om
Sensationeele geruchten
den Britschen Koning
ONS BLAD
J
F
F
Het nieuws van heden
Aftreden van
Koning Edward?
Minister-president Baldwin zeide in het
Lagerhuis, dat hij nog geen enkele
oerklaring had af te leggen
4 41
Edward VW?
DE BAROMETER
SPORTVLIEGER VANHER
LEEUW OMGEKOMEN
HERTOG VAN YORK BIJ
DEN KONING
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKM AAK
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VRIJDAG 4 DECEMBER 193Ö
DERTIGSTE JAARGANG No. 56
Reactie in de Dominion»
De Fransche perswet
Oranienburg heropend?
hun
Enorme tchade word aangericht
i
Van hun nationaliteit
vervallen verklaard
JapanschChineesche
bespreking afgebroken?
Een typhoon over de
PhilijSpijnen
Ongeregeldheden in de zitting
der Kamer
Nadere mededeelingen
officieel verwacht
Roemeensch bezoek
aan Warschau
Japansche mariniers
te Tsing Tao
Schitterende ontvangst
te Montevideo
Met zijn vliegtuig afgegleden
in de Waalhaven gevallen
Een onderhoud van den ambas-
•odeur met Chineetchen
minister
Beslissing pas over eenige
dagen
Sfeer in het Lagerhui» is
pessimistisch
Roosevelt in Uruguay
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
f 2.50
Dagblad uitgegeven door da
H.V. Drukkerij Da Spaamestad - Haarlem
VEREENIGDE katholieke pers
’e ge
ruchten met waardigheid en
reserve ontvangen
39 Duitscher» verlie*
staatsburgerschap,
Thomas Mann
Huwelijksplannen van
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40 c. 1
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
i to 1
reserve.
den
ran
en
Koning Edward VIII
over de ontstane
hardt.
i.
Stand op Vryda* M ow 3844
r.
arts-
kooi
"MT-
Zoodra het slechte weer ophield, zifn de reehtschen een nieuw algemeen offensief
begonnen op Madrid. Ten N.W. van de hoofdstad zouden de troepen 4 KM. zijn
opgemar cheerd
De leden der Koninklijke Familie hebben voor
het oogenblik alle openbare afspraken afgezegd
De Hertogen van Gloucester en Kent hadden
in den loop van den avond een lang onderhoud
met den Hertog van York in diens residentie.
b
r
v
d
Iran
n m
kon
zoo-
met betrekking tot het verzoek van Bald
win, zijn houding te bepalen. Men gelooft
evenwel, dat het Australische kabinet zal
besluiten het standpunt van het Britsche
kabinet te steunen.
Het Australische Bondskabinet is ernstig
verontrust over den toestand, die ten aan
zien van den Koning is ontstaan. Het ka
binet heeft nog geenerlei beslissing genomen
Hedenavond omstreeks half asgen te «ril
Koning Edward onopgemerkt te Londen
terog, om toch naar Buckiirgham-Palaoe te
begeven. HU had daar een onderhond met
zijn broeder, den Hertog van York, die tien
minuten tevoren, was aangekomen. Na «A
loop van het onderhond verliet de Hertog
van York bet paleis weer.
Om kwart over negen kwam minister
president Baldwin aan het Buckingham-
Palace aan. waar hij terstond bij den Ko
ning werd toegelaten.
1P
U»
J>
r
J>
(P
lt |S-
*ndt
0.00
0.00
0-00
0.1»
0.00
0.00
M»
0.00
0.00
Dec.
1.94
2.14
0.91
2-02
1.48
0.83
042
148
mi
tsui
tan
rum
•JO,
DSM
and.
an
na
roar
tan-
100
Genachten over huwelijksplannen
Britschen Koning.
Baldwin seiale In het Engelsche Lagerhuis geen
enkele verklaring te hebben af te leggen omtrent
de geruchten betreffende Koning Edward. Des
avonds bracht hU opnieuw een besoek aan den
Koning.
Ongeregeldheden In de Fransche Kamer b(j het
debat over de perswetten.
De successen*der nationalisten rondom Madrid
worden ontkend.
040
0.00
o-oo
J4J
M3
Om al deze geruchten heen ligt bovendien
een wereld open voor allerlei fantasieën. Uit dit
alles kan voorloopig slechts worden vastgehou
den aan de opmerkingen van den bisschop van
Bradford.
