Moerdijkbrug-feest geopend
Christen vrijheid
4
Versterking der weermacht
oCtytrM PIJN!
HOOFDPRIJS VAN
H.K.H. PRINSES JULIANA
g’rrr ra. j
DORDRECHT LICHTSTAD
S.D.A.P. TEGEN DE
BEGROOTING
ll
DE DEVIEZEN-POLITIEK
IN DUITSCHLAND
j
TANDEM-PUZZLE VOOR HET
MISDEELDE KIND
i
ZATERDAG 12 DECEMBER 1936
VAN WEEK TOT WEEK
een
Samenwerking noodig
I
>ls»
Het prinselijk huwelijk
Nieuwe bepalingen?
Rede van den Minister
bfl-
TWEEDE KAMER
I
De sociatd-democraien stemmen
wèl in met de Indische
defensie-plannen
Meer concentratie
bepleit
WERKVERSCHAFFING
WORDT STOPGEZET
Een huldiging in Den Haag op
den ondertrouwdag
Arbeiders, die in het grensgebied
werken, worden er door
gedupeerd
EERSTE KAMER EN RIJKS-
BEGROOTING'
Minister van Lidth de Jeude opent
interessante verkeen-
tentoonstelling
I
I
Geen overhaasting
Verzamelgesprekken
met Indië
Van M December tot 9 JtmuOri
Geschenk schooljeugd
- - 4
en plaats moet maken voor meer vriendschap
pelijke verhoudingen, voor samenwerking, welke
men tegenwoordig pleegt aan te duiden met be*
woord coördinatie, dat op aller lippen ligt.
Defensie van Indie
De tentoonstelling
Collectieve veiligheid
Indische vorsten ten paleize
voor
j
mt
I
Tèn slotte verklaarde de minister de tentoon
stelling geopend.
bet
kb
or-
tl
iet.
en
derde opvatting, de begrooting voor 1938 bet
flat van zün fractie niet krijgen kan.
den
te
Ook hU drong er in tegenstelling b.v. met
den liberaal mr. Wendelaar, die op dit gebied
opeens geen flnancieele beperkingen meer kent
op aan, dat rekening zal worden gehouden
met de draagkracht des volks.
ter
m-
ide
en
to-
it-
eid
dff
an
m
en
tte
de
De conclusie van Ir. Albarda en de lijnen
is tenslotte geweest, dat aan de defensie-
begrooting voor 1937 geen goedkeuring kan
worden gehecht, doch dat men wèl zal in
stemmen met de wüziging van de begroo
ting voor 1936, waarin de versterking van de
Indische defensie besloten ligt.
De burgemeester betreurde het ten zeerste,'jdat
dese tentoonstelling bescheidener moest worden
opgezet dan aanvankelijk het plan was geweest.
Men had Immers gemeend, dat de MoerdUkbrug
tegelijk klaar sou zijn met de nieuwe brug te
Zwijndrecht.
van
uit.
Ratoe Pembejoen, oud-
Itan, Pangeran Ario Poe-
kultan en Pangeran Ario
»t van de Ratoe Pemba-
Met een rustlgen en weloverwogen uitbouw
is, aldus de heer Schaepman, ook het be
lang van de weermacht zelf veel beter ge
diend dan met het hals over kop voldoen
aan allerlei plotseling urgent lijkende wen-
achen.
Dordrecht, 11 December
Grijsgrauw hangt een mooie wintermiddag
over de stad aan de Merwede, over de pan
nen daken van haar oude hulzen, die wit
besneeuwd tegen de lucht afsteken, over
haar stille grachten, waarin de achterkant
van haar even karakteristieke hulzen weer
spiegelt
In den stemmigen middag legt de stad
de laatste hand aan haar feestkleed.
Het is een verheugend verschijnsel, dat
meer en meer het begrip doordringt, dat be
langhebbenden ook zelf moeten medewerken,
om een inderdaad doeltreffende coördinatie
tot stand te brengen, en. indien de voor
tekenen niet bedriegen, zal binnen zeer af-
zlenbaren tijd aan den dag kunnen treden,
dat dank zij een voortdurend streven naar
een oplossing in den hier bedoelden sin,
het einddoel dichter genaderd is. dan men
in dese periode van voorbereiding vermag
waar te nemen.
Een eenigszlns gelijk geluid had vóór den heer
ALBARDA ook de Katholieke afgevaardigde
SCHAEPMAN reeds doen hooren.
Blijkens het eindverslag van de commissie van
rapporteurs over bet ontwerp van wet tot vast
stelling van Hoofdstuk 1 (Huis der Koningin)
der Rijksbegrootlng voor het dienstjaar 1931
heeft de overweging, van dit wetsontwerp in de
sfdeellngen der Eerste Kamer niet geleid tot
opmerkingen.
