:n
ONS BLAD
Geheim verdrag van Moskou
met Largo Caballero?
- t
w
MOOR^
VULPENHOUDERS'^'
I
Het nieuws van heden
De Duitsche Jeugd
gelijkgeschakeld
lê
Frankrijk steunt
Engeland
De Amerikaansche
schulden
DE BAROMETER
2
ir-
OVER WAPENLEVERING
DOOR RUSLAND
Mislukte opstand
in Griekenland
JOH. LAUWERS
lUYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Japan en Italië’s
keizerrijk
DONDERDAG 3 DECEMBER 1936
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
r-
samen-
van
Parlementaire hervor
ming in Japan
Een noodlanding
Mollison?
Baldwin door Koning
Edward ontvangen
De herziening van den
V olkenbond
Nicaragua erkent het
bewind van Franco
Militair wetsontwerp
in België
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Chineesch-J apansche
besprekingen
m
xrt
Nieuw bombardement
van Madrid
„Wanneer dit land slachtoffer
wordt van een niet-uitge-
lokten aanval
Gedenkschrift met opmerkingen
van 26 landen uitgegeven
DERTIGSTE JAARGANG No. 55
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Pet lossen regel 20 a, ingez. med. 40 a
p. regel; idem op peg. één 55c P- regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
’/5
t
jgN GQOS-Z
Een mislukte opstand in Griekenland.
Baldwin doer koning Edteard ontvangen.
t*1
r»n
i
i
T
A
Naamverandering
zal
''O
>0
i
’^1
p
p
p
Dec.
1.93
km
bt)
p
p
p
Stand op Donderdag 19 uur vjs».: 7M4
Vorige «tand: 7M4
117
0.90
242
144
04»
042
1.97
Besloten Is, dat Vrijdag In de zitting van de
sub-commissie de kwestie van de vrijwilligers,
die uit verschillende landen naar Spanje wor
den gezonden, zal worden besproken.
De kanonnenkontng Basil Zaharofff die millioenen bezat, is in den tuin van zijn
slot begraven. De rentmeester voerde op een ijselijk koude manier de laatste
wilsbeschikking van den doode uit. Aldus gaat ’s werelds glgrie voorbij
De Japansche regeering verzocht derhalve de
regeering van Zijne Majesteit den Koning van
Italië en Keizer van Ethiopië het exequatur te
willen verleenen.
Oorlogsbuit door de nationalisten op de roods Spaansehe militie behaald. Duidelijk
blijkt wel van welke zijde de rooden steun ontvangen
heden reageeren, doch spoedig trad weer een
herstel in.
Frankrijk uegt Eng Hand steun tee Mi een n*et-
mtgelokten aanval.
>40
142
1.0$
Lig
M»
too
>40
1.00
W6
taf-
ode
Itte
tig.
- Deze verklaring, aldus Sauerwein, die voor de
eerste maal wordt afgelegd, volgt op die van
Eden en zal in de geheele wereld zeer de aan
dacht trekken, niet omdat zjj veel in den toe
stand verandert immers het is den laatsten
Ujd volkomen duidelijk, dat belde landen hand
in hand gaan doch omdat zjj het bewijs zal
leveren, dat zich de laatste maanden in Enge
land grondige wijzigingen hebben voltrokken.
De hulp uit Rusland
De Russische regeering heeft, naar het Han-
delsblad meldt, te verstaan gegeven, dat zjj on-
mlddelljjk bereid is een einde te maken aan
haar materleelen steun van de Spaansehe re
geering, Indien de landen, die de opstandelin
gen helpen dat ook doen. Dit geldt onder voor
waarde, dat de meest volledige waarborgen ge
geven worden voor het gewenachte effect.
Het bestuur van de Fransche communistische
parlementsfractle beeft met algemeene stem
men de rede goedgekeurd, die TJtorez te 8t.
1
Lord Plymouth verklaarde, dat de Britsche re
geering niet tevreden is over de werking van
het non-lnterventieverdrag en aan de andere
regeeringen zal voorstellen, het voorbeeld van
Engeland te volgen en maatregelen te nemen
om het vervoer van krijgstuig naar Spaansehe
havens met de schepen, welke de vlag dezer
regeeringen voeren, te verhinderen.
