I
I
Spaansche vluchtelingen in
Nederland
I‘E
Nog eenmaal kerkt men in het
oude „Haantje”
BUIGEN OF BREKEN
I
DOUWE EGBERTS
NA MAANDEN VAN ANGST
HET VERLEDEN KEERDE
WEER
WOENSDAG 31 MAART 1937
OOGSTEN IN PARAGUAY.
Dr. R. A. KOLLEW1JN 80 JAAR
CLEAR1NGKOERSEN
Mgr. van Noort droeg
de Hoogmis op
De legatie-kanselier
vertelt
De bloembollen van het
Paleis Soestdijk
PRINSES EN PRINS SPELEN
TENNIS
ZILVEREN FEEST VAN
„ONS LEGER”
FRIESCHE HEEREN BAAI
A»/755 jKe
ZELF GENEESMIDDELEN
VERSTREKT
EEN TRADITIE HERLEEFT
c
voor het
na
Feestgave der oud-parochianen
(Van onzen eigen redacteur)
l
Het verblijf te Monte Carlo
Hoe de evacuatie geschiedde
uitgeput.
ke
3
op
Het fraat geschenk dom konijnen
ernstig geschonden
Ontroerende plechtigheidin
Amsterdams laatste huis
kerkje, vyftig jam
de sluiting
Arts uit Baarn veroordeeld
tot 1 boete
t
de Ne-
waarna
de be-
Neder-
6
ing
aal
ot-
Koersen voor stortingen op 31 Maart 1331
tegen verplichtingen luidende in; Reichsmarkcn
73 47, Urea f#.«l. Peseta's i 11, Turksche Pon
den 11.45%.
ht
It-
De Kederlandsche regeering stuurde met de
Oberon een sending levensmiddelen.
Na een maand echter was deae
Ons
enkele
lu.
ng
BH
;h-
tan
snd
Jke
en
aal
xw
Llt-
3e-
eel
3F-
io-
o-
n-
o-
P-
of
s-
n-
de
en
r/
de
en
en
ti
er
an
an
als
>t-
cn
io-
ui
st
er.
an
en
;e-
KÏ.
►or
ie-
•o—
le-
an
ot
*n
00
Ib het middag-uux, als het
▼ocht Tan den dauw rer-
dwenen is, en dn waar vw-
krachtigs tabaksbladeren
aiet beschadigd kunnen wor
den, vindt de Zuid-Ameri-
kaanscbe oogst plaats. Blad
aa blad wordt geplukt, en
in kleine mandjes zorgvul
dig onder de tropenzon ge
droogd!
De Utrechtache Rechtbank heeft een arts uit
Baarn, wien was ten laste gelegd het zonder de
bevoegdheid van apotheker te hebben afleveren
van geneesmiddelen, lot ƒ1.boete veroor
deeld. Bij de behandeling dezer zaan had oe
Officier van Justitie 10.boete geëlscht.
In uitstekend geestelijken welstand heeft de
bekende onderwijsman en spellinghervormer
dr. R A. KollewUa, zijn tachtlgsten verjaardag
gevierd.
In de woning van zjjn zoon, dr. J. R. Kollewljn
te Helmond, was de jubilaris met den familie
kring vereenigd en mocht hü hartelijke geluk-
wenschen In ontvangst nemen. Uit alle deelen
des lands kwamen schriftelijk? felicitaties bin
nen. waaronder ook van hooggeplaatste auto
riteiten.
Dinsdag herdenkt de Kon. Ned. Vereenlging
„Ons Leger” den dag, dat zU voor 35 jaren te
Breda door twee jonge officieren werd opgericht.
Een der oprichters is de tegenwoordige bur
gemeester van Breda, de heer B. W. Th. van
Slobbe.
Teneinde de leden en de belangstellenden In
de gelegenheid te stellen de herdenking te vie
ren. zal deze eerst plaats hebben Zaterdag 3
April aa. Om drie uur ontvangt het bestuur
in hotel Paulez, Korte Voorhout, te ’s-Graven-
bage.
