over het
Clichy
van
Hét patrouilleeren
der Hertog Hendrik
Motorgeronk boven
Bazel
De Fransche Kamer
drama
Duitsch protest bij
den H. Stoel
ONS BLAD
il
s
ONDERZEEËRS NAAR SPANJE
I
Het nieuw» van heden
Vryheid van vergadering
VERTREK VAN DE 013
EN 015
TE WACHTEN
Nog meer Italianen
naar Spanje?
DE BAROMETER
2
EEN ORDESO VERSTE
UITGEWEZEN
JOH. LAUWERS
rAYGior 3
ALKMAAR
PLATVOETZOLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
DERDE ENCYCLIEK
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 24 MAART 1937
DERTIGSTE JAARGANG No. 147
l
genomen
De oproep tot de bevolking
Tot staking gedwongen
Het Westelijk pact
van
Rede van Blum
A
V REESE LUK AUTO-ONGELUK
Felle aanvallen op de
communisten
Schepen, die oorlogstuig of vrij
willigers vervoeren, worden
niet in bescherming
Over den toestand der Kerk
in Mexico
Groote belangstelling by het af
scheid in Nieuwediep, Hol
lands zeemansparadys
Duitsche vliegtuigen, die op weg
waren naar nationalistisch
Spanje?
Italië wil de neutraliteit
België waarborgen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Italië wenscht eerst de Spaansche
goudkwestie te zien opgelost
Het terugroepen van
vrijwilligers
Over de Roemeensche grenzen
gezet
I
Waar het Pauselyk document
gedrukt werd, bleef een
raadsel
„Zoo noodig komen we
jullie helpen**
Het Fransche volk kon zelf wel
eens den „negenden Thermi-
dor” doen herhalen
De dochter van een Londenschen circus-directeur bleef by haar tocht naar het
stadhuis wel geheel in styi, toen zy xnet haar echtgenoot-tn-spe een jumbo als
trouw-coupé gebruikte
Te Berlyn zou overwogen worden
het Concordaat op te zeggen
ADVERTBMTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 C, ingez. med. 40 a
p. regel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie do rubriek. Telefoonnummer 4330
De Duitsche speurders
om den tuin geleid
I wviwwwwiuii wtuiir/WMjZ^
'I
en arbeid geëischt
7*
I
Léon Blum
I
(N. L)
jrootr
O o
A
R
heftig
protesteerden
en
f
I
Stand sp Woensdag 1» aar vja.; 75*.»
Vorige stand: 74*
De lijst van 23 Interpolators was gisteravond
nog aangevuld met een drietal sprekers van de
republlkelnsche federatie, de hop. democraten
en de rad. socialisten.
LONDEN, 23 Maart (Havas). De subcommis
sie der niet-inmengingsconunlssie is om elf uur
bijeengekomen, ter voortzetting van de bestu-
deering der kwestie van het terugtrekken der
In een bijeenkomst van de senaatsfracties
der radicale links-democraten en radlcaal-so-
cialisten werd een motie aangenomen, waarin
van de regeering geëischt wordt, dat zij de
eerbiediging van alle republlkelnsche vrijheden
en o. a. van de vrijheid van vergadering en het
arbeidsrecht verzekert.
N<
ste
De hongersnood, die in enkele provincies van
China dreigt, ia de vreeaeiljkste, dien men tot
neg toe heeft meegemaakt.
Jaarvergadering van de Geheelonthoudersver-
eenigtng ..St, Franciscos."
T
t
0
den ontbonden, maar de parti social francais
werd Intusschen opgericht.
De Instructie Is geopend over de vraag, of hier
sprake is van de heroprichting van een ontbon
den strijdhond. Een beslissing is te verwachten
en de justitie zal zeggen of de parti social fran
cais al dan niet de partij der Vuurkrulsers is.
