ONS BLAD de van van Een ooggetuige vertelt verwoesting van Guernica België los van de Locarno verplichtingen Een luchtdienst Java—Australië Felle aanval op de Het nieuw» van heden geestelijkheid HALF MILLIOEN! DE BAROMETER Het bus-conflict te Londen OPSTAND IN BRAZILIË VOORKOMEN? JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR RECHTHOUDERS ZIEKENFONDSLEVERANCIER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 30 APRIL 1937 178 No. DERTIGSTE Vreeselijke paniek greep Bilbao gebombardeerd Rede van minister Spaak in de Belgische Kamer Nadere regeling moet nog volgen Bankemploye’s in Schotland gaan staken Het z.g. Kath. Persbureau te Berlijn Noorwegen verzekert zijn neutraliteit Brand in een tempel- ziekenhuis bij Peking Russisch optreden in het Verre Oosten De kwestie van het recht van doortocht EINDELIJK VERLEENT DE AUSTRALISCHE REGIERING AAN DE K. N. I. L. M. HAAR TOE STEMMING DIT NUMMER BESTAAT UIT 10 BLADZIJDEN advertentieprijzen Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c p. regel; idem op pag. één 55c p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek. Telefoonnummer 4330 de bevolking aan JAARGANG NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD Guernica bezet Delbos over Guernica 9 De onderhandelingen mislukt Minister Spaak zeide o.m.: ■HIIIIIM De debatten HERMAN KRAMER i Een „zwarte lyst” voor katho lieken in het Derde Ryk Er Is slechts één hypothese, waaronder wU tot een oorlog gebracht zouden kunnen wor den en die ons allen vereenlgd zou vinden: verdediging van ons aangevallen gebied. Gisteravond waren de troepen van Franco over een frontlenffte van meer dan honderd kilometer opgerukt. Van regeeringszijde zijn in Spanje thans alle mannen onder de wapenen geroepen. Africhting van nieuwe roode soldaten te Barcelona - A -- - -- - - Stand Vrijdag wr vAt 771.1 Vorige stand: 7OJ LONDEN, 29 April. (Havas). In Britsche di plomatieke klingen geelt men thans te kennen, dat de Britsche regeering, alvorens een besluit te nemen over de evacuatie van de burgerbe volking van Bilbao, zou willen dat hieromtrent tusschen de beide strijdende partijen In Spanje overeenstemming wordt bereikt. Daarna zou zU de maatregelen kunnen nemen, welke voor de ontruiming van Bilbao noodlg zijn. Sir John Simon heeft het hulpcomité, dat het plan heeft opgevat de kinderen uit Bilbao te evacueeren, medegedeeld, dat hU faciliteiten zal toekennen voor het vervoer van een beperkt aantal kinderen tot aan Groot-Brlttannlë, mits dit aantal strikt In overeenstemming gehouden wordt met de middelen van het comité en er geen enkele belasting van de openbare finan- dën uit voortvloeit. Intusschen zal de toestand morgen door de gedelegeerden der werknemers bestudeerd wor den. In het Oosten van het land zullen ook dui zenden busbestuurders en conducteurs Zater dag in staking gaan, als aan hun verlangens niet wordt voldaan. LONDEN, 29 April. (Reuter) De bespre kingen over het geschil in het Londensche au to busbedrijf zjjn mislukt. Zooals aange- kondlgd was, zal de staking Zaterdagmorgen beginnen. „België heeft geen direct belang buiten zijn grenzen, het vraagt niets anders dan den vrede. België is sedert eeuwen het slagveld van Euro- De actie In de pers tegen de Kerk is feller dan ooit. De „Voelkische Beobachter" schrijft: .Rukt den misdadigers de maskers af”. Het blad ver heelt niet, dat het de bedoeling is van de lei ders, om door middel van deze processen druk uit te oefenen op het Vaticaan. De argumentatie van de „Voelkische Beobach ter'* wordt door alle bladen overgenotnen. Men wijst er op, dat zoo groot mogeljjke publiciteit moet worden gegeven aan de processen, welke binnenkort zullen beginnen tegen