H
talhout
1
I
WEENEN IN JANUARI
jlWHIHIlllWJMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUHIlUlllHWiHHIHIHH^^^
De modehuizen zijn daar niet
'voor niets beroemd
IR
LRTELLINGEN van
SIBOTAK
ALLE NATIONALE COMMUNISTEN
DEMONSTREEREN
Pauwke wierd mager als
n
z
ZATERDAG 30 JANUARI 1937
IER
BRABANTSCHE BRIEVEN
ik heb drie goeie
voorspreeksters in den hemel”
Lenin, Liebknecht en
Luxemburg herdacht
Van Borneo via Singapore
naar Java
bij
-
Y
slingerende
voor niets is
r-
MARIJE
te
(Van een bijzonderen correspondent!
had doorge-
wierd
gekke
Pauwks
i
Omrr.ers: „Pauwke Bidfrons”,
gen
zee
CRI
4
In
en
Het- is
kels en wl
Sen lersche wolfshond, die de grootste
van Amerika zou zijn
'rijden gaan de paardjes in
blijkt, dat zij een flink ult-
tuigd voorstander van het Volksfront, {jat deze
vrijheden heet te waarborgen. Een verklaring,
die in socialistische kringen met luid handge
klap is begroet. En Léon Blum moet zich het
hart onder den riem gestoken voelen.
Naïef stelde Thorez de vraag, waarom com
munisten en katholieke arbeiders eigenlijk el
kaar de hand niet zouden reiken.
De communistische leider wilde ook getuigen
van nationaal gevoelen en vaderlandsche gezind
heid. „Wij moeten.” zoo riep hij uit, „de ge
schiedenis van ons land leeren kennen; zijn
schoonheden en zijn rijkdommen. Dat alles is
ons erfdeel, dat wij onder onze hoede moeten
nemen”.
Maar ook sloop in zijn rede het zinnetje bin
nen, dat, niettegenstaande den van ganscher
harte verleenden steun aan de sociale politiek
van het Volksfront, het ulteindelijk doel van de
communistische partij blijft: „het Frankrijk der
boeren- en arbeidersraden”.
Hjj eindigde met den uitroep: Leve Lenin!
Leve Stalin! Leve de communistische interna
tionale! Leve Sovjet-Frankryk!”
Hier zat X masker hem blijkbaar op den rug!
Die sigaren heb ik van Jansen
gekregen.
Wat heb je hem in 's hemelsnaam
gedaan? (Holite Humour)
et machtigste middel om Gods
rijk te bevestigen en uit te brei
den is het onderwijs, van boven
tot beneden doordrongen van een echt
katholieken geest en de onmisbare sluit
steen van dezen bouw is de Katholieke'
Unl vers! telt.
Het Hoogwaardig Episcopaat tot de
Katholieken van Nederland, 8 Sept. 1921.
veel
glas gedronken
vrouwen. Buiten
-w y a korten tyd in Borneo vertoefd te hebben,
I^J had ik besloten via Singapore naar Java
v terug te keeren. Daar deze reis voor mij
meer een vacantie-trlp beteekende, had ik voor
de variatie nu eens niet den overtocht per
K. P. M.-stoomer gemaakt, doch een Chlneesch
bootje genomen, hetwelk mij na eenlge dagen
veilig en wel aan Java’s westkust aan land zette.
Eerlijk gezegd was ik toch verheugd, weder iets
stevlgers onder mijne voeten te hebben dan de
Wintersportreis of geen wintersport
reis: een witte pullover waarop een
zwart vest met roode, gele en groene
strepen, een aardige blazer, kan elk
sportief meisje gebruiken. Maar ook
'n modieus toiletje voor de dans
avonden zal niet onwelkom zijn
héél Wcenen danst
alleen offlcieele vereen!
Uit iedere vereéni
klein. En 'zoo zijn pok alle mogelijke winkels.
Ingesteld om al die feestvierende menschen te
voorzien van meer of mindere luxe-artikelen.
behoorend by deze feesten utaardoor de
heele stad een absoluut andere spheer heeft
dan Hollands hoofdstad. Een spheer van zor
geloosheid en vroolijkheid, die ons haast on
bekend is. .die ons tegemoet komt wanneer we
door de winkelstraten loopen en die ons tege
moet komt wanneer we in het café onze koffie
drinken en den „Klatsch” over de bals aanhoo-
ren. Hij doortintelt héél Weenen en al kan
Januari dan de koudste maand zijn de Wie
ner mkakt haar tot de zonnigste!
Omn.ers: „Pauwke Bidfrons”, dieën naam
toont duidelijk en kleer aan, dat P G. F. Pels-
ner in 'nen geur van heiligheid, van bezondere
vroomheid stond. Terwijl den naam van „Gek
ke Pauwke”.... al weinig in overeenstemming
is mee zijnen faam van braafheid, mee den
roep van heiligheid van dat eigenste Pauwke
En toch, amico, is dat nog zoo vreemd nie!
