H
Het Zeemonster van Nagasaki
ïïtatwbAaal aan den daq
van
De oorzaken
kanker
O
t
ZATERDAG 17 APRIL 1937
j
Generaal Bertrand
In het Britsch museum
De grootste kabeljauw, welke ooit in de wateren van Santa Catalina gevangen
zou zijn
Russische onderzoekingen
bU verlies van een hand,
een voet of een oog.
Kardinaal en dictator
1 F» A °p blad ^gevolge de verzekerlngsvoorwaarden tegen IJ 7^0 bij levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door p 7^0 bU een ongeval met p
I /A J vj I v| r\ ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeerlngen vve verlies van belde armen, beide beenen o£ beide oogen aJve" doodelijken afloop fcdWe
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN ÜITERL1JK DRtE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
De charmante
kennissen
Belangryke nagelaten manuecrip-
ten over Napoleon
„Medicus".
alle
gezwellen op
van
een
methoden
gescherpte
en
voorzichtigheid
M. B.
te
Maar er gebeurde niets. Den volgenden morgen werden Drein
en Plet om vyf uur gewekt en vervolgden ze hun weg. Het
it
op dit blad zijn ingevolge de verzekerlngsvoorwaarden tegen
erg,
(Wordt vervolgd)
echter ook
^gezwellen
dieren, die stammen uit families.
zeemonster was thans reeds aan belden gehecht, zoodat ze er
niet veel moeite mee hadden.
aan moet
i wordt
kwam de h<
geen Gertr
opgewekter dan
I, de diner-zaal
woordlg algemeen
het ontstaan van
zekere bereidheid
dat deze neiging
rijke getuigenissen zoo geheel aan de pu
it onttrokken zijn gebleven?
ik u
dat
u wel eenigszins
vragen, waar hij geweest was en wat hy gedaan
had?.... Waarom niet?.... Mijn nieuwsgierig
heid was niet meer dan natuurlijk; dus vroeg
ik hem dan ook
„Waar heb je je zoo lang schuil gehouden sinds
Maandag?”
„Schuil gehouden?” vroeg hjj en keek wat ver
rast bij die uitdrukking.
,Ja. zeker. Ik kan er geen anderen term voor
vtndqpl" f
Soms
pen
Val?....
Ook Plet Prikkel stapelde van alles voor zijn deur. Bovendien
legde hij achter de deur een blaasbalg, waaraan een trompet
was verbonden. Als er nu een strulkrooover sou komen, trapte
hij op de blaasbalg en dan zou de trompet Piet Prikkel wakker
maken.
Nu kwamen er weer andere moeilijkheden voor de beide
vrienden, die Intusschen Arabië hadden bereikt. Men was daar
echter niets gesteld op vreemde Indringers en reeefe aan de
grens werden ze door een soldaat aangehouden, die zet. dat
ze niet verder mochten.
oe het Britsch Museum te Londen niet
alleen belangwekkend Is door den steen
van Rosette, het gebeeldhouwde fries van
het Parthenon en zooveel andere kunstschat
ten, door Albion’s zonen uit vrijwel alle lan
den ter wereld met evenveel verzamelwoede al\
„Ik kan u niet aeggen. Edelachtbare,” ver-
klaarde ds gravin von Zwlnzler later voor het
zoeken, al was het alleen maar omdat deze gerecht, Jhoe biy ik waf eénlge voorzorgsmaat
regelen te hebben genomen. De gedachte, die
madame Laranche mij ontvouwde, heb Ik aan
vankelijk als bijzonder oorspronkelijk gewaar
deerd. Ik besloot toen de comedle te vervolma
ken en betrok twee vrienden in mijn plannetje.
Zjj zouden zich op de gang verdekt opstellen en
Leon Duvalier by het verlaten van mijn karier
op hun beurt mijn toiletten ontnemen. Ik voel
de er niets voor die solrée In ..Westminster” ter-
mannen Inderdaad al zéér moeilijk met elkaar
te vergelijken zyn! Maar toch leek het ons,
of we In den volgeling van Benedlctus van
Nurcia en In den Ruroischen revolutionnalr
de symbolen konden zien van krachten, welke
de wereld kunnen genezen of tot onherstel
bare ziekten kunnen voeren.
Inzichten om te smeden. Dezelfde smeuling, die
ruitlaaide In den brand van duizenden kerken:
een heldensch offervuur bij de hekatomben van
zoovelen, die hun leven aan God hadden toe
gewijd.
