ONS BLAD
Z. H. Paus Pius XI aan de
Duitsche Bisschoppen
I
I
Het nieuws van heden
De Hertog Hendrik
^patrouilleert
Mussolini weer in
Rome
VEREENIGDE katholieke pers
EEN ENCYCLIEK VAN DE
KANSELS VOORGELEZEN
1
NAAR DE SPAANSCHE
WATEREN
DE BAROMETER
150.000 stakers
in Detroit
DORIOT BESCHULDIGT
DE COMMUNISTEN
LINKSCH SUCCES DOOR
RECHTSCH ONTKEND
JOH. LAUWERS
De Encycliek en
Duitschland
KONING LEOPOLD TE
LONDEN
f
Overleg in de metaal-industrie
De radicalen en de middenstand
van
Mailschip gezonken
Neville Chamberlain
ziek
De O 13
van
Concordaatschending'
door de regeering
Japan wil zyn geschut
niet beperken
Nieuwe regeering in
rechtsch Spanje?
Een particulier bezoek
drie dagen
Franco zou Mola het premierschap
hebben aangeboden
Engelsche bladen meenen, dat de
gebeurtenissen in Spanje zyn
terugkeer verhaastten
Aan het front by Madrid belem
mert zware sneeuwval de.
vijandelijkheden
Vakbondleiders dreigen het werk
algemeen te zullen doen
neerleggen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
De stroom van Spaansche vluchtelingen, die een nauwgezette contröle aan de
grens van Gibraltar en Spanje noodzakelijk maakte, is geluwd. Het onmiddeliyk
gevolg er van is een meer kameraadschappelijke verhouding tusschen de bobbles
en de Spaansche phalangisten
PAYGLOP 3
hotel-cafe-hestathant
DIJJERS
tijdens de vastendagen
serveeren wij speciale magere menu's
ALLE KAMERS MET ONTRIJT ƒ5.— F. F.
SS passagiers in Korea
verdronken
Bi) zijn bezoek aan Libye is aan Mussolini
het .zwaard van den Isltpn", in Florence
gesmeed, overhandigd. Op onze foto heft
de Duce het^twaard onder het roepen van
den Mohammedaanschen groet
in de Fransche partykas
DINSDAG 23 MAART 1937
'DERTIGSTE JAARGANG No. 144
Zal de regeering te Berlijn een
voudig doorgaan met haar
politiek jegens de Kerk?
Gewapende treiters der Franco-
regeering worden in de Straat
van Gibraltar niet meer
gezien
en O IS aanvaarden
de*reis
NfcW YORK, 22 Maart (A.N.F.) On
danks het gerechteUjke ontruimlngsbevel
houden te Detroit CM6 jüt-down’-atakera
de Chrysler- fabrieken bezet, waardoor
15t.«M arbeiders in de automoblei-indiwtrto
tot werkloosheid gedoemd zijn.
Gericht tegen de dwalingen van
bloed en ras, de rassentheorie,
de schoolpolitiek en per-
soonsveraf god ing
ADVERTENTIEPRIJZEN: -
Per lossen regel 20,c., ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefobnnummer 43-50
Oostenrijk
De O 13 en O 15, die reeds eenige dagen voorzien van proviand en munitie te Den Helder gereed lagen, zijn hedenmiddag
naar de Spaansche wateren vertrokken
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
de
Financiën, Neville
van
1
Het Prinseltyk Paar is te Rome aangekomen.
van
A
Admiral Oral
55 passa-
4
Naar wU hedenmorgen uit goede bron
vernamen, zullen hedenmiddag om 4 uur
de O 13 en de O 15 vanuit Den Helder naar
de Spaansche wateren vertrekken.
De Paus geeft dus nog niet alle hoop op,
dat de toestand kan verbeteren.
HU, die in den hemel woont, lacht over
hem,"
een
en
van
een
van
De Brlteche minister
Chamberlain, is ziek.
Bet aantal stakers te Detroit is thans gestegen
tot 150.000; de vakbondleiders dreigen algemeen
het werk te zullen doen neerleggen.
