ONS BLAD
Incident bij Bilbao
met Duitsch schip
MAARSCHALK tsjang kAi SJEK
IN VRIJHEID GESTELD
Overrompelerfde aanvallen der
rechtschen op Madrid
i1
Zware brand in de Het nieuw» van heden
Metro te Berlijn
apao
I
„De heele opstand
een misverstand”
Slechts kort na Tsjang Kai Sjek arriveejde
Tsjang Soe Liang op het vliegveld
te Nanking
GENERAAL VON SEECKT
OVERLEDEN
DE BAROMETER
De gezondheid van
Z.H. den Paus
De arbitrage-wet
van Léon Blum
JOH. LAUWERS
PAYGLOe 3
ALKMAAR
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Hevige aardschok
in p
Oorlogsbodems op volle
kracht uitgeixfren?
FRANCO TREKT OPNIEUW
OVER DE MANZANARES
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Geen slachtoffers
ten.
HO
Duiunden waren aanwezig ter
begroeting van den be-
vryden maarschalk
Onprettig vooruitzicht
voor Trotsky
Ketelontploffing in de
haven van Massoea
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Tsjang Soe Liang komt
mogelijk naar Europa
-
Zware verliezen ^an
beide zijden
Een bekende Duitsche figuur
tijdens en vooral na
den oorlog
De straten van Madrid schenen
enkele'uren lang als
-uitgestorven
Een Kerstkind bij de
hertogin van Kent
Zelfs gasmaskers moesten bij het
blusschingswerk worden
gebruikt
v.
•1
Reuter seint in dit verband
uit Berlijn, dat men gelooft,
dat Duitsche oorlogsbodems
niet volle kracht opvaren naar
Bilbao.
MAANDAG 28 DECEMBER 1938
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel;idem op pag. één 55c. p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de ruEnek. Telefoonnummer 4330
-
De Fransche Kamer aanvaardt
het ontwerp met 374224
stemmen
^yX\\\\UMllllllllff//////ZZA4g k
l
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
f
ade
j,
n
JB
D»
blussching
m
ia«t,
(Havas).
O
vry-
i
woeden.
I-
A
S
-.<■
Stand op Maandag lt iw vjb»: 7CL8
Vorige Mand: 7«M
U
en:
De door de re«
aanval in de wijk
[en. Alleen de trams reden geregeld,
herkreeg de wijk haar gewone aan-
ra
7 geeatelijker,
kloosters zyn
PARIJ8, 38 Dec. (Havas.) De Senaat heeft
niet ITO tegen 89 stemmen het wetsontwerp
tot verplichte arbitrage aangenomen.
Maarschalk Tsjang Kal Sjek In vrijheid gesteld;
ook Tsjang Soe Liang te Nanking aangekomen;
bljjdschapsbetoogingen in geheel China.
dingen met het getroffen gebied verbroken zyn.
Volgens deskundigen was deae aardschok, die
zijn middelpunt in den Stillen Oceaan had.
één der hevigste in de Japansche geschiedenis.
unt in het land had ge-
nog veel grooter geweest
Soeng, die een krachtlgen weerstand tegen
Japan bepleit heeft, toen Japan zich meester
maakte van Jehol, geniet een groote popula
riteit in kringen, die voorstander zijn van een
energieker buitenlandsche politiek.
MEXICO, M Dec. (Havas). De Mexlcaansche
leider der Trotsky-lsten Diego Rivera werd In
een restaurant aangevallen en licht gAond.
Tsjang Kal SJek, dle~zêer vermoeid Is. zou
eenigen tijd rust gaan nemen in het dorp
Fenghau in de provincie Tzje Kiang, waar
hjj geboren is.
De müitianos
bivak op in et
’jtfn afgelost. Na de hobfdsttid verdedigd te hebben, slaan zij hun
i van de typische binnenplaatsen van een Madrileensch huis en tn
groepjes bespreken zij de jongste gebeurtenissen
Generaal von Seeckt was de organisator van
dg Rljksweer, het beroepsleger van 100.000 man,
uat Duitschland bij heb Verdrag van Versailles
was toegestaan.
iluk is te wijten aan een ontploffing
stel, waardoor de brug van het vaar-
Nederlander b(j vechtpartij te Antwerpen ge
dood.
