R Minister van Schaik bespreekt de „zedenzaak” I Liefde’s A.B.C. 5 I JEUGDIGE OPLICHTER 04 mZdcUeécU De wintev komt MEDEDEELZAAMHHL RUSTIG BETOOG EEN NIEUW ARTILLERIE INSTRUCTIESCHIP 3U Restaurant DORRIUS N. Z. Vserkargwal b. h. *p«i, Auliriia. FLRT1 DU JOUR IN t LA «ASTB t'ï «o ZATERDAG 21 NOVEMBER 1936 s VAN WEEK TOT WEEK TWEEDE R gehandeld r- Pleidooien E. de Boer-van Rijk Meisje* in staking Onderzoek geestvermogens T Niet roekeloos Brutale oplichter staat terecht Op den Amstelveenschenweg tegen kar gebotst Motorrijder op slag gedood Duizendkoppige menigte te Zeist verbrak het politie-cordon Opdracht tot bouw ten laste van het Defensiefonds ACTIE DER KATHOLIEKE WERELDPERS 9 Auto van Prins Bernhard beschadigd Leeraar voor dertigduizend gulden benadeeld Uit protest tegen wyze van rationalisatie t De 83-j. tooneelkunstenares in een ziekenhuis opgenomen b De .over Tegen bolsjewisme, neopaganisme, en vrymetselary nooo’ J Niet de eene getuige Gefundeerd oordeel eerst mogelijk, als de zaak administratief- rechterlijk af ge handeld is Onderdeel van groot complex v - - VERZON *wtTEM! VERZON *w KEEL! WYBERT-TABLET- TEN'hat wereldbe kends middel voor regelmatige var- zorging von kool on stemorganen! J/WÏBEHT Flaceas a I l jé ee «S et. I Velerlei onderwerpen OP EEN ENGtlXUE* 5LH00L ZUN oF LAMPEN 0000 MOOGIkZONaPPAHATtN Een 21-jarige kantoorbediende verduisterde verscheidene duizenden guldens aan effecten Minister van Schaüc a D. 4 verd. (Nadruk verboden). onderling over- R. la aangedaan. een studiereis. welke de secretaris. Tbiik, waarop zy f f tlge stelsels in elkaar gezet, die met min meer recht verondersteld worden, ergens >nge- men, enen L ds a da nM ern- t de riek iru Mate ml taebe men. met met Na raadkamer wordt het verzoek tot invrij heidstelling afgewezen. De zaak wordt verwezen naar den rechter commissaris tot het Instellen van een onderzoek naar verd.’i geestvermogens. den gen een handkar met van het erf van perceel De botsing was zoo hc rjjwiel werd geslingerd en op slag dood bleef. Het stoffelijk overschot is naar het Wilhel- mina-Oasthuis te Amsterdam overgebracht. degelijk kennis gekregen van het verleden van genoemden getuige, soodat te zijnen opzichte met de noodlge behoedzaamheid is opgetreden. quent de eerdnaa baret-Die Pfeffèn op een bevriend^ tegengaan van p den) volgen trou’ na. Verhooging van d< minister niet aan, on veel delicten de ecoi zachtende omstandig voerd. En lijfstraffel brengen in de pi combinatie- van waardelijke verc zich te laten roe! is de strafmaxima staat den at in dezen tijd bij zeer mische ellende als ver- id kan worden aange- in theorie zoo aardig, allerlei misbruik. Van de aardelijke en nlet-Voor- ng. die den prikkel, om in, gedeeltelijk wegneemt, geen bewonderaar, al gaat op- de mogelijkheid van zulke gerneng- dKonnlssen hem te ver. Met de afdeellngen der begroeting is de Ka mer klaargekomen. Mej. Meijer wijdde daarbij eenige opmerkingen aan vrouwen- en meisjesge stichten. En Dr. Kortenhorst bestreed op zoo afdoende wijze de klacht van dB. Ungbeek over verroomschlng van de rechterlijke macht, dat dé antl-papist de zaal uitvluchtte! Dinsdag dus voortzetting van het debat over de aaak-R. •3 Bij de N.V. Bendlen s confectiefabrieken te Al melo zijn Vrijdag tusschen zes- en zevenhonderd meisjes, uit de naalerij, in staking gegaan uit protest tegeh de wijze van rationalisatie aan den zg loopenden band en wegens een loonkwestle. Vrijdagmiddag had een deputatie van meis jes een onderhoud met de directie. De ontevredenheid zou zich voornamelijk richten tegen eenige ingenieurs, die de rationali satie lelden. Vrijdagmiddag is 'n bespreking met de arbei dersorganisaties gehouden. «In. en schepelingen «4het Departement iMOeepvaart. omdat mNrWksvermogens- TVPI5CM i5 PAT!") fHIKi TYPISCH.. 