De algemeen* beschouwingen, in de afdeelin-
■en gehouden over de rijksbegrootin* voor het
dienstjaar 1931, sullen eerlang In een afzonder
lijk voorloopig verslag worden weergegeven.
Dij laatste voorstel voldoet aan de elschen;
waaraan de sociaal-democratische fractie de de-
fenslevoorstellen voortaan toetsen sal.
Het brengt, wat noodzakelijk is, indien Ne
derland niet zelf door een onvoldoende uit
rusting verwikkelingen in den Indlschen archi
pel wil uitlokken. En over de vraag, of Indië
alleen door klein materieel moet worden verde
digd dan wel of ook kruisers zullen moeten
worden ingeschakeld, is bij dit voorstel nog niet
door de Regeerlng beslist.
Met de defensiebegrooting zelf echter staat
het anders. Daarin wordt meer gevraagd dan
noodzakelijk is. omdat bü de Nederlandsche
weermacht efficiency ontbreekt, en vooral de
beschouwingen in de Memorie van Antwoord
bewijzen, dat de Regeerlng de neiging heeft toe
te geven aan alle mogelijke elschen, in cam
pagnes als die van Nationaal Herstel gesteld.
Dat een wijziging van de Dienstplichtwet, die
niet op een Ueberraschungskrieg is ingericht,
noodzakelijk is, wordt b.v. door Ir. Albarda toe
gegeven, maar een vergrootlng van bet con
tingent tot 32.000 man en een verlenging van
den eersten oefentijd tot één jaar acht hij meer
dan noodzakelijk is.
DEN HAAG, I I December 1936
De fractie der S.D.A.P. is voor
nemens, ook dit jaar tegen de defen
siebegrooting te stemmen. Dat is
het belangrijkste, wat van dezen mid
dag te noteeren valt. Tegen veler ver
wachting in bleek dus het gewijzigd
(doch nog niet officieel door de partij
bekrachtigd) standpunt der S.D.A.P.
ten opzichte van het vraagstuk der
landsverdediging nog niet te betee-
kenen, dat nu ook maar zonder meer
in de uitgaven, die de Regeering voor
1937 tot dit doel noodig acht, be
willigd wordt
Zooals bekend bestaat er gelegenheid een te
lefoongesprek met Indië te voeren, waaraan
meer personen in verschillende spreekgelegen-
heden in Indië deelnemen, (zg. telefonisch ver
gaderen).
Met ingang van 15 December ax. wordt de
toeslag voor deze verzamelgesprekken verlaagd
in dier mate, dat voor den tweeden en volgen
den deelnemer slechts 1 per minuut, met een
minimum van ƒ3 verschuldigd zal zijn. Voor
een gesprek van drie minuten, waaraan op Java
drie personen in verschillende plaatsen deel
nemen, moet derhalve worden betaald
15+2x/3=/21.
In aansluiting bü hetgeen daaromtrent het
vorig Jaar is bepaald, heeft de minister van So
ciale Zaken besloten, dat ook thans in de we
ken, waarin de Kerstdagen en de Nieuwjaars
dag vallen, de werkverschaffingen tüdelük zul
len worden stopgezet. De duur van deze stop
zetting is bepaald op drie weken, en wel van 21
December 1936 tot en met 9 Januari 1937. Ge
durende deze drie weken zullen de daarvoor in
aanmerking komende arbeiders geholpen wor
den overeenkomstig de bepalingen der steun
regeling. De tot de werkverschaffing toegelaten
z.g. zelfstandigen, die echter niet in de steun
regeling kunnen worden opgenomen, ontvangen
over de week (weken), gedurende welke zij an
ders zouden zijn tewerk gesteld, 80 pCt. van 45
maal het voor hun gemeente vastgestelde uur
loon. Deze regeling is ook van kracht, wanneer
dezen winter de werkverschaffing door vorst,
sneeuw, e.d. tijdelijk moet worden onderbroken.
Ir. ALBARDA heeft in een rustig en gear
gumenteerd betoog uiteengezet, waarom in de
SDAJ». thans over de uitgaven* voor leger en
vloot anders gedacht wordt dan vroeger, maar
tevens, waarom, niettegenstaande die veran-
Nu de dag van inzameling nadert Dinsdag
15 December, 's morgens tien uur is het co
mité dankbaar, dat de groote omroepvereenl-
gingen méde willen werken om ook door mid
del van de radio, de Nederlandsche schooljeugd
in al haar geledingen op te wekken om hun
bijdrage voor dltr sympathieke doel te geven.
Twee leden van het dagelljksch bestuur en drie
leerlingen van onderscheiden onderw^jsinrlch-
De Centrale Propaganda-Commissle voor de Weldadlghéidspostaegete verzoekt ons op
neming van onderstaande woordpuzzle:
OMSCHRIJVINGEN
Wie Uwer zou de actie voor het 55-66-11-16-50-32-31-67-53-64-13-14-1 niet willen steunen?
