ONS BLAD
3
3
3
1
Catalonië strijdt tegen de
anarchistische benden
f
Het nieuws van heden
Bouw van nieuwe
tankschepen
*<a
tre-
bl.
Hayashi houdt vol
ANTWOORD VAN DEN
H. STOEL AAN BERLIJN
Goering bezocht
Joego-Slavië
JOH. LAUWERS
PAYGLOr 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
DE BAROMETER
WOENSDAG 5 MEI 1937
NIGDE KATHOLIEKE PERS
182
No.
DERTIGSTE JAARGANG
DE DIRECTIE
Barcelona gevallen
Partyen verzetten zich
am
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Sato’s politiek
Minister Gelissen in
Polen
Het autobusconflict
te Londen
De suikerconferentie
Noenmaal
De strijd in Baskenland
STAKING IN ZWEDEN
Amerikanen trekken
naar Engeland
aan Rome
De evacuatie van Bilbao
Mgr. A. P. Arida te Rome
mwwxwwilll
m.
B.
UT
*un
L
Visschersdorp door
brand geteisterd
Vluchtelingen worden
uit Bilbao gehaald
Op Hemelvaartsdag zal dit blad
niet verschijnen.
De Seyoekai wil met de Minseito
hem tot aftreden dwingen
De Patriarch van Antiochië heden
by Z. H. den Paus
Besprekingen over de Poolsch-
Nederlandsche betrekkingen
Trampersoneel verlangt staking)
volmacht
Von Neurath’s bezoek
Bulgarije geteisterd
door noodweer
Wordt een accoord op 6 Mei
onderteekend -
Allen gasten voor de Kronings
feesten
AKÏnMi
De rechtsche colonnes zuiveren
het door hen veroverde gebied
van hun tegenstanders
ADVERTENTIEPRIJZEN s
Po,r lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Duitsch-Italiaansch streven, om
het land los te maken van
de Kleine Entente?
AUCMAAR
W°- 4220
te^PRIJS:
Belangryke order van de Konink
lijke Shell aan Nederlandsche
werven
Dooden en gewonde^ te
i
I
N00RDH0LL ANDSCH DAGBLAD
I
Londen zonder autobussen loopen het parool
■at
889
«B.
U-
I
■eint
ons
Waschdag in Londen. In verband met de komende feesten heeft ook de vlag een
sopje gekregen
Luis Companys, de president van den
generaliteitsraad van Catalonië
De commentaren in de pers zijn zeer on
gunstig voor Hayashi's verklaring.
De Patriarch van Antiochië, Mgr. Antonios
Petros Arida, die de hoogste autoriteit is van
de geünieerde Oostersche kerk, ia heden te
WASHINGTON, 4 Mei. (Reuter) Het aantal
Amerikanen, dat naar Engeland trekt ter be
woning van de kroningsfeesten, is aoo groot,
dat het paspoortenbureau met werk overstelpt
lx, en aan het congres extra gelden moesten
worden gevraagd voor het aannemen van tijde
lijke werkkrachten.
Het aantal paspoorten, dat dit jaar wordt
Uitgegeven, wordt op 170.000 geschat, hetgeen
ruim 30.000 meer Is dan verleden jaar.
van
De
Onze Romeinsche correspondent
d.d. 4 Mei:
im
►ö-
n-
W.
De president van de federatie van Kamers van
Koophandel en Industrie te Warschau, Kramer,
heeft ter eere van den Nederlandschen minis
ter Gelissen een noenmaal aangeboden, waar
aan deelnamen de Poolsche minister van Han
del en Industrie Roman, de Nederlandsche ge
zant Carsten, de onder-mlnlster van Industrie.
Kleffens, de onder-mlnlster van Handel, Rose,
eenlge te Warschau verblijvende Nederlandsche
kooplieden, alsmede hoogere ambtenaren van
het ministerie van Buitenlandsche Zaken en In
dustrie.