1 JUtllfe ZUN ZOO I HELSTAAT ALTjjd 0CIUIN - EN Z'jrJ lin OEM HOEK'. NEK 13 ALLEEN J geen reden tot het uitbrengen trisch rapport Wegens oplichting vorderde nisstraf vin een jaar en vier maanden. Het verwijt, dat hetgeen gebaseerd zou zijn geweest op de verklaringen van slechts Mn zeer onbetrouwbaren getuige, heeft de minister opnieuw ongegrond verklaard. Die verklaringen werden aangevuld door an der belastend materiaal. Vergeet niet, aldus de minister, dat ver schillende verdachten, tegen wie niet tij dig is ingegrepen, zich in het buitenland ophouden en dat anderen leg gepleegd hebben. i^ljdagmiddag om kwart voor vijf brachten Prins Bernhard en Prinses Juliana een onver wacht bezoek aan Zeist, teneinde een visite te maken bjj de familie van Jhr. Mr. F. v. d. Poll, waar de Prinses verscheidene malen een kort bezoek aflegde en den laatsten tijd ook freule Van de Poll verblijft, die voorheen hof dame was bij wijlen Koningin Emma. Al was het hooge bezoek slechts asm enkelen bekend, toch verspreidde het nieuws zich spoe dig door Zeist met als gevolg, dat al gauw wel een drieduizend menschen aanwezig waren, om het prlnseiyk paar te kunnen zien. De aanwezlgh politiemacht zag zich voor de uiterst moeilijke taak geplaatst, om voor huize „Beek en Royen" aan de Dorpsstraat behoor lijk ruimte vrij te houden. En toen tenslotte de grijze two-seater, komende van, Soestdtfk, en bestuurd door Prins Bernhard, kwam aanrij den, was er geen houden meer aan. Ook door handreiking konden de agenten de opdringende menigte niet langer tegenhouden, zoodat de kleine auto, die dank zij de groote stuurmans kunst van den Prins nog net kon voorrijden, in een oogwenk door het publiek was ingesloten. Vrijdagmiddag omstreeks half vier is de 36- jarige D. v. d. K. uit Nieuwkoop, die met zijn motorrijwiel op weg was naar Amsterdam, op Amstelveenschenweg me volle vaart te- «t balken gereden, welke -ceel ƒ743 den weg opreed, levigj dat v. d. K. van zijn Nauwelijks had de politie haar doel be reikt, of het bezoek asm „Beek en Royen” wad al weer beëindigd en opnieuw verbrak de' menigte in haar geweldig enthousiasme de niet vol te houden afzetting. tMen drong en werd gedrongen tot rond den auto, die eenige krassen opliep, terwijl het nummer bord werd verbogen en een flard van een regenjas sum een treeplank hing. De polltie deed het mogelijke, maar kon geen resultaat meer bereiken. Tot het ondergaan van een lichte operatie ter bestrijding van een ongemak, vermoedeiyk gevolg van het auto-ongeval, mevrouw De Boervan Rijk onlangs overkomen Is mevrouw De Boer Vrijdag ter behandeling opgenomen in het Port. Israëlletisch Ziekenhuis te Amsterdam. De toestand der patiënte geeft gelukkig geen reden tot bezorgdheid en de behandelende ge neesheer verwacht dat mevrouw de Boer weer binnenkort zal kunnen optreden. In de eerstvolgende dagen zal door het ge zelschap de Boervan Rijk te Gorkum en Boxtel „Tropenadel” worden gespeeld. Voor «de tooneelstukken „Tropenadel" en „Betje re geert" heeft mevrouw A. Bouber zich welwil lend bereid verklaard de rol van mevrouw de Boer te vervullen. En over het geheel van de affaire- R. zal eerst een behoorlijk gefun deerd oordeel mogelijk zijn, als zij administratief-rechterljjk .erledigt' is en als ook een einde genomen heeft de uitgebreide strafzaak, waar van de zaak-R. ten slotte slechts een onderdeel was. Misbruik vsn dé vrijheid van meeningsuiting wordt nog steeds met kracht tegengegaan, al ontsnapt uiteraard wel eens Iets aan de aan dacht der autoriteiten. De Regeering verstaat op dit gebied haar taak ten volle. Andere de mocratische landen zijn bij het nemen van maatregelen in - verband met de handhaving van het gezag bij Nederland ten achter en in- formeeren zelfs, boe men hier deze zaak heeft aangevat. De NBB., die den laatsten tijd we der verschillende bewijzen van haar revoluUou- nalr karakter heeft afgelegd, zal met verdub belde waakzaamheid In het oog