meer dan dui zend leden van de Kerk, die in staat van be schuldiging zijn gesteld. Beklaagden in de bekende ampullenzaak in In dia vrijgesproken. Werktijdenbesluit Juni In werking. Julianabron te Beekbergen officiéél in gebruik gesteld. RIO DE JANEIRO, 29 April. (A. N. P.) Vol gens hier in omloop zijnde geruchten heeft Pre sident Getullo Vargas, gesteund door leger-offi cieren en politieke leiders in geheel Brazilië, gisteren het begin van een opstand in den staat Rlo Grande do Sul verijdeld, waardoor voorko men Is. dat het land opnieuw gedompeld zou worden in een bloedige revolutie. Reuter voegt hieraan toe, dat In den betrokken staat de staat van beleg Is afgekondlgd. Staat van beleg in Rio Grande do Sul Duitsche pers kondigt een groot aantal processen aan In de Nljenrode-zaak is tegen verdachte K. op nieuw acht maanden geëischt. Drie jaar geëischt voor de Rotterdamsche recht bank tegen internationalen autodief. Beschikbaarstelling van biggenmerken. In de Njjenrodezaak eischte de proe.-generaal bjj het Amsterdamsche Gerechtshof tegen den gewezen kasteelheer een Jaar gevangenisstraf met aftrek van preventief. Eeuwfeest van de Congregatie der Zusters van den H. Carolus Borromeüs. Negenhonderd personen zouden er by zyn betrokken Deze houding van de pers doet veronder stellen, dat de Duitsche autoriteiten voorne mens zijn binnenkort een reeks nieuwe maatregelen te nemen tegen de Katholieke geestelijkheid, voornamelijk op onderwjjs-ge- bled. BERLIJN. 29 April. (Havas). De Duitsche regeering is voornemens de processen wegens zedendelicten tegen Katholieke geestelijken door middel van de radiozenders te verspreiden. De aanwezigen in het gebouw, waar ik mij bevind, aldus seint de Reutercorrespondent, «eggen, dat zjj zestien toestellen geteld hebben, welke op de gebruikelijke Duitsche modellen lijken en die zonder onderscheid te maken bom men op de stad schijnen te werpen. De opvolger van Pater Vriens, pastoor W. Leonards, (een Duitscher) deelt echter mede, dat de „Katholieke" persdienst in plaats van wekelijks thans dagelijks zal verschijnen. De nieuwe leider „zal geheel In den geest van Pater Vriens de zaak voort zetten.” Het wordt dus lood om oud ijzer. Daar ook particuliere abonnementen op het „Ned. Kath. Correspondentlebureau te Berlijn" worden aangeboden, waarschuwen wij onze lezers tegen dit bureau. De lafer aangekomen brandweerploegen uit Bilbao werkten aan de blussching Van het vuur in de gebouwen, die nog niet ge heel In de asch gelegd waren. De weer schijn van den brand was uit Lequettio, op 22 KM. zichtbaar. Tegen het einde van den middag kon men op Vijfhonderd Meter afstand Guernica niet meer zien door den dikken zwarten rook van het bombardement en de branden. Bilbao wordt op het oogenblik uit de lucht gebombardeerd. De K. N. I. L. M. bevestigde, dat de Austra lische regeering toestemming heeft verleend. Wanneer deze luchtdienst tusschen Java en Australië zal ingaan en met hoeveel machines zal worden gevlogen, behoeft alles nog nadere regeling. WEENEN, 29 April (Havas). De „Reichspoet" publiceert den tekst vpn een vertrouwelUke instructie, uitgegaan van de Jeugdleiding in het Derde RUk, waarin de strtjdmethode wordt aangegeven tegen de Katholieke organisaties. Om vier uur hebben vliegtuigen der recht- schen verscheidene bommen neergeworpen in de omgeving van Valencia. Eenige dorpen wer den getroffen. In het bijzonder Carcagente. Bij zonderheden ontbreken echter. Men denkt, dat het bombardement door een tiental vliegtuigen uitgevoerd Is. PARIJS, 29 April. (Havas) De kanunnik van de Kathedraal van Valladolid, Alberto Onaindia, die geboortig is uit Biscaye en die ooggetuige geweest Is van het