De heeren Kramer en Nlkerk, de leider der
delegatie van Nederlandsche kooplieden, hebben
toespraken gehouden.
Het Nederlandsche gezelschap zal heden naar
Lodz vertrekken om er in verbinding te komen
met de vertegenwoordigers der Poolsche indus
trie, In het bijzonder met de textielindustrie.
De Kon. Shell heeft aan Nederlandsche wer
ven opdracht gegeven tot bouw van drie nieuw*
tankschepen.
De overval te W leringen; behandeling voor de
Alkmaanche rechtbank.
TOKIO, 4 Mei. (Domei). Een uit 1300 wonin
gen bestaand visschersdorp In Sjlsoekawa In
de prefectuur Mlyagl is door een geweldigen
brand geteisterd. Een derde gedeelte van het
dorp werd in de asch gelegd; 1500 personen
werden dakloos. Er vielen twen dooden.
PERPIGNAN, 4 Mel. (Havas). Vanmid
dag hebben de officieele radiostations van
de Generaliteit van Catalonië een drin
genden oproep der Catalaansche regeering
voorgelezen, waarin alle burgers worden op
gewekt zich aan de zijde der loyale strijd
krachten te scharen, ter bestrijding van de
„gewapende benden, die de openbare orde
dreigen te verstoren”.
Alvorens een motie van wantrouwen In
het Lagerhuis In te dienen wil de Seyoekai.
naar verluidt, gezamenlijk met de Mln-
seito-partU een campagne openen tegen oe
regeering. waarbij de elsch zal worden ge
steld tot onmiddellijk aftreden der regee
ring.
LONDEN, 4 Mei (AKP.). Zaterdagnvono
is generaal Goering, naar eerst thana be
kend wordt, op zijn terugreis van Italië
Incognito te Bied In Joego-Slavië aangeko
men, waar hi) ontvangen Is door Prins
regent Paul.
De anarchisten van Puigcerda en Seudur-
gell hebben al hun gewapende aanhangers
verzameld, en wachten op het teeken om
de macht te heroveren. De regeeringstroe-
pen hebben alle maatregelen genomen om
een verrassing te voorkomen.
De weg van Puigcerda naar Seudurgell is
met loopgraven en prikkeldraadversperring ver
sperd, en men is bezig een ring van verster
kingen rond Puigcerda aan te leggen.
Volgens uit Catalonië ontvangen berichten
was de spanning tusschen de overheid en de
F. A. I. (Iberische Anarchistische Federatie)
den laatsten tijd critiek geworden, om. te
Barcelona. De incidenten van Bellver hadden de
regeering van Valencia er toe gebracht, de Ge
neraliteit van Catalonië te verzoeken op te tre
den. Er werd toen een termijn gelaten aan
de F. A. I. om de wapens neer te leggen. Toen
deze termijn verstreken was, werden verster
kingen van guardia de asalto en carabineros
gezonden naar de plaatsen, waar de anarchis
ten het heft in handen hadden.
In Barcelona kregen de guardias bevel zich
meester te maken van de telefooncentrale, die
door de anarchisten bezet gehouden werd. Na
een korten strijd werden de guardias terugge
slagen. Zjj maakten echter eenlge gevangenen.
De Engelsche „Times” meent te weten, dat
Goering met Prins Paul en den eveneens aan
wezigen Joego-Slavischen premier en minister
van Buitenlandsche Zaken, dr. Stojadinowitsj,
een onderhoud heeft gehad over de besprekin
gen, die hjj te Rome gevoerd heeft en tevens
voorstellen heeft gedaan voor nauwere samen
werking tusschen Joego-Slavië en Dultschland,
en Joego-Slavië en Italië.
Hij deed voorts mededeelingen over het be
zoek. dat de Italiaansche minister van Buiten
landsche Zaken, Ciano, zoo juist aan Albanië
heeft gebracht.