worden gehou den. Ook de pers zal met onpartijdigheid gecon troleerd worden op excessen. En de vraag, of de Overheid bewegingen en stroomingen verbieden moet, omdat zij de «christelijke grondslagen on zer samenleving ondermijnen, is opnieuw m overweging. thecalre debiteuren, die altijd hunne verplich tingen zijn nagekomen. Een wijziging van het arbeidsrecht ver lenging b.v. van den opzegtermijn voor hoofd arbeiders, toepassing op kantoorpersoneel enz- is nog In studie. Spoediger dan dit ontwerp kan worden tegemoet gezien een regeling van de be drijfspensioenfondsen. WYBERT-SIROOP togen verkovd- \'0eid, griep, bron- U chitis. kinkhoest! Diensvolgens werd voor Oostenrijk deze taak aan de „Reichspost" en de essecentrale" onder leiding van Nader vernemen we over dit geval, dat het In den omtrek van het Concertgebouw gevestigd effectenkantoor voor een bedrag van verschei dene duizenden guldens benadeeld is door den 21-jarigen bediende, die op dit kantoor gerulmen tjjd een vertrouwenspositie heeft gehad. De jongeman kwam veel overhuis bij een in goede omstandigheden verkeerende familie, van welke zijde hem tijdens een van zijn bezoeken een' pak met effecten werd toevertrouwd om dit in deposito te geven. Instede van deze opdracht uit te voeren, maakte de bediende de effecten te gelde, waarbij hij er in slaagde de ontdekking van de fraude door knoeierijen In de boeken te voorkomen. Voor een deel van het geld kocht hü weer andere stukken, waarmede hij specu leerde en zooveel geld verloor, dat de zaak ein delijk spaak moest loopen. Ten einde raad Is het jongmensch daarop, met mederiemlng van hetgeen hj) neg beaat, naar het buitenland ge vlucht. VermoedelUk bevindt hjj zich thans In Zuid-Afrika. De politie onderzoekt thans mede, of nog anderen het slachtoffer zijn geworden van de practyken van den dader. Voor zoover haar te dien aanzien tot nu toe is gebleken, is de waar- Amsterdamsche' schyniykheld daarvan zeer groot Terwijl de Prinses en de Prins binnenshuis waren, gelukte het, zij het met moeite, een open ruimte vrij te maken, maar het publiek groeide geregeld aan en gaf door het zingen van het Wilhelmus duidelijk blijk van zijn geest driftige belangstelling. Het verkeer moest dan ook stop gezet worden, daar van verplaatsing der menigte geen sprake meer was. w Er moge, wat sommige onderdee- len betreft, nog eenige twijfel be staan, of ten allen deele en door alle autoriteiten behoorlijk gehandeld is, de zaak in het algemeen ia naar 's Ministers conclusie geenszins roe keloos behandeld. A begrip der katholiciteit bewust te maken, hij moet In dit begrip worden opgevoed, hij moet leeren, het te verwezenlijken als zijn onafschei delijk deel van zijn mensch-zijn. Geschiedt dit werkelijk? Bepaalt zich niet veeleer het katho licisme van talrijke overigens deugdzame, on besproken, betrouwbare lieden tot een zorgvul dige nakoming van een reeks uitwendige ver plichtingen, die ongetwijfeld in acht genomen moeten worden, maar die toch tot de volle ontwikkeling van het genadeleven slechts de voorwaarden scheppen? De katholieke liefde is vaak door de katho lieken zelf miskend, doordat men haar te zeer vereenzelvigde met de uitwendige plichtenleer, en te weinig aandacht overhield voor haar in nerlijke, begeesterende schoonheid. Deze liefde, in het huwelijk, in de kerkelijke eenheid des geloofs, in de geheele maatschappij komt zjj duizendvormig tot'bloei, indien ze maar echt is, de liefde Van „geheel' het hart, en niet van een verschrompeld, suf geworden orgaan. Het hart vraagt opvoeding, ontwikkeling, zoowel als het verstand. De vervoerende schoonheid van de huwelijksliefde, wordt zjj voldoende beseft? Qf vereenzelvigt men de heiligheid van dit aller- teederste sacrament niet te zeer met de gege vens eener sexueele ethiek, die er zeker zijn moest,k maar die vooral niet de verklaring is van het .grooté