„Ik heb vandaag geen enkele verklaring
ai ta leggen. Ofschoon sr op het oegon-
bllk geen eonstltutioneele moeilijkheden,
van welken aard ook, bestaan, Is de toe
stand zoodanig, dat het niet gewenecht te,
dat mjj in dit stadium vragen worden ge
steld.’*
De Koning zal, onder den druk van gods
dienstige, nationale en eonstltutioneele
overwegingen, binnen de volgende 24 IV
moeten kiesen tusschen ziin troon en «U»
privé-leven.
Het bezoek van den minister-president
Baldwin bij Koning Edward duurde vijftig
minuten. Baldwin verliet daarop het paleis,
om zich naar het Lagerhuis te begeven.
BERLIJN, 3 Dec. (Havas). Het Havas-bureau
heeft uit particuliere bron vernomen, dat het
aantal gevangenen, dat zonder voorafgaande
veroordeellng in de concentratiekampen is ge
ïnterneerd. sedert eenigen tijd aanzienlijk is toe
genomen.
Het Is zelfs noodig geweest cm eenlge ge
sloten kampen te heropenen. Dit zou oa. het
geval zijn met het bekende ex-kamp Oranlën-
WARSCHAU, 3 Dec. (A.NM Officieel
ordt medegedeeld, dat de chef van den Roe-
meenschen genenden staf In de eerste helft
van December een bezoek zal brengen aan
Warschau, op ultnoodlglng van zijn Poolschen
Het Zuid-Afrikaansche publiek heeft de ge
ruchten omtrent de huwelijksplannen van den
Koning kalm ontvangen. Algemeen hoopt men
dat de Koning spoedig een oplossing zal weten
te vinden.
De getoete pers, ook de Afrikaanseh-schrU-
Van constitutioneel oogpunt bezien is de Ko
ning gehouden op punten, welke de Kroon be
treffen, het advies van zl)n ministers op te
volgen, en het is hem dan ook ónmogelijk, als
souvereln een huwelijk te sluiten tegen het ad
vies van zijn kabinet In. Theoretisch zou de
Koning een nieuw kabinet kunnen doen vor
men, teneinde van dit nieuwe kabinet een an
der advies te verkrijgen. Hiertoe zouden nieu
we verkiezingen moeten worden «gehouden. In
dien een nieuw kabinet sou worden gevormd,
zou de Koning natuurlijk gehouden zijn, het
advies hiervan op te volgen.
het prestige der dynastie afbreuk aou worden
gedaan, zou dit kunnen lelden tot een ver
slapping van de banden, die het Britsche Rijk
bijeen houden.
Het is echter, volgens de Telegraaf. vrijwel
zeker, dat de vorst in het laatste geval geen
anderen politicus bereid zou vinden, zich met
de vorming van 'n kabinet te belasten. Baldwin
aou volgens dit blad dienaangaande reeds be
sprekingen gevoerd hebben met de leiders der
oppositie, o. a. met major Attlee van de Labour-
party en met Sinclair, van de opposltie-llbe-
ralen.
Het verluidt, dat koning Edward een ernstige
liefde heeft opgevat voor een zekere mevrouw
Simpson. Deze dame Is op de eerste plaats niet
van adel, doch nog belangrljker voor het ge
voelen der Engelsche natie is, dat mevrouw
Simpson reeds voor de tweede maal Is geschei
den. Londensche bladen en hooge kringen zijn
deze geruchten steeds openlijk uit den weg ge
gaan, zij schijnen echter nu niet langer ontkend
te kunnen worden. De koning zou zelfs zijn
voornemen hebben kenbaar gemaakt om me
vrouw Simpson te huwen. Zou dit het geval
zjjn, dan zouden daardoor tallooze moeilijkhe
den worden geschapen, waaronder niet de ge
ringste is, dat koning Edward den troon vaar
wel zou zeggen.
Die actueele vraagstukken zouden intusschen
zekere plannen van den koning betreffen. Par
ticuliere aangelegenheden inderdaad, doch
welke ook ten opzichte van zijn koningschap
van belangrijke beteekenls zouden kunnen
worden.
In parlementaire kringen Is men van
oordeel, dat de Koning zich eenvoudig voor
het volgende dilemma geplaatst ziet: Afzien
van zijn rechten, of afsfen van rijn plan
nen. Geen enkel compromis «al meer me-
gelijk «Ijn.
LONDEN, 3 Dec. (Havas). Hoewel
de beslissing, die de Koning neemt,
niet voor Maandag e.k. aan de Ka
mer behoeft te worden gemeld,
meent men te weten, dat het aftre
den van Koning Edward, wanneer
zich geen buitengewone omstandig
heden voordoen, onvermijdelijk is.
