z
Het Zeemonster van .Nagasaki
DELFTSCHE
SLAOLIE
van den dag
450ste sterfdag van Broeder Klaas
De proefstemmlng
F 250.-
■V" Een week
vol verschrikkingen!
K, NAAR HET ENCELSCH J
nare
H
F emaille 1
Die
Hoofdpijn
rallen. Neem een
Bovendien, Ge
proeft nietsl Prettig en makkelijk innemen!
AKKER - CACHETS verdrijven spoedig
Hoofdpijn, Kiespijn, Zenuwpijn, Spierpijn.
Overal verkrijgbaar 52 cent per 12 stuks.
GROOTE VEREERING IN
GEHEEL ZWITSERLAND
f
l
Op de groalyat
270
CALVÉ-KWALITEIT
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor 8 ct. en 25Z zwaarder dan de pneeste andere.
209
268
Neutrallteitsgedachte
in zijn testament
Nieuwe generaal der
Carmelieten
I De origineele
kennismaking
KEUKENUITRUSTINGEN 1
l VAN I 21.30 AF y|
AWW T-1 A T>/’’VAT'AT'^’ 9C* °P dit blad zltT1 ingevolge de verzekenngsvoorwaarden tegen T7 MJ levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door p 7S0 5^ ?eï!,,oneeVal.iT™
XX I ,F, XX lw 1 ij ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeerlngen A VV« verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen A doodelijkgn afloop
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
bij verlies van een hand,
een voet of
In een aiterat moeiiyk tydatip wiet
kÜ de eenheid te redden voor
het Eedgenootachap
VRIJDAG 7 MEI 1937
zullen we hiernaast In een box even krijgsraad
vertrouwen
1
I
alle
Piet en Drein kwamen bulten adem aanhollen.
„Sluit
een
Het
zee
gangen af,” gilde Piet. Het was te laat. Het zeemonster bleek
dierentuin de deur uit om het beest te zoeken.
reeds over bet hek geklommen te zijn. Dat zag er mooi uit!
Drein werd een telegram gezonden.
bij levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door
it, dat u er iets
boek; eerst enkele bladen
HOOFDSTUK VI
16
Den volgenden dag gebeurde er Iets vreeseiyks.
monster was losgebroken. Radeloos holde de directeur van den
Aan Piet en
behoeft Uw dag niet te verg«
"AKKERTJE" en Ge «ijt er ai.
de
geschaad.
51.411
51.387
om het vouwbeen weer
(gen, terwijl ik dit deed,
titel: „Studiën over de
d<
01
BERNICE.”
Misschien dat Collins toch wel te bewegen zou
«On. om dit briefje te posten, als zij sag, dat het
enkel maar een beroep was op een vriend.
ineen
warn
week
d<
to
te
to
in
Ik stak de enveloppe bj) mij en bleef heel dien
nacht opzitten, él die lange, eenzame uren, mjj
afvragend, wat die wel beduiden zouden voor
dien man daar ginds in het vooruitzicht van
een eenzamen, smarteiyken dood in de koude en
de duisternis.
door den Patriarch van Venetië, eveneens
it
Op straat heerschte de grootste opgewondenheid. Als
loopend vuurtje ging het door de stad, dat het zeemonster
Nagasaki losgebroken wns en in zijn eentje door de stad r
cheerde. De drukste straten werden afgezet. Niemand m
er meer door.
De nieuwe
gesteld op Af eerste plaats de
Spaansche provincies, die zoo ontzettend in
vervolg
telaars
gelUk/f
Het generaalkapittel van de Ongeschoeide Car
melieten te Venetië koos als Generaal der Orde
den Hoogeerw. Pater Petrus Thomas van de
Carmelmaagd, in de wereld Dr. Vittorio Sioll.
Ik moest een oogenblik tegen den muur leunen,
om weer wat op adem te komen. Het geval stond
er nu hopeloos voor. Ik werd gevangen gehouden
en zag niemand dan Mrs. Garbutt en Collins en
dié zou al wat ik haar vertelde, opvatten als de
wartaal van een bezetene.... En Intusschen zou
die arme man omkomen!
Nog één kansje was er: zou ik Collins niet
kunnen bewegen, om een brief van ml) aan Val
te posten, zonder dat haar meesteresse er van
af zou weten? Aan deze gedachte klampte ik mij
vast als een drenkeling aan een stroohalm.
