ONS BLAD
De rechtszaak tegen
Pater Rossaint
Het linksche leger in Spanje
grooter dan het rechtsche
1
IlS
J
J
I
imnl
in
I
min
De stakingen in
Engeland
1
i
Het nieuws van heden
VON BERGEN BEZOEKT
KARD. PACELLI
DE BAROMETER
i
Sombere verhalen
over Abessinië
Fortificaties in
het Rijngebied
OPHELDERING MOORD OP
PASTOOR LITJENS
VERZOENINGSPLAN VOOR
SPANJE!
De controle over
Spanje
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 16 APRIL 1937
No
Franco beschikt echter
Del Vayo spreekt tot Amerika
K
Autobusverkeer in Kent
gedesorganiseerd
o o
Generaal Miaja
Stormen in Zuid-Slavië
■I
i
Duitschland versterkt de vroegere
gedemilitariseerde zone
Vier daders, gedetineerd te Roer
mond, leggen bekentenis af
Sneeuw en regen in het
Noorden en Zuiden
Men zou streven naar een neutrale
militaire dictatuur onder
generaal Miaja
Buitenlandsche druk
op Franco?
Een neutrale militaire
regeering?
Australische premier
bij Z.H. den Paus
Maatregelen beginnen
19 April e.k.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Oproer te Dartmoor
voorkomen
Politie-inspecteur te
Haifa doodgeschoten
Een sensationeele wending door de
verklaring van twee com
munistische getuigen
De Egyptische minister-president Nahas
Pasja in gesprek met den Zwitserschen
bondspresident Motta tijdens de confe
rentie te Montreux
Ludendorff krijgt een
eerewacht
Het eerste bezoek aan het Vati-
caan sedert het publiceeren
der Encycliek
In Avila en Guadalajara zouden
de rooden weer eenige kilo
meters zijn opgerukt
Een stemming over algemeene
staking in de mijnindustrie
Vyf personen in de Save gewaaid
en verdronken
Duizenden vluchten uit angst
voor hun leven
Bemhard luisterend naar de zanghulde der schoolkinderen. Links burgemeester Deketh, die, kort na het uttspreken van
zijn begroetingsrede, zóó onwel werd, dat hij per ziekenauto naar zijn woning moest worden gebracht
ADVBtTENTIEPRUZ&M:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 4330
120.000 man staken aan
de Clyde 24 uur
over belangrijke reserves
1
De feestelijke intocht en ontvangst van het vorstelijk echtpaar te Soest. H. K. H. Prinses Juliana en Z.
166
JAARGANG
N00RD-H0 LLA NDSC H DAGBLAD
DERTIGSTE
H
bet
schijnt opgezet tegen de
n.
«ren
let-
e
•x
ItttE
3
I
van
naar
een
van
en
VATICAANSTAD. 15 April (Stefanl) Z.H
de Paus heeft vanmorgen den Australlschen
minister-president Lyons, die door den Brit-
schen gezant by den H. Stoel was vergeseld, in
particuliere audiëntie ontvangen.
wijken en terrein afstaan onder den druk van
de tanks en de infanterie der regeering.
Voorts Is te La Rochelle een patrouillevaar
tuig der Spaansche regeering aangekomen om
levensmiddelen te laden.
bereikten
schepen
HAIFA. 15 April. (Reuter) Hallm Basta. Mn
der oudste Arabische polltie-tnspecteurs In Pa
lestina. is vandaag doodgeschoten, toen hy op
straat liep. Hallm Basta is geruimen tijd het
doelwit geweest der terroristen te Haifa wegens
zijn opsporingen van overtreders. In den zomer
van het vorig jaar reeds was hu door een schot
ernstig gewond. Eerst kortgeleden had hU zijn
dienst hervat. De politieman, die als lijfwacht
van Basta optrad, is gewond.
i d«
deze
g»-
Dit is het eerste bezoek, dat de Duitsche am
bassadeur aan het Vatlcaan brengt sedert het
publiceeren van de encycliek over den toestand
der kerk in Duitschland. De jongste nota van
Duitschland werd overhandigd door een attaché
van de ambassade.
In Avila en Guadalajara zouden de roeden nog
»l»n opgerukt; wegens sneeuw en regen in het
Noorden en Zuiden de krUgsverrichtingen ge
staakt.
Duitschland versterkt de vroegere gedemilitari
seerde zone aan de Fransche grens.
Er sou een verzoeningsplan voor Spanje zijn
opgesteld, dat aftreden van Franco en Cabal
lero en 'n neutrale dictatuur van Miaja beoogt.
