ONS BLAD
1
0
I
nn
I
I
I
I
Z. H. Paus Pius XI aan
Duitsche Bisschoppen
i
1
I
heden
Het nieuws
van
l
De Hertog Hendrik
patrouilleert
Mussolini weer in
Rome
c
I
II
ll
VEREENIGDE katholieke PERS
DINSDAG 23 MAART 1937
EEN ENCYCLIEK VAN DE
KANSELS VOORGELEZEN
KONING LEOPOLD TE
LONDEN
NAAR DE SPAANSCHE
WATEREN
DE BAROMETER
150.000 stakers
in Detroit
De Encycliek en
Duitschland
DORIOT BESCHULDIGT
DE COMMUNISTEN
LINKSCH SUCCES DOOR
RECHTSCH ONTKEND
JOH. LAUWERS
DERTIGSTE JAARGANG No. 144
il
Overleg in de metaal-industrie
I
De radicalen en de middenstand
van
Mailschip gezonken
Neville Chamberlain
ziek
A
Concordaatschending
door de regeering
Japan wil zijn geschut
niet beperken
Nieuwe regeering in
rechtsch Spanje?
Moskou stortte 20 millioen francs
in de Fransche partijkas
d.
De O 13 en O 15 aanvaarden
de reis
Vakbondleiders dreigen het wetk
algemeen te zullen doen
neerleggen
Engelsche bladen meenen, dat de
gebeurtenissen in Spanje zyn
terugkeer verhaastten
Een particulier bezoek
drie dagen
Aan het front by Madrid belem
mert zware sneeuwval de
vijandelijkheden
Gewapende treiters der Franco-
regeering worden in de Straat
van Gibraltar niet meer
gezien
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
x ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
I
I
ml
PAYGLOP 3
■s
HOTEL-4 AFE-HESTALHAXT
dijjers
TIJnEXS l»E vastexdagex
serveeren wij speciale magere menu’s
ALLE KAMERS MET ONTBIJT ƒ5— F. F.
Franco zou Mola het premierschap
hebben aangeboden
55 passagiers in Korea
verdronken
De stroom van Spaansche vluchtelingen, die een nauwgezette contröle aan de
grens van Gibraltar en Spanje noodzakelijk maakte, is geluwd. Het onmiddellijk'
gevolg er van is een meer kameraadschappelijke verhouding tusschen de bobbies
en de Spaansche phalangisten
Zal de regeering te Berlijn een
voudig doorgaan met haar
politiek jegens de Kerk?
II
Gericht tegen de dwalingenïvan
bloed en ras, de rassentheorie,
^de schoolpolitiek en per-
soonsverafgoding
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
-I—
Neville
Financiën.
van
Helder gereed lagen, zijn hedenmiddag
Het Frinaelijk Paar ia te Rome aangekomen.
van
Ol
ie
o
Admiral Oral
55 passa -
De Paus geeft dus nog niet alle hoop op,
dat de toestand kan verbeteren.
van
w
de
ze
nadeele van bet Amhemsch Zie-
r-verplegings fonds.
Bij zijn bezoek aan Ltbye is aan Mussolini
het „zwaard van den Islam”, in Florence
gesmeed, overhandigd. Op onze foto heft
de Duce het zwaard onder het roepen van
den Mohammedaanschen groet
en
ar
en
d
0
De Paus richt daarna een woord
troost tot de geloovlgen en schrijft;
tusschen
schepsel,
boven
een
en
De Bethlehem Steel Corp, heeft zich bereid
verklaard onderhandelingen aan te gaan
de vertegenwoordigers der vakvereenlglng
De Britsche minister
Chamberlain, is riek.
In Korea zonk een mailschip, waardoor 55 op
varenden verdronken.
Het aantal stakers te Detroit is thans gestegen
tot 150.000; de vakbondleiders dreigen algemeen
het werk to sullen doen neerleggen.
Koning Leopold van België is voor een particu
lier bezoek van drie dagen te Londen aange>-
komen.
Fraude tej
kenhi
Esth. 'de Boerv. Rijk legt volgend jaar 't too-
neet vaarwel.