geheim", het huwelijk. Lééren beminnen. Ziedaar wat we noodig hebben, harder noodig dan leeren lezen of lee ren boekhouden. Als men de noodzakelijkheid alvast maar begint te beseffen! En het argument, dat dit materiaal niet lp het dossier zou zijn geweest en dat de recht bank dan toch maar de voorlooplge hechtenis had opgeheven, heeft de minister beantwoord met de opmerking, dat de beslissing, of let* al dan niet belastend is, een kwestie is van appreciatie. En voor de deugdelijkheid, waar mede die appreciatie geschiedt, is het oogen- J gedaan wordt, beslissend. Bo vendien heeft imt getuigenis van den onbe trouwbaren H. tem slotte geleld tot de beken tenis van eenige andere verdachten. En de Officier van Justitie heeft van de politie wel Wat deipolitieke activiteit van vreemdelingen - hier te lande 'betreft, volgt de minister couse- >1 uitgezette richtlijn. Het ca- mtlhle oefende hatelijke crltiek (mogendheid Ook hier (in het oWtleke hetze door bultenlan- wetis andere landen ons reeds overgedragen „Christliche dr. Sch reder1 Op aanspA-ing van den secretaris werd in Hongarije gesticht het ..Bureau de preses ca- thollque de l'Europe centrale" onder toezicht van pater Bangha S.J. en dr. TOth. Ook Tsjecho-SlowakiJe. dat zich tot dusver bulten onze R. K. Internationale had gehou den, heeft zich bereid verklaard, hand in hand met z’n naburen den strijd aan te gaan tegen de ontredderende elementen van Staat en Kerk. Tot vertegenwoordigers zijn benoemd prof. F. Dvomlk, alsmede de chef-redacteuren van _U- dove Listy" te Praag, en van „Slovak” te Bra tislava. In de genoemde landen heeft men besloten Katholieke Perscentrales in hun respectievelijke landstalen te doen verschijnen. Binnenkort zal tevens de oprichting van een R. K. Perscentrale kunnen worden tegemoet- gezien voor België, waar met P. Morllon OF, leider van het Perscomitë der Katholieke Actie reeda onderhandelingen zijn ingeleid. DEN HAAG, 30 November 1836 Algenrfeene Beschouwingen de Juetitièbegrooting zijn tot Dinsdag verdaagd op voorstel van den sociaal-democraat ds. Van der Heide, omdat het antwoord, door den minister van Justitie gegeven over de zaak-R., zich niet leende tot een onmiddellijke repliek. Minister VAN- SCHAIK -helderde allereerst een misverstand op. Zijn uitlating In de Me morie van Antwoord, dat naar zijn meenlng in de zaak tegen mr. R. niet lichtvaardig was opgetreden, sloeg alleen op hetgeen in het Voorlooplg Verslag gecritiseerd was, n.l. het feit, dat tegen den verachte een onderzoek Ingesteld was en tot Ajn voorlooplge aanhou ding was overgegaan. Die maatregelen waren, aldus herhaalde hij, niet lichtvaardig getrof fen. Over wat in de twee brochures verder 'aan bijkomstigheden wak verweten, had hij nog geen ooiyleel. Het optreden van den rechter-commlssarls b.v. wordt nog onder zocht. Dkarover liet hij zich derhalve niet uit. Minister Van Schaik heeft zich, tegen veler verwachting In, niet tot een beperkt antwoord bepaald, noch zich opzettelijk in een waas van geheimzinnigheid gehuld. Hij wekte den In druk, met zijn mededeelzaamheid zoo ver te willen gaan als‘maar eenigszins mogelijk was. En hij heeft zijn uiteenzettingen gegeven met de keurigheid van vorm en de overwogenheld van uitdrukkingswijze, die by dit in diverse opzichten uiterst delicate onderwerp vereischt waren. Eén oogenbllk, nJ. toen de minister uiteenzette, hoe buitengewoon zwaar het hem en zyn Ambtgenoot van Flnanciëq gevallen was, de beslissing te nemen, welke zy in eer en geweten hadden gemeend te moeten ne men tegen mannen, die zy in lange samenwer king als hoogst bekwame ambtenaren waren gaan waardeeren, stokte even zyn stem. Maar overigens expliceerde en argumenteerde de minister met een rust en een verstandeiykheid, dia weldadig aandeden. En zyn betoog moet zonder twyfel Indruk hebben gemaakt. Op dit laatste de zaak-R. onderdeel