ONS BLAD
m
\1
De rechtszaak tegen
Pater Rossaint
Het linksche leger in Spanje
grooter dan het rechtsche
i
i
Het nieuws van heden
De stakingen in
Engeland
De Sarkani naar
Ceuta gebracht
DE BAROMETER
4
Sombere verhalen
over Abessinië
OPHELDERING MOORD OP
PASTOOR LITJENS
VERZOENINGSPLAN VOOR
SPANJE?
De controle over
Spanje
Fortificaties in
het Rijngebied
JOH. LAUWERS
PAYCLOr 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VON BERGEN BEZOEKT -
KARD. PACELLI
over belangrijke reserves
'I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 16 APRIL 1937
166
No.
DERTIGSTE
JAARGANG
EK
\L
<L
Autobusverkeer in Kent
gedesorganiseerd
=3
Een sensationeele wending door de
verklaring van twee com
munistische getuigen
Sneeuw en regen in het
Noorden en Zuiden
Buitenlandsche druk
op Franco?
Een neutrale militaire
regeering?
Australische premier
bij Z.H. den Paus
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Oproer te Dartmoor
voorkomen
Men zou streven naar een neutrale
militaire dictatuur onder
generaal Miaja
Del Vayo spreekt tot Amerika
Ji’
De commandant van de Java heeft
zich niet verzet tegen opbrenging
van dit verdachte schip
Een stemming over algemeene
staking in ddf mijnindustrie
Ludendorff krijgt een
eerewacht
Vier daders, gedetineerd te Roer
mond, leggen bekentenis af
Duitschland versterkt de vroegere
gedemilitariseerde zone
Zn Avila en Guadalajara zouden
de rooden weer eenige kilo
meters zyn opgerukt
Duizenden vluchten uit angst
voor hun leven
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op peg. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
120.000 man staken aan
de Clyde 24 uur
^VXWWUUIIIIUIIIII/S///SX&P
Par kwartaal voor Alkmaar e f2.—
Het eerste bezoek aan het Vati
caan sedert het publiceeren
der Encycliek
I
f
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
'I
I
het
schijnt opgezet te^en de
O
waarvan in de Nederlandsche pers herhaaldelijk
en
wijken en terrein afstaan onder den druk van
de tank* en de Infanterie der regeering.
van
nan,
tigd
AV1LA, 15 April (Havaa) In welinge
lichte kringen achat men de sterkte van de
regeeringstroepen op ongeveer 100.000 man.
De effectieven der rechtschen blijven thans
beneden dit cijfer.
VATICAANSTAD, 15 April (Stefanl) 2R.
da Paus heeft vanmorgen den Australlachen
minister-president Lyons, die door den Brit-
sehen gezant by den H. Stoel was vergezeld, in
particuliere audiëntie ontvangen.
De Spaansche minister van Buitenlandsche
Zaken, Del Vayo, heeft zich In een radiorede
gericht tot de burgers van de Vereenlgde Sta
ten. HU zelde o.a. dat het Spaansche volk al
leen strijdt voor de vrUheld en onafhankelijk
heid van het land. HU besloot zün rede met de
woorden: „Reeds 1* de overwinning aan ons."
Wegens doodslag op haar meesteres ie een «7-
dlenstbode alt Meppol ia booger beteep
De Egyptische minister-president Nahas
Pasja in gesprek met den Zwitserschen
bondspresident Motta tijdens de confe
rentie te Montreux
In Avila en Guadalajara aeaden de rooden neg
zijn opgerukt; wegens sneeuw en regen in bet
Noorden en Zuiden de krijgsverrichtingen ge
staakt.
Duizenden AbeminHrs vluchten naar Britsch-
Somaiiland, zoo zQ zeggen, uit angst voor hun
leven.
DwHachland versterkt de vroegere gedemilitari
seerde zone aaa de Fransche grens.
Er sou een verzoeningsplan voor Spanje i(jn
opgesteld, dat aftreden van Franco en Cabal
lero en *n neutrale dictatuur van Miaja beoogt.
Nieuwe combinatie van baksteenfabrieken ves
tigt zich onder den naam Vlamoven N.V. te
Utrecht.
ael-
iio-
"n
ge
en
>al-
ved-
over
1 in
VATICAANSTAD, 15 April. (Havas) De
Duitsche ambassadeur b(j het Vatlcaan,
Von Bergen, is hedenochtend door Kardi
naal Pacelli ontvangen.
