Dr. Sun Yat Sen leeft
nog
DREIN DRENTEL EN PIET PRIKKEL
G
3
I
w^Aaal wui dan Aaq
F 250.
Wie doodde
Marco Graffi?
8
hoewel hij reeds in
1925 STIERF
DE VERDEDIGING VAN
HET ALCAZAR
s
Aï F ABONNÊ’S F 750.- verlies van belde armei^belde beenen at belde oogen F 750.- dSodSjk^’ïn^
'4
I
AIS
RIJ
I
■i
WOENSDAG 23 DECEMBER 1936
f
Rudolf Timmermans
Komst van den Priester
De Ambrosiana
e
70
BAK
I E S
Openluchtspel te Breda
et.
iet
iet.
iet
et
et.
I
I
Ook thans oefent hij
invloed uit
Lotgevallen en indrukken op
boeiende wyze beschreven
„U kent mij
toch?
2H2
BE
L
ORANJE BOVEN
Zijn mausoleum is niet een graf,
maar de verblijfplaats van
zyn levenden geest
1
I
ij
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERUJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
9
I o - ól
't
i
een barsois
4
*4-
i et
47
gedi
90”
HOOFDSTUK V
Het notitieboekje
(Wordt vervolgd)
gan!
rust
Mig
JUS
Drie prachtjongens, en alle drie
kunnen wielrtjden
Ze waren nog niet aan den voet van den zandheuvel gekomen
of de brand nam een geweldigen omvang aan. be vlammen
sloegen flink uit. 't Ergste was echter nog, dat de hoteldirec
teur ter eere van Piet en Drein een geweldigen hoop vuurwerk
had ingekocht, dat dien avond zou worden afgestoken.
i ft
i II
de kelders moet
[Uk. Honger, duis-
voortdurend drel-
en
1.
vróuw hier in de stad, bij wie ze gewoond heeft
die weet misschien waar ze ergens is. Maar
tk weet nog. wat ze op den laatsten avond van
haar optreden tegen me zei: Signor, zei ze, ik
heb mijn laatste lied gezongen, Carpetto! Hoe
jammer was dat. Ik had haar voor nog één
sélzoen meer dan duizend pond in Engelsch
gpld willen uitbetalen, Signor Doctor.”
'Q^aye kreeg het adres en ging naar het aan
huis. Daar vond hy een oude vrouw,
die zoo weinig van zijn Itallaansch gestamel
verstond, dat hy eerst de hulp van een tolk
moest gaan Inroepen.
De vrouw luisterde ernstig naar alles, wat
Graye haar vertelde en gaf ten slotte een even
ernstig antwoord aan den tolk. En Graye kon
scherp toeluisterend haar antwoord verstaan:
.JBignor, er is maar één mensch, die weet waar
de Signorina nu is en dat is een oude priester,
die leeft in het klooster van San Lorenzo. Men
noemt hem den Abbate Parent!.
man,
rech-
Aon de hoctometer-
polen mot oranje
koppen kunt u zien,
dat a op een voor-
rangswag rijdt.
Sedert gerulmen tijd bestaan plannen, om in
Breda bet spel: „Het Sacrament van der Nleu-
wervaert" op te voeren.
Het staat thans vast, dat bet spel van Smeken -
op de Groote Markt zal warden opgevoerd met
de Oroote Kerk als achtergrond.
Breda, het eeuwenoude middelpunt van de -
vereeiing van het ,JH. Sacrament van der
Nleuwervaert” eigent zich al bijzonder voor de
opvoering van dit Middeleeuwsche spel.
De regie zal in handen zijn van den beken
den Vlaamschen auteur en regisseur: Anton
van de Velde.
„Weet je wat”, zet Piet, „we maken gauw buiten
komen. Als t soms een ramp wordt, zijn er tenminste twee
menschen gered. Iki zoo holden ze door de hoofddeur naar
buiten en daar riepen ze zoo hard ze konden: „Brand, brand.”
Nauwelijks had het vuur de kisten met vuurwerk bereikt, of
daar begon t feest al.Sterretjes, donderbussen en kleurige
molentjes vlogen en spetterden door de lucht, dat het een lust
was om te zien. De vuurwerkstukken ontploften by tien tegeiyk.
■J
te hebben, was hU er van overtuigd, dat deze
theorie niet juist kon zijn en met een feilloos
instinct voelde hy de ware reden van Lady
WargraVe’s bezoek aan Dt Spada. zy was daar
naar toe gegaan, vermoedde hy, toen hy zorg
vuldig alle mogdlykheden en waarschyniyk-
heden van het geval nog eens naging, in de mee-
nlng, dat Marco Graffi nog leefde en dat ze dien
daar vinden zou. In plaats van hem echter,
had ze zyn opvolger Dl Spada gevonden en deze
was onmlddeliyk begonnen met chantage up
haar te plegen, door haar te dreigen met be
kendmaking aan de politie. Hiervan had Wirles
combe door een enkel feit zekerheid gekregen.