Hij, die In den hemel woont, lacht over
hem.”
Doriot was voornemens het dossier, dat hij
zal richten tot den minister-president, Maan
dagavond aan de Parysche pers voor te leggen.
Hjj zal beginnen met de documenten, welke hy
denkt te publlceeren en met het uiteenzetten
van het doel, dat hy zich stelt.
Japan wil het kaliber van zijn marine-geschut
niet beperken.
Mussolini is te Rome teruggekeerd. Engelsche
bladen meenen, dat de gebeurtenissen in Spanje
zijn terugkeer verhaastten.
Doriot beschuldigt de Fransche communisten er
van. 26 millioen frs. uit Moskou ontvangen te
hebben.
De dubbele moord te Merkelbeek (L.)huis
houdster staat terecht.
O O
ir als
week
voer
1ste
Vette
ijzen
□eren
als
'kens
og
voor
□Kle
ine
let
U»
ui.
Tegenover dezen stand van zaken, die steeds
ernstiger geworden is, verklaart de Paus niet
te kunnen zwijgen.
„Ook heden, nu de openlijke strijd tegen de
confessloneele scholen, die door het Concordaat
van de vrlj-
recht hebben
Door een algemeene staking, die zou kunnen
uitbreken, zouden 2.000 automobielfabrieken te
Detroit getroffen worden, waardoor het aantal
en
BO-
irte
xnt
jan!
ALKMAAR
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
IS
K
1-
XJ
BUITENHOF 42DEN HAAG
Midden in de stad en toch rustig gelegen
Geen
ika.
r to-
vette
n en
bok-
□5 ct.
'eren
48
□eren
30.00
□eren
Naar wy hedenmorgen uit goede bron
vernamen, zullen hedenmiddag om 4 uur
de O 13 en de O 15 vanuit Den Helder naar
de Spaansche wateren vertrekken.
BERLIJN. 22 Maart. (Havas). De Duit
sche regeering heeft haar houding tegen
over de Encycliek over den toestand der
Kerk in Duitschland nog niet definitief be
paald, daar de tekst nog niet in de Wil-
helmstrasse bekend is.
Stand op Dinsdag 16 uur v.m.: 746J
Vorige stand: 743
VOETVERZORGING
MACDALKNEMSTRIB TEL 3447
het instellen van een gedwongen officieel on
derzoek naar arbeidsconflicten van natlonalen
omvang, en het verbieden van stakingen en uit
sluitingen gedurende het onderzoek en dertig
dagen daarna.
De Paus wijst op alles, wat-hij gedaan heeft,
om de naleving van het vrijwillig gesloten ver
drag te verzekeren en vervolgt;
zijn beschermd, en de vernietig!
heid van de Kerk voor hen, dl
op de katholieke opvoeding, den tragischen ernst
van den toestand in het licht stellen en een
nooit geziene geestelijke druk op de geloovlgen
wordt uitgeoefend, geeft vaderlijke zorg voor
het heil der zielen Ons den plicht, nochtans
niet bulten beschouwing te laten de mogelijk
heid, hoe gering zij ook is, van een terugkeer
tot trouw aan de verdragen.”
TOKIO, 22 Maart (Stefani) Het Japan-
sche mailschip „Meljoe Maru" is in de haven
van Reisni in Korea gezonken. Vijf en twintig
opvarenden konden worden gered,
giers verdronken.
Daarna wordt uitvoerig de zending van de
Kerk uiteengezet en de Paus richt in het bij
zonder tot de religieuzen van Duitschland een.
dankwoord voor hun grootmoedig en deugd
zaam werk, terwijl Hij er op wijst, dat men
wegens menscheljjke tekortkomingen van wei
nigen, niet het waarlijk verheven werk
zoovelen in de schaduw mag stellen.
De Hertog Hendrik patrouilleert hl de wateren
ten Oosten van Gibraltar en In de Straat van
Gibraltar.
