ONS BLAD
Huldebetoon in de Hofstad
aan
Amerikaansche wapenlevering
Spanje belet?
De toestand van dén
H. Vader verergerd
I
1
AUA.G
NRBAHN
N
I
KONINKLIJKE RIJTOER
Het nieuws van heder
OVERLEG WORDT REEDS
GEPLEEGD
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
PLATVOETZOLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VEREENIGDE katholieke pers
1
Britsch-Duitsche
ruilhandel
2
Engeland verwacht
een opleving
i
VATICAANSTAD, 29 Dec.
Twee koren zingen
V
Een eiland gekocht
4t
I
Brand te Hoschiro
u
1
I
Graaf Rossi spoorloos
verdwenen
België’s roode jeugd
werd het eens
4
De gasontploffing te
Varese
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
(Reuter). De toestand
Z. H. den Paus ia hedenavond
Tienduizenden leden van ver-
eenigingen, om hun vaandels
geschaard, langs den weg
Een tip voor wie een eigen
vacantie-oord wenscht
WOENSDAG 30 DECEMBER 1936
DERTIGSTE JAARGANG No. 76
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
yxwwwwMtii mir/////////»sg
-4
▼an
ernstiger geworden.
DEN HAAG, 29 December.
o
o.
al.
Staatsraad mr. J. Limburg gehuldigd.
Teeltplan akkerbouw voer 1997.
omkleede
ri
(Havas.)
Een treurige lyst
held In Spanje.
XO
r
I
I
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d
29 December:
Stand op Woensdag 19 uur v.se. 774J
Vorige stand 763-5
ROME, 39 Dec. (Havas). - De gasontploffing,
welke zich gisteren te Varese heeft voorgedaan,
heeft tot nu toe seven dooden gebiecht.
ge-
be-
De Kardinaal sprak ten slotte nog met groot
droefheid over den toestand in zijn bisdom
Toledo, «aar ook de kathedraal groote sohade
De socialistische leiders met de
handen in het haar
Industrieele kringen hopen op
vermindering van het werk-
loozenaantal in 1937
Vrrloop der plechtigheden op 7 Januari thar
bekend gemaakt.
m,
te
11e
Ier
se
Tomas, die onlangs, vóór
Rome naar Spanje, door
auditntie ontvangen werd.
United.Press-telegram aan
De Kardinaal bevestigde het bericht, dat tien
bisschoppen in den burgerkrijg om het leven
zijn gebracht.
Het zijn n l. de bisschoppen van Lerida, Bar-
bastro, Siguenza, Cuenca, Ciudadreal, Almeria.
Jaen, Guadlx, Segorbla en Tarragona. Het aan
tal priesters, kloosterlingen en zusters, dat ge
dood werd, wordt door den Kardiriaal op 5000
geschat.
De socialistische leiders in België rijn in moei
lijkheden, daar de socialistische jeugd zich mei
de communisten aaneensloot.
Aanbieding van huwelijksgeschenken aan bel
Prinselijk paar.
Engelsehe diplomatieke kringen
hopen op maatregelen in Ame
rika, die dit ongelukkig ge
val zullen verhinderen
Industrieele kringen in Engeland verwachten
een groote opleving in den handel in het ko
mende jaar.
.10
.35
.25
.10
JO
40
Van de voorgenomen massage ter bevordering
van de genezing van de spatader heeft men we
gens de hevige pijnen .atgezien.
NEW YORK. 29 Dec. (Havas) Het Staatl-
departement verleende toestemming voor den
uitvoer uit Amerika van twee atfseepsiadingen
onderdeelen. die de constructie van 19 handels-
vllegtulgen mogeljjk maken. De ladingen zouden
vertrekken met een Nederlandsch schip en met
de pakketboot „President Harding"». Zij zijn bw-
stemo voor een Nederlandsche firma in le Ha
vre, maar hun uiteindelijke bestemming is on
bekend.
De bladen achten de mogelijkheid niet uitge
sloten, dat deze bestemming Spanje sou zijn.