van een groot complex legde de minister bij zonder den nadruk. Er was, toen over de zaak-R. beslist moest worden, een groot aan tal zaken, die onderling zeer nauw samènhln- gen, aanhangig. Wie de zaak-R. afzonderiyk bezag ds. Van der Heide en ook mr. Bou- man deden dit in hun brochures kreeg niet den goeden Indruk van .de aanwyzingen, die tegen R. bestonden. De minister kon dit niet nader In détails toelichten, omdat Inmiddels aan verschillende verdachten door den Offi cier van Justitie een kennisgeving van niet verdere vervolging beteekend is en het niet aangaat, over deze menschen nu nog mede- deelingen te doen voor een ander forum. Zyn verantwoordelijkheid tegenover de Ka mer voor het beleid van het Openbaar Ministe rie ontkende de Minister uiteraard niet. Maar de Kamer zou rich over deze zaak eerst eep oordeel kunnen vormen, als zy wat thaift nog niet mogeiyk was alle materiaal kent. Omstandig heeft de minister mededeellng gedaan omtrent de bemoeiingen, die hy en zyn ambtgenoot van Financiën In de zaak heb ben gehad. Alle beslissingen hebben zy In nauw oAderling overleg genomen, zy waren, na kennis genomen te hebben van de aanwy zingen, die tegen hun hoofdambtenaren be stonden, belden van oordeel, dat de ambtelyke positie van de verdachten geen reden mocht opleveren voor een speciale behandeling. De gegeyfns, die ter beschikking stonden, recht vaardigden het Instellen van een onderzoek. En om het onderzoek niet te schaden, was ook de voorlooplge hechtenis gemotiveerd. Vrijdag behandelde de rechtbank de strafzaak tegen den 20-jarlgen „koopman" J. V. die zyn vroegeren Israëlie- tischen godsdlenstleeraar Dr. L. D. heeft opge licht voor een bedrag van ruim dertigduizend gulden. De heer D. was vroeger directeur van de Nederlandsch-Israëlietische godsdlenst-armen- school en rabbyn. Door een oneenigbeid met het school- en kerkbestuur kreeg hy in het tweede halfjaar van 1934 ongevraagd ontslag uit zyn functies. Zyn oud-leerllng L. kwam kort na het ont slag by hem met de mededeellng. dat comité was gevormd, dat voor „eerherstel” van Dr. D. zou werken. Dat comité had echter geld noodig: er moesten personen worden „bewerkt” Het begon met f 460 door Dr. D. beschikbaar gesteld en steeds weer kwam L. om geld. Tel kens kwam hy met goede berichten, die even wel steeds goed geld kostten. Het slachtoffer was medio 1935 reeds f 30.000 kwyt geraakt. De leeraar ruïneerde zich volkomen: op bevel van „het comité" beleende hy zelfs zyn ver zekeringspolis. Tenslotte wendde de ex-leeraar zich tot eenige zgn. „comlté-leden". Dit leidde tot arrestatie van den jongen man. Het geld had hy vrywei geheel verbrast voorzoover hy het niet in enkele kleine ondernemingen had ge stoken, waardoor nog enkele duizenden zyn gered. Verdachte wordt verdedigd door Mr. I. Coop- man en Mr. WUh. Loeb. De president verhoort dan verd., die een vol ledige bekentenis aflegt. ,4e bent een allerakeligst jongetje" conclu deert de president. „Wat ik gedaan heb, heeft me veel verdriet gecMan, maar meneer D. heeft me over ver schillende hooggeplaatsten gesprokenan ders zou ik er nooit aan gedacht hebben Mr. Jutte: „En toen heb Je er handig gebruik van gemaakt". Het reclasseerlngsrapport over verdachte uit gebracht, luidt niet ongunstig. De Officier van Justitie, mr. de Blécourt. zeide, dat hy zich gaarne zal refereeren aan het oordeel van de Rechtbank, doch z.1. is er van een psychia- spr. een gevange- In het gedeelte van zyn rede, dat aan. de be handeling van de zaak-R. voorafging, beeft de minister met een streven naar de uiterste vol- ledlghtld alle onderwerpen aangeroerd hem door de lange reeks van sprekers voorgeiegd. Een greep doende, vermelden wy: De invoering van de regeling der arbeids overeenkomst van kapitein stuit nog af op bezwaren w van Handel, Nyverheid en] zy te veel kosten legt op 1 De herziening van het recht