De toestand in onze Oost
Vijf Duitsche Kerkvorsten
te Rome
OM TE ONTHOUDEN
Onze ministers in
Noorwegen
De Koningin dankt
Indië
HONIG’S BOUILLONBLOKJES
BOEREN EN TUINDERS
WORDEN GEHOLPEN
r
MEENING DER TWEEDE
KAMER
BERAADSLAGINGEN MET
DEN H. VADER
6 VOOR 8 CTS.
r
J
DINSDAG 19 JANUARI 1937
l
l
De vervolgde Kerk in
het Derde Rijk
X
THANS
EN 25% ZWAARDER DAN DE MEESTE ANDERE
Samenwerking met het
moederland
DRIJVENDE SCHOOL VOOR
SCHIPPERSKINDEREN
HR. MS. DE RUYTER
Nazi-invloed en
t
onze
aan
t
t
t
blijkt, dat haar
op
De „Prins Bernhard” gereed
W elvaartapolit iek
be-
.r in uiterlijk 28
r
t
Van verscheidene leden was het oordeel over
de bestuursperiode van den afgetreden Land
voogd niet gunstig, al erkenden zy, dat hij on
der uiterst moeilijke omstandigheden het be
wind heeft moeten voeren.
Het had verscheidene leden niet weinig
verbaasd, dat de regeerlng wederom de be
noeming bevorderd had van iemand, die in
Indië en in de specifiek Indische problemen
totaal een vreemdeling was.
king stellen, doch de hier aan het woord
zijnde leden achtten dit bedrag totaal on
voldoende.
De steeds weder opduikende geruchten van
nationaal-socialistische Duitsche Invloeden op
een groot deel van de Europeesche pers In Ned-
Tndlë hadden vele leden verontrust. Daar deee
pers herhaaldelyk blijk geeft van sterke sym
pathieën naar de zijde van het nationaal-socla-
lisme, werd het bestaan van geheime verbin
dingen in de aangegeven richting niet onmoge
lijk geacht. Mochten zulke verbindingen inder
daad bestaan, dan meenden deze leden, dat in
grijpen van regeerlngswege hier geboden sou
zyn.
De Nederlandsche ministers, prof. dr. Gehe
sen en mr. dr. Deckers, zijn uit Oslo in Karls-
koga aangekomen. In Karlskoga bevinden zich
de bekende munitiefabrieken van Bofors.
anderen
van
Naar het oordeel van de hier aan het
woord zijnde leden heeft de in Indië tot
het uiterste doorgedreven aanpooningspo-
litiek de nadeelige gevolgen van de wereld
crisis nog verscherpt. Deze politiek kan en
mag niet langer worden voortgezet, te meer
niet, na de gouden standaard is verlaten.
Naar de stellige overtuiging van verschei
dene leden is de financiële toestand van In
dië aanmerkelijk ve-beterd en mag op een
verdere verbetering worden gerekend.
Dese lefien betoogden, dat de flnancleele poli
tiek er meer dan voorheen op gericht zal moe-
Februari en 1 Aug.
oir de obligatiehou-
Noorache regeering wil mede
werken aan nieuwe onder
handelingen in zake
het ruilverkeer
(get.) WILHELMIN^
Onder vooropstelling, dat zij met instemming
den maatregel tot steun aan de Java-suiker be
groetten, wilden sommige leden de opmerking
niet achterwege laten, dat er by zoodanige
maatregelen ook in de toekomst zorg voor ge
dragen dient te worden, dat de Nederlandsche
suikerbietenteelt daarvan geen nadeellge ge
volgen ondervindt.
Met klem drongen zy er by de regeerlng op
aan. dat zy steeds zou vooropstellen, dat het
eerste fioel der samenwerking moet zUn en blij
ven: de verhoogde welvaart van Indië en met
name van de Inheemsche mlllioenenmassa. Het
belang van Nederland komt slechts in de twee
de plaats en vloeit by stelselmatige samenwer
king, automatisch voort uit de verhoogde wel
vaart van de 60 miilioen inwoners van Indië.
ten zyn. dat de in Indië gemaakte ondernemers
winsten voor Indië behouden blyven.
