hun communistische helpers.
LONDEN, 20 Nov. (D. N. B.) In politieke
kringen alhier wordt verklaard, dat men als
absoluut zeker kan aannemen, dat In geen ge
val een Engelschman Lester als commissaris
van den Volkenbond In Danzig zal opvolgen.
Er bestaan hiertegen zoowel vanEngelsche
als van Poolsche zijde ernstige bezwaren. Het
Is evenwel waarschijnlijk, dat men een on
derdaan van een neutrale mogendheid, mis
schien een Nederlander, als Volkenbondscom
missaris zal aanwijzen.
Van de uit twintig leden bestaande beman
ning konden twaalf gered worden. Geen van
allen verkeert in levensgevaar. Acht man wor
den vermist. Er bestaat geen hoop meer hen
te redden. Voor de berging van het schip en
de vermisten zijn de noodlge maatregelen ge
nomen.
BOLZANO, 20 Nov. (Stefanl) In een spring
stoffenfabriek te Slnlgo, nabij Merano, heeft
een ontploffing plaats gehad, die een begin
De militaire attaché van Japan te Peking
bevestigt, dat vorst Teh een telegram heeft
rondgezonden, waarin hij Binnen-Mongolië on
afhankelijk verklaart.
van brand veroorzaakte.
Vier arbeiders werden gedood
zestig gewond.
ROME. 20 Nov. Naar Havas uit Merano ver
neemt, heeft de explosie In de fabriek der
Montecatinl voor de vervaardiging van salpe
terzuren ammoniak meer dooden geëlscht, dan
oorspronkelijk gemeld werd. Het aantal dooden
zou volgens dit bericht omstreeks 12 bedragen.
Het aantal gewonden zou zeer groot zijn.
De betreffende fabriek ligt op slechts 15 K.M.
afstand van de Oostenrjjksche grens en wel
In de nabijheid van het kasteel Verucca.
Er Is geen enkel communiqué omtrent het
ongeluk gepubliceerd.
VALENCIA, 20 Nov. (Havas.) Uit Ali
cante wórdt gemeld, dat Jodë Antonio Pri
mo de Rivera door een peloton Guardi de
Asalto vanmorgen om half seven op de bin
nenplaats der gevangenis gefusilleerd is.
BRUSSEL, 20 Nov. (Belga). De Kamercom
missie voor nationale verdediging heeft met
acht tegen zes stemmen en zeven onthoudin
gen het militaire wetsontwerp der regeering
aangenomen, waarin o.m. de dienstplicht voor
den tijd van 18 maanden is vastgesteld voor
een zeker deel der lichting ter verzekering van
de grensdekklng.
WEENEN. 20 Nov. (Havas) Ter gelegen
heid van den 24sten verjaardag van Otto van
Habsburg is in het Konzerthaus een groote de
monstratie gehouden, die door 5000 personen
werd bUgevftxmd.
De leider der legitim:
daarin een rede gehod
CAIRO, 20 Nov. (Reuter.) In de kelders van
het Egyptisch ministerie van Financiën is Mn
millioen pond sterling aan goud ontdekt. Deze
ontdekking heeft veel opzien gebaard.
Het blijkt, dat het een deel is van het goud.
dat is bijeengebracht overeenkomstig het plan
tot aankoop van goud door de regeering van
1931. Het goud werd zoolang in de kelders ge
borgen. tot een beslissing zou zijn genomen om
het naar Engeland te vervoeren, waar het ver
kocht sou worden of zou worden gebruikt al»
dekking voor de bankbiljetten in omloop.
actie, zonder het te willen, beschadigd zouden
worden. Een nadere waarschuwing zou niet ge
geven worden. Verder werden de buitenlanders
en non-combattanten gewaarschuwd Barcelona
te verlaten, vooral de wijken by de haven, op
dat ook zy niet getroffen zouden worden.
