men in het
Nederland
Nog eenmaal kerkt
oude „Haantje
Spaansche vluchtelingen in
BUIGEN OF BREKEN
I
NA MAANDEN VAN AlfcST
HET VERL EDEN KEERDE
WEER
DOUWE EGBERTS
gU^FRIESCHE HEEREN BAAI
9
I
WOENSDAG 31 MAART 1937
I
Dr. R. A. KOLLEWIJN 80 JAAR
CLEARINGKOERSEN
Mgr. van Noort droeg
de Hoogmis op
PRINSES EN PRINS SPELEN
TENNIS
ZELF GENEESMIDDELEN
VERSTREKT
De bloembollen van het
Paleis Soestdijk
De legatie-kanselier
vertelt
--
ZILVEREN FEEST VAN
„ONS LEGER”
EEN TRADITIE HERLEEFT
voor het
van hier,
=3
Het verblijf te Monte Carlo
z. K. H.
Carlo bevinden, hebben ?ich Dtnsdagmor-
ht
gevoed
met de
'J©'
J
i
toe-
ge-
I
l
(Van oneen eigen redacteur)
de bekende' achtyver Fernandez y
Florez, die in Nederland geen onbe-
te
3
JP
C.
He* hoogtepunt van den morgen vormde
de plechtige Hoogmis te half tien. Toen
stroomde het kerkje* tot de laatste plaats
vol. Het in- en uitgaan der diensten, waar
bij men binnen ging in de Heintje Hoek-
steeg en het kerkje hierlangs en ook aan de
voorzijde weer verliet, vormde op zich reeds
een merkwaardig beeld, dat herinnerde aan
lang teruggeweken tijd. Weer vulde het ge
rucht der stommelende voeten trappen en
portaaltje, waarbij nu ook het oude orgel
zich deed hooren en nog eenmaal met zyn
klanken de ruimte vulde.
iveerden
na-
Arts uit Baarn veroordeeld
tot 1 boete
che
5
üig
aal
ot-
lis
)t-
cn
tan
jnd
>lu.
ing
ren
ae
sn
»n
ti
er
m
m
e-
a-
1-
de
;n
>ke
en
aal
üie
ut»
□e-
eel
NT-
Of
io-
io-
m-
>t-
er.
>t-
an
en-
:e-
id,
or
e-
o—
ie-
an
x*
an
00
o-
n-
o-
of
om geachenk door konynen
•matig geachonden
,,’t Haantje”
i als van
75 weerbare mannen arn
hedenochtend, om in de
byheid van Eindhoven
ondergebracht
te worden
De deken van Amsterdam, Mgr. dr. O. C.
van Noort, die nog eenmaal als jonge kapelaan
aan t Haantje verbonden is geweest, droeg
de plechtige Hoogmis op, geassisteerd door
Rector H. Berkhout, voorzitter van Amstel -
krlng, als diaken en kapelaan J. M. Wijsbroek
van de St. Nlcolaas als subdiaken. Het zang
koor van de 8t. Nicolaaskerk voerde de Missa
Assumpta Est uit van M. Haller, gevolgd door
het Tantum Ergo van Halier en Haec Dies van
Alphons Vranken. Onder leiding van den diri
gent, den heerUac. F. Rlstgouw, werden de ge
wijde gezangen op uiterst verzorgde wijze ten
gehoore gebracht. De organist, de heer J. Oort,
bespeelde daarbij het oude orgel, dat daartoe
door de firma Joseph Adema
bruikbaar was gemaakt.
Zóó kende het Amsterdam van vóór
vijftig jaar den jongen kapelaan van
’t Haantje, G. C. van Noort, thans het
Eindelijk op Nederlandachen bo
dem! f
75 Spanjaarden, die maandenlang
in de gebt/uwen van de Nederland-
ache legatie te Madrid verbleven heb
ben, bereikten na een in
spannende reis, die een volle week
duurde, ons land, waar zy in de na
bijheid van Eindhoven zullen worden
ondergebracht.
dertig vrijgezellen werden ondergebracht in het
RK Oezellenhuls aan de Don Bopcostraat. Ver
der werd' het aantal Spanjaarden verdeeld over
Kaatsheuvel 9. Tilburr 2. Aalst 8. Bergeik 1
en nog tien In andere gebouwen van Eindhoven.