Twee moeilijk te vergelijken figuren, hoe
wel ze allebei wel zeer vreedzaam, als gewone
bezoekers van een beroemd museum, herhaalde
malen naast elkaar zullen hebben plaats ge
nomen. De man der gehoorzame, pijnlijk
consciëntieuze arbeid, de goede knecht die met
zijn geestestalenten wist te woekeren, naast de
man In wlen toen reeds een vulkanisch vuur
moet hebben gegloeid. Maar die toch ook een
man was van scherp, logisch Inzicht, die vol
keren omvatte met zijn blik en geheime werkin
gen wist te bespeuren, welke pas na jaren ten
volle openbaar zouden worden. En die In
ijzeren training van den eigen wil de kracht
moet hebben gevonden, om als een transfor
mator deze spanningen te kunnen opvoeren tot
onweers-sterkte.
Aan wlen zal het nageslacht met meer liefde
denken? Aan den toegewijden beschrijver van
zooveel eerbiedwaardlge-traditles, die altijd nog
levenskracht aan het grijzende Europa schen
ken? Of aan den ras-omwentelaar, die een ge
heel nieuwe wereld op rookende pulnhoopen
wilde grondvesten?
Wij zullen deze vragen niet verder onder-
ravin von Zwlnzler had de knappe dame,
f die in hetzelfde hotel als zij logeerde, al
meermalen aandachtig gadegeslagen. ZU
herkende pertinent in haar het boeiende type
van een geboren aristocrate, die volkomen de
kunst verstond zich zoo te gedragen, als haar
omgeving noodzakelijk maakte. En Gravin von
Zwlnzler hield uitermate van dit genre, daar
ook zij een Ingeboren afkoer had van alle stijve
conventie en onnatuurlijke, protocolalre om
gangsvormen. Van haar kamenierster was ze te
weten gekomen, dat de dame in kwestie zich
Genevieve Laranche noemde en de echtgenoote
van een vooraanstaand antiquair was. Of se
Inderdaad van voorname afkomst was, was haar
niet met zooveel woorden medegedeeld, maar
in dit opzicht vertrouwde gravin von Zwlnzler
volkomen op haar eigen waarnemingen.
En zoo was het de gravin In het geheel niet
onwelgevallig, toen op den derden middag van
haar verblijf te Nice madame Laranche op het
frapie hotelterras een gesprek met haar aan
knoopte. dat zoo afwisselend en zoo charmant
werd gevoerd, dat eerst de bel voor bet diner
er een einde aan maakte.
,Jk houd het dus voor afgesproken, madame,
dat mij morgenochtend de eer te beurt valt met
u een wandeling te gaan maken," toen had
gravin von Zwlnzler haar nieuwe kennlsse har-
teljjk de hand gedrukt en i
zij zich In weken gevoeld
binnen gegaan
VWas den heeren heuach niet kwalijk te ne
men als zij even langer dan de goede manieren
gedoogden, hun blik gevestigd hielden op de
belde dames, die, gekleed In een met verfijnden
smaak samengesteld wandelcostuum, vroolyk en
ongedwongen langs den breeden boulevard wan
delden. Nu en dan weerklonk een krlstal-hel-
dere gulle lach, die aan de jongste der belde da
mes werd toebedacht, hoewel dit lang niet ze
ker behoefde te zijn.
Het gesprek had juist zijn climax bereikt, de
nieuwste modesnufJes waren ter sprake geko
men, toen madame Laranche In eens enkele pas
jes ter zijde deed en dan met een verrukt ge
baar hagr hand vooruitbracht.
„Dag Leon! Dat is waarlijk een verrassing.
Jou hier te ontmoeten. Hoe komt het eigenlijk
Wat had
breuk?,
dachte
.Bunny, mijn kind, begin niet achterdochtig
te warden I Ik geloof niet méér In geheimen dan
Jij, maar ik denk, dat Brentmore’s stilzwijgen
het gevolg is van overhaasting en vergeetachtig
heid. Morgen zal je van hem hooren, of anders
zal hy je alles vertellen, wanneer hy terug Is.
Weigert hy dit. dan is bet nóg tyds genoeg, om
over .geheimhouding.” enz. te gaan praten.
Roep geen moeiiykheden op, kleine meld!”
.Dat zil Ik ook niet doen!” riep Ik vastbeslo
ten. „Met het grootste geduld zal ik wachten,
tot hij terugkomt en ik zal naar geen enkele
booae toespeling luisteren! HU zal my zeker
alles vertellen, als ik er hem naar vraag."
HOOFDSTUK II
Val bleef drie dagen weg en toen hy terug
was. kwam hy regelrecht van het station by my
aan.