LONDEN, 4 Mei. (Reuter). Het rijdend per
soneel van tram en Trolleybussen te Londen
zal in een vergadering, welke morgen wordt
gehouden, verlangen, dat de uitvoerende raad
van den transportarbeider-stond volmacht zal
verleenen tot het afkondigen van een staking.
Naar wjj vernemen, heeft de Koninklijke
Shell aan Nederlandsche werven order ge
geven tot den bouw van drie nieuwe tank
schepen.
Twee schepen voor het vervoer van olie,
elk van ongeveer 4100 ton, zullen gebouwd
worden bij de werf Van der Giessen te
Krimpen aan den IJsael en bij de Neder
landsche DokmaatschappU te Amsterdam.
Het derde schip, dat bestemd is voor het
vervoer van verpakte producten en dat ook
ongeveer 4000 ton zal zijn, wordt gebouwd
bij de werf Gusto te Schiedam.
Met deze order zijn eenlge mlllioenen
guldens gemoeid.
Direct daarop brak de strjjd los. Tanks
en machinegeweren werden op verschillen
de plaatsen in de stad opgesteld. De gene
raliteit schijnt den toestand in het cen
trum der stad meester te zijn, terwijl de
F. A. I. de voorsteden en de buitenbuurten
beheerscht.
Om twee uur vanmiddag waren er vol
gens den zegsman reeds honderd dooden
en vele gewonden.
Het verkiezingscomité van de Seyoekal-pariij
heeft hedenmiddag besloten de eerste vergade
ring der parlementaire partijleden te doen bij
eenkomen ongeveer 11 Mei a3-, om een tegen
de regeering gerichte resolutie aan te nemen.
De Seyoekai beschouwt het aanblijven van
Hayashi onder de gegeven omstandigheden in
strijd met de grondwet.
VATICAANSTAD. 4 Mei (Havaa). De
H. Stoel heeft aan den Duitachen gezant
een nota doen overhandigen als antwoord
•p de nota van hei Duitache Bük naar aaa-
leidlng van «e-MaaseHjk* Eneyrtiefc ia ver
bond met de schendingen van het Con
cordaat.
Volgens te Parijs ontvangen berichten sou
hedenavond de anarchistische beweging
onderdrukt zijn, en zqji Companys weer
meeker zjjn van de situatie te Barcelona.
Het bezoek van generaal Goering aan
Bied schjjnt er, volgens de „Times’’ op te
wjjzen. dat Italië en Dultschland hun ge
zamenlijk streven, Joego-Slavië los te ma
ken van de Kleine Entente, krachtiger dan
ooit voortzetten.
SOFIA. 4 Mei. (DKB.) Bulgarije is in den
afgeloopen nacht door hevig noodweer geteis
terd; overal hebben wolkbreuken ernstige scha
de aangericht. De hoofdspoorlijn van Sofia naar
de Zwarte Zee-haven Boergas is versperd, daar
het spoor over een lengte van verscheidene kilo
meters door een wolkbreuk is vernield. Bijzon
der zwaar getroffen is de omgeving van Sofia,
waar eenlge dorpen volkomen overstroomd en
vele hulzen ingestort zijn, In de Donaustad
Widin staan reeds meer dan 700 hulzen onder
water. De materieele schade wordt reeds op
eenlge honderden millloenen lewa’s geschat.
De gevolgde methode is te trachten, Oosten
rijk en Hongarije ertoe te bewegen, de aspi
raties, die tegen de Joego-Slavische belangen
indruischen, de restauratie in Oostenrijk en de
Hongaarsche revisionnistische eischen tegen
Joego-Slavië, te laten rusten of geheel prijs te
Onze Bom. correspondent seint ons «Ld.
4 Mei:
De Vatican nsshe nota aan de Duitache
rjjksregeering geeft een waardig antwoord
op de Duitsche protesten naar aanleiding
van de Encycliek JHlt brennendcr Sorge”.
