ONS BLAD
Den bruidstijd inéjegaan
Europa
De Britsche positie in
beter
MOOR
I
IÉ
Het nieuws van heden
0NEENKHE1D ONDER
DE RECHTSCHEN?
DE BAROMETER
BELANGRIJK VOOR DEN
VREDE
Tsjang Kai Sjek
heden vrij?
u
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
HOTEL COOMANS
iüi
iii
ff
t!
ZATERDAG 19 DECEMBER 1936
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
id
De Duitsche deviezen
1
Evacuatie
r
VIJF MENSCHEN OMGEKOMEN
De hoofdstad opnieuw
gebombardeerd
Modern heidendom in
het Derde Rük
Heidensche bladen zien hun
oplage belangrijk stijgen
Europeesche regeling is
het einddoel
Verplichte arbitrage in
Frankrijk
Eden hoopt, dat de Fransch-
Engelsche pogingen op den
duur met succes beloond
worden
Hooge onderscheiding
▼oor Kard. Schuster
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
Von Neurath ontvangt
Mgr. Orsenigo
dm
De bijzondere school in
Duitschland
De Hertog, van Windsor speelt golf met barones Kitty von Rothschild op de links
pan het slpt.En zfsleld M Wsenen
I*
ZOETERMEER
k
Hot contróle-plan
Tusschen Carlisten en Phalanxis-
ten zou het zelfs tot een tref
fen gekomen zyn, waarbij
dooden vielen
vandaag zijn H.KJï. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bernard
in allen eenvoud op het stadhuis in de Residentie gaan
„aanteekenen". Zij hebben daardoor een wettelijke forma
liteit vervuld, waardoor zfj van hun verlovingstijd zijn over
gegaan naar de bruidsdagen. De feestweken zijn thans ingezet
en in heel het land leeft het volk mede met het Vorstelijk Huis,
dat na de zware slagen der laatste jaren thans een, als God
het wil, stralend gelukkige toekomst tegemoet gaat. Het
centrum der feestvreugde is het met smaak in bruiloftstooi
gbstoken 's-Gravenhage en van dit kleurig gesierde centrum
vormt het Koninklijk Paleis aan het Noordeinde weer het
middenpunt. Van hieruit kringen de blijdschap e* voldoening
uit over alle deelen van het Rijk tot in de Overzeesche ge
westen. Zoodls in dagen van leed en droefheid vormen thans
ons land en volk een sterke eenheid in vreugde over en trouw
aan ons Vorstenhuis, het Huls van Oranje, dat zoo diep en
ft«fk gefundeerd is in onze vaderlandsche historie en dat zoo'n
hechten waarborg biedt voor het behoud van ons constitutio-
neele staatsbestel jnet zijn speelruimte voor niet genoeg te
waardeeren vrijheden voor ons volk. Het is midwintertijd, maar
het hart van Holland popelt van warmte en geestdrift in het
vooruitzicht op de vorstelijke bruiloft, die thans zeer nabij
is en een luisterrijke apotheose zal vormen na maanden van
stijgende feestvreugde. Dat God het Prinselijk Bruidspaar
zegene, opdat het zoo gelukkige begin zich moge voortzetten
in een lange en schoone toekomst Van gaaf geluk.
'Cs
I »>’-
t
VULPENHOUDERS'^’"
1
tvd
0 ia
VOOR SUIKERZIEKEN
VOLLEDIGE VOEDING
„NUTRICIA”
Volgens een schrijven van den I
maarschalk, zou hg naar Nan- De Hertog vatl Wïndsoi
naar Amerlka?
w
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
feN CWOSj.
DERTIGSTE JAARGANG No. 69
Kal Sjek sou
O*
'f
L
m
Sir Anthony Eden
r-
H*
>74
i«t een dag of 50 voor Genua aal blijven,
dan met den Hertog van Windsor en
A
''o
's
1
r
im
SU
L
rto*.
van
>ean
ifoe.
k
u
I
er-
ad.