Eden voegde hieraan toe, dat na het ont
vangen van deze mededeellng de Britsche am
bassadeur te Henday e opdracht heeft gekregen
de autoriteiten van Burgos te verzoeken een
veilige ligplaats te verzekeren by Barcelona,
zooals zy dit ook by andere havens hebben
gedaan. Ook werd gevraagd voor het begin van
de operaties een tyd vast te stellen, opdat de
Britsche onderdanen buiten gevaar zouden kun
nen worden gebracht.
Eden zeide verder, dat de Britsche consul-
generaal te Barcelona en de autoriteiten van
de Britsche vloot In de Middellandsche Zee op
de hoogte worden gehouden.
RIJSSEL, 20 Nov. (Havas.) De Kamer voor
de metaalindustrie van Ryssel en omgeving
heeft een brief gezonden aan den minuter-
presldent, waarin wordt geprotesteerd tegen
het bezetten van de fabrieken door stakers en
waarin wordt aangedrongen op maatregelen tot
het verzekeren van de vryheid van arbeid en
het eigendomsrecht.
De Kamer verklaarde verder niet te zullen
onderhandelen, zoolang het werk niet aal zyn
hervat.
De staking omvat thans 7000 man. Gisteren
hebben de stakers een delegatie gezonden
den prefect om hem te verzekeren, dat de
king in goede orde zou verloopen.
1) dat dit v- - - -
clausule bevat betreffende de restauratie der
Hateburgers.
2) dat Dultschland dit verdrag niet sou
kunnen schenden zonder zyn goede verstand
houding met Italië in gevaar te brengen, daar
Mussolini de eerbiediging door Dultschland ven
de onafhankeiykheid van Oostenrijk als voor
opgesteld beschouwt.
3) dat de Oostenryksche regeering dit ver
drag door de Oostenryksche natlonaal-socialis-
ten sou weten te doen eerbiedigen, waarby de
legitimisten haar sullen steunen.
PEKING, 20 Nov. (Havas). Officieel wofdt
medegedeeld, dat een aanval van de Mand-
sjoekwo-Mongoolsche troepen op Taolin werd
afgeslagen. Rond Hsingho wordt hevig ge
vochten.
Het blad schryft verder, dat de Duitsche auto,
riteiten de grootste geheimhouding in acht ne
men. zelfs zouden leden van de nat.-soc. party
gearresteerd zyn in verband met mededeellngen
van een buitenlandse!) radiostation, dat door een
Duitsche firma vliegtuigmotoren naar Spanje
zouden worden gezonden.
De laatste weken heeft Dultschland steeds
meer mannen en materiaal naar Spanje gezon
den. vrywllllgers worden gevraagd en kort gele,
den hebben twee compagnieën pantserwagens
gemonsterd voor Spanje. De dienst in het leger
der rechtschen Is zeer populair want de vrij
willigers worden goed betaald Een soldaat twee
de klasse ontvangt 500 mark per maand en een
onderofficier 700 mark.
BERLIJN, 20 Nov. (D. N. B.)
Vrijdagmorgen ia de Duitsche on
derzeeër U. 18 van het duikboot-
flotille „Weddigen", bjj een oefe-
M -htü .AöStedaschieten ia de
Luebecker Bocht tengevolge van
een aanvaring gezonken.
Eden zeide verder, dat de nieuwe Britsche
bewapeningen nooit zouden worden gebruikt
voor een agressie-oorlog, noch voor een doel, dat
niet In overeenstemming zou zyn met ’t Volken-
bondshandvest of het Kellogg-pact. Zy zouden
kunnen, en wanneer de gelegenheid zich voor
deed ook worden gebruikt ter verdediging van
Frankryk en België tegen een nlet-uitgelokten
aanval, zulks volgens de bestaande verplichtin
gen. Zy zouden kunnen worden gebruikt en,
wanneer een nieuw westelijk pact tot stand zou
zyn gekomen, ook inderdaad worden gebruikt ter
verdediging van Dultschland tegen een niet uit-
gelokten aanval van de medeonderteekenaren
van dit pact. Onze bewapeningen, aldus Eden
verder, zouden kunnen worden gebruikt voor
hulpverleenlng aan slachtoffers van agressie.
