ONS BLAD
Geen frontwijziging
bij Madrid
i
Het nieuws van heden
oorlogvoerenden
Het monetair
beleid
Onderhandelingen
met België
Nobelprijzen voor
den vrede
De rechten van
r I
Amerika vertrekt
uit Spanje
De non-interventie
DE BAROMETER
I
DE ZEELIEDENSTAKING
IN AMERIKA
Duitsch-Russische
spanningen
De incidenten op
Formosa
JOH. LAUWERS
rAÏGLOI> J
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
De f 20.000'er uit
Britsche maatregelen
i
r
te
at-
ncte
uit-
LM
lans
Onze verhouding tot
Duitschland
Ook Frankrijk weigert
een erkenning
Geen verbreking der diplomatieke
betrekkingen verwacht
De Britsche regeering acht het
Japansche antwoord niet
bevredigend
Wat blijft er over van de sensatie
op een „beet” te wachten?
Electrische golven die
de visch aanwijzen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
Tien bladzijden
Aan Ossietsky én Saavedra
Lamas toegekend
Een tweede spoorweg-
ongeluk
Een hevige aanval bij Carabanchel
door de regeeringstroepen
af geslagen
Generaal O’Duffy, de leider der lersche blauwhonden, is met eenige aanhangers
naar Spanje vertrokken om de nationalisten te steunen. O'Duffy (in het midden)
bij het vertrek uit Liverpool
Nederland stemt in met de begin
selen van Frankrijk, Engeland
en de Ver. Staten
Duitschland blijft in de commissie
vertegenwoordigd
De toestand blijft nog steeds
zeer verontrustend
Stakings-relletjes te
Parijs
in
dar
nato
Be-
iaf.
DINSDAG 24 NOVEMBER 1936
Het geschil over het onttrekken
van water aan de Maas
Engeland is geenszins voornemens
deze rechten voor Spanje
te erkennen
Spoorwegongeval in
Tsjecho-Slowakije
Gevangen genomen soldaten van de regeeringstroepen bjj Quatro Vientos, worden
door de nationalisten van het gevechtsfront weggevoerd
Britsche stappen bij de
regeering te Burgos
De vermiste wagon met
munitie
Engeldche schepen mogen geen
wapens naar Spanje vervoeren
Noorsch schip door opstan
delingen aangehouden
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Rome zal alleen moreelen
steun verieenen
ii *1
1 -
e
r
te
to
ter
I
de
ver
De regeering erkent ronder voorbehoud,
dat een goede verhouding tot DaHsehland
als een kostelijk goed is te beschouwen.
MKBLUN, 23 Nov. (BetotmJ. In Berlijn-
sche diplomatieke kringen verwacht men
geen onmlddeliyke verbreking der diplo
matieke betrekkingen tusschen Dultschland
en de Sovjet-Unie.
9
LONDEN, 23 November (Havas). Tydens
het onderhoud,- dat de Duitsche zmhasaadeur
te Londen, Von Ribbentrop, hedenochtend met
Baldwin had, to het nieuwe Ooeteltfk pact en
de Spaansche kwestie besproken.
leeft
i de
rer-
Ma.
tot
loop
•en
Uke
«t.
We.
>ost
ben stappen gedaan ten gunste van hun vakge-
nooten, die bij de uitoefening van hun beroeps
plicht in het Casa de Campo door milltletroe-
pen gevangen genomen zyn.
Zulk een goede verhouding maakt sinds lang
een gewaardeerd gemeenschappelijk bezit van
Nederland en Dultschland uit en het gebeurde
met de vier uitgezette Nederlanders beeft die
goede verhouding evenmin blijvend kunnen
schaden als excessen van enkelingen, waartegen
de regeering optreedt met de middelen, die
haar ten dienste staan.