Toen hy Lady Wargrave op grond van het ar-'
restatiebevel, dat op den dag na haar vlucht
door den Coroner uitgevaardigd was. in hechte
nis had genomen, had hy t bureautje, dat hy in
het boudoir in het kasteel van Ashendyke vond,
doorzocht en daarin het bundeltje krantenuit
knipsels gevonden, dat ze van haar eerste be
zoek aan Dt Spada in het Austelltz Flatgebouw
had meegebracht. Dl Spada was klaarbiykelyk
een num, die van orde en methode hield. De
uitknipsels, afkomstig van verschillende cou
ranten, waren allemaal netjes op orde gelegd
en met zorg in een schrift geplakt, in een zoo
danige volgorde, dat ieder, die ze zoo doorlas,
volledig op de hoogte kon komen van het ver
loop van de zaak-Graffl. Van het oogenbllk af
dat er het eerst in de kranten melding van
was gemaakt, tot aan den tyd, dat er niets
meer over was verschenen, omdat niemand er
Iets meer van vertellen kon. En in dit schrift,
dat zoo keurig in da juiste volgorde was volge-
haal verteld had. Het mocht misschien voor
veel menschen vreemd lyken, dat ze in deze
dagen, nu er zoo'n direct contact was tusschen
de verschillende landen, nu er zooveel kranten
waren en het nieuws door reizigers zoo snel
verspreid werd, van haar grootvaders dood ge-
heal onkundig was gebleven. Maar voor Wir
lescombe. een man van vyt en twintigjarige
ondervinding, stak daar niets vreemds in. Hy
vond het niet moeiiyk te gelooven, dat een
jonge vrouw, die in vreemde landen van de
eene stad naar de andere trok, zooals zy toegaf
gedaan te hebben, die zich bewoog in kringen,
waar men alleen belang stelde in beroepsaan
gelegenheden, weinig of niets had gehoord van
wat er gebeurd was in het land, waar zy van
daan kwam. Ook was het niet waarschyniyk,
dat zy en haar vriendin, als ze al ooit een En-
gelsche krant gezien zouden hebben, er ook
maar vyf minuten aan zouden hebben besteed.
Wirlescombe geloofde, dat Lady Wargrave van
het begin tot het eind even onschuldig was aan
het geval als hy zelf.
Maar waar moest men dan den werkeiyken
moordenaar zoeken?
Wirlescombe had, nadat hy van Lady War-
grave's bezoeken aan Lucien Di Spada in diens
flat had gehoord, wel eens gedacht, dat er een
zekere verstandhouding moest zyn tusschen haar
en den man, dien ze die bezoeken bracht. Dat
Di Spada iets met den moord moest uit te
staan hebben, en dat zy vrywilllg of onvry-
willig aan het feit medeplichtig moest zyn ge
weest.
Maar na de zaak nog eens ampel overwogen
plakt en gesystematiseerd, dat er zelfs aan het
eind een inhoud in stond, prykte Dl Spada's
naam als die van den eigenaar. Op het eerste
blad stond een eenvoudig geteekend ex libris
van hem en in den bovenhoek van den bin
nenkant van den omslag, was zyn naam en
adres geschreven. En Wirlescombe doorzag alles
met een zeldzame intuïtie. Dt Spada had om
twee redenen deze verzameling uitknipsels aan
Lady Wargrave gegeven. Op de eerste plaats om
haar duldeiyk te maken, hoe zwaar de verden
king was, die op haar rustte, en op de tweeds
plaats om haar er volkomen van op de hoogte
te stellen, van wat men redeiykerwys verwach
ten kon, dat gebeuren zou, als hy naar ds
politie ging en zou vertellen, dat de boven ver
denking staande kasteelvrouwe van Ashendyke
de verdachte en veel gezochte Gemma Graft!
was.
Maar één vraag bleef dan toch nog onbeant
woord. Wie vermoordde dan wel Marco Graffi?
En op deze vraag moest een andere volgen,
die, zooals Wirlescombe voelde, even belangryk
was als deze: Wie vermoordde den onbekende,
die gelogeerd had in Hotel Aldobrandlnl? Wie
had Marco Graffi bezocht in den nacht van
den dikken mist? Wiens iyk was het. dat ae
gevonden hadden in dat leege huls in Soho?
En daar was nog een derde vraag. Welk ver
band lag er tusschen den moord op den onbe
kende en dien op den ouden leeraar in talen?
nooit deze vesting verlaten om ons aan de
handen der vyanden over te leveren. En wan
neer de mannen sneuvelen, zullen wij naar de
wapenen grijpen.”