Tot dat oogenblik verheugt de P.S.F. zich in
een schijn van wettigheid. De regeering heeft
de vergadering te Clichy niet verboden, zjj heeft
haar zelfs beschermd, daar zij zoowel de orde
op straat als de vrijheid van vergadering moet
verzekeren. „Het is zeer zeker juist, dat de ge-
heele voorstad Clichy tegen eenige honderden
personen is opgestaan. Dat komt door den sedert
drie jaar bestaanden staat van alarm.”
De regeering klampt zich niet vast aan
de macht. Haar plicht is deze macht te
bewaren, zoolang de meerderheid in de
Kamer haar die laat.
De radicaal-socialisten juichten Blum toe,
waarna de zitting tot elf uur werd uitge
steld.
Hij wordt er van beschuldigd dingen gedaan
te hebben, die tegen het belang en de veilig
heid van den staat zijn, wat Zijn Hoogeerw.
beslist ontkent.
KONINGSBERGEN. 33 Maart. <D. N. B.) Bij
Allenstein in Oost-Pruisen is gisteren een per
sonenauto tegen een vrachtauto gereden. De
personenauto vloog onmiddellijk in brand Daar
door de botsing de deuren van den auto be
klemd waren, konden de vier inzittenden zich
niet meer bevrijden en kwamen jammerlijk in
de vlammen om.
Het blad spoort aan in het belang van het
Spaansche volk de toepassing van de nlet-ln-
menging krachtig tot in bijzonderheden uit te
werken, opdat het Spaansche volk self over zijn
regeeringsvorm zal kunnen beslissen.
DMiaeh proleet bij den H. Stoei; te Berlijn zoa
overwogen worden teel Concordaat op te zeggen.
In de Fransche Kamer werd onder enorme be
langstelling het debat gebonden over de ge
beurtenissen in CUchy. en de staking, die daar
op volgde.
Bandjir richt nabij Ambotna
schade aan.
Het regeeringscommuniqué voegt hieraan toe.
dat heden bij een luchtgevecht een Junkers-
vllegtulg werd neergeschoten.
Mgr. J. de Haas benoemd tot bisschop van het
Bradliaansche diocees Aramaahy.
■lijnschip bij botsing op de Nieuwe Maas lek
geslagen.
Oudheidkundige vondst In de Groote Kerk te
Breda.
Italië wU eenzijdig de neutraliteit van Belgié
waarborgen.
Geen politieke redevoeringen voor de radio in
den ad. verktezlngsstrtJd.
30
buitenlandsche vrijwilligers, die in Spanje strij
den. Men meent te weten, dat Italië ernstige
bezwaren maakte tegen de bespreking van dit
probleem op dit oogenblik.
Reuter meldt in dit verband nog. dat Italië
weigert de kwestie van het terugtrekken der
vrijwilligers te bespreken, zoolang het goud van
de Spaansche regeering in het buitenland niet
gemobiliseerd ia Reuter meent te weten, dat
de ondercommlssle overeengekomen ia dese
aangelegenheid te doen bestudeeren door een
technische ondercommlssle van deskundigen.
PARIJS, 23 Mrt. (Havasj De belang
stelling van het publiek voor ’t groote debat
ever de Binnenlandache politiek, dat heden
in de Fransche Kamer werd gehouden naar
aanleiding van de droevige gebeurtenissen
in CUchy van Dinsdag 16 dezer, en de daar
op volgende algemeene staking, was enorm.
De publieke tribunes waren direct -na de
opening overvol. Een negental ministers had
op de regeer! ngsbanken plaats genomen;
onder hen waren Blum, Daladier en d’Or-
moy.
De 0.-13 werd 1 October 1931. de 0 -15 op
38 JuU 1932 in dienst gesteld; beide booten
hebben een lengte van «0 6 M.. een breedte van
5.7 M en een diepgang van 36 d M met een
waterverplaatslng van 555 M3. Ze zijn bewa
pend met drie mitrailleurs van 40 m m. en heb
ben elk 5 lanceerbuizen.