In verband met deze herdenking zal een ge
denkboek worden uitgegeven, waarin tal van
Interessante artikelen, fraaie foto’s en merk
waardige grafische voorstellingen voorkomen.
75 weerbare mannen arriveerden
hedenochtend, om in de na
bijheid van Eindhoven
ondergebracht
te worden
Het Is het diocesaan bestuur te Den Bosch
van de St. Oregorius-vereenlglng geweest, dat
aan de herleving van de kerkelijke liturgie een
nieuwen stoot heeft gegeven, een stoot, die lan
gen tijd was voorbereid door de vereenlging In
haar geheel en eenlge kenners der kerkelijke
overlevering in het bijzonder.
Zondag voerde een koor, samengesteld Uit
leden van den korenbond Eindhoven, de wisse
lende gezangen uit van den tweeden Paaschdag,
en wel zooals zij door Hendrik Andriessen spe
ciaal voor deze gelegenheid waren gecompo
neerd.
Het Is een treffende gebeurtenis geworden,
waaraan allen, die tegenwoordig waren, een on-
uitwischbaren indruk zullen bewaren. Den luister
immers, welke aan de kerke lijke plechtigheden
werd bijgezet, zag men eenerzjjds sterk verhoogd
door den zeer verzorgden volkszang, welken men
in deze kerk op voorbeeldige wijze beoefent.
Anderzijds beleefde men hier den terugkeer
van een schoone traditie, welke reeds vóór het
Intreden van het humanisme In vergetelheid is
geraakt. Tot dan toe toch had het koor de taak
de wisselende gezangen, al dan niet meerstem
mig te zingen, terwijl de geloovigen het proprium
uitvoerden.
Hoe bijzonder aansluitend bij de liturgie, hoe
ontroerend van verheven schoonheid tegelijk,
deze ontwikkeling der geestelijke waarden ge
schiedde, heeft men daar In Eindhoven van nabij
kunnen ondervinden.
De toonzetting der wisselende gezangen door
H. Andriessen, die de uitvoering persoonlijk
leidde, toonde een vurige verwantschap met de
kerkelijke muziek.
Zij was geschreven voor 4-stemmig mannen
koor met orgelbegeleiding en werd overheerscht
Eindelijk op Nederlandschen bo
dem!
75 Spanjaarden, die maandenlang
in de gebouwen van de Nederland
sche legatie te Madrid verbleven heb
ben, bereikten na een in
spannende reis, die een volle week
duurde, ons land, waar zjj in de na
bijheid van Eindhoven zullen worden
ondergebracht.
Zóó kende het Amsterdam van vóór
vijftig jaar den jongen kapelaan van
't Haantje, G. C. van Noort, thanj het
hoofd van Amstels katholieken
H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H.
Prins Bemhard, die zich thans onder den
naam graaf en gravin Stemberg te Monte
Carlo bevinden, hebben zich Dinsdagmor
gen naar de Monte Carlo Country Club be
geven. waar op het oogenblik Paaschtennis-
tournooien gehouden worden. De prinselUke
gasten speelden zelf eenlge partijen en
keerden vervolgens naar hun hotel terug,
dat zij slechts weer verlieten voor een auto
tocht.
En door de vensters aan alle zijden zag men
het oude Amsterdam: de gevels met hun kui
ven en krullen, de roestroode daken met ergens
wat blauwe rook uit een schoorsteen. En aan
den eenen kant hoog den sierlijken toren van
de Oude kerk en naar de andere zijde het leien
dak en spitsboograam der Olofskapel en daar
achter, glanzende in de voorjaarszon, de torens
en koepel der derde St. Nicolaas, de feestelijk
jubileerende, aan het havenfront.
door de oude toonaarden. In muzikaal opzicht
toonde de orgelpartU zich het meest geavan
ceerd. want behalve dat zjj den zang voortref
felijk ondersteunde, bewoog zij zich vrij en
verrassend In eigen wendingen. Over het ge
heel lag een sfeer van blijdschap en sterke
manlijkheid.