TOKIO. 22 Maart (Reuter) Uit gezagheb
bende bron wordt vernomen, dat het Japan-
sche Kabinet formeel goedkeuring heeft ge
hecht aan het ontwerp-antwoord aan Groot-
Brittannië, waarin het voorstel tot deelneming
aan de beperking van het geschutkaliber op
kruisers tot veertien duim van de hand wordt
gewezen.
Indien de vredesboom, door ons met zulr
vere bedoelingen in Duitsche Sarde geplant,
niet de vruchten heeft voortgebracht, die
wfj in het belang van uw volk verhoopten,
zou er niemand op de gansche wereld kun
nen zijn, die oogen heeft om te zien en ooren
om te hooren, die nog heden zal kunnen
zeggen, dat de schuld daarvan bü de Kerk
en Haar Opperhoofd ligt.”
Een toegeven aan de eischen van den Paus
wordt niet verwacht.
Mogelijkheden zijn er twee: ófwel zal men
den oogenblikkelljken toestand laten bestaan
en het Concordaat, op dezelfde wijze als tot
nu toe geschiedde, naar de letter en den geest
schenden, aldus de correspondent van Havas,
ófwel de Duitsche regeering zal het Concor
daat opzeggen.
Met deze laatste mogelijkheid dient zeer wel
rekening gehouden te worden. Sommige raad
gevers van Hitler zouden deze in scherpe be
woordingen gestelde Encycliek een „complot te
gen de veiligheid van den Staat” noemen,
waartegen een fel antwoord van Hitler zeer
goed mogelijk is. Gematigder diplomatieke krin
gen wijzen echter op de ernstige gevolgen ten
aanzien van Oostenrijk en nationalistisch
Spanje, die een eenzijdige opzegging van het
Concordaat zou kunnen hebben.
Ondanks de dreiging met afkondiging
van een algemeene staking gaat de politie
voort de stakers, die kleine fabrieken be
zet hebben, daaruit te zetten.
Zondag deelden de vakbonden mede, dat
voor heden de algemeene staking in alle
zaken, met uitzondering der levensmiddelen
zaken en apotheken, zou worden afgekon-
dlgd.
Maar hij zal ook moeten erkennen
met verwondering en met afschuw, hoe
men aan den anderen kant de willekeurige
vervalsching van de verdragen, de onder
drukking, de ontkrachting en ten slotte de
min of meer openlijke schending daarvan
tot gewone norm heeft verheven."
„Vanavond werd hier medegedeeld, dat
Mussolini zijn terugkeer naar Rome zou ver
haasten en zjjn verblijf bij de vlootmanoeu-
vres in de Middellandsche Zee zou verkor
ten, teneinde met zijn militaire leiding den
toestand in Spanje te bespreken.”
Hr. Ms. Hertog Hendrik patrouilleert in
de wateren ten Oosten van Gibraltar en in
de Straat van Gibraltar, waar het schip
Zondagmiddag is aangekomen. Gewapende
treilers der Franco-regeerlng, die anders
voortdurend in de Straat van Gibraltar
rondvaren, werden daar niet meer gezien.
Volgens te Gibraltar Ontvangen berichten
is de O 16 te Malaga aangekomen.
Het Duitsche oorlogsschip
Spee is nog te Algeciras.
De bijzondere correspondent van de ..Daily
Herald" te Rome bericht te dien aanzien, dat
een zandstorm het officieele excuus is voor den
overhaasten terugkeer van Mussolini, doch on
getwijfeld hebben de gebeurtenissen in Spanje
invloed gehad op de beslissing van den dictator,
om zoo spoedig mogelyk naar Rome terug te
keeren. In een conferentie met de militaire lei
ders zal Mussolini* de jongste berichten uit
Spanje bestudeeren, waarna hjj nieuwe aanbe
velingen zal richten tot Franco.
Volgens Havas spreekt men te Rome de ver
onderstelling. dat de terugkeer zou zjjn verhaast
wegens diplomatieke of andere gebeurtenissen,
tegen.
Den 23en Maart wordt de verjaardag van de
stichting der stryd-fasces gevierd, het groote
nationale feest, waarbij Mussolini nog. nooit
heeft ontbroken.