Het Staatsdepartement weigerde het besluit
toe te lichten, terwijl de Spaansche en Fransch;
consulaten zeiden de bestemming van de onder-
deelen niet te weten.
De Nederlandsche firma weigerde alle inlich
tingen.
Een bommenwerper der nationalisten moest
wegens een defect in de Fransche zóne van
Marokko dalen, in de nabijheid van Souk el
Arba du Charb. dat juist over de grens is ge
legen. De Fransche autoriteiten hebben het
toestel met de meegevoerde wapens en munitie
in beslag («nomen.
In Washington wordt overlegd, of men een
wapenlevering aan Spanje kan verhinderen.
Het incident met de,Palos wordt nog niet als
geëindigd beschouwd. Rondom Madrid te bet
vrjj rustig.
Het blad kan moeilijk begrijpen, waar
om de Britsche regeerlng de oprichting van
een dergelijke maatschappij heeft goedge
keurd.
door het Woordeinde, door de Zeestraat,
«en paar
door de 1
waar zij A
•elaan jfói
Het ministerie van Bultenlandsche Zaken
te Washington deelt mede, dat aan oen Ame-
rikaansche makelaarsfirma vergunning is
verleend voor den uitvoer van 19 vliegtuigen.
- 400 complete vliegtuigmotoren en reservedee-
len voor 130 motoren, tot een totale waarde
van 2.770.000 dollar voor verscheping naar
Bilbao voor de Spaansche regeerlng. Dit is
het eerste transport naar het Spaansche oor
logsgebied waarvoor vergunning Is verleend.
De Spaansche primaat, Kardinaal Goma y
zijn terugkeer uit
Z.H. den Paus in
heeft volgens een
de Telegraaf aan
Spaansche journalisten eenige gegevens ver
strekt over het lijden der katholieke geestelijk-
LONDEN, 29 Dec. (Havas). De Financial
News critlseert de oprichting van de Broket
Ltd.-maatschapplj, welke bestemd is den
ruilhandel tusschen Dultschland en Enge
land te vergemakkelijken.
TOKIO, 29 Dec. (DJiJl.) De havenstad
Hoschiro in het Noord-Westen van Japan
door een feilen brand geteisterd. 150 huizen
werden door het vuur vernield. Het blunchtngs-
werk werd bemoeilijkt door den hevigen storm.
In de laatste 35 jaar is dit de tiende groote
brand, welke Hoschiro teistert.
NOORD-HOLL ANDSCB DAGBLAD
LONDEN, 29 Dec. (A N P.) Vooraan
staande industrleelen en zakenlieden ver
wachten een vermindering van het werk-
loozenaantal in het komende jaar door een
aanzienlijke opleving in den handel. Vooral
in de zware; industrie is men optimistisch
gestemd. De graaf van Dudley, voorzitter
van de British Iron and Steel Federation,
is van meening, dat de vooruitzichten se
dert derf oorlog niet meer zoo goed zijn ge-,
weest. Verscheidene bultenlandsche afzet
gebieden voor steenkool en andere goederen
zijn heropend.
Geschenk der schooljeugd
Te kwart voor vijf is het geschenk van de
Nederlandsche schooljeugd aangeboden, dat naar
men weet bestaat uit een bibliotheek voor het
paleis te Soestdjjk en de inrichting van een
sportterrein by dit paleis. De aanbieding van
dit geschenk geschiedde in den vorm van over
handiging van een oorkonde.
Van hieraf staan de huldigende vereenl-
gingen opgesteld. In de ronding achter het
Ruiterstandbeeld en aan den overkant
naar de richting van de Zeestraat toe ziet
uien langs de stoep in ordelijke rijen man
nen en vrouwen om hun vaandels ge
schaard. Hier en daar treedt een frissche
jeugdorganisatie op den vóórgrond. Kleurig
In haar kleedlj, kleurig in haar groot aan
tal vlaggen. Een over dat alles heen hangt
de feestversiering hoog over de straat ge
spannen.
heeft geleden in de dagen dat het Alcazar ge.
bombardeerd werd. Vele kostbare religieuze
voorwerpen worden vermist. Ruim 150 priesters
zijn omgekomen.