Camarasa is bleek geworden. Na alles, wat
hij gezien heeft, had hy nauweiyks een ont
kennend antwoord op zyn vraag verwacht. HU
staat verstomd over zooveel moed.
pe tyd is voorby.
Camarasa gaat heen, de blinddoek voor.
Aan de Puerta de Carros neemt men den
doek weer van zyn oogen en hy keert terug
langs denzelfden weg als hy is gekomen.
De ongewone stilte van den dag wordt dan
opeens weer wreed verstoord door het gebulder
eer kanonnen. Maar de bezetting van het Al
cazar ziet moedig de toekomst tegemoet. In
dien noodig zullen zy het offer van hup leven
voor het vaderland brengen.
dér dan een kwartier lang zat Jimmy
'Pegflie op één punt te staren. Dat punt
was het bekoorlyk gezicht van een ele-
dame, die een paar tafeltjes van hem af
.haar koffie dronk en blijkbaar iemand
„Aangenaam, mynheer Pegflie, maar.... ik
herken u in geen geval.”
„Dat is sterk," jjing Jimmy onverstoord ver
der. „herinnert u zlch niet.... het vorig jaar
heb ik kennis met u gemaakt te X. U had toen
zoo'n prachtlgen barsois by u.”
.Kijk eens,” trachtte de dame hem te over
tuigen, „dat- moet een vergissing zyn. Ik ben
nog nooit te X. geweest en aan een barsois
heb ik altyd een hekel gehad.”
„Werkeiyk?". zei Jimmy enthousiast en hy
ging zitten. „Ik vind ook, dat ze eigeniyk on
uitstaanbaar zyn. Zulke lange poolen, en zoo
mager zyn ze. nietwaar?"
.Dat ben ik niet met u eens," weersprak de
dame, „ik vind ze juist elegant, maar ik kan
niet uitstaan, dat men overal in huls hun ha
ren vindt, op kussens, op het tapyt...."
„Volkomen waar," onderbrak Jimmy, „en
aan dat eeuwige geblaf en gejank, dat wer-.t
op je zenuwen, vooral daar u zeker heel muzi
kaal bent?”
Wirlescombe verliet na het vooronderzoek
het gebouw in Bow Street in een toestand van
de grootste verbazing. HU geloofde niet aan
Lady Wargrave’s schuld. Hy durfde zelfs de
veronderstelling niet wettigen, dat ze ooit iets
van den moord op haar grootvader geweten had.
Nadat hy gehoord had, wat ze op de zitting
vertelde, was hy er van overtuigd geweest, dat
ze een eeriyk, oprecht, en volkomen waar ver
te hebben Ingewonnen, stevende Graye, met de
namen van de directeuren van een half dozyn
van de voornaamste cabarets van de stad op
een lystje in zyn zak, weer de stad in. En by den
eersten den besten waar hy terecht kwam, had
hy al succes. En hy trof het des te meer, daar
de directeur, by wlen hy werd binnengelaten,
een beetje Engelsch sprak. Dit heerschap maak
te groote gebaren zoodra Graye de foto voor
hem neerlegde.
.Kent u die dame. Signor?" vroeg Graye.
„Haar kennen? En heel goed zelfs zeker!
KUk hier, Signor,” hy trok een la open en
liet Graye een half dozyn foto’s van Ottilia
Mono zien „wel zeker, hier is ae nog eens,
en nog eens, en nog eens een heeleboel
keeren. zy teekent daar op dat portret als
Ottilia, Signor, maar haar tooneelnaam was, in
dat eene seizoen, toen zy hier gewerkt heeft
tenminste, Adelina Di Bramante. Wie weet hoe
ze werkeiyk heette, en wat komt het er op aan?
Maar kyk eens wat een stil, droef gelaat dit is.
Signor. Zoo was ze altyd in het particuliere
leven. Maar op het tooneel een en al leven,
een en al beweeglijkheid en temperament. Dan
was ze heel anders. Ja, een kort seizoen van
groeten roem, en toen ja, toen is ze ver
dwenen, als de rook van mUn sigaar.”
„U weet dus niet, waar ze is Signor?"
„Evenmin als ik de namen weet van de men
schen, die ginds in Pompei begraven liggen.
Toen haar contract afgeloopen was, is se ver
dwenen. Dat is nu vyf jaar geleden. Ze was een
zeer kalm meisje, en leefde als een kluizenares.
Maar ik kan u wal het adres geven van een
dat werkelijk?" vroeg se met
duideiyke belangstelling.
Beslist," verzekerde hy haar, overtuigd ein
delijk haar zwak te hebben gevonden. „Mis
schien." zoo vervolgde Jimmy. Xan ik u hier-
by van dienst zyn Ik ben met een dér meest
vooraanstaande filmregisseurs en producers
zeer bevriend."
„Wat een gelukkig toeval," glimlachte de
dame allerinnemendst. „Wie is hy. als ik vra
gen mag?”
„Abel Moyce.” zei Jimmy.