Wat H. Ms. gezant te Berlijn betreft, beeft -
de minister den Indruk, dat omtrent dezen di
plomaat, wiens seer bijzondere verdiensten hö
met kennis van zaken hoog aanslaat, vele on
gegronde geruchten de ronde doen.
Ten aanzien van het niet vlaggen door dezen
gezant op 20 April 1936 gaat deze geheel vry
uit.
Gezaghebbende kringen te Parijs verklaren
volgens Havas, dat het standpunt der Fran
sche regeering in de Spaansche aangelegenheid
geenerlei wijziging heeft ondergaan.
Men is van meening dat. Indien het tot een
breuk moest komen, deze reeds na het congres
te Neurenberg zou hebben plaats gehad.
Frankrijk blijft aan den eenen kant vast
houden aan het niet-inmengingspact, aan
den anderen kant kent Frankrijk geen van
beide partijen de kwaliteit van belligerent
toe en to voor het oogenblik ook niet van
plan dat te doen.
Stand to Dlnodag 1 wurjxm-: 7634
Vorige stand: 766.6
i de
etto
er
PARIJS, 23 Nov. (Havas) Toen hedenochtend
de arbeiders van de zeepfabriek Ousln Berghe
op de Qual de Clichy hun nieuwe werkweek
wilden beginnen, belette een groep stakers hun
de fAriek te betreden. Een twistgesprek ont
stond en plotseling weerklonken twee schoten,
waardoor twee personen werden gewond. Ben
onderzoek is Ingesteld.
Aan het bovenstaande kan worden toegevoegd,
dat het noodige verricht wordt om te geraken tot
een technische samenwerking met de monetair»
autoriteiten in de genoemde landen.
Vicariaat
Tanganyika in MMden-Afrika to benoemd de
Hoogeerw. Pater J. vaB Sambeek.
O
In de eerste klasse der Staatsloterij to de prijs
van f20.000 gevallen op nummer 15183.
tout
ilng
ais
*6-
die de Britsche regeering voornemens
voeren.
Over dit incident bericht de Paris Midi, dat
30 man van het personeel wilden werken en 75
staken. De strjjd was hevig, de stakers bewe
ren, dat Gusin Berghe op hen schoot, de wer*-
wllllgen verklaren, dat hy met losse patronen
£n de lucht schoot.
Ben aanzienlijke politiemacht herstelde de
orde.
Uit het polltie-onderzoek to later gebleken,
dat de zoon van den eigenaar van de zeepfa
briek Paul Gusin Berghe de revolverschoten
heeft gelost, waardoor twee arbeiden werden
gewond.
a de
<to.
ntal
de
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
1 V --
op de Maasaftapplngenp die Nederland in 1863
ten koste van groote moeite en opofferingen
eindelijk had verkregen, ons door den aanleg
door België van het Albertkanaal stond te
worden ontnomen.
Von Ribbentrop venekerde, dat de Dult-
sche regeering» geenszins voornemens to,
haar houding Inzake de non-interventie te
wijzigen en vertegenwoordigd aal blijven In
de non-interventie-commlaaie.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaarf 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
MKDRID, 23 November (Havas). Hedenoch
tend, even foor zes uufr. heeft eeh vliegtuig van
ds Opstandelingen zes of zeven Bommen op
Madrid (geworpen. Een hiervan kwam terecht op
een binnenplaats van bet Ministerie van Oor
log, waar twee wagens in brand volgen. Door een
andere bom werd een jongetje gedood.
Onder applaus verklaarde. Eden,
dat de Britsche regeering tot dusver
aan. «een van beide party en de rech
ten van belligerenten ter zee had er
kend. en voor het oogenblik ook
geenszins voornemens is, zoodanige
rechten te erkennen.
Bijgevolg zullen de Britsche oorlogsschepen
zoo -noodig de Britsche koopvaardijschepen in
volle zee tegen Interventie van de zijde der
schepen van welke party ook, bulten de drie-
myiszone beschermen.