kan dit kabinet, cMt immers geen begin- selverschlllen sou toespitsen, niet dóórzetten. De herziening van. het burgeriyk kinderrecht hoopt de minister spoedig te kunnen indienen, evenzoo de nieuwe regeling van de stichting. De verplichte verzekering wegens aansprake- lykheid Jegens derden moet nog even wachten, omdat moeiiyk l^ilt te maken, aan welke orga nen men de ulO*ring dezer wet zou moeten opdragen. De Crisishypotheekaflossingswet leent zich niet voor toepassing op scheepshypotheken. aan gezien deze wet alleen geschreven is voor hypo- Een voortvluchtige bediende van een effec tenkantoor te Amsterdam, moet zyn kantoor voor een aanxieniyk bedrag hebben benadeeld. Eenige cliënten die mede gedupeerd zyn, heb ben aangifte gedaan by de politie. De bediende zou valsche aan- en verkoopnota's hebben vervaardigd. Men kreeg argwaan toen de be diende plotseling niet meer op het kantoor verscheen. Het politieonderzoek ia in vollen *ang. De eerste verdediger, mr. W. Loeb, schetste in korte trekken het leven van den jeugdigen verdachte. PI. vergeiykt het gebeurde met een comedie van Shakespeare: de jongen is be vangen door zyn hoogmedswaanzin. hy is ach- teriyk en dr. Bakker heeft hem voorlooplg on derzocht en geadviseerd een onderzoek naar verd.'» geestvermogens te doen instellen. De godsdlenstleeraar heeft hem in zyn manie in gesponnen. Steeds sprak hy met den jongen over „eerherstel*. Voor den rechter-commlssarls heeft gezegd: „Als ik by meneer was, geloofde ik zelf aan het comité.” Zoo leefde hy zich zyn rol in. Rechter Jutte: ,4a, en dan stak hy het geld in zyn zak.” En dan zoo vervolgt pL komt het tra gische vlerpe bedryf, waarin verd. poogde zyn val tegen te houden door hoog spel te spelen. Verd. is een jongen uit een behooriyk milieu; ny is geen aartsbedrieger en een straf zooals door het O.M. geëiseht zou hem breken. PI. drong aan op een voorwaardelyke veroordeeling en eventueel op het uitbrengen van een psy chiatrisch rapport PL verzoekt de Rechtbank verdachte onmlddeliyk in vryheid te stellen. Mr. L Is. Coopman schetst de voorgeschiede nis van deze zaak. Uitvoerig bespreekt pleiter de psychologie van dezen verdachte. 4- De Minister van Defensie a. 1. heeft opdracht gegeven voor den bouw van een nieuw ar- tlllerie-instructieschipr ten laste van het De fensief onds. Het schip ral worden gebouwd by de Rot- terdamsche Droogdok My.; de machines en ke tels zullen leveren Stork-Htengelo en de elec- <|rlsche installatie de firma De Hotjp. Het schip zal een waterverplaatsing hebben van pl.m. 2100 ton; de snelheid zal ongeveer 25 myi zyn. De bewapening zal bestaan uit 4 kanonnen van 12 c.M. en twee dubbel-mitrallteurs 'van 40 m.m. De bouwtyd van het nieuwe schip is 27 maan, den. yB Zwitserland by het Max Niehaus Vsr- I lag te Zürich is een boekje verschenen van Karl Wolf, dat tot titel draagt A. B. C.- Buch des Herzen en dat in alphabetlsche volgorde een aantal begrippen behandelt, welke mln of meer verband houden met de verliefd heid en de liefde. Het is dus een soort gerede neerd woordenboek, wadhilt men, alles in toe passing brengende wat het bevat, het bemin nen kan leeren, zooals men een vreemde taal zou leeren, of de vaderlandsche geschiedenis. Een koddig idee, óp eerste gehoor! Inderdaad, een koddig idee. Maar is het niet nog veel koddlger, dat we wel algebra leeren, en dat wy wel kunnen boekhouden, maar rist wy heelemaal geen werk maken ‘van het edele vermogen tot liefde, neergelegd in ons men- schenhart? Er Wordt gezegd, dat volstrekt elk mensch in wezen muzikaal is en dat een weikelyk uit stekend muziekleeraar van iedereen, zelfs van den meest verstokten gehoorlooae, nog altyd iets weet te maken. Het is mogeiyk, maar twy- felachtig, en wy zouden dezen uitstekenden leeraar, vroeg hy onzen raad, de proef vast en zeker ontraden. Maar boven allen twijfel staat vast, dat volstrekt