Toen Ik hem op het tuinpad zag, voelde ik.
dat al myn twyfel en mijn achterdocht een
groot onrecht waren geweest jegens hem; en toen
hy zijn krachtige armen om my heensloeg en
my vasthield, of hy my niet meer wilde laten
gaan, voelde ik my bitter beschaamd over
myzelve.
Maar toen wy al byna een half uur byeen
waren geweest, zich reeds een paar pauzes in
het gesprek hadden voorgedaan en hy nog
niets verteld had van de reden van zyn afwezig
heid, begon Ik te denken, dat mUn twyfel mis
schien toch nog niet zoo ongegrond was.
Hy hield zich In leder geval niet aan onze
overeenkomst, dat wy geen geheimen voor elkaar
zouden hebben. £ou Ik hem nu op den man af
wel, dat JU hier in de Rlvléra toeft? Ik dacht
dat je In Londen was. Maar excuseer, laat me
je eerst even aan deze dame voorstellen: mr.
Leon Duvaliergravin von Zwlnzler.”
Over en weer werd „heel aangenaam” gezegd,
waarop Loon Duvalier den dames verzocht hem
de eer té trillen aandoen, met hem een kop
koffie te drinken, een ultnoodlglng die niet dan
na eenig tegenstribbelen werd aanvaard. Toen
moe«t Oravln von Zwlnzler erkennen, dat de
kennissen van madame Laranche minstens even
interessant waren als zy zelf. Leon Duvalier zag
er uit als door een ringetje te halen en
was een vlot, maar Dor zwel amusant causeur,
die het gezelschap met zyn gevatte opmerkin
gen uitstekend wist te vermaken.
Benige dagen later het weer leende zich
allerminst tot een wandeling zaten de beide
dames weer bijeen in de tuinsaai van bet res
taurant. Een onverwachte wending in bet ge
sprek bracht
Leon Duvalier in
het geding.
we
toch over
hebben. wU
Iets zeggen.
mannen In het algemeen en ook kan Ik niet
voorgeven, dat ik met iets Ingenomen ben, als
dit in waarheid niet zoo is; dus Is het je eigen
schuld, als hier onaangenaamheden tusschen ons
uit voortkomen."
HU nam zyn hoed en het hart klopte my in
de keel by de gedachte, dat hy, zonder een woord
meer te zeggen, zou gaan; maar hy kwam terug,
toen hy halverwege de deur was en zich over my
hcenbulgend. kuste hij mijn koud, half-afge-
wend gezicht.
,Jk zou geen onaangenaamheden tusschen ons
kunnen velen, liefste! Om by je te zyn en toch
op een afstand te biyven. zou my een Tantalus
kwelling wezen; dus. totdat deze onverkwikke-
lyke zaak van de baan is, geloof ik, dat ik maar
bU je wegbUjf."
.-Blijf dan maar weg. zoolang als je wilt!" sei
ik nydlg, geprikkeld door zyn kalmte, „en kom
geen oogenblik eerder terug, dan je eigen gevoe
lens je dit Ingeven I’
„Wreede, kleine; Bunny!" was al wat hy zei.
ging, en trok de deur achter zich toe.
Ik stond met de hand op myn kloppend hart,
tot ik de voordeur hoorde dichtslaan en een paar
minuten later het tuinhek eveneens.... Hy was
weg; onherroepeiyk wég!....
Ik liet my in een stoel vallen, hevig ontsteld.
d ik gedaan? Was dit een volslagen
O, wat een onuitstaanbare ge-
Mlsschien dat hy nu Gertrude Man
ning het hof maakte....
zUn, over de laatste regeerlngsjaren In de Tul-
lerieën, over het keizeriyke hof en de dagen
der ballingschap op St. Helena.
Wat nu deze mémoires betreft, zU zUn hoege
naamd onbekend gebleven en slechte weinig
biografen van Napoleon maken melding van het
feit dat zy bestaan. Hoe komt bet, dat deze
belai
blicii
Toen Bertrand In '44 stierf (een soldaat van
het oude slag heeft zUn vooroordeelen, en Ber
trand was er ook in rijn ouderdom niet toe te
bewegen warm ondergoed te dragen, zoodat een
gewone verkoudheid de oorzaak werd van zUn
dood) heeft hy bU testament zUn mémoires ver
maakt aan zUn dochter. En tegeiyk beschikt,
dat zy niet gepubliceerd mochten wtorden.
De dochter van Napoleon's grootmaarschalk
huwde met den Amerikaan Tayer, die zich In
Frankrijk liet naturalleeeren en op hoogen
leeftUd lid ran den Franschen Senaat werd.
