ONS BLAD
Rechtsche aanval op Madrid
steeds dreigender
I
s
I
Bomaanslagen in
Frankrijk
Oslo-conferentie
geëindigd
z -
Het nieuws van heden
maakt indruk
De controle over
Spanje
Hongersnood in
West-China
Te
DEMONSTRATIE VOOR
HABSBURG
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
ELASTIEKEN KOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
3
Optimistische stemming in
het eindrapport
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 8 MAART 1937
DERTIGSTE JAARGANG No. 133
in Hongarije”
o o
De Fransche defensie-
leening
Helsche machine in
Spaansch consulaat
Troepenconcentratie
Bombardementen door
de rechtschen
Gebruiken de rooden
A
gifgas?
De wol uit melk
i';
Von Ribbentrop weer
naar Londen
De gebeurtenissen in
Hongarije
De schoolstrijd in den
Elzas
Staking in de haven
van Bordeaux
Drieduizend personen
van honger omgekomen
Achttien millioen menechen
in gevaar
Dthedag op audiëntie bij
George VI
Dingdag a.». wordt het wets-
ontwerp ingediend
Sanctie» tegen uifertt rechtech
zouden moeilijk zijn
Schepelingen eitchen veertigurig<
werkweek
De Engelsche vloot in
Gibraltar
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
De aanslag te Addis
Abeba
„Een» zal de dag komen,” zegt
Steiner te Weenen
Aanslagen nemen vooral in
Jerusalem toe
Ontploffing in trein aan de Spaan
sche gren» tijden» de controle
Brand in een Japansch
restaurant
Gestapo neemt *n rond
schrijven in beslag
Moeilijkheden met de Duitsche
betaling
Acht personen kwamen in de
vlammen om
De rooden zouden de laatste dagen
steeds meer dum-dum-
kogels gebruiken
Een schrijven van den bisschop
van Straatsburg
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40c
p. regel,- idem op peg. één 55 c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
De ongeregeldheden in
Palestina
5
O»
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
«t.
UM
Slotzitting van de Oslo-conferrnlie te Den Haa*.
m
26
I
19
LI
a.
Cl
l
l
X3
l.
A.
Ir. de Kok en Schmidt Crane in het vader
land tern*.
ar
u>
Stand *p Maandag 18 nar tjs: 754J
Vorige stand: Ttt.4
en
dr.
In den nacht van gisteren hebben vlieg
tuigen der nationalisten verscheidene plaat-*
sen gebombardeerd, onder meer Aranjuez,
San Fernando, Alcala de Henares, Tarancos
en Villanueva del Pardillo. Hoewel men nog
niet over nauwkeurige cijfers beschikt, zou
het aantal slachtoffers groot zijn.
de
het
In politieke kringen wordt thans als vast
staand aangenomen, dat Daranyl deze week de
portefeuille van Binnenlandsche Zaken aan een
nieuwen minister zal geven, die ook het ver
trouwen van de oppositie geniet.
Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer
inzake de vestigingswet voor het kleinbedrijf.
174
iOT
ir-
ÜR
as
n
Ie
W
0
TOKIO. 8 Maart (DUB.) In den afgeloopen
nacht is brand uitgebroken in een restaurant
in de hoofdstraat van Tokio. Zeven kellnerinncn
en een kok kwamen in de vlammen om. -
Te Weenen werd een groote demonstratie ge
houden voor het herstel der Habsburgers.
WASHINGTON, 8 Maart (Havas). Hull heen
ontkent, dat de Italianen 160 Abessinièrs zou
den hebben gedood, die zij in de legatie der
Vereenigde Staten te Addis Abeba zouden heb
ben gevangen genomen.
Huil gaf toe, dat na den aanslag op Graziani
orders werden gegeven en dat de 'gezant der
ontboden om inheemschen. die de Amerikaan-
sche legatie waren binnengevlucht, er uit te
Vereenigde Staten Itallaansche troepen heeft
verwijderen. Deze operatie geschiedde evenwel
zonder bloedvergieten.