Wij gelooven: 56 41-5-6-4-19-17-47, als hij daartoe in 57-35-22-32-48 is. Daarom hopen wij
zeer vele 2-8-61-3-13-43-33-66-15-45-43 te ontvangen, alle voorzien van het voorgeschreven
31-7-30-31-10. Dit late men vooral 51-33-38-54 nal Want daardoor 11-44-50-46-39-44 men
juist de actie.
Er moeten 58-46-33-29-60-34-24-36-33 briefkaarten 40-35-35 weldadigheids 18-63-15-63-9-12
komenI Het z« herhaald: 63-38-33-30-38-51-40-45-471
Aan 22-9-8-35-14 om hiervoor te 37-7-30-15-6-141
53-7-38-67-44 U met dit 38-7-7-33-17 werk even bezig!
HOOFDPRIJS
H. K. H. Prinses Juliana heeft den Hoofdprijs uitgeloofd, bestaande uit een geschenk ter
Lease van den prijswinnaar, ter waarde van HONDERD GULDEN.
H. K. H. heeft gemeend dat Haar prijs de grootste aantrekkelijkheid heeft als de geluk
kige winnaar daarmede zelf een groeten wensch kan vervullen.
Voorts 0A. 5 Tandems. v
Als groote prijzen zijn beschikbaar OA.: 5 Nieuwe Fongers Tandems. 3 Retourbiljetten
KLM. voor een vlucht Amsterdam-Rotterdam v.v.. diverse paren Friesche Schaatsen,
eenlge fraaie Albums v. d. ANWB en een groote hoeveelheid kleine smaakvolle voor
werpen. Tezamen 300 prijzen!
e
VOORWAARDEN VOOR OPLOSSING
De oplossing moet worden geschreven "op een briefkaart, gefrankeerd met 3 Weldadlg-
beidspostzegels „VOOR HET KIND" van 6 cent frankeerwaarde (prijs 10 cent)Ten bate
van het Misdeelde Kind komt alles wat boven het verschuldigde port is betaald, en boven
dien de opbrengst van de geveilde afgestempelde postzegels.
De oplossing moet gezonden worden vóór 1 Januari aa. aan „Tandem-pumle voor het
Misdeelde Kind", Nicolaïstraat 17, Den Haag.
Trekking der prijzen ten overstaan van Notaris Mr. 8. K. D. M. VAN LIER te 's-Graven-
hage, vóór 15 Januari i.«. Prijzen worden franco toegezonden.
Wie op 31 Januari niets ontvangen heeft, heeft geen priN-
defensiegebied voornemens is te doen. Dat de
begrooting in dezen tijd „omfloerst" moet zijn,
spreekt vanzelf, omdat niet Iedereen moet kun
nen kennis dragen van wat voor de landsver
dediging wordt of zal worden gedaan. Maar
contact met een speciale vaste commissie, door
de Kamer in te stellen voor de defensie-aan
gelegenheden, zou b.v. kunnen voorkomen, dat
de Regeerlng op eigen houtje bestellingen doet
sonder het Parlement daarin te kennen.
Voorts heeft de heer Schaepman voor meer
dan één onderdeel van de defensie op meer
concentratie aangedrongen.
De minister van Waterstaat, Jhr. ir. O.
Lidth de Jeude. sprak hierna een rede
waarin hij o.m. het volgende zeide:
Op een tentoonstelling als deze wordt
eengebracht het beste, wat op elk gebied voor
de verschillende belanghebbenden bij het ver
keerswezen wordt gepresteerd, hetgeen moet
leiden tot onderlinge waardeering.
Daardoor wordt Immers het besef levendig,
dat elke tak van verkeer zijn eigen verdiensten
heeft en elk een eigen taak in het verkeers
wezen heeft te vervullen. Dan zal duidelijk wor
den, dat de verschillende belangen niet tegen
over elkaar, doch naast elkaar moeten worden
behartigd; dat een vinnige concurrentiestrijd,
die niet zelden tot wanklanken en tot weder-
zjjdsche schade leidt, dient vermeden te worden
Maar het sal duidelijk zün. dat deze coördi
natie slechts vruchtdragend kan zijn, als de
coördineerende elementen van goeden wil zijn.
De aankoopen voor de luehtmacht, die veel
beter als afzonderlijk wapen ware te organl-
seeren, dienen door één centrale te geschieden,
wat een belangrijke besparing moet meebren
gen. Ook bij den luchtbeschermingsdienst en
bU de economische en industrieels voorberei
ding van de verdediging, waastnee veel te laat
begonnen is, zou met meer centralisatie veel
meer kunnen worden bereikt.