Stand op Zaterdag lt wr tjb.: TttJI
Vorige stands 7SM
aldus dit bericht, waren en zijn het voorworp
van de meest harde represailles van den kant
der rechtschen. Dertig hunner zijn gefusilleerd.
Onder deze laatsten bevindt zich Mgr. Arln,
aartspriester van Mandragon.
missie zelve Woensdag, ter bestudeering
het antwoord der Spaansche regeering.
kunnen worden uitgewisseld.
Ten aanzien van de kwestie
De Itallaansche koning heeft op voorstel van
Mussolini het Grootkruis van de Orde van de
H H. Mauritius en Lazarus verleend aan Z. Em.
Kardinaal Schuster, Aartsbisschop van Milaan,
Volgens een schrijven van Tajaa
bU hedpn weer te Nanking zUn,
MADRID 18 Dec. (Havas). De gedelegeerde
raad van verdediging der hoofdstad heeft van
middag om 12 uur een communiqué gepubliceerd,
waarin wordt medegedeeld:
Vervolgens beroept de Spaansche regeering
zich op haar recht tot het verkrijgen van alle
middelen, noodig tot bestrijding van de recht-
schen.
PARUS, 18 Dec. (Havas). De Senaat heeft
vanmiddag het wetsontwerp op de verzoening
en de verplichte arbitrage bU sociale conflicten
aangenomen in den nieuwen tekst, welke was
Ingediend door de commissie van handel en
van wetgeving. Blum maakte voorbehoud over
den nieuwen tekst en zeide zich niet te kun
nen binden dien tekst in de kamer te steunen.
Tijdens een brand in een huis aan de 73ste
straat te New York zijn vier menschen in de
vlammen omgekomen. Een vijfde kwam om
het leven door uit een venster van de derde
verdieping te springen.
De Kwo Min Tang publiceert een manifest
aan de natie, waarin de strafexpeditie tegen
Tsjang Soe Liang gerechtvaardigd wordt.
De woordvoerder van den gezant der Sov-
jet-Unle te Sjanghai verklaarde, dat de U. S.
S. R. alle Inmenging in Chineesche aangelegen
heden ontkent.
BERLIJN. 18 Dec. (Havas). De Apostolische
nuntius, Mgr. Orseniao. heeft gisteren «qn on-
derhoud van meer dan anderhalf uur gehad
met Von Neurath. den minister van Buitentend-
sche Zaken.
«Ma
t. In
<tb-
«toe
rijfel
“o»
teds
M»,
MM
term
v
■t
r
r.
Vanmorgen om half negen heeft radio Sevil
la gemeld, dat het aantal dooden der regee
rlngstroepen b(j Boadllla 95 heeft bedragen. De
rechtschen hebben zich meester gemaakt van
15 mitrailleurs en een loopgraafmortler, bene
vens van drie vechtwagens, in een waarvan een
Russisch bestuurder zat, die door een granaat
scherf was gedood.
Interventle-com-
olen ontvangen,
BERLIJN, 18 Dec. >Havas) met het oog op
den deviezentoestand in Duitschland ie het de-
vlezenverkeer In de grensstreken bij verorde
ning nog meer beperkt. De bewoners der grens
streken mogen zich voortaan nog slechts over de
grens begeven met drie Mark asm klein geld per
dag.
ri!