B|j een inbraak’In Den Haag is voor f88.880 aan
sieraden gestolen.
De H. Vader hoeft den kardinaal-staatssecre-
tarls Pacelli ontvangen, nadat hij tegenwoordig
was geweest by één door zijn geheimen kamer
heer opgedragen H. Mis.
BONDEN, 25 Dee. (Havas). De hertogin van
Kent heeft op den Eersten Kerstdag te 11.30
een dochter het leven geschonken. Moeder en
kind zijn in uitmuntenden welstand.
VATICAANSTAD, 38 Dec. (Havas.) Z. H.
de Paus heeft een rustigen nacht gehad.
De dokter heeft geconstateerd, dat de wer
king van het hart beter is geworden.
Op tweeden Kerstdag, een uur na Tsjang
Kai Sjek kwam ook Tsjang Soe Llang op
het vliegveld van Nanking aan, waaruit men
de gevolgtrekking maakt, dat Tsjang Soe
Uang waarborgen voor zjjn persoonlijke
wflighotf heeft verkregen.
Vooral ook heeft de rechtache artillerie
de wijk La Latina gebombardeerd, dto jhe
vrooüjkste van MackM” genoemd woedt.
Het bombardement duurde tot half etf.
Indien het
legen, sou de
zijn.
Bij de Sardbeving werd één persoon gedood,
twee worden vermist. Tien anderen bekwamen
verwondingen.
n gappende
van Madrid
was voorbereid door een langdurig artil
lerievuur, dat teer nauwkeurig was inge-
steld.
TOKIO, tl *Dec. Eveh over negenen
gistermorgen Jieeft een hevige aardschok In
Nijima, prefectuur Tokio, veel schade aan
gericht. Verscheidene* huizen stortten in.
terwijl zich ook aardverschuivingen voer-
sest
mei
zta is
i. wa
n. De
i van
malo-
i Ros*
over-
e ge-
itfeezt
•kenls
rde is
i nog
i ver
wordt
n
batten
nart,
en:
Tsjang Kai Sjek was. by zjjn aankomst In
Loyang ia geselschap van mevr. Tsjang Kai
Sjek, Soeng en Donald. Van Sianfoe naar
Loyang was hjj geëscorteerd door vier vlieg-
tuigen.
Desa nonolmle sou Hjn getrokken naar aaa-
Mdtag van de vermelding In het Duitsche
«ommualqué. dat «de nóodige maatregelen zfjn
genomen om de vrijlating van het schip te
DERTIGSTE JAARGANG No. 74
ADVERTENTIEPRIJZEN;
Do Petit PmMms verneemt echter «M
Sjanghai, dat volgens de «uuaihitagia
Tsjang See Uang verbannen sal wordt en
binnenkort sich naar Europa zal inschepen.
Zjjn leger zou dan onder bevel van Jen Si
TSjan geplaatst worden.
Het is moeilijk te zeggen, hoe groot de aan
gerichte schade is. Het staat thans wel vast,
dat geen slachtoffers te betreuren zijn, doch op
een afstand van 150 tot 300 meter van den
vuurhaard moet het werk worden stopgezet en
vermoedelijk sal voor een groot deel hét werk
opnieuw moeten worden gedaan.
Het ongeluk gebeurde, op een afstand van
ongeveer 500 meter van de plek, waar in het
voorjaar de instorting plaats had.
Ten slotte wordt nog gemeld, dat de tunnel,
welke in brand geraakte, ten koste van groote
moeite en met de beste «hulpmiddelen tot stand
was gebracht onder Potsdammerplatz, een van
de drukste pleinen van Berlijn.
bluschwater, dat den -
:t, maakt het voortzetten
niet gemakkelijk. Verwacht
wordt, dat het verkeer enkele weken sal war
den omgelegd.
De tekst, welke door d enSenaat ie aange
nomen, verschilt aanzienlijk van die, welke de
Kamer heeft goedgekeurd, terwijl nog wijzigin
gen zyn aangebracht op het ontwerp van de
senatoriale commissie voor handel en arbeid.