Ik ging terug naar mijn kamer en schreef deze
enkele woorden:
..Foundeyre Abbey, Hampshire.
Kom dadelijk by mU aan bovenstaand
adres. Vraag naar Miss Phillips. Maar haast
je!
uit
Vijf
de
en Solothurn in de
Zwltsersche confederatie toe te stemmen, nadat
pp zijn aandringen de vertegenwoordigers van
[Bern, Luzern en Zürich geruststellende verkla
ringen hadden afgelegd, hierop neerkomend,
dat de dorpelingen niet te vreezen zouden heb
ben, dat de stedelingen voortdurend een ge
meenschappelijk front tegen de boerenkantons
zouden vormen. Dank zij Broeder Klaas was t
onderling vertrouwen der leden van het Zwlt
sersche Eedgenootschap weder hersteld en met
twee kantons versterkt kon de Zwltsersche con-
In 1930 werd hjj gekozen tot Provinciaal der
provincie van Genua. Hij bleef dit ambt beklee-
den ook gedurende het volgende trlennaat. Na
6 jaren koos hem het provinciaal-kaplttel met
hoogere volmachten tot prior van het klooster
der H. Moeder Anna te Genua. En nu, nauwe
lijks een jaar later, wordt hij geroepen tot de
hoogste waardigheid in de Orde. -
schrikte ook zoo, toen ik u over haar gebogen
zag staan met dat ding in de hand.”
Van dit gezegde nam ik verder geen notitie en
keek alleen hoe Collins alles om den hals by
Mrs. Garbutt los maakte.
.Moeten we niet den dokter laten halen?”
vroeg ik. „Zal ik Guthrie naar hem toesturen?”
.Neen, Miss, blijft u maar. U kunt toch niet
beneden komen: de deuren zijn afgesloten."
„Geef mij dan den sleutel,” zei ik en dacht
bij mijzelf: „O, kon ik toch maar bulten die ge
sloten deuren komen f"
Maar ze schudde het hoofd:
„Wfj hebben geen dokter noodig. Miss. Ik weet
wel, wat ik doen moet Ik heb haar al meer zoo
gezien. Ik vrees, dat ze weer te veel heeft ge
bruikt van dat nare chloral.”
Chloral?Daarom was ze er zeker zoo door
heen geslapen, toen Ik gisterenavond al dat
leven had gemaakt!
.Neemt ze dat dikwijls in, Collins?”
„Enkel, als ze niet slapen kan, Miss. Verleden
zomer, toen Mr. Garbutt zooveel had verloren bjj
het wedden op paarden, heeft ze zich aange-
op te
i een-
houden.
Frits werd erbij gehaald en in
genomen.
„Wat wil je
eigenlijk, Henk?”
„Officieel wor
den voorgesteld,
maar onverhoeds,
zoodat ze volgens
de regelen der
kunst overrom
peld wordt en het succesje voor mij is.'
„Geef je kaartje, dan zal ik het haar brengen.”
.Mijn kaartje? Stop, een helder oogen
blik!” HU griste In zyn binnenzak en haalde
er het bordje „Vrouwen” uit.
„Ziezoo, menschen, daar gaat-le.”
Op de keerzyde trok hfj in sierletters zyn
naam, met eronder: Jur. student.
„Frlts, JU brengt het; Pierre en ik volgen je
op den voet. Zoodra ze het gelezen heeft, treed
ik buigend naar voren. Begrepen?”
.Accoord.” Frits begaf zich in de zaal, de an
deren bleven ongezien in zijn nabyhetd.
.Nelly, myn vriend Henk Beunsma, zou graag
met je kennis maken en verzocht me, je zyn
hyper-modem visitekaartje aan te bieden."
Het meisje nam ten hoogste verbaasd het
bordje „Vrouwen” aan, dat Frlts haar zonder
blikken of blozen overhandigde. Ze las op den
achterkant en toen ze opkeek, stond Henk in
de meest correcte buiging voor haar.
.Mijnheer Beunsma!”
„Juffrouw.
Nelly Verkroost.”
„Mag ik het genoegen hebben voor den vot-
genden dans?"
„Heel graag, maar ik heb geen jaszak en ben
niet zulke abnormaal groote visite-kaartjes ge
wend.”