Zooals wjj reeds meldden, dienen de beide
booten ter vervanging van de 0.-16. die mo
menteel tusschen Malaga en de Straat van Gi
braltar de Nederlandsche handelsschepen con-
Voyeert. doch, daar de bemanning ervan reeds
een lange reis achter de rug heeft, na aankomst
van de 0.-13 en de 0.-15 huiswaarts zal keeren.
In Vaticaaaacha kringen verklaarde men, dat
de Encycliek over IHütaehland verder ging,
dan men aanvankelijk verwachtte. De „Osser-
vatare Romano” protesteert tegen de houding
der Italiaansche pers.
Er zouden besprekingen worden gehouden over
een Itallaansch-Japansch politiek verdrag.
Op Fort Louise bracht de Schout-bij-nacht
J. Dikkers, namens den vice-admlraal, den boo
ten een laats ten afscheidsgroet.
Spoedig waren de beide onderzeeërs uit het
gezicht verdwenen
Het blad is van meening, dat het militair
prestige van Italië op het spel staat. Tij
dens de jongste gevechten is één der beste
generaals van Mussolini gesneuveld. In af
wachting van de beslissing van den Duce
worden in de opleidingskampen nog steeds
vrijwilligers voor Spanje aangenomen.
doordringend geloei hooren; de booten lagen
los en stevenden naar het midden van bet
Nieuwediep.
LONDEN, 23 Maart. (Havas) Sprekende over
den terugkeer van Mussolini naar Rome vraagt
de Daily Express zich af, of Mussolini er toe zal
besluiten alle troepen, welke hjj zal kunnen mo-
bllteeeren, naar Franco te zenden, of dat hij
aan de nlet-lnmenglngscommissle zal voorstel
len alle Italiaansche troepen uit Spanje terug
te roepen.
Na de pauze werd het woord te» de Kamer
gevoerd door Meek, die de regeering inter-
peUeerde over de vrijheid van arbeid tijdens
de jongste algemeene staking.
Hij verklaarde ox, dat de arbeiders, die
bij Christelijke vakverenigingen waren
aangesloten, met den dood werden bedreigd
en uit de fabrieken weggejaagd, en dat zij
gedwongen werden zich bij de C.G.T. (het
Franschp Vakverbond) aan te sluiten.
De Daily Herald acht het zeer waarschijnlijk,
dat Mussolini het aantal van de Italiaansche
vrijwilliger» in Spanje aanzienlijk zal vermeer
deren in de hoop hel „Adoe* van den Saragos-
zaweg” te wreken.
De ItaUaansche minister van Buitenlandsche
Zaken vertrekt heden naar Belgrado, om een
pact met Joego-Slavic te onderteekenen.
Men meldt ons uit Boedapest, dot de
Roemeensche geheime staatspolitie dr. Kan-
did KovAcs, Overste der Orde van de
Premonstratensers, uit Roemenië heeft ge
wezen, over de grenzen heeft gezet en van
zjjn staatsburgerschap vervallen beeft ver
klaard.
VALENCIA, 23 Maart. (Havasj. Het mi
nisterie van Marine to Valencia deelde he
denavond om elf uur mede, dat volgens een
mededeling van den Zwitserscteen gezant
dese uit perslniiehtingen heeft vernomen,
dat hedennacht te Basel op groote. hoogte
het geronk van vele vliegtuigmotoren ge
hoord werd. Daar men officieel dese vlucht
niet kan thuisbrengen, veronderstelt men.
dat het Duitsche vliegtuigen zijn geweest
die zich over Fransch en Zwltaersch grond
gebied naar de Spaansehe naltonattsten bob
ben begeven.
Onze plicht is het, aldus ging Blum voort,
de massa te disciplineren en niet haar op
te ruien. De oproep tot de bevolking van
Clichy Is naar mijn meening veeleer een
vergissing dan een fout; al was de eerste
onderteekenaar een mijner partljgcnooten.