In leden geval zouden wy meenen, dat dit
moet geschieden volgens de bepalingen van het
handvest. Ik zeg „zouden kunnen”, want In
dusdanige gevallen is er geen enkele automati
sche verplichting tot het nemen van militaire
maatregelen. Het is overigens billyk, dat dit
zoo is, want ik verwacht niet, dat de volkeren
militaire verplichtingen op zich zullen nemen,
behalve voor streken, waar vitale belangen op
het spel staan. Aldus zyn de bases van onze
politiek ten aanzien van het ontwerp-Locamo-
pact, welke wü gL»U>vi> aan onze medeonder
teekenaren hebben medegedeeld, wy meenen,
dat dit redeiyke en wederzyds aanvaardbare
voorwaarden zyn In het licht van de antwoor
den, die zy ons reeds hebben doen toekomen.
„Giomale
artikel, waar o.m.
1
NANKING, 20 November (Reuter) De
Chineesche regeering is vastbesloten weerstand
te bieden aan den inval In Soei Joean, en In
een interview verklaarde Tsjang SJoen, de Chi
neesche minister van bultenlandsche zaken,
dat de besprekingen met Japan niet zullen wor
den voortgezet, zoolang Japan niet duidelyk
uiteen heeft gezet welke zyn bedoelingen zyn
ten aanzien van Soei Joean.
In welingelichte Chineesche kringen wordt
vernomen, dat met behulp van de zeer moderne
luchtmacht van maarschalk Tsjan? Kal SJek
voorbereidingen worden getroffen om de door
Japan geholpen Mandsjoekwo-Mongoolsche
ongeregelde troepen uit Soei Joean en Tsjahar
te verjagen. Japan wordt zoo gedwongen te be
slissen of het sterk genoeg Is om openiyk de
wereld en China te trotseeren door Japansche
troepen een inval te laten doen in Blnnen-
Mongoilë.
De Russische bladen „Iswestla” en „Prawda”
oefenen felle critlek uit op de woorden, welke
Eden In het Lagerhuis gesproken heeft. De
„Prawda” beschuldigt Eden er van op „huichel
achtige wyze” Dultschland en Italië te steunen
en te hebben gesproken om hen te helpen, die
trachten de pogingen van de nlet-inmengings-
conunissle te niet te doen. Het valt te betwyfe-
len, aldus de .Prawda”, of een dergviyke tus-
schenkomst er toe kan bydragen de zeer ge
spannen atmosfeer, die In Europa geschapen
is, te verbeteren.
m goed ingelichte kringen, te Rome wordt
verzekerd, dat het artikel van de „Giomale
dltalia” geen officieel karakter draagt en dat
Italië’s houding voor niemand een bedreiging
inhoudt. Men schynt ervan overtuigd, dat de
vestiging van een communistische republiek in
Catalonië slechts mogeiyk zou zyn, wanneer
de Sovjet-strydkrachten In grooten getale in
tervenieerden. Men voegt hieraan toe, dat In
dat geval de non-lnterventie-commissle, welke
Italië niet van plan is te verlaten, zich zou
moeren uitspreken en alle mogendheden, die
belangen hebben by de Middellandsche Zee,
zouden dan een gemeenschappelijke en realis
tische opvatting van de situatie hebben. De
zelfde Romelnsche kringen zyn van opvatting,
dat deze „realistische opvatting” terrein wint
in alle Europeesche landen en dat zy voldoen
de zal zyn, om elke nieuwe complicatie te voor
komen en dat zy een diep optimisme recht
vaardigt.
De diplomatieke correspondent van Reuter
meent, dat, indien Franco voornemens is een
blokkade in te stellen, de Britsche regeering
in geen geval zal toestaan, dat Britsche sche
pen in volle zee worden doorzocht, noch door
de schepen van Franco, noch door de schepen
van de regeering, zoolang de rechten van oor
logvoerenden nog niet zyn erkend.