of
in
MET
GARANTIE
tus-
1 ta-
W
het
no-
«r
ua
et
tal
!ft
10
iS
Indien alle Hotels in Den Haag zijn volgeboekt vooi
7 JANUARI
logeert dan te Botterdam In het comfortabele
HOOFDSTEEG TELEFOON 36198 lijnen)
LOGIES MET ONTBIJT vanaf 3.-
250 Kamers - 400 Bedden. Str. koud en warm w,ter
Slechts 38 minuten van Den Haag
De regeerlngstroepen hebben Sien Ya No
op 20 KM. ten Noord-Westen van Slanfoe
bereikt, en de opstandelingen gedwongen
zich terug te trekken. Daarentegen hebben
de regeerlngstroepen in de streek van Hoe
A Slen, ten Oosten van Slanfoe, In afwach
ting van versterkingen hun opmarsch moe
ten opschorten. Voorts hebben regeerlngs-
vllegtuigen een divisie opstandelingen opge
spoord, die zich bevond in het Noodde
SJensi en welker voorhoede te San'
was, op 40 K.M. ten Noorden van SJ
Het Lagerhuis Is hedenmiddag op Kerstreces
gegaan; 19 Januari zal het wederom bijeenko
men.
ten -
hter
drie,
n-
37
•v.
Biscuits.
V- f
ve<iegenwoordigd
til
LONDEN, 18 Dee. (Beater). Ia den loop
van de heden in het Lagerhuis gehouden
debatten over de Buitenlandsche politiek
heeft de mintater van Buitenlandsche Za
ken, Eden, een verklaring afgelegd, waarin
hU O.m. zeide, dat htf vooral wilde spreken
over den toestand in Spanje.
Eden verklaarde in het Lagerhuis, dat Mj op
den duur succes verwacht van de Fransch-
BriUche pogingen voor Spanje. Ook de proble
men van den algemeenen toestand van Europa
acht hU oplosbaar.
Usage Itallaansche onderscheiding voor Z. Em.
Kard. Sehaster, Aartsbisschop van Milaan.
Mist verhindert de krijgsoperaties om Madrid.
Geruchten maken melding ran oneenigheM
onder de rechtschen. De tekst van het Spaan
sche antwoord betrefende het contróle-plan.
te verbaad met heerschende griep zijn te
Zwolle en Wehl de scholen gesloten.
O O
■■-ik
Naar uit Bayonne vernomen wordt, hebben de
autoriteiten te Bilbao een lijst opgesteld van
1300 Basklsche priesters, die trouw gebleven zijn
aan het traditioneele nationalisme en tegen
over de partij van Franco staan. Deze priesters,
der Engelsche
vrijwilligers verklaarde Eden, dat er geen spra
ke van is, dat de Britsche regeering tracht een
wetsontwerp In dezen in te dienen.
Tenslotte ging Eden over op den algemeenen
toestand.
gué, verneemt uit zeer betrouwbare bron,
8at een bloedige slag geleverd is te Tafalla
to Navarre, tusschen afdeeüngen Carlisti-
**e Bequetes en formaties van de Spaan-
•ebe Phalanv Er vielen verscheidene doo
den, terwijl ruim 100 gewonden geteld wer-
den. Marokkaansche troepen van het vreem
delingenlegioen moesten tuaschenbeide ko-
“cn om een einde te maken aan den
strijd.
B|j een vandaag in de staatscourant versche
nen decreet wordt een leger voor Zuld-Spanje
bigesteld, dat onder bevel zal staan van den
Wtkde-generaal Martines Monje. Dit leger
omvat de secties Cordoba, Granada en Mala
la Verder is een hoogere krijgsschool voor of-
Ingesteld,
In haar antwoord op het Fransch-Engelsche
voorstel betreffende bemiddeling en coutróle
zegt de Spaansche regeering om.: „Interna-,
tlonale persoonlijkheid verleenen aan de „auto
riteiten" van Burgos zou beteekenen af te da
len tot het diepste punt van het internatio
nale leven onzer dagen.”
Voorts deelt deze zender mede, dat te Boadll
la eenlge gevangenen gemaakt zijn, die ver
klaard hebben, dat het opperbevel gevoerd werd
door een Russisch officier, die kortgeleden te
Madrid Is aangekomen. De rechteche luchtstrijd
krachten hebben Madrid intensief gebombar
deerd, waarbij een regeeringstoestel neergescho
ten werd.