Het oliekapitaal in Indië moet veel zwaarder
warden belast; het is ook volkomen in staat
een zwaarderen last te dragen.
Ten aanzien van de werkloozenzorg en de
bestryding van de ernstige werkloosheid in
Indië schiet de regeerlng naar het oordeel
van verscheidene leden ernstig in haar taak
te kort. De steun aan de werkloozen is ge
heel onvoldoende.
De Nederlandsche ministers prof. dr. Ir H>
Gelissen en mr. dr. L. N. Deckers, zyn van Oslo
naar Zweden vertrokken.
Op Zaterdag 9 Januari JJ. had omtrent de
organisatie van deze proef een bespreking plaats
tusschen het gemeentebestuur en den bcdryfs-
consulent voor den landbouw in de provincie
Noord-Holland, den heer C. Brakman, waarna
terstond door den bedryfsconsulent en diens
assistent tezamen met den wethouder voor land
en tuinbouwaangelegenheden en den gemeente-
opzlchter op plus minus 60 bedrijven werd na
gegaan. welk duidelijk en controleerbaar werk
in werkverschaffing kon worden uitgevoerd.
Zooalz bekend heeft de minister van So
ciale Zaken op 4 Januari j.l. een rondschrij
ven gericht tot de dertien inspecties voor
de werkverschaffing, waarin de minister
mededeelt een proef te willen nemen met
de plaatsing van de kleine boeren en tuin
ders in werkverschaffing op eigen bedrijf.
Daar de gemeente Uithoorn, vooral in het
dorp De Kwakel. vele kleine in nood ver-
keerende tuinders telt, werd zy als proef-
gemeente aangewezen.
De nieuwe Landvoogd
De hoop werd uitgesproken, dat de nieuwe
Oouverneur-Generaal op dezen weg zal voort
gaan en geenerlel verslapping zal gedoogen.
De tot het uiterate doorgedreven
aanpaaaingapolitiek heeft de
nadeelige gevolgen der
wereldcriaia veracherpt
Voor welvaartsdoeleinden zal Nederland
aan Indië weliswaar 25 miilioen ter beschik -
hun
vorige
o
Hierdoor is derhalve, dank zy de vlotte mede
werking van het département van Sociale Zaken,
de ryksinspectie en den bedryfsconsulent. Uit
hoorn de eerste gemeente in Nederland, waar
de proef wordt toegepast, zeer tot tevredenheid
v8n de in nood verkeerende tuinders en boeren.
Naar myn meening, aldus besloot de minister,
zal de wereld nooit terugkeeren tot het oude
•rOe goederenverkeer, maar ik denk, dat de
wereld zich zal ontwikkelen in de richting van
een meer rationeel ruilverkeer.
Verscheidene andere leden hadden met in
stemming de benoeming van jhr. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer tot Oouverneur-
Generaal begroet. Ook zy achtten het intus-
schen een gemis, dat de nieuwe Landvoogd
vóór zyn optreden als zoodanig nimmer recht-
streeksche bemoeiing met Nederlandsch-Indië
en daarby betrokken groote en veelzijdige pro
blemen had gehad.
uitstrekken tot de in Nederland
kochten.
Bijgevolg wi| de Noorache regeerlng er
toe medewerken, dat met.het oog op het
leggen van een sollcde basis voor een ratio
neel ruilverkeer nieuwe onderhandelingen
zullen worden aangeknoopt.
Verscheidene leden spraken hun voldoe
ning uit over de op het gebied van de eco
nomische samenwerking iusachen Nederland
en Nederlandsch-Indië tot dusver bereikte
resultaten.
Verscheidene andere leden meenden, dat aan
de Indische regeerlng moet worden overgelaten
of, en zoo ja, welke maatregelen tegen de
NSB. moeten worden getroffen. Ook deze le
den gaven echter te kennen, dat de Indische
regeerlng hier niet met voldoende kracht op
treedt en dat het Nationaal-Socialisme een wig
dryft tusschen de verschillende deelen van het
volk.