.Ach." antwoordde de dame teleurgesteld,
„geeft u zich dan geen moeite. Die heeft mC
eens zóó in myn gezicht geaegd, dat ik voor
de film zelfs geen kruimeltje talent bezit.’
Jimmy Pogflie sloeg in zyn verontwaardiging
met de hand op tafel en hy schold met geest
drift: „Zoo’n prutser, zoo’n nul! Hoe komt hU
er bij! Maar hy heeft misschien heelemaalgeen
notitie van u genomen en is nooit eens met u
in aanraking geweest?”
„Toch wel,” antwoordde de onbekende
achoone met een betooverenden glimlach, .AU
Is namelUk myn verloofde, weet u!”
*>p^oen dezer dagen maarschalk Tsjang Boe
I Liang zich tot tolk maakte van zyn tegen
A de regeering van Nanking muitende gene
raals, formuleerde hU een aantal eischen, waar
van er een was, dat de beginselen, die Dr. Bun
Yat Ben aan het volk van China had voorgc-
houden, beter zouden worden toegepast. Van
psychologisch standpunt bezien, speelde de
maarschalk hiermede geen lage troef uit, want
nog steeds heeft het Chlneesche volk den
grootsten eerbied voor Dr. Sun Yat Sen, hoewel
deze groote leider reeds in 1925 stierf. Voor het
Chlneesche volk is Sun echter geen doode. Ei
ken Maandagmorgen wordt zyn testament in
alle Chlneesche ryksgebouwen voorgelezen, voor
zijn beeltenis worden voor den aanvang van
iedere vergadering drie buigingen gemaakt, en
zUn mausoleum is een der indrukwekkendste en
meest bezochte gebouwen van het Nieuwe
China.
Wanneer men van Nanking uit rUdt in de
richting, waar de kale toppen van het Purpcr-
gebergte zich verheffen, volgt men den weg,
langs welken eenige Jaren geleden het stoffe
lijk overschot van China’s natlonalen held, om
geven door honderdduizenden van zyn aanhan
gers, naar zyn laatste rustplaats werd gedra
gen. Reeds vijf eeuwen geleden hadden de kei
zers uit de Mlng-dynastie deze heuvelachtige
streek tot hun graf gekozen. Aan den voet van
den eersten berg ligt, breed maar eenvoudig,
een kolos van steen, rood geschilderd, het
hoofdgebouw van den grafkelder der keizers.
Eens voerde een weg, waarvan sommige gedeel
ten, niettegenstaande het gras, dat er op ge
groeid is, nog zichtbaar zyn, van de poorten
der stad naar de graven. De laatste duizend
meter van dezen weg worden geflankeerd door
steenen figuren, meer dan levensgroote beelden
van menschen, pasuden, olifanten en andere
wesens, die aan weerszijden de wacht houden.
Sage en bygeloof hangen rond deze figuren den
geheimzinnigen mantel der eeuwen, want hun
ouderdom is indrukwekkend.
De graven van de Ming-dynastle vindt ech
ter slechts degene, die ook aan het oude zyn
aandacht schenkt. Nieuwe, goed onderhouden
wegen voeren thans, onverschillig voor de plan
nen der ontwerpers van eeuwen geleden, langs
nieuw aangelegde beplantingen naar het voor
plein van den geweldigen trappenbouw van het
mausoleum van Syn Yat Ben, waarvan het
stralende wit en de gigantische bouw de oude
Ming-graven in het niet verzinken laten.
Wanneer men het oude en het nieuwe Nan
king kent, en weet hoe ongeloofeiyk veel moeite
de Chlneesche regeering heeft met het onder
brengen van haar troepenmacht, om nog niet
te spreken van het gebrek aan gebouwen voor
da departementen en andere noodzakeiyke
diensten, kan men zich niet voorstellen, hoe de
regeering wel enorme bedragen voor dezen
prachtlgen bouw beschikbaar kon stellen.
Lenln, de grootste revolutionnair van een
land met toch ook een Aziatischen inslag, ligt
opgebaard in een klein, eenvoudig gebouwtje
voer de poorten van het’Kremlin. In zyn stille
onbewogenheid, in het geheimzinnig licht van
de doodenkamer, begeestert zUn stoffeiyk over
schot nog dagelijks duizenden voor de idee der
Russische revolutie. Waarom dan richt China,
het land, dat reeds duizenden jaren volgens
democratische beginselen geregeerd wordt, voor
zUn grooten revolutionnair, die de armoede des
volks toch zoo goed kende, een grafmonument
op, geiyk er nauweiyks een tweede op heel de
aarde gebouwd is?
Het Wtesten geeft aan zyn groote dooden een
rustplaats, en wenscht hun den eeuwigen vrede.