De nota set het recht van de Kerk uiteen
om zich tot de Duitache geestelijkheid en
geloovigen te richten door middel van een
encycliek, en wijst nogmaal op de rechten,
die de Kerk overeenkomstig hel Concor
daat toekomen.
De Japansche minister van Buitenlandsche
Zaken. Sato. heeft aan de pers zijn indrukken
medegedeeld over de gevolgen van de verkie
zingen op de buitenlandsche politiek van
Japan.
Sato is van meenlng, dat het thans niet het
juiste oogenblik is om onderhandellngen w
openen over ontwapening ter zee. Japan acht
het beter een afwachtende houding aan te ne
men.
Ten aanzien van dé betrekkingen tusschen
China en Japan is de minister van oordeel.dat
men moet voldoen aan de wenschen van China,
dat rekent op een initiatief van Japan. De beste
politiek zou zijn wederkeerig concessies uit te
wisselen.
ROME. 4 Mei. (D. N. B De Duitache mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Von Neu
rath, is hedenmorgen door den Itallaanschen
Konlng in particuliere audiëntie ontvangen.
Des middags had Von Neurath een onder
houd met Ciano in het Palazzo Chlgi, dat
anderhalf uur heeft geduurd. Het heeft, vol
gens het D. N. B-, tot volledige overeenstem
ming geleld.
SièiotriSu
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
■Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
TOKIO. 4 Mei (Domei). Volgens de „Koku-
min Sjimbun” heeft de Japansche minister
president Hayashi verklaard, dat de regeering
in deze moeilijke oogenbllkken niet voor oe
partijen kan wijken. Of de regeering af zal
treden tijdens de buitengewone zitting van het
parlement, zal geheel van de omstandigheden
afhangen. Tenslotte deelde hü mede omstreeks
vijftien Mei drie ministers te zullen benoemen
voor Opvoeding, Spoorwegen en Overzeesche
Zaken, doch zij zullen zich moeten onthouden
van elke partijpolitiek.
In 17 Zweedsche steden hebben de bouwvak
arbeiders t werk neergelegd Te Stockholm sta
ken wegens een loonconfllct ongeveer 4000 man.
Havas meldt, dat de Canadeesche gedele
geerde verklaard heeft, dat hij het accoprd niet
zou onderteekenen, aangezien hy zjjn land niet
voor de toekomst wil binden.
VATICAANSTAD, 4 Mel. (Havaa). Duitsche
kringen te Rome geven te verstaan, dat er door
het antwoord van den H. Stoel op de Duitsche
nota over de Encycliek geen enkele verandering
tusschen Dultschland en het Vaticaan is geko
men.
;BBNT
room-
it zijn
na in
gele-
i f 40
int u
30.
63031
Companys zou een beroep gedaan hebben op
fronttroepen uit Aragon. De grens is gesloten
in den bergpas van Perthus. De anarchisten
weigeren hier hun posten over te geven aan
de guardia de asalto.
Na de bloedige gebeurtenissen te Bellver,
waarbij de leider van het anarchistisch comité
van Puigcerda, Antonio Martin, om het leven
is gekomen, heerscht een gespannen toestand
tusschen de orde-partijen en de anarchisten.
Vierhonderd carabineros en guardia de asal
to zijn door de generaliteit in opdracht van de
regeering te Valencia naar Puigcerda gezon
den, om de douaneposten en de grensbewaking
te verzorgen.
geven, en intusschen Oostenrijk er van af te
brengen naar nauwere betrekkingen met Tsje-
cho-Slowakije te streven en de Hongaarsche
revisionnistische ambities ten aanzien van
Tsjecho-Slowakye aan te moedigen.
Volgens Havas vestigt men er de aandacht
op, dat de antwoordnota van het Vaticaan aan
Dultschland werd overhandigd tijdens het ver
blijf van minister Von Neurath te Rome.