Wat de defensie van Indië betreft, is de heer
Schaepman met de meerderheid van de com-
missie-Kan van meening, dat kruisers daarbij
kunnen worden gemist en dat voor de lucht
macht een combinatie van landvliegtuigen en
vliegbooten het meest geschikt ia. HU staat met
die zienswijze tegenover zUn fractiegenoot
VAN DE BILT, die de kruisers onmisbaar acht
in een harmonisch samengestelde vloot en die
aan watervliegtuigen de voorkeur geeft, oa. om
dat de voor de landvliegtuigen aan te leggen
vliegvelden groote sommen vragen, die meer
efficiënt op andere wijze kunnen worden be
steed.
Ook de heer van de Bilt wenscht, dat bü de
noodzakelijke aanvulling van de leemten in onze
maritieme defensie rekening worde gehouden
met de flnancieele draagkracht. Een dienst,
die weinig geld kost, kan naar zijn oordeel aan
de verdediging ter zee worden bewezen door te
zorgen, dat bU het bouwen van koopvaardij
schepen deze schepen zoo worden ingericht, dat
zü later gemakkelijk als hulpkrulsers kunnen
dienen.
Voorts hebben dezen mldaag nog het woord
gevoerd de Christen-democraat VAN HOUTEN,
die principieel (en onberedeneerd) tegen de
landsverdediging gekant blüft en zün tegendeel,
de nationalist mr. WESTERMAN, die de voor
stellen en plannen der Regeerlng natuurlijk
zeer ontoereikend vond en die op het gebied
van de defensie de bultensporigste elschen stelt
zonder zich een moment er om te bekommeren,
hoe de vervulling van al die kostbare elschen
gefinancierd zou moeten worden.
ttWst de eerewUn was geschonken werd de
tentoonstelling zelf bezichtigd. Van de merk
waardig interessante oude modellen auto's en
fietsen af een collectie van den ANWB,
speciaal overgebracht naar Dordrecht tot de
modernste Ftordmodellen toe. die op het podium
werden gedemonstreerd, alles was even fleurig
en bezlenswaardig opgesteld
Verschillende stands trokken zeer de aan
dacht, zooals de Internationale nummerborden
verzameling, de collectie oude verkeersmiddelen
en locomotieven, vliegtulgwezen. de Amster-
damsche verkeerspolitie, enz., enz. Een tentoon
stelling, die ten volle de moeite van een bezoek
waard is.
Tusachen deze bedrijven door is de donkerte
gevallen en zUn de lichten ontstoken.
Met vrouw en kinderen trekken de Dordtena-
ren naar het centrum van de stad, waar alles
sprookjesachtig Is verlicht door de lichtmassa's
van de lampjes en helle etalage-llchten.
Het festUn te begonnen.
Uit de cafés klinkt vroolijke muziek, Ober-
Bayem-muzlek en moderne bands.
De feiten, die de 8.D.A.P. Beleid hebben tot
een herziening van haar standpunt, zijn be-
Nu zal Dordrecht twee keer feest moeten vie
ren, daar dit niet zoo la gebeurd. Daarom moest
het feest beide keeren ook bescheidener opgezet
warden.
Spr. sprak de hoop uit, dat, waar verkeer
handel schept en handel welvaart, door de ope
ning van de MoerdUkbrug de economische 'toe
stand verbeterd mocht worden en dat meer
bcdrüvigheid mocht opgewekt worden voor alle
kringen van de maatschappij.
Inmiddels zal In de Amallastraat een groep
opgesteld zün. die, zoodra het bruidspaar in het
paleis Noordeinde aal zün teruggekeerd, als
blijde opening van de fleurige reeks van fees
ten, welke door het comité voor de lulsterrUke
viering zullen worden gegeven, een „vaandel-
groet" zal brengen.
De vaandels der aangesloten vereeniglngen
zullen in een kleurrijke omlijsting van vlaggen
op het voorplein van het paleis worden opge
steld, te midden waarvan een zangkoor van
ongeveer 450 kinderen, vertegenwoordigende
alle Haagsche scholen, eenlge liederen ten ge-
hoore zal brengen. De zang zal worden bege
leid door een klein orkest van werklooss musici.
Het geheel van schitterende vaandels en
kleurige vlaggen zal het hooge bruidspaar, on
der de tonen van het aloude Wilhelmus, be
groeten.
-- te Parijs het licht zag, en dat
n bespreekt, die voor den beden
katholiek, ook bulten FrankrUk,
1 zUn. Het la zonderling, dat dit
weinig aandacht verwierf. Want de
niemand minder dan de alge-
geschatte katholieke wUsgeer
Marltaln, wiens geschriften van zoo
beteekenis zijn voor de herleving van
katholieke philosophic. Iets nieuws van zUn
f
Ook heeft de Katholieke afgevaardigde er op
angedrongen, dat het Parlement beter en tU-
dlger aal worden ingelicht over wat men op
Zoodra 19 December het hooge bruidspaar
ten stadhulze te Den Haag in ondertrouw zal
zijn opgenomen, zullen aldaar van het Kerk
plein een zestal herauten, leder vergezeld van
twee bazuinblazers, langs verschillende wegen
zich door de gemeente begeven om den volke
van de heuglijke tijding kond te doen.
tlngen zuilen zich tot al wat school gaat, rich
ten.