Dit is het eerste bezoek, dat de Duitsche am
bassadeur aan het Vaticaan brengt sedert het
publlceeren van de encycliek over den toestand
der kerk in Dultschland. De jongste nota van
Duitschland werd overhandigd door een attaché
van de ambassade.
Deze getuigen waren Bertha Karg, een 26-
jarige bestuurster van de communistische
jeugdorganisatie, die 15 jaar gevangenisstraf
moet uitzitten en de communist Kayser, die
wegen* politieke activiteit is veroordeeld tot
tien jaren gevangenisstraf.
K.
Brltsche mijnwerkers stemmen vóór of tegen
een algemeene staking; het autobusverkeer in
Kent door staking gedesorganiseerd; aaa de
Clyde zullen 120.000 man gedurende 24 uw bet
LONDEN, 15 April (Reuter) Naar aanleiding
van de geruchten omtrent een dreigenden
opstand in de gevangenis te Dartmoor, waar
over' wij reèds eerder berichtten, heeft de se
cretaris van de gevangentscommlssie heden
verklaard, dat deze geruchten ongegrond zijn.
Aan de Brltsche zijde der grens zijn maat
regelen genomen om de vluchtelingen te hel
pen. Een uit Addis Abeba uitgewezen zendeling
is ter plaatse aangekomen om een werkzaapi
aandeel te nemen in de -steunverleenlng.
De vluchtelingen verklaren .dat de slach
ting onder de Abeaslniër* na den aanslag
op Graziani niet tot de hoofdstad beperkt
b gebleven. Ook in andere deelen dm lands
zijn duizenden om het leven gekomen.
Wanneer de strijd om Bilbao is afgeloo-
pen, zal het rechtsche opperbevel de helft
van de aan het Noordelijk front strijdende
troepen beschikbaar hebben om hen naar
een ander punt van het front te verplaat
sen.
De correspondent van Havaa bij het leger
der regeering bericht, dat in de sectoren Pen-
narcya en Fuente Ovejuna de strijd wordt
voortgezet. Het leger van de regeering heeft
zijn Unies tot op een kilometer van Pennaroyv
gebracht en is gisteren Fuente Ovejuna tot ge
lijken afstand genaderd.
De troepen van Franco hebben in den sector
van Huesca. oa. te Sant* Quiteria. een zui
veringsactie uitgevoerd. Zü hebben meer dan
3.000 miliciens verdreven, die tot achter hun
Unies hadden weten door te dringen om den
weg naar Huesca af te snijden.
In de sierra Alcubierre hebben de regeerings
troepen een aanval ondernomen, welks echter
werd afgeslagen.
Vooral de Duitschers zouden overtuigd Bijn,
dat generaal Franco niet de militaire kwalitei
ten bezit om het leger naar de overwinning
te voeren. De Spaansche generaal weerstaat
dezen druk, daar hij zich verzet tegen een ver
nietigend bombardement van Madrid en het
gebruik van strijdgassen; de strijd in Spanje
is er niet slechts een van veldslagen. Hij
wenscht het commando niet neer te leggen, om
dat hü er niet zeker van is dat hij het dan
ooit weer zal terugkrijgen.
Aan het front in Avtla bereikten de re
geeringstroepen Navas del Marquee. Ook aan
het front in Guadalajara zijn de regeerings
troepen verscheidene kilometers opgerukt
langs den weg naar Aragon in de richting
van Almadrones.
1
BORDEAUX. 15 April (Reutet). In de
kringen van het Spaansche nationalist!*
sche oppercommando te Salamanca is het
bekend, dat van de zijde van Berlijn en
Rome tevergeefs bij generaal Franco wordt
aangedrongen het commando over de
rechtsche troepen neer te leggen en zich
uitsluitend aan de staatszaken te wijden.
LONDEN. 15 April. (Reuter). De subcom
missie ter non-interventle, die heden in het
Brltsche departement van Buitenlandsche
Zaken heeft vergaderd, heeft besloten den
datum van de algemeene toepa^ng der
contröle-maatregelen over de Spaansche
kusten vast te stellen op 19 April e k.
