ONS BLAD
en
JJ
Z.H. de Paus
mag
weer opstaan
I
Meer dan 700 menschen in een
bioscooptheater verbrand
De Heilige Stoel
Spanje
Schuschnigg spreekt tot het
Vaderlandsche Front
Over het herstel der monarchie beslist alleen
een
Het
heden
Bezorgdheid in
het Vaticaan
het Oostenrijksche volk; proeven
worden niet genomen
Ontzettende vuurzee verwoest in 50 minuten
tijds een bioscoop te Antoeng
Mandsjoekwo
in
nieuws van
r
DE BAROMETER
l
De strijd om dé
kerken in Mexico
ECHEC VAN DE ACTIE DER
GROOT-DUITSCHERS
Schermutselingen
bij Madrid
JOH. LAUWERS
PAYCLOP 3
ALKMAAR
PLATVOETZOLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
FLEISSIG achter de Effectenbeurs
Uit gebreid ontbyt bediening inbegr. f 1.10
Beperkt ontbyt bediening inbegr. f 0.75
Egypte lid van den
V olkenbond
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG IS FEBRUARI 1937
No.
m
Waanzinnige schrik
onder de toeschouwers
Een
De Osservatore Romano
antwoordt Goebbels
De H. Vader voelt zich
zeer gelukkig
Goebbels al* communistenvriend
^xwwxwwmiii
In
i’"
Slechts enkele schreden van den
rolstoel naar het venster
Dr. W. Burckhardt, een Zwitsersch
hoogleeraar
De Hooge Commissaris
te Danzig benoemd
Het Pauselyk Jaarboek noemt
officieuze zaakgelastigden
van en by de Burgos-
regeering
De gouverneur van Veracruz zegt
zyn bemiddeling toe
Duitschland weigert het Concor
daat te eerbiedigen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Het Prinselijk paar
ontmoet de Koningin
De laatste waarschuwing aan het
adres der nationaal-socialisten
S
5.50
:en
5
te
een
E2
5175
ESIA”
•rn’
1 lening
nessen,
nd wa-
tam.™
er. In-
or den
Dertig aangrenzende
huizen mede verbrand
Onder een onbeschryfelyke paniek
stortte de galerij en daarna
het dak in
Controle op de radio-uitzending,
uit vrees voor spionnage
„Huis van het
Vaderlandsche Front”
ADVERTENTIEPRIJZEN::
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55 a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
UIS
tr. verw
kel<L. fr’
ft Co,
>n 31812
1—55134
Irak spant zich er voor
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
DERTIGSTE JAARGANG
115
o
»cher-
Dr. Schuschnigg
mnnn
ursus
In vijftig
entte.
7
O O
OP
ir.
1174
verbonden
Ook prof. Milan! en de twee
X3
jen
De verdediglngsraad heeft beNoten:
Op 1 Februari 1937 bedroeg het aantal po-
lining
«kt
176.
Reeds is het stoffelijk overschot van een 650-
tal slachtoffers onder de puinhoopen vandaan
Aan 't commentaar op de rede van Goebbels
door de „Osservatore Romano" voegt dit blaf
nog een citaat toe uit een artikel van Goebbels
in de „Völkischer Beobachter” van 11 Novem
ber 1925, waarin de tegenwoordige propaganda
minister zich tot de communisten richt: „GD
en wij bestrijden elkaar zonder waarlijk vijan
den te zijn. Misschien zal de hoogste nood ons
verbinden, misschien zijn gij en wj) de verte
genwoordigers van een nieuw geslacht."
Indien Goebbels al bij nader overleg, too
voegt het blad hieraan toe, tot een andere
overtuiging gekomen is, is hij toch niet de aan
gewezen persoon om verwijten tegen het Vati
caan uit te brengen.
Van Vaticaansche zijde beschouwt men dez.-n
gang van zaken, waardoor de Duitsche regeering
den Christeljjken Godsdienst grooté schade toe-
Wengt. met zeer groote droefheid. Minder nog
omdat hier de aan het Vaticaan gewaarborgde
rechten worden geschonden, dan wel omdat de
strijd tegen den Godsdienst aan het Duitsche
volk slechts droevige gevolgen op elk geb'ed
zal berokkenen.
De gouverneur heeft er op gewezen, dat te
genstanders wellicht een tegcndemonstratle zou
den organiseeren. Hij heeft beloofd er bij pre
sident Cardenas op aan te zullen dringen, dat
de Katholieken voldoening krijgen.