Het manuscript over Napoleon werd nu nog
strenger bewaakt dan vroeger. Na den dood van
baar man wilde Madame Tayer het geheim
zinnige werk niet langer In huls bewaren en zy
gaf het aan een ouden en toegewyden vriend,
een beambte op het Ministerie van Financiën.
Vier Jaar later stierf Madame Tayer. De huis
vriend hield het hem toevertrouwde pand in
zyn brandkast en beschikte In zUn testament,
dat zyn soon hetzelfde zou doen. Deae zoon
van Madame Tayer» vertrouwden vriend, een
Monsieur R. beeft tot op vandaag 't manuscript
nog In zUn bezit.
Het spreekt vanzelf, dat bet niet ontbroken
heeft aan pogingen om hem dit kostbaar stuk
te ontlokken: beroemde bibliotheken hebben er
groote sommen voor geboden, Amerikaanache
verzamelaars nog grootere. Ook de Fransche
Staat heeft zich niet onbetuigd gelaten. Maar
dit alles heeft niet de minste uitwerking gehad
op mijnheer R„ die, volgens zijns vaders laat-
sten wil, het manuscript getrouwsiyk aan de
oogen van zyn medemenschen onttrekt en eer
der van zins schynt, het gedeeltelijk te ver
nietigen, dan het ter publicatie te geven.
Natuurrijk zUn er rondom deae verborgen mé
moires allerlei geruchten ontstaan. Als waar-
schyniyk neemt men aan, dat de Napoleon van
Bertrand niet identiek is met den held, dien
alle schoolkinderen ter wereld In hun geschie
denisboeken vinden. Men zegt, dat deae Napo
leon niets anders is, dan een gewoon, al te ge
woon, door avonturen en ziekte gesloopt mensch
vol leeiyke trekken en bitterheid. Ook wk>rdt
wel vermoed, dat er een geheel ander pUnlyk
geheim door Bertrand werd opgeteekend, nd. 't
gahelm van Hapglsea’s dnnsls -vaa zyn verwrikte
Wge wanden, die door db Mtstb. die de
'verachtten, verwonderd bekeken werden; van
bet testament, waarin de keizer, door donkere
voorgevoelens gedreven, de sectie zelf geëlscht
had.
Maar dit zUn slechts gissingen. De oplossing
van het raadsel zal wellicht een volgende gene
ratie hooren. Op dit oogenblik liggen de mé
moires van generaal Bertrand welbewaard in
een safe van een groote bank te Parijs.
..Ik ben het grootste deel van den tyd in Lon
den geweest.”
Op onverklaarbare wyze wist ik. dat mUn
vraag hem niet aanstond. Toen ik'dit besefte,
kwam myn achterdocht met vernieuwde kracht
boven. Maar ml stond het dan ook by my vast,
dat ik alles weten zou.
.Dit is al een heel welnig-zeggende toelichting
voor een afwezigheid van drie dagen. Val," zei
ik. met een poging tot glimlachen. .Heb je my
niet wat meer te vertellen, dan dat je het groot
ste deel van den tyd in Londen bent geweest?"
In plaats van dadeiyk te antwoorden, stond
hy op en trad aan het venster: „Om zyn schuld
bewust gelaat te verbergen," klonk er een stem
in my.
„Hoor eens hier, Bunny.” zei hy. zich ineens
weer tot mU wendend. ,Jk heb niet graag, dat
je my verder vragen doet betreffende mUn uit
stapje.”
„Zoo?" zei Ik sarcastisch. .Diet alleen, dat ik
je vragen zal doen, ik heb ze ook graag beant
woord! jyzelf hebt toch die afspraak gemaakt,
dat er geen geheimen tusschen ons zouden zyn?
Nu moet je er je ook aan houden!”
,A* Ik het Je vertelde. Bunny, dan zou ik maar
eindigen met Je ongelukkig te maken en dkt zou
ik niet graag doen!”
.Door die hatelyke geheimzinnigheid maak Je
my jülst ongelukkig! Daardoor ga ik denken,
dat er iets achter schuilt, waar Je je over
schaamt!”
„Maar Bunny!"
.«Ja, natuurlijk, dat is zoo!” draafde ik door.
Je houdt je doen en laten niet zoo verborgen,
als er niets achter steekt.”