Sovjet-Rusland heeft besloten alle kinderen,
wier ouders tijdens den burgeroorlog om het
leven zijn gekomen, te adopteeren en deze kin
deren In Sovjet-Rusland op te voeden.
De Itallaansche graaf Rossi, Franco’s
bevelhebber over de nationalistische strijd
krachten op het eiland Majorca, blijkt
aldus seint United Press aan de Telegraaf
op geheimzinnige wijze verdwenen te zijn.
Volgens berichten uit betrouwbare bron, was
hjj met de Kerstdagen naar Italië teruggekeerd.
Zijn tegenwoordige verblijfplaats is echter on
bekend. Zijn werkelijke naam zou Bonaccorsl
zijn en sommigen vermoeden, dat hij te Rome
het advocatenberoep uitoefent.
Derde verdachte aangehouden in verband met
den moord te Leek.
O O
Het bericht van de oprichting van deze
maatschappij werd met weinig enthousiasme
in de city ontvangen.
Nationaal huwelijksgeschenk
Te half vijf arriveerden de leden van het
Uitvoerend Comité en eenige leden van de
technische commissie voor de aanbieding
van het nationale huwelijksgeschenk, waar
voor allerwegen in den lande de gelden zijn
bijeengebracht en dat als het groote
schenk van het Nederlandsche volk
schouwd, kan worden.
Indien alle Hotels in Den Haag zijn volgeboekt voor
7 JANUARI
logeert dan te Rotterdam in bet comfortabele
hotel coomans
HOOFDSTEEG TELEFOON 26100 (8 lijnen)
LOGIES MET ONTBIJT vanaf 3.-
280 Kamen - 400 Bedden. Str. koud en warm water
Slechts 25 minuten van Den Haag
De gezondheidstoestand van den H. Vader was
in den loop van den dag stabiel gebleven.
Z. H. de Paus had zelfs, naar men ons uit het
Vatlcaan meedeelt, een betrekkelijk goeden
nacht gehad.
De geruchten omtrent een plotselinge ver
ergering behoeven daarom nog geen ernstige
bezorgdheid te wekken. Nochtans blijft de
toestand in vele opzichten ernstig, daar de
pijn aan de open beenwonde de krachten
van het organisme sterk inspannen.
En dan loopt het juichen den stoet vooruit
__2_Jiwaar
pevelverllchtlngen zijn aangestoken,
éle Lange Laan van Meerdervoort,
het Valkenboschplein de Regentes-
het Regentesseplein inbuigt.
D/aF staat voor de Kerk het eerste koor op-
geiteld, gevormd uit verschillende Haagsche
«sngvereenigingen. De Postfanfare in baar uni
form staat er naast en begeleidt „Wij willen
Holland houden.” De Koninklijke stoet staat
stil en luistert aanriachtig Het heele plein staat
•tampend vol van de menschen. Op het monu
ment zijn er geklommen, uit alle ramen zien ze
toe. Van de daken zelfs.
Het koor heeft gezongen en de stoet zet zich
▼eer in beweging, door de feestelijk versierde
Weimarsttaat naar het Prins Hendrikplein en
van daar door de Piet Heinstraat naar het Piet
Heinpiein, waar een tweede koor, begeleid door
het Jongeliedencorpe .Juliana” zingt: „Geluk
kig is het land.” Ook hier hooren de vorstelijke
personen belangstellend toe, om tenslotte langs
de stallen weer over het Noordeinde naar het
Paleis terug te keéren.
dij Madrid is het rustig
Uit het communiqué van den verdediglngs-
raad van Madrid vermelden wij:
In den sector van Usera hebben de rechtschen
vandaag verscheidene aanvallen gericht op de
stelling El Basurero. Met mitrailleurvuur wer
den de aanvallen tot staan gebracht.