ROME. 6 Mrt. (Stefanl) Maandag zullen voor
bet eerst Lanital-weefsels voor het publiek ver-
kiijgbaar worden gesteld, dl. een soort synthe
tische woi, vervaardigd uit melk.
Uit linksche bron wordt gemeld, dat twee be
wapende treilers, varende onder de vlag der
Baskische regeering, aan de kust den recht
schen kruiser „Canarla" hebben ontmoet, welke
een handelsvaartulg escorteerde naar de haven
van Pasajes by San Sebastian. Na een hevig
Springer wint den voorwedstrijd om het wereld
kampioenschap dammen.
Aerta—Debruycker segericren in de New-York-
sehe Zesdaagsche.
'•a
X
K
m-
boo
•1-
30-
'd
n
it
n
k
d
an
n,
Fe
31
n.
BT,
MO
50
tl-
SJANGHAI, 8 Maart IAU.P.) Volgens
hier ontvangen berichten zijn vier perso
nen gedood en tientallen andere gewond
tijdens z.g. „rystrelletjes" in West-China.
waar, naar verluidt, ruim achttien millioen
menschen gevaar zouden loopen den hon
gerdood te sterven.
gevecht, waaraan de kustbatterifen deelnamen,
slaagden de twee treilers er in zich meester te
maken van het door den kruiser geëscorteerde
vaartuig. Een der treilers hield het gevecht uren
vol, terwijl de andere den bult naar de haven
bracht. Men veronderstelt, dat de „Canaria”
door een bom getroffen Is, te oordeelen naar
den rook, welke op de brug van den kruiser
bemerkbaar was, toen hij gedwongen was ver
der zeewaarts te gaan.
Na bestudeering van de maatregelen, welke
in elk der landen, tengevolge van de crisis zijn
genomen, hebben de experts in een eindrap
port, dat zjj aan hunne respectievelijke regee-
ringen voor zullen leggen, de gevolgen, welke
zullen kunnen gegeven worden aan het initia
tief van dr. Colijn, ter verruiming van het in
ternationaal handelsverkeer, onder het oog ge
zien.
In dit rapport namen de experts, zonder de
bestaande moeilijkheden te onderschatten, ze
kere aanstonds te verwezenlijken mogelijkheden
tot uitbreiding van het handelsverkeer in het
kader van een plurilaterale overeenkomst en
van aanvullende bilaterale regelingen, in be
schouwing.
Het rapport der experts ziet voorts nog op
het oog het nut van het aanbrengen van en
kele modificaties van practischen aard in den
tekst der Oslo-conventie, zoomede van het be-
studeeren van zekere bijzondere punten nopens
het handelsverkeer van de gezamenlijke landen
van de Oslo-groep.
Het program van actie, dat door de experts
in hun bijeenkomst is uitgewerkt, ware te on
derwerpen aan een conferentie van gedelegeer
den van de‘respectieve regeeringen.
Aan het slot van hun rapport hebben de ex
perts nadruk gelegd op het groote nut der her
vatting van contact tusschen gedelegeerden van
de landen der Oslo-groep en zij bevelen hun
nen regeeringen aan, dit contact ook voor de
toekomst te verzekeren.
Ik heb gedurende de laatste vier Jaar her
haaldelijk een bezoek aan Spanje gebracht.
Ik heb geregeld kunnen constateeren, dat
in de regeerlngsorganen een voortdurende
verslechtering intrad en in April 1936 ben
ik zelf ooggetuige geweest van de brand
stichting in de historische kerk van Niebla,
een der honderden gebouwen, die bewust
en onder het oog der autoriteiten verwoest
werden.
BERLIJN, 5 Maart (Reuter). In pro-
testar.tsch-kerkeKjke kringen wordt verklaard,
dat de Gestapo beslag heeft gelegd op afdruk
ken van een rondschrijven aan de leden der
Evangelische Oppositie, waarin het verklezings-
decreet een nieuwe aanslag op de kerk en den
bjjbel genoemd wordt, waarbij gepoogd wordt
de Evangelische kerk te onderwerpen aan de
nat.-socialistische wereldbeschouwing.