Zondag 13 December om 3.30 uur spreken
voor de A.V.R.O., de heer Joh. H. M. Derksen,
lid'van hët comité en Toos Gondrie, leerlinge
van een R. K. Uloschool.
Maandag- 14 December om 5.20 uur spreken
voor de N.C.R.V. de heer dr. W. van der Wük.
penningmeester van het comité en Dora Jungcurt.
leerlinge van een Chr. Uloschool, terwijl dien
zelfden avond om 6.20 uur voor de Avro zullen
spreken dr. W. van der Wük en Elsje Boon,
lycelste.
Tenslotte wüst het comité er langs dezen weg
op. dat ook de avond-land- en tuinbouwcursus-
sen zullen kunnen büdragen aan het geschenk
Het comité was niet in de gelegenheid zich tot
elk dezer cursussen te richten, maar nu er ook
daar belangstelling voor het plan blUkt te be
staan, zal het op prijs gesteld worden, Indien
ook deze cursisten hun büdrage schoolsgewüze
aan het comité willen overmaken door storting
op de postrekening van den penningmeester dr.
W. van der WUk. te Den Haag, giro 18942.
was het Woord, door Hetwelk alles gemaakt
UI HU was de VrUheld in persoon.''
Zulke fiere taal In den mond van een ka
tholiek geeft misschien ergernis, maar Marl
taln stoort er zich niet aan. De nood van den
tüd is te groot. Met geheele scharen loopen de
volksmassa’s het verderf tegemoet. Ze ont
trekken zich aan de kerkelUke leiding. Ze
scheuren zich af van de katholieke liefdesge
meenschap. Waarom? Waarom? Het moet be
antwoord worden! Er moet iets gedaan war
den.
„De vrijheid van den christen wortelt in de
vrüheld van zUn God. Het te deze vrijheid van
God, die de Joden in Jezus Christus niet ver
dragen konden. „Ecce homo vorax et potator
vinl". „Ziedaar een menach, die veel eet en die
wUn drinkt” (Matth. XI. 19) zoo zelden zU.
HU echter at met de tollenaars, HU genas op
den Sabbath, _Hü veroordeelde de rUkcn, HU
predikte voor de armen, HU wandelde op de
wateren. De christen moet overal zUn en hü
moet overal vrU zün."
Dit is een pleidooi tegen den hokjesgeest,
waardoor de Katholieke Kerk in verschillende
landen zich afscheidt van de maatschappelüke
samenleving, met het gevolg, dat de katholieke
waarheid haar segenrUke werking op de maat
schappij niet kan uitoefenen.
Marltaln herhaalt het woord van Sint Pau
lus, dat wU de waarheid moeten verdedigen
„opportune, Importune”, d.ws. ot het gelegen
kom* of niet. De vrüheld van den christen
te een vrüheld, die ergernis kan geven aan
de kleinzieligen en de bevooroordeelden, doch
het is de vrüheld, waarmede het katholieke
beginsel moet worden uitgedragen, zonder val-
sche schaamte.
Het evangelie te niet alleen van beteekenis
voor ons. Het is ook van beteekenis voor de
anderen. Maar het zal van ons afhangen, van
onze levenswüze, van ons optreden, van onze
woorden, of de anderen deze beteekenis erken
nen, en of ook door hen zal worden geUverd
voor de verwerkelUklng van de evangelische
waarden in de moderne samenleving.
In afwachting van wat het partücongres over
het defensievraagstuk beslissen sal het ver
slag ran de desbetreffende commissie was juist
gisteren verschenen stelde Ir. Albarda zich
op het standpunt, dat men meet blüven uit
gaan van het beginsel der collectieve veiligheid,
en dat Nederlands veiligheid en zelfstandigheid
afhankeUJk zün van de internationale samen
werking.