In d’ oogen van ’n onheilige, „verstandige
van 'n egoïstische menschheid, mót het heilige
wel „gek" zjjn! En is dat ook!
Pauwke is gelijk mee nr-U opgegroeid. En op
school was er tusschen hum en ons zóó weinig
verschil, dat misschien den meester X zelfs me
zag. Toch wAs er al onderscheid! Pauw, her
inner ik me, koet geen bloed van 'n ander
zien. Als 'nen jongen ’n gat in zijnen kop
viel, dan wierd Pauwke bleek en druilde, weg.
En toch kwam ie ’ns 'nen keer op school, la
chende, meer Xi kuifke als 'n speldenkussen,
ztjjf als t was- van bloed. Jongens, 'n stuk of
tien, luidden ’m onderwegen opgewacht, om
te „vechten”. Ik denk om "ns uit te zoeken
w*t eigenlijk aan Pauwke Pels hadden
Eenen was begonnen. Al rap had die bijstand
noodig gehad van twee en drie en ten leste
vocht Pauw teugen de heele bende. Resultaat:
’n gat in z’nen kop, dat er zijn mocht en....
•nen „goeden” naam! Pauwke kwam lachende
in de klas, ’n kwartier te laat. Hij zag er uit,
of ie alleen, in z’n dooie eentje, den tachtig-
Jarigen oorlog uitgevochten had, dien we sjuust
aan X leeren waren. Hjj kreeg straf voor X
te-laat-komen en Pauwke keek tevrejen. op X
kantje-van-lachen af. Toen moest ie „maar
dalijk" de les uit den tachtig jarigen oorlog
opzeggen en Pauwke was te veul bij zijnen
eigen pas-geleverden oorlog, dan dat 'm den
peestamp-van Leien, Ja zelfs X Bredasche turf
schip ook maar ziedatte kon beroeren! ,Ik
herinner me zelfs, dat ie X Bredasche turf
schip rustig, mee ’nen handveger in den mast,
door Piet Hein de Berezina bij Londen op liet
varen. „Dwars door de kettlngs,” zee Pauwke.
Voor deus historische prestatie kreeg ie 'nen
tweeden douw en hjj „incasseerde 'm elegant”,
zouwen vandaag de kranten schrijven.
.X Staat zoo in X boekske, meester.”
Pauw: „maar ik zal de strafregels wel maken.”
•t Leek er veul op. of mee dieën baksteen,
dien ze op z’n hoofd hadden gegooid, heel de
vaderlandsche geschiedenis geschift was!
„Voor deze opmerking," zee den meester:
..zullen we de duuzend strafregels maar vol
maken” en toen kreeg P. G. F. Pelsner ’n lel
oen z’n ooren, dat zijnen kop weer bloeien ging.
(In die dagen spuiden de meesters er nie
mee!).
Nou zag Pauw er uit als den 80-Jarigen oor-
'ns los. Dan kwam ie op "nen Zondagmiddag
in de „Gouwen Koel”, wierd 'n tlkske zat en
spuide dan voor komiek. Boven op de blljert,
op z’n kousvoeten, droeg ie dan lle-kes voor,
begeleidde z’n eigen op ’nen kleinen zeskan-
tigen trekzak, gaf rondjes, die we eigens moes
ten betalen en we lachten ons 'n kriek om deus
„stapelzotte Pauwke*
Pauwke1 Hij was nie groot. Maar daar
om was X nie. dat we 'm Pauwke noemden.
Hij was.... hij had.... Ja wat was X nou?
Hij zag er zoo.... kinderachtig uit. Neeë, da’s
ook X goeie woord nie! 't Was de onbedorven
heid van z’n trouwe herte-oogen, die 'm kin
derlijk deed schijnen. En de kleur op z’n kleine
ronde wangen. Hy was rozig, had volle rooie
lippen en geen spoorke van 'nen snor, wat in
die dagen al héél „klnderachtig" stond! Daar
bij zwart krulhaar, met alty 'n krulleke op z’n
voorhoofd. Kortom:- ’nen tiep om te vernik
kelen, maar.... waar j’oew eigen in vergissen
kost! Want ik zag ’m er voor aan. als ie daar
zoo -boven op die blljert mee z’n korte, breeje
lyt stopd te wiegen op den muziek van z’nen
trekzak, dat ie minstens nog alty was dat
Pauwke Pejs van school, dat X mee 'n lachend
gezicht opnam teugen tien man!
Neeë, X was geen wonder, die ie, mee z’n
klnderachtig gezicht, z’n onverschilligheid voor
X vrouwvolk, hy die alleen werkte voor z’n
moeder en nou en dan naar de kroeg kWarc
meer voor ons dan voor z’n eigen plazier, dat
ie ,,’t gekke Pauwke van Ulvenhout” wierd.