Andere leden, die zeker niet minder afkeerlg
Waren van deze beweging, waren van meening.
dat haar invloed in Ned.-Indië overdreven wordt
voorgesteld. Men moet zich niet al te spoedig
laten alarmeeren: een zaal vol publiek is nog
niet hetzelfde als een zaal vol aanhangers.
met
kracht moeten blijven
met nog Ynéér kracht
omdat
In de congreszaal van het Duitsche museum te München is een internationaal
Carnavalcongres gehouden, waaraan talrijke staten deelnamen
Algemeen gaf men uiting aan zyn leedwezen
over het vergaan van de „Van der wyck".
Gaarne zou men vernemen, of de minister in
lichtingen kan verstrekken over de oorzaken,
welke tot deze droevige ramp leidden.
Men zou bet op prys stellen te vfememen,
door welke overwegingen de regeerlng zich
heeft laten leiden toen zy de benoeming be
vorderde van Iemand, die met pryzenswaardige
openhartigheid verklaard heeft, vreemd te
staan tegenover de problemen, waarvoor Indië
zich thans ziet gesteld.
Zy achtten het noodzakeiyk, dat hiernaar
een uitgebreid en stelselmatig onderzoek zal
worden ingesteld. Daarby zou. voor wat den
gezondheidstoestand betreft, in het byzonder
moeten worden gelet op het voorkomen van
tuberculose. De overvloedige oogsten van het
afgeloopen jaar hebben voorkomen, dat In
sommige streken hongersnood ontstond, maar
de voedlngstoestand biyft zorgwekkend en
eischt onmiddeliyke voorziening. De loonen zyn
gedaald tot een uiterst laag peil, niet zelden
van gemiddeld ongeveer 7 cent per dag. De be
hoefte aan kwartcentstukken kenschetst de ver
arming.
Ook ditmaal heeft de Volksraad, naar de
meening van vele leden, matiging betracht in
het Indienen van amendementen en het aan
nemen van moties. Verscheidene leden betreur
den, dat slechts een van de aangenomen amen
dementen door de regeerlng was overgenomen
en de overige door haar waren afgewezen.
Onjuist achtten verscheidene leden het, dat
de regeerlng het doet voorkomen, alsof het re
sultaat van haar economische politiek is het
behoud van de economische weerbaarheid der
bevolking Economisch weerbaar is de groote
massa van de Inheemsche bevolking geenszins:
de prysverhooging. welke na het verlaten van
den gouden standaard is ingetreden en welke
zich naar alle waarschyniykheid nog verder
zal voortzetten, kan zy niet meer dragen.
Verscheidene leden haddep met ingenomen
heid kennis genomen van de uiteenzettingen van
de Indische regeerlng aan den Volksraad be
treffende haar economisch beleid.
Lof verdient de activiteit der regeerlng. die
steeds er op uit Is geweest de ergste nooden
te lenigen. Van particuliere zijde is op uit
nemende wyze steun geboden.
Bijzondere waardeering verdient ook de wyze,
waarop de regeerlng den schok van de deva
luatie heeft opgevangen.
Deze leden konden zich volkomen vereenigen
met het regeerlngsbeleld, dat den voorrang ge
geven had aan maatregelen tot leniging van
de allergrootste nooden der allerarmsten, door
verlaging van den zoutprjjs en vermindering
van een aantal invoerrechten, boven die tot
loonsverhooglng van een aantal barer ambte
naren.
Verscheidene leden merkten op, dat de positie
van de koffiecultuur, niettegenstaande de sty-
ging van den koffieprijs, waardoor de door
Nederland te bieden geldelyke steun niet noo-
dig werd geacht, nog uiterst zwak is.
Verscheidene leden betreurden, dat de Volks
raad het voorstel om "het fiscale uitvoerrecht
van 5 op 10 pCt. te brengen, had verworpen.
Eenige leden vroegen, of de inkomsten uit
het byzonder rubber uitvoerrecht niet zouden
kunnen worden aangewend tot een algemeen
welvaartsdoel. derhalve niet uitsluitend ten be
hoeve van de gebieden, waar de bevolkingsrub-
ber wordt geproduceerd.