Daarop werden aan de doorlaatposten op
Duitsch gebied van de hier werkende Dult-
schers de loonzakjes opgevraagd. Bleek, dat het
loon In Nederlandsche munt was uitbetaald en
had de betrokken Dultscher het geld hier in
Dultsche munt omgewisseld, dan volgde bekeu
ring op grond van de Dultsche deviezen-be-
palingen. Ook werd bekeuring ingesteld, wan
neer het loonzakje uitwees, dat In Duitsch
geld was uitbetaald, doch dat de betrokkene in
Nederland betaUngen had verricht in Neder
landsche munt, omdat men In zoo n geval
fraude kon vermoeden. Deze zaken zün door
het Hauptaollamt te Gronau l./W. eenlge
weken geleden bU de Deviesenstelle In Münster
aanhangig gemaakt, en bet verluidt, dat
daarop reeds verschillende veroordeellngen
zün gevolgd. Er zouden boetes zün op
gelegd van 25 tot 60 Mark, maar offi
cieel te dat aan de instantie, welke de bekeu
ringen Instelde, nog niet bekend. Deze in
stantie heeft echter aan de Regeering voorge
steld bepalingen In het leven te roepen, vol
gens welke het verboden zal zün, arbeiders,
die in Nederland werken en In Duitachland
wonen, onverschillig of het Qultachers ot
Nederlanders zün. anders dan met hun loon
in Nederlandsche munt bü zich de Dultsche
grens te passeeren. De betrokkenen zullen dan
hun loonzakjes en hun geld aan de doorlaat
posten moeten toonen en het in Duitachland
op een bank moeten omwisselen. Op deze wüze
zou dit devleaengat gestopt kunnen worden.
Deze maatregel te nog niet afgekondigd, doch
men verwacht aan de Dultsche grensposten,
dat hü op 1 Januari van kracht zal worden.
- e weinig aandacht werd in Nederland
'T' geschonken aan een vlugschrift, dat in
J. December van het vorige jaar bü Des-
de Brouwer
„„gztukken tr
ijgggschen L—
gloeiend actueel
werkje zoo vr*-
jchrijver was
meen
Jacques
groote I
oe 1-
band wordt büna altüd met onverdeelde geest-
i drift ontvangen, en al etecht de lectuur vaak
I wn degelüke vakke^tiis, de ideeën, welke Ma-
riUln verkondigt, 4jn toch meestal van be-
hng voor veel breeder kringen dan de vak-
menschen. Vooral met het nieuwste boekje te
I aft zeker het geval.
En nu hoort men maar niets over dat werk-
X Hoogstens wordt het in enkele regels aan-
gekondigd, doch op den Inhoud gaat men niet
diep in. Het te, of een zekere schuchterheid
verhindert, dat men in het openbaar spreekt
over de onderwerpen, door den schrüver aan-
proerd. Of moet men uit het stllzwügen be
sluiten, dat de kritiek het deze maal niet met
den meester eens te, en dat zü het werkje, ge
titeld „Brief over de onafhankelükheid" als
een vergissing beschouwt? Wü gelooven, dat
men het „groote publiek” niet rüp acht voor
de bespreking der aangesneden problemen.
Misschien te hier wel iets van waar, doch te
het groote publiek dan wél rüp voor de ideeën
vsn allerhande dwaalleeraren, die zonder
schroom hun leerstellingen verkondigen, en die
de massa meetrekken naar de groote gevaren,
waardoor de chrlstelüke cultuur In Europa
wordt bedreigd? WU, katholieken, moeten niet
al te schroomvallig zün en vooral niet denken,
dat de groote intellectueels problemen van den
katholiek -geen beteekenis zouden hebben voor
de massa.
Nog een andere angst kan de beoordeelaars
hebben afgehouden van een meer uitvoerige
behandeling der inzichten van Jacques Marl
taln: de angst, dat men zou worden uitgekre-
ten voor communist of voor vriend van de
communisten. Dit verwijt is tegenwoordig erg
In de mode. Van een zoo onverdacht katholiek
strijder als Mgr. Poete werd b.v. met even vele
woorden in Volk en Vaderland geschreven, dat
hfl bezig te, de katholieke arbeidersmassa's uit
te leveren aan het marxisme. Wie maar durft
aandringen op sociale rechtvaardigheid, heet
tegenwoordig beïnvloed door de Sovjet-Unle.
Wie spreekt over de universaliteit van de ka
tholieke Kerk en de volstrekt algemeene gel
digheid van den plicht der nsuustenliefde, moet
zich getroosten, te worden uitgekreten voor een
communist.
Zoo te het ook met Jacques Maritain gegaan.
Een betrekkelük onbeduidend gevalletje werd
hem aanleiding tot het sehrüven van dit
boekje, waarin hü de onafhankelükheid en de
trjjheid van den katholiek behandelt. De groo
te katholieke schrüver had namelük een ult-
noodiging ontvangen tot het uiteenzetten zü-
ner opvattingen over de hedendaagsche maat-
schappü In het links gerichte weekblad „Ven-
dredl”. Hü meende, in zulk een geval niet te
mogen weigeren. Indien de andersdenkenden,
en dit geldt evenzeer voor socialisten en com
munisten, belangstelling blüken te bezitten voor
dé katholieke ideeën, moet men hun tenminste
’dsn eenvoudigen liefdedienst bewüzen, deze
ideeën kenbaar te maken. Niet iedereen zal
hiertoe geroepen zün, doch een man als Ma
ritain, die gewoon is, de katholieke wasu-heid
te verdedigen, moest de gelegenheid wel waar
nemen tot een verdediging „op vüandelük ter
rein”. Zün artikelen maakten diepen indruk op
de lezers van het blad.