Het onderzoek
slechts één spool
Toulouse den w
heeft kunnen dn
restatie verwacht
De leiding der socialistische party te San
Francisco heeft zich officieel voor de zee lieden -
staking verklaard en ter versterking van de
solidariteit de oprichting van een natlonalen
De buitenlandsche ^Journalisten te Avila heb-, zeelledenbond, die alle vakvereenigingen van
zeelieden zou moeten omvatten, voorgesteld.
NEW YORK, 23 Nov. (DJi-B.) De
zeeliedenstaking heeft zich verder ultge-
breid doordat zich thans ook 4000 scheepo-
officieren hebben aangesloten.
LONDEN, 23 Nov. (Reuter). Op vragen
betreffende de veiligheid van de Britsche
koopvaardijschepen in de Middellandse!»
Zee, antwoordde de minister van Buiten-
landsche zaken. Eden, hedenmiddag in het
Lagerhuis, dat het de politiek der Britsche'
regeering to, in geen enkel opzicht deel te
nemen aan den oorlog in Spanje, en aan
geen der partijen steun te verieenen.
MADRID, 23 Nov. (Havas). De verdedi-
gingsraad van Madrid heeft een eommani-
gué gepubliceerd, waarin wordt bevestigd,
dat de operaties worden bemoeilykt door
het slechte weer en In de laatste 24 uur geen
belangrijke wijziging to gekomen in het
front voor Madrid.
TOULOUSE, 33 Nov. (Havas) De procu
reur der republiek heeft, aooals reeds gemeld,
een gerechteiyk onderzoek doen instellen nur
aanleiding van de verdwyning van een wagon
krult, waarover door de spoorwegen een klacht
to ingediend.
PRAAG, 33 Nov. (Havas). Nabij TetowltaJ
in Moravië to hedenochtend een sneltrein op
een aantal wagons ingereden. Hierbij rijn vier
personen om het leven gekomen en werden 7
personen gewond.
Op het traject Sala-Oslanta, wordt uit Bra
tislava geseind, is een arbelderstreln in botsing
gekomen met een motorlorrie. Twee spoorweg
arbeiders werden op slag gedood, twee over
leden tijdens het vervoer naar een ziekenhuis.
Twee personen werden ernstig, acht licht ge
wond.
Wendelin antwoordde, dat hy Woensdag met
zyn personeel zou vertrekken. Er bevinden tien
te Madrid nog 300 Amerikanen, die per auto
mobiel of autobus de hoofdstad zullen ver
laten.
Alleefi werd by Carabanchel een hevige aan
val van het vreemdelingenlegioen afgeslagen
door de regeeringstroepen. De aanvallers wer
den op de vlucht geslagen en heten twee tanks
tan Dulteche herkomst achter.
Deze houding valt dus samen met die van
Engeland. De besprekingen, die de laatste
dagen tusschen Parys en Londen gevoerd zijn,
hebben deze geiykheld van opvattingen der
belde landen ten gevolge gehad.
De Nederlandsche regeering heeft de vol
gende verklaringen doen afleggen by de re-
geeringen te Parys, Londen en Washington:
„De Nederlandsche regeering draagt kennis
van de verklaringen, waarby de regeerlngen
van Frankryk, Engeland en de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika haar voornemens
te kennen hebben gegeven met betrekking
tot haar monetaire beleid en stemt in met de
algemeene beginselen, neergelegd n haar
driezijdige verklaring van 25 September
1936”.
Men meent te weten, dat de Britsche am
bassadeur, sir Henry Chilton, opnieuw by
de vertegenwoordigers van Burgee heeft
aangedrongen op antwoord op de Britsche
vragen. Generaal Franco heeft nameiyk nog
steeds niet gejijd, wat zyn plannen waren
ten aanzien van een neutrale zone en voor
afgaande waarschuwing In geval Barcelona
zou worden gebombardeerd.