Het eenige gezin dat meekwam, is te Oeldrop
ondergebracht.
Hoe de evacuatie geschiedde
De Nederlandsche regeering stuurde
Oberon een zending levensmiddelen.
Na een maand echter waa deze
Toespraak pastoor Aai
het Evangelie werd de oude mahor
houten preekstoel voor het altaar geschoven
•Prak de pastoor van 8t. Nlcolaas binnen
Yeste, de zeereerw. heer P. J. Aarts, de gel
Hgen toe.
Vijftig jaar geleden, zoo zeide hij. viel t
fa dit huis de deur in het slot na drie eeuwen
kerkgeschiedenis. De oudsten onder ons zijn
••nmaal als kinderen weggegaan, om thans als
Tot de laatste beschikbare plaats stroomde Dinsdagmorgen te half 10
voL Oud-parochianen en met hen honderden belangstellenden vulden
ouds het schip ea de galerijen
In uitstekend geestelijken welstand heeft de
bekende onderwijsman en spellinghervormer
dr. R. A. Kollewyn, zijn tachtigsten verjaardag
gevierd.
In de woning van zijn zoon. dr. J. R. Kollewijn
te Helmond, was de jubllaeis met den familie
kring vereenlgd en mocht hij hartelijke geluk-
wenschen in ontvangst nemen. Uit alle deelen
des lands kwamen schriftelijke felicitaties bin
nen, waaronder ook van hooggeplaatste auto
riteiten.
De Utrechtsche Rechtbank heeft een arts uit
Baarn, wien was ten laste gelegd het zonder de
bevoegdheid van apotheker te hebben afleveren
van geneesmiddelen, lot 1.boete veroor
deeld. Bij de behandeling dezer xaaz had oe
Officier van Justitie 10.boete geétecht.
Ontroerende plechtigheid in
Amsterdams laatste huis
kerkje, vijftig jaar na
de sluiting
Toen de toestand dreigend werd, huurde de
ederlandsche legatie een groot huis waar alle
den van de Nederlandsche kolonie, die ex-
rrltoriallteit wenschten, konden worden von-
Zes H.H. Missen zijn Dinsdag in de oude
huiskerk ,,’t Haantje" gelezen. Maandagavond
had pastoor Aarts van de St. Nlcolaasparochle
den altaarsteen overgebracht en het kerkje
gezegend. Om zes uur in den ochjfnd opende
het zijn deuren. Eerst voor de priester-studen-
ten van Amsterdam, die er ten getale van on
geveer ISO de H. Mis bijwoonden, welke prof.
J. H. Mekel van Warmond te kwart over zes
las.
Na hen kwam de mannelijke jeugd het
kerkje vullen voor de tweede H. Mis. welke
kapelaan J. M. Wijsbroek van de Nlcolaas te
zeven uur opdroeg. Door de kleine smalle ven
sters viel het zonlicht op al die jongenshoofden,
beneden In het schip en terzijde op de galerijen.
Eerbiedig en onder den indruk beleefden de
jongens de schoone oogenblikken, waaraan zü
de herinnering zullen bewaren voor heel het
lange leven, dat hun nog wacht.
Om acht uur volgde de vrouwelijke jeugd.
In grooten getale waren de Graalleden opgeko
men en de kleuren van hun uniformen toover-
den een wonderlijken gloed tusschen die oude
muren en onder de grauwe zolders van het
kerkje met hun vale, in eeuwen vergane tinten.
Voor de vrouwelijke jeugd las de directeur prof.
