H
I
Meer samenwerking in het
bedrijfsleven
Betere verdeeling van den
beschikbaren arbeid
1
TBRU.?LTTA
Een merkwaardig
jubileum
’n Barstende Hoofdpijn
die U kwelt en belet te werken? Neem
een "AKKERTJE" en binnen een kwartier
voelt Ge de hoofdpijn w
voor de zon. Heb steeds
KRAS?
aar droom ueriHild -
NAAR NIEUWE ORGANEN
ns
3
r
CONFERENTIE VAN DE
OSLO-STATEN
BLONDONA
TIJDELIJKE BEPALINGEN
VOORGESTELD
VRIJDAG S FEBRUARI 1937
TWEEDE KAMER
over
Minister Sandler vertrokken
Kerkelijk leven
HERDENKING PAUSKEUZE
BARON VAN OLDENEEL t
PATER M. VAN EVERDINGEN t
IS
74
inter-landenwedstrijden
16'
WASCHPRIJSVERHOOG1NG
ERRATUM
Volwassen arbeiders
Veerdienst Marken-Monnikendam
21
Het vereenzaamde
liberalisme
Vervanging volwassen
arbeiders
Binnenkort in Den Haag
te houden?
Pontificale Hoogmis door
Mgr. Giobbe
SO jaar geleden redde Anton
Kabelaar H. M. de Koningin
het leven
>n
ïool
>1 ta
Minister de Graeff naar
Zweden
Beperking van den arbeid van
yrouwen en meisjes in
diverse bedryven
Besprekingen in Kopenhagen?
Heden zal gestemd worden
de amendementen van
mr. Goseling c.s.
De te treffen voorzieningen
Uitsluiting van verkiesbaarheid
Opheffing onschendbaarheid
Geen overylde maatregel
lit
f
IN
R
fflJO-OUl A
C. SMEENK
de
I
regtrekken alt mist
AKKER-CACHETS
De besprekingen met de ministers ColMn en
HUM
Staatssecretarissen
WAARBORGEN VOLMAAKTE HAARVERZ
Eenige jaren geleden heeft htf het koetsiers-
vak er maar aan gegeven, ook al omdat hij er
6e oud voor werd. Thans Is hij 76 jaar. Het is
te hopen, dat het Kabelaar, die thans onder
behoeftige omstandigheden leeft, opden dag
van zijn merkwaardig jubileum niet aan be
langstelling mag ontbreken.
De minister wenschte niet te antwoorden op
de vraag of een conferentie tusschen de onder-
teekenaars van het verdrag van Oslo in het
vooruitzicht was en liet ook de vraag ot Neder
land als plaats van samenkomst zou worden
uitverkoren onbeantwoord.
arbeiders kleiner is dan In andere fabrieken,
die daarmede vergeleken kunnen worden, be
hoeft nog niet te wjjien op een wanverhouding,
welke van overheidswege gecorrigeerd dient te
worden.
Volgens artikel 17 zal de wet een werkings
duur van drie jaren hebben. De Minister hoopt,
dat de tijdsomstandigheden dan voldoende ver-
Mlnister Sandler heeft bjj deze gelegenheid
zijn Nederlandschen collega namens de Zweed
sche regeering uitgenoodigd in de maand April
een bezoek aan Stockholm te brengen, welke
uitnoodlglng minister De Oraeff heeft aange
nomen onder voorbehoud dat zijn ambtsbezig
heden en andere omstandigheden het toelaten.
n.
in
De saneerlngscommlssie. gevormd uit de bon
den van de Wasscherij-ondernemers heeft zich
tengevolge van de devaluatie genoodzaakt ge
zien de waschpryaen te verhoogen
Voor zoover dit nog niet geschiedt, zal van
elke wasch een extra-bedrag van 10 et. worden
geheven, onder den naam van transportkosten.
Daarnaast zullen de waschtarieven zelf een ma
tige verhooging moeten ondergaan.
BH
Mtf
MB
Uw
jut
r*-
■E
IBM
J0
r
ek-
oC
r«C
Uw
de Oraeff, „van zuiver informatieven aard",
voegde de minister er haastig bij, hadden een
zeer bevredigend verloop.
Met deze woorden besloot minister Sandler
bet onderhoud.
De trein stopte enkele oogenblikken later in
Gouda, waar de minister en zijn secretaris in
den slaapwagen naar Hynburg overstapten.
Donderdag is in het St. Canlaius College te
Nijmegen in den leeftijd van 71 jaar overleden
pater M. A van Everdingen S. J.