Koning Leopold van België is voor een partica-
Uer bezoek van drie dagen te Londen aange
komen.
De dubbele moord ie Merkelbeek (L.)huis
houdster staat terecht.
O
Stand op Dinsdag 10 uur v.m.: 749J
Vorige stand: 743
VOETVERZORGING
MABDALENKNSTR 16 TIL 1447
Ik patrouilleert in de wateren
Gibraltar en in de Straat van
m
ot
m
De Paus richt daarna een woord
troost tot de geloovigen en schrijft:
de
een
Door een algemeene staking, die sou kunnen
uitbreken, zouden 3.000 automobielfabrieken te
Detroit getroffen worden, waardoor het aantal
In Korea sank een mailschip, waardoor 55 op
varenden verdronken.
Japan wil het kaliber van zfjn marine-geachut
niet beperken.
Mussolini is te Rome teruggekeerd. Engelsche
bladen meenen, dat de gebeurtenissen in Spanje
lijn teragkeer verhaastten.
Doriot beschuldigt de Fransche communisten er
van, 20 mlllloen tra. uit Moskou ontvangen te.
hebben.
Esth. de Boerv. Rijk zegt volgend jaar 't too-
neel vaarwel.
Memorie van antwoord aan de Eerste Kamer
betreffende de voorstellen tot Grondwetsherzie
ning.
Fraude ten nadeele van het Arnhemsch Zie
kenhuis-verplegingsfonds.
sd
le
in
kt
w
'P
ALKMAAR
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
BERLIJN. 22 Maart. (Havas). De Duit-
sche regeering heeft haar houding tegen
over de Encycliek over den toestand der
Kerk in Dultschland nog niet definitief be
paald, daar de tekst nog niet In W11-
helmstrasse bekend is.
iet
en
e)
ilp
en
en
1-
Belangrijk PauselUk schrijven in Dultschland.
De beide laatste Fa use lijke Encyclieken worden
twee documenten van groote beteekenis
noemd.
C.
BUITENHOF 42DEN HAAG
Midden in de stad en toch rustig gelegen
:herpe be-
„complot te-
Staat’’ noemen,
h^n Hitler zeer
•to
ten
aanzien van Oostenrijk en nationalistisch
Spanje, die een eenzijdige opzegging van het
Concordaat zou kunnen hebben.
.God, die de harten kent, is ons getuige, dat
W(j geen hartgrondiger wensch hebben dan
het herstel van den waren vrede tusschen Kerk
en Staat in Duitschland. Maar indien buiten
•nze schuld de vrede niet komt, zal de Kerk
van God haar rechten en vrijheden verdedi
gen in naam van den Almachtige, wiens arm
•ek heden niet korter geworden is.”
LONDEN, 22 Maart (Havas) Koning
Leopold is om vier uur twintig te Londen
aangekomen, In gezelschap van den Belgi
schen ambassadeur, die hem tot Dover tege
moet was gereisd.
HENDAYE, 32 Mrt. (Havas) Generaal
Franco zou overwegen binnenkort een nieu
we regeering te vormen, die de tegenwoordige
Junta van Burgos zou vervangen. Hij zou gene
raal Mola aangeboden hebben het premierschap
waar te nemen in het nieuwe kabinet. Deze zou
geweigerd hebben, doch Franco zou Mola nog
eenige dagen bedenktijd hebben gegeven.
Doriot was voornemens het dossier, dat hl)
zal richten tot den minister-president. Maan
dagavond aan de ParUsche pers voor te leggen.
HU zal beginnen met de documenten, welke hu
denkt te publiceeren en met het uiteenzetten
van het doel, dat hU zich stelt.
TOKIO, 22 Maart (Stefanl) Het Japan-
sche mailschip .Meljoe Maru" is In de haven
van Reisni In Korea gezonken. VUf en twintig
opvarenden konden worden gered,
giers verdronken.