A. M. A. VoUaerts de H. Mis.
Nog twee stille Missen werden opgedragen:
door pastoor A- J. Ratté van Grootebroek, die
In het Haantje werd gedoopt; dbor pastoer
J. M. Lucassen van de St. Wlllibrordus bulten
de Veste, oud-parochlaande laatste voor de
leden van het Gezelschap van den Stillen Om
gang. Ook deze H.H. Missen waren druk bezet.
H. K. H Prinses Juliana en Z.
Prins Bernhard, die zich thans onder den
naam graaf en gravin Stemberg te Mante
door de oude toonaarden. In muzikaal opzicht
I toonde de orgel party zich het meest geavan-
1 ceerd, want behalve dat zjj den zang voortref
felijk ondersteunde, bewoog zy zich Vry en
verrassend in eigen wendingen. Over het ge
heel lag een sfeer van blijdschap en sterke
maniykheid. L
De Schola Cantorum van het Groot Semi
narie te Haaren zong met' het volk het eigen
der Mis. En zoo ooit, dan is hier het bewijs ge
leverd. hoe door goede samenwerking een uit
stekende volkszang is te verkrygen.
Na deze plechtigheid had de diocesane iko-
renbond een vergadering belegd, welke talryke
leden bywoonden. Bovendien waren hier te
genwoordig de hoogeerwaarde heer Vlcaris-Ge-
neraal van het bisdom Den Bosch, pater C.
Huygens, prof. Smeyers, de voorzitter van de
St. Gregortusvereenlglng, deken van der Wiel,
de president van het Groot-Seminarie in het
bisdom. Mgr. Sweens.
Pater Lohuls O. F. M. sprak op deze bijeen
komst over de beoefening van den kerkzang in
vroeger eeuwen en over de gevaren, die den
goeden koorzang bedreigen. Ter afwisseling
voerde het parochiaal koor Geldrop eenige dee
len uit van de Missa DominlcaHs valt Joh. Wln-
nubet.
In den laten namiddag volgde een orgelcon
cert. gegeven door W. van Kalmthout, die ook
tijdens de Hoogmis het prachtig instrument in
deze Catharinakerk op zoo voortreffeiyke wyze
had bespeeld.
De dag werd besloten met de plechtige Ves
pers van den Tweeden Paaschdag, gezongen
door de Schola Cantorum van het groot Semi
narie te Haaren.
bussen naar Eindhoven.
De ontvangst van de Spaansche vluchtelin
gen te Eindhoven, waar de autobussen te kwart
voor twee aankwamen, was hartelyk. Acht en
Koersen voor stortingen op 31 Maart 1931
tegen verplichtingen luidende in: Reichamarken
73.«L Lires f 9 81. Pesetak f 11. Turkache Pon-
uitgeput. den i l-«>^.
En door de vensters aan alle zijden zag me
het oude Amsterdam: de gevels met hun kul
ven en krullen, de roestroode daken met ergen
wat blauwe rook uit een schoorsteen. En aai
den eenfen kant hoog den sleriyken toren va:
de Oudé kerk en naar de andere zijde het Iele
dak en spitsboograam der Olofskapel en daar
•chter, glanzende in de voorjaarszon, de toren
en koepel der derde 8t. Nlcolaas, de feestelyi
jubileerende, aan het havenfront.
Allen, die de plechtigheid bijwoonden, voel
den de groote ontroering, welke van het
samenzijn' in die historische sfeer uitging.
Van een -wonderlijke Intimiteit was deze
kerkgang; of men zat in het schip op de
oude stoeltjes of boven op de gaanderijen,
op de hoogste met het hoofd schier aan
den zolder, overal was het dezelfde eigen
aardige bekoring: het verleden, dat een
maal nog werkelijkheid werd.