Van de zijde der Duitsche regeering ontbre
ken tot nu toe alle teekenen van geneigdheid
om de door het Concordaat gewaarborgde rech
ten der Kerk in het bijzonder op het gebied
van de school en de jeugdopvoedlng te eerbie
digen. In deze omstandigheden vreest men. Jat
de aangeköndigde en Intusschen weer ultge-
steldc besprekingen van de Duitsche oisschop-
pen met Hitler weinig practisch resultaat zullen
hebben.
De monarchistische propaganda moet onder
geschikt zijn aan de binnen- en buitenland
sche politiek van het nieuwe Oostenrijk, alleen
de leiders van den staat kunnen eventueel door
een volksstemming een beslissing uitlokken. Op
deze wijze handelt men in het belang van het
volk, het land en het huis van Oostenrijk."
Ten slotte verklaarde de bondskanselier, dat
te Weenen een groot gebouw zal worden op
gericht, dat den naam ..Huis van het Vader
landsche Front" zal dragen.
Stand op Maandag 9 uw vw.: 7<3F
Vorige stand: 756.5
m-
bL
VATICAANSTAD 14 Febr. (Havas). Z. H.
de Paus is Zondagmiddag voor hot eerst se
dert 4 Dec. JJ. opgestaan en heeft in Zijn
kamer enkele schreden kunnen doen.
GENEVE, 15 Febr. (Havas) De Volkenbond
heeft den Zwitser dr. W. Burckhardt, hoog
leeraar In de geschiedenis aan het Instltut Uni
versitaire des hautes études Internationales te
Genève, tót Hooge Commissaris te Danzig be
noemd.
Onze Romeinsche correspondent seint dd.
13 Februari:
De ontwikkeling van den kerkdijken toe
stand in Duitschland wordt in het Vaticaan
met de gróótste bezorgdheid gevolgd.
Een ontvettende brand verwoest een biosccop-
theater te An toeng (Mandsjoekwo); meer dan
700 menschen kwamen In de vlammen om.
alle radio-uitzendingen te verbieden, waarvan
het program niet van artistleken of van linjtsch-
propagandlstischen aard is.
Men heeft n.l. ontdekt, dat zekere schijnbaar
onschuldige aankondigingen in werkelijkheid be
richten waren, welke den vijand tot inlichting
strekten.
5
JB.
104
rt. 5x13
1. Bree-
i. Even-
•Igenaar
—53231,
'uurtje i
ond
>000
ouw
l M
9 jur
tegen
secre-
sfoort.
TEl'B
>U
JL”
rdam.
school
eek.
uw-
i. 1
der
1.
irk m.
opg v.
I. Crt_.
>ct.
iwd
erl.
1—
leek
>oge
sen,
086.
Br.
lad.
3".
13.
▼an
st te
Om-
zoo
egel-
mo-
STILLE OMGANG
-53873
H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H.
Prins Bernhard zijn, in afwijking van het
oorspronkelijke plan, Zondag nog te Wee
nen gebleven. Zij begaven zich heden naar
Zell am See, waar zjj H. M. de Koningin
hebben ontmoet.
I
De kanselier zette zijn politiek ten aanzien
van het herstel van de Habsburgers en de
pogingen van de nationalisten en groot-Dult-
schers zich te hereenigen uiteen.
Naar de bladen melden, heeft Koning Faroek
het voornemen, om aan het einde van deze
maand In gezelschap van zijn moeder een lange
studiereis te ondernemen naar Europa.
men om zich over het Egyptische verzoek om
toelating uit te spreken.
MADRID, 13 Febr. (Havas). Een communiqué
van den verdediglngsraad meldt: Met bijzondere
felheid wordt gestreden in den sector Jarama,
waar de nationalisten sinds eenige dagen het
verdedlgingsstelsel van het regeeringsleger ten
Zuiden van Madrid trachten te breken. De re-
geeringstroepen ondernamen krachtige tegen
aanvallen, waarbij den vijand belangrijke stel
lingen op de heuvelen van Vacla-Madrld **n
Pajares werden ontnomen. De aanvallen dér
rechtschen aan het front van Guadalajara Wer
den afgeslagen. ZU lieten meer dan 250 dooden
en gewonden op het terrein van den strijd ach
ter.