Alweer trad hy naar het venster, maar, toen
hy nu ditmaal terugkwam, legde hy my de han
den op de schouders en zei met grooten nadruk:
„In je drift zeg je dingen, waar je spyt van
zult hebben, als je weer tot kalmte bent geko
men. Er is niets „minder fraais" aan dit bezoek
van mU aan Londen; maar Ik heb er myn rede
nen voor, om te verlangen, dat je er liever nog
niet alles van weet. Misschien gaat het my nog
meer ter harte dan Jod. dat Ik de eerste moet
zyn. die onze afspraak van wederzydachen onbe
grensd vertrouwen moet schenden. Kan Je nu
niet zonder nadere toelichting in mij gelooven,
Bunny?"
Terwyi ik hem in de oogen keek, voelde ik
gedurende een halve minuut, dat ik hem ook
waariyk vertrouwen kón Maar, helaas, daar
Innering weer by my op aan het-
:e gezegd had, en vrij onstuimig
riep Ik nu weer:
„Natuuriyk! Ik kan je niet dwingen, het my te
vertellen. Bewaar Je geheim dan! Ongelukkiger-
wys hoor Ik niet tot die zachte, lieve schep
seltjes, die een blind vertrouwen hebben in de
derd jaren na zUn dood zulk een omvang aan
genomen, dat zU slechts nog door specialisten
in haar geheel te oversten is. Des te eigenaar
diger moet men wtel het feit vinden, dat er tot
op den huldigen dag een verzameling mémoires
aan ontbreekt, welke ongetwyfeld tot de be
langrijkste behooren, namelUk die van Generaal
Bertrand.
Bertrand is het, van wlen de Keizer eenmaal
gezegd heeft: „zyn naam is onafscheideUjk
verbonden met den mUnen. Zoolang ik In de
herinnering voortleef, zoolang zal ook Bertrand
herdacht worden.”
Bertrand Is als grootmaarschalk een der
meest Intieme vrienden van den keizer geweest
en hem menscheiyk nog nader gekomen gedu
rende de jaren In ballingschap; Bertrand was
het ook, die tezamen met Montholon en Mar
chand, door Napoleon tot voltrekker van zyn
testament werd aangewezen. j.
Welnu, generaal Bertrand, die den Keizer
23 Jaar overleefde, heeft een belangrijke reeks
van manuscripten nagelaten. Het zUn werken
over strategie, berichten ovex-sUn veldtochten,
de geschiedenis van zyn eigen leVen en derge-
lyke. Maar het belangrijkste daarvan moeten
ongetwyfeld zjjn mémoires over Napoleon
boek geea andere verlichting te voeren dan aan
zijn llnkerzljwand een naar varen wk en naar
achteren rood licht gevende lamp (gerekend
van de bestuurderzzltplaats af. (Indien geen enkel
deel van den wagen verder dan 30 meter van een
brandende ttraatlantaarn verwijderd Is. mogen
Me lichten gedoofd zijn-)
heengaat en om welke reden; hy heeft ook niet
geschreven, dat hy graag wat van my zou willen
hooren gedurende zyn afwezigheid."
Vader trok my naar zich toe en zei hoogst-
ernstlg:
Alom, ook in de leekenwereld. Is de vrees voor
den kanker algemeen en met een zekere beklem
ming zien wy, dat er ran jaar tot Jaar wre--
menschen aan overleden.
Hoe kan men deze ontwikkeling stuiten? Dit
js tot nu toe nog niet bekend.
Men weet dit kwaad dus nog niet radicaal te
bezweren, al zyn er met de chirurgische the
rapie, vooral in de begln-stadla, zeer fraaie re
sultaten te boeken, die in vele gevallen tot biy-
vende genezing lelden.
Natuuriyk te men hiermede nog leng niet
tevreden, maar stelt men als uiteindelijk doel
een geneeswUze te vinden die de ziekte In de
kiem aantast en nfet slechts door verwUderlng
van de ziekte deelen genezing brengt.
Dat men hierin nog niet slaagde, Is vooral te
wyten aan onvoldoende bekendheid van het
mechanisme van het ontstaan. Men weet nog
niet van welken kant men de riekte
grUpen. In alle wetenschappelyke centra
dan ook naarstig naar de oorzaken van het
ontstaan van kanker gezocht, omdat men dit
terecht beschouwt als de eerste schrede
den weg die voert naar een doeltreffende the-
zal verbazen’" Gtamueeerrt zag madame Laran
che de gravin aan.
.Zoo? Laat maar eens hooren.”
„Toen u Leon gisteren ontmoette, hebt u met
hem klaartiykeiyk gesproken over het bal-
champétre, dat morgenavond in Westminster
gegeven wordt.”
.Dat kan wel zijn. En wat sou dat?”
.Het heeft hem wel eenigszins teleurgesteld,
dat u daar heen ging met een ander dan hem.