Toen z’n moeder stierf, was heel X dorp ge
spitst op gekke Pauwke. „Hebt ge 'm al ge
zien?” „Hy zal nog gekker worden!"
Maar X gekke was, Pauwke wierd nie gek
ker, maar veul seerjeuzer en dit was wel
gek....! Moeder kreeg ’n eerste-klas-begrafenls
van duuzend gulden, daar werd geluid, daar
wierd gerouwd of 'n Barones wierd uitgedra
gen en Pauwke liep achter de kist van mahonie
hout en zilver in kaarsrechte houding, zonder
één traan en mee veul zachtheid in z’n mat
glanzende oogen.
’tWas voor X eerst na drie dagen, dat we
'm zagen. En ,.X’’ viel *n bietje teugen.
Later wierd Pauwke veul mager. Ik sprak
*m ’na aan. „Pauw, ge zyt er nie half meer..?’’
- „X Valt nie mee, Dré. oew moeder verliezen!
Maar.... één ding, man: ze is in den hemel,
dat hee zé aan ir.y verdiend!”
„Gy zyt ook alty goed voor heur geweest,
Pauwke.”
ven Op te vangen: ..Pour le peuple Espagnol,
camerades. Pour les gooses de Madrid”.
Het velodroom, dat aan 10 000 menschen plaats
biedt, is tot barstens toe vol en versierd met
Fransche driekleuren. Spaansch-republlkeinsche
vlaggén en veel marxistisch, rood dundoek. De
portretten van Lenin, Liebknecht en Luxem
burg Charles en Rosa worden de twee laatsten
kameraadschappelijk in den omgang genoemd
prijken boven bergen roode bloemen.
Het hoogtepunt is de speech van kameraad
Thorez, die om zyn intieme verwantschap met
Sovjet-Rusland by zyn bestryders van reehtsch
de „mujlk” heet. Hij verheeriykt natuurlijk
Sovjet-Rusland, Lenln, niet minder 8talin,
wien hy thans obediëntie verschuldigd is; hy
veroordeelt de non-lnterventie-politiek ko-
nonnen voor Spanje! roept de zaal, die al lang
weet hoe het moet en hy vaart uit tegen de
fascistische dictaturen en tegen de Trotskisten,
die hy met de fascisten tegen Stalin ziet sa
menzweren. Het effect wordt bereikt, de zaal
raakt in een paroxysme van vervoering.
Bet door de „Humanité” dagen achtereen aan
haar 400.000 lezers aangekondlgde sensatie-
nummer, het optreden van de 24 dansers van
Valencia, is daags tevoren afgelast op aan
dringen van hoogerhand, daar de regeering haar
non-lnterventie-politiek niet gecompromitteerd
wenschte te zien.
Stond deze massa-meeting onverzocht in het
teeken der Sovjets en der Internationale, eenlgs-
zins anders was de sfeer op het nationaal con
gres der C. P. F., waarvoor de feestzaal van het
raadhuis te Montreuil ter beschikking was
gesteld.
Hier had de communistische party een mas
ker voorgebonden, dat het zy terloops opge
merkt wat nonchalant was opgezet en te
veel van het ware gelaat liet zien, dan dat de
maskerade geslaagd kon heeten.
Thorez wierp zich op als de kampioen der
democratische vryheden en als nog steeds over-
vrouwen
die
maar van heel Wat anders. Wee.ien kent
massale ultverkoop-periode in Januari niet
alleen misschien uit dien hoofde dat de Wle-
nerinnen het veel te druk hebben met andere
zaken met hun baJs! In Januari dAnst heel
Weenen
Niet
Nog eenlgen tyd gaat’het zoo door, doch even
voor wy het hotel bereikten was er haast nog
een ongeluk gebeurd, wat gezien den meer dan
wrakken toestand van het karretje geen ver
wondering behoefde te wekken. Wat was er in-
tusschen geschied?
De bodem van het wagentje, waarin de schil
der was gezeten, had zich plotseling begeven,
met het gevolg dat hy er door zakte.
Tot zyn geluk kwam hy met zyn beenen het
eerst op den grond terecht. Hy was nu om zich
hot veege lijf te redden wel genoodzaakt in
vollen galop met wulvendé lange haren (waar
een artist die zichzelf respecteert nu eenmaal
niet bulten kan), tusschen X chassis van den
wagen mee te rennen.
De paardjes worden met veel moeite tot staan
gebracht en nu kan hy zich, geheel ontdaan,
uit zyn benarde positie bevryden.
Eenlgszins op adem gekomen waren zyn eer
ste woorden; hoe bestaat het! Geef my maar
een potje bier.