,Jk zal het voor u bewaren; als u er ten
minste prijs op stelt, het te bewaren.”
,4a, zeker, het is zoo’n origineele kennisma
king geweest, dat ik het „corpus delicti” dat
zou het hier wel kunnen zün, nietwaar myn
heer de Jurist? graag wil houden."
Ze dansten en wisten toen nog niet, dat een
paar jaar later bU gelegenheid van een vroo-
lyk bruiloftsfeest op het midden der tafel het
groen omiyste, ietwat groezelig „visitekaartje"
zou prijken, dat voor Henk en Nelly den weg
naar het levensgeluk had geopend.
„Oef!" hield Henk ineens stlL „Ga eens
voor me staan. Daar zweeft waarachtig myn
onbekende relsgenoote, van wie ik Je straks
verteld heb."
.Die?” riep de ander uit. „Dat is het hemem-
de achternichtje van Frlts Veen!"
„Wraak, Pierre, revanche. Roep Frits, den
haar gewaarschuwd, dat ze zich nog den dood
zou aandoen, als ze daar niet mee ophield.’*-
„Ze voelde zich zeker gekweld door dat Ver
lies aan geld?”
„O, het was verschrikkelijk voor haar, ziet u!
Ze moesten een zware hypotheek nemen op de
Abbey; tenminste, dat heb ik Mr. Guthrie
hooren zeggen. Stil! Ze komt weer bU- Zou u
niet liever uit de kamer gaan. Miss? En zeg hier
niets van. als u komt ontbijten; bet zou baar
in de Zwltsersche geschiedenis te
indien niet de overwinningsroes,
het zegevierend af-
et Maandblad der R. K. Staatspartij
schrijft over de proefstemmlng op
de groslijst:
eere-
vorige
i Ob-
offl-
waar
bij president Motta de voornaamste woordvoer
der was, zoo meldt een Geneefsche correspon
dent aan de N.R.Crt. Doch gedurende den gan-
schen zomer zullen vrijwel lederen Zondag ge
meenschappelijke toohten, telkens uit een an
der kanton, naar Sachseln ondernomen worden
om daar, by het graf van „Broeder Klaas" in
de katholieke kerk hulde te brengen aan den
man, die in een uiterst moeiiyk tUdstlp voor het
toenmalige Zwltsersche Eedgenootschap de
eenheid nog wist te redden en wiens naam
steeds ook In het protestantsche gedeelte van
Zwitserland in even hoog aanzien Is gebleven
éls by zUn Katholieke geloofsgenooten.
dachten Jegens my koesterde. „Waarom ben Ik
op deze vreeseiyke wUze opgesloten?.... Collins,
als Je een vader hebt, erbarm je dan over my!
Myn vader heeft my zoo Innig lief en hy weet
niet eens, waar ik ben. Misschien heb je een
verloofde ook, Collins? Zoo JA, denk dan eens,
wat liet voor hem zou wezen, om Je zoo Ineens
te verliezen; Je te verliezen, zonder zelfs te
weten, of je dood-was, of nog in leven. Ik heb een
verloofde, Collins een man, die geen schepsel
eenig kwaad zou doen maar omdat hy nu
iets ondernam, dat my niet beviel, ben Ik van
hem weggeloopen, heb mU schuilgehouden en nu
straft de Hemel mU voor dat doordryven
Denk eens aan, wat het voor die belde mannen
zal zyn, om nooit te weten, hoe het my ver
ging! Als ze het maar wisten, dan zou Ik X niet
zoo erg vinden. Maar om nu te moeten stel ven,
door niemand betreurd!...."
„Och. Miss Phillips, wind u toch niet zoo op,
fluisterde ze sussend, toen mUn hoofd op haar
schouder viel en ik in snikken uitberstte. „Hoe
komt u er by. dat u zou moeten sterven? Wie
heeft u dat wys gemaakt?”
„Wel, zy: Mrs. Garbutt.” kreunde ik, niet meer
bU machte, mü langer te bedwingen. „Ze aal my
vergiftigen, Collins; ze zal mU vergiftigen!....
Het kan wel nooit uitkomen, dat ik door vergif
gestorven ben, maar tóch zal dit zoo wezen. Zoo
zeker als Jij en Ik hier samen zyn, zal Je
meesteresse my vergiftigen!"