Vooral voor hen, die in hun jeugd nog
hier ter kerke waren gegaan, was deze
diest diep aangrijpend. En men zag het den
bejaarden menschen aan, hoe dierbare her
inneringen jp deze oogenblikken weer le
vend werden.
gen naar de Monte Carlo Country Club be
geven, waar op het oogenblik Paaschtennls-
tournooien gehouden worden. De prinselyke
gasten speelden zelf eenige partyen en
keerden vervolgens naar hun hotel terug,
dat zij slechts weer verlieten voor een auto
tocht.
kende ia, hierom vroeg, stelde de
heer Schlosser, die Nederland te
Madrid vertegenwoordigde, zich in
verbinding met Den Haag. Interna
tionale besprekingen leidden er toe,
dat de heer Schlosser in beide hui
zen - door den grooten toeloop had
de Nederlandsche legatie er naast nog
een tweede huis bijgehuurd ook
Spanjaarden opnam.
Dinsdag herdenkt de Kon. Ned. Vereenlging
„(kis Leger" den dag, dat zy voor 35 jaren te
Breda door twee jonge officieren werd opgericht.
Een der oprichters is de tegenwoordige bur
gemeester van Breda, de heer B. W. Th. van
Slobbe.
Teneinde de leden en de belangstellenden In
de gelegenheid te stellen de herdenking te vie
ren, zal deze eerst plaats hebben Zaterdag 3
April as. Om drie uur ontvangt het bestuur
in hotel Paulez, Korte Voorhout, te 's-Oraven-
bage.
In verband met deze herdenking ia! een ge
denkboek worden uitgegeven, waarin tal van
Interessante artikelen, fraaie foto's en merk
waardige grafische voorstellingen voorkomen.
I Nu: ons land zag er op zijn voordeellgst uit.
De zon scheen helder, een beetje warm aelfs
toen de D-treln uit Parijs om half negen het
Roosendaalsch station binnenstoomde, waar een
groepje dames en heeren en begeleiders en ver
pleegsters met witten band van het R. K. Huis
vestingscomité stond te wachten. i
Uit een der wagons staken de flinke bruin
gebrande koppen van de Spanjaarden, van wie
de meesten een zwarte alpinomuts droegen. Le
vendig volgden hun donkere oogen de be<3U-
vigheld op het perron, het op- en afloopen van
de reizigers en het rangeeren van een trein.
Het groepje dames en heeren naderde den
wagon. Onder hen bevonden zich prof. Schmut-
zer en echtgenoote, de oud-gezant te Madrid dr.
Zonnenhoven, Pater Domingo van Hout, mr.
Boon, vertegenwoordiger van den minister van
Buitenlandse!» Zaken, de heer Mackelenbergh,
directeur van het R. K. Huisvestingscomité en
enkele afgevaardigden van de R. K. Studenten-
vereeniging Veritas te Utrecht.
Na de officieele begroeting van den begelei
der der vluchtelingen, den heer H. Heymans,
kanselier der Nederlandsche legatie te Madrid,
trad de voorzitter van Veritas op hem en zijn
echtgenoote toe en bracht hem hulde voor het
vele, dat hij in Madrid en op de reis voor de
Spaansche vluchtelingen heeft gedaan en over
handigde hem omdat hij het op het Paasch-
feest had moeten missen een chocolade
Paaschei. versierd met sulkerbloemen.
De heer Hermans dankte hiervoor hartelyk
en ving toen aanstonds zyn werkzaamheden
aan, om de Spanjaarden de grenscontröle te
doen passeeren. i
In groepjes van acht en negen man werden
zy naar het bureau gebracht, waar de jmssen-
contróle geschiedde, waarna zy allen gebracht
werden naar de groote wachtkamer.
Terwyi dit alles geleidelyk verliep, vertelde de
heer Hermans ons lets van zyn werkzaamheden
aan de Nederlandsche legatie, waar hy, die zich
by het begin van den burgeroorlog toevallig als
journalist te Madrid bevond, zich aanstonds ter
beschikking van de Nederlandsche legatie had
gesteld. Hy kreeg de leiding over de Spanjaar
den en andere buitenlanders, die hun
vlucht in de Nederlandsche legatie hadden
Aanvankelyk konden deze menschen
orden uit de winkels van het Corps Dlplo-
atique. doch voedselvoorziening langs dien
eg ging steeds moetlyker.