Maar Ik weet, dat het heil van(de republiek
herhaaldelijk te danken was aan de reacties
van het volk. Het is mogelijk, dat deze
reactie-kracht van het volk nog eens noo
dig te.
Spr. besloot met te zeggen, dat de C.G.T. geen
monopolie vormt, en dat de Christelijke vak-
vereenlgingsleden, die bereid waren met de re
geering samen te werken, nooit zullen toelaten,
dat zij als burgers van den tweeden rang wor
den beschouwd.
Vervolgens interpelleerde de voorzitter van
de fractie der parti social francais, Ybamega-
ray, over het gebeurde te CUchy en over de
verantwoordelijkheid voor het bloedvergieten.
De talrijke Incidenten kunnen, aldus spr.,
niet voortduren. De communisten staan onder
de bevelen van de Komintern, die hen betaalt.
Hebben uw minister van Oorlog en uw
minister van Buitenlandsche Zaken u niet
gezegd, dat de vrede voor Frankrijk af
hangt van
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
VATICAANSTAD. 23 Maart.
(Havas). Z. H. de Paus zal bin
nenkort een derde Encycliek het
licht doen zien, die zal handelen
over den toestand der Katholieke
Kerk in Mexico. Zij zal den da
tum van Paschen dragen en
slechts korten tijd later gepubli
ceerd worden.
Punctueel, om klokslag 4 uur. had het ver
trek plaats gehad; om tien over 4 kozen de
beide O-booten het ruime sop. om In een
grooten bocht het Marsdiep op te varen naar
het warme Zuiden
Tegen vier uur was het moment van af
scheid aangebroken.
rog een laatste handdruk, nog een laat-
afscheldskus van vrouw en kinderen en
de bemanning ging aan boord; leder wist
zijn plaats.
Het commando: voor-los en ach ter-los
weerklonk over het mistige water, waar
boven honderden meeuwvn krjjschend
scheerden.
De sirene van de 0.-13 Uet driemaal haar
BERLIJN, 33 Mrt. (Havas). Het schijnt, dat
aan de Duitsche autoriteiten was medegedeeld,
dat een Pauselijk schrijven Inzake de Katho-
Ueke Kerk In Duitschland in qjle Katholieke
kerken zou worden voorgelezen, want einde
van de afgeloopen week werd een onderzoek
Ingesteld in de drukkerij en de bureaux van
het katholieke dagblad .Germania". Geen
spoor van het schrijven werd hier gevonden.
Het schijnt, dat het document in de provin
cie werd gedrukt en met de meeste voorzorg
In de bisdommen werd bezorgd. Te Berlijn
werd het rondgebracht door motorrijders.
Het gerucht ging eveneens, dat huiszoeking
werd verricht bjj den Bisschop van Berlijn, Mgr.
von Preyslng. Dit gerucht wordt evenwel niet
bevestigd.
Aangaande de algemeene staking van Don
derdag zeide Blum, dat de regeering deze met
eenige beduchtheid had gadegeslagen. Zij bleef
evenwel beperkt tot Parjjs en omgeving.
Tenslotte deed hij een beroep op de Kamer
om geen kloof te doen ontstaan tusschen de
regeering en de meerderheid. Hij wilde niet
gelooven aan de suggflfctle, dat de regeering
hier zou moeten kiezen tusschen communisten
en radicaal-socialisten.
Geweldige Ijsmassa’s komen de Memel af zakken, waarvan het scheepvaartverkeer
veel hinder ondervindt. Vooral in de na byheid van Tilsit is de toestand nypend
Minister-president Blum constateerde in de
eerste plaats, dat de botsing te CUchy zich heeft
voorgedaan op het oogenblik, dat de lening
was gedekt en de kapitaalstroom gekeerd was,
het oogenblik, waarop de salaris-aanpassing In
kalmte werd voltrokken. Hjj keerde zich tegen
de overdrijving in de buitenlandsche pers, welke
•prak over een „vernieuwing der commune". De
orde werd niet bedreigd en Frankrijk kent dese
waarheid. Het zou volgens Blum tegen het be-
Jang van de natie zijn, te speculeeren op het
.tragische incident van CUchy”.