NEW YORK. 22 Maart (A.N.F.) On
danks het gerechtelUke ontruimingsbevel
houden te Detroit 6.000 „sit-down”-stakers
de Chrysler-fabrieken beset, waardoor
150.000 arbeiders in de automobiel-industrie
tot werkloosheid gedoemd zijn.
Belangrijk Pauselijk schrijven in Duitschland.
De beide laatste PauselUke Encyclieken worden
twee documenten van groote beteekenis ge
noemd.
LONDEN, 22 Maart. (Havas). De Britsche
minister van Financiën, Neville Chamberlain,
ia lijdende aan een ernstige verkoudheid. HU
zal verscheidene dagen zjjn kamer moeten
houden.
ROME, 22 Maart. (Havas). Mussolini is
per auto ongeveer kwart over seven te Rome
aangekomen. Geen enkele belonging vond
plaats. Hjj begaf zich onmiddellijk naar het
Palazzo Venezia en zocht contact met zijn
medewerkers.
met
van
staalbewerkers in de organisatie van John Lewis.
De besprekingen zullen echter uitsluitend ge
voerd worden ten behoeve van die arbeiders der
Bethlehem Steel, die zich bU de organisatie
van Lewis hebben aangesloten.
De Amerikaansche bond van fabrikanten
heeft zich uitgesproken voor de invoering van
wettelyke bepalingen, waarbU wordt voorgesteld
De duce heeft aan boord van den kruiser
„Pola”, die hem naar Italië terugbracht, de
eenheden van het tweede eskader geïnspecteerd,
waarmede de vlootmanoeuvres zijn geëindigd.
Gezaghebbende kringen zijn van oordeel, dat
deze manoeuvres niets buitengewoons beteeke-
nen. De plaats, waar zij gehouden worden, is
gekozen in verband met de verbindingen tus
schen Italië en zijn* koloniën in Afrika. Er is
geen sprake van een versterking van het eiland
Pantellaria, dat zelfs niet geschikt zou zijn voor
vlootbasis.
Uit Rome werd aan de .Dally Telegraph” ge
meld:
De O 13 en O 15, die reeds eenige dagen voorzien van proviand en munitie te Den
naar de Spaansche wateren vertrokken
Memorie van antwoord aan de Eerste Kamer
betreffende de voorstellen tot Grondwetsherzie
ning.
.Hij. die met heiligschennende misken
ning van de wezenlijke verscheidenheid
tusschen God en het schepsel,
den Godmensch en een simpel
het waagt, naast, of erger nog,
Christus een gewoon sterveling te stellen,
ware het ook de grootste van alle tijden,
hij moge weten, dat hy een profeet van
hersenschimmen is op wien het Schrift
woord toepasselijk is
„Wjj hebben van alles gedaan om de heilig
heid van het plechtig gegeven woord, de on
schendbaarheid van vrijwillig opgenomen ver
plichtingen te verdedigen tegen theorieën en
practjjken, die, zoo zjj officieel erkend worden,
elk vertrouwen hadden moeten uitdooven en
elk gegeven woord ook in de toekomst waarde
loos moesten maken. Indien het oogenblik zal
komen, om voor de oogen der wereld deze onze
pogingen bekend te maken, zullen alle welden-
kenden weten, waar de beschermers van den
vrede en waar zijn verstoorders zijn. Ieder, die
in zjjn ziel een rest van waarheidsliefde en
in zjjn hart ook maar een schaduw van rechts
gevoel heeft bewaard, zal moeten toegeven, dat
na het sluiten van het Concordaat vele moei
lijkheden zjjn gerezen, welke de trouw van onze
woorden en van onze daden aan de gesloten
overeenkomst tot richtsnoer hadden.
stakers met 100.000 zou toenemen Volgens de
leiders van den vakbond zouden zfj 150 000 tot
1'75.000 „posters" kunnen mobiliseeren „om de
fabrieken te verdedigen”.
„In dit uur, waarin uw geloof op de
proef gesteld wordt als echt goud in het
vuur van beproevingen en vervolgingen,
hebt gij een dubbel recht op een woord van
waarheid en aanmoediging van den kant
van Hem, tot wiens eersten voorganger de
Heiland het w<x>rd gesproker, heeft: Ik heb
voor U gebeden, opdat uw geloof niet moge
wankelen, en gij op uw beurt versterk uw
broeders."