Het Fransche sa. „Malgache” is in de straat
van Gibraltar gepraaid door een bewapenden
treller. Daar het Fransche vaartuig bedreigd
werd tot zinken gebracht te worden, moest het
zich naar Ceuta begeven, waar het echter kort
daarop weder werd vrijgelaten.
van
In een
Arabier ver-
Verder heeft een voorbijganger aan den oever
van de rivier een bus gevonden, gevuld met bus
kruit en voorzien van een ontsteek-lnrichtlng.
De politie stelt een onderzoek in.
Gibraltar
waarin hy
die
TERZIJDE: Dezer dageji kreeg generaal
Franco bezoek van zijn echtgenoote en
dochter. BOVEN: De Italiaansche gezant
bij de nationalistische regeering in
Spanje overhandigde zijn geloofsbrieven.
De gezant, Santalupo, neemt de toe
juichingen van de menigte in ontvangst
Verslag der Kamercommissie Inzake overleg met
Regeering over het wetsontwerp tot instelling
van een openbaar lichaam voor de Usselmeer-
polders.
Benoemingen de Paters Minderbroeders.
De contingenteerlng van suiker wordt binnen
kort opgeheven.
Hevige autobotalng te Oegstgeest, vijf gewonden.
Kerkinbraken In en ons Spaarndam.
JERUSALEM, 8 Maart (A. N. P.) Na
vyf maanden betrekkeiyke rust is sedert begin
Januari de spanning weer geleidelyk toegeno
men. In Jerusalem. Haifa en de vyf provlncie-
dlstricten zyn sedert Donderdag talryke aan
slagen gepleegd.
De Incidenten te Jerusalem zyn toegenomen.
Zaterdag is verscheidene malen op Arabieren
geschoten, waardoor een van hen werd gedood
en een kind gewond. In de Jodenwijk werden
twee Arabieren aangevallen door de menigte.
Te Calffa zyn vier Arabieren ernstig gewond
door het ontydig ontploffen van een bom, welke
zy bezig waren te vervaardigen.
De Zondag is kalm verloopen. Een poging
tot demonstreeren van de havenarbeiders
Haifa kon snel onderdrukt worden.
voorstad van Jerusalem is een
moord.
Het verbod om zich des avonds op straat te
bevinden, is weder Ingetrokken.
PERPIGNAN, 8 Maart (Havas). Terwijl
de reizigers van den trein van drie uur vijf
tig onderworpen werden aan het speciale
douane-ondersoek in het Fransche grenssta
tion Cerbère, deed zich een hevige ontplof
fing voor in een wagon, die totaal vernield
werd. Aangezien men meende de ontplof
fing te moeten toeschrjjven aan een helsche
machine, ging de politie over tot het instel
len van een onderzoek en constateerde daar
bij, dat een verdacht reiziger, die Zaterdag
te Port Bou was opgevallen, verdwenen was.
De Hongaarsche afgevaardigde Makray. een
der leiders der Hongaarsche legitimisten, heeft
verklaard, dat de restauratie der Habeburgers in
Hongarye zou moeten beginnen. Duitachland
zou dan niet kunnen protesteeren en de restau
ratie in Ooetenryk zou kunnen volgen. In Hon
garije is de restauratie een regceringszaak
Makray gelooft, dat de principieels houding der
Kleine Entente niet zoo ongunstig is als men
opftsrvlakkig zou denken.
Zn het leger-museum te München is
het eerste lucht-afweerkanon tentoon
gesteld, dat thans reeds geheel
verouderd u
AVILA, 8 Maart. (Havas) By de laatste ge
vechten voor Madrid zouden de regeeringstroe-
nen gebruik hebben gemaakt van gifgassen,
v.c ?.c evenwel weinig uitwerking zouden hebben
gehad.
In den sector van Jarama schynen de recht
schen hun troepen samen te trekken by Morata
de Tajuna. Van de ochtenduren af heeft de
artillerie der regeerlngstroepen de troepenbe
wegingen bestookt, totdat de rechtsche bat
terijen het vuur begonnen te beantwoorden.