In den loop van den avond voerden Baldwin.
Neville Chamberlain en Malcolm MacDonald
Sedert het Statuut van Westminster, dat aan
de Dominions onafhankelijkheid heeft ver
leend, is de eenlge band, die Engeland nog met
De beurs van Johannesburg’ opende heden
ochtend nerveus, In verband met de geruch
ten. De meeste waarden daalden aanzienlijk,
doch later herstelden zjj zich, aangezien een
officieele bevestiging uitbleef.
De te Johannesburg verschijnende bladen le
verden geen commentaar.
De binnenlandsche politieke sltyatle had op
de Londensehe beurs een ongunstigen invloed.
De onzekerheid van den toestand veroorzaakte,
dat de noteerlngen bijna alle nominaal en la
ger waren, ondanks de economische activiteit in
het land. In beurskringen hoopt men, dat zoo
spoedig mogelUk een gunstige ontknooplng van
den toestand zal volgen.
eelt discussie in het Lagerhuis met Tewater en
Massey, de Hooge Commissarissen van Zuld-
Afrlka en Canada. Even na elf uur gingen
MacDonald, Tewater en Massey naar het mi
nisterie van Koloniën.
De Koning bleef eenigen tijd bij sUn Moeder.
Men meent te Weten, dat hij zich met Haar,
evenals kort tevoren met Baldwin en den Her- i
tog van York, onderhouden heeft over de crisis i
die ontstaan is toen de Koning te kennen ge
geven had, dat hjj voornemens was Mrs. E
Simpson te huwsn, tegen welk besluit het ka
binet zich verzet had. Om vijf minuten voor
half twaalf keerde de Koning in Buckingham
Palace terug.
In het Lagerhuis heeft minister-president
Baldwin op da vraag van den leider der La-
bour-opposltle, Attlee, ot hij een verklaring had
af te leggen omtrent een eonstltutioneele moei
lijkheid. geantwoord:
SJANGHAI, 3 Dec. (Havas) Het Japan
ache agentschap Domei meldt, dat de Japan
sche ambassade, nadat de ambassadeur,
Kawagoe, heden een onderhoud had gehad met
den Chlneeschen minister van Buitenlandsche
Zeken, T»Wn^ Tsjoen, een lang document heeft
geptbj^rd, hetwelk doet verwachten, dat de
ond^ct&ndellngen tusschen Japan en China
kullen worden afgebroken.
Gedurende de debatten over de perswet werd
nog een tegenvoorstelMorin, voorzitter
der RepubUkelnsch-democratische Unie. ver
worpen. Daarop zette de Kamer de artiketege-
wjjze behandeling van het ontwerp voort.
In den namiddag werd het wetsontwerp be
treffende hulp aan den handel aangenomen.
Britsche wet op wapenembargo naar Spanje
door Hoogerhuis aangenomen en door den Ko
ning onderteekend.
Tegen verdachte van den moord op een arbei
der, te Heese gepleegd. Is lien Jaar gevange
nisstraf geëischt.
De bekende sportvlieger Van der Leeuw is Don
derdag met «Ijn vliegtuig in de Waalhaven ge
vallen en om het leven gekomen.
Drie verdachten staan in Groningen terecht in
verband met den roofmoord te Opende.
De Tweede Kamer heeft Donderdag de behan
deling der Onderwijs-begroeting voortgezet.
Indlë’s budgetaire positie nog «eer zwak;
uiterste soberheid geboden bij hei samenstellen
der begroeting voor HM.
L O O
MONTEVIDEO, 3 Dec. (Havas.) President
Roosevelt is bier met den kruiser ..Indiana
polis" aangekomen.
HIJ heeft aangezeten aan een noenmaal, dat
de President van Uruguay, Terra, te zijner eere
heeft aangericht. Vervolgens werd een schitte
rende ontvangst gehouden, waarbij het Corps
Diplomatique aan Roosevelt werd voorgesteld.
In den namiddag scheepte de Amerlkaansche
President zich weer in aan boord van de ..In
dianapolis".