Graaf Clano verzekerde, dat de belangen van
Japan In Abessinlë de bijzondere zorg van de
Itallaansche autoriteiten zullen genieten en hjj
gaf uiting aan zijn voldoening over de beslissing
van de Keizerlijke Japansche regeering.
Etienne heeft gehouden waarin hij als zijn
meenlng te kennen gaf, dat de politiek der
regeering niet In overeenstemming is met het
programma van het Volksfront, o.a. ten aan
zien van de verdediging van den vrede. Beslo
ten werd in het debat over de buitenlandsche
politiek te Intervenieeren, ojv. om opheffing
van de „blokkade** tegen Spanje te elschen.
In
LONDEN. 2 Dec. (Havas) Koning Edward
beeft heden minister-president Baldwin ont
vangen.
Reeds eenlge weken doen geruchten over een
aftreden van het Britsche kamnet de ronde
Dem geruchten deden de New Yorkscbe beun
De tegenstemmers waren de Vlaamsche Na
tionalisten, de communisten, benevens enkele
katholieke en socialistische afgevaardigden. De
Rexisten stemden vóór.
Democratische gedachte moet niet
het leidende beginsel zyn
De Javaansche letfbestuurder Mangfcoe Negoro
met zijn geselschap in Den Haag aangekomen.
Optaenb
verdrag
Een commissie, bestaande uit Fransche ka
tholieken heeft, volgens Havas, een bezoek ge
bracht aan den minister zonder portefeuille,
Irujo. te Valencia, teneinde de noodige facili
teiten te verkrijgen voor een onderzoek naar de
religieuze toestanden in Spanje.
Britseh-Belgische
werking
Het. bezoek van Baldwin aan koning Edward
wordt volgens D. N. B. In verband gebracht
met tal van actueele vraagstukken.
Dit is de tweede maal in een week, dat de
koning Baldwin ontvangt.
Onregelmatigheden in het Verband Alkmaar van
den Bjjx. Vrtfw. Landstorm ontdekt: ex-secreta-
ris-penningmeester in arrest gesteld.
de regeering binnenkort tot Tokio zal richten,
betreffende de hulp, welke door Japan is ver
leend aan de Mongolen, die Soeijoean aanval
len.
MET
GARANTIE
ROME. 2 Dec. (Stefanl). De IfaUaamche
-minister van buitenlandsche naken heeft he
den den Japanschen ambassadeur te Rome
ontvangen, die hem mededeelde, dat rijn re-
geering besloten heeft de legatie in Addis
Abeba te vervangen door een consulaat-ge-
neraal.
141
140
L-
1.00
40
•52
Aantal oud-ministers gearresteerd
en verbannen
S3
Non-interventie-commissie zal een controle.plan
op Spaansehe toegangswegen aan Burgos en
Valencia voorleggen.
Tijdens de Belgische Senaatsdebatten over
de begrootlng van Buitenlandsche Zaken heeft
minister Spaak een rede gehouden, waarin hi)
zich aansloot bjj de verklaringen van van Over-
bergh, die, naar hij zeide, de positie van België
duidelijk heeft uiteengezet.
Men gelooft, dat Tokio sal antwoorden
met een ultimatum, waarin voor hervatting
der besprekingen een termijn zal worden ge
steld, na afloop waarvan alle onderhande-
llngen als geëindigd zouden worden be
schouwd en de Japansche ambassadeur van
Nanking naar Sjanghai sou vertrekken.
KAAPSTAD, 2 Dec. (Reuter) Van Mollison
heeft men niets vernomen, sedert de vlieger om
half vier des middags door den vuurtorenwach
ter van Kaap Agulhas werd waargenomen. Het
gerucht gaat, dat hij ergens wegens slecht weer
heeft moeten landen.
Mollison is 200 mijl van zijn route afgeweken.