I «ün,
rstmii
X dan
DU is
t, dat
rd ge-
volks-
ichiep.
e vzr-
relden
I. Ter-
wacht
e ont
bootte
ng en
Bjj hun herhaalde aanvallen leden de
rechtschen aanzienlijke verUezen, terwijl de
regeeringstroepen zware verliesen leden door
het welonderhoudenr vuur van de artil
lerie der nationalisten ep de loopgraven der
regeertagssteilingen.
terventie, welke men niet moet onderschatten.
Over de kans op een verbetering der Chlneesch
Japansche betrekkingen toont het blad zich
niet optimistisch.
De „Nitsjl Nitsji Sjimboen” meent, dat de
Nanklng-regeering en Tsjang Kai Sjek een
krachtiger houdi^gf tegenover Japan zullen aan
nemen. In elk geval moet Japan in de ko
mende dagen de ontwikkeling der situatie in
China nauwlettend volgen, zijn Chineesche po-
lltiek voortzetten en edelmoedig den Chinee-
schen eischen recht doen wedervaren, Indien 81)
rechtvaardig zijn.
Vervolgens deden de regeeringstroepen tegen
aanvallen om het verloren terrein te herwin
nen, doch zij werden ontvangen met een wel
gericht mortier- en mltrallleurvuur.
Den geheelen dag werd overal aan
het front voor Madrid fel gestreden,
In het Zuiden openden de regeerings
troepen een offensief, in het Westen
vielen de rechtschen aan. Het gedon
der was niet van de lucht, sedert het
begin van |>et beleg van Madrid is
het geschutvuur nog niet zoo hevig
geweest.
BIJ den aanval trachtten de nationalisten zes
tanks over de bruggen, welke het Casa del
Campo verbinden met het Campo del Moto,
te voeren, de infanterie volgde achter deze
strijdwagens. Het vuur van de regeeringstroe
pen dreef echter de rechtschen naar het Casa
del Campo terug. Gedurende den terugtocht
vielen twee tanks in de Manzanares.
Overrompelende aanvallen op V*drM
hoofdstad opnieuw op de hevigste grijze ge
bombardeerd en beschoten; zware verliesen aan
beide zijden.
Zware brand in de nieuwe Metro te Berlijn; geen
zlaehtoffers zjjn te beteeuren, de schade la zeer
aanzienlijk.
Zesentwintig dooden' MJ een ketelontpioffing hl
de haven van Massoea.
Hevige aardbeving in Japan; betrekkelijk ge-
flnge schade.
Generaal von Seeckt overleden.
Volgens inlichtingen uit goede bron te
Sjanghai zou Tsjang Soe Liang binnenkort
naar Siafïfoe terug keeren, teneinde weer het
bevel zijner troepen op zich te nemen, zulks in
overeenstemming met de aanbevelingen van
Tsjang Kal Sjek.
Hierbij werden 36 personen gedood en onge
veer honderd gewond. De slachtoffers styn mee-
rendeels arbeiden, die sich naar Oost-Afrika o
begaven. Twintig gewonden verkeeren In ern-
stlgen toestand. De minst ernstig gewonden
zjjn opgenomen in het ziekenhuis van Asmara.
Het om
van denk
tuig werd
Verscheidene vliegtuigen waren het toestel
van den bevrijden generalissimus tegemoet ge
vlogen. Ongeveer 10.000 belangstellenden en 300
vooraanstaande personen waren ter begroeting
aanwedg. In geheel China worden betoogingen
van blijdschap gehouden over de bevrijding van
Tsjang Kal Sjek.
Tsjang Soe Uang voegde hieraan toe, dat
Nanking zjjn troepen niet op tijd soldij heeft
uitbetaald, doch dat nu Is komen vast te staan,
dat één zijner onderbevelhebbers zich de voor
dat doel ontvangen gelden' heeft toegeëigend.
TSjang Soe Llang heeft niet gezegd, dat po
litieke kwesties in het spel waren.
Het ontwerp bestaat slecht* uit één artikel.