OSLO. 24 Nov. (Havas). Hat
comité tot toekennen van den Nobel
prijs voor den vrede heeft dezen
prijs voor 1935 toegekend aan Carl
von Ossietsky en voor'1936 aan den
Argentjjnschen minister van Buiten
landsche Zaken Saavedra Lamas.
Naar Havas uit Londen verneemt, heeft de
Spaansche ambassadeur te Londen, tydens een
bezoek aan Eden, de geruchten bevestigd om
trent de beschieting van den kruiser Miguel de
Cervantes door buitenlandsche onderzeeërs.
Het onderhoud heeft verder betrekking gehad
op den toestand van Spanje in het algemeen.
BERLIJN, 23 Nov. (Reuter). In de Duitsche
visschery-lndustrie is men ertoe overgegaan
gebruik te maken van electrische golven, met
behulp waarvan trawlers de plaats van groote
vischscholen kunnen vaststellen.
Een toestel, de zg. „radlolot”, zendt electri
sche golven uit naar den bodem der zee. Het
wyst alle hinderpalen aan. die de golven op bun
weg ontmoeten, en aldus kan men de aanwezig
heid van scholen haring vaststellen. De electri
sche golven worden teruggekaatst en bet toe
stel waarschuwt den vlsscher, die naar men zegt,
niets anders meer te doen heeft dan zyn net
ten binnen te halen.
O* verdere vragen heeft Eden- geant
woord, dat de Fransche regeering hem haar
wensch te kennen heeft gegeven, nog geen
24 uur geleden, het niet-inmengings-
accoord te zién voortgezet.
'De gezagvoerder van het Noorsche schip Lis
ten heeft te Gibraltar rapport uitgebracht over
het feit, dat hy, onderweg van Dundee naar
De Belgische regeering is niet bereid geble
ken, het Nederlandsche standpunt als juist te
erkennen, terwyi het.- evenmin is gelukt, met
België tot overeenstemming te komen over een
redelyke regeling. In die omstandigheden bleef
de Nederlandsche regeering, die zich niet kan
neerleggen by de schendlpg van de rethten,
welke Nederland aan hot verdrag van 1863 ont
leent, niets anders over dan een oplossing te
zoeken door. geiyk te voren aan de Belgische
regeering was bekend gemaakt, de zaak voor
het Permanente Hof van Internationale Justitie
te brengen, een daad waarvan geen verslechte
ring der onderlinge verhoudingen het gevolg
behoefde te zyn en, naar hier met voldoening
zy opgemerkt, ook niet to geweest.
Gisteren rukten de Opstandelingen hier op,
huis voor huls veroverend, zy moeten zelfs ver
dieping voor verdieping veroveren. Natuuriyk'
zyn de verliezen by deze wyze van oorlogvoeren
■eer groot. De ongeoefende troepen van de Re-
Veering vooral lyden geweldige verliezen en de
Opstandelingen veroverden de Unlversltelt en
andere gebouwen ten koste van <fe helft hunner I
mannen. Minder geoefende en volhardende troe
pen zouden misschien nog grooter verliezen heb
ben geleden.
De sub-comintosie van de nlet-lnmenginga-
commissle is vanmiddag byeengekomen Men
meent, dat besprekingen gevoerd werden over
de benoeming van een commissie van contróle.
die tot taak zal hebben de toepassing van de
nlet-lnmenglngsovereenkomst in Spaansche
aangelegenheden te controleeren. De mlktaire
deskundigen zouden na verscheidene zittingen,
die gewyd waren aan de functlonneering van
deze commissie, hun rapport in de zitting van
vandaag hebben Ingediend.
De overige projectielen vielen In het Noorde
lijk deel der stad. Op het eerste gezicht schynt
de schade niet belangrijk en men hoopt, dat het
aantal slachtoffers niet zoo groot is, als by het
bombardement in de eerste dagen van dé vo.
tige week.