Tot nu toe is nog niet het voornemen te
kennen gegeven, dat Von Neurath een onder
houd zal hebben met den Kardinaal-staats
secretaris. Alleen zal Von Neurath morgen een
bezoek brengen aan den Duitschen gezant by
het Vaticaan, Von Bergen. Evenmin als Goering
en de andere Duitsche persoonlijkheden. die
onlangs een bezoek hebben gebracht aan Rome,
zal hij naar het Vaticaan gaan.
administratie van de Fransche Marine
heeft drie schepen uitgekozen voor de evacua
tie van Bilbao De Margaux zal te middernacht
uit Bordeaux vertrekken en te Bilbao vijfhon
derd vluchtelingen aan boord nemen; 24 uur
later zullen de Carimare en 'de Chateau Pal
mer naar Bilbao vertrekken en respectievelijk
duizend en vijfhonderd vluchtelingen aan boord
hemen.
De door de Somme naar St. Jean de Luz
Betrachte Spaansche uitgewekenen zijn asm
l»nd gegaan.
In de heden gehouden bijeenkomst van de
°ndercommLssie der non-interventiecommissle
i® een Britsch voorstel besproken, dat beoogt
*an de beide partijen in Spanje te verzoeken.
öch te onthouden van het bombardeeren van
°Pen steden. De bestudeering van deze kwestie
Ja! Vrijdag worden voortgezet. In den tusschen-
Rjd sollen de delegaties zich over dit vraag-
gtuk met hun regeeringen beraden.
BARCELONA, 4 Mel. (Havas). De radiozen
der van de Generaliteit deelt vanavond mede,
dat twee nationale comité’s, de U. G. T. en C.
N. T„ te Barcelona zijn bijeengekomen, en
beraadslagen over een oplossing van het con
flict tusschen de leden der beide organisaties.
In een proclamatie' wordt den arbeiders
kennis gegeven van de onderhandellngen. Zij
worden uitgenoodlgd het vuur te staken en te
trachten hun kalmte weer te vinden.
Volgens het verhaal van een te Perpignan per
vliegtuig uit Barcelona aangekomen reiziger
was de toestand in de hoofdslad van Catalonië
aldus:
De regeering van Valencia had voorgesteld
een generaal te benoemen tot bevelhebber
de troepen der Catalaansche regeering.
anarchisten weigerden evenwel de benoeming
van een militair goed te keuren.
De regeering van Valencia wilde deze weige
ring negeeren.
De anarchisten trachtten toen een over
val te plegen, waarbij zjj onder bedreiging
met revolvers agenten van politie gevangen
namen. De regeering der Generaliteit moest
de gevangen genomen anarchisten toen
weer op vrije voeten stelin. Na deze ge
beurtenissen braken te Barcelona relletjes
uit, waarbij dooden en gewonden vielen.
Rome aangekomen, waar hij met militair eer
bewijs werd ontvangen. De Patriarch was ver
gezeld van de Aartsbisschoppen van Damascus
en Tripolis (In Libanon) en een groot gevolg,
waaronder 16 Llbaneesche notabelen.
Talrijke Kerkelijke autoriteiten, Oostersche
geestelijken en diplomaten, onder wie de Fran
sche ambassadeur bij den H. Stoel, waren bij
de ontvangst aanwezig.
De Patriarch zal morgen door Z. H. den Paus
te Gastel Gandolfo in audiëntie worden ontvan
gen, en blijft ongeveer een maand te Rome, om
daarna naar Frankrijk te taan.
In het Noorden hebben de rechtsche troepen
der vlootbrigade in Baskenland het bergmas-
sief van Sollube geheel gezuiverd. Dit massief
loopt tot aan den oceaan, en de uitloopers ko
men uit bij Bermeo, Mundaca en Pedernales.
Uit deze positie beheerschen de nationalisten
de geheele streek, die ligt tusschen de bocht
van Guernica en den Rio Bilbao.