Daar hét-hotel In de onmlddeliyke nabyheid
lag. waar het ongeval
hadden wy het laatste gedeelte maar te voet
afgelegd. Wy konden nu de situatie eens op
nemen.
Het hoofdgebouw staat midden op X erf, ter-
wyi de beide zykanten en de achterkant door
eenvoudige langwerpige gebouwen zyn ingeno-
voor niets komen de meest beroemde
walsen uit Weenen en niet voor niets is de
muziek van Johann Strauss een onultputtelyke
bron van Inspiratie voor de vele film-scenario-
schrijvers. Weenen houdt er van te dansen, te
lachen en te zingen het houdt er van zorge
loos te zyn en het Is het in Januari meer dan
in eenlge andere maand.
onbegrijpelijk hoe al die stoffen-wln-
'Inkeltjes, al die kleine en groote klee-
dlngmagazijnen, al die snulsteryen-winkels hun
bestaan vinden. Want zooals er bij ons op on
geveer lederen hoek van de straat een sigaren
winkel staat, zoo staat er in Weenen op lederen
hoek van de straat een kleeding- of stoffen-
Hjagazijn. En wat die te zien geven In de Ja
nuari-maand dat kan voor een Wienerin een
even groote tantaluskwelllng zyn als voor ons
de geweldige koopjes.
Daar staan avondjaponnetjes te kust en te
keur van de mooiste en kostbaarste tot de
meest eenvoudige, maar alle smaakvol ten-
weelde waarvan u het bestaan niet vermoedde
het is een verscheidenheid, die aan een stuk
door boeit en als we dat aanzien dan kunnen
we begrijpen dat de vele winkels inderdaad een
bestaan vinden. Want u moet niet denken dat
er op die Zaterdagavonden in Januari geen
andere bals zyn dan dat eene groote dirndl-
bal. Er zyp gecostumeerde bals verscheidene
zelfs en gewone bals. En .hoe worden al die
bals In het leven geroepen? Het gaat er zoo
dat de gemeente Weenen verscheidene bals In
de grootste zalen van de stad uitachryft, waar
van de opbrengst voor liefdadige doeleinden
gebruikt wordt maar het is niet alleen de
gemeente die zulke bals uitschryft groote
offlcieele vereenlgingen doen hetzelfde en op
het groote jaariyksche „Kunstler-Bal" kernen
verscheidene bekende persoonlykheden uit film
en theaterwereld meestal niet den heelen
avond, want er zijn altijd zooveel liefhebbers
voor hun handtéekenlngenEn ledér jaar
is hét groote bal in de opera waar alle offl
cieele regeenngspersonen met hun dames ver
schenen waar de plaatsen verhuurd worden
aan mindere góden om de élite van het land
in de meest schitterende uniformen en toilet
ten te zien dansen. Het is Inderdaad zóó dat
Weenen danst in Januari. Want niet
“ligingen schrijven bals
Iniglng doet het, groot of
log eigens en van schrik liet den meester de
duuzend regels „vallen”.
Pauwkelachte. Wreef over z’nen kon,
langs z’n gezicht en X bloed liep In één oog.
Pauw kneep dat oog dicht en bleef mee X an
dere lachen. Toen hield d’n meester 'm onder
de pomp en spoelde Pauwke proper. Maar al
wie gedocht zou hebben dat Pauwke bleek
zou worden en wegdruilen, die kwam fall-
kant uit.
Een meiske in de klas wierd mlsseiyk. Dpt
was Sjouwke Kools. Daar is gekke Pauw twin
tig Jaar later nr.ee getrouwd. Sjouwke had tien
Jaren gevrejen mee ’n ander en Pauwke had
gewacht tot X af was. Sjouwke en dieën .An
dere" trouwden toen binnen X Jaar mee n
ander, iets wat Je wel meer zjetI
Pauwke Pels was Intusschen X „gekke Pauw
ke'’ geworden, als ie naar de dertig Jaren liep.
En daar waren veul reden voor
Ten eerste keek ie nie naar de wefkes. Zoo-
iets laten „kearels" van achttien nie óp zich
zitten en die van vyfentwintig tellen 'm nie-
meer mee.
Ten tweede bleef Pauwke by zyn moeder
vader was dood en schaamde z'n eigen niet
er rond voor uit te komen, dat ie heel veul
van z’n moeder hield. DAArom verklaarde X
X vróuwvolk 'm tot „gekke Pauwke”. Want
zoo fier en zoo gelukkig de moeders zUn op
zonen, die haar op de hemden dragen zoo
slecht kan X- vrouwvolk dat van de mannen
velen! Vreemde, maar trieste waarheid, amico;
te verklaren mee dat eene woordeke: „Jalou-
zle".