bombarde ment van Guernica, is alhier aangekomen uit Bilbao. van zeer de OSLO, 29 April. (Havas). De arbeiderspartij, de boerenpartij en de liberale partij hebben besloten de heffing voor te stellen van een bui tengewone belasting op groote inkomens en ver mogens voor een duur van drie jaar. Geraamd wordt, dat deze belasting In totaal kr. 21 mil- lloen zal opbrengen, welke zullen dienen voor het financieren van de militaire maatregelen, bestemd om de neutraliteit van Noorwegen in geval van oorlog te verzekeren. Harerzijds stelt de conservatieve partij voor buitengewone credieten tot een totaal van kr. 90 mllllcen, verdeeld over een tijdsverloop van 8 jaar. te voteeren, te dekken door een defen- sleleenlng. Gisteren hebben wij er melding van ge maakt, dat Pater A. Vriens O.C.S.O. eindelijk was afgetreden als leider van het Instituut, dat zich „Nederlandsch Katholiek Corresponden- tiebureau te Berlijn" noemt, welk bureau klaarblijkelijk door nationaal-socialisUsche In stanties wordt gefinancierd. Wij wezen er op, dat onder de gegeven omstandigheden geen enkel voordeel, slechts nadeel van dit volmaakt overbodige persbureau is te verwachten en be valen de opheffing aan. Frankrijk en Engeland hebben kennis ge nomen van onzen wil de Belgische lands verdediging te verzekeren en van dese trouw aan den Volkenbond. Op grond van het feit, dat onze politiek aldus gedefinieerd is, hebben Frankrijk en Engeland ene lea- gemaakt vaa onze alt het Verdrag van Locarno voortvloeiende verplichtingen, ter wijl rij hunne waarborgen jegens ons hand haven. PEKING. 29 April. (Havas). In den afgeloo- pen nacht Is brand uitgebroken in den tempel van Sjoe Soe In de omgeving van Peking. Deze tempel was Ingericht ter verpleging van perso nen. die verslaafd zjjn aan verdoovende mid delen. Tijdens den brand ontsnapten achthon derd verpleegden. De politie slaagde erin vijf honderd van hen terug te brengen, doch vier honderd verpleegden wisten opnieuw te ont snappen. In totaal bevinden zich dus nog ze venhonderd verpleegden In vrijheid. pa, zjjn rol Is alle invalswegen af te sluiten en dit slagveld met zoodanige verdedigingsmidde len uit te rusten, dat ook de stoutmoedigsten de gedachte laten varen daarop door te drin gen. Dit is de reden, dat onze militaire poli tiek nauw yerbonden is met onze buitenland- sche politiek, wjj willen samenwerken tot de organisatie van den collectieven vrede. Öaar- om blijven wij trouw aan den Volkenbond en brengen wij dezen onze loyale medewerking. Wat de Belgische interpretatie van artikel 16 van het Volkenbondshandvest aangaat, verklaarde Spaak: „Ik ben van meening, dat het aan de Assemblée te Genève zelve Is deze inter pretatie vast te leggen. De Belgische regee ring moet echter. In navolging van het voorbeeld van den Nederlandschen minis ter van Bultenlandsche Zaken, jhr. de Graeff, verklaren wanneer en hoe naar zjjn meening dit artikel kan optreden ten aan zien van wat er het belangrijkste en deli caatste van Is: het recht van doortocht. FRONT IN BISCAYE, 29 April. (Havas). De rechtsche troepen hebben Guernica a_-a BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220 ABONNEMENTSPRIJS: Per kwartaal voor Alkmaar f2.