Zondag heeft de Noordelijke afdeeling van
de radicaal-sociallstische partij te Rijssel een
congres gehouden. De secretaris-generaal van
de i>artlj. Maze, brach^de groeten van Daladier
over en zeide, sprekende over de gebeurtenis
sen te Clichy, dat de partij voor de vrijheid
van vergaderen is. Het volksfront is gevormd
met het doel sociale hervormingen door te
voeren. De radicalen willen niet meegaan met
dictatoriale methoden of met sovjetiseering
hun partij moet haar wezen van party van den
middenstand terugvinden. Te Parijs wordt een
commissie gevormd, welke een basis moet
scheppen voor een middenstandsbond, waarbij
de radicaal-sociallstische partij zal toetreden.
André Blumel, Blum's kabinetschef, die by
de relletjes te Clichy werd gewond, heeft
Maandagmiddag het ziekenhuis Beaujon ver
laten.
Aan het station werd hij ontvangen door
vertegenwoordigers van het Britsche departe-
hoogge-
In dit document, dat een groote doctrinaire
waarde heeft, zej de Paus dwalingen uiteen, die
in Duitschland wijd verbreid zijn, en stelt daar
tegenover de leerstellingen der Kerk. Tevens
verheft de Paus met groote kracht Zjjn stem
tegen de slechts gebrekkige uitvoering van het
Concordaat en tegen de vervolgingen, waaraan
de katholieken in Duitschland zijn onderwor
pen. Tegelijkertijd echter geeft hij uiting aan
zijn gevoelens van liefde en welwillendheid met
het Duitsche volk.
In de Inleiding bespreekt de Paus uitvoerig
het in 1933 gesloten Concordaat.
„Toen wy in den zomer van 1933 op verzoek
van de Rfjksregeering er in toestemden, de on
derhandelingen over het Concordaat weer op te
vatten, op den grondslag van een reeds ver
scheidene jaren uitgewerkt ontwerp, en aldus
tot een plechtige overeenkomst kwamen, die
aan U allen voldoening gaf, werden wij bewo
gen door de zorg en de vrijheid om een heil
zame missie der Kerk in Duitschland te bescher
men en om het heil der zielen te verzekeren.
Tegelijkertijd werden wij bezield door het
plechtig verlangen, om een belangrijken dienst
te bewijzen aan de vreedzame ontwikkeling en
het welzijn van het Duitsche volk. Niettegen
staande vele en ernstige bezorgdheden gingen
wjj toen, niet zonder moeite, er toe over, onze
toestemming tot dit Concordaat niet te weige
ren. Wjj wilden aan onze geloovlgen, aan onze
Bonen en dochteren in Duitschland, zooveel als
wénschelfjk mogeljjk was, de spanningen en be
proevingen besparen, die in het tegenover
gestelde geval, gegeven de tijdsomstandigheden,
met zekerheid hadden moeten worden verwacht.
En wjj wilden tegelijkertijd aan allen toonen, dat
wjj slechts Christus zoeken en wat van Chris
tus is en aan niemand de vredeshand van de
Moederkerk weigeren, wanneer hjj die zelf niet
van zich af stoot.
Het waarschijnlijkst is dus, dat de Duit
sche regeering ondanks de verplichtingen
tegenover het Concordaat haar politiek van
unificatie van het onderwijs zal blijven vol
gen, en alle maatregelen, die volgens het
Episcopaat leiden tot de ontkerstening van
de jeugd, zal tolereerem
ment van Buitenlandsche Zaken en
plaatste ambtenaren der ambassade.
De Belgische Koning zal aan Londen
particulier bezoek brengen van drie dagën
iogeeren op de Belgische ambassade.
Vanavond biedt de ambassadeur, baron Car-
tier de Marchienne. een diner aan ter eere van
den Koning. waarbij de vertegenwoordigers van
Britsche politieke, literaire en wetenschappe
lijke kringen mede zullen aanzitten, terwjjl ook
de Koloniën en de Industrie vertegenwoordigd
zullen zjjn.