Slechts een half uur rest hem nog, om het re
cord over den afstand Engeland-Kaapstad te
verbeteren.
Met 137 tegen 43 stemmen door
de Kamer aanvaard
SJANGHAI, 2 Dec. (Havas) Het agentschap
Domei verneemt uit Nanking? dat In antwoord
op het verzoek van den Japanschen ambassa
deur om de op 21 October afgebroken bespre
kingen met China te hervatten, het hoofd van
de afdeeling Azië van het Chineesche ministerie
van Buitenlandsche Zaken zou hebben ver
klaard, dat China de besprekingen niet_zal her
vatten. zoolang bet geen bevredigend antwoord
heeft ontvangen op het krachtige protest, dat c
..-——--I-.. - y,
Is voor Engeland heel wat ernstiger dan zelf
steun beloven.
De nieuwste maatregel richt zich
op de eerste plaats tegen de
Katholieke Kerk
Instelling van een Japanse h
consulaat te Addis Abeba
ATHENE, 2 Dec. (Reuter). De autoritei
ten hebben hier een strenge censuur In
gevoerd. Men zegt, dat een aantal oud-ml-
nlsters gearresteerd en naar den Aegee-
schen Archipel verbannen Is. Zij zouden
tezamen met officieren een complot hebben
gesmeed, om de regeering omver te wer
pen.
Elders in dit blad zijn berichten opgenomen
over het besluit van het Duitsche Kabinet tot
volledige gelijkschakeling der Duitsche Jeugd.
Dit is een tijding des te verpletterender, nu er
hoop was gewekt, dat ten gevolge van het be
zoek der Duitsche Kardinalen bij Hitler een
modus vivendl zou zijd gevonden. Dit blijkt
helaas niet het geval te zijn. Integendeel. Het
ergste Is werkelijkheid geworden.
Een ultimatum van Tokio als ant
woord op een protestnota?
Scherpe Duitsche ontkenning over
vrywilligerstroepen voor de
rechtsche strijdkrachten
LONDEN, 2 Dec. (Havas). In het com
muniqué. dat na afloop van de zitting van
de non-interventieconunlssie ia gepubli
ceerd. wordt os. gezegd, dat aan de Brit
sche regeering door de commissie is opge
dragen aan Valencia en Burgos een plan
voor te leggen inzake contröle te land en
te water op de wegen, die toegang geven
tot Spanje. De vertegenwoordiger van Por
tugal verklaarde niet zijn stem te kunnen
geven aan dit voorstel, dat echter toch
werd aangenomen.
wnde Duitsche mededeeling over een
betreffende wapenlevertag t star hen
Largo Caballero en Mookow.
Deze kwestie Is in de commissie van Buiten
landsche Zaken besproken, ter gelegenheid van
de benoeming van een rapporteur over de door
den radlcaal-soclalist Réné Richard voorge
stelde resolutie waarbij de regeering wordt uit-
genoodlgd, besprekingen te openen tot regeling
van de kwestie der oorlogsschulden.
De besprekingen liepen slechts over de pro
cedure; de kern van het probleem, aangaande
de wenscheljjkheld van nieuwe besprekingen,
werd niet aangeroerd.
Minister Slotemaker heeft de begroeting
Onderwijs in de Tweede Kamer verdedigd.
O O
PARIJS, 2 Dec. (Havas). Voor het eerst
sedert de zitting van 14 December 1930, toen
het kablnet-Herrlot ten val werd gebracht, is
hedenmiddag In de Kamer de kwestie van de
regeling der onderlinge schulden van de Ge
allieerden aangeroerd.
In Andaluslë viel de vijand Villa Harta aan,
doch het garnizoen dreef de regeeringstroepen
terug. Deze zouden Grado zijn binnengetrokken,
en een convoy van de rechtschen -hebben buit
gemaakt. Radio Sevilla verklaarde, dat weliswaar
een tank van de regeeringstroepen Grado
try^**- binnen te dringen, doch de oorlogs
machine werd buitgemaakt door de rechtschen.