DERTIGSTE JAARGANG No. 47
ADVERTENTIEPRIJZEN»
De byzondere correspondent van Reuter by de
Opstandelingen bericht, dat de Opstandelingen,
die strijden om het bezit van de Universiteits-
WtJk, heftigen tegenstand ontmoeten van het
«Proletarische Vreemdenlegioen”, dat aan de
■Ode der regeering vecht. Deze mannen worden
gedreven door de overtuiging, dat zy het wereld-
prolétariaat verdedigen tegen het Fascisme
strijden met fanatieken moed.
WASHINGTON, 23 Nes? (Brater) Het
staatsdepartement heeft den auakgelastlgde
der Vereenigde Staten te Madrid. Wendelin.
telefonisch opdracht gegeven de amba—de
te Madrid te slaiten en naar Valencia te
gaan.
Minister De Graeff deelt In zyn antwoord
aan de Tweede Kamer Inzake de begroeting
van Buitenlandsche Zaken mede, dat hy het
zoowel aan Nederlandsche als aan Belgische
zyde bestaande Inzicht, dat nog geen bruikbare
grondslag aanwezig is voor niewe onderhan-
delingen om te komen tot herziening der ver
dragen van 1839, nog onlangs bevestigd heeft
gezien. 4
De regeering is te zeer doordrongen van het
groote nut eener welgeordende verhouding tus
schen Nederland en België, om niet de noodige
voortvarendheid te betrachten by het voeren
van nieuwe onderhandelingen, mochten die te
eenlger tyd met uitzicht op goeden uitslag weder
kunnen worden opgenomen.
De onderstelling, dat de regeering het stand
punt zou innemen, dat de uitvoering van wer
ken, ter verbetering van de afwatering van
Westeiyk Noord-Brabant zou moeten wachten
totdat met België overeenstemming zal zyn
verkregen, steunt op een misvatting.
Na uitvoerig de lange voorgeschiedenis der ont
trekking van water aan de Maas te hebben uit
eengezet, zegt de minister om.:
Afgescheiden van het vraagstuk of by ge
ringe Maasafvoeren wel genoeg water sou over-
biyven. Mg he/ er naar ult> alsof de controle
Bovendien hebben de vereenigingen van ge
zagvoerders, stuurlieden, loodsen en scheepe-
machintoten aangekondlgd, dat hun leden zich
met Ingang van hedenmiddag in alle havens
der Vereenigde Staten by de staking zullen
aansluiten.
Valencia, op 14 November aangehouden u
door verscheidene kleine oorlogsschepen der na
tionalisten, tusschen Caso Vlllano en kaap Ft-
nlsterre. De opstandelingen dwongen den ge
zagvoerder koers te zetten naar Vlgo. Eerst na
zyn heele lading geloat te hebben, welke be
stond uit pootaardappelen, kreeg hy verlof zyn
reis voort te zetten.
De^negeerlng-Franco heeft het Duitsche mi
nisterie van buitenlandsche zaken medegedeeld,
dat zy Luis Alvares de Estrada, secretaris van
de Spaansche ambassade te Beriyn, benoemd
heeft tot haar zaakgelastigde by de Duitsche
regeering.
ROME, 23 Nov. (Renter). Hedenavond
werd verklaard, dat Italië moreelen steun
zal verieenen aan Franco by iedwre blok
kade, die hy zal kunnen instellen, maar,
aldus voegt men hieraan toe, Italië heeft
geen materieelen of militairen steun ver
leend en zal geen militairen steun veriee
nen aan een blokkade, terwyi heï' zal voort
gaan «an de niet-lnmenging»overeenkomst
vast te houden.
LONDEN, 23 Nov. In het Lagerhuis heeft
Eden een uitvoerige uiteenzetting van de in
cidenten tusschen Engelsche matro»en en Ja-
penache politieagenten op Formosa gegeven.