De Schola Cantonun van het Groot Semi
narie te Haaren zong met het volk het eigen
der Mis. En zoo ooit, dan is hier het bewijs ge
leverd. hoe door goede samenwerking een uit
stekende volkszang is te verkrijgen.
Na deze plechtigheid had de diocesane ko
renbond een vergadering belegd, welke talrijke
leden bij woonden. Bovendien waren hier te
genwoordig de hoogeerwaarde heer Vicaris-Ge-
neraal van het bisdom Den Bosch, pater C.
Huygens, prof. SmeUers, de voorzitter van de
8t. Gregoriusvereeniging, deken van der Wiel,
de president van het Groot-Semlnarle In het
bisdom. Mgr. Sweens.
Pater Lohuis O. F. M. sprak op deze bijeen
komst over de beoefening van den kerkzang In
vroeger eeuwen en over de gevaren, die den
goeden koorzang bedreigen. Ter afwisseling
voerde het parochiaal koor Geldrop eenlge dee
len uit van de Missa Dominicans van Joh. Win-
nubet.
In den laten namiddag volgde een orgelcon
cert, gegeven door W. van Kalmthout, die ook
tijdens de Hoogmis het prachtig instrument in
deze Catharinakerk op zoo voortreffelijke wijze
had bespeeld.
De dag werd besloten met de plechtige Ves
pers van den Tweeden Paaschdag. gezongen
door de Pchola Cantorum van het groot Semi
narie te Haaren.
Daarbij leefde men voortdurend in een angstige
gevechtsspannlng.
Twee malen sloeg In de onmlddellljke nabij
heid een bom In. een op het huls ernaast en
een op <^e Engelsche legatie in dezelfde straat.
Men moest ernstig gaan denken aan evacuatie,
mede omdat de Spanjaarden ondanks de ex
territorialiteit, groot levensgevaar liepen.
De loyale medewerking van de regeering te
Valencia heeft deze evacuatie mogelijk gemaakt.
Verleden week Dinsdag om een uur 's nachts
vertrok het convool d.wz. 150 man van de
Nederlandsche legatie. 350 uit de Belgische en 40
van de Poolsche.
In vrachtauto's ging het van Madrid naar
Valencia, waar de laatste auto 25 uur na den
eersten arriveerde. Aanstonds werden allen aan
boord van de Ajax gebracht waar men als
haringen In een ton opeengepakt zat. Dit ver
hinderde echter niet, dat er een goede stemming
heerschte. De kapitein en de manschappen'
deden al het mogelijke om het den vluchtelingen
zoo goed en gezellig mogelijk te maken. De
pasformalltelten vorderden bijna twee dagen,
zoodat eerst Vrijdagmiddag de Ajax naar Mar
seille kon vertrekken. Zondagmorgen zes uur
arriveerde men daar.
Uit het gezelschap vluchtelingen stuurde de
heer Gonzales d'Amau. oud-gezant te Den Haag,
een danktelegram vanaf het schip naar de
Nederlandsche regeering.
Zondagavond vertrokken de vluchtelingen, die
In België ondergebracht zullen worden, althans
de weerbare mannen, naar Brussel. De weerbare
mannen die naar Nederland zouden vertrekken,
gingen Maandagavond pèr trein naar Parijs en
vandaar naar Néderland.
Het hoogtepunt van den morgen vormde
de plechtige Hoogmis te half tien. Toen
stroomde het kerkje tot de laatste plaats
vol. Het In- en uitgaan der diensten, waar
bij men binnen ging In de Heintje Hoek-
steeg en het kerkje hierlangs en ook aan de
voorzijde weer verliet, vormde op zich reeds
een merkwaardig beeld, dat herinnerde aan
lang teruggeweken tijd. Weer vulde het ge
rucht der stommelende voeten trappen en
portaaltje, waarbij nu ook het oude orgel
zich deed hooren en nog eenmaal met zijn
klanken de ruimte vulde.