Pater Van Everdingen was een bekend docent
In Latijn en heeft heel zijn priesterleven ge
wijd aan de geestelijke en wetenschappelijke
vorming van de jeugd. Hij was achtereenvolgens
leeraar en rector te Katwijk, daarna te Amster
dam en de laatste jaren te Nijmegen.
De begrafenis is as. Zaterdag, na een plech
tige-Requiemmis in de kapel van het St. Cani-
slus-College, op Marièndal by Grave.
Tijdens het vriendschappelijk bezoek, dat de
heer Sandler, de Zweedsche minister van Bui
tenlandsche Zaken, aan zijn Nederlandschen
ambtgenoot, jhr. De Oraeff, heeft gebracht, is
naar wy vernemen, ook de gedachte om tot een
nauwefe samenwerking tusschen de Oslo-staten
te geraken ter sprake gekomen. De besprekin
gen. dienaangaande gevoerd en waaraan ook
minister Colyn heeft deelgenomen, zyn uiter
aard van zeer algemeenen aard geweest en
hebben geheel het karakter van een terreinver
kenning aangenomen.
Aan baron Van Oldeneel werd in 1912 de ti
tulaire rang fan kolonel toegekend. In 1916
werd hem eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend.
Hy stond bekend als een zeer bekwaam rui
ter en tal van cavalerle-officleren danken hun
vaardigheid aan hem.
In 1922 verkreeg hy den tltulalren rang van
generaal-majoor. Hy was officier in de orde
van Oranje-Nassau (met de zwaarden).
„Is het juist, dat u ook in Kopenhagen be
sprekingen zult voeren?”
Hierop antwoordde de heer Sandler, dat hy
heden enkele uren in Kopenhagen zal verbiy-
ven. Over de reden van dit oponthoud kon
hy niets zeggen.
Ingediend is een wetsontwerp,
houdende tydelylce bepalingen, strek
kende tot het bereiken van een ^be
tere verdeeling van den beschikbaren
arbeid.
Het- was 19 Februari 1887, den verjaardag
van Konlng Willem III. toen Koningin Emma
met Prinses Wilhelmina was uitgereden voor
een rytoer door de Residentie. Op Schevenln-
gen sloegen de paarden van het rytulg, waar
in de vorstelijke personen gezeten waren, op
hol. De postillons werden er af geworpen en de
koetsier kon de beesten niet meer houden.
Den geheelen Schevenlngschen weg holden
de paarden ongetoomd voort en renden naar
de stallen. Het zou niet te overzien zyn, wat
er gebeurd was. als de paarden met het rytulg
achter zich aan getracht zouden hebben de
stallen binnen te rennen. Op het Noordelnde
stond Kabelaar met het rytulg van dr. Stein.
In wiens dienst hy indertyd was, te wachten.
Kabelaar bedacht zich geen oogenblik, toen hy
de hollende paarden zag aankomen, sprong
van den bok en pakte de brieschende paarden
by de teugels. Hy werd een eind meegesleurd
doch eindeiyk gelukte het hem de beesten tot
stilstand te brengen.
Koningin Emma heeft den koenen koetsier
dadelijk aangeboden In dienst te komen van
het Hof. De koetsier heeft deze betrekking
echter niet aangenomen, omdat hy zich te zeer
aan dr. Steln gehecht voelde.
Hy ontving van de Koningin een fraai gou
den horloge met Inscriptie: Aan Anton Kabe
laar, 19 Februari 1887. Dit souvenir heeft hy
nog' steeds zorgvuldig bespant
Later, na den dood van dr. Steln, heeft hy
getracht als gewoon koetsier den kost te ver
dienen, wat aanvankeiyk nog wel ging, maar
omdat rytulgen nu eenmaal uit de mode raak
ten, hoe langer hoe minder opleverde.
Overgegaan kon worden tot behandeling van
het amendement-GOSELING, beoogende mo
gelyk te maken de benoeming van Staatsse
cretarissen Onder-Mlnisters die door
den Konlng naar welgevallen kunnen worden
ontslagen en die' In de plaats zouden komen
voor de als ambtenaar veel moeliyker te ver
vangen dlrecteuren-generaal.
Het voorstel vond by val by den heer JOEKE8
(V. D.) en bestrijding by de heeren VAN DIJK
CA. R.) en RUTGERS VAN ROZENBURG
(C. H
De MINISTER achtte Staatssecretarissen niet
Naar men om mededeelde la de veerdienst
tusschen Marken—Monnikendam gisterenmiddag
weer regelmatig in gebruik gesteld.
