Het Zeemonster van Nagasaki
v
wïhaal aan den daq
I
F 250.-
Een week
MIVA krachtig
MISSIE machtig
vol verschrikkingen
L NAAR HET ENGELSCH Ji
OOSTERSCHE LITURGIE
Dé Eenheid
IN AMERIKA
ARBEID VOOP ONS VOLK
R.KJTMTSPARTU
LUST 1
Woensdag 19 mei 1937
H. Mis in de Roemeensche
Volkstaal
l
Schoonmama
i
Shag en fantasie
A.
297
En de Kath. Dem. Party
1
ten
ofwel dat hü medelijden met ben had.
antwoordde Drein, ,JiÜ is foetsie.’’
op dit blad z|jn Ingevolge de verzekenngsvoorwaarden tegen
gegeven
Weet u ook, hoe hy er
26
Toen het zeemonster al een goed eind in see was, bleef het
geruimen tijd kijken naar het strand. Je kon eigenlijk uit zijn
gezicht niet goed zien opmaken, of hij Drein en Plet bespotte.
Ook eenige heeren van Artis «wren intusachen op het strand
aangekomen. Vanaf een hoog duin konden ae nog net zien,
hoe het zeemonster om zich heen keek. „Ik heb t altijd wei
gezegd." zei een van de heeren. „we moesten het maar bij apen
en beren houden.'
iets vah dezelfde verbazing zal zeker over de
AmerikaanaCbe Katholieken komen als zij be
merken, tot welke andere doeleinden de heilige
otie in dezen Roemeenachen rites wordt gebe
zigd. Als bijvoorbeeld Charley Nichols van zijn
geloof zou afvallen, en daarna als een boete
ling in zijn kerk sou terugkomen, sou men ver
wachten boe hij rich min of meer in het open
baar sou onderwerpen aan een bijzondere zege
ning. waarvan handeling en tekst overeenkomen
met die van het heilig Vormsel. Kn op den dag
waarop hij sterft en naar de kerk wordt ge
dragen voor de uitvaart aal de priester olie
over zijn lijk gieten of, als dat ozimoceiyk
blijkt te zijn, zooals dat gewoon is in deze
dagen van begrafenisondernemers die niet hou
den van halve maatregelen, over zijn doodkist."
1
„Onze Vaan", het weekblad der Kath.
Dem. Partij, komt onder den titel: .JEen
persoonlijk woord. Over eenheid en nog
Iets", een artikel voor van den voorzitter
mr. André Peters.
Ofschoon er bittere woorden in gedrukt
zijn aan het adres van de R. K. Staats
partij, komt er ook een opmerking over de
nlêT teruggevonden eenheid in voor, die op
heldering verdient. Ze luidt aldus:
uitdrukkingen.
Zelfs de voornaamste deelen der H. Mis ont
komen niet aan deze aanpassing. Zoo hebben
nog kort geleden de Bisschoppen, Inziende dat
het woord Oorpulu (lichaam) ongebruikelijk
was geworden, dit vervangen door de meer ge-
Op Woensdag in de Goede Week toont
ons Sink Helena een van haar belangwekkend
ste plechtigheden. Men kan deze het best be
schrijven als een soort vervroegde toediening
van het heilig Oliesel, welke op een groot aan
tal personen wordt toegepast. De kleine kerk is
gewoonlijk op dezen avond geheel en al ge
vuld. terwijl het volk in een ongewone rust af
wacht hoe de priester een zilveren vaatje met
olie zal gaan zegenen. Het is een langdurige
zegening, maar als deae is afgeloopen en een
teeken gegeven is, nadert elk der geloovlgen tot
den Ikonenwand en knielt voor de open deur,
waar hij gezalfd wordt op voorhoofd en zin
tuigen. Het geheel doet denken aan een „ver
wijderde voorbereiding tot den dood", want ter
wijl de priester de zalving verricht, spreekt hij
dezelfde woorden uit die bij het heilig Oliesel
worden gebezigd. Als men hem vraagt wat deze
merkwaardige plechtigheid beteekent, zal de
Roemeensche priester zün schouders ophalen.