Gekke Pauwke werkte van den vroegen mor-
tot den laten avond, of le voor ’n huis
houwen van tien kinders te zorgen had en
mee dat verdiende geld „lee ie zyn moeder in
de watjes,” die X mooiste leven van Ulven
hout had! Wat Pauwke's streven was, „want
zooals hy ’n moeder had, zoo was er maar
één,” vertelde-n-le geren. Ge kost X huiske
van uit de verte kennen, zoo prontjes zat X
In den verfzoo mooi pronkten de kanten
gordynen achter X blinkende glas; zoo ryk
bloeide langs de deur de klimroos in X schoon
ste voortuintje van heel X dorp. En met moe
der in glanzend zwarte zware zy, ging Pauwke
trotsch 's Zondags naar de Hoogmis, brocht
haar op haar „eigen plaats”, dicht by den
preekstoel, voor welke plaats Pauwke leder Jaar
'n groot bedrag neertelde by den koster.
Derdens brak gekke Pauwke nou en dan
men. Hier zyn ook de keuken en de bedienden
kamers gelegen.
De vporkant van X geheele erf Is door een
yzeren hek afgesloten, terwyi de poort bestaat
uit twee zware gewitte pilaren, die van onderen
geteerd zyn tegen de vochtigheid van den grond.
Over X algemeen ziet alles er vervallen uit.
De eigenaar, een Singkeh-chlnees, komt ons
begroeten en zal ons de kamers wyzen, terwyi
Inlandsche bedienden de bagage binnen brengen.
Onze verbiyfplaats bestaat voor leder uit twee
vertrekken, waarvan de wanden uit gespleten
en gevlochten bamboes zyn samengesteld. De
slaapkamer is erg donker, maar de voorkamer
geeft een mooi uitzicht op het plein, dat geheel
met heeriyke vruchtboomen beplant Is.
Het meubilair van de voorkamer bestaat uit
een manke tafel en twee dito ligstoelen, een
verweerden spiegel en een lompe ongeverfde
schryftafel. De slaapkamer heeft, vooreerst, een
ledikant met een gescheurd, gelapt gazen gor-
dyn tegen de muskieten; voorts een geverfde
waschtafel, een wankelenden kleerenstandaard,
een stoel waarvan de matten zitting er uit ziet
als een accoordciter. waarvan de snaren ge
sprongen zyn en elndeiyk een ouden gebarsten
spiegel, waarin mijn gelaat er alleraardigst ver
minkt uit ziet.
De witgepleisterde kamers hebben èen plafond
van grys geverfde matten en de steenen vloeren
zyn belegd met een van rotting gevlochten ta-
pyt, dat zoo gescheurd en ultgerafeld is, dat
ik telkens gevaar loop te vallen.
Ik vroeg eens naar den prys en men be
richtte my dat ik tegen betaling van 5.
per dag het vrye genot zou hebben van dezen
augiasstal en deze invalide meubelen; verder
drie maaltyden per dag en op gezette tyden
een vryen borrel.
Direct na aankomst bracht een inlandsche
jongen ons thee met brood. Hollandsche kaas en
boter, welke laatste van wege de hitte er uitzag
als olie. Onze schilder was dan ook over het
geen hier werd aangeboden zeer begrypeiyk
slecht te spreken, doch zoo. toen hy kennis
maakte met onze Indische vruchten, verander
de zyn stemming geheel en hy kon geen woor
den vinden om zyn enthousiasme uit te drukken.
De nangka. vond hy. smaakte naar fyne room
kaas. de banaan was sapryker dan die van
Egypte en wat betreft de manggoestan, vond hy,
dat deze wel zeker de koningin der tropische
vruchten moest zyn. Over den vorm, die vol
komen rond is. de schil die van buiten violet
kleurig. van binnen bloedrood en het vleesch
wit. raakte hy niet uitgepraat.
De smaak was fyner dan de beste druiven en
de geurige frlschheld overtrof alle vruchten,
die hy tot nu toe geproefd had.
Evenals onze buren zetten wy ons op ons
gemak in de voorgalery neder. We waren weldra
omringd door Bantamsche en Chineesche koop
lieden. die hun waren voor ons uitstalden.
Het loonde wel de moeite deze collecties eens
nader te bekyken.
Niet alleen wapenen, sarongs en mousselinen
worden hier in deze kampongs vervaardigd,
maar ook allerlei smaakvolle koperen gereed
schappen. beteldoozen, watervaten enz. en voor
al die verwonderiyke maaksels van goudsmeed-
en Juwelierskunst.
Men moet zich verwonderen hoe deze werke
lijke meesterstukjes met zulke gebrekkige mid
delen en gereedschap worden voortgebracht.
Een hamer, een looden plaat, eenlge graveer
stiften, een zeer eenvoudige smeltkroes, dat is
alles wat de kunstenaar behoeft en het is dan
ook geheel zyn eigen werk, door hem zelf be
dacht en uitgevoerd.