Toespraak pastoor Aarts
Na het Evangelie werd de oude mahonie
houten preekstoel voor het altaar geschoven en
sprak de pastoor van St. Nicolaas binnen de
Veste, de zeereerw. heer P J. Aarts, de geloo-
♦Igen toe.
Vijftig jaar geleden, zoo zeide hij, viel hier
hi dit huls de deur In het slot na drie eeuwen
kerkgeschiedenis. De oudsten onder ons zijn
•snmaal als kinderen weggegaan, om thans als
-w y iet alleen In Duitschland. maar ook
In Frankrijk zjjn vele katholieken voor
-k de vraag komen te staan of zij moe
ten buigen of breken. Daar was het echter
niet de staat, die hen voor dit dilemma
plaatste, maar waren zij het zelf, die zich
dat aandeden door hun verzet tegen de uit
spraak van de Kerk, wij doelen hier op de
Action francalse", de monarchistische,
door Mauras en Léon Daudet geleide bewe
ging. welke zooals men weet Indertijd door
den Paus werd veroordeeld, zoodat zij. die
haar bleven aanhangen, werden uitgesloten
uit het genadeleven van de H. Kerk en de
H. Sacramenten niet meer mochten ontvan
gen. Er is over deae quaestie veel te doen
geweest en van verschillende zijden la het
vaak voorgesteld geworden alsof de H. Va
der door Zijn beslissing vele goede en over
tuigde katholieken noodeloos voor een ern
stig gewetensconflict heeft geplaatst. Deze
voorstelling van zaken Is evenwel on-katho-
liek. Een goed en overtuigd katholiek weet,
dat hij gehoorzaamheid verschuldigd is aan
de kerkelijke overheid, die de verantwoorde
lijkheid draagt voor de geestelijke belangen
van de Kerk. Deze verantwoordelijkheid is
door God zelf aan de kerkelijke overheid ge
geven. Een veroordeellng door de Kerk, ook
al zou hij het er persoonlijk niet mee eens
zjjn. moet door een trouw katholiek nederig
aanvaard en gerespecteerd worden en hij
kan dit te geruster doen, aangezien niet op
hem maar op de geestelijke overheid, die de
veroordeellng uitspreekt, de verantwoordelijk-
heid daarvoor rust. In Frankrijk hebben vele
katholieken, die hun eigen Inzicht boven dat
van den H. Vader stelden, zich niet aan de
uitspraak van den Paus onderworpen en zich
zelf bulten de Kerk gesloten. Nu de staat
echter de rechtsche liga's en ook de ..Action
franqalse” heeft ontbonden is de vraag gere
zen, of de leden der „Acton frangaise” nog
door de kerkelijke sancties worden getroffen.
Mgr. «Brunhes, Bisschap van Montpellier,
heeft op deze vraag geantwoord, dat de le
den van de .Action franfalse", die de ont
binding gebruikt hebben om zich werkelijk
geheel uit de beweging terug te trekken en
de rouwmoedige verklaring onderteekenen.
welke van hen door de Kerk verlangd wordt,
weer in de gemeenschap der Kerk kunnen
worden opgenomen De nieuwe wettelijke po
sitie van de .Action francalse" verandert
niets aan haar stelling tegenover de Kerk,
zoolang Hj zich niet aan het oordeel der
Kerk onderwerpt. De Bisschop constateerde
echter met voldoening, dat vele dwalenden
tot de Kerk terugkeerden.
Hier geldt het nederig voor het oordeel
van Gods Kerk te buigen om niet door eigen
hoogmoed gebroken te worden.
Toen de toestand dreigend werd, huurde de
Nederlandsche legatie een groot huis waar alle
leden van de Nederlandsche kolonie, die ex
territorialiteit wenschten, konden worden on
dergebracht.
kerk,
derde
van de geschiedenis der parochie neeft zich In
deze schuilkerk afgespeeld.