Het biykt thans wel vast te staan, dat mi
nister Colon's initiatief om tot een uitbreiding
van de economische betrekkingen tusschen de
Oslo-staten te geraken tot een eerlang te hou
den conferentie zal lelden, die, naar De Te
legraaf uit Brussel verneemt, denkeiyk in Ne
derland zal worden gehouden. Reeds biykt uit
een mededeeling van den Belgischen minister
van Buitenlandsche Zaken. Spaak, dat de
gedachte van een conferentie vasteren vorm
aannam.
Volgens het ontwerp zal het werkterrein
der vrouw, voor zoover dit zich, wat den
fabrieksarbeid betreft, na 1 Januari 1935
heeft uitgebreid, tot de toen in acht geno
men grenzen kunnen worden teruggebracht.
Daartoe zal by algemeenen maatregel van
bestuur het percentage kunnen worden
vastgesteld, dat vrouwen en meisjes mogen
uitmaken van het personeel, dat In een fa
briek of werkplaats met bepaalden arbeid
belast is. dan wel het verrichten van be
paalden fabrieksarbeid door vrouwen of
meisjes verboden of alleen onder zekere
voorwaarden toegelaten kunnen worden.
Gaan dol, glansloos haar maar, maar da
natuurlijke, fraaie tint en schitterende glans
door Blondona of Brunette. Belde aijn absoluut
vrij van alkali, waardoor de so gevreesde witte
neerslag op het haar voorkomen en de lastige
nabehandeling overbodig wordt. Bovendien
droogt het haar opvallend vlug. Blondona Is
het enige speciale haarwasmiddel voor blond
haar, dat het beroemde Kamilloflor bevat en
Brunette Is het doeltreffende haarwasmiddel
voor de verzorging van donker haar, dat het
zuiver plantaardige preparaat Hequil bevat.
Wat betreft de vervanging van volwassen
mannelyke arbeiders staat de minister niet op
het standpunt, dat, welk beeld de cyfers ook
mogen bieden, in elk geval een regeling tot
stand zou moeten komen, aan de hand van wel
ke systematisch overeenstemming kan worden
gebracht tusschen de samenstelling der fa
brieksbevolking en den algemeenen bevolkings
opbouw In ons land. Aan de hand van de wet
op het algemeen verbindend en het onverbin
dend verklaren van bepalingen van collectieve
arbeidsovereenkomsten, zoo deze tot stand komt,
zal het Initiatief der organisaties van werkge
vers en werknemers hier c.q. een taak kunnen
vinden.
De op dit punt voorgestelde voorziening strekt
tot het afsnyden van uitwassen, welke vooral
in tyden van crisis, wanneer de concurrentie
zwaar Is. gemakkelijk ontstaan.
et ia diep te betreuren, dat de RJC.
Sportbeweglng nog altijd wegens
gebrek aan belangstelling, steun
en medewerking van vele katholieken
niet zóó haar vleugels kan uitslaan als
wel wenschelijk ware, terwijl de neu
trale sportbeweglng bij vele katholieken
nog altijd meer belangstelling en zelfs
medewerking en steun oogst dan de eigen
katholieke sportbeweglng. In 1933 reeds
heeft het gesamenlijke Episcopaat van
Nederland het zg.n. „sportmandement"
uitgevaardigd, dat op Zondag 8 Augustus
1933 in alle daarvoor in aanmerking
komende kerken en kapellen op de ge
bruikelijke wijze van den preekstoel werd
voorgelezen. Na een klacht, dat hun
waarschuwingen tegen de neutrale sport
organisaties niet voldoende geholpen
hebben, constateerden de Bisschoppen,
dat zelfs vooraanstaande katholieken
hun leiderstalenten, hun sympathie, hun
geld in dienst stellen der neutrale sport-
beweging, en dat mede door de schuld
van Aeaen de neutrale sport nog hoogtij
viert, terwijl de katholieke door het
Episcopaat gewilde sportbeweglng door
hergelijke katholieken wordt geminacht
en tegengewerkt. In verband met dezen
veroordeelenswaardigen stand van zaken
deden de Bisschoppen op de geestelijken,
de katholieke schoolbesturen, de katho
lieke pers, tenslotte ook op alle katho
lieken een dringend beroep om zich in
geen enkelen vorm in te latAi met een
sportvereeniging, die verderfelijk is voor
onze jeugd (de neutrale), en die daarom»
streng door het Episcopaat wordt afge
keurd. en hun belangstelling ten volle
te schenken aan de wedstrijden der eigen
katholieke vereenlgingen. Zij besloten
met de woorden: „Wij rekenen er op,
dat dit schrijven aanleiding moge zijn
om allen steun. In welken vorm ook, te
ontzeggen aan de neutrale beweging,
en aan de sportvereenigingen, die niet
kerkelijk zijn goedgekeurd.”
noemingen geen ramp vinden.