Myn vriend, de artist, moest wel constateeren
dat deze arbeid zeer veel tyd in beslag nam,
doch als het werk eenmaal voltooid is, is er
ook een waar kunstwerk geschapen, waarmede
geen fabrikant van de meest volmaakte machi
nes kan wedyveren. Ook bamboe-doozen met
sieriyke ingebrande Hindoe-motleven vragen
uwe aandacht.
Wel is bamboe een der merkwaardigste voort
brengselen van dit land, waarvan de inlander
op allerlei wyze profyt trekt en dat tot de meest
verschillende doeleinden wordt gebruikt.
Geheele huizen worden, uit- en inwendig, van
bamboes opgetrokken en deze lichte en toch
stevige woningen bieden niet alleen weerstand
aan de geweldige stormen en veelvuldige aard
bevingen, maar zy zyn ook de beste beschutting
tegen de aanvallen der tygers. Deze dieren
toch hebben een afkeer van bamboes, met zyn
harde en gladde bast, waarop hun tanden en
nagels zich afstampen; ook is een bamboe-kooi
de beste kerker voor een tyger.
De luiken en grendels van deuren en ramen,
de korven waarin de rijst wordt gekookt, stoe
len, manden, muziekinstrumenten, huisraad en
honderden andere voorwerpen meer. worden
alle van bamboes vervaardigd.
Daar myn vriend de voertaal in Indlë, het
Maleisch. nog niet machtig was, moest Ik er
voor opdraaien allerlei zaken voor hem op te
koopen, daar men zonder routine leelyk beet
genomen wordt.
Ik was dan ook verheugd toen er plotseling
een zwaar onweder kwam opdagen, vergezeld van
had plaats gevonden, hevige regenvlagen, waarop de kooplieden over
haast de beenen namen en wy flink vermoeid
zynde onze slaapkamers opzochten.
Den volgenden mogen was X voor my om
vyf uur réveille.
Hoe myn vriend den nacht
bracht In een volgende schets.
kunnen helpen en Pauwke droeg z’n krui»,
zooals O. L. Heer X waarschyniyk snel X beste
vindt.
Daar waren er, die In nood naar Pauwk»
gingen, mee de gedachte van: „hy is toch nie
wyzer en zal wel helpen.” Zoo wierd le veul
arm.
X Huiske verviel. Wat versleet werd nie meer
hersteld of aangevuld, alleen z’n „kapelleke
dat bleef. Pauwke had elgeniyk voor geen-
rnensch meer te zorgen, ook al zorgde-ie dan
voor tientallen anderen, zooveul als ie kon.
Maar hy wierd ouwer, zwakker, de verdiensten
veul minder. En op X end kost ie alleen nog
maar helpen door gebed, moest le vertellen.
XWas allemaal op, behalve z’n goeie hart,
da alty klopte voor anderen.
En toen gebeurde 'm Iets wie zal zeggen
of X „toéval” was....? Maar "n radeloos moe-
derke kwam Pauwke’s hulp, z'n gebed vragen,
voor haar kiqdeke, dat opgegeven was door
den dokter.
„"k Zal doen waX kan," had Pauwke ge
reed „ik lieb drie goeie voorspreeksters in den
Hemel, dus....”
X Kindeke werd beter!
En de dokter, die X lykske docht te komen
schouwen den anderen morgen, liet zich ont
vallen: ,,’t kind is behouwen, daar is hier Xi
wonder gebeurd.”
En zoo, amico, zoo
„Pauwke Bidfrons".
Want al wat in moeiiykheden zat, ging naar
Pauwke. mee X verzoek „bidfrons."
Komende van X kerkhof, is le biddende on
der 'n auto geloopen. Z'n leste woord was,...
„God....!"
Hy is begraven, ’s morgens in de vroegte»
doodarm. Voor Pauwke Bidfrons was er niks
overgebleven. Hy had nooit oac z’n eigen ge
docht. Maar toch had le nog Xi testament.
Z’n kapelleke te verkoopen en den opbrengst
te geven aan meneer Pastoor voor den armste
der parochie.
Kapel en trekzak (waar te de leste Jaren
orgelmuziek op spuide) brochten 26.75 op.
„Gekke Pauwke”. Jawel! Nog vrat meer van
zulke „gekken" op deuze „verstandige" weareld
en de wereld is geen gekkenhuis meer!