ieder mensch vatbaar is voor liefde. Niemand, die niet wordt geboren een behoefte om bemind te worden, en een vermogen om te beminnen. Wordt aan deze behoefte voldaan, wordt dit vermogen ontwikkeld? Hoe vaak laat men het antwoord op deze gewichtige vragen niet over aan de grilligheden van de* natuur en het lot. Duizenden menschenrielen verschrompelen in een kleurloos bestaan, duizenden verbitteren in woesten, opstandigen haat, omdat zy het won der der liefde niet leerden kennen. De zure oude juffrouw, schrik van haar familie, die in elks oogen belacheiyk geworden is, zou een ge lukkig mensch kunnen zyn in plaats van een nukkig huistyran, wanneer haar hart den uit weg vond uit de ondraaglykheid van haar lief- delooze lot Doch zy is „overgebleven”. Geen man heeft ooit naar haar omgekeken en nu verhaalt ze haar geheimen wrok tegen de menschheld op de personen uit haar naaste omgeving, die vreeselyk veel last met haar heb ben, en haar alleen verdragen (of doen alsof ze haar verdroegen) omdat ze over eenlg geld beschikt, haar kamerhuur op tyd betaalt, en misschien een kleinigheid zal nalaten, wanneer de goede dood zich over haar treurig lot komt ontfermen door er genadig een einde aan te maken. Hoeveel stumperds van dien aard zyn er niet? Hoe tallooze slachtoffers der liefde loosheid zoeken op het einde van hun leven noodgedrongen de liefdadigheid de laatste, die zich ontfermt over hen, die de liefde nooit kenden. Om te beminnen moet men echter met tweeën zyn, en niet eenieder krygt die mooie kans, zal een pessimist antwoorden. Maar hier door bewijst hy reeds, het wezen der liefde niet te doorgronden, want anders zou hy weten, dat de edele zelfverloochening der liefde aan volstrekt ieder mensch wordt gegund, al weze het dan niet steeds onder den vorm der ver liefdheid en van de oprechte trouw. Liefde tot God, liefde tot den evennaaste welk leven zou ledig aan liefde zyn, Indien deze twee Car dinale begrippen van het katholicisme in hun volle beteekenis werden verwtezeniykt. Men hoort erover preeken op den kansel, men weet dat wy God beminnen moeten uit geheel ons hart en onzen naaste geiyk ons zelven, doch in trouwe, wat is „geheel ons hart”? Het orgaan der liefde verzwakt, indien het niet wordt on derhouden, en hoe vaak schort het niet hier aan? Op school worden de hersens ontwikkeld, maar dikwyis wordt het hart er dor gemaakt. De opvoedkundigen hebben allerhande vernuf- of toe bruikbaar te zyn, en gewooniyk is er by de constructie van die verstandeiyke theorieën ook wel een beetje rekening gehouden met d» zoogenaamde byzondere gevoeligheid van het kind, doch al die intellectueele en cerebrale systemen zyn waardeloos, ja, belacheUjk, indien by den opvoeder zelf de liefde ontbreekt. Het is de opvoeding, die in de kinderen de klem kan leggen der edele liefde, het is echter ook maar al te vaak de opvoeding, die in hen de kille liefdeloosheid, het koude egoïsme aanwak- kert, eenvoudig door hen grondig te vervélen. Een doffen haat tegen de schoonheid als ietè .moeiiyks”, iets schoolmeesterechtigs en pe dants, iets droogs en slaperigs en saais, bren gen vele leerlingen mee uit de zoogenaamde letterkunde-lessen, die ze toch juist krygen op dat hun gevoel, gevoed door het contact met de edelst uitgedrukte gevoelens van de mensch- heid, zich zou verfynen en veredelen. De opvoeding tot liefde is misschien moei lij ker dan de opvoeding tot kennis. Ze is zeker zoo noodzakeiyk. Het a. b. c. van het men- schenhart laat zich moeliyker leeren dan het e. b. c. van de verstandeiyke boekentaal, en toch hunkert elk wezen naar genegenheid. Voor de liefde afstompen is een verschrikkeiyk iets. Het overkomt echter dengenen, die geen liefde tnogen ondervinden. Ze Marden norsch en barsch, ze sluiten zich op m zichzelf, denken en doen alleen wat hun eigen belang is, en trekken zich van de rest der ihenschheld