ZU, die achter bleven, gedenken hun werken en
hebben aan hun graf de overtuiging, dat deze
biyven bestaan en hun invloed biyven uitoefe
nen, doch dat de doode zelf rust, zy wyden aan
zyn nagedachtenis monumenten, die dlkwyis
worden opgericht ver van de plaats, waar zyn
Schaam rust, en eeren zyn naam.
Het Confucianisme, de godsdienstige opvat
ting in China is echter anders! Hier leeft de
doode verder voort. ZUn stoffeiyk overschot.
zUn afbeelding, zyn stamboom en nog veel meer
zyn de media, welke de nabestaanden met hem
en zUn voorvaderen biyven verbinden. Hier is
de dood slechts een gedenkwaardige gebeurte
nis in het bestaan van een mensch, die onein
dig is. Daarvandaan dus de zorg, die China
heeft voor den cultus van een zyner grootste
maatschappy-vernieuwers, waarbV nog komt de
Confuciaansche opvatting, dat hooggeplaatste
verdiensteiyke Staatslieden door den Staat on
derhouden en geëerd moeten worden, by hun
leven zoowel als na hun dood.
Ook het tydstip, waarop Dr. Sun Yat Sen ten
grave werd gedragen, doet zyn invloed gelden.
Den grootsten stoot aan hun revolutlonnaire
ideeën gaf de dood zoowel van Lenln als van
Sun Yat Sen hierdoor, dat hij in ae politiek
meest gunstige periode viel. Moskou en Nan
king richtten voor hun nationale helden de
1 wks nog geen elf uur en het restaurant
had weinig besoekers. Verveeld bladerde de
dame in een tydschrlft. Jimmy Pegflie vond
liaar een schoonheid. HU vergat zUn koffie en
ryn krant, hy bleef onveranderd zitten staren
naar de dame, die echter niet de minste notitie
van hem nam en zich van zUn aanwezigheid
niet bewust was of in het ander geval, deze
volkomen negeerde. <-•
Jimmy overwoog, dat de dame niet oud ge
noeg was om getrouwd te zyn en volgens de
zelfde subjectieve diagnose was het te vroeg
om een verloofde te ontmoeten. Bovendien
prikkelde haar onverschilligheid hem tot da
den: hy moest met haar kennismaken.
Als Jimmy iets in zyn hoofd haalde, zette hy
door en hield hy vast, ah een fox-terrier! Zon
der meer stond hy op. ging regelrecht naar de
bekooriyke dame, groette met een beschaafde
buiging en set met een stralend gezicht:
„Wat een geltikkig toeval. u hier te treffen,
mevrouw. U kent my toch nog wel?"
De dame zag Jimmy verbaasd aan, dan
lichtte er spot in haar oogen en met een aller-
Uinemendsten glimlach antwoordde as: ,Ik ge
loot, dat u zich vergist. Ik ken u in het ge
heel niet."
.Nee maar." lachte Jimmy spontaan, „u kent
my natuugiyk wel. Ik ben immers Jimmy
PegflieJimmy Pegflie."
geweldige evolutie aan.
By het indringen van het Westen in het RUk
van het Midden moest het volk immers vroeg
of laat tot de ondervinding komen, dat China
bedreigd werd door krachten, tegen welke de
oude geesteiyke en materieele middelen van
het Oosten niet bestand waren. Dit besef gaf
voedsel aan een groeiend verzet tegen bepaalde
maatregelen van de regeering, welk verzet ten
slotte losbrak onder den schyn van religieuze
motieven. In werkelykheid was dit de stryd van
het door het gevoel samengebonden, maar nog
niet georganiseerde nieuwe tegen het oude. Het
is logisch, dat menschen, die de politieke me
thoden, de krygstechniek en de zeden en ge
woonten van het Westen niet kenden, ook de
diepere oorzaken van het verval van China niet
vermochten te pellen. Hiertoe waren slechts
eenige knappe koppen in staat, die zelf in het
buitenland studie gemaakt hadden van het
Westen, en de beteekenls van verscheidene zy
ner instellingen meer of minder begrepen.
Ben groep van dergelUke Chineezen verbond
zich in het Jaar 1893 tot een vereeniging tot
wederopbouw van China, de Hsing Chung Hul.
Hun leider was Dr. Sun Yat Sen. ZU organiseer
de een opstand tegen de regeering, die echter
mislukte. Dr. Sun Yat Ben vluchtte naar Ame
rika en organiseerde omstreeks 1906 revolu
tlonnaire congressen te Brussel, Beriyn, Parijs
en Tokio. Uit de geheime vereeniging Hslng
Chung Hul kwam, in samenwerking met andere,
dergeiyke groepen, de’ Tung Meng Hui voort, de
latere Kuo Mintang, of Nationalistische party.
Met de revolutlonnaire beweging van 10 Oct.
1911 begon de openiyke werkzaamheid der tot
dan toe geheime politieke vereeniging als party.