„Hoe verschrikkelUk!” riep Collins steeds,
haar wydopen oogen strak op mU gericht „Hoe
komt u er toch by, dat Mrs. Garbutt u eenig leed
zou willen doen?" (Wordt vervolgd.)
van
bekendste
geschiedenis, by het Zwltsersche
bekend onder den
van .Broeder Klaas”.
Is te Sachseln, in het
géneraal heeft zich als program
eerste plaats de verschillende
de
geleden hebben en die zooveel mar-
!n martelaressen tellen, zoo spoedig mo-
herstellen. Als tweede punt staan de
misses op zyn program. Moge God en de Car-
m^lmoeder hem tot dit alles de kracht geven.
zyn benoeming werd met vreugde begroet,
vooral ook door Kardinaal Rossi, den Pro
tector der Orde, zelf een kind der Orde, en
een
ongeschoelden Carmellet, die verschillende kee-
ren zyn medebroeders, in zyn residentie ver
gaderd, bezocht
witserland gedenkt dit Jaar den 450sten
sterfdag van Nlcolaas von der Flüh.
een der bekendste figuren uit zyn
volk alge-
onder den populairen
„Broeder Klaas". De
Sachseln. in het kanton
Walden, by het Vierwoudstedenmeer, de
deele gedachtenisplechtigheid gehouden,
Het was zyn bedoeling te dien einde naar
den Elzas te trekken en hy bevond zich reeds
aan den oever van den RUn, toen hy plotseling
door een ontmoeting met een landbouwer uit
den omtrek van Bazel er toe bewogen werd nog
één avond aan deze zyde van den RUn door te
brengen. Dit uitstel had wellicht een beslissende
beteekenls voor de toekomst van Nlcolaas von
det Flüh en daardoor wellicht ook voor de ge
heele toekomst van Zwitserland, op welks lot
„Broeder Klaas” een tiental Jaren later zulk
een gelukkigen invloed zou hebben! Want in
dien éénen nacht, dat hy nog aan deze zyde
van den RUn bleef, zelde een mystieke stem
hem, dat hy den RUn niet moest oversteken,
doch den terugweg naar zyn geboorteplaats we
der moest aanvaarden. Nlcolaas gehoorzaamde
deze stem, legde den langen en moelzamen te
rugweg weder af, totdat hy half verhongerd
neerstortte op een Alp in de buurt van zyn ge
boorteplaats. Vriendeiyke Jagers, die hem daar
vonden, droegen den uiterst zwakken man naar
het dal terug, waar hy door de goede zorgen
van zyn dorpsgenooten een kleine kluis kreeg,
om zyn verder leven in godsvrucht door te
brengen.
Het merkwaardige is, dat van dit oogenblik
af. dus juist toen hy zich van al het aardsche
Deckers met 51.481 stemmen-
Van Poll
Teulings
Op zichzelf Is met deze wijzigingen van
geadviseerde volgorde geen candidaat
Maar het toevalselement en de
onjuiste wijze, waarop de beslissing over de
volgorde is gelegd, komen er scherp mede
naar voren.
De vraag, of hierin verandering zal moe
ten worden gebracht, komt later wel aan
de orde.
Alleen willen wij hier nog even vastleg-
Vrtjdag. Tegen den morgen viel Ik in een
diepen slaap en het eerste geluid, dat tot my
doordrong, was een zacht op en neer stappen in
het vertrek daarnaast.
Ik keek op myn horloge; het was pas kwart
over zeven en het ontbyt was niet klaar vóór
half negen.
Dit kon niemand anders zyn dan Mrs. Gar
butt Waarom was ze al zoo vroeg by de hand?.
Zou ik eensi gaan kyken?.... Neen, dat durfde
tk niet.
Zeker was het, dat zy zich gekweld voelde door
haar geweten. Waarschyniyk had haar intrigue
lets uit te staan met de bemachtlglng van een
fortuin. Collins’ opmerking van t>ezuinigingen,
die haar meesteresse in de huishouding Invoerde,
en de toespeling van Mrs. Garbutt op de om
standigheid. dat haar zoon haar geld noodig
■Rad, leidden belde tot deze gevolgtrekking. Maar
aangenomen nu, dat zy slaagde In haar onder
nemen en dat haar misdaad niet ontdekt werd,
hoe zou zy ooit gemoedsrust kunnen hebben?