1 140—
50—80,
17.50—
geiten
vette
13, ko-
nder
ad.
cb
de
en
kt
us
Dulse oden AhrosliiHri vluchten naai* Britseh-
Somallland, zoo rij zeggen, uit angst voor hun
leven.
Do eel kiezinguac tie vau de R. K. Staatspartij
‘ngrluid met een rede van mr. C. Geseling.
Wegens doodslag op haar meesteres la een 37-
jarige dienstbode uit Meppel in hooger beroep
tot zee jaar gevangenisstraf verss» Metil.
Stand op Visdag 5 uur vJB.: 74K5
Vorige stand 759JI
WestL
nen 80
4 cent»
l»r kg.
n 0 90
i-1.70,
1.00—5,
;r 100.
stuk.
len en
>—3.30.
lelcren
n 5.10.
57—83
mill!
mui
At
l-
tn
mirc
wo-
iar-
<tar
de
be-
1—
mc
et
ia
m
•n
N.
14
lilt
eng.
1587
Nieuwe combinatie van baksteenfabrieken ves
tigt sRh onder den naam Vlamoven N.V. te
Utrecht.
De vluchtelingen verklaren .dat de slach
ting onder de Abessiniërs na den aanslag
op Graziani niet tot de hoofdstad beperkt
is gebleven. Ook in andere deelen des lands
zjjn duizenden om het leven gekomen.
Aan de Britsche zijde der grens zUn maat
regelen genomen om de vluchtelingen te hel
pen. Een uit Addis Abeba uitgewezen zendeling
is ter plaatse aangekomen om een werkzaam
aandeel te nemen In de steunvqrieëfiing.
VATICAANSTAD, 15 April. (Havas) De
Duitsche ambassadeur bij het Vatlcaan,
Von Bergen, is hedenochtend door Kardi
naal Pacelli ontvangen.
Deze getuigen waren Bertha Karg, een 26-
jarlge bestuurster van de communistische
jeugdorganisatie, die 15 jaar gevangenisstraf
moet uitzitten en de communist Kayser, die
wegens politieke activiteit ia veroordeeld tot
Uen jaren gevangenisstraf.
Britsche mijnwerkers stemmen vóór of tegen
een algemeene staking; het autobusverkeer in
Kent door staking gedesorganiseerd; aan de
Clyde suilen 120.008 man gedurende 24 uur het
werk neerleggen.
m- en
Raap-
!T 0.50
•mkool
kropsla
3.<M>—
:hpeen
Bteleln
finter-
Uien
>f 3—
5 00—
8 per
ika.
Vooral de Dultschers zouden overtuigd zijn,
dat generaal Franco niet de militaire kwalitei
ten bezit om het leger naar de overwinning
te voeren. De Spaansche generaal weerstaat
dezen druk, daar hy zich verzet tegen een ver
nietigend bombardement van Madrid en het
gebruik van strijdgassen; de strijd in Spanje
Is er niet slechts een van veldslagen. HU
wenscht het commando niet neer te leggen, om
dat hjj er niet zeker van is dat hy het dan
ooit weer zal terugkrijgen.
BERLIJN, 15 April (Reuter). De rechts
zaak tegen den katholieken geestelijke,
pater Bs ros Int, die er vua beschuldigd wordt
hoogverraad te hebben voorbereid door te
trachten een vereenlgd front tusseh_-n ka
tholieken en communisten tot stand te
brengen, heeft vandaag een sensationeele
wending genomen, toen twee belangrijke
getuigen a charge, die beiden in gevangenia-
kleedtng verschenen, verklaarden, dat pater
lirmiahit heeft geweigerd in te gaan op hun
voorstellen Inzake een vereenlgd Kathoiiefc-
communlstisch front.
Wanneer de strijd om Bilbao ts afgeloo-
pen, zal het rechtsche opperbevel de helft
van de aan het Noordelijk front strijdende
troepen beschikbaar hebben om hen naar
een ander punt van het front te verplaat
sen.
AVILA. 15 April (Havas) In welinge
lichte kringen schat men de sterkte van de
regeeringstroepen op ongeveer 100.009 man.
De effectieven der rechtschen blijven thans
beneden dit cijfer.