Men zal zich herinneren, dat drie matrozen
gearresteerd werden door de politie, die be
weerde, dat zy hun taxichauffeurs niet betaald
hadden. Eden zeide, dat gebleken is, dat de
chauffeurs hun geld wel gekregen hebben.
De Britsche ambassadeur heeft de Japinsche
regeering medegedeeld, dat het beleefdheidsbe
zoek van den commandant van het Engelsche
eskader In de Chineesche wpteren geen door
gang zou vinden, Indien Engeland geen vol
doening zou krijfen.
De Japansche regeering wenschte evenwel
eerst een eigen onderzoek In te stellen, zy
heeft thans aldus verklaarde Eden een
voorloopig antwoord gezonden, waarin zy bet
betreurt, dat een dergeiyk incident heeft
plaats gevonden.
Zoolang de Japansche regeering echter geen
definitief en bevredigend antwoord heeft ge
geven, kan de Britsche regeering het incident
niet als gesloten beschouwen.
tt thans angetoond. dat
arbeider van het station
naar Perpignan-Cerbere
h*n. Spoedig zou een ar-
Engeland noeh Frankrijk zal de rechten van
rlsgvuerendsn voor Spanje erkennen; het
non-lnterventie-accoord biyft gehandhaafd.
Het front by Madrid onderging geen beiangrUke
wijziging; Briteche stappen by do regeering te
Burgos.
De zeeïiedenstaklng in Amerika breidt zich
steeds meer uit; de toestand biyft verontrustend.
Een verbreking der Daiteeh-Russische diploma
tieke betrekkingen niet verwacht. -
In sake het monetare beleid stemt Nederland
in met de beginselen van Frankryk. Engeland en
de Ver. Staten. p
Duitschland biyft vertegenwoordigd in de non-
IntervenUe-oenunissie.
Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer
over de begroeting van Buitenlandsche Zaken.
De bekende schrtfMer Marie Gjjsen overleden.
Tot Apostolisch Vicaris van het
De „Glowwurm", de Britsche torpedojager,
velke voor Carthagena ligt, deelde mede, dat
ttoterochtend omstreeks 9 uur een ontploffing
verd waargenomen aan boord van den Spaan-
■chen kruiser .Miguel Cervantes”. Het schip
helde een weinig over en werd naar de haven ge
sleept,
De nieuwe Russische Vickers-tanks, waarvan
de regeering een vyftigtal zou bezitten, worden
nog geregeld gebruikt, doch blijkbaar niet met
het succes, dat men hiervan verwachtte.
De regeeringstroepen konden zich nestelen In
verscheidene hulzen welke de nationalisten door
het hevige vuur van de regeeringsartillerie
moesten verlaten.
Onder dekking van den mist bombardeerde he
denochtend een vliegtuig der rechtschen de
stad.
Op de vraag, of de Engelsche regeering in
contact was met de Fransche ter verzekering
van een gemeenschappelyk optreden in geval
van schending der Fransche of Britsche rech
ten op het gebruik van Spaansche havens,
antwoordde Eden, dat hy de verzekering kon
geven, dat de regeering In nauw contact was
met de Fransche regeering ter zake van alle
kwesties, opgeworpen door den toestand In
Spanje. Eden heeft vanmorgen een onderhoud
gehad met den Franschen ambassadeur en
hem een uiteenzetting gegeven van de politiek,
IONDEN, 33 Nov. (Havas). Men meent te
*eten, dat de wetgevende maatregelen, die door
Eden in het Lagerhuis zyn aangekondlgd ten
■•“•en van het verbod tot vervoer van wape-
nen, bestemd voor Spanje, met Engelsche sche-
I*n den autoriteiten de bevoegdheid zullen
<even zware boeten op te leggen aan de
^««taars van schepen, die de op te stellen
re8els zullen overtreden. Deze regels zullen met
aa»e betrekking hebben op het vervoer van
t*Pens door Britsche schepen van een ander
*“6 dan Groot-Brittannte naar de Spaansche
MVtoto.