Naar verder vernomen wordt, zal Koning
Leopold Woensdag by den Koning en de Ko
ningin van Engeland op Buckingham Palace
dineeren.
Men acht het zeer waarschynlyk. dat hy ty-
dens zyn bezoek een onderhoud zal hebben met
minister Eden.
Een Encycliek, die gisteren in de
Duitsche kerken voorgelezen werd, is
Maandag te Rome in de Duitsche
taal gepubliceerd. Zij is gedateerd 14
Maart (Passie-Zondag) en gericht
tot de Bisschoppen van Duitschland.
MADRID, 22 Maart (Havas) De verdedi-
gingsraad van Madrid meldde, dat bjj het voort
zetten van den opmarsch aan het front van
Guadalajara de regeeringstroepen de dorpen
Yela en Masegoso de Tajuna bezet hebben. Door
het slechte weer waren alle operaties van de
luchtmacht onmogeiyk.
Het groote hoofdkwartier der rechtschen deelt
mede, dat de divisie Soria van de rechtsche
troepen ten Zuiden van Padilla de Hite twee
achtereenvolgende aanvallen van de regeerings
troepen heeft afgeslagen.
Opnieuw ontkent het‘groote
dat verscheidene dorpen door
PARIJS. 22 Maart. (Havas). De Matin
bericht, dat de stichter van de Fransche
volksparty, Jacques Doriot, een omvangrijk
dossier heeft samengesteld, waaruit blijkt,
dat sedert de stichting van de communisti
sche party de Sovjet-regeenng meer dan
twintig millioen francs in de partykas
heeft gestort.
„God, die de harten kent, is ons getuige, dat
Wjj geen hartgrondiger wensch hebben dan
het herstel van den waren vrede tusschen Kerk
ep Staat in Duitschland. Maar indien buiten
onze schuld de vrede niet komt, zal de Kerk
Van God haar rechten en vrijheden verdedi
gen in naam van den Almachtige, wiens arm
•ok heden niet korter geworden ia"
Daarna zet de encycliek verschillende ge
loofspunten uiteen, die in den huldigen Kerk-
stryd in Duitschland op den voorgrond tre
den: Met name wendt de Paus zich tegen
vergoding van ras of volk, van Staat of Staats
vorm, van een vertegenwoordiger van de
staatsmacht, en tegen het stellen van een
mensch naast of boven Christus.
LONDEN, 22 Maart (Havas) Koning
Leopold is om vier uur twintig te Londen
aangekomen, in gezelschap van den Belgi
schen ambassadeur, die hem tot Dover tege
moet was gereisd.
HENDAYE, 22 Mrt. (Havas) Generaal
Franco zou overwegen binnenkort een nieu
we regeering.te vormen, die de tegenwoordige
junta van Burgos zou vervangen. Hy zou gene
raal Mola aangeboden hebben het premierschap
waar te nemen in het nieuwe kabinet. Deze zou
geweigerd hebben, doch Franco zou Mola nog
eenige dagen bedenktyd hebben gegeven.
Maandagochtend heerschte te Detroit een
stemming van onzekerheid. De Gouverneur van
den Staat Michigan, Murphy, en Dewey, de be
middelaar van het departement van Arbeid,
trachtten een overeenstemming te bereiken.
De autoriteiten beschouwen de bedreiging met
een algemeene staking als bluf.
hoofdkwartier,
de regeerings
troepen zyn bezet. Die plaatsen, welke door dB
regeeringsmilitie zjjn bezet, zijn van geen mili
tair belang; zjj liggen te ver van de rechtsche
linies en zyn nooit in handen van de recht
schen geweest.
Een van de byzondere correspondenten van
Havas bericht, dat aan het front by Madrid
vanaf Somoslerra tot aan de Jarama gisteren
onafgebroken sneeuw is gevallen. In den sector.
Las Navas reikte de sneeuw tot de assen van?
de kanon-affuiten. Er was absoluut geen zicht,
zoodat schieten niet mogelyk was.
r
3
2
L