Een linksche aanval in Guadalajara is mis
lukt.
Op last van Kardinaal Schulte. Aartsbisschop
van Keulen, zullen voortaan In alle kerken na
iedere H. Mis of andere godsdienstoefening
bijzondere openbare gebeden worden verricht
Troepentransporten der opstandelingen zijn I voor het behoud van de Bijzondere School in
veelvuldig tusschen Slanfoe en Wel Nan. Duitschland.
De aanvoerder der Mongolen, vorst Te Wang,
en Sjo Sjln Hal, die met de provinciale regee
ring van Soel Joean strijd voeren, hebben op
het bericht van Tsjang Kal Sjek's gevangen
neming uit solidariteit terstond de vijandelijk
heden gestaakt.
De Japansche minister van Buitenlandsche
Zaken, Arita, zeide den Chlneeschen ambassa
deur, dat de Japansche regeering voornemens 1/
haar' politiek van aandachtig afwachten voort
te zetten. Arita deelde den ambassadeur verder
mede, dat de Japansche regeering de ontwikke
ling van den toestand met ernstige bezorgdheid
gadeslaat, daar deze van grooten invloed Is
voor Japan.
Arita zeide nog, dat de Japansche regeering
verwacht, dat de Chineesche regeering de meest
doeltreffende maatregelen tegen iedere gebeur
lijkheid néémt, daar de bolsjewlseering van Chi
na zoowel de veiligheid van Japan als den vrede
in Oost-Azlé in gevaar zou brengen.
Het republikeinsche opperbevel. aldus
wsrdt verder medegedeeld in dit communi-
De hulp aan de rechtachen verleend, zou vol
doende zijn voor een vertverpen van het con
troleplan door de Spaansche regeering. Des
ondanks aanvaardt zfj het, maar wijst er te
vens op, dat zich ernstige gebreken in het plan
bevinden: het zou in de eerste plaats een con
trole moeten omvatten over de Portugeesche
havens. De regeering behoudt zich het recht
voor alle bijzonderheden van het ontwerp-plan
te bespreken.
De subcommissie van de non-lnterventle-
commissle zal Dinsdag bijeenkomen en de com-
van
Ofschoon deze moeilijk is en de problemen
scherp zijn, zijn zij geenszins onoplosbaar.
Spr. is van meening, dat de Britsche posi
tie In Europa zeker beter Is dan een jaar
geleden, en dat Is niet zonder belang voor
het behoud van den vrede. Een andere fac
tor, die niet uit het oog verloren moet wor
den, aldus Eden, is de groote hartelijkheid
van de Fransch-Engelsche betrekkingen,
welke te belangrijker is, daar zij niet ex
clusief is en omdat wij duidelijk te ver
staan hebben gegeven, dat ons doel is en
blijft een Europeesche regeling tot stand ts
brengen.
Het tragische bombardement van de wijken
Cuatro Gaminos en Tetouan de las Victorias
stelt de noodzakelijkheid in het licht van de
evacuatie uit Madrid van minstens dat deel
der bevolking, welker woningen gelegen zijn, in
de „oorlogszone".
Sinds 31 November hebben 350.000 personen
Madrid verlaten. Het gaat hier echter niet al
leen om de Madrllenen, maar ook om de vluch
telingen uit de in handen der rechtschen ge
vallen provlndeA
Eveneens heeft men schikkingen getroffen te
Madrid om de bewoners van de „oorlogszone”
die de hoofdstad niet willen verlaten, over te
brengen naar minder gevaarlijke wijken
Niettemin Is de toestand diep onbevredigend.
Wij zoeken eenlge middelen om het niet-inmen-
glngsaccoord te verbeteren, en uiteraard zou de
beste methode de een of andere contróle zijn.