Met weemoed, maar ook schuldbewustzijn,
herdenken wjj de oude 8t. Nlcolaaskerk. welker
laatste priester in den nacht, met het H. Sa
crament. onder zijn kleeren verborgen, moest
vluchten. tWas het einde van een tijd, waar
van het H. Sacrament van Mirakel het middel
punt was. Toen brak voor de Amsterdamsche
katholieken een bange tijd aan. saarln zij
stonden zonder zielzorgers, zonder kerk, maar
slechts met hun vertrouwen op God ZU heb
ben gedaan wat zU konden, deze Katholieke
Amsterdammers, en daar hun dra&slge grond
geen catacomben mogelijk maakte, nebben zl)
hun H. H. Geheimen gevierd op den zolder, ver
borgen voor de buitenwereld, beveiligd tegen een
overval van den schout en zjjn rakkers.
Latere geslachten, wien in hun overtuiging
meer vrijheid werd gelaten, hebben dit buis niet
willen verlaten. ZU hebben liever de balken en
vloeren doorgezaagd en hier dit kerkje inge
richt, tot voor vUftig jaar terug de monumen
tale nieuwe 8t. Nicolaas kon worden gebouwd.
De geschiedenis van deze parochie en haar
kerken leert ons, zoo besloot spr., dat wU slechts
door eenheid en practlsch geloofsleven kunnen
stand houden. In dankbaar gedenken gaan van
daag onze gedachten terug naar het voorge
slacht. Aan deze menschen, die hier m letter-
lUken zin de offerhoogte zijn opgegaan, hebben
wu onze vrUheid te danken. Deze plaats blUft
ons heilig. In de St Nlcolaaskerk weerklinkt
vanavond een Te Deum om God te danken voor
ZUn goedheid, die ons van de ballingschap naar
de vrUheid bracht. En het gebed van toen Is
het gebed van nu: Moge In ons dierbaar Am
sterdam. geheiligd door het Sacrament van
Mirakel, beschermd door 8t. Nicolaas, het H.
Geloof nooit verloren gaan.
De ontvangst van de Spaansche vluchtelin
gen te Eindhoven, waar de autobussen te kwart
voor twee aankwamen, was hartelUk. Acht en
dertig vrUgezellen werden ondergebracht in het
RK Gezellenhuis aan de Don Boscostraat. Ver
der werd het aantal Spanjaarden verdeeld over
Kaatsheuvel 9. Tilburp 2. Aalst 8. BergeUk 7
en nog tien in andere gebouwen van Eindhoven.
Het eenlge gezin dat meekwam, is te Geldrop
ondergebracht.
WonderlUk ook waren de oude geruch
ten. Het schuiven van een stoel, het kra
ken van een balk, een rozenkrans, die zacht
ritselde In een hand en eindelUk elk kwer-
tler de klanken van het klokkenspel uit
den Oudekerkstoren. In smalle banen viel
hier en daar wat zonneschUn binnen; van
de muren der gaanderUen zagen de ge
schilderde afbeeldingen neer der oude pas
toors, gegrepen soms In een veeg van
verdwaald licht.
Geleidelijk echter trokken
derlandera uit Spanje weg,
meer en meer Spanjaarden
scherming vroegen van het
landache gezantschap. Toen nu ook
de kiekende schrijver Fernandez y
Florez, die in Nederland geen onbe
kende is, hierom vroeg, stelde de
heer Schlosser, die Nederland te
Madrid vertegenwoordigde, zich in
verbinding met Den Haag. 'Interna
tionale besprekingen leidden er toe.
dat de heer Schlosser in beide hui
zen -door den grooten toeloop had
de Nederlandsche legatie er naast nog
een tweede huis bij gehuurd ook
Spanjaarden opnam.
bejaarde menschen terug te keeren
altaar hunner Jeugd.