Veul groeten van Trui én als alty geen
haarke minder van oewen
Y edere groote stad heeft onmiskenbaar haar
I eigen sphee? een spheer die steeds wis
selt die Iedere maand wisselt, al naar
mate de jaargetyden met hun verscheidene
aspecten hun invloed doen gelden. En dien In
vloed merken we op velerlei gebied en op veler
lei wyzen. In de eene groote stad anders dan
in de andere en in de stad weer anders dan
op het platteland en in de dorpen afhanke
lijk van den aard en het werk van de menschen
En zoo staat de Januari-maand van Hollands
hoofdstad in een heel ander licht dan
nuari-maand van Oostenrijks hoofdstad:
nen. In Amsterdam staat zy in het teeken
zelfden Paulus, Gerardus, Frahciscus Pelsner
bedoel. Ja, ik zeg dat zoo op voorhand, want
ik besef heel goed, dat X ’n bietje vreema
schynt.
de Ja-
Wee-
van
den uitverkoop alle winkels hebben in die
maand deze overeenkomst, dat ze hun winter
voorraad opruimen en van al hetgeen Je zou
künnen en willen koopen, daar loop Je gewoon
van te watertanden.
In Weenen is het gansch anders gesteld
de Januari-maand. Daar loopen de meisjes
de vrouwen niet te watertanden van al de
köópjes die de winkeliers him aanbieden
die
Amico,
Paulus, Gerardus,
Franciscus Pelsner
werd kortweg ge
noemd: pauwke
Pels” en meestal:
,Gekke Pauwke”.
In z'n leste levensjaren hlette-n-le: .pauwke
Bidfrons.”
Als ik nou en dan „Gekke Pauwke en
.Pauwke Bidfrons” door malkander gooi, la
deus vertelsel, dan weet ge dus wel, da ’kaden
zelfden Paulus, Gerardus, r._l—
e Fransche communisten hebben pas een
roerig weekeinde achter zich. De massa's
A—' zyn weer eens in beweging gebracht.
In de Pary sc he win ter wielerbaan was een
feestavond georganiseerd ter herdenking van
de verjaring van Lenin’s sterfdag. Tevens diende
deze avond tot herdenking von Karl Liebknecht
en Rosa Luxemburg.
Wy zyn uit nieuwsgierigheid eens naar deze
massa gaan kyken. Inderdaad was de propa
ganda er in geslaagd tusschen de tien en twin
tig duizend partygangers van Thorez op de been
te brengen, die de toegangen tot de wielerbaan
belegerden.
Wat aan deze massa vooral opviel, was het
groote aantal kleine burgers, dat er deel van
uitmaakte. Het type, dat den kleinen winkelier
verraadt. De campagne, die de Communistische
party Frankryk op touw heeft gezet om vasten
voet te krygen in dezen stand, die in Frankryk,
zooals bekend, een zeer groote bevolkingslaag
beslaat en die meer dan welke bevolkingsgroep
ook van de door de Volksfrontregeering en dus
ook door de communisten doorgevoerde devalu
atie te lyden heeft gehad, schynt dus wel in
vruchtbare aarde te zyn gevallen.
Geen ongemoedeiyke massa overigens;
mannen, die eerst een goed
hadden over de „zlnc”, .veel
het huls wordt maar wetmg van de Interna
tionale gezongen. Er is geen gebal van opgesto
ken vuisten, dan om plezier .te doen aan een
of anderen persfotograaf, die magnesiumllcht-
opnamen van de massa wil triaken.
Als een groot- vangnet wordt een Spoansche,
violet-geel-roode vlag uitgevouwen, om de ga-
slotte zyn de Weensche modehuizen niet voor
niets beroemd. Maar niet alleen avondjapon
netjes zyn er uitgestald. In Januari schynen
alle provincies vertegenwoordigd te zyn door
hun verschillende kteederdrachten en dat is
het meest fleurige schouwspel dat men zich In
kan denken. Winkel na winkel toont u de eene
dlmdl ha «te andere dimdls uit het Noorden
en Zuiden uit het Oosten en Westen
dimdls voor jonge meisjes en oudere vrouwen,
kostbare en eenvoudige, ouderwetsche en mo
derne en het geheel vormt een bonte men
geling van kleuren waar de bezoekers van Wee
nen niet genoeg van kunnen krijgen.
En dan de stoffen-magazy nen die hebben
étalages vol dirndlstof, felle kleuren naast el
kander, gewone katoenen stoffen bedrukt met
kleine witte bloempjes, gestreepte stoffen voor
andere soorten dirndls, zy voor schortjes. Er
zyn «énkels met bonte shawltjes, broches,
taschjes, versieringen voor in X haar, prach
tige gordels, speciale schoentjes, waaiertjes.
Alles en Alles voor de vele dlmdlbals. En zoo’n
bal het is een onvergetelyk feest daar zyn
honderden menschen. allen in de kleederdrach-
ten van het platteland en dat is een kleuren-
„Jawel, Dré, zekers. Ik hoop alleen maar,
jonk, da X ze «ooit één minuutje verdriet heb
gedaan."
„Zal best losloopenl"
,4k hoop X. X Heb drie dagen, dat ze boven
eerde stond, by d’r kist zitten praklzeeren
daarover.... afyn. Moeder is gelukkig en meer
kan ik nie verlangen. Oudoe!”
Pauwke wa$ geblazen.