Indien de PB.F. legaal is, aldus spr., was de
vergadering legaal, zegt men. De zaak is volgens
Blum minder eenvoudig. De strijdhonden wer-
Tot slot spoorde HU het Fransche volk aan,
zich tegen de tyrannic te verzetten, en waar
schuwde de afgevaardigden, dat het volk
zelf wel een „negenden Thermldor” (den
dag van den val van Robespierre) kon begin
nen.
Ook Delaunay en Poitou Dupiessy, die daarna
spraken, becritlseerden de regeering. Laatstge
noemde beschuldigde Blum, die toch verklaard
had, In republikelnschen geest te willen rege
ren, ervan, een aantal Franschen van hun vrij
heden te willen berooven.
ROMS. 23 Maart (Btefanl). De diplomatieke
redacteur van het agentschap Stefani verneemt
uit bevoegde bron, dat Italië bereid is de neu
traliteit van België te waarborgen, zonder
daarvoor een tegenwaarborg van den kant van
België te vragen.
Nog even een heen-en-weer-gewuif tusschen
bemanning en familieleden en vrienden aan
den wal en daar stevenden de belde onderzeeër»
full-speed zeewaarts.
De belangsteUing verplaatste zich naar het
havenhoofd, waar reeds velen zich een plaatsje
hadden verzekerd.
HM drama te Tilbarg; lijken van vermiste
vroaw en zesjarig dochtertje opgehaald.
Als eerste nam Tixler Vignancourt van
de féd. rép. het woord, om de interpellatie
te verdedigen over de maatregelen, die de
regeering denkt te nemen tegen het ver
bond van vakvereenlglngen van de Seine,
dat de algemeene staking op 18 Maart op
touw heeft gezet.
Spr. maakt bezwaar tegen de motie van
de délégation des gauches, omdat deze
slechts algemeenheid Inhoudt, en hjj be
schuldigde de regeering er van, niets gedaan
te hebben om de algemeene staking op 18
Maart te voorkomen.
VATICAANSTAD. 23 Mrt. (Havas)
De Duitsche ambassadeur bü den H.
Stoel ontving instructies om te pro-
testeeren in verband met bet ver
schijnen en voorlezen der Encycliek
over den toestand der Katholieke
Kerk in Duitschland.
Volgens inlichtingen uit politieke
kringen te Berlijn zou de mogelijk
heid worden overwogen het Concor
daat op te zeggen.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
de orde in het binnenland?
Duitschland blijft een mysterie. WU we
ten, dat het een geweldig leger heeft ge
vormd en niet zou dulden, dat zich aan zijn
grenzen nog een communistische Mogend
heid nestelt.
Het was een koude, mistige middag rn de
Ijzige Noordenwind stond dwars op de Buiten
haven, waar vele belangstellenden het vertrek
gadesloegen.
Het was weer het gewone schouwspel, dat de
Buitenhaven van Den Helder door de marine
mannen het Zeemansparadljs genoemd te
zien geeft, als er oorlogsbodems vertrekken. Tus
schen de honderden belangstellenden vallen de
vele kinderwagens op met de vrouwen of familie
leden der bemannlnge. De fotofrafen weten
hiervan steeds een dankbaar gebruik te maken,
om een atscheids-momentje in scène te zetten.
Een harmonicaspeler een banjo-dito pro
beerden een vroollJk liedje te spelen; zij ontbre
ken nimmer, als er schepen vertrekken, want
dit brengt veel volk op de been.