Ik weet niet waaraan hy het recht ontleende
tot het maken van deze opmerking, maar hy
beeft het my precies soo gezegd."
De gravin trok even met haar wenkbrauwen.
„En weet u wat die naïeveling nu van plan Is?”
Even zweeg madame Laranche en observeerde
haar dtechgenoote scherp. Dan vervolgde ze
nutaterend
„HU wil morgenavond, kort voor u zich naar
het solrte denkt te begeven. bU u Inbreken en
uw baltoiletten rooven. zoodat u niet kunt uit
gaan! Elgeniyk had Ik dit krijgsplan voor u
geheim moeten houden, maar van den anderen
kant wil ik u toch een onaangename sensatie,
die elgeniyk niets te beduiden heeft, bespsuen.
Ik sou u willen advteeeren: gaat u rustig op die
comedle In. Leon brengt u den volgenden dag
uw japonnen toch weer terug!”
Voelde Gravin von Zwlnzler eerst niet veel
voor dit denkbeeld, allengs helde ze er toch naar
over. En soo wachtte ze den volgenden avond
met ongeveinsde belangstelling op de dingen
die komen zouden.
Hoe zeker se ook was van Leon Duvalier's
komst, toch schrok ze wel even, toen een ge
maskerd man door het geopende venster haar
hotelkamer binnendrong. Onmlddeliyk richtte
hy een revolver op de gravin en beval:
.Draait u zich oogenbllkkelyk om, madame.
Waagt het niet om hulp te roepen, want dan
zal ik geen moment aarzelen van myn vuur
wapen gebruik te maken!"
Gedwee volgde de gravin het bevel op en
hoorde hoe achter haar rug de man de kasten
opende en daar eenlgen tyd In rond zocht. Dan
verdween hy even schleiyk uit de kaber als hy
er gekomen was. Het volgende oogenblik hoorde
zy op de gang een oorverdoovend lawaai, be
sloten met een hartstochteiyken woedenden
schreeuw. Twee mannen hadden den „Inbreker"
gerat en hem zyn bult afhandig gemaakt.
Waarom was Val zoo in alle stilte weggegaan;
waarom had hy, ook In zijn brief, een volkomen
zwygen bewaard omtrent het elgeniyk doel van
rijn reis, de plaats van zyn bestemming en den
dag, dat hy terugkeerde?Als hy self niet
soo geheimzinnig was geweest, dan zou kl wat
Gertrude gezegd had. totaal z'n Indruk op mU
gemist hebben; maar nu voelde Ik my diep
ellendig, want steeds weerklonk in mUn ooren
die opmerking van den dominee: .Den verbor-
«en verleden staat byna altijd geiyk met een
slecht verleden!"
Gedurende de ses weken, die achter my lagen,
had Ik Val Brentmore steeds meer lief gekre-
gep, met al de warmte van mijn vurig tempe
rament; Ik had hem zóó hoog verheven, dat de
vrees alleen, dat hy van zUn voetstuk zou kun
nen vallen, my een verschrlkkeiyke kwelling
was.
Zóó verdiept was Ik In myn leed, dat ik In
bet geheel niet lette op den voortgang van
den tyd en dat Ik steeds voor mU uit was
gebrek aan piëteit hierheen gesleept, leerde
ons een belangwekkend stukje van John Gib
bons in de Universe. De bekende journalist be
schrijft hierin verschillende bezoekers, die hU
vroeger geregeld in het Britsch Museum ont
moette. De twee voornaamste daaronder, die
later leder op eigen terrein zich be
roemdheid zouden verwerven, waren een ze
kere „Abbé" Gasquet en een zekere mynheer
Lenin.
„Jaren geleden, toen hy nog gewoon .Jtbbé"
was, zag ik geregeld een reeds bejaarden heer
in het Britsch Museum. Ik behoorde daar zelf
tot de vaste bezoekers; het hoorde zoo by myn
vak daar te zyn -en anderen terecht te helpen,
en aldus leerde men de stamgasten goed ken
nen. Daar zag men den man die later de
Lenln zou worden, wiens lichaam wordt be
waard op het Roode Plein te Moskou en wiens
naam door miiUoenen wordt gekend, en ik heb
vaak naast hem gezeten. En daar was ook de
priester met het onvermydeiyke kalotje, wiens
naam maar weinig bekend is, en hy zit daar
als het ware nog, gebogen over zyn monumen
taal wetenachappeUJk werk."