Daarna wordt uitvoerig de zending van de
Kerk uiteengezet en de Paus richt in het bU-
zonder tot de religieuzen van Duitschland een
dankwoord voor hun grootmoedig en deugd
zaam werk, terwül HU er op wUst. dat men
wegens menschelUke tekortkomingen van wei
nigen, niet het waarlUk verheven werk
zoovelen in de schaduw mag stellen.
,HU. die met lieiligschennende mlsken-
verscheidenheid
tusschen
schepsel,
boven
invloed gehad op de beslissing van den dictator, gfortte 20 millioen francs
rtm «nrtawHicr mrurgzllilr naar Dnmo tnnicr La
Het waarschUnlUkst is dus. dat de Duit
sche regeering ondanks de verplichtingen
tegenover het Concordaat haar politiek van
unificatie van het onderwijs zal blijven vol
gen, en alle maatregelen, die volgens het
Episcopaat leiden tot de ontkerstening van
de jeugd, zal toiereeren.
TOKIO, 22 Maart (Reuter) Uit gezagheb
bende bron wordt vernomen, dat het Japan-
sche Kabinet formeel goedkeuring heeft ge
hecht aan het ontwerp-antwoord aan Groot-
Brlttannlë. waarin het voorstel tot deelneming
aan de beperking van het geschutkaliber rop
kruisers tot veertien duim van de hand wordt
geweien.
„WU hebben van alles gedaan om de heilig
heid van het plechtig gegeven woord, de on
schendbaarheid van vrijwillig opgenomen ver
plichtingen te verdedigen tegen theorieën en
practüken, die, zoo zU officieel erkend worden,
elk vertrouwen hadden moeten ultdooven en
elk gegeven woord ook in de toekomst waarde
loos moesten maken. Indien het oogenbllk zal
komen, om voor de oogen der wereld deze onze
pogingen bekend te maken, zullen alle welden-
kenden weten, waar de beschermers van den
vrede en waar zUn verstoorders zUn. Ieder, die
tn zUn ziel een rest van waarheidsliefde en
in zUn hart ook maar een schaduw van rechts
gevoel heeft bewaard, zal moeten toegeven, dat
na het sluiten van het Concordaat vele moei
lijkheden zijn gerezen, welke de trouw van onze
woorden en van onze daden aan de gesloten
overeenkomst tot richtsnoer hadden.
Zondag deelden de vakbonden mede, dat
voor heden de algemeene staking In all$
zaken, met uitzondering der levensmiddelen
zaken en apotheken, zou worden afgekori-
dlgd.
ROME, 22 Maart. (Havas). Mussolini la
per auto ongeveer kwart1 over zeven te Rome
aangekomen. Geen enkele betooging vond
plaats. HU begaf zich onmiddelljjk naar het
Palazzo Venezia en zocht contact met zijn
medewerkers.
„In dit uur, waarin nw geloof op de
proef gesteld wordt als echt goud in het
vuur van beproevingen en vervolgingen,
hebt gU een dubb«l -recht op een woord van
waarheid en aanmoediging van den kant
van Hem. tot wiens eersten voorganger de
Heiland het woord gesproken heeft: Ik heb
voor U gebeden, opdat uw geloof niet moge
wankelen, en gU op uw beurt versterk uw
broeders." -
De duce heeft aan boord van den kruiser
„Pola”, die hem naar Italië terugbracht, de
eenheden van het tweede eskader geïnspecteerd,
waarmede de vlootmanoeuvres zijn geëindigd.
Gezaghebbende kringen zUn van oordeel, dat
deze manoeuvres niets buitengewoons beteeke-
nen. De plaats, waar zU gehouden worden, is
gekozen in verband met de verbindingen tus
schen Italië en zUn koloniën in Afrika. Er is
geen sprake van een versterking van het eiland
Pantellarla, dat zelfs niet geschikt zou zUn voor
vlootbasls.
Uit Rome werd aan de „Daily Telegraph” ge
meld:
PARIJS, 22 Maart. (Havas). De Matin
bericht, dat de stichter van de Fransche
volkspartU. Jacques Doriot, een omvangrijk
dossier heeft samengesteld, waaruit blUkt,
dat sedert de stichting van de communisti
sche partU de Sovjet-regeertog meer dan
twintig mlllloen francs in de partU kas
heeft gestort.