Uit goede bron wordt vernomen,
Ting Wen een verklaring van TSjang Kal Sjek
naar Nanking zou hebben gebracht, waarin
deze zegt, dat het hem zeer pijnlijk zou treffen
de oorzaak te zjjn van een burgeroorlog op een
oogenbllk, waarop de nationale vereenlglng ver
werkelijkt moet worden tegen het gevaar uit
het buitenland.
Tsjau Tal Wen. de gouverneur van Sjanst, Is
naar Slanfoe vertrokken, teneinde deel te ne
men aan een verzoeningspoging.
De voorzitter van de z
watato^ordt^medewderid, dat Foton vrijwil
ligers zal beletten naar Spanje te gaan. Tevens
wordt mededeeling gedaan van de maatregelen,
die Polen heeft genomen om over zee en door
de lucht verzending van oorlogsmateriaal naar
Spanje te verbieden.
Hitler heeft vandaag voor het eerst den zaak
gelastigde van Franco, Alvarez de Estrado,
ontvangen en zich langer dan een uur met
hem onderhouden. Gedurende de afgeloopen
week heeft de zaakgelastigde verscheidene be
sprekingen gehad, vooral met den minister van
Buitenlandsche Zaken, von Neurath.
Ten aanzien van de evacuatle-facillteiten,
zijn belangrijke vorderingen gemaakt, en in een
enkel deel van Spanje worden wekelijks 200 per
sonen geëvacueerd, sinds eenlgen tijd.
Het zou mfj verbazen, aldus Eden, wanneer
in totaal het aantal uitgewisselde gevangenen
geen getal van 5 cijfers vormde.
Een der meest vruchtbare resultaten is ver
kregen in het Noord-Westen van Spanje, waar
tengevolge van een reeks overeenkomsten aan
zienlijk minder bitterheid heerscht tusschen
Burgos- en de Basklsche regeering, dan tusschen
Burgos en de Spaansche regeering.
Op grond van het In dezen verrichte werk
zijn verscheidene honderden burgers reeds ult-
gewlsseld en spr. hoopt, dat binnenkort nog
weer 4000 personen op Britsche schepen zullen
'j
I
E J
wu Zijn van oordeel, aldus spr. datjhet
de plicht Is van alle naties bulten den strUfi in
Spanje te'blijven en het Spaansche volk te ver
oorloven zijn reeds voldoende tragische moei
lijkheden op eigen wijze te regelen.
De nlet-lnmenging heeft niet aan onze ver
wachtingen beantwoord, maar ik geloof, dal een
opzegging de oorlogsgevaren dichter bij zou
brengen voor Europa.
Van de grens wordt gemeld, dat een Spaan
sche deserteur, die er in geslaagd was de rivier
La Nivelle over te steken om de wijk te ne
men in Frankrijk, het mikpunt geweest ia van
een levendig geweervuur van den kant van de
Spaansche rechteche functionarissen, terwijl
de man zich reeds op Fransch gebied bevond.
HIJ werd ernstig gewond door Fransche douane
ambtenaren opgenomen en naar een zlekeui.uis
overgebracht. o
Het ..Berliner Klrchenblatt" publiceert een
statistiek, waaruit duidelijk blijkt, dat de
nieuw-heidensche bladen in Duitschland hun
oplage in den laatsten tijd belangrijr zien stij
gen. De juiste cijfers zijn daarvan precies be
kend. omdat ieder blad dat advertenties op
neemt, verplicht Is het gecontroleerde oplage
cijfer In ieder nummer te vermelden, waarbij
tevens afgedrukt moeten worden de namen der
redacteuren, die voor den inhoud van de ver
schillende rubrieken verantwoordelijk zijn.
Het blad van Generaal Ludendorf „Am hei
ligen Quell Deutscher Kraft" zag het aantal
abonnés stijgen van 34.000 tot 72.000. Het
weekblad „Durchbruch” steeg van 2500 tot
16.888 exemplaren. Het beruchte blad van Ju
lius Streicher heeft een oplage van 486.000
exemplaren, het Schwarze Korps 337.825. De
S. A. Mann heeft bijna een half millloen abon-
né’si
Daartegenover gaat de katholieke pers, In-
dlen daar nog sprake van kan zijn, steeds In
aantal abonné’s achteruit.