Het hoofdkwartier der Witten meldde ten
slotte, dat in Asturië, en vooral rond Oviedo dc
toestand normaal Is. In Badajos zijn 70 perso
nen naar dé opstandelingen overgeloopen.
antwoord op een vraag, of de Britsche
'fearantle tot verdediging van België In een ge
val van agressie zich eveneerts tot het overzee-
sche Belgische rijk uitstrekt, verklaarde Eden
In het Lagerhuis, dat de krachtens het Lo-
carno-pact verstrekte waarborgen blijkens den
tekst van het verdrag duidelijk tot Europa be
perkt blijven.
GENéVE, 2 Dec. (D. N. B.) Met het oog op de
aanstaande bijeenkomst van de commissie voor
de herziening van het Volkenbondsstatuut. pu
bliceert het secretariaat van den Volkenbond
een omvangrijk gedenkschrift, dat de tot nu toe
binnengekomen opmerkingen van 26 regeeringen
bevat, waarbu de verschillende problemen van
de wijziging worden uitgewerkt.
Naar hier verluidt, bestaat het voornemen de
bijeenkomst van de commissie van wijziging, ale
bepaald werd op 7 December, nog eenlge dagen
uit te stellen.
Havas meldt uit Rome, dat het, onvoorziene
omstandigheden daargelaten, onwaarschijnlijk is,
dat Italië op de volgende bijeenkomst van den
raad vertegenwoordigd zal zijn.
TOKIO, 2 Dec. (AJ9P.) De commissie voor
de parlementaire hervorming heeft met den
minister van Oorlog. Terauchl, van gedachten
gewisseld, in tegenwoordigheid van den eersten
minister Hlrota. Terauchl sprak de berichten in
de pers tegen, volgens welke het leger een be
paalde houding ten opzichte van de parlemen
taire hervorming aanneemt.
HQ seide, dat bet leger niet bet voornemen
beeft de grondwet te wjjalgen of het parle
mentaire stel—1 te niet te doen. Ronduit
gesproken, aldus minister Terauchl. moet
de democratische geduchte, welke la E—s
pccsdi* en a w—rik»* n«r-hm tanden geldt*
niet het leidende begin—i sjjn ran een par-
Ispienfslre i eg nering In Japan.
De minister wees op de noodzaak, wijziging te
brengen 'In de wetten betreffende bet parle
ment en de verkiezingen, teneinde een getrouwe
weerspiegeling te krijgen van de.wenschen des
volks.
In antwoord op een andere vraag zeide Eden,
dat het de bedoeling der Britsthe regeering is,
dat de draagwijdte barer verplichtingen op
grond van een nieuw Locamo-verdrag, die van
het oude Locarno-verdrag zoo dicht mogelijk
nabij komt.
Het Duitsche kabinet besluit de Katholieke
Jeugdorganisaties volledig gelijk te schakelen.
De Amerikaansche schuldenkwestie voor het
eerst sedert 1939 In de Fransche Kamer ter
sprake gebrachL Washington sal rich tegen
verminderInjz-voorstellen scherp verletten.
De Berl. corresp. ydK het Handelsblad sein
de heden (2 Dec.) On zijn blad:
De verplichting voor alle Duitsche kinderen
zich bij de „Hltlerjugend" -aan te sluiten, be-
teekent het einde van een strijd van drie en
een half jaar, welken Baldur von Schlrach met
goedkeuring van Hitler heeft gevoerd, met de
bedoeling van een partieele en vrijwillige deel
neming aan deze staatsorganisatie der Jeugd
tot een universeels aansluiting te komen.
Voor de eer st maal sedert 1930
in de Fransche Kamer ter
sprake gebracht
NEW YORK. 2 Dec. (Havas) Uit Managua
wordt gemeld, dat Nicaragua het bewind van
Franco als Spaansehe regeering heeft erkend.
Hedenochtend deelde Radio Sevilla mede,
dat aan het front ran Avala, waar de aas
de divisie ügt, de vijand Villa Real aanviel,
Mk hfl werd verdreven.
Dertig gesneuvelde regeerings-millciens en
drie pantserwagens bleven op bet sla eva ld
Mhter.