Zijn geloovlgen beschouwen haar als een sacra
mentale, aldus verklaart hfl; zij onderscheiden
bij vullen van een band,
een voet of een oog.
enwand en treedt het
heer te knielen, sezns
■Atal op den vloer, en
Mafwvriyk to v prachttg
tijken aaae oasw p/Mi/ws-msi-’a-s
veilig verkeer. En toch hebben wëTnog liever,
dei m *e oversleei. mMs. e den maar uit
uzèH el die wenken In praefgk brengt
Even later duwde het dier hen allebei opzy en gleed roet
een vervaarlijke snelheid zee in. Drein Drentel en Piet Prikkel
keken elkaar bedroefd aan. „Hij is weg,’’ aei Plet Prikkel. „Ja."
door de kamer. .Dacht Jij soms werkelijk, dit ik
nog langer werkeloos wil toezien, dat Jij jefhler'
bü mij zelfs het meest noodzakelijke moet Ont
zeggen. terwijl jouw moeder op haar landgoed
met haar geld geen raad weet? Dacht je, dat
dat zoo nog lang zal blijven? Neen!! Nooit!!
Binnen enkele dagen ben Jij de wettige erfge
name van dat fabelachtige vermogen. En dan is,
voor jou althans, alle ellende geleden!" Dick
schreeuwde bijna
Verschrikt keek Mary naar den hevig opge
wonden man. wiens profiel zich scherp aftee-
teeiuie tegen het raam. Wijdbeens stond hu daar,
de handen diep in de zakken, het hoofd eenlgs-
zlns voorover gebogen: beeld van uiterste wan
hoop. waartoe onverwachte langdurige werk
loosheid en misplaatste achteruitzetting een Jo-
Maar Brentmore vlei hA in de rede:
.Miss Wadman heeft een zeer vermoeiender)
dag achter den rug; zjj kan nu geen inspan
ning meer velen!"
„O, maar. Val, het moétt” prevelde ik. .Mr.
Garbutt aal zoo verlangend zijn, om te hooren,
wat er gebeurd is. sinds hij weg was."
JDan nadat je gedineerd hebt, Bemlce.” zei
Valentine. „Over een uur, als u dat schikt,
«ir, en ik hoop, dat u Miss Wadman agpveel
mogelük sparen zult en haar niet langer wilt
ophouden, dan volstrekt noodzakelijk is."
Op dit oogenbllk had Ik al met Con te doen,
maar ik voelde nog veel meer medelijden met
hem. toen ik een uur late» bij hem ging, want
een ouden ritus die ook in de andere Ooster
sche kerken bekend is. en waarvan de geschie
denis terug tnat tot ver in het duistere ver
leden; overigens is dit iets voor theologen om
nader te onderzoeken, en niet voor een gewo
nen pastoor. Maar hij geeft toe dat hij zelf
verbaasd staat over den diepen Indruk, dien
deze plechtigheid steeds opnieuw op het volk
maakt.
open deuren van den ikoi
heiligdom zelf binnen om
op een bidstoel. maar me
onmiddelluk tegenover den priester, die natuur
lijk In een stoel heeft plaats genomen. Geen af
scheiding dóór linnen of zelfs door ijzerdraad
verbergt zijn gezicht. Zeker, de priester zal het
einde van zijn stoel met zijn breede franje bo
ven op Charley’s hoofd leggen en dit daar laten
rusten gedurende de biecht, maar toch kan men
moeilijk zeggen dat aldus de anonymlteit wordt
gewaarborgd. Nog steeds is het nlet-herkead-
worden. dat de biechteling in de ladijnsche kerk
zoozeer op prijs stelt, een voorrecht waar de
Oostersche katholiek zich niet druk om maakt,
en zeker schijnt het ontbreken daarvan voor
hem niets bezwaarlijks te bevatten, want vaak
tenoeg blüft hij na de absolutie welke ge
geven wordt In het Griekach, het Slavonisch
of het Roemeenach nag «n oogenbllk in het
heiligdom om andere zaken met zijn herder te
bespreken.