Hr. Ms Hertog Hendrik patrouilleert in
de wateren ten Oosten van Gibraltar en in
de Straat van Gibraltar, waar het schip
Zondagmiddag is aangekomen. Gewapende
treilers der Franco-regeering, die anders
voortdurend in de Straat van Gibraltar
rondvaren, werden daar niet meer gezien.
Volgens te Gibraltar ontvangen beridhten
is de O 16 te Malaga aangekomen.
Het Duitsche oorlogsschip
Spee is nog te Algeciras.
„Vanavond werd hier medegedeeld, dat
Mussolini zUn terugkeer naar Rome zou ver
haasten en zUn verbluf bU de vlootmanoeu
vres in de Middellandsche Zee zou verkor
ten, teneinde met zUn militaire leiding den
toestand in Spanje te bespreken.”
LONDEN, 22 Maart Havas). De Britsche
minister van Financiën. Neville Chamberlain,
B lijdende aan een ernstige verkoudheid. HU
zal verscheidene dagen zyn kamer moeten
houden.
om zoo spoedig mogelijk naar Rome terug te
keeren. In een conferentie met de militaire lei
ders zal Mussolini de Jongste berichten uit
Spanje bestudeeren, waarna hU nieuwe aanbe
velingen zal richten tot Franco.
Volgens Havas spreekt men te Rome de ver
onderstelling, dat de terugkeer zou zUn verhaast
wegens diplomatieke of andere gebeurtenissen,
tegen.
Den 23en Maart wordt de verjaardag van de
stichting der strUd-fasces gevierd, het groove
nationale feest. waarbu Mussolini nog nooit
heeft ontbroken.
Een toegeven aan de elschen van den Paus
wordt niet verwacht.
MogelUkheden zyn er twee: ófwel zal men
den oogenblikkelUken toestand laten bestaan
en het Concordaat, op dezelfde wUze als tot
nu toe geschiedde, naar de letter en den geest
schenden, aldus de correspondent van Havas,
ófwel de Duitsche regeering zal het Concor-
daat opzeggen.
Met deze laatste mogelUkheld dient zeer wel
rekening gehouden te worden. Sommige raad
gevers van Hitler zouden deze iipecl-
woordtogen gestelde Encycliek
gen de veiligheid van den
waartegen een fel antwoord1
goed mogelUk is. Gematigder v
gen wijzen echter op de ernstige gevolgen
Tegenover deaen stand van zaken, die steeds
ernstiger geworden is, verklaart de Paus niet
te kunnen zwijgen.
„Ook heden, nu de openlUke strijd tegen de
eonfessloneele scholen, die door het Concordaat
»Un beschermd, en de vernietiging van de vrij
heid van de Kerk voor hen, die recht hebben
op de katholieke opvoeding, den tragischen ernst
van den toestand in het licht stellen en een
nooit geziene geestelUke druk op de geloovigen
wordt uitgeoefend, geeft vaderlijke zorg voor
het heil der zielen Ons den plicht, nochtans
niet bulten beschouwing te laten de mogelUk
held, hoe gering zU ook is, van een terugkeer
tot trouw aan de verdragen."
De bUzondere correspondent van de „Daily
perald” te Rome bericht te dien aanzien, dat
een zandstorm het officleele excuus is voor den
overhaasten terugkeer van Mussolini, doch on-
getwUfeld hebben de gebeurtenissen in Spanje
ning van de wezenlijke
tusschen God en het schepsel,
den Godmensch en een simpel
het waagt, naast, of erger nog,
Christus een gewoon sterveling te stellen,
ware het ook de grootste van alle tUden,
hU moge weten, dat hU een profeet van
hersenschimmen is op wien het Schrift
woord toepasselUk is:
Een Encycliek, die gisteren in de
Duitsche kerken voorgelezen werd, is
Maandag te Rome in de Duitsche
taal gepubliceerd. Zü is gedateerd 14
Maart (Passie-Zondag) o en gericht
tot «ft Bisschoppen van Duitschland.
stakers met 100.000 zou toenemen. Volgens de
leiders van den vakbond zouden zU 150.000 tot
175.000 „posters" kunnen moblliseeren „om de
fabrieken te'verdedigen".