Onder de H. Mis, welke werd bygewoond
door het bestuur van Amstelkrtng, door de
kerkmeesters der St. Nlcolaas, dr. H. G. M.
Bosch, P. J. L. Kintz en H. E. Grünnlng en tal
van geesteiyken, onder wie de historie-kenner
pastoor J. C. V. d. Loos, naderden zeer velen
ter H. Tafel.
bejaarde menschen terug te keeren
altaar hunner jeugd.
Een paar honderd meter ten Zuiden van hier,
aldus de pastoor, ligt de oude St. Nicolaas
kerk, een paar honderd meter ten Noorden de
derde St. Nicolaaskerk, maar het grootste deel
van de geschiedenis der parochie neeft zich in
deze schuilkerk afgespeeld.
Met weemoed, maar ook schuidbewustzyn,
herdenken wy de oude 8t. Nicolaaskerk, welker
laatste priester in den nacht, met het H. Sa
crament, onder zyn kleeren verborgen, moest
vluchten. tWas het einde van een tyd, waar
van het H. Sacrament van Mirakel het middel
punt was. Toen brak voor de Amsterdamsche
katholieken een bange tyd aan. saarin zy
stonden zonder zielzorgers, zonder kerk, maar
slechts met hun vertrouwen op God Zy heb
ben gedaan wat zy konden, deze Katholieke
Amsterdammers, en daar hun drassige grond
geen catacomben mogelyk maakte, nebben zy
hun H. H. Geheimen gevierd op den zolder, ver-
bbrgen voor de buitenwereld, beveiligd tegen een
overval van den schout en zyn rakkers.
Latere geslachtep, wien in hun overtuiging
meer vryheld werd gelaten, hebben dit huls niet
willen verlaten, zy hebben liever- de balken en
vloeren doorgezaagd en hier dit kerkje Inge- I
richt, tot voor vyftig jaar terug de monumen
tale nieuwe St. Nlcolaas kon worden gebouwd. I
De geschiedenis van deze parochie en haar
kerken leert ons, zoo besloot spr., dat wy slechts
door eenheid en practisch geloofsleven kunnen
stand houden. In dankbaar gedenken gaan van
daag onze gedachten terug naar het voorge
slacht. Aan deze menschen, die hier in letter-
lyken zin de offerhoogte zyn opgegaan, hebben
wy onze éryheid te danken. Deze plaats blyft I
ons heilig. In de St. Nicolaaskerk weerklinkt
vanavond een Te Deum om God te danken voor
Zyn goedheid, die ons van de ballingschap naar
de vryheid bracht. En het gebed van toen is
het gebed van nu: Moge in ons dierbaar Am
sterdam. geheiligd door het Sacrament van
Mirakel, beschermd door St. Nlcolaas, het H.
Geloof nooit verloren gaan.
BQ da vele geschenken dte het Prtaeeltjk
Paar zyn aangeboden was er ook een van de
HUlegotnache bloem boilenhandelaren. Voor
eenige maanden werd tn bet park vam het
Paleis soestdyk eeM eeer groot aantal bloem
bollen geplant, die over eenige weken den
paleistuin een feéjteken aanblik souden geven.
Men heeft hierby echter geen rekening gr boa
den met omstandigheden, dte dit plan Bedeel
telyfc doen mislukken. zyn namelijk kapeza
op de kust gekomen in den verm van de eeer
vete konijnen, die. toen zy er de lucht vam kre
gen, dat men hier een prachtige voorraartuLhai»
met voor hen begeerenswaardlge lekkernijen in
den grond maakte, er geen beswaar in isgre»
deae voorraadschuur des nachts aan te spre
ken, en wel zoo fanatiek, dat er over enkete
weken meer kale perken dan btoemen te teen
sullen
Daarby leefde men voortdurend In een angstige
gevechtsspanning.