— Voor buiten Alkmaar f 2.50 Dagblad uitgegeven door de N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger In den middag kon men niets meer zien door den dikken zwarten rook van bombardement en branden Alle ministers? en leden van het Corps diplomatique by de uit eenzettingen tegenwoordig De opvolger van Pater Anselmus Vriens O.C.S.O. Men hoorde klacht noch gekerm, de men- schen waren verstard van ontzetting. Sommigen baden, anderen hieven de armen gespreid ten hemel als om goddelijke bescherming af te smeeken. *n Vliegtuig daalde tot op 200 meter ter plaatse, waar mijn auto stond en schoot er een salvo mitrailleurkogels op af. Ik had nog tijd mij te dekken In een elkenboschje en kon vervolgens naar Rlachuelo komen, waar zich eenige militiesoldaten bevonden. Om zeven uur stond Guernica in lichterlaaie. De correspondent van Havas bij de troepen van Franco bericht, dat Durango werd geno men, nadat het geheel door de rechtsche troe pen was qmsingeld. De Basken hadden hier on geveer vijfduizend man met twintig zware vechtwagens samengetrokken. Vanaf gisteroch tend vuurde de artillerie van Franco op de con centraties van den vijand en een aantal vecht wagens werd buiten gevecht gesteld. Tegen één uur in den middag waagden de regeerings- troepen twee uitvallen, een naar het Noord westen, de andere naar het Zuld-Westen. Zij werden evenwel teruggedreven door het kruis vuur van de automatische vuurwapens en het spervuur van het berggeschut. Onder dekking van het vuur slaagde de genie van Franco er in, een brug te slaan ter vervanging van de brug. welke door de regeerlngstroepen was ver nield, en te half vier in den middag drongen de brigades uit Navarra, gesteund door de requetes eh phalanxisten de stad definitief binnen. Na de bezetting van Durango maakten de rechtsche troepen zich nog meester van twee dorpen, welke op tien kilometer ten noorden van Durango liggen, tertrijl ook de bergen Ca- puna Y Motrella werden bezet. Niettegenstaande het laconieke communiqué, is het aantal krijgsgevangenen zeer groot en kan men zeggen, dat het een record Is sedert bet offensief in het Baskenland. VermoedelUk be draagt het vijfduizend Basken, die Durango verdedigden en niet terug konden trekken. De Belgische regeering stelt twee voorwaarden aan de uitoefening van dit recht: Thans, na dezen grooten mijlpaal. Ga men voort op 't goede pad! KLM., nu naar ‘t millioen toef KL.M., proficiat! BRUSSEL. 29 April (Havas). De minister van Buitenlandsché Zaken, Spaak, heeft in de Kamer van afge vaardigden een "verklaring afgelegd betreffende de nieuwe internationale positie van België. De door Spaak uitgesproken redevoering werd gehouden In aanwezigheid van alle ministers en van de leden van het corps diplomatique. Spaak werd na rijn rede lang durig toegejuicht door de katholieke, socia listische, liberale en reristisebe afgeVaar-'' dlgden. Het eerste Kamerlid, dat naar aanleiding van de rede het woord voerde, was de socialistische afgevaardigde Plerard, die uit naam van zijn fractie de aandacht vestigde op de kwestie van een nieuw Westelijk verdrag, waarover hl) relde: Wat Dultschland thans België aanbiedt, is een tweezijdig verdrag. Wij zouden onge twijfeld niemand verbazen, wanneer wj) zel den, dat het Belgische volk slechts een beperkt vertrouwen heeft In een dusdanige verzekering. TTOtseWand vraagt aan België, evenals aan de andere landen van West-«uropa, het de han den vrij te laten In het Oosten. België nu wenscht in volledige souvereinltelt te beslissen over zijn eventueel deelnemen aan elke collec tieve actie, ondernomen krachtens het Volken- boodsiiaiicivest. LONDEN, 29 April. (Havas). Negenhon derd geëmployeerden van de Union Bank of Scotland hebben opdracht ontvangen dertig April as. in staking te gaan. Dit besluit is ge nomen op een vergadering te Glasgow van het bestuur van den bond van Schotsche bank employé’s. Deze bond heeft de Union Rank medegedeeld, dat het personeel zal gaan staken, daar de salarlsverhooglng, welke verleden week door de directie van de bank werd beloofd, niet voldoende wordt geacht. De bond steunt de elschen van het personeel en dreigt met een algemeens staking, voor