In de „Gouwen” hebben we 'm nie meer ge
zien. Dieën gang Is le in z’nen rouwtyd ver
leerd. ’n Paar jaren later trouwde-n-ie mee
z'n Sjouwke endAt liep triest af.
Sjouw stierf binnen X Jaar. Liet 'm achter
rr.ee 'n teer, teer dochterke, waarvoor ie werkt»
dag en nacht.
Toch kost le X kindeke nie behouwen. Als
X vyf jaar was en er uitzag als twee, dan he
melde ook X kindeke.
Toen was Pauwke veul ouwer geworden.
Ruim zeuven jaren aan één stuk had ie ge
vochten teugen den dood voor alles wat m X
liefste was dAt valt, om Pauwke's woorden
te gebruiken, nie mee!
Mager, mager wierd le als 'n talhout. Z’n
zwarte krullen vergraauwden en stuikten tot
staalgrijze pieken en mee z’n veertigste was
le wit.
X Kinderiyk-trouwe kopke was weg. De don
kere. matte oogen smeulden in 'n wit gezeht.
Hy kwam nieverans meer dan In de kerk en
en op zyn werk, 's Zondags zat ie heele dagen
in X huiske van moeder-nog voor X raam te
lurken aan ’n *pyp. 's Zomers zat 1e voor de
deur.
„Gekke Pauwke” had Ik byna nlemeer ge
hoord. Hoogstens op deze manier: „Pels, ge
weet wel, Pauwke Pels, gékke Pauwke!"
Want na zynen trouw en teugenslag daarin,
na X verlies van z’n kindeke. was Pauw by X
vrouwvolk In achting gestegen.
Maar toen ie „op z’n eigen" bleef, naar ‘n
tweede vrouw verder nie omzag. alleen z’n
huiske bestierde, de graven op X kerkhof tot
de schoonste van Ulvenhout maakte, veul
vroom leefde, en toen ulttekte dat 1e van de
kamer, waar moeder, vrouw en kind gestorven
waren, 'n soortement kapelleke had gemaak
toen gingen de vingers weer naar de voorhoof
den mee deus’ woorden: „zlede nou wel?”
Maar Pauwke ging zynen weg. Eenzaam. Hy
was vrlendeiyk voor iedereen, behulpzaam ab
alty. gereed v«x>r «ten arme, bereid voor den
zwakke, klaar v«x* iedereen dien te docht te
planken van deze puffende
barkas.
Ik was niet de eenlge Europeaan aan boord
geweest, doch had vanaf Singapore een mede
reiziger gekregen en wel iemand, die als kunst
schilder Java wilde bezoeken en waarmede Ik
al spoedig nader had kennis gemaakt.
Daar hy rustig studies hoopte te maken,
hadden wy besloten, vooraleer wy naar een der
hoofdplaatsen zouden vertrekken, eerst eens
naar het binnenland te gaan en zooveel moge-
lyk de route te voet of te paard, dan wel met
een ander voertuig af te leggen.
Deze reis door West-Java betobft wel interes-’
sant te worden, daar ik bepaald nieuwsgierig
ben te ervaren, hoe voor my bekende zaken zich
aan X «xig van een kunstschilder zullen voor
doen en hoe hy denkt over menschen en din
gen In dit voor hem geheel vreemde en ge
heimzinnige land.
Onze bagage laat ik naar de douaneloods
plkoelen. welke al spoedig na een vluchtig on
derzoek wordt prysgegeven.
Nu moeten wy trachten een paar karèta-pér
wagen op veeren te bemachtigen, die ons
naar het eenige hotel ter plaatse zullen bren
gen. wat echter eerst na een half uur zoeken
gelukt.
Laatik by voorbaat even zeggen dat X geen
pretje Is, om In dit soort voertuig langere toch
ten te moeten afleggen. Het is een gammel
morsig stelletje, dat van roestige spykers en
touwtjes aan elkaar hangt
De assen zyn geheel uitgesleten, waardoor
de wielen heen en weer slingeren en de slappe
veeren onder het ryden telkens hevige schokken
veroorzaken.
Het karretje wordt van voren bestegen en
men moet bepaald lenig zyn om zonder bullen
of schrammen op het harde bankje te be
landen.
Gedurende den geheelen rit is men genood
zaakt met opgetrokken knieën te zitten en zich
krampachtig aan de styien van de kar vast te
klampen.
Direct na het afi
galop over, waarftj
houdingsvermtigen bezitten.
Myn reisgenoot heeft zoo ver Ik bemerk geen
tyd om zich aan al deze ongemakken te storen.
Vermoedelyk Is zyn geest geheel vervuld van
al het vreemde, wat hy om zich ziet en hy
staart in extasie naar de prachtige eeuwenoude
tamerlndeboomen aan belde zyden van den
weg.
t..
en