GENEVE, 13 Febr. (Havas) De regeering van
Irak heeft het secretariaat van den Volkenbond
medegedeeld, dat zij een nota heeft gericht tot
de regeering van Egypte, waarin zij deze uitnoo-
dlgt een verzoek in te dienen om tot den Vol
kenbond toe te treden. Indien de regeering van
Egypte deze uitnoodiging aanvaardt, zal de re
geering van Irak haar best doen deze zaak te
bespoedigen en te steunen. In Volkenbondskrin-
gen voorziet men, dat eind Me; wellicht de ver
gadering in buitengewone zitting bijeen zal ko-
3e. Er worden geen proefnemin
gen ondernomen.
Niettemin hadden deze enkele oogenblikken
van vrije beweging den Paus zoodanig ont
roerd, dat tranen van vreugde hem langs de
wangen stroomden.
„Het standpunt van Oostenrijk en
het Vaderlandsche Front in de kwes
tie der monarchie", zoo zeide
Schuschnigg. „wordt geleid door drie
richtpunten
ISO
Z. H. de Paus Is gisteren voor het eerst weer
opgestaan en deed enkele stappen ran Zijn
rolstoel naar het venster.
Bij den brand zijn meer |lan 700
personen om het leven gekomen.
Overgaande op de campagne tot het vormen
van groot-Dultsche bonden zeide de bondskan
selier: „Men schijnt in het buitenland te den
ken. dat deze beweging een gecamoufleerde
politieke actie verborg. Kort geleden werd In
intellectueele kringen gesproken over de op
richting van een „Deutsch-Soclal-Bund", zon
der dat deze evenwel gericht was tegen het
Vaderlandsche Front. Toch kan hierdoor mis
verstand ontstaan en de binnenlandsche sa
menwerking wordt er eerder door verstoord dan
verbeterd. Daarom is de oprichting van derge-
lUke bonden inopportuun. We zullen niets toe
staan, waardoor de rechte HJn van onze poli
tieke richting In gevaar wordt gebracht.”
Deze verklaring van den bondskanselier werd
door de vergadering luide toegejuicht.
In het verder verloop van zijn lede richtte
de bondskanselier een dringenden oproep tot
de arbeiders. HU verklaarde een onbegrensd
vertrouwen te hebben in de Oostenrijksche ar
beiders.
Slechts professor Milan!, een ziekenverple
ger en de beide secretarissen van den H. Va
der waren tegenwoordig bij de poging, die de
geneesheer niet te lang wilde laten duren, om
niet te veel van de krachten van den zieke te
vergen.
I
MEXICO-CITY, 14 Febr. (Havas) Een
groote demonstratie, <Be door de Koomsch-
Kx (holleken te Veracruz was georganiseerd
tot het maken van propaganda voor de her
opening van de kathedraal, Is voor onbe-
paalden tijd nitgeoteld.
VATICAANSTAD, 13 Febr. (Havas). De
„Osservatore Romano” protesteert tegen
de beweringen, door Goebbels in zijn jong
ste redevoering uitgesproken, waarin hij
den H. Stoel zo^i hebben verweten niet
vertegenwoordigd te zjjn bij de regeering
van Burgos, en de Katholieke Kerk, dat
zij afzijdig zou staan in den strijd tegen
het communisme.
Door tot nu toe onbekende oorzaak is in de nabijheid van Bernburg -de brug over
de Saaie ingestort. Het scheepvaartverkeer werd hierdoor totaal gestremd
Sprekende over de buitenlandsche politiek
van Oostenrijk, verklaarde de bondskanselier,
dat Oostenrijk goede vrienden is met Italic
en Hongarije en bereid is alles te doen om de
betrekkingen tot Duitschland te verbeteren in
den geest van het verdrag van 11 Juli 1936,
zoolang de souverelnlteit en onafhankelijkheid
gehandhaafd blijft, zonder geschillen met
Praag en Belgrado te wekken en met vriend
schappelijke en cultureele banden
aan Engeland en Frankrijk.
Een waanzinnige schrik beving de dicht op
eengepakte menigte, zoodra zij bemerkte, dat er
brand ontstaan was. meldt nog het Nieuws van
den Dag. Allen sprongen van hun plaatsen op
en drongen in zinneloozen angst tegelijkertijd
naar de weinige uitgangen. Vechtend en gillend
trachtten de vluchtenden zich een doortocht te
banen, terwijl de vlammen intusschen steeds
verder om zich heengrepen. Meedoogenloos wer
den allen vertrapt, die in deze schrikwekkende
verwarring onder den voet geraakten.
Aan blusschen dacht niemand, zoodat, toen
tenslotte de brandweer arriveerde, hert, geheele
gebouw reeds in lichterlaaie stond.