Onwillekeurig stond ik op en ging in de
oude kast luisteren, met myn oor» aan het sleu
telgat, of mijn leven afhing, van hetgeen ik nu
hooren zou.
niets meer wilde aantrekken, zyn invloed op
zyn medemenschen en ook op den gang van
de staatszaken der kantons, die toen de Zwltser
sche confederatie vormden, steeds grooter werd
Want de wysheld en de onbaatzuchtigheid an
den zich uit het wereldsche leven teruggetrok
ken hebbenden ..Broeder Klaas”, zooals hy
sinds zUn wonen In de eenzgme kluis algemeen
genoemd werd, oefenden zulk een aantrekkings
kracht uit op hen, die zich in byzondere moei
lijkheden bevonden, dat een steeds toenemend
aantal hunner hem opzocht, om zyn goeden
raad in te winnen. Van heinde en ver, zelfs uit
Dultschland en Italië, trok men naar Sachseln
op, om den Kluizenaar te raadplegen.
Het stemsysteem-1937 is wij moeten
dat eerlijk békennen een mislukking
geworden. ZU, die het advies stemden,
konden daarmede geen volgorde uitdruk
ken. Die volgorde werd en is bepaald door
de van het advies afwijkende stemmen.
De redeneering, dat in de praktijk het
advies in ruime mate niet wordt gevolgd
en cius de geadviseerde volgorde er vanzelf
wel in zou komen, is gebleken fout te kun
nen uitkomen. Er is ditmaal zóó sterk op
het advies gestemd, dat daardoor de volg
orde der geadviseerden te zeer aan toeval.
aan een klein getal afwijkende stemmen,
is overgelaten. Vandaar de onverwachte
uitslag in Tilburg, waar Mr. Steenberghe als
lijstvoerder werd vervangen door Dr. Mol
ler. In Holland gebeurde bijna hetzelfde
met Dr. Beaufort. En in Den Bosch was het
verschil der eerste drie candldaten mini
maal:
federatie met nieuw vertrouwen de toekomst
tegemoet zien. Doch wat sou er gebeurd zijn
vroeg president Motta bU de Nlcolaas von der
Flüh-herdenklng. indien Broeder Klaas op dit
voor de Zwltsersche eenheid zoo gevaariyke
tijdstip niet geleefd zou hebben en zyn wyzen
raad niet gegeven had? „WU zouden ons dan
wellicht thans geen Zwitsers kunnen noemen!"
Het groote succes van 1481 verhoogde n%tuur-
lyk nog belangryk het algemeene aanzien van
Broeder Klaas, die van toen af aan hoe langer
hoe meer ook in politieke kwesties geraadpleegd
werd. Men neemt aan. dat hy elgeniyk de eer
ste gezaghebbende Zwitser geweest is. die krach
tig voor een eeuwige neutraliteitspolitiek van
het Zwltsersche Eedgenootschap gepleit heeft
In leder geval heeft hy de neutrallteitsgedachte
vooraan geplaatst In zijn zoogenaamd „politiek"
testament, dat ook thans nog zeker met de
gevoelens van de groote meerderheid van het
Zwltsersche volk in overeenstemming is en als
volgt luidde: O! lieve Vrienden! Belast u niet
met vreemde aangelegenheden en sluit geen
bondgenootschappen met vreemde heerschers!
Weest op uw hoede tegen tweedracht en eigen
baat, behoedt uw vaderland en staat het trouw
byi Wakkert geen opzetteiyken oorlogslast aan,
doch wanneer iemand u overvalt, strUdt dan
dapper voor vrUheld en vaderland!"
HU werd te Genua geboren in 1893 en is dus 44
jaar oud. Als kind bezocht hU vaak de kerk tan.
den H. Carolus, toebehoorend aan de Ord^ van
den Carmel. HÓ voltooide zUn studies aan het
blsschoppeiyk College van zUn vaderstad. In
1914 werd hU onder de wapenen geroepen en
ingedeeld bU de artillerie. In den strijd bij
Carso werd hü zwaar gewond. Ofschoon hy van
zyn wonden herstelde, kon hy toch niet meer
voor den krUgsdienst gebruikt worden en hy
verliet met den rang van officier het leger.