In ztfn rede tijdens een conferentie in zjjn
diocees wees de bisschop er op, dat de kronings
plechtigheid een sacramenteels functie Is, waar
bij de kerk den koning tot den dienst van God
wjjdtt De waarde van skonings kroning hangt
af van God en van het geloof, het gebed en
de zelfwjjdfng van den koning. Wat dat betreft,
zeide de bisschop, zou het mU niet passen iets
anders te zeggen, dan hem In Gods genade aan
te bevelen, die hij zoo rljkelljk zal behoeven by
de trouwe vervulling van zijn plichten. WIJ ho
pen, dat hy zich deze behoefte bewust Is. Som
migen onzer zouden echter wenschen, dat
meer positieve teekenen hiervan naar bulten
traden.
De bisschop wees er ten slotte op, dat bij
de kroningsplechtigheid de koning een repre
sentatieve positie inneemt. Zijn persoonlijke
inzichten gaan hem alleen aan en als Indivi
dueel persoon heeft hij het recht zijn
eigen geweten te volgen, doch in zijn ojjenbart
kwaliteit bij zijn kroning Is hij vertegenwoor
diger van de opvatting welke het Engelsche
volk van het koningschap heeft.
In een interview heeft de bisschop van Brad
ford verklaard, deelt de Telegraaf verder mee,
dat zjjn uitlatingen over den koning, die zoo
veel stof hebben doen opwaaien, alleen bedoeld
waren als commentaar op het ontbreken van
ulterlljke teekenen. dat de koning zich in zijn
dagelljksch leven veel om den godsdienst gele
gen laat liggen. De bisschop zeide, dat zijn
woorden niets te maken hadden met de loopen-
de geruchten, waarvan hU niet op de hoogte
was. toen hij zijn rede neerschreef.
Waarschijnlijk zal de Koning nog in den
loop van den dag een beslissing nemen, In
welk geval hiervan in het Lagerhuis mededee-
ling zou worden gedaan.
Te Westminster toont men zich uiterst pes
simistisch. Een compromis Is niet mogelljk,
daar het gebruik niet toelaat, dat een Koning
een morganatisch huwelijk sluit. Zijn gemalin
moet een Koningin zijn, en iedere afwijking
van dit principe zou voor het Rijk onbereken
bare complicaties medebrengen.
TSING TAO, 3 Dec. (Reuter) In verbana
met het afkondigen van de uitsluiting door de
Japansche spinnerijen, waardoor 25.000 Chinee
sche arbeiders zonder werk komen, zjjn ’der een
duizendtal Japansche mariniers In voilé oor-
logsuitrusting aan land gezet. Zij patroullleeren
door de straten.
NEW-YORK, 3 Dec. (A.N.PJ Uit Manilla
wordt gemeld, dat verscheidene provinciën der
Phlllppljnen door een hevlgen typhoon zijn ge
teisterd. Door wverstroomlngea te groote schade
•ongericht; een groot deel van den oogst is
vernield.
Het Dultsche Nieuwsbureau voegt hieraan
e, dat het vermogen van deze personen in
•slag is genomen.
Het verlies van het Dultsche staatsburger-
hap strekt zich tevens uit tot een aantal fs-
llleleden van de betrokkenen.
Zooals reeds werd medegedeeld, heeft Bald
win den Engelschen koning bezocht; volgens
het DNB. ter bespreking van tal van actueele
vraagstukken, terwijl als opmerke
lijke bijzonderheid werd gemeld, dat de ko
ning Baldwin deze week reeds voor de twee
de maal ontving.
Om kwart voor elf begaf Koning Edward zich
naar Jiarlboroughhouse, de residentie der Ko-
nlngm-Moeder. Baldwin keerde later naar
Downingstreet terug.
is. rekening te houden met gedach-
tenwisselingen tusschen hen en
Groot-Brittannië.
In parlementaire kringen acht men althans
den Koning voor dit dilemma geplaatst Ze
ker zou de koning nog eenlg uitstel kunnen
verkrijgen om zijn beslissing te overwegen,
doch algemeen te men van meening, dat een
ontknooplng van de eonstltutioneele crisis op
korten termijn zal moeten volgen, zoowel om
binnenlandsche redenen als cm te voorkomen,
dat in het buitenland de Indruk van een or
ganische zwakheid in de Engelsche regeerinc
wordt gewekt.