De beslissing valt later.
in huis, vannacht kunnen zij te pas komen
bij Hoofdpijn, Kiespijn, Zenuwpijn, Spier
pijn. Slechts 52 cent per 12 stuks. Overall
Naar het voorloopig Inzicht van den minis te.’
kunnen dg te treffen voorzieningen ten aanzien
van de vervanging van vrouwelyke door man
nelyke arbeidskrachten op de volgende soorten
van arbeid betrekking hebben:
arbeid In aardewerkfabrieken en tegelperse-
rijen, bestaande in aardbereiding. in tegels per
sen en in het gieten, vernis stryken of vernis
spuiten van sanitair aardewerk;
arbeid in glasfabrieken in de mengkamer, aan
of by de glasovens, of bestaande In het siypen
van glas:
arbeid in drukkeryen. bestaande In het uit de
hand of machinaal letterzetten;
arbeid in kisten- en timmerfabrieken;
arbeid in borstelfabrieken, met uitzondering
van inpakarbeid;
arbeid in leerfabrieken, met uitzondering van
Inpakarbeid;
arbeid In schoen- en pantoffelfabfieken. met
uitzondering van het stikken, plakken en ver
der bewerken van de schacht en van inpakar
beid;
arbeid in capsulefabrieken, bestaande in het
bedienen van walsen
arbeid In fabrieken van bouten, moeren, klink
nagels en draadnagels;
het kloppen en stoppen van zakken;
arbeid in sigarenfabrieken en tabakskerveryen.
bestaande in het aanvochten en mengen van
tabak, het met de hand vervaardigen van si
garen en het sorteeren van sigaren;
het uitbeenen van vleesch;
arbeid in veenderijen, bestaande In het ver
plaatsen van beladen kruiwagens;
arbeid in steenfabrieken;
arbeid, bestaande in het vulcaniseerer^ van
rywielbanden.
gedaan zou kunnen worden om de werkloosheid
onder de mannelyke arbeidskrachten eenigs-
zins te verminderen door op bepaalde terreinen
de bestaande werkgelegenheid voor vrouwen
een weinig in te perken.
Het is den minister uiteraard volkomen be
kend, dat aan het vraagstuk van de vervanging
van vrouwelyke door mannelyke arbeidskrach
ten verschillende moeiiykheden vastzitten.
Hy acht echter by den huldigen stand der
werkloosheid langer weifelen niet gewettigd.
Werkloosheid is een ramp voor leder, die er
door getroffen wordt, maar voor het gezins
hoofd werkt zy veel meer funest dan voor
iemand, die niet met de zorg voor het levens
onderhoud van anderen belast is.
DEN HAAG, 4 Februari 1937
Nadat de leider der katholieke fractie gis
terennamiddag in de Kamer reeds zyn vol
doening had uitgesproken over de voorstel
len der Regeering inzake de opening der
mogeiykheld, openbare lichamen voor be
roep en bedrijf in te stellen en zyn amende
menten alleen maar had aanbevolen om de
Regeeringsvoorstellen nog te verbeteren,
hebben vanmiddag ook andere aan het
woord gekomen fracties het wetsontwerp
een welwillende ontvangst bereid.
Alleen de heer Wendelaar, die de weinig
benydenswaardige taak heeft, in de Kamer
het zoo droevig vereenzaamde liberalisme te
vertegenwoordigen, kon voor de voorstellen
niets voelen.
Ter gelegenheid van den 15en verjaardag
van de pauskeuze van Z. H. Pius XI, zal as.
Zondag te Den Haag in de kerk van O. L. V. v.
G. Raad, aan het Bezuidenhout, de hoogmis te
half elf pontlflcallter worden opgedragen door
den Internuntius Mgr. Paolo Giobbe.
Bovendien wordt in alle kerken dien dag na
de Hoogmis de lofzang Te Deum gezongen.
Het enkele feit, dat In een fabriek of in een
groep van fabrieken, het aantal volwassen man- beterd sullen zyn om deze crisismaatregelen weer
nen in Verhouding tot het aantel der overige te kunnen missen.