Een paar honderd meter ten Zuiden van hier,
aldus de pastoor, ligt de oude St. Nicolaas-
een paar honderd meter ten Noorden de
St. Nlcolaaskerk, maar het grootste deel
Intusschen deden de vluchtelingen zich In de
wachtkamer te Roosendaal tegoed aan verver-
schlngen. ZU gaan allen vol goeden moed hun
nieuwe leven In. Een der weinige dames ver
zekerde ons met echt Spaansche courtoisie.'
„Binnen enkele maanden spreken wU Neder-
landsch om onze dankbaarheid In uw taal te
kunnen uitspreken.”
Tegen half twaalf vertrok men In vier groote
bussen naar Eindhoven.
BU de vele geschenken diebet Prlneelljk
Paar Mjn aangeboden was er ook een van de
HUlegomache bloembollenhandelaren. Voor
eenlge maanden werd in het park van het
Paleis SoestdUk een aeer groot aantal bloem
bollen geplant, die over eenlge weken den
paleistuin een feérieken aanbilk zouden geven.
Men heeft hlerbU echter geen rekening gehou
den met omstandigheden, die dit plan gedeel
telijk doen mislukken. Er zijn namelijk kapers
op de kust gekomen in den vusiu van de neer
vele konijnen, die. toen zU er de lucht van kre
gen, dat men hier een prachtige voorraadschuur
met voor hen begeerenswaardlge lekkernijen in
den grond- maakte, er geen beswaar tn zagen
desa voorraadechuur des nachts aan te spre
ken, en wel soo fanatiek, dat er over enkele
weken meer kale perten dan Mnqms ta zien
sullen zdn.
Onder de H. Mis, welke werd bUgewoond
door het bestuur van Amstel kring, door de
kerkmeesters der St. Nicolaas, dr. H. O. M.
Bosch. P. J. L. Kintz en H. E. GrUnning en tal
ran geestelijken, onder wie de historie-kenner
pastoor J. C. V- d. Loos, naderderi zeer velen
ter H. Tafel.
De deken van Amsterdam, Mgr. dr. -G. C.
van Noort. die nog eenmaal als jonge kapelaan
aan 't Haantje verbonden is geweest, droeg
de plechtige Hoogmis op. geassisteerd door
Rector H. Berkhout, voorzitter van Amstel-
kring, als diaken en kapelaan J. M. Wijsbroek
van de St. Nicolaas als subdiaken. Het zang
koor van de 8t. Nlcolaaskerk voerde de Missa
Assumpta Est uit van M. Haller, gevolgd door
het Tantum Ergo van Haller en Haec Dies van
Alphons Vranken. Onder leiding van den diri
gent, den heer Jac. F. Ristgouw, werden de ge
wijde gezangen op uiterst verzorgde wijze ten
gehoore gebracht. De organist, de heer J. Oort,
bespeelde daarbU het oude orgel, dat daartoe
door de firma Joseph Adema geheel belangeloos
bruikbaar was gemaakt.
Allen, die de plechtigheid bUwoonden, voel
den de groote ontroering, welke van het
samenzUn In die historische sfeer uitging.
Van een wonderlUke intimiteit was deze
kerkgang; of men zat in het schip op de
oude stoeltjes of boven op de gaanderijen,
op de hoogste met het hoofd schier aan
den zolder, overal was het dezelfde eigen
aardige bekoring: het verleden, dat een
maal nog werkelükheld werd.
Vooral voor hen, die In hun jeugd nog
hier ter kerke waren gegaan, was deze
dlest diep aangrUpend. En men zag het den
bejaarden menschen aan, hoe dierbare her
inneringen in deze oogenbllkken weer le
vend werden.
AanvankelUk konden deae menschen gevoed
worden uit de winkels van het Corps Diplo
matique, doch voedselvoorziening langs dien
weg ging steeds moellUker.