Men hoopt, dat de Koning zal wijken voor
de argumenten van Baldwin, maar de sfeer In
de Kamer is pessimistisch. Koning Edward
vindt een onoverkomelijke hindernis in het ver
zet van de geestelijkheid, die, naar men ver
wacht, den Koning de sacramenten zal weige
ren, indien hu In zijn huwelijksplannen vol-
De BerlUnsche sportcorrespondent van de
aris-Soir, Walter Bing, heeft aanzegging ge
regen binnen vjjf d»gen het land te verlaten.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
foltfoon Admmistrzti* 4330. Radaciie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
kwartaal voor Alkmaar 12.—
Voor buiten Alkmaar
De bommen, die door de nationalisten op Madrid worden geworpen, richten op
sommige plaatsen geweldige verwoestingen aan, terwijl vele huizen in brand
geraken
NOORD-HO LL ANDSCH DAGBLAD
Donderdagmiddag vjjf minuten
over half vijf is een sportvliegtuig,
dat op het vliegveld Waalhaven wil
de landen, bü het delen afgegleden
en in de Waalhaven terecht geko
men, waar het onmiddellijk zonk.
Uit een boordtasch, welke men het
eerste vond, maakte men op, dat het
hier, ging om het Nederlandsche
sportvliegtuig P. H. V. D. L-, dat
Donderdagmiddag om kwart voor
vier, komende uit Londen, van
Oostende naar Ypenburg startte met
den directeur van de N.V. de Erven
de wed. J. van Nellen, den heer M.
A. G. van der Leeuw als bestuurder.
De heer Van der Leeuw is om het
leven gekomen.
(Vervolg elders fn dit blad)
Tot voor kort werden In de buitenlandsche
pen geruchten over huwelijksplannen van den
koning opgenomen, de Amerlkaansche pers
echter deed mededeelingen in uitvoerige en
sensationeel opgemaakte artikels. Thans hebben
de geruchten een dergelljken vorm en omvang
aangenomen, dat niet alleen Baldwin den stand
van zaken met den koning schijnt besproken
te hebben, doch ook in de kabineteslttlng de
betreffende kwestie zou zijn behandeld. Daar
naast heeft Dinsdag de bisschop van Bradford
enkele optnerkelUke uitlatingen in dit verband
zich veroorloofd en komen ook de Engelsche
bladen met commentaren over de ontstane
situatie.
Welke zjjn nu de geruchten, welke over den
Britschen koning en diens toekomstplannen
gaan?
Toen Attlee aan Baldwin vroeg, of hij, ge
zien de spanning, die onder het Britsche volk
heerscht, het Lagerhuis, de verzekering
geven, dat hjj een verklaring zal afleggen,
dra het mogelijk zal zijn dit te doen, zeide de
minister-president: „Al wat Attlee heeft ge
zegd, beeft zeer zeker mijn aandacht."
Op een vraag van Cgiurchlll, pf Baldwin de
verzekering wilde geven, dat geen onherroepe
lijke maatregel zal worden genomen, voordat
in het parlement een formeele verklaring is
af gelegd, antwoordde Baldwin: „Ik heb niets
toe te voegen aan mUn zooeven afgelegde ver
klaring. Ik zal de vraag, die Churchill ml) ge
steld heeft, overwegen."
met' commentaren
BERLIJN. 3 Dec. (Havas) ^fSJlaast den
ikenden schrijver .Thomas Mann, «ie in 1929
m Nobelprijs voor litteratuur heeR gewon
en. zijn 38 personen van de Dultsche natlona-
telt vervallen verklaard, ox Mathias Braun,
s ex-lelder uit het Saargebied. de voormalige
immunlstlsche afgevaardigde Wilhelm Koeh-
m. de schrijver Rudolf Olden, de vroegere
Ider van de 8oc.-Dem. Rjjksdagfractle Wll-
elm Sollmann. en de dramaturg Han von
PARIJS, 3 Dec. (Havas) In de zitting van
de Kamer hebben heden eenlge incidenten
plaats gehad. De leden Henriot (rechtsch) en
Valliant Couturière (communist) wisselden
felle woorden en de socialist Pierre Bloch en de
rechtsche afgevaardigde Barbot werden bijna
handgemeen. De deurwaarders van de Kamer
konden hen nog tijdig scheiden.
Het debat over de perswetten zal morgen
voortgezet en Dinsdag beëindigd worden. In den
namiddag zal het,debat over Buitenlandsche
Zaken beginnen, dat Zaterdag aal worden
voortgezet.
LONDEN, 3 Dec. (Reuter). Het
is. nagr Reuter meent te weten,
mogelijk, dat een uiteindelijke op
lossing van de constitutioneele kwes
tie pas over eenige dagen te ver
wachten is, en wel omdat de Domi
nions er rechtstreeks bjj betrokken
Mevrouw Simpson
burg nabU BerlUn.