Het was ongeveer vier jaar geleden in deae
kerk dat Charley in den echt werd verbonden
met Sylvia Criaan. Kn dit was met de wierook,
de brandende kaarsen, de zegeningenen. de le
zingen uit het Evangelie en de verdere litur
gische omlijsting waarlijk een achilderacnuae
huwelijksvoltrekking. Bruid en bruidegom ston
den voor een kleine tafel even buiten het groote
altaar-rooster en werden gekroond met ju weel-
bezette kronen, die de priester had gezegend
en uit de sacristie had gehaald In plaats van
de juridisch aandoende en herhaalde vragen
van den Romelnschen ritus werd een enkele
vraag tot het paar gericht, en door hen be
antwoord. Hierna leidde de priester hen in een
plechtige, korte processie om de tafel, waarop
een kruisbeeld en een gouden afbeelding der
Moedermaagd waren geplaatst, en gaf hun ver
volgens brood en honing te eten, en misschien
ook een teug wijn te drinken uit een gezegen-
den beker een bekoorlijk symbool van een
heid en liefde.
Toen Sylvia’s eerste baby geboren was, werd
deze naar de kerk van de heilige Helena ge
bracht om te worden gedoopt en tevens het
Vormsel te ontvangen. Voor dit tweede Sacra
ment was echter geen bisschop noodig: het
werd, zooals in bijna alle andere Oostersche
riten, door den pastoor toegediend. Het Doop
sel was daarbij wel de meest indrukwekkende
plechtigheid. Het kind werd niet alleen (zooals
bjj ons ritueel) gezalfd op borst en rug, maar
ook op de vijf zintuigen, en ten slotte op han
den en voeten. Charley Nichols verwachtte, om
dat hij zich enkele emotievolle morgenuren uit
het oude Roemenië herinnerde, dat zijn spruit
daarna driemaal in de doopvont sou worden
gedompeld. Maar hij bevond dat in dit land de
pastoor de meer practische Latijnsche methode
volgde en het doopwater over het hoofd dead
vloeien.
et was Dick Lansing aan te zien, dat het
hem allesbehalve naar den zin ging. Dat
„het” was zijn schoonmama, wellicht meer
nog haar onmeteljjke bezittingen en fabelachtige
rijkdom. Misschien is dit wel overdreven uitge
drukt, maar als je geen cent bezit en bijna van
uur tot uur door schuldetochera wordt lastig ge
vallen. zooals met Dick Lansing het geval was.
dan taxeer je iemand, die er goed bijzit. onwille
keurig een beetje hooger. Enkele duizenden gul
dens meer of minder maken dan niet veel ver
schil.
Dagenlang liep hü na al met een plan rond,
dat hü zich als het eenlgste redmiddel voor
hield. om aan schoonmama's begeerde kapitaal
te komen. Alle mogelijkheden had hij zorgvul
dig overwogen en na veel gepeins zijn maat
regelen goed bevonden. Het eenige wat nog man
keerde was de durf. Maar wat niet is. kan ko
men.
.Dag Dick, dag jongen!” Met de onmisken
bare gratie van een vrouw met goede manieren,
was mevrouw Mary Lansing naar haar man
toegekomen en kuste hem.
.Dag Mary." Hun oogen ontmoetten elkaar,
dan volgde een drukkende stilte. Elk der beide
jonge menschen was vervuld door eigen gedach
ten. die wel hetzelfde thema hadden: mevrouw
de weduwe Jollings
.Zeg. Dick," kwam Mary eensklaps, schuchter.