ROME, 18 Dec. (Havas) De ..Popolo dl
Rttna” verneemt uit Genua, dat het aan mevr.
Ellys Pringle, een Engelsche, toébehoorende
jacht Verona” uit Cannes is aangekomen en
dat het een dag of 50 voor Genua zal blijven,
en dan met den Hertog van Windsor en
mevr. Simpson aan boord naar Amerika zal
vertrekken.
Uit Cannes wordt gemeld, dat mevr. Simpson
nog altijd daar verbluf houdt.
Volgens het D.N.B. zou de Hertog van Wind
sor een invitatie hebben aangenomen, om de
Kerstdagen op het slot .Bonnberg” in Oosten
rijk by aartshertog Anton von Habsburg en
diens echtgenoote door te brengen.
Op het slot Enzesfeld bU Weenen heeft de
Hertog van Windsor vanmorgen 17 persfotogra
fen ontvangen en hun toegestaan een foto van
hem te nemen. HU hoopt, dat hU hierdoor ein-
delUk ontslagen zal zUn van de vervolging door
dat Tsjang I de persfotografen.
1 De publicist Myles Lasker heeft tegenover
persvertegenwoordigers v*rkiaard, dat hU na
mens een Amerikaansch syndicaat Lord Brown
low heeft opgebeld, om hem te vragen den ge
wezen koning van Engeland een millloen dol
lar te willen bieden voor zUn memoires.
Als Glutenbrocd, 3escnu-t Meel. H uervlokken
Suikerarme melk Ra ■>m
In alleplaa’sen
Er valt niets te melden van het Madrileen-
sche front, waar een dichte mis^alle operaties
volkomen verhindert. De regeerlngstroepen zUn
tot den aanval overgegaan op verscheidene
Punten van het front ten Zuid-Westen van
Madrid.
De belangrUke stelling der rechtschen Mora
de Toledo is bU verrassing aangevallen. De
rechtschen moesten zich hieruit' terugtrekken
met achterlating hunner dooden.
Voortgaande legde Eden er den nadruk op,
dat de Fransch-Engelsche regeeringen niet ver
wachten, bU haar eerste poging reeds als re
sultaat te krijgen, dat de bemiddeling, hetzij in
Spanje, hetzij in Europa, gunstig wordt ont
vangen. Zij zijn echter voornemens deze zaak
voort te zetten en misschien zullen baar po
gingen tenslotte beloond worden.
NANKING, 18 Dec. (Reuter). De
vijandelijkheden die door de Nan-
king-regeerins geopend zijn tegen de
opstandelingen, die Tsjang Kai Sjek
gevangen hebben genomen, zijn opge
schort op bevel van Tsjang Kai Sjek
zelf. De generalissimus heeft in een
schrijven gezegd: Voor zoover ik
weet zal ik Zaterdag te Nanking ko
men. Dit schrijven is per vliegtuig uit
Sianfoe gekomen en gericht aan Ho
Ying Tsjin, den commandant van de
zeventien divisies, die tegen de re
bellen worden samengetrokken.
Tot dusverre was dat bedrag op tien Mark
gesteld. Een deviezenpaspoort Is ingesteld.
Met ingang van 1 Februari moeten grensbe
woners, die in het buitenland werken, twee der
den van het tractement in devieaen op ce Rijks
bank deponeeren. indien zU in buitenlandaén
geld betaald worden. Buitentenders, die in de
grensstreek werken en in Dultsch geld betaald
worden, kunnen hun marken slechts In buiten
landsche deviesen omwisselen tot een bedkag
van 300 mark per. maand, in plaats van 300
mark, zooals tot dusverre het geval was.