De tekst van dit artikel luidt als volgt: „De aan
de regeertng toegekende volmachten, ingevolge
artikel 15 van de monetaire? wet van 1 October
1836, in zake de organisatie bjj decreet van de
procedures voor verplichte verzoening en arbi
trage worden uitgebreid tot alle collectieve
arbeidsconflicten, welke er ook de oorzsmk van
moge sljn. De procedures zijn slechts van
kracht voor den duur nn zes maanden, te
rekenen vanaf de afkondiging van de wet"
Een Tsjechische arbeider heeft een
wereldbol geconstrueerd met een pro-
jectie-apparaat, .waardoor precies de
uitstraling der zon, maan en sterren
kan worden nagebootst
Tsjang Soe Llang heeft uitgelegd, dat de
opstand het gevolg, was van een thans ver
dwenen misverstand. Naar hij verklaart,
heeft hjj de verkeerdet gedachte gehad, dat
Tsjang Kai Sjek hem wilde ontheffen uit'
zjjn functie en zijn troepen afdanken.
Daarom heeft hjj om zichzelf te bescher
men Tsjang Kai Sjek gevangen genomen.
Gedurende den wereldoorlog was de toen
malige kolonel von Seeckt chef van den
staf van bet elfde leger, dat aan bet Oos
telijk front opereerde. Hjj organiseerde den
slag van Gorlitz en Tamnow en de veld
tochten in Gallcië en Polen.
Vervolgens werd von Seeckt chef van den staf
van de legergroep van Mackensen en leidde hij
de operaties in Servië, daarna in Gallcië en
Roemenië. Einde 1917 werd hij chef van den
staf van het Tprksche leger. In 1818 maakte
hjj deel uit van de Duitsche delegatie op de
vredes-conferentie te Versailles.
De republlkelnsche regeertng droeg hem in
1930 op de Reichswehr te organlseeren. In 1836
verliet hjj den dienst wegens een incident met
de regeertng. Hjj had namelijk een zoon van
kroonprins Wilhelm toegestaan dienst te nemen
bij de Rljksweer.
Van 1930 tot 1932 was hjj afgevaardigde van
de Deutsche Volkspartel in den Rijksdag.
Generaal von Seeckt genoot een goede repu
tatie als militair schrijver en zijn werken spelen
nog een groote rol in de organisatie van het
huidige Duitsche leger.
Na zeven uur ’s morgens werd het aantal
projectielen, dat neerkwam, veelvuldlger. De
bevolking vluchtte In de kelders. De mfiltle-
manschappen verspreidden, ondanks haar pro
testen, talrijke vrouwen, die in de rij stonden
voor levensmiddelenwinkels. Om 10 uur was de
Calle de Toledo, die gewoonlijk bet drukst is,
uitgeetateen
Om elNnir
zien.
BBRLUN, 28 Dec. (DJLBJ. In den In
aanbouw ztjnden tunnel voor de Noord-
Zuid-snelverbinding onder het Potsdam-
sohe plein is gisteraynd door nog niet be
kende oorzaak bnfl^iitgebroken.
Vodr den sender van ^Sevilla is een decreet
van generaal Franco voorgelezen betreffende de
mobilisatie van zekere contingenten. Alle min
nen, zoo werd hieraan toegevoegd, die op het
oogenblik dienen in formaties der nationale mi
litie, zulten worden ingeljjfd in Infanterie-regl-
menten. Diegenen, die zich aan bet front van
Madrid bevinden, zullen eerst na de algeheele
inneming van de hoofdstad worden Ingeljjfd.
Bij, die hun aetiaven dienst hebben volbracht in
plaatsen, welke tn hsnden der regeeringstroe
pen zjjn, zullen worden ingelljfd In de regimen
ten vqp hun wapen, welke door de rechlacben
sQn gevormd.
Volgens de laatste berichten aouden sedert
bet begin van de beweging 17.000
zjjn gedood en 20.000 kerken en k
verwoest.
moeilijk door de
groote rookontwikkeling, in velband waarmede
mét gasmaskers moest worden gewerkt.
Goering en. Goebbels bezochten het terrein
van den brahd.
Na drie uur ingespannen arbeid ia de brand
weer er in geslaagd den brand in de ondergrond-
sche meester te worden.
Havas deelt nog mede, dat de brandweer
met houweelen de straat heeft opengehakt.