M....r Dick keek niet op. of om
..Heb je misschien antwoord’gekregen op je
sollicitatie bij de Smlth-Bank?’’t
„Kan je net denken. Dacht Je nu werkelijk
dat ze me daar nog kenden? Hoe kom je zoo
naïef. Zoolang ik als klant in de boeken voor
kwam en die geldwolven eiken dag behoorlijk
provisie van mij konden opstrijken, werd ik met
alle mogelijke strijkages ontvangen en uitgelei
de gedaan Maar nu mijn zaak naar de maan
is. kennen ze me niet meer. Vrienden in den
nood, honderd in een lood! En ik geloof dat ik
dan nog te optimistisch ben! Bah. Ik ixn wel
gruwen van die heele kliek. En dat daar jouw
moeder ook bü is. behoef ik eigenlijk niet eens
zoo nadrukkelijk te zeggen!”
„Je weet. Dick, dat mama....”
.Jk weet van jou mama, dat sjj er zich met
hand en tand tegen heeft verzet, dat wy samen
trouwden. Ik was toch zeker geen party I Koop
man, dat klinkt niet. Een paar handen aan je
lijf om te werken, en een stel gezonde hersens
tellen bü haar veel en veel minder dan de titel
van graaf of hertog, het liefst een lord! En
toch durfde ik haar weerstreven, omdat ik het
in onzen verlovingstijd goed had en jou min
stens dat kon geven, wat zoo'n blauw-bloederige
sinjeur had kunnen doen! Als ik Mn moment
had kunnen vermoeden dat Jü door my zóó in
de ellende was geraakt, ik bezweer je Mary,
hoeveel ik ook van Je hield en nog houd, ik
had van je afgezien. En geloof my, dat Jouw
moeder op dit zelfde oogenbllk zich aan onze
beroerdigheid zit te verkneukelen!"
.Dlck. toe nou. niet zoo scherp. Het was jouw
schuld niet, dat de zaak voor ons verloren ging.
Wie ter wereld had ooit kunnen vermoeden,
dat je compagnon tot zoo'n Infaam gemeene
daad in staat was? Ik...."
.Als ik dien kerel nog eens te pekken krüg.
.Mag ik misschien uitspreken? Gedane za
ken nemen geen keer. Dlck. We moeten ons in
ons lot schikken. En dat zal best gaan, als wij
evenveel van elkaar blyven houden als tot op
dit oogenbllk.”
Zacht-streelend ging haar hand over zijn
baar.
„Ons schikken in ons lot, zei Je dat?" Met
een ruk kwam Dlck uit zün stoel en ijs
door de kamer. .Dacht Jü soms werkelük.
nadruk, „maar geen daarvan doet mü zóó veel
leed als de gedachte, dat mijn moeder...."
Hy keek mü onderzoekend aan en, toen ik
niets zet, ging hy weer voort:
„Wat ziet u er toch slecht uit! Nu herinner
ik mü ook. dat u niet goed was op den
ochtend, dat ik vertrok. Ik zou niet gegaan
zün, maar myn arme moeder Mlss Wad
man, weet u, waarom ik ging?”
„Omdat een bloedverwante van u heel erg
Ziek was geworden, niet waar?”
.Dat meende ik, maar het was alles een ver
se hkdden niet
Winnett. onzen zaak-
bü hééft ook niet van zün
getelegrafeerd Toch ontving
Het
Hoe wy zün en hoe wy doen kunnen wü steeds
het beste vernemen van anderen. Wü laten
Amerikanen over ons vertellen dat we op
klompen loopen en dat er wel hulsen in Hol
land zün, maar dat een goeie Hollander in een
molen woont, wy hooren hen verkondigen dat
we Ooudsche püpen rooken en ongeloofeiyke
hoeveelheden vuurwater verschalken. En kwam
hun schatting van het aantal fietsen uit dan
zouden naast de wieg van lederen Nederlander
reeds drie van die vlugge vehikels gestald zün.