Zqndag heeft de Noordelijke afdeellng
de radicaal-soclalistische partU te RUssel
congres gehouden. De secretaris-generaal
de partU, Maze, bracht de groeten van Daladier
over en zelde, sprekende over de gebeurtenis
sen te Clichy, dat de partU voor de vrUheld
van vergaderen is. Het volksfront is gevormd
met het doel sociale hervormingen door te
voeren. De radicalen willen niet meegaan met
dictatoriale methoden of met sovjetiseering;
hun partU moet haar wezen van partU van den
middenstand terugvinden. Te Parijs wordt een
commissie gevormd, welke een basis moet
scheppen voor een middenstandsbond, waarbu
de radicaal-soclalistische partU zal toetreden.
André Blumel, Blum's kabinetschef, die bU
de relletjes te Clichy werd gewond, heeft
Maandagmiddag het ziekenhuis Beaujon ver
laten.
ment van Bultenlandsche Zaken en
plaatste ambtenaren der ambassade.
De Belgische Koning zal aan Londen
particulier bezoek brengen van drie dagen
iogeeren op de Belgische ambassade.
Vanavond biedt de ambassadeur, baron Car-
tier de Marchienne, een diner aan ter eere van
den Koning, waarbU de vertegenwoordigers van
Britsche politieke, literaire en wetenschappe-
lUke kringen mede zullen aanzitten, terwUl ook
de Koloniën en de industrie vertegenwoordigd
zullen zUn.
Naar verder vernomen wordt, zal Koning
Leopold Woensdag bU den Koning en de Ko
ningin van Engeland op Buckingham Palace
dlneeren.
Men acht het zeer waarschUnlUk. dat hU tU-
dens zUn bezoek een onderhoud zal hebben met
minister Eden./
Maandagochtend heerschte te Detroit een
stemming van onzekerheid. De Gouverneur fan
den Staat Michigan, Murphy, en Dewey, de be
middelaar van het departement van Arbeid,
trachtten een overeenstemming te bereiken.
De autoriteiten beschouwen de bedreiging met
een algemeene staking als bluf.
hoofdkwartier,
de regeerings-
troepen zUn bezet. Die plaatsen, welke door da
legeeringsmllltle zUn bezet. zUn van geen mili
tair belang; zU liggen te ver van de rechtsche
linies en zUn nooit in handen van de recht-
schen geweest.
Een van de bUzondere correspondenten van
Havas bericht, dat aan het front bU Madrid
vanaf Somosierra tot aan de Jarama gisteren
onafgebroken sneeuw is gevallen. In den sector
La» Navas reikte de sneeuw tot de assen van
de kanon-affulten. Er was absoluut geen zicht,
zoodat schieten niet mogelijk was.
Aan het station werd hU ontvangen door
vertegenwoordigers van het Britsche departe-
hoogge-
In dit document, dat een groote doctrinaire
waarde heeft, zet de Paus dwalingen uiteen, die
in Duitschland wUd verbreid zUn. en stelt daar
tegenover de leerstellingen der Kerk. Tevens
verheft de Paus met groote kracht ZUn stem
tegen de slechts gebrekkige uitvoering van het
Concordaat en tegen de vervolgingen, waaraan
de katholieken in Duitschland zUn onderwor
pen. TegelUkertUd echter geeft hU uiting aan
zUn gevoelens van liefdeken welwillendheid met
het Duitsche volk.
In de inleiding bespreekt de Paus uitvoerig
het in 1933 gesloten Concordaat.
„Toen wij in den zomer van 1933 op verzoek
van de RUksregeerlng er in toestemden, de on-
derhandellngen over het Concordaat weer op te
vatten, op den grondslag van een reeds ver
scheidene Jaren uitgewerkt ontwerp, en aldus
tot een plechtige overeenkomst kwamen, die
aan U allen voldoening gaf, werden wU bewo
gen door de zorg en de vrUheid om een heil
zame missie der Kerk in Duitschland te bescher
men en om het heil der zielen te verzekeren.