Wonderlijke samenloop van omstandigheden,
en byna symbolische tegenstelling! WU kennen
den geleerden Benedlctyner-Kardinaal slechts
uit zyn „Korte geschiedenis der Katholieke
Kerk In Engeland", maar de lezing van dit
In zyn soort bewonderenswaardlge werkje,
deed ons reeds iets begrijpen van diens geheel
byzondere gaven en verdiensten. Hier spreekt
de man der gerypte Inzichten, die eeuwen
overziet en In hartstochtlooee. maar niet on
bewogen bewoordingen ons een hooger licht
weet te toonen, dat telkens door de duister
nissen en nevels der geschiedenis
groot volk komt heenbreken. De fyne, door
wetenschappelyke
verhelderde geest, wiens gevolgtrekkingen juist
öoor hun weloverwogen voorzichtigheid de
r scherpte krijgen van een mes dat verdeelt, en
I wasu-held' én dwaling weten te schiften met de
zekerhei^, ZMSumee een ervaren expert "rijn
edelsteenen keurt.
en naast hem: Lenln. De ondanks alles
heroïsche figuur, wiens invloed men lezen kan
uit den verbeten trek op het bleeke gericht van
een werklooze, waaronder een geheim vuur
schynt te smeulen. Hetzelfde vuur dat deze
man als een bekwaam smid wist te bezigen om
een groot deel van Europa en Azië naar zyn
«UMU«e resultaten bereikte men ook
by Infecties met een serum dat men met deae
trypanosomen bereidde. De gezwellen mtken
den Indruk langzaam weg te smelten.
Nu moet men na lezing van bovenstaande
niet meenen dat de therapeutische zijde van
het kankervraagstuk hiermede opgelost is. Er
zal nog een lange weg van proefnemingen te
bewandelen zyn voor men op een ongevaariyke
manier deze nieuwe geneeswyze ook by men-
sebeu kan toepassen. Bovendien Is het natuur
iyk nog de vraag of deze by den mensch ook
effect heeft. Maar al zou onverhoopt blijken
dat dit niet het geval is, dan mag men toch
hopen, dat de door deze Russische onderzoekers
aangegeven richting de oogen van andere ge-
leerden voor nieuwe mogelykheden zal openen
en zoodoende tech zal medewerken tot het ver
krijgen van de reeds lang verbelde, doeltref
fende geneeswUze.
biyven staren, tot de terugkeer van rader my
uit myn droomeryen wekte.
„Wel, Bunny," riep hU opgeruimd als altyd,
wanneer hy zyn „oogappel" toesprak, „wat is
er gebeurd, kindje? Er is byna geen vuur meer
In den haard en je ziet er uit, of het leed van
heel de wereld op je schouders rustte!"
Ik belde, dat ze den haard nog zouden red
den ran den ondergang en zei toen:
.Het spilt my erg, vader, dat ik het vuur ver
geten heb...."
„Vergèten?Terwyi je er vlak by zat? Hoor
eens. Bunny,” en hU hield de hand onder mijn
kin en trok myn gericht naar zich toe, „wat
heeft je zoo ongelukkig gemaakt?"
Ik zou hem niet hebben kunnen antwoorden,
zonder in snikken uit te barsten; dus overhan
digde Ik hem Val’s briefje, zonder een woord te
spreken en bleef hem gadeslaan, terwyi hy
las.
.Dwaas kindje, dat je bent! Is die tragische
uitdrukking op je gezichtje te voorschyn geroe-
door zoo’n onbeduidende afwezigheid van
Ik dacht op z’n minst, dat hy naar
Australië was vertrokken, of dat Je er hem op
betrapt had, dat hy het hof maakte aan een
ander.”
.Het gaan op zichzelf vond ik nu niet zoo
vader, maar het geheimzinnige van het
geheel. HU zegt er geen woord van, waar hy
°P De litteratuur over Napoleon heeft In de hon-
raple, een therapie nJ. die de zaak In de kern
aanvat. Ondertusschen biyft de riekte dageUJks
haar slachtoffers elschën.
Des te vreugdevoUer stemt ons dus het be
richt uit het Microbiologische Etorachungs-
Institut te Moskou, dat men daar, met over
slaan van bovenbeschreven eerste etappe, er in
geslaagd zou zyn, sommige, kunstmatig ver
wekte gezwellen by dieren op een orlglneele
manier te doen verdwUnen.
Voor we echter in nadere byzonderheden hier
over treden, zullen we eerst In enkele korte
trekken schetsen wat ons tegenwoordig over
kanker bekend Is.