In de andere sectoren van het Madrileensche
front lebben zich geen operaties voorgedaan.
De regeeringstroepen hebben’ een belangrijken
tegenaanval ontketend aan het front van Cor
doba en stellingen heroverd, waar de nationa
listen bij verrassing in waren doorgedrongen. In
dezen sector constateerde men de aanwezigheid
van talrijke afdeellngen Duitsche troepen.
De regeerlng te Valencia heeft een aantal
decreten gepubliceerd, os. betreffende de op
heffing der vlootcommissie te Londen, de ophef
fing van de burger-luchtvaartdlrectie in ver
band met de opheffing van de oommercleele
luchtdiensten en de militarisatie van het per
soneel, en een besluit, waarbij het ministerie
van Handel een handelsbureau in het leven
roept te Moskou.
Urenlang heeft de Berlijnsche brandweer, met groot materiaal uitgerukt, moeten
zwoegen om den zwaren brand te kunnen bedwingen, welke Zondag f.l. was
uitgebroken in een der nieuwe tunnels van de ondergrondsche onder den
Potzdammer Platz
van Ned. Indië niet, zooals verschillende zelf
besturen, een vertegenwoordiger naar Holland
kon zenden, is het van beteekenis, dat eender
uit die gemeenschap afkomstige geschenken op
deze wyze kon worden aangeboden.
Behalve het Chineesche geschenk betrof de
audiëntie geschenken, aangeboden door Javaan-
sche vrouwenvereenigingen en een borduur
werk, aangeboden door de Roemer Visscherver-
eeniging.
Als voorzitter van het comité bood dr. Joh.
H. van Burkom het Prinselijk bruidspaar de
gelukwenschen aan van de Nederlandsche
schooljeugd.
15 December, de dag der inzameling van gel
den op de scholen, is een tijdstip geworden, be
langrijk voor de toekomst van u, Prinselljk
paar, omdat toen het bewijs geleverd is, dat
de Nederlandsche schooljeugd in al haar scha-
keeringen en verschil van inzichten zich één
voelt in haar enthousiasme voor u beiden.
We hopen van ganscher harte, dat uwe Ko
ninklijke Moeder nog vele jaren voor u en voor
ons volk gespaard moge blijven. Maar wanneer
Uwe Koninklijke Hoogheid eens tot de regee
rlng geroepen zal worden, dan zal de jeugd van
thans opgegroeid zijn tot volwassen mannen en
vrouwen, en zal het jeugdig enthousiasme zich
verdiept hebben tot een oprechte liefde en hech
te trouw, waarop uw Koninklijk Huis zal kun
nen bouwen.
Dinsdagmiddag om vier uur bood dr. Meyer
Rsnneft in zijn hoedanigheid van voorzitter van
de Nederlandsche Commissie van vertegenwoor
diging van het Centrale Comité in Nederlandsch
Indië verschillende cadeaux aan.
Het betrof allereerst een paar vazen, afkom-
•tig van een aantal ingezetenen van Neder-
hndach-indlé. Daar de Chineesche gemeenschap 1
LONDEN, 29 Dec. (Stefani) De vrouwelijke
arts dr. Dorothee Sharpe heeft voor 1200 pond
sterling een verlaten eiland aan de lerschc
kust voor Donegal gekocht om hier haar aomer-
vacanties door te brengen. Het eiland heeft een
oppervlakte van 5 Hectare.
WASHINGTON, 29 Dec. (Havas).
De voorzitter van de Kamercommis
sie, Mac Reynolds, heeft een bezoek
gebracht aan den adjunct-staatssecre-
taris, Moore. Tezamen bespraken zij'
de mogelijkheid van het nemen van
wetgevende maatregelen, om den uit
voer van wapenen naar Spanje te be
letten door uitbreiding van de thans
vrgeerende wet op gevaHen van bur
geroorlog.