Vlammen van drie meter hoog sloegen uit de
gaten omhoog en dikke rookwolken dreven bo-
.ven de hulzen. Met fakkels en electriache
toortsen daalden de brandweerlieden af in de
gangen om het vuur te bestrijden. Door middel
van luidsprekers 'werden hen orders gegeven.
Bevestigd wordt, dat geen slachtoffers in
de gangen zijn gevonden.
Om half acht werd het sein tot den aanval
gegeven en onmiddellijk daarop begonnen de
mllltie-troepen, ondanks het spervuur der
rechtschen op te rukken. Om vier uur 's mid
dags waren zij twee kilometer opgerukte- Het
schijnt, dat de generale* staf der regeeringstroe
pen een zeker belang hecht aan dit offensief,
waarvan het doel is de bedreiging der troepen
van Franco in den sector van Vlllaverde te
voorkomen en den greep losser te maken in het
Zuiden, welke trachfe. Madrid geheel te omvat- dat het verder, uitbreidde.
ten. De aard van het veroverde terrein stelt in
dtaat artillerievuur te richten op de rechtsche
stellingen van Casa del Oempa en Carabanchel
te bedreigen, waar men belangrijke concentra
ties der rechtsche troepen meldt.
NANKING, 28 Dec. (Reuter).
Hardnekkige geruchten doen de ron
de, volgent welke "Soeng maarschalk
Tsjang Kpj/SjekX^ou opvolgen als
eerste minister.
Men vermoedt, dat de schade zeer aanzien
lijk zal ajjn. Het vuur hgeft-het houtwerk van
-de tunnel vernield en het I
grond heeft doortjrenkf
■vap den arbeid niel
De ImmlgraUe-autorlteiten hebben bevolen,
dat aan de komst van Trotsky in Mexico, waar
hjj zjjn intrek zal nemen in de villa van Rivera,
geen enkele hinderpaal mag worden in den weg
gelegd.
Daar verscheidene arbeidersorganisaties er by
de zeelieden, havenarbeiders en het spoorweg
personeel op aandringen sich te verzetten tegen
de ontscheping 4sn Trotsky, vreest men voor
hotaingen tussebdn politie en communisten,
verkrijgen.”
Het oorlogsmateriaal aan boord van het schip
■ou bestaan uit veldtelefooninstallatles, welke
TOor generaal Franco bestemd waren; verder
-sou de lading uit levensmiddelen bestaan. Het
schip wordt streng bewaakt en niemand mag
■ich aan boord begeven. Ben Spanjaard, die
■ich op bet schip bevond, werd gearresteerd.
DN Londen seint Havas, dat zich in de
Spaanscbe wateren MJ Bilbao de Dottsche
osriegseobepen «Deutschland”, «Admiral
Scbssr”, «Köta” en twee ftottlljes torpedo-
Jagesa bevinden.
Men sou de aanhouding van de Palos als een
*er ernstig incident beschouwen, Indien men
«Ich niet herinnerde, dat M) bet begin van den
Spoanschen burgeroorlog een dergeiyk conflict
de aanhouding van de „Kamerun” even
eens tusseben Madrid en Beriyn werd gere
geld.
NANKING. 26 Dec.
Tsjang Kai Sjek. ia, naar men van
officieele zjjde mededeelt, op eersten
Kerstdag onvoorwaardelijk in
beid gesteld.
Hy is vjjf uur vóór bet verstrijken
van den door de centrale regeering
verleenden wapenstilstand per vlieg
tuig te Loyang aangekomen.
De eerste daad van Tsjang Kai
Sjek was zjjn bevel de vijandelijk
heden te staken en de ontruiming van
Sjensi door de regeeringstroepen.
Tsjang §oe Liang bevindt zich even
eens te Loyang. waar Tsjang Kai
Sjek zijn voorloopig hoofdkwartier
heeft ingericht.
BERLIJN, 38 Dee. (Havas,) Generaal
Hans von Seeckt ia Zondagmiddag la den
leeftyd van 70 jaar overleden.
Aangenomen werd verder een amendement,
waarin wordt gezegd, dat by de procedures biyk
moet worden gegeven van eerbied voor de rech
ten van alle betrokken partyen en wel speciaal
van het vereenlgingsrecbt, doch ook eerbied
voor den indlvidueelen eigendom.