Zooalg de meeste lezers wel zuilen weten Is
kanker een bepaald soort kwaadaardig gezwel
Voor goed begrip diene het volgende:
Cellen zyn microscopisch kleine levende deel
tjes van ons organisme. Zooals de steenen een
huls bouwen, zoo bouwen de cellen het men-
scheiyk lichaam op. Men heeft verschillende
Bootten cellen.
Een groep geiykvormige cellen vormt tezamen
een weefsel. Verschillende weefsels groepeeren
zich op bepaalde wyze tot organen.
By een gezwel zien we nu, dat één soort cel
len in het een of andere orgaan zich uitermate
sterk vermeerdert.
Dit geschiedt niet bU
dezelfde manier.
Er rijn twee verschillende soorten. We moeten
namelyk onderscheid maken tusschen goed
aardige en kwaadaardige gezwellen. Ze verschil
len In gedrag tegenover de omringende weefsels.
De goedaardige gezwellen verdringen deze,
schuiven se opzy, maar groeien er niet fti. ver
nietigen ze dus niet.
BU de kwaadaardige gezwellen zien we daaren
tegen. dat de gezwelcellen tusschen de cellen
van het andere weefsel Ingroeien en door niets
te bedwingen voortwoekeren. Zelfs van orgaan
tot orgaan!
Wat Is nu de oorzaak ran het ontstaan van
deae gezwellen? Men kent er verschillende; om
slechts twee te noemen:
1. Chronische prikkeling (Virchow).
3. Het gaan woekeren van cellen die op een
of andere wyze te midden van een weefsel te
recht zyn gekomen waar ze niet thuishooren.
Hoe of het nu echter komt dat de normale
eel de eigenschappen van een gezwel aanneemt,
weet men niet. Soms zyn er erfeiykheids-
factoren in
vaak, want
verwekken 1
waarin geen gezwellen voorkomen. Dan Is er dus
van erfelykheld geen sprake. Een gezwel kan
men ook van het ééne op het andere dier over
dragen door het overenten van gezwelcellen.
Van een overdracht in den zin van Infectie is
echter geen sprake. Men neigt daarom tegen-
tot de meening, dat er tot
kwaadaardige gezwellen een
by de weefsels bestaat en
tot gezwelvorming kan zUn
aangeboren of verworven (b.v. door chronische
prikkeling). De mogeiykheld, een gezwel wille
keurig te verwekken, maakt een nauwkeurige
studie van verschillende problemen mogelUk
daar men op deze wyze den groei, den Invloed
van geneeskrachtige preparaten, enz. kan be-
studeeren.
Na deze lange inleiding thans lets over de
onderzoekingen, die in bovengenoemd instituut
In Moskou verricht zyn door G. Roskin en K.
Romanowa. Zy gingen van de wetenschap uit,
dat de kankercel zich In vele opzichten van
normale cellen onderscheidt, byzondere eigen
schappen heeft, zy vermenigvuldigt zich snel
ler. verbruikt veel meer voedingsstoffen, enz.
ZU hoopten nu ónder deze nieuwe eigenschap
pen er één te vinden, die de cel voor bepaalde
invloeden gevoeliger maakte dan de normale
cellen. Inderdaad slaagden zy er in zoo’n zwakke
piek te vinden. Hierop richtten zy hun aanval.
ZU besmetten 45 muizen met Schlzotrypamum
cruzf, een parasiet die zeer nauw verwant Is aan
den verwekker van de gevreesde slaapziekte in
Afrika HU leeft in het bloed en In de organen
van het besmette dier. Tegelykertyd werden
deze muizen geënt met kanker. Nu bleken de
gezwellen by 30 van de 45 muizen geheel te
verdwUnen. (Veel plezier beleefden de muizen
daarvan evenwel niet, want na verloop van tUd
overleden zU aan gevolgen van de Infectie).
Voor contróle had men ook 45 muizen alleen
met kanker geënt. Deze overleden hier alle
aan. De Infectie bad dus wel degehjk invloed
op de gezwellen.
220
hoewel myn vrienden vanzelf-
wllle van zoo’n naïeveling mis te loopen. En zie,
de verliefde Leon heeft zich zoo vergist, dat hy
in plaats van myn Japonnen, myn Juweelen
meenam. En
sprekend daar ook niet op waren voorbereid,
geloof Ik toch wel, dat za zich mot meer ple
zier dan anders van hun opdracht hebben ge
kweten 4
Met Leon Duvalier, die een geroutineerde ho-
teldlef van Internationale reputatie bleek te zyn,
werd madame Laranche als zyn echtgenoote
en medeplichtige ontmaskerd en gevonnist.
It
u.
en
en
ie
or
or
it
1-
n
te