Koht voegde daar aan toe. dat voor derge-
iyke onderhandelingen zorgvuldige voorberei
dingen noodig zullen zyn. wy moeten ons her
inneren, dat in de laatste jaren tarieven van
veel minder belang zyn geweest dan quota en
clearing. «s
Ik denk niet, dat andere landen het systeem
van quota zullen willen opgeven, doch ik geloot,
dat een soepeler systeem van quota kan worden
verkregen.
BUITENZORG. 18 Januari (Aneta)
De Oouverneur-Generaal ontving van H.M.
de Koningin het volgend telegram:
„Ontvang voor uw gelukwenschen Myn op
rechten dank Ik vcrëock U. allen die geluk
wenschen zonden. Mijn erkentelykheid over
te brengen.
In Uithoorn ia met de werkver-
achaffing een begin gemaakt
Hr. Ms. De Ruyter is Maandagochtend om
9 uur 30 te Lissabon aangekomen.
TT T elnu wij hebben deze schoone
yy verklaring van hoofdredactie en
directie der Arbeiderspers rustig
overwogen en zijn tot de volgende con
clusies gekomen:
le. Lang niet alle abonne's van de
Arbeiderspers schijnen het „nationale" -
standpunt van de leiding der Arbeiders
pers te deelen.
2e. Die leiding zelve meent aan een bo-
ven alle politiek staand, zuiver nationaal
gebeuren als het huwelijk van de Prinses
ook een politieken kant te moeten toe-
kennen, terwjj! zij een dergelijk gebeuren
buiten het eigen socialistische kringetje
vindt liggen. Heeft diezelfde Arbeiders
pers niet onlangs aan de niet-socialisten
verweten, dat zij stelselmatig «de socia
listen buiten het nationale leven wilden
houden, terwijl de sociaal-democraten
van meet af aan niets liever wilden dan
eraan deel te nemen?
3e. Aan de beginselen ^van de soclaal-
democratie hier te lande heeft de zgn.
nationale houding der socialistische pers
niets veranderd, zoodat wij onzen strijd
tegen de socialistische beginselen
onverminderde
voortzetten, ja.
dan voorheen, omdat het ..nationaal
doen” der S.D.A.P. slechts een opportu
nistische manoeuvre
principes niet raakt.
Dat alle katholieken dit goed onthou
den, -vooral met het oog op de a.s. ver
kiezingen.
Dp afgetreden Landvoogd heeft, aldus deze
leden, weinig begrip getoond van hetgeen in
de inlandsche en in de Indo-Europeesche we
reld in Indië leefde.
De Indruk werd voorts gewekt, dat niet deze
In Indië regeerde, maar de minister. Deze leden
betreurden dien toestand, welken zy onjuist
achtten en niet In het belang van Nederlandsch-
Indië.
Een aantaf leden had bezwaar tegen de hou
ding, die de minister ten aanzien van tal van
gevallen heeft aangenomen en waarby hy
steeds duidelyk toont aan de belangen van het
groot-kapitaal en aan de wenschen uit de
kringen der ondernemers een byzondere waarde
toe te kennen en hy naar het oordeel dezer
leden een te groote bereidheid aan den dag
legt om daarmede rekening te houden.
Andere leden ontkenden, dat in Indië een
ling over het beleid van
In een interview met het Telegrambureau
over de resultaten der besprekingen, verklaarde
de Noorsche Minister van Buitenlandsche Za
ken. Koht. dat de economische betrekkingen
tusschen Noorwegen en Nederland in het al
gemeen zijn besproken, zoomede eenige bijzon
dere aangelegenheden van practischcn aard,
terwyl plftnnen zyn opgesteld, welke, naar de
ministers hopen, zullen leiden tot positieve
overeenkomsten.
Het beroep van minister-president dr. H.
Coiyn, dat de mogendheden van Oslo een on
derzoek zullen Instellen naar de mogeiykheld
de tartefmuren te verminderen, is op informcele
wijze besproken.
Met leedwezen moest men vaststellen, dat
de Internationale politieke toestand niet
minder donker ia dan een jaar geleden.
Te meer, aldus vele leden, klemt de nood
zakelijkheid van een krachtige defensie van
Nederlandsch - Indië.