In 1920 vroeg hU om opname in den Carmel
en twee Jaar later werd hy met pauseiyke dis
pensatie tot priester gewyd. Na zUn wydlng
was hy leeraar der letterkunde in het College
van Arenzano der Paters Carmelieten. Daarna
mocht hy acht jaar verbiyven In het klooster
te Varazze, een eremltage.
van streek maken, als zy
van wist.”
Ik keerde mU om,
op het open boek te Iq
viel mUn blik op dei
Werking van Glffery
Het was een nieuw
waren opengesnetten.
Op de voor mU Mggende bladzyde werd gehan
deld over arsenicum, zag ik met één oogopslag.
Zonder een Voord meer te zeggen, verliet ik
Nu begreep ik ook, waarom Mrs.
h-oeg al op haar zitkamer was ge
in alle stilte op: „De Werking van
wjlien studeeren.
ptdekklng was allerminst geruststellend
feval, want als er één persoon ter wereld
zy uit den weg wilde hebben, dan was
enk Beunsma las den brief van zyn
vriend nog eens over: ,Je moest beslist
komen, het wordt een gezellige fuif, waar
oa ook aanwezig zal zyn een achternichtje van
Frlts Veen, dat werkelyk een schoonheid is. Een
introductiekaart ligt thuis voor je klaar.”
Henk, de Leidsche student, sprong overeind.
Het menu, zooals zUn vriend Pierre het be
schreef, zag er niet kwaad uit, te deksels niet.
ZUn horloge wees ruim 18 uur. Als hU wat
voortmaakte, haalde hy den trein van 19.07 uur
nog.
Nadat hy zUn hospita de noodige inlichtin
gen had verstrekt, stalde deze smoking, ge
steven overhemd, schoone boord, sokken, lak
schoenen, enz. uit op bed en zoo kon Henk om
18.45 uur met versnelden pas naar het station
trekken.
De stationsklok wees 19.06 uur. Allemachtig,
zUn horloge liep achter. Met een vaartje stoof
hij voor het loket. Fluks een kaartje, dan bok
ste hy den controleur bUna omver.... de trein
zette zich al in beweging. Een spurtje, een
sprongetje op de treeplank, met een ruk ging
de coupédeur open en Henk was binnen.
Uitermate vroolUk groette hU een mederelzig-
ster. Deze, een Jeugdige, knappe verschUnlng,
zag een tikje uit de hoogte op hem neer.
„1 Is een damescoupé,” beantwoordde ze zUn
groet met nadruk.
„Oh, wat aardig,” zei hy, de koele ontvangst
absoluut negeerend. „Ik ben,” vervolgde hy,
.Steeds ongelukkig met dergeiyke dingen, maar
nu verheugt het me toch, dat het lot me in
een damescoupé heeft geworpen.”
Het meisje keek uit het raampje en speelde
stommetje.
.Mejuffrouw?”
.MUnheer!”
„Werkelyk, ik kon het niet helpen. Ik vraag
U beleefd verontschuldiging voor myn Indrin
gen. U gelooft me toch wel, als ik U zeg, dat ik
de laatste 100 meter in recordtyd heb ge-
loopen, om dezen trein te halen?”
Ze haalde de schouders op, zweeg, greep een
boek uit haar tasch en begon te lezen.
Hy zei niets meer en neuriede zachtjes tus-
schen zUn tanden. Intusschen nam hy het
meisje nauwkeurig op. Ze zag er piekfUn uit.
Alsof ze naar een solréetje ging. En buitenge
woon knap was ze ook. Henk genoot in stilte
van haar verschUnlng, al had ze hem nog zoo
koel bejegend.
Toen na een half uurtje de trein stilhield,
rees Henk overeind, verliet de coupé, maar niet
dan nadat hu het kartonnen bordje „Vrouwen”
bü zich gestoken had.
De fuif was reeds geruimen tyd aan den
gang, toen Henk en Pierre de zaal binnen
kuierden.
Ineens hield het heen en weer loopen op en
hoorde ik Mrs. Garbutt op scherp-fuisterenden
toon voor zich heen prevelen:
,Jk zal nog gek worden, als ik in die spanning
blijf verkeeren! Hoe lang zou het nu duren, eer
iemand van den honger omkomt?
Had ik zelf nu gegild, of was zy het geweest?