We doen niets dan schrobben en schoonma
ken en gaan ’s Zondags met smalle gezichten
en dikke bybels zonder uitzondering naar een
Protestantsch bedehuis.
Dit alles hoorende en lezende glimlachen we
eens en gunnen den oolüken Yankees graag hun
overdryvingspretjea
Deze week echter zün ons weer nieuwe kan
ten van ons biykbaar zeer veelzüdlg en inge
wikkeld volkskarakter voorgehouden.
Thans door den heer Trygve Oulbransaen, van
de tryogl^.jjpr eeuwig SÜWepde. pQMVüen.üJe
niet ergeng „l^ bei bqogg Noorden, mapr hier
in on^ ei^en Janc^ recb| In ons gezicht is komen
vertellen dat wü zoo sportief zün en dat iédere
Nederlander een zeilboot heeft en paarden.
Het kan wezen dat de heer Gulbranssen van
ons land alleen de Kager plassen gezien heeft
ofv de I.CA.-parade in de Amsterdamsche
Apollolaan. Het kan ook zün dat de heer Gul
branssen wraak heeft willen nemen op den
Interviewer, die onthulde, dat deze veel gelezen
schrüver, die de boekenmarkt voorziet van tri
logieën op een andere markt, en blijkbaar met
evenveel succes, opereert met shag.
Ik van myn kant, zal u eerlük opbiechten, wat
ik gedaan heb. In het begin van de vorige week
wist ik af van het bestaan van het testament,
waardoor Brentmore de erfgenaam is. en ik heb
Kibble trachten om te koopen. het mü te over
handigen Dit zult u mü zeker nooit kunnen
vergeven?"
Zou hy nu alle schuld op zich willen nemen,
opdat zün moeder van smetten bevrijd bleef?
•Jk weet, dat u in een zeer lastige positie
verkeerde," antwoordde ik zoo voorzichtig
mogelük. Misschien dat ik onder dergelyke
omstandigheden hetzelfde had gedaan!”
„Wat is u toch een edelmoedig persoontje
prevelde hü En toen hardop: „Weet u wel. dat
Brentmore mü gevangen kon zetten, tot ik alles
had terugbetaald, wat ik gedurende de laatste
vüf jaren hèfc uitgegeven?”
„Dat zal hy met doen. Mr Garbutt.”
..Niét? Nu. ik aal er hem ook geen gelegen
heid voor geven. Ik ga op reis naar een vreemd
land. Ik denk, dat dn ook ons afscheldsonder-
houd la We hebben niet veel met elkaar ge
sproken en toch heb ik het gevoel, of we elkaar
al jaren lang kennen! wilt mü toch wel een
vaarwel wenachen?”
Wb
kunnen alleen vermoeden, dat hü in de duis
ternis door de opening is gevallen."
.Maar hoe is hü er toe gekomen, om naar
den toren te gaan"
„Misschien wilde hü van het uitzicht ge
nieten.” zei ik en deed mün best, om zoo ge
woon mogelük te praten; maar ik zag wel, dat
hjj er anders over dacht.
„Houdt u het er dan voor, dat hü geheel uit
vrijen wil daarheen is gegaan ik bedoel, dat
niemand hem op dat idee heeft gebracht?”
Geen woorden kunnen beschnjven, hoezeer
het mü voor hem aandeed, toen ik het hoofd
moest schudden, of ik het ook waarlük niet
wist.
.Jk voel mü op dit oogenbllk gekweld door
veel ter oore was gekomen, wat hem zeer pün-
lyk moet zün geweest.
Hü stond op uit den. grooten stoel bü het
vuur en trad mü tegemoet.
.Miss Phillips," begon hü „of neen. Miss
Wadman bedoel ik ik heb gehoord, dat u
aanwüzingen heeft
die het reddingswerk in den
toren hebben verricht Hoe wist u, dat die on
gelukkige daar was?
kwam?’