Leening Semarang
De inschrijving op 5.764.000 4 pCt. Obllga-
tlën tin Ncderl. Courant) conversteleentng
19371, ten laste der stadsgemeente Semarang
tot den koers van 101 pCt. zal zyn opengesteld
op Vrydag, 22 Januari by de Nederlandsch In
dische Handelsbank, de Incasso-Bank. de Hee-
ren Heldring Pierson en de Heeren R. Mees
A Zoonen.
Houders van niet uitgelote obligatiën der 5
pCt. Obhgatieleening 1925 der Gemeente Se
marang, oorspronkeiyk groot 6 000 000 Ned.
Ind. Courant, pro resto groot 5.056 000, 5 pCt.
Obligatieleenmg 1931 der Gemeente Semarang,
oorspronkelyk groot 600.000 Ned. Ind. Courant,
pro resto groot 500 000, waarvan de nog niet
uitgelote deelen aflosbaar zyn gesteld per 19
April 1937, kunnen by de inschryvlng op de
4 pet. Conversieleenlng 1937 I een recht van
voorkeur uitoefenen in dier voege, dat de aan
melding by de inschryvlng op het daarvoor be
stemde inschryvingsformulter van obligatiën der
bovengenoemde 5 pCt. leeningen, aanspraak doet
Ontstaan op toewijzing van een gelyk nominaal
bedrag der 4 pCt. Conversieleenlng 19371.
Na de sluiting der inschrijving op de 4 pCt.
ConversieleenUig 19371 is het voorkeursrecht
vervallen
De betaling der toegewezen obligatiën moet
plaats vüiden op Maandag. 1 Februari 1937 ten
kantore, waar de inschryviffg is geschied.
Op denzelfden datum moeten de obligatiën
der bovengenoemde 5 pCt. obllgatieleeningen
1925 en 1931, waarmede het voorkeursrecht Is
uitgeoefend, voorzien van alle alsdan nog niet
verschenen coupons, by het inschryvingskantoor
worden ingeleverd ter verkryglng van de rece-
pissen voor de toegewezen obligatiën der 4 pCt.
Conversieleenlng 19371. onder verrekening met
de inschryvers van rente- en koersverschil.
De obligatiën zyn voorzien van halfjaariyk-
sche coupons, vervallende 1
De coupon be lasting wordt c._
ders verhaald. I
De leening is k pari aflogbai
jaren, aanvangende in 1938.
Met inachtneming van een opzeggingster-
myn van 3 maanden is vervroegde geheele of
gedeeltelijke aflossing te allen tyde hiogelyk.
echter niet vóór 1940.
Vele leden waren van meening. dat in Indië
dringend behoefte bestaat aan een verbod voor
ambtenaren van het lidmaatschap der NBB.
en aan een verbod van het in het openbaar
ciragen van kleedingstukken of opzichtige on-
derscheidlngsteekenen, welke uitdrukking zyn
van een bepaald staatkundig streven, bepalin
gen. welke in het moederland, Suriname en
Curacao reeds lang zyn Ingevoerd.
De vraag dient gesteld, of het niet over
weging zou verdienen een minimum-loonrege
ling in te voeren. Voorts zal de regeerlng de op
de bevolking drukkende belastingen en vaste
lasten moeten verlagen en met kracht blyven
optreden tegen opdryving van de pryzen der
eerste levensbehoeften.
De te voeren welvaartspolitiek zou zich moe
ten richten op den aanleg in ruime mate van
openbare werken.
Ter versterking van de koop- en draagkracht
van de inheemsche bevolking zal de Inheem
sche nyverheid moeten worden bevorderd en
gesteund.
Voorts zullen de kolonisatie door en de
transmigratie van inlanders veel krachtiger ter
hand moeten worden genomen.
In September van het vorige jaar heeft het
Onderwysfonds voor de scheepvaart te Ruhr
ort ten behoeve van het lager onderwys aan
Nederlandsche schipperskinderen twee scholen
gesticht. De school .voor Roomsch Katholieke
schipperskinderen werd ondergebracht in den St
Nikolausburg, waar het Onderwysfonds over
geschikte lokalen kon beschikken. Voor het
geven van lager onderwys aan de protestant-
sche kinderen waren echter geen goede lokalen
beschikbaar. Voorloopig werd hierin voorzien
door onderwys te doen geven -in eenige daar
voor afgestane lokalen in een Duitsche school
Het Onderwysfonds besloot toen, voor deze
school/een schip in te richten, dat met mede
werking van de Duitsche autoriteiten op een
gunstige plaats in de haven van Ruhrort zou
kunnen worden gelegd.