Twee malen sloeg in de onmlddeliyke naby-
held een bom in. een op het huis ernaast en
een op de Engelsche legatie in dezelfde straat
Men moest ernstig gaan denken aan evacuatie,
mede omdat de Spanjaarden ondanks de ex
territorialiteit, groot levensgevaar liepen.
De loyale medewerking van de regeering te
Valencia heeft deze evacuatie mogelyk gemaakt.
Verleden week Dinsdag om een uur 's nachts
vertrok het convooi d w z. 150 man van de
Nederlandsche legatie. 350 uit de Belgische en *0
van de Poolache.
In vrachtauto’s ging het van Madrid naar
Valencia, waar de laatste auto 35 uur na den
eersten arriveerde. Aanstonds werden allen aam
boord van de Ajax gebracht waar men als
haringen in een ton opeengepakt sat. Dit ver
hinderde echter niet, dat er een goede stemming
heerschte. De kapitein en de manschappen
deden al het mogeiyke om het den vluchtelingen
zoo goed en gezellig mogelyk te maken. De
pasformallteiten vorderden byna twee dagen,
zoodat eerst Vrydagmiddag de Ajax namr Mar
seille kon vertrekken. Zondagmorgen zes uur
arriveerde men daar.
Uit het gezelschap vluchtelingen stuurde de
heer Gonzales d'Arnau, oud-gesant te Den Haag,
een danktelegram vanaf het schip naar de
Nederlandsche regeering.
Zondagavond vertrokken de vluchtelingen, die
in België ondergebracht zullen worden, althans
de weerbare mannen, naar Brussel. De weerbare
mannen die naar Nederland zouden vertrekken,
gingen Maandagavond per trein naar Parijs en
vandaar naar Nederland.
r kunrten s*ch in het leven situaties
voordoen waarin do mensch van ka
rakter en overtuiging zich gesteld ziet
voor het onontkoombare dilemma: te bui
gen of te breken. Buigen wordt in zulke si
tuaties gewoonlyk als een bewys van karak
terloosheid, van gebrek aan wilskracht, over
tuiging en zelfrespect opgevat, terwyi voor
breken de heldenmoed van de martelaars
wordt verondersteld. En toch kan het soms
van méér sedelyken moed, van méér karak
ter getuigen te buigen dan te breken. Om
zich te laten breken behoeft men soms al
leen maar de egocentrische vasthoudendheid
te bezitten om aan zichzelf tot aan het bit
terste uiterste geiyk te biyven. maar om te
buigen moet men soms zichzelf verloochenen
en overwinnen, om eigen persoonlykheld en
eigen beperkt inzicht te onderwerpen aan
hoogere belangen ter wille van hoogere
waarden dan die van het eigen, zoo uiter
mate belangryk geachte en toch kleine ik.
Buigen als uiting van de deugd van gehoor
zaamheid is minstens even heldhaftig als
breken terwille van den plicht tot verzet te
gen de overmacht van het kwaad. Het is de
vraag maar waarvoor en voor wien men
buigt, en waarvoor of voor wien men zich
laat breken. Tbrecht beeft Z. H. de Paus in
de encycliek over den toestand van de Ka
tholieke Kerk in Dultschland duldelyk te
verstaan gegeven, dat zy. die terwille van
aardsche en stoffeiyke voordeelen onder de
pressie van nationaal-sociallstische macht
hebbers hun plicht tot belyden verzaken, en.
al is het maar voor den utteriyken vorm, af
vallen van hun geloof, een groote zonde be
gaan. Hier past geen buigen, omdat de
Christen zich niet buigen mag voor een
mensch, hoe machtig ook. wanneer deze
mensch een buiging voor zichzelf opelscht,
welke tot een beleedlging voor God wordt.
Ten koste van goddelyke beginselen en on
vervreemdbare. rechten mag nooit gebogen
worden. Daar moet, als het niet anders kan.
men zich laten breken.