Aan H. M. de Koningin en het Vorstelijk Paar is Dinsdagmiddag door de bij het Haagsche comité aangesloten vereenigin-
gen een huldebetooging gebracht. Prinses Juliana en Prins Bernhard luisteren naar de zanghulde op het Regentesseplein
U -
,'L 1 - -■!--=■ - 1 - -
Tusschen de donkergroen omkleede ko
lommen, die het'balcon aan den voorgevel
van het paleis schragen, gaan de glazen
deuren open en verschijnt er het prinselijk
paar de Prinses in beigen bontmantel,
waarop een roode roos prijkte, de Prins in
een donkere overjas met wit-zljden foulard
en hoogen hoed. De schildwachten presen-
teeren het geweer. Het juichen barst los
en verkondigt aan de wachtenden langs de
route, dat de rijtoer een aanvang neemt. In
de verte ziet men de vaandels en de vlag
gen in beweging komen. Het paar stapt in
de eerste blauwe calèche. H. M. de Konin
gin, in donkergrijzen bontmantel gekleed,
volgt met Prins Aschwin in een tweede calé>
<5*. Het poütle-geleide zet zich in bewe
ging; de paarden van de escorteerende or
donnans-officie ren trappelen vooruit.
BRUSSEL, 29 Dec. (Havas.) In politieke
kringen wordt druk commentaar geleverd op
het besluit van de „Jonge Socialistische Garde
tot fusie over te gaan met de „communistische
Jeugd", ondanks den zeer uitgesproken tegen
stand van het partijbestuur en'de vakvereeni-
gingscommissie. -
Het besluit is slechts door een deel van de
jonge socialisten aanvaard; vooral voor de vak-
vereeniglngscommissie ontstaat door het be
sluit een moeilijke toestand.
De Ifidende socialistische instanties zullen
zich ongetwijfeld binnenkort hierover uitspre
ken en de mogelijkheid bestaat, dat zij besluiten
zullen tot uitsluitingen, die den soclalistischen
samenhang souden versterken, maar den aan
hang zouden verminderen en <fe ledenwerving
zouden belemmeren. Hoewel de fusie geen on
middellijke gevolgen schijnt te hebben, ver
zwakt rij in aekere mate het gezag dbr socia
listische leiders, die zitting hebben in de re-
geerlng.
Dultschland kan zich op deze wijze van
grondstoffen voorzien, zonder in deviezen te
betalen. Deze grondstoffen zullen dienen tot
herbewapening, terwijl de devieeen gebruikt
zullen kunnen worden voor den aankoop van
andere goederen, welke, eveneens noodlg zijn
voor de herbewapening. Dultschland slaat op
deze wijze twee vliegen in één klap: het krijgt
vasten voet in de Britsche Dominions en ver
meerdert zijn oorlogsmaterieel.
Zaken heeft geen enkele inlichting langs diplo-
matieken weg ontvangen.
Toch heeft het bericht in diplomatieke Brit
sche kringen een zekere verrassing gewekt.
Men doet opmerken, dat een dergelijke maat
regel bijzonder slecht van pas komt onder de
huidige omstandigheden, en men is dan ook
geneigd er voor het oogenblik slechts een on
regelmatigheid in te zien, uiteraard een zeer
vervelende, welke voortvloeit uit de neutzali-
teltswet. Het is echter mogelijk, dat de Brit
sche regeerlng uit naam van de nlet-lnmen-
glngscommlssie de aandacht van het Staats-
departemept te Washington vestigt op het be
lang, dat, met het oog op den algemeenen vrede,
gehecht moet worden en het op geeneriet wijze
belemmeren van de op dit oogenblik door
Frankrijk en Groot-Brittannië in het werk ge
stelde pogingen om een eerbiediging van het
neutrallteltecccoorA te vertcrUgen.
Als tegen twee uur langzaam de calèches, met
de gitzwarte paarden bespannen, de koetsiers in
Aun lange beige uniform op de bok en de stal
knechten ernaast, uit de richting van de konink
lijke stallen naderen, slaat het babbelend
wachten van de massa over in zwijgend toe
tten: de vorsten komen!