Vooraanstaande leden van het Congres
te Washington hebben te kennen gegeven
zich krachtig te zullen verzetten tegen
eventueeie regelingen van de oorlogsschul
den, waardoor de verplichtingen van Euro
pa, welke in totaal meer dan 12 milliard
dollar bedragen, zouden worden vermin
derd.
PARIJS. 2. Dec. (Havas). In de
Paris-Soir publiceert Sauerwein de
resultaten van een onderzoek, dat hjj
zoo juist in Engelaifd heeft ingesteld,
deelt mede, dat Delftos, de
Fransche minister van Buitenland
sche Zaken, Vrydag in d^TCamer
mededeelen, dat Frankrijk zich ver
plicht Engeland te hulp te komen,
indien dit land het slachtoffer wordt
van een niet-uitgelokten aanvat
Eerst gisteren heeft de staat tot de verplich
ting voor alle kinderen besloten en is daar
mede blijkbaar over alle bezwaren heen ge
stapt, de verantwoordelijkheid voor de gevol
gen, vooral wat Rome betreft, op sch te ne
men. Het hoofdorgaan der4 Katholieken, de
„Germania", heeft hedenochtend nog niet ge
waagd ook maar een voorzichtig woord van
commentaar te brengen.
o
BRUSSEL, 3 Dec. (Belga.) De Kamer
heeft met 137 tegen 43 en acht blanso-
stemnfen het militaire wetsontwerp, dat den
oefeningstljd van het legercontingent tot
1941 vaststelt op 17 maanden, aangenomen.
Rechtsche vliegtuigen hebben eveneens de
versterkingen van de regeering In de Unlver-
slteltswljk gebombardeerd.
Gisterenavond hebben drie vliegtuigen der
Witten de stellingen der regeeringstroepen In
de Casa del Campo gebombardeerd. De nacht
was betrekkelijk rustig. De artillerie der re
geering bestookte rechtsche troepenconcentra
ties en in bet begin van den middag viel van
dc fronten voor de hoofdstad geen enkel be
langrijk feit te melden.
De verdedigingsraad van Madrid publiceerde
hedenmiddag een communiqué, waarin wordt
verklaard, dat alle aanvallen aan het front
voor Madrid gedurende de laatste 24 uur zon
der resultaat zijn gebleven. De natlonalen wer
den overal met zware verliezen teruggedre
ven. De regeeringstroepen gingen tot een te
genaanval over en rukten op in de Universi-
teitswUk.
Aan bet front in Asturië werden de stellin
gen der regeeringstroepen, welke den weg tus-
schen Grado ep Oviedo beheerschen, versterkt.
Aan het Baskische front gingen de witten
onverwacht tot een aanval op Eibar over, doch
deze aanval werd afgeslagen. De regeerings
troepen gingen verder voort met het bezetten
van Villa Real. 7
'feg^den middag versterkten de rechtsche
troepen, opnieuw den <Jruk op den sector Po-
suelo. Na aanvankelijk te zijn teruggeslagen,
wisten z)j tot het dorpsplein van Pozuslo doeg ts
dringen, doch de regeeringstroepen wisten fcden
vijand na een hevigen tegenaanval te verdrij
ven. c
In de overige sectoren vinden kleine scher
mutselingen plaats o. a. te Vlllavorde.
Dese strijd richtte zich in de eerste
plaats tegen de R. K. kerk, die na eenmaal
het allergrootste gewicht hecht aan het
streng geïsoleerd opvoeden van kinderen
van katholieke gezinnen, en die in de me
thoden der Hitlerjeugd bovendien eea
streven meent te moeten ontdekken, het
Jonge geslecht aan den invloed van de kerk
te onttrekken en tot een soort vrijdenkerij
op te voeden, wat van staaUzijde natuor-
lljk categorisch werd tegengesproken. Maar
ook was tegenstand aanwezig bjj talrijke ge
zinnen, die ook heden nog het Nationaal
Socialisme als een onvermijdelijk kwaad be
schouwen, maar in stilte andere over
tuigingen zijn blijven aanhangen en ongaar
ne hun kroost in de nieuihe leer zagen opge
voed.