Ingrijpen van overheidswege zal met behoed
zaamheid moeten geschieden. Stellig immers
valt tegenover de voordeelen, die. naar het
oordeel van den minister, aan de ontworpen
regeling verbonden rijn, op bezwaren te wyzen
Daarom zal alle ruimte gelaten worden voor
de noodlge uitzonderingen. Als een der gewich
tigste bezwaren wordt terecht aangevoerd
de precaire toestand van de industrie welke er
toe noopt om zooveel mogelyk af te zien van
maatregelen, die als gevolg met zich kunnen
brengen een styging van de productiekosten.
Toch behoeft deze bedenking, niet zonder kri
tiek aanvaard te worden en houde men in het
oog, dat de eene fabrikant veel meer arbeid
door vrouwen en meisjes laat verrichten dan
de andere, en dat menigmaal ook verschil op
djt punt te constateeren is tusschen verschil-
Voorta was er nog een artikel, dat de SD AP.
niet ongemoeid wilde laten. De geldende Grond
wet sluit van verkiesbaarheid tot lid van een
vertegenwoordigend lichaam uit hen, die ver
oordeeld zyn wegens landloopery, bedelary of
openbare dronkenschap. Het regeeringsontwerp
wilde dit uitbreiden tot uitsluiting ook wegens
iedere gerechtelyke vriiheidsberooving. Doch de
S.DAF. wilde die uitbreiding weer teniet doen,
teneinde politieke gevangenen niet van verkies
baarheid uit te sluiten.
De heer GOSELING, evenals de heer TERP-
STRA vond het regeerlngsvoorstel volkomen
redelyk; waarom zouden dergelyke misdadigers
niet op een lyn gesteld moeten worden met
anderen.
Maar de communist DE VISSER sputterde
natuuriyk heftig tegen. Het kwam niet te pas
dat politieke delinquenten werden behandeld
als boeven waarop de liberale heer WENDE
LAAR Interrumpeerde, dat dergelyke menschen
in Rusland eenvoudig werden doodgeschoten.
Hierop bood de heer DE VISSER vriendeiyk
aan onder hilariteit van de Kamer om
met goedvinden van den voorzitter hierover een
debat te gaan beginnen.
De MINISTER vond geen reden om derge
lyke idealisten van straf te vrijwaren.
Volledigheidshalve vermelden wy, dat zonder
stemming in beginsel werd aangenomen, dat
ministers zich in de Kamers door ambtenaren
kunnen laten vertegenwoordigen.
r
De eindbehandeling van het ontwerp werd
uitgesteld tot morgen om den heer Goseling
gelegenheid te geven, in zyn amendementen
nog eenige technische en redactlonedle wyzigin-
gen aan te brengen.
Aan de vaststelling van een algemeenen maat
regel van bestuur, als bedoeld, gaat vooraf het
raadplegen van den betrokken bedrijfsraad en
van een commissie uit den Hoogen Raad van
Arbeid, waarin, zoo er geen bedryfsraad is, ook
vertegenwoordigers van werkgevers- en werk-
nemersvakvereenlglngen zitting moeten hebben.
Bovendien zal de commissie ten minste één ver
tegenwoordiger van het departement van Han
del. Nyverheid en Scheepvaart moeten tellen.
Ook anderen dan leden van den raad kunnen
in de commissie zitting hebben.
Afwyklng van hetgeen krachtens deze wet zal
zyn vastgesteld moet mogelyk blyven. Indien
byzondere omstandigheden zulks wenacheiyk
maken. Artikel 5 voert daartoe, op het voet
spoor der Arbeidswet, het systeem van vergun
ningen in. te verleenen door de districtshoofden
der arbeidsinspectie, of. in beroep of by groeps-
vergunnlngen, door den Minister. Met het oog
op de bedryfsbelangen is, waar mogelyk. over
leg met het orgaan der openbare arbeidsbe
middeling voorgeschreven.
Donderdagavond is de Zweedsche minuter van
Buitenlandsche Zaken, de heer Sandler, naar
Zweden teruggekeerd. Evenals by de aankomst
van den Scandinavlschen staatsmah waren
minister de Graeff, de heer Vendel, tydeiyk
Zweedsch zaakgelastigde ten onzent en de rech
ter in het Permanente Hof van Internationale
Justitie, de heer Hammarskjöld by het vertrek
uit Den Haag aanwezig. Het afscheid was by-
zonder harteiyk en toen de minister en zyn
secretaris instegen, opende de heer Sandler nog
een raam om zyn Nederlandschen ambtgenoot
en zyn belden landgenooten nog *n vaarwel toe
te roepen.