Ik wist het niet. En nog verkeerde ik in twyfel,
toen ik Ineens een zwaren val hoorde: Mrs.
Garbutt lag in zwijm.
In mijn schrik ieder andergevoelen verge
tend, dan dat zU hulp noodig had, liep ik door
de corridor naar haar kamer en vond haar daar
liggen, met het hoofd op het haardkleedje. Ik zag
duideiyk, dat het geen gewone flauwte was.
Haar gelaatstrekken waren erbarmeiyk ver
wrongen en haar lippen waren met schuim over
dekt.
Ik belde en keek rond naar iets, waar mee
ik haar tanden vaneen zou weten te krygen. Ik
vond een ivoren vouwbeen liggen op een open
boek op de schryftafel en, terwyi ik trachtte,
haar dit tusschen de tanden te schuiven, kwam
Collins, half gekleed, het vertrek binnen Uien.
Haar eerste woorden bezorgden my een ge
weldigen schrik.
„Hemel beware!” riep ze en rukte mU het mes
uit de handen. „U hebt haar vermoord!”
Gedurende een oogenblik was ik heftig ont
steld; toen zei ik kalm:
„ZÓ heeft een beroerte. Zie Je dit dan zelf
niet? Ik hoorde haar vallen en kwam kyken,
of ik ook iets voor haar doen kon.”
Jieem my niet kwallik. Miss, maar ik
Dit alles zou echter waarschynlUk niet vol
doende zyn geweest, om „Broeder Klaas” een
eereplaats - - -
verzekeren,
waarin de Zwitsers door
slaan van den aanval van Karel”den Stouten
van Bourgondië geraakt waren, het gevaar had
veroorzaakt enkele Jaren na den slag by Nan
cy van 1477 (ook in onze vaderlandsche ge
schiedenis niet onbekend!) het geheele Zwlt
sersche Eedgenootschap te doen uiteenspatten
De overwinning had op de Zwitsers een ver
derfelijke vltwerklng gehad: een ernstige de
moralisatie met zelfoverschatting en strijdlust
had zich vooral van de boerenkantons wneester
gemaakt. De Zwltsersche confederatie bestond
op dat oogenblik uit acht kantons: vyf boeren
kantons, waaronder natuuriyk de drie „oer-
kantons” Schwyz, Uri en Obwalden behoorden,
uit wier samengaan In 1291 ’t Zwltsersche Eed
genootschap was geboren en de drie stadskan
tons Bern, Luzem en Zürich. Deze laatste
vreesden op den duur onderdrukking door de
boerenkantons en elschten daarom, dat Fri
bourg en Solothurn, die in den strijd tegen Ka
rei den Stouten reeds hadden medegestreden, in
het Eedgenootschap zouden worden opgenomen.
De boerenkantons verzetten zich tegen de op
neming van deze nieuwe stadskantons. vreezend
dat zy daardoor hun overwicht in de confede
ratie zouden verliezen. De spanning tusschen
de boerenkantons eenerzyds en Bern, Luzem en
Zürich anderzyds werd zoo groot, dat een Zwlt
sersche broederoorlog dreigde uit te breken en
Vet geheele Eedgenootschap dreigde ineen te
storten. Toen werd „Broeder Klaas” de redder
in den nood. Dank zü den bemoeiingen van den
pastoor van Stans Heimo am Grund, die steeds
de groote vertrouwde van Broeder Klaas ge
weest was. besloten de leiders der acht kantons,
alvorens den strUd met de wapenen tegen el
kander te beginnen, aan Broeder Klaas nog de
gelegenheid tot een bemiddelenden raad te bie
den, die de eenheid van het Eedgenootschap zou
kunnen in stand houden.