Aan het front tn Avila bereikten de re-
geeringstroepen Navas del Marques. Ook aan
het front in Guadalajara zijn de regeerings-
troepen verscheidene kilometers opgerukt
langs den weg naar Aragon in de richting
van Almadrones.
plnsris
r.oo—s,
leln 30
K). Ra-
3—1»
0.
aan de
2.47—
Hedenmiddag heeft radto-Sevilla o.m.
medegedeeld, dat in het Noorden en Zuiden
regen en sneeuw zijn gaan vallen, waardoor
de krijgsverrichtingen stop genet zijn.
LONDEN. 15 April (Reuter) Naar aanleiding
van de geruchten omtrent een dreigenden
opstand in de gevangenis te Dartmoor, waar
over wij reeds eerder berichtten, heeft de se
cretaris van de ge vangen iscommlssie heden
verklaard, dat deze geruchten ongegrond zijn.
Het Is waarschijnlijk, dat de staking niet
onmlddeliyk zal worden afgekondigd, zelfs In
dien de meerderheid der mijnwerkers hier voor
is. doch dat de uitslag van de stemming, die
Maandag bekend zal zijn, gebruikt zal worden
om op de mijneigenaren in het graafschap
Nottingham druk uit te oefenen.
Het aantal stakers bij de autobusdlen-
sten in Kent is thans gestegen tot vier
duizend. De voornaamste diensten zijn ge
heel gedesorganiseerd.
De stakers eischen langeren schafttijd en *n
algemeene verbetering van de arbeidsvoorwaar
den.
De alles beheerschende factor Is echter
Miaja zelf. ,Jk ben geen politicus. Ik ben sol
daat”, zoo verklaarde hy nog onlangs. Doch
degenen, die het plan hebben opgesteld, hopen
hem over te halen. ZU zijn ervan overtuigd
dat een dergeljjk plan door alle Mogendheden
van harte sou worden toegejuicht.
LONDEN. 15 ApriL (Reuter). De subcom
missie ter non-interventie, die beden in bet
Britsche departement van Buitenlandsche
Zaken heeft vergaderd, heeft besloten den
datum van de algemeene toepassing der
contröle-maatregelen over de Spaansche
kusten vast te stellen op 19 April eX
Ten einde een beslissing te verkrijgen van de
nationale executieve van de Amalgamated En
gineers Union ten aanzien van de staking <Kr
werktuigkundige ingenieurs by Beardmore, is
een deputatie uit Glasgow naar Londen ver
trokken. Deze deputatie wil definitief weten of
de executieve de staking wel of niet binnenkort
erkennen zal Tot dusverre heeft de executieve
den stakers te verstaan gegeven, dat zy het
werk moeten hervatten voordat met de werk
gevers kan worden onderhandeld.
BORDEAUX, 15 April (Reuter). In de
kringen van het Spaansche nationalisti
sche oppercommando te Salamanca is het
bekend, dat van de zyde van Beriyn en
Rome tevergeefs by generaal Franco wordt
aangedrongen het commando over de
rechtsche troepen neer te leggen en zich
uitsluitend aan de staatszaken te wijden.
worden naar
Christenen.
In de provincie Galla heerscht volgens de
vluchtelingen ’n nijpend voedselgebrek. Voort-
durend worden bij de landbouwers Invallen
gedaan, en voor hetgeen In beslag genomen
wordt wordt niet betaald. De Mohammedanen
De correspondent van Havas by het leger
der regeering bericht, dat in de sectoren Pen-
narcya en Fuente Ovejuna de strijd wordt
voortgezet. Het leger van de regeering beeft
zyn linies tot op een kilometer van Pennaroyi
gebracht en is gisteren Fuente Ovejuna tot ge-
lyker. afstand genaderd.
De troepen van Franco hebben In den sector
van Huesca. os. te Santa Qulteria. een zui
veringsactie uitgevoerd. Zy hebben meer dan
3.000 miliciens verdreven. die tot achter hun
linies hadden weten door te dringen cm den
weg naar Huesca af te snyden.
In de sierra Alcubierre hebben de regeerings-
troepen een aanval ondernomen, welke echter
werd afgeslagen.
MUENCHEN, 15 April (Havas) Heden is
het 55 Jaar geleden, dat Ludendorff werd be
noemd tot luitenant by het infanterie-regiment
Wesel. Namens den Fuehrer en het Duitsche
leger heeft generaal von Blomberg heden Lu
dendorff hiermede geluk gewenscht. Een eere
wacht werd Ludendorff ter beschikking gesteld.
In een uitvoerig antwoord zelde Ludendorff
onder meer: „Onze heldendaden hebben In ons
een vltalen wil ten aanzien van natie en ras
gewekt, zy vormen de basis van uw actie en
van die van het Duitsche leger."