Twaalf driemotorige vliegtuigen der nationa
listen, gevolgd door verscheidene escadrilles
jachtvliegtuigen, vlogen vanochtend boven het
front van Jarama, waar zy bommen wierpen
op de linies der regeerlngstroepen. Het schynt
dat deze dit bombardement goed hebben door
staan.
PEKING. 8 Maart In de maanden Janu
ari en Februari zyn in de provincie Setsjoean
in West-China drieduizend personen den hon
gerdood gestorven. De nationale commissie
voor steun aan hongerlydende streken heeft dit
ontstellende feit in een heden gepubliceerd rap
port aan het licht gebracht De hongersnood In
Setsjoean. aldus het rapport, is de ergste ge
weest van de laatste tien jaar.
Naar gemeld wordt, zouden de regeerlngs
troepen In den sector Madrid de laatste
dagen overvloedig gebruik gemaakt hebben
van ontplofbare kogels voor geweren en
mitrailleuses, z.g. dum-dum kogels, welke,
zooals bekend, onnoodlg pyniyke verwon
dingen veroorzaken.
PARIJS, 8 Maart (Havas) De Fransche
minister van Financiën. Vincent Aurlol tal
Dinsdag a.s. het wetsontwerp Inzake de nieuwe
defensieleenlng Indienen by de bureaux van
Kamer en Senaat, met het verzoek het ont
werp onmiddeliyk in behandeling te nemen
Het ontwerp zal dan ter behandeling worden
gegeven aan de betreffende commissie, die zoo
snel mogeiyk rapport zal uitbrengen. Men ver
wacht. dat de bespreking vlot zal verloopen en
dat de Senaat reeds Dinsdag tegen den avond
het ontwerp »»1 kunnen bespreken.
In West-China vielen dooden en gewonden bij
relletjes die uitbraken door een dreigenden
hongersnood.
Steeds dreigender wordt een nieuw rechtsch of
fensief by Madrid.
BOEDAPEST, 8 Maart (Havas). Het gerucht
dat Heteny, de adjunct-chef van de Hongaar
sche politieke politie, gedwongen zou zyn af te
treden, wordt tegengesproken.
In Hongaarsche politieke kringen vraagt men
zich af, welke sancties genomen zullen worden
tegen de partijen van uiterst rechtsch. Zelfs
vraagt men zich af of sancties genomen zullen
worden, daar het zeer moeiiyk zal zyn de or
ganisatoren te vervolgen.
In een vergadering te Gyor verklaarde oud-
mlnister-presldent Friedrich, van de Christen-
geunifleerde party, dat het thans tyd Is om in
te grijpen. Kanunnik Ernst, van dezelfde party,
verklaarde dat Hongarye niets te wachten heeft
van een groote mogendheid, welke het steeds
voor haar eigen politiek zal gebruiken. Hon
garye mag geen Inmenging in zyn binnenland
sche aangelegenheden dulden. De leer der com
munisten verwerpt de kanunnik, doch hy wan
trouwt eveneens het programma van de anti
communisten, die trachten de wereld onder een
even twyfelachtige hegemonie te brengen.
WEENEN. 8 Maart (Havas) Onder auspi
ciën van de legltlmistische liga van Oosten-
ryksche soldaten is Zondagochtend een groote
monarchistische demonstratie gehouden.
Op de eere-tribune van het Renz-clrcus. waar
de demonstratie werd gehouden, hadden twee
leden van de regeering plaats genomen, n 1 vice-
kanselier Hulgerth en onderstaatssecretaris Roth.
De voorzitter van de liga. Steiner, zeide: ..In
dien het Vaderlandsche Front de uitdrukking
van den wil van het volk Is. dan zal eens de
dag komen, waarop dit front het signaal zal
geven voor den terugkeer der Habsburgers."
De vergadering juichte lulde den naan.' „Otto
von Habsburg'' toe.
5
I
STRAATSBURG, 6 Maart. „Waarom moeten
de kleine kinderen uit den Elzas een jaar lan
ger de lagere school bezoeken dan hun kame
raadjes uit het overige gedeelte van Frankryk?’'