«oo
Vijftienhonderd menschen, meest vrouwen en
kinderen, aanschouwden een speciale film ter
gelegenheid van het Chineesche Nieuwjaar,
toen" op het tooneel een brand uitbrak, die
zich snel uitbreidde over het geheele theater.
Er ontstond een onbeschrijfelijke paniek.
HU wees op de recente arrestaties van bui
tenlandsche communisten in Oostenrijk en
zeidé, dat gebleken was, dat zij niet behoorden
tot de arbeidersklasse.
„Onze buitenlandsche politiek is een politiek
van vrede en goede verstandhouding", ver
klaarde Schuschnigg.
Ie. Den eerbied voor de historische
traditie van Oostenrijk.
Aan het adres van de nationaal-socialis
ten richtte de bondskanselier een laatste
waarschuwing: „Een? ieder, die zich ver
klaart vóór het Oostenrijk van Dollfuss zal
als vriend worden behandeld door het Va
derlandsche Front en hem staat de weg
tot de corporatieve vergaderingen open.
Dit is een laatste waarschuwing, welke niet
zal worden herhaald. ZU. die zich niet on
derwerpen, zullen in de toekomst de ver
antwoordelijkheid voor hun houding dra
gen.”
Ten aanzien van de binnenlandsche po
litiek zeide dr. Schuschnigg nog, dat de
werklieden en werkgevers niet het recht
van staken of lockout hebben. Alle geschil
len moeten worden opgelost door arbitrage
commissies. Verder verklaarde hjj, dat het
communisme niet in Oostenrijk mag bin
nendringen.
Men kan niet genoeg den nadruk leggen op
het besluit van den bondskanselier paal en
perk te stellen aan de groot-Duitsche propa
ganda. op het oogenblik. dat Weenen zich ge
reed maakt den Duitschen minister van bui
tenlandsche zaken, von Neurath, te ontvangen.
In het Rohrbachdal bij Stuttgart wordt,
in verband met den aanleg van een
nieuwen verkeersweg, een enorme
beton-brug gebouwd
TOKIO, 14 Februari. (Domei).
Volgens berichten uit de Mandsjoe-
rijsche stad Antoeng heeft daar Za
terdagavond in een bioscooptheater
een brand gewoed, die ontzettende
gevolgen heeft gehad.
Het Prinselijk Paar te Weenen ontmoet den
Hertog van Windsor en diens zuster.
BU den verjaardag der Pauskroning heeft de
Internuntius te Den Haag een receptie gehou
den-
Onder de buitenlandsche vertegenwoordi
gers wordt de Markies van Magaz de offi
cieuze zaakgelastigde genoemd van de regeering
van Burgos, terwijl de Aartsbisschop van To
ledo, Kardinaal Gom a y Tomas, staat aange
geven als de voorloopige officieuze vertegen
woordiger van den H. Stoel te Burgos.
Achter de namen van Mgr. Silvio Pericano,
zaakgelastigde a. 1. bij de Republlkeinsche re
geering en van Ignacio Zulueta, Spaansch
ambassadeur bjj het Vaticaan, Is vermeld .af
wezig".
Gillend en schreeuwend trachtte de me
nigte zich een weg naar den uitgang te ba
nen, waarbU gevochten werd op leven en
dood. Plotseling bezweek de galerU- Even
later stortte oqk Bet dak in, waardoor nie
mand, die zich nog niet had weten te red
den meer bet gebouw kon verlaten.
minuten was het theater tot den
grond toe afgebrand. De bestrijders van het
vuur stonden volkomen machteloos. Japansche
troepen, die te hulp waren geroepen, vormden
een cordon en namen deel aan de reddings
pogingen.
gehaald; bovendien werden nog 28 personen
ernstig gewond naar het ziekenhuis gebracht.
De brand tastte tevens een aangrenzend blok
van meer dan 30 houten huizen aan, welke
eveneens geheel in de asch werden gelegd.
Schuschnigg spreekt tot het Vaderlandsche
Front; het OostenrUksche volk zal beslissen over
een herstel der monarchie; echec der actie van
de groot-Duitschers; laatste waarschuwing tot
de nationaal-socialisten-
WEENEN, 15 Febr. (Havas).
Bondskanselier dr. Schuschnigg,,heeft
Zondag zijn aangeköndigde rede ge
houden voor I 500 leiders van het
Vaderlandsche front, vereenigd m
de groote zaal van den ouden
Reichsrat.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaarf 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
De gouverneur van Veraerus segt den Mexi-
caanschen katholieken sUn bemiddeling toe tot
heropening der kerken.