Te kwart over tien gaf de brandweer nog
steeds water. Geholpen door manschappen van
de genie heeft de brandweer een geul gegraven
dwars door de Lelpzigerstrasiie om het vuur in
den haard aan te grijpen en om te voorkomen,
MADRID, 28 December (Ha-
vqp). De troepen van Franco bob
ben Zondagochtend een hevigen aan-
va! gedaan in bet Casa de! Campo.
Zjj slaagden er in de Manzanares
over te trekken en bedreigden de stel
lingen van de regeeringstroepen.
Stijging der werkloosheid in November kleiner
dan verleden jaar.
Deterding stelt tien mlilloen beschikbaar veer
noodiydend Duitschland.
Pater dr. Cyprianus Verbeek O. Carns, geridderd
tby sljn veertigjarig priesterfeest.
Jubileumcongres van de Ned. R.K. Vereeniging
van handelsreizigers St. Christoffel.
Zilveren jubileum van Huize Nazareth te TJNhut-
Op een onbewaakten overweg bij Behagen s(}n
drie dames bjj een ongeluk om het leven'ge-
komen.
Scheveningscfte motorlogger nabij Monster ge
strand.
Omtrent de oorzaak van den brand zyn twee
lezingen in omloop, kortsluiting en vuur uit
een kachel, welBe in de verbendplaats van bet
werk brandde. Een waker, die te kwart voor zes
in den avond zyn ronde heeft gemaakt, heeft
nleta geslen.
VKKLUN, 26 Doe. (DJfA.) Officieel
wordt medegedeeld, dat het Duitache schip
Bales vag de Oldenburg-Portugeesche
■eheepvaartmaatschappy buiten de Spoan-
sehe wateren is aangehouden deer oorlogs
bodems van de regeering en naar Bilbao
b gebracht.
Uil Tokio wordt gemeld, dat de „Bjoegal
Slogio SJlmpo” er op wyst, dat de vrijlating
van den maarschalk te danken Is aan generaal
Jen Si Tsjan.en de Britsch-Amerikaanscbe in-
Talrijke branden braken uit in de wyken
Paseo del Prado en Villegas. Voorts wer
den beramen van groote ontploffende
kracht geworpen op de regeeringsloopgra-
ven, waar zy zware verliezen veroorzaakten.
De regeeringsartlllerie werd door het vuur
der batterijen tot zwygen gebracht.
ROME, 36 Dec. (Havas) Op J3 Dec. heeft rich
een ernstige ontploffing voorgedaan aan boord
van het Itallaansche mailschip Cesare Bat-
tistl in de haven van Massoea (Itallaansch
Oost-Afrika).
Uit vres* voor instarten zyn het Palace
hotel en bet warenhuis Wertheim .ontruimd.
Tb middernacht scheen de brandweer er in
geslaagd het vuur In de metro te overmeeste
ren. Te half elf konden de brandweerlieden
de gangen van den ondergrondschen spoorweg
binnendringen; het vuur scheen zich over .een
lengte van 150 meter te hebben uitgebreid. By
den vuurhaard was de hitte zoo groot, dat de
koperen straalpypen van de brandweer smol
ten. Door deze hitte bestaat gevaar, dat de
benzine-opslagidaatsen in de nabyheid zullen
ontploffen.
PARIJS, 24 Dcc. (Havaa) De Fransche
Kamer heeft met 324—<884 stemmen het
wetsvoorstel aangenomen, waarbij de regee
ring voor den tUd van zes maanden vol
macht krijgt arbeidsconflicten op te lessen
ep de wtjae, die haar goeddunkt.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Radactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
per kwartaal voor Alkmaar. fZ
Voor builen Alkmaar f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
H.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Mei geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
Na de eerste oogenblikken van verrassing
herstelden de regeeringstroepen zich en hun
artillerie verhinderde de aanvalsgolven van den
vijand op te rukken, terwyi ook mortieren en
mitrailleurs levendig vuurden. De aanval werd
tot staan gebracht, doch de strijd bleef voort-
a