De Bisschop van Straatsburg. Mgr. dr. Char
les Ruch, publiceert in het jongste nummer
van zyn Kerkelyk Weekblad „Bulletin Sccle-
siastlque” bovenstaande vraag en schryft naar
aanleiding daarvan o.m.:
Gebleken is, dat er In den Elzas op de 1000
inwoners slechts 7 analfabeten zyn, terwyi dit
cyfer voor het overige gedeelte van Frankryk
52 bedraagt.
Reeds 50 Jaar lang verlaten millloenen kleine
Fransche kinderen de byzondere Katholieke
School op denzelfden leeftyd als de leerlingen
der neutrale staatsscholen, doch de katholieke
kinderen, die de byzondere school besoeken,
ontvangen tydens schooltyd ook nog Gods
dienstonderricht en nooit heeft men ergens In
Frankryk het verlangen te kennen gegeven, dat
men voor deze kinderen den leerplicht met een
jaar zon verlengen; nooit heeft men ook kun
nen bewyzen, dat zy minder goed onderwezen
waren dan hün kameraadjes uit de neutrale in
richtingen van onderwys.
Zelfs voor het geval, dat vanwege den tyd,
die voor het onderricht in den godsdienst en in
de Dultsche taal besteed moet worden, een
kleine Elzgsser met 14 jaar niet even goed vol
ledig gevormd zou kunnen zyn, als zyn kameraad
uit de overige departementen, wat echter abso
luut niet bewezen is, zal men toch minstens
moeten toegeven, dat hy zich op het oogenbllk,
waarop hy de school verlaat, op dien leeftya
zich In een dusdanige verhouding bevindt, die
boven de positie van het kind uit het overige
gedeelte van Frankryk ver uitsteekt, en dat hy
meer bekwaam is voor zyn verder leven, daar
hy twee talen beheerscht, terwyi het bovendien
onmogelyk is. dat de bekendheid met gods
dienstwetenschap en de zedenleer van het Evan
gelie niet beschouwd zal worden als een zekere
trap van beschaving, zelfs niet door degenen
die over de waarde daarvan van meenlng ver
schillen.
LONDEN. 6 Maart (Stefani) De Dultsche
ambassadeur te Londen. Von Ribbentrop, zal
Maandag weer in de Engelsche hoofdstad te
rug keer en. waar hy Dinsdag door Konlng
George VI ontvangen zal worden.
BORDEAUX, 6 Maart. (Havas) Daar de be
sprekingen tusschen de vertegenwoordigers van
de reeders en de schepelingen zyn mislukt, heb
ben de laatsten ‘n vergadering gehouden, waarin
besloten is. dat alle schepen van de openbare
havendiensten zullen deelnemen aan een sta
king, en dat de bemanningen aan boord van
de vaartuigen zonder verbinding met het land,
zullen blijven. Een dryvend dok is tot zinken
gebracht Geen enkel Fransch of bultenlandsch
•raartuig kan meer de rivier op- of afvaren,
daar ook alle loodsdlensten staken. Volgens een
verklaring van den secretaris der vakbonden
van de schepelingen zal deze actie zoolang du
ren. als de veertlgurige werkweek in de haven
nog niet zal worden toegepast
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330. Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar s t f2.—
Voor buiten Alkmaar J b f 2,50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad r- Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
De Anglicaansche Bisschop van
heeft een memorandum opgesteld,
protest aanteekent tegen de verklaring,
door de delegatie der Anglicaansche geesteiyk-
held, welke een reis door Spanje maakte, is
gepubliceerd. ,Jk moet daartegen protesteeren."
zoo verklaart de Anglicaansche hoogwaardig-
heidsbekieeder, „dat uw bericht als een bewys
betreffende de gepleegde gruwelen een absoluut
onvoldoende getuigenis is.
MADRID. 6 Maart (Havai). De
troepen-concentraties der nationalis
ten, waarvan met hardnekkigheid
melding wordt gemaakt, doen ge-
looven, dat zij binnenkort een nieu
wen aanval op Madrid zullen ont
ketenen. Het schynt, dat de aanval
zeer hevig zal zyn.
In een trein aan de FranschSpaansche grens
ontplofte een bom. die een wagon vernielde.