Dr. Sun Yat Sen werd tydeiyk president. De
eigenlyke macht in het land werd ook toen
reeds! echter uitgeoefend door de generaals,
die elkander ook toen reeds! onderling be
streden, In 1920 riep de Kuo Mintang te Kan
ton een tegenregeering uit’ met Dr. Sun als
president. In 1924 kwam een grondige reorga
nisatie der party tot stand, en in 1925, toen haar
geesteiyke en politieke macht grooter was dan
ooit tevoren, stierf de leider.
Dr. Sun Yat Sen wordt door de Chineezen
niet alleen geëerd ais groot geleerde en voor-
treffeiyk kenner der Chlneesche klassieken,
maar ook als een politicus, die de massa wist
aan te vuren met alle middelen, waarvoor Oost-
Azlaten gevoelig zyn. HU wordt ons niet ge
schilderd als een man, die zoozeer in zyn denk
beelden opging, dat hy niet tot concessies be
reid zou zUn geweest. Het was hem onverschil
lig of de stemming, die hy aantrof, zich voor of
tegen de oud-Chlneesche opvattingen van recht
en biliykheld verklaarde, wanneer hy slechts
wyzen kon op het groote einddoel: een mach
tig, nieuw China, dat geiykgerechtlgd onder de
volkeren van het Oosten en het Westen der
aarde zou staan.
Zoo was Dr. Sun Yat Ben de leider van eer.
volk, en oefent hy nog thans zyn invloed uit,
wan? in zyn mausoleum ziet China niet een
graf, maar de verblyfplaats van zUn levenden
geest. Het aantal treden naar dit mausoleum
neemt geen einde. Het is, alsof ieder bezoeker
er nog eens aan herinnerd moet worden, welken
stellen, moeiiyken weg het revolutlonnaire Chi
na gedurende de dertig Jaren, dat Dr. Sun Yat
Sen er voor gewerkt heeft, moest gaan, voordat
men het gebeente van den gestorven leider naar
dit machtig bouwwerk droeg. Het mausoleum
werd gebouwd met de middelen en de techrflek
van het Westen, doch de vorm is Chineesch.
In de gedachtenishal staat levensgroot het beeld
van den meester. De kransen, die gezanten van
de volkeren der aarde hem gewUd hebben, om-
sluiten de ruimte. Achter ijzeren deuren staat
de Sarcophaag. En als men zich omkeert en
door de open poost naar buiten ziet, kUkt men
van deze hoogte ver over het onafzienbare land.
China heeft wyde perspectieven, in zyn
land.... en in zijn historie!
T-x r. Rudolf Timmermans, een ooggetuige
1 van de heldhaftige verdediging van het
Alcazar te Toledo heeft zUn lotgevallen
en indrukken op boeiende wyze beschreven in
een boek, dat by het Verlag Otto Walter A. O.
Olten und Konstanz, dezer dagen is versche
nen. Wy ontleenen er het volgende hoofdstuk
aan.
By de eerste ochtendschemering beginnen de
kanonnen den 12den September wederom hun
moordend vuur. Granaten suizen door de
lucht en wanneer zy inslaan klinkt een doffe
slag in de kelders van het Alcazar. De vrou
wen zyn byna verheugd, want nu hooren ze
niet meer het boren in de rotsen, dat In de
stilte van, den nacht zoo onheilspellend klonk.
Eerst was‘het een niet te deflnleeren, aanhou
dend geluid, dat langzamerhand sterker werd.
Men vroeg den officieren, wat dit geluid toch
beteekendf, doch de officieren ontweken zoo
lang mogeiyk elk antwoord. Maar eindelUk
wist men het. De vUand boorde een gang in
de rotsen onder het Alcazar; hy was echter
nog niet ver genoeg. Er zouden tydlg maat
regelen genomen worden om het leven van de
vrouwen en kinderen in veiligheid te brengen.
Den 12den Sept, echter lag op de gezich
ten' van allen een biyde glans. Een priester
zou komen, al was het dan ook maar gedu
rende drie uur. Langer stond de Madrileen-
sche regeering niet toe. Hy sou echter komen
en wel vandaag!
Een paar minuten voor achten zwUgt het
kanongebulder.
Uit de Calle de la Soledad komt een
in het burger gekleed, een kruis in de’
ter hand: Camarasa, de beroemde predikant
van de kathedraal te Madrid, een priester!
Officieren van het Alcazar wachten hem op
aan de Puerta de Carros. Geblinddoekt wordt
hy het gebouw binnengebracht en naar den
commandant geleid. De doek wordt van zyn
oogen weggenomen. De commandant Moscardo
begroet den priester met ernstige stem. „Ik
dank u. Eerwaarde, voor uw komst”.