De alles beheerschende factor is echter
Miaja zelf, ,Jk ben geen politicus, ik ben sol
daat", zoo verklaarde hjj nog onlangs. Doch
degenen, die het plan hebben opgesteld, hopen
hem over te halen. Zü zijn ervan overtuigd,
dat een dergelijk plan door alle Mogendheden
van harte zou worden toegejuicht.
Ten einde een beslissing te verkrijgen van de
nationale executieve van de Amalgamated En
gineers Union ten aanzien van de staking <Nx
werktuigkundige Ingenieurs bij Beardmore, is
een deputatie uit Glasgow naar Londen ver
trokken. Deze deputatie wil definitief weten of
de executieve de staking wel of niet binnenkort
erkennen zal. Tot dusverre heeft de executieve
den stakers te verstaan gegeven, dat zij het
Werk moeten hervatten voordat met de werk
gevers kan worden onderhandeld.
LONDEN, 15 April. (Havas) Vandaag
hebben de mijnwerkers overal in Engeland
hun stem uitgebracht vóór of tegen alge
meene staking nit protest tegen de ontwik
keling van de niet-orthodoxe vakbonden in
Nottinghamshire.
Het is waarschijnlijk, dat de staking niet
onmiddellijk zal worden afgekondigd, zelfs in
dien de meerderheid der mijnwerkers hier voor
is, doch dat de uitslag van de stemming, die
Maandag bekend zal zijn, gebruikt zal worden
om op de mijneigenaren in het graafschap
Nottingham druk uit te oefenen.
Het aantal stakers bij de autobusdien
sten in Kent is thans gestegen tot vier
duizend. De voornaamste diensten zijn ge
heel gedesorganiseerd.
De stakers eischen langeren schafttijd en "n
algemeene verbetering van de arbeidsvoorwaar
den.
BERLIJN, 15 April (Reuter). De rechts
zaak tegen den katholieken geestelijke,
pater Roesaint, die er van beschuldigd wordt
hoogverraad te hebben voorbereid door te
trachten een vereenigd front tusschen ka
tholieken en communisten tot stand te
brengen, heeft vandaag een sensationeele
wending genomen, toen twee belangrijke
getuigen a charge, die beiden in gevangenls-
kleedtng verschenen, verklaarden, dat pater
Rossaint heeft geweigerd in te gaan op hun
voorstellen inzake een vereenigd Katholiek-
eommunlstiech front.
Uit Madrid wordt medegedeeld: Aan t front
van Madrid hebben de rechtschen. die van
nacht getracht hebben een houten brug te her
stellen, welke hun verbinding gaf met de Unl-
versiteitswijk. zich gedwongen gezien deze po
ging op te geven.
ZU zün eenigszlns teruggetrokken in verband
met het gelijktijdig op hen gerichte vuur uit
het geschut, de mitrailleurs en de mortieren
der regeeringstroepen.
In den sector van de Jarama hebben de re
geeringstroepen na een offensief der rechtschen
een tegenaanval ingezet, die den gcheelen mor
gen heeft geduurd. De nationalisten moesten
Prins
d luisterend naar de zanghulde der schoolkinderen. Links burgemeester Deketh, die, kort na het uitspreken van
zijn begroetingsrede, zóó onwel werd, dat hij per ziekenauto naar zijn woning moest worden gebracht
MUENCHEN, 15 April (Havas) Heden is
het 55 Jaar geleden, dat Ludendorff werd be
noemd tot luitenant bij het Infanterie-regiment
Wesel. Namens den Fuehrer en het Duitsche
leger heeft generaal von Blomberg heden Lu
dendorff hiermede geluk gewenscht. Een eere
wacht werd Ludendorff ter beschikking gesteld.
In een uitvoerig antwoord zeide Ludendorff
onder meer: „Onze heldendaden hebben in ons
een vitalen wil ten aanzien van natie en ras
gewekt. ZU vormen de basis van uw actie en
v«n die van het Duitsche leger."
Het vervolg van zün rede was een brand-
merklng van hetgeen hjj de bovennationale
krachten noemde, nJ. de Katholieke Kerk, het
Judaïsme en de VrUmetselarU.
Deze machten willen in. ons den wil en de
mogelUkheld tot nationaal en rassenleven ver
nietigen, eindigde de generaal.