Persooniyke ongelukken kwamen niet voor. In
het Spaansche consulaat te Perpignan werd
eveneens een bom ontdekt.
Het Nederlandse he elftal wint te Amsterdam
met 2—1 van Zwitserland.
Volgens een publicatie van de Engelsche com
munistische party zyn honderd leden van het
Britsche batalllon der internationale brigade by
den stryd om de verbinding tusschen Madrid en
Valencia gesneuveld. Driehonderd andere En-
gelschen werden gewond.
Zondag j.l. heeft generaal Quelpo de Llano de
gouden kroon van de H. Maagd van Macarena,
die door de Broederschap van O. L. Vrouw der
Goede Hope aan de regeering van Franco was
afgestaan, voor het geval dat de Staat het
goud wilde gebruiken voor de Nationale in-
schryving, aan het bestuur der Broederschap
teruggegeven. Generaal Queipo de Llano, die
eereburger is van Sevilla, wilde deze gift niet
aanvaarden en heeft -de kroon ongeschonden
gelaten. Na een korte toespraak, waarin de
generaal er op wees, dat het aan de hulp van
Maria te danken was, dat de Nationalisten zege
vierend oprukken, overhandigde hy de kroon
aan Kardinaal Hundaln, die haar onder
lulde toejuichingen der menigte weer op
hoofd van het hoogvereerde beeld drukte.
De man is Zondagmorgen te Perpignan in ar
rest gesteld. Hy verklaarde Jean Salles te hee-
ten en uit Toulouse afkomstig te zyn. Hy gaf
als leeftyd dertig jaar op.
Een speciale commissaris zal hem ondervra
gen. a
Na de ontploffing van een bom in een spoor
wegwagen te Cerbère is een bom ontdekt in de
tuinen van het Spaansche consulaat te Per
pignan. Het moordtuig is niet ontploft.
LONDEN, 6 Maart (DNB). De Engelse...
Mlddellandsche Zee- en de thuisvloot zyn heden
Gibraltar blnnengeloopen. na gemeenschappe
lijk oefeningen in den AUantischen Oceaan te
hebben gehouden.
In totaal liggen thans te Gibraltar ruim tach
tig oorlogsschepen met 20.000 man aan boord.
LONDEN. 8 Maart (Reuter). De kwes
tie van de betaling van het Dultsche
aandeel in de kosten van uitvoering van het
contröleplan over Spanje, zynde zestien pro
cent, is nog steeds niet geregeld. Duitschland is
tot dusver slechts bereid gebleken, een klein
deel in buitenlandsche deviezen en (de rest in
Marken te betalen. Dit brengt het geheele plan
in gevaar, daar Engeland slechts wil betalen,
indien ool^ de vier andere groote mogendheden
een zelfde percentage betalen, en Frankryk,
Italië en Rusland reeds eerder een soortgeiyke
houding hebben aangenomen. De Dultsche ge
delegeerde zal thans zyn regeering om nieuwe
instructies vragen.
Wat de contröle ter zee betreft, heeft Portugal
zyn bezwaren tegen het gebruik van Lissabon
en Madeira door Russische schepen voor bet
inschepen der waarnemers laten varen.
Na de bijeenkomst werd een optocht gevormd,
welke onder het roepen van „leve Habsburg"
door de straten trok.
Een twwalftal natlonaal-soclalisten. die ge
tracht hadden de vergadering In het Renz-
circus te hinderen door het werpen van stink
bommen, werden gegrepen en aan de politie
overgeleverd. zonder dat hun opeet had kunnen
slagen.
De experts van de landen der
Oslo-groep, te weten België, Dene
marken, Finland, Luxemburg, Neder
land, Noorwegen en Zweden, die te
*s Gravenhage op uitnoodiging der
Nederlandsche regeering waren bij
eengekomen, hebben Zaterdag hun
werkzaamheden, welke in een geest
van goede verstandhouding
vriendschap, onder leiding van
Hirschfeld, dirécteur-generaal van
Handel en Nijverheid, zijn gevoerd,
beëindigd.
n