In een nlet-gereserveerde eerste klasse coupé
namen de minister en zyn secretaris plaats. Een
verslaggever van het Algemeen Nederlandsch
Persbureau zoch hen daar op en kreeg van den
heer Sandler verlof enkele vragen te stellen.
Hel gaat er nu om. aldus de minister, om op
de basis van de conventie van Oslo voort te
bouwen en concrete toepassingen te vinden.
..Ik wil niet beweren, dat de conventie in het
gehee' niet is toegenast. maar ik constateer dat
zy niet volledig tot haar recht is gekomen.”
„Bent u optimistisch gestemd omtrent
toekomst?”
..Mynheer, ik ben noch optimist, noch pessi
mist. maar een realist”, was het bescheid.
n het jaarboek 1936 schrijft rector
Vissers, federatie-adviseur van de
R.K. Voetbalbonden in Nederlands dat
het resultaat van het sport-mandement
niet is geweest wat men er van had mo
gen verwachten. Vooral van de zijde der
schoolbesturen werd tot op heden nog
weinig of geen medewerking ontvangen.
Aan de hand van het Bisschoppelijk
mandement en van hetgeen rector Vis
sers schrijft, meent de bekende paeda-
goog Frater S. Rombouts in „Ons Eigen
blad” te moeten concludeeren, niet en
kel, dat het lidmaatschap van een neu
trale sportvereeniging volgens de Bis
schoppelijke directieven verboden moet
worden geacht, maar ook, dat het be
zoeken van door neutrale vereenlgingen
georganiseerde sport-demonstraties tegen
betaling van entrée tot den door de
Bisschoppen verboden steun moet worden
gerekend. Wie daar anders over denkt,
geeft, volgens den Eerw. Frater, daardoor
blijk niet van breedheid, maar van
bekrompenheid van oordeel. Immers, zoo
redeneert hy, als één entréebetaler
niet steunt, steunen ook de 999 anderen
niet, en dus evenmin de 1000 toeschou
wers samen. „Zij, die de entrées op
strijken, denken er anders en
gezonder over! Zelfs al zou in het ge
geven geval van geldeiyken steun geen
sprake zyn, dan nóg bleef de zedelyke
steun, en die is véél ernstiger," aldus de
hoofdredacteur van „Ons Eigen Blad”,
die alle argumenten om het by won en
van neutrale wedstrijden te verdedigen
eenvoudig „smoesjes, om het kromme
recht te praten” noemt. Het komt na
tuuriyk niet by ons op de interpretatie
van het sportmandement. gegeven door
Fr. 8 Rombouts als onjuist te bestrijden,
want wy houden niet van smoesjes, wy
wenscheh het kromme niet recht te
praten, wy stellen breedheid van oor
deel op hoogen prys en dragen de R.K.
Sportbeweglng een vele kolommen groot
en goed hart tog.
Gegeven echter, dat het bezoeken van
neutrale sport-demonstraties tegen en-
trée-betallng gerekend zou moeten wor
den onder den door de Bisschoppen voor
katholieken verboden steun aan de
neutrale organisaties, dan volgt daaruit
logisch de consequentie, dat het voor
katholieken Bisschoppeiyk verboden
zou zyn door den neutralen KNVB,
georganiseerde
te bezoeken.
Mocht U dit wat kras UJken, dan zyt
gy volgens Fr 8. Rombouts bekrompen en
vertoont gy neiging een smoesjesmaker
te worden. Men zy dus gewaarschuwd-
Het desbetreffende artikel 3 van het wets
ontwerp zegt-dan ook niet, dat by een derge-
iyk verschil in de getalsverhoudingen »in elk
geval moet worden Ingegrepen; het schept alleen
de mogeiykheid daartoe. By algemeenen maat
regel van bestuur kan in zoo een geval het per
centage worden vastgesteld, dat de volwassen
mannep. in de betrokken fabriek of fabrieken
van de totale bezetting moeten uitmaken.
Als volwassen arbeiders noemt het artikel de
manned van 25 jaar of ouder. Werkgevers, die er
op uit zijn met goedkoope jonge krachten te wer
ken, houden hun personeel niet tot het 25e jaar.
Meri kan wel In het algemeen aannemen, dat
In zoo een fabriek een man. die eenmaal den
25-jarigen leeftyd bereikt heeft, niet meer be
hoort tot de groep, welke voor jeugdige arbeiders
het veld zal moeten ruimen.