De diplomatieke medewerker van de
.Dally Herald" meent te weten, dat In
Spanje een plan op touw wordt gezet,
om den vrede tot stand te brengen door
de uitschakeling van de belde regeerin-
gen, en de instelling van een neutrale
militaire dictatuur, om het land te pacl-
flceeren. Generaal Miaja, de verdediger
van Madrid, zou aan het hoofd der nieu
we regeering worden geplaatst.
Hedenmiddag heeft radte-Sevilla am.
medegedeeld, dat in het Noorden en Zuiden
regen en sneeuw xUn gaan vallen, waardoor
de krijgsverrichtingen stop genet sijn.
De Times verneemt uit Bilbao, dat bet Brlt
sche schip Alavus, nadat het veilig de haven
van Bilbao had verlaten, op 17 mül buiten de
territoriale wateren werd aangehouden door
den oorlogsbodem der rechtschen Espana. Na
een kwartier kon bet schip sijn weg vervolgen.
Het Brltsche slagschip Hood is te La Rochelle
aangekomen. Na aankomst begaf vice-admiraal
Blake zich per auto naar Hendaye om een be
zoek te brengen aan den Britacben
deur voor Spanje.
Voorts ia te La Rochelle een patrouillevaar
tuig der Spaansche regeering aangekomen om
levensmiddelen te laden.
In de provincie Galla heerscht volgens de
vluchtelingen ■n nijpend voedselgebrek. Voort
durend worden bij de landbouwers invallen
gedaan. en voor hetgeen in beslag genomen
wordt, wordt niet betaald. De Mohammedanen
ZU vertellen sombere verhalen over het
léven in Abessinië. Het vólk, zoo zeg-gen
zU. leeft In een voortdurende vrees. Her
haaldelijk vinden terechtstellingen plaats
onder onbeteekenende voorwendsels.
METZ, 15 April (Reuter). Met eenige
bezorgdheid zien de Franschen, hoe Duitsch
land aan de andere zijde van de grens van
Lotharingen, in de vroegere gedemilitari
seerde zone, versterkingen aanlegt.
De Duitschers zUn bezig een tegenwicht te
vormen tegen ’de Fransche Maginot-Unle, niet
door middel van een ondoordringbaren muur
van staal en beton, zooals deze laatste, doch
door middel van een reeks verborgen nesten
en tank-vallen. Een aantal bruggen, o.a.
die van Saarbruecken, worden, naar men zegt,
ondermUnd.
De Unie omvat een aantal centra In het
steenkoolrijke Saargebied, os. St. Ingbert, St.
Wendel, Neunkirchen, waar groote kazernes
worden gebouwd. Te Saarbruecken, dat vlak
bU de Fransche grens is gelegen, worden even
wel geen kazernes gebouwd.
worden naar
Christenen.
rite na de R. K. staateparlf
Ingehdd met een rede van aar. C. Geeeliw-
De vier verdachten van den mooed op pastoor
Litjens te Geysteren hebben een bekentente
afgelegd.
Il
De marinestaf ontving van den
commandant van Hr. Ms. kruiser
Java bericht, dat hij convooi gewei
gerd heeft aan het s. s. Sarkani, kapi
tein Gidt*, reeder het Nederlandsche
Bevrachtingskantoor te Amsterdam,
bestemd voor Alicante.
De Sarkani is bjj 'n poging, om onge-
convoyeerd door straat Gibraltar te
stoomen«-ihedenmorgen in de vroegte
door een Spaansch oorlogsschip aan
gehouden en opgebracht naar Ceuta.
rine slechts convooi verleent aan die schepen,
waarvan de lading met zekerheid geen wapenen
en geen munitie voor Spanje bevat en waar geen
vrijwilligers voor deelneming aan den Spaan-
algeheele overwjlnn*n«^i^tzH-f Bchen burgeroorlog aan boord zün, heeft de
commandant van Hr. Ms. Java zich tegen op-
Morgen aal gedurende vierentwintig nar
het werk volkomen stilgelegd worden door
120.000 employé’s en mecaniciens op de
scheepsbouwwerven aan de Clyde, nit soli
dariteit met de 12.000 leerjongens, die te
Glasgow en in West-Schotland in staking
aUn.