het geval de directie een beroep sou doen op vrijwilligers. TOKIO, 28 April (Domei) Uit Hsinklng wordt vernomen, dat Zaterdag JX de dochter van den consul van Mandsjoekwo te Olagove- schensk door de Bovjet-Russische politie werd gearresteerd, toen zij zich met een employé van het consulaat naar het postkantoor begaf. Het Jonge meisje werd korten tijd later vrijgelaten, doch de ambtenaar van bet consulaat wordt nog In hechtenis gehouden. De commissaris voor Bultenlandsche Zaken. Sjl LI Pen, heeft te Harbin bjj den Sovjet- Russischen consul-generaal krachtig gepro testeerd. Hl] heeft geëischt, dat ten eerste de consulaire ambtenaar onmlddelljjk wordt vrij gelaten. ten tweede de schuldige politiebeamb ten worden gestraft en ten derde de formeele garantie, dat dergelijke incidenten zich niet zullen herhalen. Een gewichtig punt, een mijlpaal Heeft de KLM bereikt, Nu 't getal 500.000 Fier in alle kranten p^jkt. Van het eerste éénpits-kistje Tot den trotschen adelaar Is de K.L.M. gaan groeien, En verbeterd, ieder jaar. Heel het land heeft en bijzonder In de laatste jaar of tien Die ontwikk’ltngmet voldoening En met vreugde vaak, gezien, Want wij allen leefden immers Met de gloriedagen mee. Als de vlag werd hooggehouden Over land en over zee. Maar ons volk stond ook vol rouwe Aan zoo menig, menig graf Van een dappere bemanning. Die het jonge leven gaf fn zóó meer dan ieder ander Er toe bijgedragen heeft. Dat de K LM. kon groeien, Dat de KLM. thans leeft.... Het is niet bekend of men de bewoners, die de wijk hadden genomen in de op het laatste oogenblik aangelegde schuilplaatsen, heeft kun nen redden, noch of zieken en gewonden uit de hospitalen gered zijn. Guernica beschikte niet over luchtafweermiddelen, noch over bat terijen en had zelfs geen in stelling gebrachte mitrailleurs. In de eerste uren van den nacht kon men het smartelijkste schouwsnel zien: mannen en vrouwen zochten de nabije bosschen af naar hun vrienden en verwanten. Het meerendeel der lijken is doorzeefd door verscheidene kogels der mitrailleurs. De huizen nabU den historl- schen boom, die op een heuveltje staan, zijn ongedeerd. Daarentegen is het stadhuis met de archieven, waar zich documenten van groote waarde bevonden, vernield. Ik ben Dinsdagmorgen, 27 April, uit Guernica vertrokken. Ik weet niet nauwkeurig hoeveel slachtoffers er gevallen zijn, het aantal moet echter zeer groot zijn. Na zjjn uiteenzettingen in de Fransche ka- mer-commissie voor bultenlandsche zaken heeft Delbos in antwoord op vragen betreffende het bombardement van Guemlca verklaard, dat met het oog op de verschillende lezingen, die van de gebeurtenissen zUn gegeven, inlichtin gen zijn gevraagd aan de Fransche diploma tieke vertegenwoordigers. Indien de berichten juist blUken te zUn. kan men een dergelUke handelwijze slechts betreuren en afkeuren. SYDNEY, 29 April. De minister zonder portefeuille, Thorby, beeft heden bekend gemaakt, dat de Australische regeering de K. N. L L M. toestemming heeft verleend tot het instellen van een luchtdienst tus schen Java en Australië. Tegenover een vertegenwoordiger van Havas heeft hü o.m.' het volgende verteld: „Aan het einde van de vorige week was ik In Bilbao, toen Ik vernam, dat de Baskische regee ring had besloten tot de ontruiming van Mar quina, waar Ik bloedverwanten heb. Ik besloot er heen te gaan. Maandag 26 April kwam Ik om half vUf in Guemlca aan en In strijd met de verwachtingen was het een heldere dag. Nau welijks was ik uit den auto gestapt, of het luchtbombardement begon. De eerste bom sloeg -In een huls van drie verdiepingen en deed de ruiten van alle huizen in de stad springen. Doordat het marktdag was. waren de