Het gevolg daarvan was, dat het streven
naar gelijkschakeling der Jeugj slechts ten
deele succes had, en de concordaatsoepalingen
een gedwongen inlijving ook van alle katho
lieke kinderen in den weg bleven staan, zoo-
dat men ten slotte slechts tot een overgangs
maatregel het instituut der .Jteich^Jugend*’
overging dat ten minste een gedeeltelijke con-
tróle op de nog niet tot de Hltlerjugend be
hoorenden toellet.
Woensdagmiddag verschenen verscheidene
rotje bommenwerpers, die beschermd werden
dooR eenlge Jachtvliegtuigen, boven Salamanca,
waar z\j vier bommen uitwierpen. Levendig vuur
uit luchtdoelgeschut Joeg het eskader op de
vlucht. Er werden geen personen gewond; de
aangerichte schade is van weinig beteekenls.
O. BLAZER S METZ N V WOAMI
BERLIJN, 2 Dec. (H«vu); De of-
ficieele National-Sozialistische Par-
tei-Korrespondenz publiceert in sen-
sationeelen vorm bijzonderheden
omtrent een geheim verdrag, dat
volgens het blad tot stand zou zjjn
gekomen tusschen Largo Caballero
en den Sovjet-Russischen ambassa
deur te Madrid, Rosenberg. Krach
tens dit verdrag zou Moskou zich
verbonden hebben, de regeerings
troepen te Madrid en Catalonië te
voorzien van krijgstuig. Hier tegen
over zou Caballero zich verplicht
hebben 100 millioen pesetas ter be
schikking van Rosenberg te stellen.
Vandaag zijn de wijken in het N. en N. W.
van Madrid opnieuw gebombardeerd. Men tel
de een veertigtal buitengewoon zware ontplof
fingen, die de geheele stad deden trillen.
Het bombardement duurde nauwelijks een
kwartier. Er zijn talrijke slachtoffers gevallen,
terwijl de aangerichte schade aanzienlijk Is.
„Ons land aldus Spaak blijft trnyw aan
al zijn verplichtingen, maar met, het oog op
onze aardrijkskundige ligging kunnen wij niet
in dezelfde rij als de groote mogendheden
plaats nemen. In de overeenkomst met de
groote mogendheden geeft België al wat het
kan geven. WIJ werken op die wijze zoowel met
Frankrijk als met Engeland samen in het be
lang van den Europeeschen vrede. België zal
ook zjjn bijdrage leveren tot het stelsel van
collectieve veiligheid en wederzljdschen bjj-
I stand, zonder echter te vergeten, dat bet zjjn
Want het aanvaarden van een belofte tot steun plicht blijft zjjn gebied te verdndigen."
Het defensiecomlté heeft vandaag zijn naam
veranderd in „Gedelegeerd Comité voor de Ver-
dedlglng, van Madrid", teneinde goed te doen
uitkomen, dat het alleen een verlengstuk vormt
van de Republiek, die voorlooplg te Valencia
haar zetel heeft gekozen. Het aantal leden van
het comité is teruggebracht tot tien, onder
Voorzitterschap van generaal Miaja.
Van offlcieele Duiteche zijde wordt mede-
redeeld. dat geen Duitsche troepen naar
Spanje zijn of worden gezonden. Of zich
Duitsche vrijwilligers in Spanje bevinden, to
Biet bekend en is ook niet te oonstateeren.
evenmin als Frankrijk, Engeland en Belgis
*st nu toe de aanwezigheid van hun onder
danen als vrijwilligers In Spanje konden
eontroleeren.
Bii de Russen, die In Spanje strijden, te
•venwel, aldus de mededeeling, wel sprake
reorganiseerde troepenooderdeelen.
De Duitsche zaakgelastigde te Madrid, dr.
Voelckers, ia, na de zaken te hebben overge
dragen aan den nieuwen zaakgelastigde bij de
regeeringFranco, Faupel, naar Berlijn ver
trokken.