Het is een frissche winterdag. De lucht
hangt grauw-grljs over het geroezemoes van
de stad, en boven de eerebogen en de groene
slingers en de trossen oranje-appels, waarin
de lichten zijn gedoofd. Het loopt druk naar
het centrum en naar de Laan van Meerder,
voort en het Regentesseplein. Sommige vet-
eenlglngen trekken al vroeg en in marsch-
orUe naar de hun aangewezen plaatsen, het
vaandel voorop. In de morgenuren heeft de
politie al handen vol werk om de menschen
in de juiste banen te leiden, net als in den
avond, wanneer de symbolische zuil in
haar zacht-glanzend licht staat en wanneer
honderden stil‘blijven staan onder de lampjes-
guirlandes die van deze zuil uit over de heele
Groenmarkt zijn gespannen. Zoo is het ook
nu druk, overdruk in deze omgeving. De stroom
menschen, die uit de Veenestraat naar het
Noordeinde willen oversteken moet af en toe
door de politie onderbroken worden om het
verkeer doorgang te verschaffen. Vlak bij het
paleis komt men haast niet meer door de men-
schenmassa heen. Hier staat altijd het meeste
bekjjks. Hier ziet men de vorstelijke personen
tweemaal, bjj het in. en uitstappen.
Vandaag bereikt de feestelijke
•temming van de Bruidsstad weer
een harer hoogtepunten. De heele
burgerij, voor zoover zij is aangeslo
ten bjj een der vereenigingen, die
samen het comité voor de luisterrij
ke viering van het vorstelijk huwe
lijk vormen, biedt langs een vijf kilo
meter langen weg haar hulde aan
Prinses Juliana en Prins Bernhard
aan.
Na terugkeer in het koninklijk paleis van
den rijtoer langs de huldebrengende vereeni
gingen hebben Prinses Juliana en Prins
Bomhard Dinsdag in den namiddag va-
■chillende delegaties en personen in audiën
tie ontvangen,die huwelijksgeschenken
kwahien aanbieden.
DE TOESTAND VAN Z.H. DEN PAUS 1-
ERN8TIGER.
Officieele kringen te Londen weigerden he
denochtend commentaar te leveren op de be
richten uit Washington inzake de levering van
vliegtuigen en vliegtuigmotoren aan Spanje.
Het Britsche ministerie van Bultenlandsche
Namens de scholieren overhandigde Elsje
Boon de oorkonde met de volgende woorden:
„Mij is de groote eer te beurt gevallen U, na
mens dc geheele schoolgaands jeugd van Ne
derland de oorkonde aan te bieden van het
huldeblijk, dat jong Nederland U zal mogen
schenken: de bibliotheek en het sportterrein
-van uw toekomstige woning.
Wij hopen, dat de groote liefde van de kin
deren van Uw volk, die spreekt uit dit, van
eigen spaargeld bijeengebrachte, moge worden
omgezet in vreugde voor U belden, wanneer
U het geestelijk genot Zult smakensdat de bi
bliotheek U zal mogen verschaffen en de ont
spanning daarna op het sportterrein.
Dat het voor ons heerlijk is, U het sportter
rein te mogen aanbieden, is vanzelfsprekend; -
jeugd en sport behooren by elkaar. Doch ge
dachten en boeken, althans aan schoolboeken,
zijn voor ons kinderen niet altijd een bron van
louter genoegen. Echter kan ik U verzekeren,
dat deze bibliotheek aan heel Jong Holland
niets dan vreugdevolle gedachten heeft inge-
boezemd door de liefde voor U.
Eerbiedig bied ik U dan ook belde geschen
ken aan, als bewijs van warme sympathie van
de geheele Nederlandsche schoolgaande jeugd.”
De Prinses en de Prins dankten zeer onder
den Indruk voor het jeugdgeschenk, waarbij de
Prinses den voorzitter verzocht, vooral te willen
trachten, haar dank over te brengen aan eiken
Nederlandschen scholier en aan alle groepen der
Nederlandsche schooljeugd, die aan het ge
schenk hadden bijgedragen.