Geleidelijk echter trokken de Ne
derlanders uit Spanje-weg. waartja
meer en meer Spanjaarden die be
scherming vroegen van bet Neder
landsche gezantschap. Toen nu ook
de bekende' schtyver Fernandez y
1-»1 w. -
y iet alleen in Dultechland. maar ook
r^kl in Frankryk ztjn vete katholieken voor
v de vraag komen te staan of zy moe
ten buigen of breken. Daar was het echter
niet de staat, die hen voor dit dilemma
plaatste, maar waren zy het zelf, dte zich
dat aandeden door hun verzet tegen de uit
spraak van de Kerk. Wy doelen hier op ds
.Action frangaise". de monarchistische,
door Mauras en Léon Daudet geleide bewe
ging. welke zooais men weet indertijd door
den Paus werd veroordeeld, zoodat zy. die
haar bleven aanhangen, werden uitgesloten
uit het genadeleven van de H. Kerk en de
H. Sacramenten niet meer mochten ontvan
gen. Er is over deze quaestle veel te doen
geweest en van verschillende zijden is het
vaak voorgesteld geworden alsof de H. Va
der door zyn beslissing vete goede en over
tuigde katholieken noodeloos voor een ern
stig gewetensconQict heeft geplaatst. Deae
voorstelling van zaken is evenwel on-katho-
liek. Eén goed en overtuigd katholiek weet,
dat hy gehoorzaamheid verschuldigd is aan
de kerkeiyke overheid, die de verantwoorde-
lykheid draagt voor de geesteiyke belangen
van de Kerk. Deae verantwoordeiykheid te
door God zelf aan de kerkeiyke overheid ge
geven. Een veroordeeiing door de Kerk, ook
al zou hy het er persooniyk niet mee eens
zyn, moet door een trouw katholiek nederig
aanvaard en gerespecteerd worden en hy
kan dit te geruster doen, aangezien niet op
hem maar op de geestelyke overheid, die do
veroordeeiing uitspreekt, de verantwoordeiyk-
hald daarvoor rust. In Frankryk hebben vete
katholieken, die hun eigen inzicht boven dat
van den H. Vader stelden, zich niet aan de
uitspraak van den Paus onderworpen en zich
zelf bulten de Kerk gesloten. Nu de staat
echter de rechtsche liga's en ook de .Action
francalse" heeft ontbonden te de vraag gere
zen. ot de leden der ^Actan francalse" nog
door de kerkeiyke sancties worden getroffen.
Mgr. Brunhes, Bisechop van Montpellier,
heeft op deae vraag geantwoord, dat de le
den van de .Action frztncalse". die de ont
binding gebruikt hebben om zich werkelijk
geheel uit de beweging terug te trekken en
de rouwmoedige verklaring onderteekenen.
welke van hen door de Kerk verlangd wordt,
weer tn de gemeenschap der Kerk kunnen
worden opgenomen. De nieuwe wetteiyke po
sitie van de .Action franqaüse" verandert
niets aan haar stelling tegenover de, Kerk,
zoolang tel zich niet ssn het oordeel der
Kerk onderwerpt. De Blsachop constateerde
echter met voldoening, dat vete dwalenden
tot de Kerk terugkeerden.
Hier geldt het nederig voor het oordeel
van Gods Kerk te buigen om niet 'door eigen
Op den zonnigen lentemorgen is
Dinsdag te Amsterdam het verle
den weergelceerd. Honderden heb
ben hun schreden gericht naar Am-
stels oudste parochiegebied, naar den
O. Z. Voorburgwal hoek Heintje
Hoeksteeg. En hier herleefde een
beeld uit vroeger dagen: menschen
van eiken leeftijd en uit alle bevol
kingskringen, die langzaam naar
binnen schuifelden, de steile, kraken-
de trapjes op van het hooge, smalle
huis, dat, uit zyn sluimer van een
halve eeuw gewekt, plotseling weer,
van kelder tot nok, vol leven was en
bedryf.