niets ®Mr aan, dan hun voordeel hun ingeeft.. Liefde is belangeloosheid. Het is een vermo gen van den mensch, dat hem in staat stelt, l bulten zichzelf te treden, iets om zichzelf, het beste van zichzelf weg te schenken, te geven, zonder iets terug te vragen. De liefde Is een ge heimzinnig avontuur, veel voller var\ het mysterie des levens dan alle avontuuriyke rei- *n en opzienbarende daden. Men moet durf hebben en vertrouwen om dit Goddeiyke avon tuur te wagen. Men moet van jongsaf geleerd hebben, in zyn medemenschen en in de geheele ■ohepping iets anders te zien dan alleen het donkere en zwarte. Men moet zich hebben aan gewend, te bedenken, dat men niet alleen voor Mchzelf bestaat, doch dat men deel uitmaakt T*n een geheimzinnige gemeenschap der zie- len. gebonden door den band der liefde. De katholiek, voor wlen de liefde het hoogste ge- ‘hod la, dient zich van kindsbeen af het ware Op het Internationale R. K. Perscongres werd met algemeene stemmen besloten het secreta riaat der R. K. Perscentrale naar Nederland te verplaatsen, en als parool voor de gemeen schappelijke actie in de R. K. Wereldpers werd aangegeven: de stryd tegen de „Onzichtbare Vyanden", die Kerk en Staat bedreigen. nJ. bolsjewisme, neo-paganlsme en vrymetselarj>. Het secretariaat la reeda eenige weken met zyn arbeid bezig, en naar biykt met goed gevolg. Tijden* dr. Hein Hoe ben, in de afgeloopen weken door Centraal Europa ondernomen heeft, is men allerwege overgegaan tot het stichten van na tionale perscentrales, die in direct verband staan met het Internationale Secretariaait. Wanneer wy de internationale weerberichten en de jongste veranderingen in den algemeenen weerstoestand in Europa nagaan, moeten wij tot de slotsom komen, dat de eerste voorteekenen van den naderenden winter zich thans onmis kenbaar duideiyk vertoonen. Vooreerst zyn het de lage temperaturen in Oost-Europa, welke, de aandacht trekken. In het Oosten komen n.l. reeds morgentemperatu- ren van 5 tot 8 graden C onder nul voor. De sterke vorst, die in Midden-Zweden voorkomt heeft in dezen zin geen byzondere beteekenis, omdat hierby plaatseiyke Invloeden in het spel zyn. Verder trekt het de aandacht, dat in Polen reeds veel sneeuw is gevallen. Indian dese sneeuw kan biyven liggen heeft dit later groote beteekenis by denzelfden algemeenen weers toestand, die thans heerscht. Biyven n.l. Oos- teiyke en Noord-Oostelyke winden waaien, dan zullen deze lucht, aanvoeren, die des te kouder Is naarmate een sneeuwdek in Oost-Europa de aardwarmte verhindert zich aan de lucht mede te deelen. Strenge winters in West-Europa kunnen alleen erin voorkomen wanneer tan minste voldaan is aan de voorwaarde, dat in het Oosten een dik sneeuwdek ligt zonder hét- welk in onze streken nooit sterke vorst voor komt. In de derde maar eigeniyk voornaamste plaats is de ontwikkeling van een krachtig ge bied van hoogen druk over Centraal-Europa. zooals wy dat In de laatste dagen hebben kun nen waarnemen, van groote beteekenis. Het strekt zich eigeniyk uit van de Azoren ovw Ierland, Engeland, de Noordzee en Skandinavië naar Finland en heeft zyn zwaartepunt in dit laatste land. Deze nieuwe en voor den tyd van het Jaar vrywei normale luchtdrukverdeeling heeft ten gevolge, dat een Noordoosteiyke luchtstroom over het .middelste gedeelte van Europa waait, die de koude lucht uit het Oos ten aanvoert. Deze lucht 1* ook vry droog, we hebben dus kans op heldere nachten met lichte vorst. De geheele weerstoestand geiykt veel op dien welke voorkomt in zeer koude winters en het zou zeker sterk vriesen indien het nu reeds twee inaanden verder was. Deze omstandigheden voorspellen niets om trent den aard van den winter, die nadert. Alles kan nog geheel veranderen, maar wy moeten toch op de verdere ontwikkeling let- ten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1936 | | pagina 5