Een groepje officieren stond vroolijk en ge
moedelijk de situatie te bespreken; ze hadden
het over Franco, over Malaga, over sinaasappe
len, enfin over alles wat maar met Spanje In
verband gebracht kan worden.
„Als jullie het niet af kunnen. zei er
een tot de officieren van de vertrekkende boo
ten dan komen we je gauw een handje hel
pen."
Familieleden van de bemanning kwamen nog
gauw even een laatste pakje of koffertje bren
gen met goede gaven, die de herinnering aan
thuis nog lang levendig moeten houden.
Steeds dichter werd de groep van wachtende
belangstellenden, waaronder vele marine-men-
schen.
Van de 0-13 woel de gele vlag van den divi-
siecommandant; de belde booten stonden n.l.
onder commando van den groepscommandant,
den It. ter zee le klasse A. Molenaar; comman-'
dant van de 0.-15 was de 4uit. ter zee le kl.
B. C. M. Schouten; commandant van de 0.-16
de luit, ter zee 2e kl. M A. J. Derksema.
Zooals reeds gemeld, zün Dinsdagmiddag
Hr. Ms. onderzeebooten 013 en 015 uit de
haven van Nieuwediep naar de Spaansche wa
teren vertrokken.
Om twee uur nam de commandant van den
onderzeedienst, kapitein ter zee L. A. C. M
Doorman, afscheid in een toespraak, waarin hl)
van zijn waardeerlng getuigde voor de vlotte
wijze, waarop men de schepen gereed had ge
maakt.
Namens den commandant, die verhinderd ante,
wensebte hU den opvarenden een behouden te
rugkeer in het vaderland.
Vervolgens had een Inspectie plaats.
Naar ons ter oore komt, hebben de autori
teiten in Spaansch Marokko er onzen verte
genwoordiger te Tanger op gewezen, dat de ac
tiviteit van de Hertog Hendrik moeilijkheden
zou kunnen opleveren, met name indien be
doelde oorlogsbodem bescherming zou verlee-
nen aan schepen, van welke bekend te dat zij
zich met oorlogsvervoer bezighouden.
In verband hiermede vernemen wij, dat onze
regeering aan den gezant te Tanger medege
deeld heeft, dat de Hertog Hendrik van den
aanvang af de instructie had geen schepen be
scherming te verleenen, die wapenen, munitie
of vrijwilligers naar Spanje vervoeren.
De communisten
riepen „verraad".
Ybarnegaray verklaarde, nadat Blum tus-
•chenbelde was gekomen, dat het eenige -ge
vaar, dat Frankrijk bedreigt, naar zijn mea
ning het Duitsche gevaar is.
Met bjj ons, zoo verklaarde spr. tot slot, moet
gij de fascisten zoeken, doch dAAr. (Hier wees
hjj op de banken der communisten).
Wat de maatregelen betreft, die gjj tegen
de parti social francais hebt aangekondigd
deze vreezen wjj niet, daar wjj ons niets te
verwijten hebben.
Nadat Bonnevay vervolgens verklaard had,
dat zoolang den rechter niet gebleken te, dat
de parti social francais een nieuwe vorm te
van den ouden strijdhond „Croix du Feu”, deze
partij haar volkomen vrijheid binnen de gren-
zen van het recht moet behouden, beklom mi
nister-president Blum het spreekgestoelte.
De O 13 ca O 15 nsar de Spaansche wateren
vertrokken.
De Italiaansche regeering heeft de Brltsche
regeering medegedeeld, dat de zoogenaamde
ontscheping van Italiaansche troepen op 5
Maart alleen bestond uit medisch materiaal en
vrijwillig geneeskundig personeel, zooals doc
toren en verplegers. Er te geen sprake van wa
penen. noch van vrijwillige strijders.
In Brltsche kringen wordt medegedeeld, dat
Inlichtingen, welke van andere zijde werden ont
vangen, dese Italiaansche verklaring schijnen
te bevestigen.