Broeder Klaas nam niet rechtstreeks aan. de
hierop volgende beraadslagingen in de raad
zaal van Stans, dicht by het Vierwoudsteden
meer gelegen, deel. Doch zyn woord, uit zyn
stille kluis door den pastoor van Stans ter-
kennis der vertegenwoordigers der acht kantons
gebracht, beheerschte de beraadslagingen. En
twee dagen vóór Kerstmis 1481 kon eenieder
naar zyn kanton de vredesboodschap mede-
nemen, dat het dank zU het wUze bemiddelend
optreden van Broeder Klaas gelukt was de een
heid te bewaren. De kluizenaar, die zelf o«jk
een boerenkanton afkomstig was. had de’
boerenkantons ertoe weten te bewegen in
opneming van Fribourg
gen, dat voor leder, die ons stemsysteem
kent, de conclusie, als zou de uitslag een
politieke „uitspraak” in zich bevatten
met name voor den uitslag in Den Bosch
een dwaasheid is. Sommige buitenstaan
ders hebben gemeend die conclusie te mo
gen stellen, zonder dat zij iets wisten van
onze stemmethode. Daarom waren zij er
faliekant naast! Maar de gelegenheid om
in onze rijen niet door ons, maar door hen
gewenschte tegenstellingen op te roepen,
heeft men niet voorbij kunnen laten gaan.
Het zij hun gegund. Wij weten beter.
Hieruit blijkt echter wél, dat een juist
kiessysteem niet alleen Intern van belang
is, maar ook voor onze positie naar buiten
een rol speelt, althans spelen kan. En
daarom zal het probleem wel weer bekeken
moeten worden!
Doch het probleem kan men dan beper
ken tot het stemsysteem. De nieuwe
kiesp rocedure, zooals die in het regle
ment Is neergelegd, heeft fn alle opzichten
goed voldaan en tot geen moeilijkheden
aanleiding gegeven.
De opkomst der partijleden was over het
geheel genomen zéér goed. Als altijd maken
de groote steden het slechtste figuur. Dit
is het nog niet opgeloste vraagstuk van
de massa-organisatie en van de functio-
neering daarvan in de groote steden. Wij
erkennen de groote moeilijkheden daaraan
verbonden. Met een verzuchting: dat dat
toch eens anders moet worden, zijn we er
niet af! En wij maken ons geen illusie, dat
de intensiteit van onze organisatie in de
groote steden, en In de steden in het al
gemeen, tot dezelfde hoogte waren c
voeren als op het platteland. Dit Is
voudlg onmogelijk!
Iets anders is om de middelen op te spo
ren, om een aanzienlijke verbetering daar
in te brengen. Daarover praten we nog eens
na 28 Mei!
het vertrek.
Garbutt zoo
gaan. Ze ha<
Giffen”
Deze i
in mijn
was, dié
ik het
Ik trad aan het venster en stond uit te kyken,
^zonder iets te zien.
Toen Collins een half uur later binnenkwam,
yond ze mU daar nog net zoo en merkte op:
_r t„U ziet er naar uit, of u den heelen nacht niet
wend, om dit in "te nemen, en de dokter heeft geslapen heeft. Miss. En als antwoord keerde ik
my om, sloeg onstuimig mijn armen om haar
hals en riep:
.Neen, dat heb ik ook niet, Collins. Ik heb den
heelen nacht in den grooten stoel opgezeten; ik
kon niet slapen, omdat ik voelde, dat ik gevan-
gen zat.’*
„Gevangen xat, Miss?” 1
,4a, gevangen!" riep ik en bleef mU steeds
aan haar vastklampen, daar ik troost vond in
de nabyheid van iemand, die geen kwade ge-
Nicolaas von der Flüh, die in 1417 te Flüeli
bil Sachseln geboren werd, had aanvankelUk een
leven, dat zich heel weinig van dat zyner mede
burgers, vrywel allen Uverige boeren, onder
scheidde. HU was een goed landbouwer, een
braaf echtgenoot, een trouwe vader voor zün
tien kinderen (vüf meisjes en vüf jongens) en
werd om zyn rechtvaardigheidszin en helder
verstand door zün medeburgers tot hun rechter
uitverkoren. ZU hadden hem zelfs de opperste
leiding van de regeeringszaken van het geheele
kanton willen toevertrouwen, doch Nlcolaas von
der Flüh wees deze onderscheiding van de hand.
Hy had. toen hy zyn 50 jaren naderde, integen
deel meer -n meer de behoefte gevoeld, zich
uit het openbare leven terug te trekken, om
zich geheel en al aan godsdienstige overpeinzin
gen te wyden. Dit werd voor hem zelfs een zoo
sterke zielsbehoefte, dat Nlcolaas, met goedvin
den van zyn vrouw en kinderen, zelfs besloot
ook zyn hulseiyk geluk vaarwel te zeggen en
een eenzaam kluizenaarsleven te gaan voeren.
D
SC
ai
k<