TegelUkertUd werden wU bezield door het
plechtig verlangen, om een belangrUken dienst
te bewyzen aan de vreedzame ontwikkeling en
het welzUn van het Duitsche volk. Niettegen
staande vele en ernstige bezorgdheden gingen
WU toen, niet zonder moeite, er toe over, onze
toestemming tot dit Concordaat niet te weige
ren. WU Wilden aan onze geloovigen, aan onze
■ofibn en dochteren in Duitschland, zooveel als
WenschelUk mogelUk was, de spanningen èn be
proevingen besparen, die in het tegenover
gestelde geval, gegeven de tUdsomstandjgheden,
met zekerheid hadden moeten worden verwacht.
En WU wilden tegelUkertUd aan allen toonen, dat
wU slechts Christus zoeken en wat van Chris
tus is en aan niemand de vredeshan<| van de
Moederkerk weigeren, wanneer hü die zelf niet
van zich af stoot.
Indien de vredesboom, door ons met zui
vere bedoelingen in Duitsche aarde geplant,
niet de vruchten heeft voortgebracht, die
wü In het belang van uw volk verhoopten,
zou er niemand op de gansche wereld kun
nen zUn, die oogen heeft om te zien en ooren
om te hoeren, die nog heden zal kunnen
zeggen, dat de schuld daarvan bU de Kerk
en Haar Opperhoofd ligt."
Maar bij zal ook moeten erkennen
met verwondering en met afschuw, hoe
men aan den anderen kant de willekeurige
vervalschlng van de verdragen, de onder
drukking, de ontkrachting en ten slotte de
mln of meer openlUke schending daarvan
tot gewone norm heeft verheven.”
De Paus wijst op alles, wat hU gedaan heeft,
om de naleving van het vrU willig gesloten ver
drag te verzekeren en vervolgt:
Daarna zet de encycliek verschillende ge
loofspunten uiteen, die In den huldigen Kerk-
strUd in Dultschland op den voorgrond tre
den: Met name wendt de Paus zich tegen
vergoding van ras of volk, van Staat of Staats
vorm, van een vertegenwoordiger van
staatsmacht, en tegen het stellen van
mensch naast of boven Christus.
De Hertog Hendrik
ten Oowtep van pi
Gibraltar.*
MADRID. 32 Maart (Havas) De verdedi-
gingsraad van Madrid meldde, dat bU het voort
zetten van den opmarsch aan het front van
Guadalajara de regeeringstroepen de dorpen
Yela en Masegoso de Tajuna bezet hebben. Door
het slechte weer waren alle operaties van de
luchtmacht onmogelUk.
Het groote hoofdkwartier der rechtschen deelt
mede, dat de divisie Soria van de rechtsche
troepen ten Zuiden van Padilla de Hlte twee
achtereenvolgende aanvallen van de regeerings
troepen heeft afgeslagen.
Opnieuw ontkent het groote
dat verscheidene dorpen door
De Bethlehem Steel Corp, heeft zich bereid
verklaard onderhandellngen aan te gaan met
de vertegenwoordigers der vakvereenlging van
staalbewerkers in de organisatie van John Lewis.
De besprekingen zullen echter uitsluitend ge
voerd worden ten behoeve van die arbeiders der
Bethlehem Steel, die zich bU de organisatie
van Lewis hebben aangesloten.
De Amerikaansche bond van fabrikanten
heeft zich uitgesproken voor de invoering van
wettelUke bepalingen, waarbU wordt voorgesteld
het instellen van een gedwongen officieel on
derzoek naar arbeidsconflicten van nationalen
omvang, en het verbieden van stakingen en uit
sluitingen gedurende het onderzoek en dertig
dagen daarna.
Onclpnks de dreiging met afkondiging
van een algemeene staking gaat de politie
voort de staken, die kleine fabrieken be
zet hebben, daaruit te zetten.