De anti-revolutionnalre heer SMEENK stem
de in met stichting en bedoeling van het ont
werp en stond over het algemeen ook niet on
welwillend tegenover de amendementen-Gose-
llng cs., waarin de ordenlngsgedachte veel di
recter voor practische toepassing in gereedheid
wordt gebracht dan in het plan der Regeering.
De heer Smeenk hoopte, dat de Grondwet op
het thans betreden
terrein geen doode
letter zou blyven en
dat de ontwikkeling
der maatschappeiyke
organisatie-gedachte
en het toenemend af
wenden van de indivi
dualistische gedachte
den gewonen wetgever
spoedig in staat zouden
stellen om practische
uitvoering .te geven
aan de grondwetsar
tikelen betreffende
ordening van het
maatschappeiyk le
ven; hy waarschuwde echter ook tegen de op
vatting, dat de Grondwet nu nieuwe, tot dus
verre niet bestaande mogeiykheden zou openen:
de'nieuwe, artikelen zullen op zich zelf prac-
tlsch geen grootere beteekenls hebben dan het
bestaande artikel 194.
Intusschen moest de heer Smeenk toch er
kennen, dat de nieuwe bepalingen een meer ge
detailleerde omschryving geven en enkele ook
door hem op prys gestelde richtiynez trekken,
met name ten aanzien van t centraal lichaam
voor het bedrijfsleven met advlseerende en
ten slotte uitvoerende bevoegdheid. En bil
erkende daarmede impliciter, dat de Regee
ringsvoorstellen, vooral als de amendementen-
Goseling cs. zouden worden aangenomen, dan
toch in ieder geval de erkenning der uit het
maatschappeiyk leven opgekomen organisatie
dichter by een bepaalde practische verwezen-
lyking kunnen brengen.
Namens de sociaal-democraten toonde zich
de heer VAN DER WAERDEN niet hevig
enthousiast; alles was hem nog niet duidelyk:
hy vroeg zich ook af, of voor dit alles wel
Grondwetsherziening noodig was; hy zou
het ontwerp èn de onschuldige” amendemen
ten niet beschouwen als een dooie musch,
maar alseen musch en géén paradysvogel;
het belangrijkste van het heele geval lag voor
hem eigeniyk in de propagandistische waarde
van deze behandeling voor de bedryfsorgani-
aatle-gedachte.
Liep ook de vryzinnig-democratische fractie
leider, de heer JOEKES, nu niet bepaald heet
voor de voorstellen. hy achtte een nader?
definitie van mogelykheden op dit gebied, door
de Grondwet erkend, wél van belang.
De liberale héér WENDELAAR wilde van
deze sociale en economische vooruitstrevend
heid niets weten; hy vroeg, of voor zóóiets nu
wel het moment was aangebroken; hy wist niet
precies wat we wél zouden moeten hebben en
hy kan zich oA geen duideiyke voorstelling
maken van wat er komen gaat; hy vreesde in
ieder geval onderdrukking van persoonlyk ini
tiatief, verstarring van het bedryfsleven en „uit
plundering" van den consument.
En waar de heer Goseling ervan gesproken
had om ook het cultureele leven in de ordenlngs
gedachte te betrekken, schrok de heer Wende
laar terug voor zooveel driestheid!
De liberalen ware- niet tegen alle ordening,
zoo zouden zy in bepaalde gevallen wel advlsee
rende bevoegdheid willen toekennen, d w z.
ordening is goed, als de organen maar niets
te vertellen hebben enalles by het oude
biyfti
Ons Kamerlid Dr. KORTENHORST wat is
hy toch *n knap en slagvaardig debater! kon
de verleiding niet weerstaan, den recalcitranten
liberaal het onjuiste van zyn betoog onder het
oog te brengen; men bedoelt geen initiatief te
onderdrukken, alleen wil men de gedachte toe
passing doen vinden, dat de vrije concurrentie
allerminst „de ziel van de negotie" mag zyn.
doch dat het algemeen bedrijfsbelang moet
voorop gaan; goede ordening zou het bedryfs
leven juist stimuleeren (India docet op dit ge
bied!), en de overheid zou er heusch wel voor
waken, dat het consumentenbelang niet in de
verdrukking zou komen.
De MINISTER had de gemakkelyke taak te
constateeren, dat er over 't algemeen een pret
tige instemming heerschte.
Toen kwam er wéér een ontwerp aan de orde,
dat beteugeling van politieke heethoofden be
doelde.