De pogingen, die vandaag op het laatste
oogenblik nog in het werk gesteld zUn om dit
neerleggen van het werk te verhinderen, zijn
mislukt.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
'Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Voor buiten Alkmaar 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
De vier verdachten van den moord,
welke in den nacht van 19 op 20
Januari van het vorig jaar te Geys
teren is gepleegd op pastoor G. J. J.
Litjens, hebben een volledige be
kentenis afgelegd.
Het zjjn J. J. en W. J. uit Belfeld,
C. D. en M. H., beiden uit Venlo,
alle vier te Roermond gedetineerd.
BERBERA (Br. Somaliland) 15 April
(Reuter) Duizenden Abesslnische vluch
telingen zün de grens gepasseerd naar
Britsch Somaliland. Velen, afkomstig van
het Webbe Sjebeli-gebied, hebben meer
dan 120 KM. gereisd om-zich onder-Brlt
sche bescherming te stellen.
Stand op Vrijdag 1 sur lam.;
1 Vsrige stand:
Het plan, dat opgesteld is door een groep
neutrale Spaansche politici en zakenlieden, die
zich In het buitenland bevinden, is serieus,
en men heeft reeds verscheidene der legerlei
ders aan beide zUde voorzichtig gepolst.
Volgens het plan zouden Franco en Cabal
lero moeten aftreden. Er zou een nlet-politie-
ke regeering gevormd worden, die den vrede
tot stand zou moeten brengen. Verder zouden
alle buitenlandsche troepen en adviseurs terug
getrokken moeten worden.
De ontwerpers van het plan zijn van mee-
ning, dat een r-—- - -■
voor de regeering, hetzU voor de rechtschen
slechts bereikt zou kunnen worden door een
strUd. zóó lang, zóó bloedig, en zóó vernietig heenging van dit verdachte schip niet verzet,
gend, dat Spanje op alle manieren zou worden
geruïneerd.
De nieuwe regeering zou er een zün van
.jepubllkelnsche concentratie, kalmeering
wederopbouw.”
In aanmerking dient echter te worden ge
nomen. dat Franco slechts rijf lichtingen onder
de wapenen heeft geroepen, die thans nog in
de opleldlngsperiode verkeeren. De rechtschen
kunnen nog over tien lichtingen beschikken,
doch Franco zal slechts noodgedwongen een
beroep op de reservisten doen.
Zooals men zich nog zal herinneren, werd in
den morgen van Maandag 20 Januari van het
vorige jaar geheel Nederland opgeschrikt door
den laaghartigen moord op pastoor Litjens.
Het was Zondagavond reeds ver over tienen,
toen de pastoor met zün hond een wandeling
maakte door den tuin, die achter zün huls is
gelegen. In dezen tuin hebben de misdadigers
hem overvallen en gewurgd.
De daders sleepten het lichaam van
het slachtoffer daarna door de tuindeur naar
binnen. Zü moeten hem vervolgens nog een
kogel door het hoofd geschoten hebben.
De pastoor was op het oogenblik van het
misdrijf niet alleen in huis. Zün huishoudster,
die gehoord werd, heelt verklaard, dat zü reeds
naar bed was gegaan en toen geschreeuw had
gehoord, doch zü durfde haar kamer niet te
verlaten. Ook de koster, die In de onmlddel-
lüke nabüheid woont, had rumoer gehoord. HU
snelde naar de pastorie, en toen hü de deur
gesloten vond, haalde hü assistentie om de
deur te forceeren. Toen men het huls blnnen-
drotig, vond men het lük van den pastoor in
de gang. Bü een nader onderzoek bleek, dat
in de werkkamer alles overhoop gehaald was
en het bureau was geforceerd. Een tijd lang
vermoedde men, dat roofzucht het motief
van de daad is geweest.
Kort daarop werden door de politie verschil
lende arrestaties verricht, doch men kon niet
bewüzen, dat de gearresteerde personen de
daders waren. Ook heeft het gerucht geloopen,
dat de daders uit Duitschland afkomstig zou
den zün en dat zü in den nacht over de grens
waren gevlucht.
Door de bekentenis der vier gedetineerden
te Roermond Is thans aan de onzekerheid In
deze zaak een einde gekomen.
.«TO I
^35^. I
De feestelijke intocht en ontvangst van het vorstelijk echtpaar te Soest. H. K. H. Prinses Juliana en Z.