bewoners van de omliggende dorpen hier bijeengekomen. De menschen vluchtten ontzet naar het land en lieten in de vreeselijke paniek hun vee op de markt achter. Ik kon waarnemen, dat eerst een jachtioestel verscheen, gevolgd door drie andere en voorts door zeven en zes driemotorige toe stellen. Na hun vernielingswerk verricht te heb ben verdwenen de toestellen, zjj werden afge lost door dergeljjke formaties. Het bombarde ment duurde van half vijf tot kwart voor acht. Gedurende al dien tijd gingen er geen vUf mi nuten voorbij, zonder dat in de lucht vliegtuigen verschenen. Steeds was de aanvalsmethode ge lijk: eerst mltrallleuiyuur, dan gewone bommen en tenslotte brandbommen. De bevolking vlucht te- in de boschjes, die op een kilometer Guemlca liggen. De vliegtuigen daalden laag, hun machinegeweren ratelden over bosschen en wegen, welker greppels vol lagen met vluchtelingen, die zich tegen den grond drukten. Evacuatie der burger bevolking van •Bilbao Minister Spaak heeft in de Belgische Kamer een uiteenzetting gegeven over de nieuwe inter nationale positie van België. De bestrijding van R.K. organisaties in het Derde rUk wordt georganiseerd door middel van „zwarte lUzten”. De K.N.1LM. verkrijgt de toestemming der Australische regeering tol het instellen van een luchtdienst tusschen Java en Australië. Een ooggetuigeverhaal over de verwoes41"; van Guernica; Bilbao gebombardeerd. II.M. de Koningin is op Soestdljk aangekomen voor de viering van den verjaardag van Prinses Juliana. 1Onder geen enkele omstandig heid kan België zonder zijn toestem ming de verplichting worden opge legd troepen door te laten. 2. Dit recht kan slechts worden toegekend, wanneer het om een ge meenschappelijke actie gaat. Onder gemeenschappelijke actie verstaan wjj niet, dat alle leden van dem Volken bond er aan deelnemen; wel echter is vereiacht het deelnemen onzer na buren. Wat de Overeenkomst der generale staven be treft, verklaarde Spaak nog: De Fransch-Britsche verklaring sluit voor ons het tUdvak der militaire accoorden. Voor België geldt nog slechts de verdediging van zjjn grondgebied. Dit aldus vereenvoudigde pro bleem Is een technisch vraagstuk. WU blijven vrjj dit technische vraagstuk op te lossen In alle onafhankelijkheid. Eindelijk dan Is de toestemming voor een Nederlandsche exploitatie van de luchtlUn JavaAustralië verleend. Steeds hebben de Australische autoriteiten afwUzend gestaan te genover verzoeken onzer luchtvaartinstantles, welke na het succes, In de Melbourne-race be haald, hierop een moreel recht konden doen gelden. Voor de K. N. L L. M. is de verleende con cessie een succes, maar meer nog uiteraard voor de KX>M„ welke thans de zoo begeerde Nederlandsche doorverbinding van de lucht- Hjn AmsterdamBatavia naar Australië ziet verwezenlijkt. De prominente positie welke de K.L.M. op de geheele Indi^foute Inneemt, zal nu ook in *de toekomst voor het Australische achterland gelden. De luchtverbinding tusschen Europa en het rijfde werelddeel is thans prac- tlsch aan Nederlandsche handen toevertrouwd. De Melbourne-race werpt haar vruchten af. kantoren treedt op 1 De Instructie beveelt het aanleggen van „zwarte lijsten" aan. waardoor het aan leder lid der Katholieke Actie ónmogelijk wordt een invloedrijke plaats te krijgen In de politiek en de staatsfuncties. Bjj het onderricht wordt onderscheid ge maakt tusschen de leiders en de groote massa; de eersten krijgen onderricht op een breede basis, terwijl de massa slechts de natlonaal- socialistlsche leer In een dogmatischen vorm krijgt voorgezet. 21.000.000 kronen worden er extra voor uitgegeven A

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1937 | | pagina 1