Met hun artillerie kunnen zi; den regeerings-
troepen iedere beweging onmogelijk maken. In
de richting van Durango hebben de rechtschen
een streek ten Noorden van de wegen naar Bil
bao gezuiverd, ojn. den weg, die op 4 K M. ten
Westen van Durango begint en uitkomt op den
weg van Amorebieta naar Guernica. Tijdens
deze krijgsverrichtingen zijn talrijke gevange
nen gemaakt.
Uit Bilbao wordt vernomen, dat een vliegtuig
der rechtschen het dorpje Larraura heeft ge
bombardeerd. Er zouden talrijke slachtoffers
te betreuren zijn.
De artillerie van de regeering is aan het front
bij Gijon zeer actief geweest, evenals bij Oviedo.
De kazerne van Pelayo werd ernstig beschadigd.
Op den berg Escamplero werden enkele loop
graven van de rechtschen door de artillerie van
<ie regeering vernield.
D« nota van den H. Stoei aan Berlijn herinner*
nogniaalz aan de rechten, die volgens bet Coa-
cordaat aan de Kerk toekomen.
In Catalonië is de strijd aangebonden tegen de
anarchistische benden.
Op zijn terugreis van Italië heeft Goering een
bezoek gebracht aan Prins Paal van Joego
slavië.
De Seyoekai-partij wil samen met de Minseito
het Japansche kabinet-Hayashi tot aftreden
dwingen.
Men hoopt, dat ter Saikerconferentie op 6 Mei
is. een gezamenlijk accoord aal worden onder-
teekend.
Wolkbreuken boven Bulgarije richtten vooral
in de omgeving van Sofia groote schade aan.
Het Duitsche Nieuwsbureau heeft desge
vraagd bevestigd, dat ministerpresident Goe
ring op de terugreis van Venetië naarDultach-
land een bezoek heeft gebracht aan de in de
nabijheid der Italiaansche trens gelegen
Joego-Slavische badplaats Bied. Als reden geetb
het D.N.B. op, dat Goering den Joego-Slavi
schen Prins-regent Paul, dien hij sinds Jaren
persoonlijk kent, op diens zomerverblijf een
particulier bezoek heeft willen brengen.
LONDEN, 4 Mei (Reuter). Over de werk
zaamheden van de suikerconferentie is een
communiqué uitgegeven, waarin gezegd wordt,
dat de conferentie involtallige vergadering de
bestudeering heeft voltooid van het ontwerp
voor een internationaal accoord. dat in zijn ge
heel aanvaard werd.
Alkmaar
Op Ypenburg is Dinsdag een demonstratie
gegeven met een nieuw stunt-vliegtuig.
Na de aanvaring bU bet lichtschip Noordhlnder;
beslag gelegd op het vrachtschip Plavnik.
In de Staatscourant is de ministericele beschik
king verschenen betreffende «ie aanwijzing van
voorrangswegen.
Voorloopig verslag der Eerste Kamer over het
wetoontwerp der L. O.-wet,
Gsnstige resultaten b<j het P. T. T.-bedrijf «rver
de eerste «Irie maanden van dit jaar.
O O
Men hoopt, dat het accoord op 6 Mei
des middags te vier uur zal worden onder
teekend.
De totale behoeften van de vrije markt
zyn. aldus verneemt Reuter, gesteld op
3 600 000 ton.
Minister Gelissen heeft vandaag een bespre
king gevoerd met den vlce-voorzltter van den
Poolschen ministerraad Kwiatkowski. De be
spreking liep over de Poolsch-Nederlandsche
betrekkingen. De Poolsche minister Roman en
de heer Van Kleffens woonden de bespreking
bij.
Dinsdagmiddag is een bijeenkomst gehouden
van de commissie tot bestudeering van een
Poolsch-Nederlandsche economische toenade
ring. De heeren Gelissen, Roman en Rose be
hoorden tot de deelnemers aan deze bespreking.