Doch wat gebeurde? Onder de geloofsgenoo-
ten van den schrüver stak een storm van ver
ontwaardiging op. De beroemde Maritain, die
ineens ging medewerken aan een links gericht
blad! Die steun ging verleenen aan een com
munistische ondernemftigAllerlei insinuaties
en beschuldigingen volgden. De redactie van
Vendredi nam helaas een zeer onhandige hou
ding aan, zoodat Maritain de medewerking
staakte, tegemoetkomend aan de bezwaren zü-
ner geloofsgenooten.
Hü richtte echter naar aanleiding van dit
kleine incident een open brief aam zün vrien
den, en publiceerde dezen brief onder den titel
Jettre sur l'indépendance”. HU behandelt
daarin de verhouding tusschen katholieken en
andersdenkenden, zooals die in de tegenwoor
dige wereld geworden is. Want zulk een ver
houding is uiteraard onderhevig aan verande
ringen, naar gelang de *rederzüdsche waardee
ring (of afstootlng) grooter wordt. Men kan in
deze aangelegenheden eenlge algemeene be
ginselen laten gelden, doch de gedragslün, te
volgen bü het toepassen van die beginselen, te
niet voor alle menschen en voor alle tüdep uit
te stippelen met onwrikbare zekerheid. Hier
te een groote speling mogelük, en juist hier
>nag de vrüheid van den christen niet belem
merd worden door de kleinzieligheid van ge
loofsgenooten, die aan elke streving ten goede
een verkeerden uitleg geven, omdat zü de si
tuatie heelemaal niet of tenminste niet vol-
tedlg begrüpen. Dat de christen door de ge
boden en door de kerkelUke tucht beperkt te in
«ün bewegingen, weet Iedereen, maar men moet
dit niet zóó uitleggen alsof de christen heele-
®*al geen bewegingsvrüheid zou genieten en
hooit eenlg eigen initiatief zou mogen votgen.
„De onafhankelükheid van den christen *é-
tu*gt in het aanschün van de wereld voor de
'Tüheid des geloofs" aldus Jacques Maritain,
die dan vervolgt: „Deze onafhankelükheid te
bet tegendeel vap een terugtocht of een vlucht,
te het tegendeel van een lafheid tegenover
<>e elschen van het menschelük bestaan en van
een zich opsluiten in een specialistische belang
stelling. in werkelükheld is zü een gevolg uit
de Menschwordlng van Christus, in wier ont-
tettend dynamisme elke christen tot op zekere
boogte wordt medegevoerd, indien hü zich niet
te*en zün eigen christelüken aard verzet. Wie
dit begrüpen, die zelf geen christen is? Ja,
»elke christen kan zich fr mee vleien, dit ge-
htel te omvatten? Onze God te nedergedaald
ta vleesch en gestorven op een krutel Hü
De Nederlandsche arbeiders. die in het
Dultsche grensgebied werken, krügen reeds
sedert eenlge jaren hun loon in guldens uitbe
taald. De betrokken werkgevers geven aan een
Bank de diverse loonbedragen op en dese zorgt
voor verrekening in Nederlandsche munt.
De Dultsche arbeiders, die tn eigen land
wonen, maar in de plaatsen van het NederL
gimsftebieü hun loon verdienen, krügen dat
geweonlük in Nederlandsche munt uitbetaald.
Namen zü dat geld mee naar hun woonplaats
in Duitschlsnd. osn het daar tegen Marken in
te wisselendan zouden op die wrüze de devie
zen, die door de Nederl. arbeiders uit Duitach
land wegvloeien, odk weer terugkomen, mis
schien wel met eenlg overschot, omdat mag
worden aangenomen, dat er meer Dultsehera in
het Nederl. grensgebied te wwk gesteld zün.
dan Nederlanders in het Dultsche.
In de praktük komt van dese rekening echter
niets terecht. De Duitachers wisselen op Neder
landsen gebied hun guldens tegen Marken
k 43 ct. en vergrooten op dese wüze de koop
kracht van hun loon op rxiitech gebied niet
onaardig. Ds Dultsche Regeering en het
Dultsche economische teven komen echter
daardoor voor een devteaentekort te staan en
waar men toch al met groote moeilükheden zit,
te het geen wonder, dat men tracht maatrege
len te nemen cm dit gat te stoppen.