Indien evenwel Britsche schepen by een
bombardement van de schepen van Franco na
een behooriyke waarschuwing binnen de drie
mijl zone worden beschadigd, zullen zy geen
recht op schadeloosstelling kunnen doen gelden.
In antwoord op een vraag van den leider der
Labourparty, Attlee, In het Engelsche Lagerhuis,
verklaarde de minister van Bultenlandsche Za
ken, Eden, geen mededeellngen te hebben ont
vangen over een blokkade, doch wel ontving de
Britsche regeering 11 dezer een mededeellng
van de regeering te Burgos over een mogeiyk
bombardement van Barcelona. Hierin werd ge-
zegd, dat deze regeering besloten was, met alle
middelen te barer beschikking den Invoer van
wapenen, munitie, pantserwagens en zelfs gif-
gy vla de haven van Barcelona te verhinderen.
Deze Invoer zou voornamelijk door Russische
en Spaansche schepen geschieden. Indien noo-
dlg, zou de regeering van Burgos er toe over-
S»an de haven van Barcelona te vernietigen en 1
derhalve werden de schepen van buitenland-
sche nationaliteit gewaarschuwd, zoo spoedig
mogelijk deze haven te verlaten, teneinde te
voorkomen, dat zy by een eventueele militaire 1
BORDEAUX, 20 Nov. (Havas.) De clan
destiene wapenhandel-affalre schynt zich te
ontwikkelen, zooals dit In den aanvang leek.
Het feit, dat huiszoekingen en vermoedelijk ook
inbeslagnemingen geschieden In verscheidene
Zuld-Westeiyke steden wijst er op, dat men
hier staat voor een ultgebreldc organisatie voor
de clandestiene vervaardiging van oorlogstuig,
welke niet In Bordeaux alleen werkte. Bour-
dale, de gearresteerde Ingenieur, ziet zich ge
plaatst voor steeds meer beschuldigingen. Zoo
zou men by een bank te Bordeaux twee
chèques gevonden hebben, van 17.000 en 50 000
francs, uitgeschreven door het Spaansche con
sulaat aan order van Bourdale.
LONDEN, 20 Nov. (Reuter). Vol
gens de laatste hier ontvangen be
richten is de toestand te Madrid niet
gewijzigd.
Bij het bombardement van giste
ren is aanzienlijke schade aange
richt, o.a. werden twee gebouwen
van dagbladen vernield, en werd de
Roemeenache legatie ernstig be
schadigd.
Voor zoover tot nu toe bekend is
werden 1 I personen gedood en
gewond.
Ncnos. O.BLAZEP I METZ N.V
LONDEN. 20 Nov. (Reuter) Neville Cham
berlain heeft gisteravond te Leeds een rede
voering uitgesproken, waarin hy herhaalde, dat
Groot- Brlttannle een zeer groot belang heeft
by de handhaving van den vrede. De Volken
bond biyft de basis der Britsche politiek.
Spr. voegde hieraan toe, dat de Volkenbond
niet meer In staat Is den wereldvrede te hand
haven, daar de Vereenigde Staten, Dultsch
land en Japan er bulten staan.
„wy moeten trachten den Volkenbond te ver
sterken,” aldus Chamberlain. „De eerilge ma
nier, waardoor men hem krachtig kan maken,
Is door de groote mogendheden, welke er bul
ten staan, In zyn boezem te doen terugkeeren.
Wy zouden hun terugkeer moeten vergemakke
lijken door hun te "bewijzen, dat de Volkenbond
niet bedoelcj is om voor altyy alle zaken In den
tegenwoordlgen staat te laten, doch dat hy
voorziet In de middelen, waardoor gewet
tigde grieven, die uit den tegenwoordlgen
toestand voortvloeien, kunnen worden be
sproken en zoo mogeiyk met vreedzame
middelen worden hersteld. Indien deze grieven
bestaan en niet op vreedzame wyze kunnen
worden opgelost, moeten wy er op verdacht zyn,
dat zy met geweld worden opgelost.”