Dit schoolschlp, de Oranje-Nassauschool „Prins
Bernhard" is thans gereed gekomen en zal met
de daarby behoorende motorboot, eveneei*
„Prins Bemhard" geheeten. Woensdag te Rot
terdam aankomen en voor enkele dagen lig
plaats nemen in dë jachthaven,
Iedereen weet, dat de Rykawet betreffende de
jeugd, die de geheele Duitsche jeugd eenvou
dig by de Hiterjeugd onder de heidensche lei
ding van Baldur von Schirach iniyft, de bis
schoppen dwingt om hun houding nader te be
palen. De Katholieke Kerk ook de Evange
lische Beiydeniskerk, welke evenals de Katho
lieke op den bodem van het volledige Evange
lie staat heeft zich in den loop der vier ja
ren van Hitlers bewind alle moeite gegeven.
Memorandum der Noorache
regeering
Minister Koht heeft den Nederlandschen
ministers een memorandum overhandigd over
de positie van Noorwegen, waarin verklaard
wordt, dat de regeering hoopt, dat de taricf-
muren zullen geleidelyk kunnen worden ver
minderd en dat de regeerlng ten deze zal gun
nen toestemmen in hetgeen de conventie van
Ouchy, in 1932 gesloten tusschen Nederland.
België en Luxemburg, in principe belichaamt.
zeer groote ontstemni
dezen bewindsmar£heerscht.
Weer andere leden gaven uiting
waardeering voor de wyze waarop de
Landvoogd het gezag in Indië heeft hoog ge
houden. -
■w—S.D.A.P. schijnt in het zicht der
1 Kamerverkiezingen zich byzonder
snel aan een mln of meer natlona-
len geest te hebben „aangepast". De dagen
van „De Zeven Provinciën” lyken begra
ven 4n een vergeten verleden. De Vara
zendt als het pas geeft het „Wllhelmua”
uit en heeft deelgenomen aan de radio-
uitzending der vorstelijke huwelijksplech
tigheden in Den Haag De Arbeiderspers
heeft haar lezers uitvoerige en van toon
zeer behoorlijke reportages voorgezet
over het nationale en koninkiyke gebeu
ren in de residentie. Kortom de tijd lykt
niet ver meer, of de sociaal-democraten
hier te lande zullen het voorbeeld van
de Engelsche labours en de Deensche
socialisten volgen en zich van ganscher
harte verzoenen met het constitutioneele
koningschap als den meest wenschelij-
ken en besten vorm eener duurzame en
deugdeiyke democratie. Deze conclusie
blijkt echter ietwat voorbarig, want naar-
aanleiding van de uitvoerige berichtgé1-^
ving van het Volk over het huwelijk van
H. K. H Prinses Juliana met Z. K. H.
Prins Bemhard hebben de hoofdredactie
en directie der Arbeiderspers zich ge
noopt gevoeld haar standpunt als volgt
te verdedigen:
„Wy krygen aanmerkingen van abon-
né's over de uitvoerigheid van de repor
tages in ons blad in verband met het
huwelijk der Prinses.
Laten wij er dit van zeggen:
De zaak heeft niet slechts een politie
ken kant. Onze krant is ook een nieuws
blad. Zij heeft tot taak de lezers op de
hoogte te stellen van wat er voor belang-
ryk.k in de wereld gebeurt. Het huwelUk,
van de Prinses was een gebeurtenis,
waarin duizenden, ook onder onze lezers,
belangstelden.
Wy zouden in onze taak te kort ge
schoten zijn, als wij niet aan deze be
langstelling voldoening hadden geschon
ken. En wij weten zeker, dat het over-
groote deel onzer lezers onze uitvoerige
berichtgeving zeer heeft gewaardeerd.