Men heeft aan de Dultsche arbeiders bekend
gemaakt, dat zü slechts hun toon in Nederl.
munt In Duitachland mochten Invoeren, doch
daarop werd aan hen door verschillende werk
gevers in Nederland, veelal op verzoek der be
trokkenen, het loon in DUttSche munt uitbe
taald. Dit trucje hebben de Dultsche autori
teiten niet zonder meer genomen. Zü hebben
aan de betrokken Nederl. ambtenaren ge
vraagd, de loonuitbetaling in een voor ons
vreemde munt te verhinderen. Maar volgens
de bestaande verdragen en wetten is dat tn
het grensgebied niet mogelük. Er mag tn bet
Nederl. gebied In Dultsche munt betaald wor
den. Vroeger was dat zelfs op alle fabrieken in
Enschede de gewoonte.
Daarop werden aan de
kend genoeg. De misluk
king der Ontwapenings
conferentie heeft een
bewapeningswedloop
tengevolge gehad, waar-
bü de fascistische staten
het tempo aangeven. De
oorlog, zü het met geld
gevoerd, is er eigenlijk
reeds. En de democrati
sche staten zün wel ge
noodzaakt, aan dien
oorlog met geld mee te
doen, om den oorlog
met bloed te voor-
Ir. J. W. ALBARDA komen.
Vrüdagmlddag 12 uur werden met groot cere
monieel op het paleis Noordeinde te Den Haag
door h. m. deKounigni' uutwtuusH z. n. Trage*
ran Adipati Ario Mangkoe Negorp VII, adj»
chnt i.b.d. Van H. M. de Koningin, hoofd VtOi
het Mangkoenegorosche huis, met zün echtge-
noote. de Ratoe Tlmoer, zuster van den sultan
van Djokjakarta en hun dochter Bendoro Ra
den Adjeng Sitl Noeroel Koesoemo WardhanJ
Vervolgens ontving H. M. om half een de ver-
tegenwooidiging van Zy H. den sultan van Djok
jakarta, bestaande uif
ste dochter van den st
roebojo, zoon van den
Pakoenlngrat, echtgem
joen.
Het ligt in het voortuinen van de Prinses en
den Prins Z. H. Mangkoe Negoro met zün echt-
genoote en dochter heden, des namiddags te
half 8, ten paleize te ontvangen.
Op het stationsplein flitsen twee machtige
llchtpagoden aan, geflankeerd door groote licht
kolommen. waaraan fraaie lichtbollen hangen.
Witte feestsllngers strengelen zich aan de palen,
die langs de wegen naar de stad staan. Aan
hotel Ponsen, waar de A.N.W.B. zün contróle-
post heeft Ingericht en waar al druk auto's van
den sterrit af en aan rüden. is iedere raamlijst en
iedere deurpost met groen omhangen.
Overal waaien de vlaggen van de huizen:
dwars over de hooge straten zün kleurige doe
ken gehangen. Feëriek wordt de electiische
feestverlichting, die in slingers naar beneden
hangt. Sommige groote gebouwen hebben feeste-
lüke illuminaties aangebracht.
De winkels scheppen feesten van licht en
kleur achter hun helle etalages, waarin in kar
ton. hout. doek, suiker en slagersvet de brug,
de nieuwe MoerdUkbrug. te uitgebeeld.
Aan den buitenkant van de stad ligt het ge
bouw van Kunstmin. Een school in de buurt
gaat net uit en de kinderen verdringen zich
aan den ingang van het Lunapark, waar de
draaimolens, koekkramen, schommels, orgels en
heel het schitterende, flonkerende, levende tin
gel -tengel, hun oogen doen flikkeren.
In de bovenzaal van het gebouw verzamelt
zich geleldelük een groot gezelschap dames en
heeren, onder wie vele autoriteiten. De zaal is
geheel gevuld, als Z. Exc. de minister van Wa
terstaat. jhr. ir. O. C. A. van Lidth de Jeude,
vergezeld van de burgemeesters van Dordrecht
en Breda, de zaai binnentreedt, en de wethou
der, de heer Van Mulden, het met verschillende
microfoons omlegerde spreekgestoelte bestügt
tot het uitspreken van een kort welkomstwoord.
Hierna nam de burgemeester van Dordrecht,
de heer P. L. de Gaay Fortman, het woord.
Dit standpunt brengt mede, dat niet alleen
de Nederlandsche weermacht in stand moet
worden gehouden, doch dal zü °°k versterkt en
gemoderniseerd dient te worden, wül op dit
gebied stilstand achteruitgang beteekent.
In dit licht heeft de sociaal-democratteche
fractie getracht, de begrooting onbevangen te
bezien, onbevangen, hoewel het verbod, dat
aan ambtenaren van defensie belet, lid van de
SDAP te zün, dit zeer moeilük maakt. Zü heeft
evenwel gepoogd, haar objectief oordeel niet te
doen beïnvloeden door het krenkend bewijs
van wantrouwen, dat In dit nog altüd geltend-
haafd verbod besloten ligt.