Het vervolg van zyn rede was een brand-
merklng van hetgeen hy de bovennationale
krachten noemde, nJ. de Katholieke Kerk, het
Judaïsme en de Vrijmetselarij.
Deze machten willen In ons den wil en de
mogelijkheid tot nationaal en rassenleven ver
nietigen. eindigde de generaal.
De Times verneemt uit Bilbao, dat bet Brit
sche schip Alavus, nadat het veilig de haven
van Bilbao had verlaten, op 17 myi bulten de
territoriale wateren werd aangehouden door
den oorlogsbodem der rechtschen Espana. Na
een kwartier kon het schip zUn weg vervolgen.
Het Britsche slagschip Hood Is te La Rochelle
aangekomen. Na aankomst begaf vlce-admlraal
Blake zich per auto naar Hendaye om een be
zoek te brengen aan den Britachen ambassa
deur voor Spanje.
METZ, 15 April (Reuter). Met eenige
bezorgdheid zien de Franschen, hoe Duitsch
land aan de andere zyde van de grens van
Lotharingen, in de vroegere gedemilitari
seerde zone, versterkingen aanlegt.
De Dultschers zyn bezig een tegenwicht te
vormen tegen de Fransche Maginot-linle, niet
door middel van een ondoordringbaren muur
van staal en beton, zooals deze laatste, doch
door middel van een reeks verborgen nesten
en tank-vallen. Een aantal bruggen, o.a.
die van Saarbruecken, worden, naar men zegt,
‘ondermynd.
De linie omvat een aantal centra in het
steenkoolrijke Saargebled, ox St. Ingbert, St.
Wendel, Neunkirchen, waar groote kazernes
worden gebouwd. Te Saarbruecken, dat vlak
by de Fransche grens is gelegen, worden even
wel geen kazernes gebouwd.
Uit Madrid wordt medegedeeld: Aan t front
van Madrid hebben de rechtschen. die van
nacht getracht hebben een houten brug te her
stellen, welke hun verbinding gaf met de Unl-
verslteltswyk, zich gedwongen gezien deze po
ging op te geven.
zy zyn eenlgszlns teruggetrokken In verband
met het geiyktydlg op hen gerichte vuur uit
het geschut, de mitrailleurs en de mortieren
der regeeringstroepen.
In den sector van de Jarama hebben de re
geeringstroepen na een offensief der rechtschen
een tegenaanval Ingezet, die den geheelen mor
gen heeft geduurd. De nationalisten moesten
De vier verdachten van den moord op pastoor
Litjens te Geyateren hebben een bekentenis
afgelegd.
De vier verdachten van den moord,
welke in den nacht van 19 op 20
Januari van het vorig jaar te Geys-
teren is gepleegd op putoor G. J. J.
Litjens, hebben een volledige be
kentenis afgelegd.
Het zijn J. J. en W. J. uit Belfeld.
C. D. en M. H., beiden uit Venlo,
alle vier te Roermond gedetineerd.
LONDEN, 15 ApriL (Havas) Vandaag
hebben de mijnwerkers overal in Engeland
hun stem uitgebracht vóór of tegen alge
meene staking uit protest tegen de ontwik
keling van de niet-orthodoxe vakbonden in
Nottinghamshire.
De Spaansche minister van Buitenlandsche
Zaken. Del Vayo, heeft zich In een radiorede
gericht tot de burgers van de Vereenlgde Sta
ten. Hy zelde o.a dat het Spaansche volk al
leen strijdt voor de vrijheid en onafhankeiyk-
held van het lagd. Hy besloot zijn rede met de
woorden: „Reeds is de overwinning aan om."
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Par kwartaal voor Alkmaar. f2.—
Voor buiten Alkmaar i f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
KV. Drukkerij De Spaarnestad ê- Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad i 0.60 hooger
BELGRADO, 15 April (Stefanl). Een hevige
wind, welke door dé inwoners „kochava" wordt
genoemd, heeft aanzieniyke schade aangericht.
VUf personen zyn van een schip In de Save
gewaaid en verdronken, De golven
een hoogte van vier meter, talrijke
werden van hun ankers geslagen.
Een jong meisje, dat uit angst In de rivier
sprong, werd echter door dezen wind gered,
de stroom wierp haar weer terug op den oever.
Het plan, dat opgesteld is doir een groep
neutrale Spaansche politici en zakenlieden, die
zich in het buitenland bevinden, Is serieus,
en men heeft reeds verscheidene der legerlei
ders aan beide zyde voorzichtig gepolst.