De „Oszervatore Romano" wijst er op. dat
na de toespraken van den H. Vader en de
herderlijke brieven van de Bisschoppen In
Duitschland, Frankrijk, Nederland, België en
Engeland geen twijfel kan bestaan over de
houding van de Kerk tegenover het bolsje
wisme
Dr. Schuschnigg waarschuwde de monar
chisten tegen iedere ontUdige actie en ten
aanaien van de pogingen groot-Duitsche
boraen op te richten zeide hu kort en
bondig„Non possumus”.
litleke gevangenen in Oostenrijk 1162, waar
van 437 marxisten en 725 nationaal-socialister
Nog vóór het balkon ontruimd had kun
nen worden, werd het door de vlammen be
reikt. In een oogwenk was het door het
vuur verteerd en met donderend gekraak
stortten brandende planken en gloeiende
metalen deelen neer op de vechtende menig
te in het parket, daarbU tientallen men-
schen meesleurend in de puinhoopen der
zaal.
Intusschen waren de vlammen ook naar de
aangrenzende houten huizen overgeslagen, die
alras als fakkels brandden. Van het eene huis
naar het andere sprong het vuur over, zoodat
ten slotte dit geheele blok van 30 huizen even
eens verloren ging.
Tegenover deze vuurzee stond de brandweer
volkomen machteloos. Het Japansche garnizoen
werd gealarmeerd; In allerijl snelden de solda
ten toe, teneinde aan de reddingspogingen deel
te nemen, doch de verzengende gloed maakte
het ónmogelijk den vuurhaard te bereiken. De
militairen moesten er zich dan ook toe bepaien
den omtrek af te zetten.
Pas toen het theater en alle 30 huizen tot
den grond toe verteerd waren, konden de ber-
gingsmanschappen met hun triest werk een
aanvang maken.
Langzaam verhief de zieke zich uit Zijn
rolstoel, waarna hij zonder op een stok of
iemand uit zijn omgeving te steunen, enkele
passen deed In de richting van het raam,
schrijft nog het Nieuws van den Dag.
Slechts vijf of zes stappen waren het en
reeds een minuut later had men het ver
magerde lichaam van den tachtigjarige weer
zorgzaam in den rolstoel gevlijd.
2e. Alleen het Oostenrijksche volk
is competent te beslissen over zijn
regeeringsvorm. gebaseerd op de
grondwet.
Na korten tijd stortte ook het dak in den
vuurpoel, allen onherroepelijk onder zich be
delvend. die op dat oogenblik den uitgang nog
niet bereikt hadden.
De brand was achter het doek ontstaan
en had wellicht bij onmiddellljk ingrijpen
nog zonder verdere ongelukken gebluscht
kunnen worden. Dit werd echter verzuimd;
kostbare oogenblikken gingen verloren, zoo
dat het vuur met razende snelheid in het
licht brandbare materiaal om zich heen kon
grijpen.
Ook prof. Milan! en de twee secretarissen, die
In het vertrek aanwezig waren, waren diep
onder den indruk.
De enkele passen, die Milan! den Paus had
toegestaan, waren als een proef bedoeld, ten
einde na te gaan, of ook de beenen van den
patiënt in de algemeene beterschap deelden. De
proef Is zeer bevredigend geslaagd, daar Plus
XI geen spoor van bijzondere vermoeidheid aan
den dag legde. Naar men dan ook verwacht, zal
men de proef in de komende dagen herhalen.
Namens Z.H. den Paus heeft Zaterdag de
Apostolisch gedelegeerde te Japan, den ambas
sadeur van Mandsjoekwo te Tokio, Hsleh Tsji
Sji, het grootkruis van de Orde van St. Silves
ter overhandigd, uit erkentelijkheid voor de
diensten, welke Hsleh heeft bewezen voor het
versterken van de vriendschapsbanden tusschen
Mandsjoekwo en het Vaticaan. In zjjn functie
van Minister van Buitenlandsche Zaken van
Mandsjoekwo,
De aanval terzake van de verte
genwoordiging te Burgos is „van al
len grond ontbloot". Het officieuze
Vaticaansche orgaan geeft toe, dat
tusschen den H. Stoel en de regee
ring van Burgos betrekkingen wer
den aangeknoopt, hetgeen overigens
ook blijkt uit het zoo juist versche
nen „Annuario Pontificio”, het Pau
selijk Jaarboek.