Op den zonnigen lentemorgen is
Dinsdag te Amsterdam bet verle
den weergekeerd. Honderden heb
ben hun schreden gericht naar Am
stels oudste parochiegebied, rfhar den
O. Z. Voorburgwal hoek Heintje
Hoeksteeg. En hier herleefde een
beeld uit vroeger dagen: menschen
van eiken leeftijd en uit alle bevol
kingskringen, die langzaam naar
binnen schuifelden, de steile, kraken
de trapjes op van het hooge, smalle
huis, dat, uit zjjn sluimer van een
halve eeuw gewekt, plotseling weer,
van kelder tot nok, vol leven was en
^bedrijf.
Zes H.H. Missen zün Dinsdag in de oude
huiskerk ,,’t Haantje” gelezen. Maandagavond
had pastoor Aarts van de St. Nlcolaasparochie
den altaarsteen overgebracht en het kerkje
gezegend. Om zes uur in den ochtend opende
het zUn deuren. Eerst voor de prlester-studen-
ten van Amsterdam, die er ten getale van on
geveer 150 de H. Mis büwoonden, welke ptof.
J. H. Nlekel van Warmond te kwart over zes
las. o
Na hen kwam de mannelUke jeugd het
kerkje vullen voor de tweede H. Mis. welke
kapelaan J. M. WUsbroek van de Nicolaas te
zeven uur opdroeg. Door de kleine smalle ven
sters viel het zonlicht op al die Jongenshoofden,
beneden In het schip en terzUde op de galerijen.
Eerbiedig en onder den Indruk beleefden de
jongens de schoone oogenbllkken, waaraan zU
de herinnering zullen bewaren voor heel het
lange leven, dat hun nog wacht.
Om acht uur volgde de vrouwelUke jeugd.
In grooten getale waren de Graalleden opgeko
men en de kleuren van hun uniformen toover-
den een wonderlUken gloed tusschen die oude
muren en onder de grauwe zolders van het
kerkje met hun vale, in eeuwen vergane tinten.
Voor de vrouwelUke Jeugd las de directeur prof.
A. M. A. Vollaerts de H. Mis.
Nbg twee stille Missen werden opgedragen:
door pastoor A. J. Rat té van Grootebroek, die
in het Haantje werd gedoopt; door pastoor
J> M. Lucassen van de 8t. Willibrordus buiten
de Veste, oud-parochiaan; de laatste voor de
leden van het Gezelschap van den Stillen Om
gang. Ook deze H.H. Missen waren druk bezet.
Na afloop der plechtigheid volgde in de zaal
der St. Nicolaas-pastorie aan de Prins Hendrik
kade nog een korte bUeenkomst. Hier bood ar
chitect W. H. M. Blalsse namens oud-paro-
chlanen der St. Nicolaas en belangstellenden
aan Pastoor Aarts een enveloppe met inhoud
aan als feestgave bU het gouden jubileum. In
zUn dankwoord gaf de pastoor uitdrukking aan
zUn vreugde over de herwonnen belangstel
ling van zjjn kerk, een belangstelling die groeit
In heel Amsterdam en welke de 8t. Nicolaas. als
Moederkerk van alle parochies der stad, ook
ten volle verdient.
Nu: ons land zag er op zUn voordeeligst uit-
De zon scheen helder, een beetje warm zelft
toen de D-trein uit ParUs om half negen het
Roosendaalsch station binnenstoomde, waar een
groepje dames en heeren en begeleiders en ver
pleegsters met witten band van het R. K. Huis
vestingscomité stond te wachten.
Uit een der wagons staken de flinke bruin
gebrande koppen van de Spanjaarden, van wie
de meesten een zwarte alpinomuts droegen. Le
vendig volgden hun donkere oogen de be<IU-
vlgheld op het perron, het op- en afloopen van
de reizigers en het rangeeren van een trein.
Het groepje dames en heeren naderde den
wagon. Onder hen bevonden zich prof. Schmut-
zer en echtgenoota. de oud-gezant te Madrid dr.
Zonnenhoven, Pater Domingo van Hout, mr.