Volgens het plan zouden Franco en Cabal
lero moeten aftreden. Er zou een nlet-politie-
ke regeering gevormd worden, die den vrede
tot stand zou moeten brengen. Verder zouden
alle buitenlandsche troepen en adviseurs terug
getrokken moeten worden.
De ontwerpers van het plan zyn van mee
rling, dat een algeheele overwinning, hetzy
voor de regeering. hetzy voor de rechtschen
slechts bereikt zou kunnen worden door een
stryd, zóó lang, zóó bloedig, en zóó vernieti
gend. dat Spanje op alle manieren zou worden
geruïneerd.
De nieuwe regeering zou er een zyn
.xepubllkelnsche concentratie, kalmeering
wederopbouw."
Morgen zal gedurende vierentwintig uur
het werk volkomen stilgelegd worden door
129.900 employé en mecaniciens op de
scheepsbouwwerven aan de Clyde, uit soli
dariteit met de 12.000 leerjongens, die te
Glasgow en in West-Schotland in staking
ajjn.
De pogingen, die vandaag op het laatste
cogenblik nog in het werk gesteld zyn om dit'
neerleggen van het werk te verhinderen, zyn
mislukt.
Zooals men zich nog zal herinneren, werd In
den morgen van Maandag 20 Januari van het
vorige jaar geheel Nederland opgeschrikt door
den laaghartigen moord op pastoor Litjens.
Het was Zondagavond reeds ver over tienen,
toen de pastoor met zyn hond een wandeling
maakte door den tuin, die achter zyn huls Is
gelegen. In dezen tuin hebben de misdadigers
hem overvallen en gewurgd.
De daders sleepten het lichaam
het slachtoffer daarna door de tuindeur
binnen. Zy moeten hem vervolgens nog
kogel door het hoofd geschoten hebben.
De pastoor was op het oogenblik van het
misdrijf niet alleen in huls. Zyn huishoudster,
die gehoord werd, heeft verklaard, dat zy reeds
naar bed was gegaan en toen geschreeuw had
gehoord, doch zy durfde haar kamer niet te
verlaten. Ook de koster, die In de onmlddel-
iyke nabyheld woont, had rumoer gehoord. Hy
snelde naar de pastorie, en toen hy de deur
gesloten vond, baalde hy assistentie om de
deur te forceeren. Toen men het huls binnen
drong, vond men het lyk van den pastoor In
de gang. By een nader onderzoek bleek, dat
In de werkkamer alles overhoop gehaald was
en het bureau was geforceerd Een tyd lang
vermoedde men, dat roofzucht het motief
van de daad is geweest.
Kort daarop werden door de politie verschil
lende arrestaties verricht, doch men kon niet
bewyzen, dat de gearresteerde personen de
daders waren. Ook heeft het gerucht geloopen,
dat de daders uit Duitschland afkomstig zou
den zyn en dat zy in dek nacht over de grens
waren gevlucht.
Door de bekentenis der vier gedetineerden
te Roermond is thans aan de onzekerheid in
deze zaak een einde gekomen.
BERBERA. (Br. Somaliland) A5 April
(Reuter) Duizenden Abessiniscne vluch-
- telingen zyn de grens gepasseerd naar
Britsch Somaliland. Velen, afkomstig van
het Webbe SJebeli-gebied, hebben meer
dan 120 K.M. gereisd om zich onder Brit
sche bescherming te stellen.
zy vertellen sombere verhalen over het
leven in Abessinië. Het volk, zoo zeggen
zy, leeft in een voortdurende vrees. Her-
haaldeiyk vinden terechtstellingen plaats
coder onbeteekenende voorwendsels.
De diplomatieke medewerker van de
.Dally Herald” meent te weten, dat In
Spanje een plan op touw wordt gezet,
om den vrede tot stand te brengen door
de uitschakeling van de belde regeerin-
gen, en de Instelling van een neutrale
militaire dictatuur, om het land te pacl-
flceeren. Oenenuü Miaja, de verdediger
van Madrid, zou aan .het hoofd der nieu
we regeering worden geplaatst.
In aanmerking dient echter te worden ge
nomen, dat Franco slechts vyf lichtingen onder
de wapenen heeft geroepen, die thans nog in
de opleldlngsperiode verkeeren. De rechtschen
kunnen nog over tien lichtingen beschikken,
doch Franco zal slechts noodgedwongen een
beroep op de reservisten doen.
2
S