En nog wat:
Laten wij toch niet angstvallig
deur sluiten voor alles, wat buiten ons
eigen kringetje ligt. Democratie betee-
kent óók: open oog hebben voor alles,
wat anderen beroert. Het beteekent
ruimheid van blik en geest. En.
verdraagzaamheid.
Onzen eigen beginselen behoeven en
zullen wij daarby in geen enkpl opzicht
te kort te doen! Wy hopen, dat onze
critici dit eens rustig willen overwegen.”
Deze leden waren er van overtuigd, dat nog
veel belangryktr resultaten zouden worden be
reikt, indien by de industrlallsatieplannen op
Java de coördinatie van alle krachten, waar
van de Indische regeerlng in haar memorie vtui
antwoord betreffende de begrooting gewaagt,
zich ook zou
beschikbare
;dert eenigen tyd hebben de Duitsche bis-
schoppen uit hun midden een commissie
van vyf benoemd, om de meest dringende
zaken snel te kunnen afdoen. Leden van deze
commissie zyn de Kardinalen van Breslau.
Keulen en München en de Bisschoppen van
Beriyn en Münster. Deze Kerkvorsten bevinden
zich thans te Rome, om met den H. Vader
zy confereerden Zondag een uur lang met Hem
en den Staatssecretaris Kard. Pacelll te be
raadslagen over de dreigende volledige ont
kerstening der jeugd en over de mogeiykheki
van een „modus vlvendi" met het Derde Ryk
Er móet helderheid komen. Er móet vastgesteld
worden, of het herstel van een normalen toe
stand nog mogeiyk is. De willekeur van na-
tionaal-soclalistische party-instanties tegenover
de Kerk is onverdraaglyk geworden. Het heeft
geen zin, om te verzwygen, dat er weinig kans
bestaat, dat het conflict tusschen Kerk en
Staat zal worden bygelegd.
Van de zyde van den staat ontbreekt elk
teeken van den goeden wil. De bewindvoer
ders van het Derde Ryk hebben blijkbaar niets
Vele leden waren van oordeel, dat een ver-
hooging van de salarissen en loonen der Euro
peanen en inheemachen in openbaren dienst
niet zal kunnen ultbiyven.
Blijkens het voorloopig verslag <Jer
Tweede Kamer over de Indische Be
grooting voor 1937 gaven vele leden
uiting aan hun blijdschap over de
wyze, waarop Nederlandsch-Indië ge
toond heeft te deelen in de nationale
vreugde over de verloving en het
- huwelijk van H. K. H. Prinses Juliana
geleerd uit de geschiedenis der kerkvervolging
in den loop der eeuwen. Zelfs het negatieve re
sultaat van den „Kulturkampf van Bismarck,
den yzeren Kanselier, schrikt hen niet af. Zy
voelen zich als de stichters van het „eeuwige"
Duitschland. Hun zal zeker gelukken, wat an
deren niet gelukte.
Zy zullen zegevieren over de Kerk. Zy heb
ben biykbear geen besef meer van hun tyde-
UJkhetd. Zy hebben echter slechts tydelyk de
macht, om aan de Kerk van Christus groote
schade toe te voegen.
De Kerk staat er op het oogenblik in
Dultachland slecht voor. De Katholieke pers
is verdwenen, de Katholieke jeugdorganisaties
worden onderdrukt en ontbonden, de Katho
lieke school wordt tot uitsterven gedoemd en
alle klachten over de voortdurende schendin
gen van het Concordaat blyven eenvoudig on
beantwoord. De Paus wordt in de bruine pers
dag in dag uit beleedigd, zelfs in het „Schwarze
Korps", het blad van Hitlers lyfwacht. De Os-
servatore Romano heeft met ongekende scherp
te dezer dagen op dit alles gewezen. En in
Zyn Kerstboodschap heeft de H. Vader de
Kerkvervolgende nationaal-socialisten onver-
biddelyk „wolven in schaapsvacht" genoemd. Wy
zeiden reeds, dat de goede wil by de Duitsche
machthebbers moet ontbreken, om de rechten
der Kerk te eerbiedigen. Kan men nog aan het
aanwezig zyn van goeden wil gelooven, wan
neer de bisschoppen gedwongen zyn in den
eenen herderiyken brief na den anderen klach
ten zonder tal te uiten? Kan men nog aan het
aanwezig zyn van goeden wil gelooven, wan
neer voor de Duitsche Katholieken de Kerst
boodschap van den H. Vader verborgen moest
blyven, terwyl deze door alle zenders der we
reld, behalve in Rusland en Duitschland. werd
overgenotnën?