Onder in de kelders, tn den Zuld-Oost-hoek.
waar twee lange gangen elkaar kruisen, wordt
spoedig een altaar gemaakt. Een eenvoudige
tafel, waarover witte doeken worden uitge
spreid. Twee kaarsen die een rustig licht ver
spreiden. In de gangen verzamelen zich de
vrouwen en kinderen en een groot gedeelte der
bezetting. Bulten wordt niet gevochten. Ge
durende drie uur zullen de kanonnen zwygen.
Niet alle mannen kunnen echter de Mis be
wonen, daar men op alle mogeiyke verrassin
gen moet zUn voorbereid.
Op het bureau van den commandant hoort
de priester van eenige officieren, soldaten en
vrouwen de biecht. Dan schrijdt hU langs de
rijen der mannen en vrouwen naar het al
taar. wat voor een beeld ontrolt zich voor zUn
oogen!
In de voorste rijen liggen gewenden, die men
hierheen heeft gebracht en staan de kinderen.
Kinderen met bleeke, ingevallen wangen, don
ker omrande oogen, het lichaam met wat lap
pen bedekt. De vrouwen zien doodsbleek. De
lippen houden as dicht opeen geknepen, van
ingehouden smart. De haren haQgen veiwaid
en de oogen schitteren koortsig bU den flak
kerenden schyn der ohellchten en kaarsen.
Achteraan staan de mannen. Hun unifor
men zyn nauweiyks nog te herkennen. De ge
stalten zyn van honger en ontbering verzwakt.
Uit de ongeschoren gezichten steken de kaken
naar voren. De oogen liggen diep In hun kas
sen. maar om den mond ligt een harde, vast
beraden trek, de wil om te strijden, om weer
stand te bieden.
De priester spreekt de menschen toe. Veel
woorden zyn niet noodig. De menschen zyn op
alles voorbereid: te leven, wanneer God hun
het leven schenkt, te sterven, wanneer God
het van hen elscht! Allen buigen de knie en
bidden een akte van berouw ter vergiffenis
van hun zonden. Het gebed der honderden
weerklinkt door de onderaardsche gewelven.
Dit Is echt bidden van menschen, die voor den
vijand geen oogenbllk wVken, maar voor God
nederig in het stof knielen en heifi smeeken
om ZUn genade en barmhartigheid.
Dan geeft de priester hun allen de absolutie
in het gevaar des doods en begint het H. Mis
offer, dat niet dikwyis In een zoo trieste om
geving zal zyn opgedragen.
De gewonden en vele anderen ontvangen de
H. Communie. Het laatste .Deo Gratiss” sterft
weg. De priester keert tanig naar de kamer
van den commandant, geschokt door hetgeen
by heeft meegemaakt.
Moscardo treedt binnen:
„Overste, het leven daar
verschrikkeiyk zyn. Afschuv
temls, de slechte lucht en hi
gende gevaar....” j
„Ik weet het”. X
„Ostsnije, wanneer uXich niet wilt overge
ven, laat dan de vrouwen en kinderen gaan.
Stel hen In vryheid”.
Camarasa vraagt het zeer nadrukkeiyk. Het
klinkt als oen verwyt
„Ik voel wat u denkt, Eerwaarde. U houdt
my, en misschien al onze mannen voor eer
zuchtige militairen, die de vrouwen en kinde
ren hier wreedaardig opsluiten ter wille van
een zeepbel van ydelen roem. Ik zal u daar
niet zelf op antwoorden. Ordonnans, roep
een vrouw!" „Tot uw dienst, Overste, welke?”
Komt er niet op aan!”....
Er verloopen een paar minuten.
De deur gaat open en een jonge vrouw ver
schijnt. De kleeren hangen haar slordig om
het lyf. Kousen heeft se niet aan, haar schoe
nen zyn stuk, de haren hangen over haar bleek
gelaat. Met een vlugge handbeweging strijkt
rij ze weg, eenlgssins In de war door de plot
selinge ontmoeting met den priester en den
commandant en nog buiten adem door de In
spanning, die de bestyging der trappen van
uit de kelders, haar heeft gekost.
„Eerwaarde, stel uw vraag thans aan deze
vrouw”, zegt Moscardo en gasft heen.
„Ik heb die afschuweiyke onderaardsche ge
welven gezien en zou u een vraag willen doen.
Oy allen kunt uw leven redden uit dese hol.
Kom naar bulten. De regeering zal uw leven
sparen en de vrijheid teruggeven.”
De jonge vrouw staat een oogenbllk als ver
stomd, dan schiet een bliksemstraal uit haar
donkere oogen en trotsch richt ze haar hoofd
op.