Ten aanzien van het plan voor een Westelyk
pact zou Chamberlain willen zien, dat pacten
van dezen aard voor alle punten van gevaar In
Europa zouden worden tot stand gebracht. HU
deed evenwel opmerken, dat de waarborg door
een natie als Groot-Brlttannlë voor niemand
een bescherming zou kunnen zyn, noch een
werkeiyke bUdrage tot den vrede, tenzy Groot-
Brittannlë machtig genoeg zou zyn, om, Indien
het geval zich zou voordoen, zyn Inmenging
doeltreffend te maken.
De luchtmacht bombardeerde gisteren met
succes de verbindingslijnen van den vyand
achter het front voor Madrid alsmede Sala
manca, Avila, Palma de Majorca en Cordova.
De vliegtuigen der nationalisten bombardeer
den wederom herhaalde malen Madrid waar
door vele slachtoffers vielen. Tijdens een lucht
gevecht boven Madrid werden gisteren acht
toestellen der Witten omlaag geschoten.
Volgens aan de grenzen ontvangen berich
ten zouden de Basklsche regeerlngstroepen, die
samenwerken met de aan Madrid loyale troe
pen een offensief hebben ontketend tegen de
nationalisten. Na zich meester te hebben ge
maakt van Beasain hebben zy Villafranca be
zet, dat gelegen Is tusschen Vergara en Toloaa
De Spaansche regeering is thans bezig met
hét bewapenen van alle koopvaardijschepen In
de Spaansche havens, teneinde de scheepvaart
in de Straat van Gibraltar te kunnen belem
meren en de kusten te kunnen bombardeeren
van Spanje en Marokko. Men verwacht te Tan-
ger, dat de oorlogsschepen „Jalme Prlmero" en
„Almlrante Cervantes" de volgende week wee’
in actie zullen kunnen komen. De nieuwe be
wapening dezer schepen en van andere vaar
tuigen zou van Russlschen oorsprong zyn.
WARSCHAU, 20 Nov. (Havas) De snel
trein Zakopane-Krakau te ontspoord, vyf rei
zigers die in het laatste rytuig zaten werden
gedood, drie werden ernstig gekwetst.
Hedenmiddag heeft de verdediglngsraad van
Madrid een communiqué gepubliceerd, waarin
wordt gezegd, dat de hevige stryd in de unl-
versiteitswyk, welke gisteren werd gevoerd, ten
gunste van de regeerlngstroepen Is beëindigd.
Met uitzondering van het asyl Santa Christi
na zyn alle gebouwen, die door de Mooren be
zet waren, heroverd.
De tegenaanvallen van de nationalisten In
dezen sector hedenochtend werden alle afge
slagen met zware verliezen voor de aanvallers
LONDEN, 20 Nov. (Havas) In zyn kies
kring Leamington heeft de minister van Bul
tenlandsche Zaken, Eden, vanmiddag een rede
uitgesproken, waarin hy o.m. verklaarde, dat
Engeland de politiek der niet-inmenging zal
handhaven. Het feit, dat het niet-inmenging»-
accoord niet nauwkeurig In acht genomen wordt,
aldus Eden, zal ons niet op onze beslissing doen
terugkomen. Omdat sommigen, wier taak het
zou moeten zyn te stryden tegen den brand, olie
op het vuur werpen, moeten nog niet alle
brandweerlieden hun post gaan verlaten en het
Europeesche vuur aanwakkeren.
Als Glufenbrood Beschuit. Meel. Havervlokken. -Biscuits,
Suikerarme melk. Room. iams. etc Vraagi prosp. aan
„NUTRICIA” - ZOETERMEER
In alle plaatsen vertegenwoordigd
ROME. 20 Nov. De
d’ Italia” bevat een
in gezegd wordt:
„Het moet zeer duidelijk ver
klaard worden, dat Italië niet kan
met de installatie van
nieuwe, roode revolutionnaire
centrale, een nieuwe basia voor de
politieke en militaire operaties van
bet communisme, aan de Middel-
landache Zee en op Spaansch gebied.
I