De geldende Grondwet bepaalt, dat Ministers
en Kamerleden niet gerechtelyk vervolgbaar zyn
wegens hetgeen zy in de vergadering hebben
gezegd of aan haar schriftelyk hebben overge
legd.
Het Regeerlngsvoorstel wilde op deze straf-
rechterlyke immuniteit deze uitzonderingen ge
maakt zien, dat wél strafrechteriyke vervolging
zou kunnen plaats hebben ter zake van op
ruiing of schending van geheimen.
De S.DAJ».-er Donker stelde vooreerst voor
de opruiing uit de uitzonderingen te schrappen,
zoodat alleen schending van geheimhouding als
uitzondering zou overblyven.
Vervolgens wilde de heer Donker cs. die
schending van geheimhouding nauwer omschre
ven zien. En ten derde wilde hy een nieuwe be
paling Invoegen ten einde vast te steden dat
gerechtelyke vervolging van een lid der Staten
Generaal (de voorgestelde bepaling zou dus
niet betrekking hebben op ministers, reohters.
commissarissen en ambtenaren) voorzoover deze
volgens het hier behandelde Grondwetsartikel
zou zyn toegelaten-, slechts zou kunnen plaats
hebben na vergunning van de Kamer, waarvan
het betrokken lid deel uitmaakt.
De heer DONKER heeft de amendementen
naar best vermogen verdedigd, maar of zyn
betoog succes zal hebben!
Een merkwaardig gouden jubileum «al
19 Februari de heer Anton Kabelaar vie
ren. Het zal op dien dag vyftig jaar gele
den zijn, dat hy H. M. de Koningin het
leven redde.
In den afgeloopen nacht is te Waalre over
leden de gepensionneerde generaal-majoor der
cavalerie, A. G. M. J. baron van Oldeneel.
Baron Van Oldeneel werd in 1878 ingeiyfd by
het 2e regiment huzaren en werd in 1882 be
noemd tot 2en luitenant by dat regiment. Ach
tereenvolgens weffl hy bevorderd tot len lui
tenant, ritmeester en instructeur.
In 1905 werd de thans ontslapene by de re
organisatie verplaatst by het eerste depót hu
zaren en in 1906 volgde zyn benoeming tot
instructeur by de rijschool.
Twee jaar later in 1908 werd hy tot di
recteur dier school benoemd.
In hetzelfde jaar werd hy bevorderd tot ma
joor en in 1910 tot luitenant-kolonel.
Ten einde de noodlge waarborgen te
scheppen, dat geen overylde maatregelen
genomen worden, is bepaald, dat elk in-
grypen. ook wanneer het slechts één fabriek
betreft, gebonden is aan een algemeenen
maatregel van bestuur.
In tyden van crisis trachten verschillende
werkgevers te bezuinigen door het vervangen
van volwassen mannen door jeugdig of vrou-
welyk personeel.
Door tegen bedoelde vervanging eenige rem
mende bepalingen uit te vaardigen kan een
eenigszins betere verdeeling van den beschik
baren arbeid bereikt worden. Verkregen kan
worden, dat de werkloosheid van de plaatsen
waar zy het meest schrijnt, verschoven wordt
naar plaatsen, waar zy minder ernstig gevoeld
zal worden.
De werkloosheid vertoont by de vrouwelyke
arbeidskrachten een heel ander beeld dan by
de mannelyke. De by de organen van open
bare arbeidsbemiddeling op 14 November 1935
ingeschreven werkloozen omvatten 384.875 man
nen en 17.880 vrouwen. Naar raming staan
naast die werklooze, meerendeels Nederlandsche
vrouwen, thans ruim 45.000 in ons land werk
zame buitenlandsche vrouwen.
Deze cyfers doen de vraag rozen, of niet,
naast de bestrijding van de werkloosheid in
het algemeen, als crisismaatregel naar te
noodig. maa/vre' de 'mogeiykheld van zulke Im> hopen is een kwestie van een paar jaren iéts I lende gedeelten van ons land.
Tengevolge van een misverstand zyn in ons
Kamerverslag van gisteren den heer Goat
ling woorden in den mond gelegd, die hy niet
gesproken heeft.
Betreffende art. 194 in de Grondwet (instel
ling nieuwe openbare lichamen) heeft de heer
Goseling gezegd, dat de grondwet sinds de wy-
ziging van 1922 aan nieuwe openbauw lichamen
geen beletsel in den weg legde; art. 194 staat
echter ofj) de verkeerde plaats enz.
Adonker Maan