Boon, vertegenwoordiger van den minister van
Bultenlandsche Zaken, de heer Mackelenbergh,
directeur van het R. K. Huisvestingscomité en
enkele afgevaardigden van de R. K Studenten-
vereenlging Veritas te Utrecht.
Na de officleele begroeting van den begelei
der der vluchtelingen, den heer H. Hermans,
kanselier der Nederlandsche legatie te Madrid,
trad de voorzitter van Veritas op hem en zUn
echtgenoote toe en bracht hem hulde voor het
vele. datihU In Madrid en op de reis voor de
Spaansche vluchtelingen heeft gedaan en over
handigde hem omdat hij het op het Paasch-
feest had moeten missen een chocolade
Paaschei. versierd met sulkerbloemen.
De heer Hermans dankte hiervoor hartelUk
en ving toen aanstonds zUn werkzaamheden
aan. om de Spanjaarden de grenscontróle te
doen passeeren.
In groepjes van acht en negen man werden
zij naar het bureau gebracht, waar de passen-
contróle geschiedde, waarna zij allen gebracht
werden naar de groote wachtkamer.
TerwUl dit alles geleidelUk verliep, vertelde de
heer Hermans ons lets van zUn werkzaamheden
aan de Nederlandsche legatie, waar hU. die zich
bU het begin van den burgeroorlog toevallig als
journalist te Madrid bevond, zich aanstonds ter
beschikking van de Nederlandsche legatie had
gesteld. HU kreeg de leiding over de Spanjaar
den en andere buitenlanders, die hun toe
vlucht In de. Nederlandsche legatie hadden ge
zocht.
-j-T^ r kunnen zich in het leven situaties
H voordoen waarin de mensch van ka-
-1—^ rakter en overtuiging zich gesteld ziet
voor het onontkoombare dilemma: te bui
gen of te breken. Buigen wordt in zulke si
tuaties gewoonlUk als een bewijs van karak
terloosheid, van gebrek aan wilskracht, over
tuiging en zelfrespect opgevat, terwUl voor
breken de heldenmoed van de martelaars
wordt verondersteld. En toch kan het soms
van méér aedelUken móéd, van méér karak
ter getuigen te buigen dan te breken Om
zich te laten breken behoeft men soms al
leen maar de egocentrische vasthoudendheid
te bezitten om aan zichzelf tot aan het bit
terste uiterste gelUk te blUven. maar om te
buigen moet men soms zichzelf verloochenen
en overwinnen, om eigen persoonlUkheid en
eigen beperkt inzicht te onderwerpen aan
hoogere belangen ter wille van hoogere
waarden dan die van het eigen, zoo uiter
mate belangrUk geachte en toch kleine ik.
Buigen als uiting van de deugd van gehoor
zaamheid is minstens even heldhaftig als
breken terwtlle van den plicht tot verzet te
gen de overmacht van het kwaad. Het is de
vraag maar waarvoor en voor wien men
buigt, en waarvoor of voor wien men zich
laat breken. Terecht heeft Z. H. de Paus in
de encycliek over den toestand van de Ka
tholieke Kerk in Dultschland duldelUk te
verstaan gegeven, dat zU. die terwille van
aardsche en stoffelVke voordeelen onder de
pressie van nationaal-socialistische macht
hebbers hun plicht tot belUden verzaken, en,
al is het maar voor den uiterlUken vorm, af
vallen van hun geloof, een groote zonde be
gaan. Hier past geen buigen, omdat de
Christen zich niet buigen mag voor een
mensch, hoe machtig ook. wanneer deae
mensch een buiging voor zichzelf opeischt.
welke tot een beleedlging voor God wordt.
Ten koste van goddelüke beginselen en on
vervreemdbare rechten mag nooit gebogen
worden. dAt moet, als het niet anders kan,
men zich laten breken.
Tot de laatst^beschikbare plaats stroomde Dinsdagmorgen te half 10 ,,’t Haantje"
vol. Oud-parochianen en met hen honderden belangstellenden vulden als van
ouds bet schip en de galerijen