„Eerwaarde! Wanneer het God belieft, zal
HU ons redden, wy vrouwen echter zullen
Ds arbeid vordert goed aan de groote Lecnard-
saal, die men in bet voorjaar hoopt in te wy
den in de Ambroslaansche Pinacotheek te Mi
laan. Met Kerstmis echter denkt men gereed
te komen met de rangschikking, eenige Jaren ge
leden aangevangen, van een honderdtal nieuwe
schilderijen, die in twee zalen van de tweede
verdieping worden ondergebracht. Dese beide
•kleine zalen bieden de volmaakte reconstruc
tie van een voornaam Milaneesch milieu tegen
het einde der achttiende eeuw en zyn hoofd-
zakelUk gebaseerd op herinneringen aan Pa
tin! en zyn intellectueelen kring. Men vindt
er oa. manuscripten, verschillende schil
derijen van zijn vriend Andrea Applani en een
reeks pastels, leden voorstellend der Trasfcr-
luatl-Aeademle, waartoe ook Parinl beeft t*-
hoord. Langs de bovenzijde der muren loopt
een gaiery met mooi gebonden boeken en in
het plafondgewelf het beeld van St. Ambrosius,
geschilderd op het glas van de lantaarn, om
geven door honderd geslachtswapens van adel
lijke Lombardische families. De vloer van dw
eerste zaal is in terrazzo, de tweede zaal van
Ingelegd hout, terwyi het plafond in vakken ia
verdeeld, waaronder veraen van Parinl zjjn aan-
gebracht,
De tweede zaal te gewijd aan Parinl’s vriend
Londonlo, die voorzitter was van de Brera-
Acadenüe; de werken, die er van dezen meester
hangen. zUn naar Vlrgillaanschen trant, ge
ïnspireerd op landeiyke en herderiyke visi
oenen. Bovendien bevat deze zaal In haar
authentieke aankleedlng de particuliere boekery
van een anderen beroemden Mtlsnses uit dien
tijd, van Cesare Beccaria, bekend werk „Dei
delltti e delle pene”, met zUn in vetacheidene
talen gedrukte vertalingen, waaronder een in
Nieuw-Grieksch, en talrijke peroooniyke en fa-
„Dat Is een ei keerde veronderstelling, Ik
geef niet veel cm muziek.”
„Geen wonder, t is tegenwoordig niet an
ders dan die verschrikkelUke jaza-muziek. die
men hoort,” vond Jrrnny.
„O. dat moet u niet zeggen. Ik bewonder het
rhythme der Jazz-muziek buitengewoon,”
meende de dame te mogen opmerken.
.Dan zyn we het volmaakt eens! Ik ben dH
op jazz om het .„......„„.„„„„...„„...„„...„..„...«m,
rhythme; men
kan er zoo ver-
rukkeiyk op dan
sen.”
„Meent u? Ik
vind de moder-
ne dansen an-
ders vry smakeloos," bekende de dame open
hartig.
„Smakeloos. Ja, dat is het juiste woord. Het
doet me genoegen, dat we zoo dezelfde over
tuiging hebben Het komt immers zoo zelden
voor, dat een vrouw en een man elkander zoo
uitnemend begrypen.” K
„Maar ik begrUp u in het geheel niet. U is...
u is my te lyrisch, laat ik zeggen.”
„Hoe heeft u het zoo treffend kunnen uit
drukken!" Juichte Jimmy. „U heeft gevoel voor
kunst. Ik geloof, dat u aanleg heeft een groote
filmster te syn.”
De oogen van de onbekende dame begonnen
te schitteren.
„Gelooft u
gedenkteekenen op, die overeenkomen met de
psyche hunner volkeren en met hun politieke
strevingen. Het grafmonument van Sun Yat
Sen moest zoo groot en geweldig zUn om op
vattingen, die afgedaan hadden, en om op
vattingen, die nieuw waren. Want leven en leer
van dezen leider kondigden voor China een
Ha al de gegevens, die ons aangaande Juf
frouw motto ten dienste staan, nog eens nauw
keurig te hebben nagegaan, ben ik zoo vry er u
op attent te maken, dat zy In haar beroep als
zangeres Is opgetreden, en dat u misschien iets
over haar te weten zou kunnen komen by di
recteuren en managers van gelegenheden, waar
kan zyn opgetreden, daar het naar myn
weening hoogst waarschyniyk Is, dat ze, nadat
■e uit het hospitaal, waarnaar Lady Wargrave
u heeft verwezen, is ontslagen, haar oude be
roep weer heeft opgevat.
Ik zend u merlgens myn beste wenschen voor
het welslagen van uw onderneming.
Met de meeste hoogachting,
Matthias P. Kenrick.'X
Graye stak den brief In de enveloppe, en
*<ndelde weer heel wat opgewekter naar bulten.
-By heel zyn opgepriktheld en zyn om-de-zaak-
oeen-praten, is die.Kenrick toch zoo gek nog
met," mompelde hy. „Dat is een heel goed Idee
variété'». Waar zouden die hier ergens
rijn? Enfin, dat zullen ze In het hotel wel
•eten."
Ha by den portier van het hotel Inlichtingen
mille-cimenen.