Intusschen deden de vluchtelingen zich in de
wachtkamer te Roosendaal tegoed aan verver-
schlngen. zy gaan allen vol goeden moed hun
nieuwe leven in. Een der weinige dames ver
zekerde ons met echt Spaansche courtoisie:
..Binnen enkele maanden spreken wy Neder
landsen om onze dankbaarheid in uw taal te
kunnen3 uitspreken.”
Tegen half twaalf vertrok men In vier groote
Wonderiyk ook waren de oude geruch
ten. Het schuiven van een stoel, het kra
ken van een balk, een rozenkrans, die zacht
ritselde in een hand en elndeiyk elk kwar
tier de klanken van het klokkenspel uit
den Oudekerkstoren. In smalle banen viel
hier en daar wat zonneschyn binnen; van
de muren der gaanderyen zagen de ge
schilderde afbeeldingen neer der oude pas
toors. gegrepen soms in een veeg ran
verdwaald licht.
Feestgave der oud-parochianen
Na afloop der plechtigheid volgde in de zaal
der St. Nicolaas-pastorle aan de Prins Hendrik
kade nog een korte byeenkomst. Hier bood ar
chitect W H. M. Blalsse namens oud-paro
chianen der St. Nlcolaas en belangstellenden
aan Pastoor Aarts een enveloppe met inhoud
aan als feestgave by het gouden jubileum. In
zyn dankwoord gaf de pastoor uitdrukking aan
zyn vreugde over de herwonnen belangstel
ling van zyn kerk, een belangstelling die groeit
In heel Amsterdam en welke de St. Nlcolaas, als
Moederkerk van alle parochies - der stad, ook
ten volle verdient.
Het is het diocesaan bestuur te Den Bosch
van de St. Gregorius-vereenlglng geweest, dat
aan de herleving van de kerkeiyke liturgie een
nieuwen stoot heeft gegeven, een stoot, die lan
gen tyd was voorbereid door de vereenlglng In
haar geheel en eenige kenners der kerkeiyke
overlevering In het byzonder.
Zondag voerde een koor, samengesteld uit
leden van den korenbond Eindhoven, de wisse
lende gezangen uit van den tweeden Paaschdag.
en Wel zooals zy door Hendrik Andriessen spe
ciaal voor deze gelegenheid waren gecompo
neerd.
Het Is een treffende gebeurtenis geworden,
waaraan allen, die tegenwoordig waren, een on-
uitwischbaren indruk zullen bewaren. Den luister
immers, welke aan de kerkeiyke plechtigheden
werd bijgezet, zag men eenerzyds sterk verhoogd
door den zeer verzorgden volkszang, welken men
in deze kerk op voorbeeldige wyze beoefent.
Anderzyds beleefde men hier den terugkeer
van een schoone traditie, welke reeds vóór het
Intreden van het humanisme in vergetelheid is
geraakt. Tot dan toe toch had het koor de taak
de wisselende gezangen, al dan niet meerstem
mig te zingen, terwyi de geloovlgen het proprium
uitvoerden.
Hoe byzonder aansluitend by de liturgie, hoe
ontroerend: van verheven schoonheid tegelyk,
deze ontwikkeling der geestelyke waarden ge
schiedde, heeft men daar In Eindhoven van naby
Kunnen ondervinden.
De toonzetting der wisselende gezangen door
H. Andfiessen, die de uitvoering persooniyk
leidde, toonde een vurige verwantschap met de
kerkeiyke muziek.
zy was geschreven voor 4-stemmlg mannen
koor met orgelbegeleiding en werd overheerscht
OOGSTENEN PARAGUAY.
Ia bat mlddat-mv, als hat
I wacht waa 4aa 4aaw war* J
dwaaaa ia, aa da waar waar-
_l krachtige tahakahladaraa jy
aiet beschadigd kwaaaa war-
&A da*« wiadt da Xuid-Amari-
kaaascha aagat plaat*. Blad ^Sa
J aa blad wardt geplakt, aa k
ia kleiae maadje* sargwel- /T,
dig aadar da trapaaaaa ga-
r draagd!
*1755