De Duitsche bisschoppen zijn zich er van
bewust, dat de Duitsche jeugd door de Hltler-
organisatle en de ontkerstende school syste
matisch ryp gemaakt wordt voor een geeste-
iyk bolsjewisme, dat voor de toekomst vreese-
UJke dingen doet verwachten. De vertegen
woordiging van het Duitsche episcopaat be
raadslaagt thans met den Piaatsbekleeder
Gods op aarde. De teekenen. waaronder dese
beraadslagingen plaats hebben, zyn zéér, zéér
duister. Maar er is een lichtende troost: de
Kerk heeft de beloften der eeuwen.
Er werd zooveel spoed betracht, dat
binnen een week niet alleen de ge
heele organisatie tot stand kwam,
doch zelfs werd via den rijksinepecteur
voor de werkverschaffing te Noord-
wijk. met wien de burgemeester van
Uithoorn <jp Vrydag I 5 Januari j.l.
een laatste bespreking hield, de toe
stemming van den minister van So
ciale Zaken verkregen om reeds
Maandag I8r-Januari met de proef een
aanvang te maken.
Verscheidene leden waren van
oordeel, dat de toestand, waarin een
groot deel van de bevolking ver
keert, nog steeds allerbedroevendst
is. Op het stuk van gezondheid, voe
ding, woning en kleeding heerschten,
in het bijzonder op Java, zeer beden-
kelijke toestanden.
Zeer vele leden waren van oordeel,
dat het optreden van de Indische
regeering tegenover de Nafionaal-
Socialistische Beweging onvoldoende
krachtig is. Haar houding is tegen-
over deze elementen veel clementer
dan tegenover de inheemsche volks
beweging. zoodat de indruk ontstaat,
alsof het fascisme in de hoogste re-
geeringskringen sympathie en steun
geniet.
om in goede verstandhouding te leven met den
nationaal-sociallstischen staat, zy heeft conces
sies gedaan waar dit maar mogelyk was. Aan
haar beginselen mag zy echter niet laten raken
De omgeving van den Führer heeft de toege
stoken hand steeds weer geweigerd Die naaste
omgeving bestaat voor een deel uit mannen,
welke van het geloof hunner vaderen zyn afge
vallen openlyk bit de Kerk zyn getreden, zwel
gen in de nieuwe mystiek van bloed, bodem en
ras en verblind zyn door eep in de wereldhisto
rie schier onbekend absoluut staatsabsolutisme
Vooral Goebbels, Rosenberg en Ketll zyn op
dit gebied de kwade geesten van den Leider.
De houding van Hitler zelf Is bekend. Ook na
zyn onderhoud met Z. E. Kardinaal von
Faulhaber, Aartsbisschop van München, ver
anderde er niets in de onzalige Kerkpolitiek
van het Derde Ryk.
e besprekingen der conferentie der Duit-
I sche bisschoppen te Fulda aan het graf
van den H. Bonifacius zyn geheim
In normale tyden worden zy eenmaal ’s jaars
gehouden. Sedert dee stichting van het Derde
Ryk, dat den totalen staat proclameerde, den
staatsburger, vooral den jeugdigen, met li
chaam en ziel voor zich opeischte en daar
door in botsing kwam met de Kerk, bleek het
noodzakeiyk, dat de bisschoppen ook tusschen-
tyds te Fulda byeenkwamen. Zulk een tus-
schentydsche bespreking is ook thans weer
gehouden op 13 Januari IJ. Buitenlandsche bla
den weten, zooals altyd, weer allerlei over de
besprekingen der bisschoppen mede te deelen
Dit alles is doorgaans combinatie en fantasie
Maar heden brengt de harde werkelijkheid
mede, dat het hoofdzakelyke object der
sprekingen niet geheim kan blyven.