,Dit weet niemand nog, Mr. Garbutt
brulkeiyke uitdrukking Trupul en wel, wat
opmerkelyk is. in de meest belangrijke formule
van het liturgisch Offer, in den tekst voor de
transsubstantiatie van het brood.
De heilige woorden der Consecratie mogen
hier volgen, om den lezer eenlg begrip der ge
bruikte taal te geven: Acest’a este Trupul
meu”.
Jki enkele oogenbllkken later over den
wyn: .Acest’a este Sangele mei versa pen-
tru vol si pentru multi spre iertarea pacate-
loru." Op deze Itallaansch-kllnkende Woorden
welke niet worden gefluisterd, zooals in onze
Romeinsche liturgie, maar luidop worden ge
zongen antwoorden de geloovlgen door luide
te zingen: .Amin".
Maar, zooals alle andere Katholieken over
de geheele wereld, komt Charley Nichols nog
op andere wijze met zün Kerk in aanraking, en
wel zóó dat de Amerikaan, ofschoon hü het
weaenlüke der gebeurtenissen begrijpt, zich toch
over sommige daarvan zal verbazen. Dat geldt
büvoorbeeld voor het biechthooren.
De Kerk van de heilige Helena beeft geen
biechtstoel. De penitent stügt omhoog door de
zlnsel. Tante wks niet ziek;
getelegrafeerd naar
waarnemer, en
kant hierheen
moeder een telegram; dat heb ik gezien,
was alles in elkaar gezet met de bedoeling, om
mü enkele dagen uit den weg te krijgen. Maar
door wlèn?”
Ik schudde weer het hoofd, zonder hem aan
te kyken. Tegen den schoorsteenmantel ge
leund. bleef hü den blik op mü gevestigd hou
den.
,A propos, u heeft mün eerste vraag nog niet
beantwoord. Dokter Strong vertelt mü daar,
dat U er heel de week al van geweten heeft,
dat die man in den toren lag. Hoe kwam u
vanochtend de
voor degenen.
aww w^ a T>/^'|VT'NT'E’°P blad zMn ingevolge de verzekenngsvoorwaarden tegen 17 *7 tra O bü levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f7 bU een ongeval met
I «1^ /X >1 w I w F. O ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeerlngen OVre verlies van belde armen, belde beenen of beide oogen vVe doodeiyken afloop
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UIT ER LIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
,.U weet dus van het testament?” vroeg ik,
hem nu wel degeiyk aankükend.
„Ja,” antwoordde hy. ..De zaakwaarnemer
van Brentmore heeft met Winnett gecorres
pondeerd. Het is hard voor mü, hé? Hü krygt
alles en ik kryg niets."
De blik, die deze woorden vergezelde, eras
zoo innig droef, dat tk zlelsmeelüden met hem
had.
.Mr. Garbutt,” begon ik, „u moet eens ge-
looven, wat ik zeggen ga; misschien valt het
u wat moellük. maar ik verzeker u. dat het de
waarheid is. Ik weet, dat u het wel eigenaar
dig zult h^ben gevonden, dat ik de verloofde
ben van uW” neef en u zult natuurlük gedacht
hebben, dat Ik hier ben gekomen, om voor
Vals belangen te werken. Maar toen Ik deze
betrekking aannam van gezelschapsdame bij
uw moeder, wist ik niet, dat Val aan u verwant
was en evenmin, dat hü erfgenaam was van de
Abbey. Het is puur toeval. dat mü hierheen
voerde. Gelooft u mü?"
„Onvoorwaardelük! Ik verdenk u van niets
kwaads. Miss Wadman. En om dit te bewyzen
zal Ik uw edelmoedigheid op de proef stellen.
Ik heb den indruk Ik kan me vergissen
dat u heel wat meer weet van de dryfveeren
die den boel aan den gang gebracht hebben.
„Wel. ik wandelde In het park op den mid
dag, dat Ik hier gekomen was, en ik hoorde
een kreet uit den toren.”
.Maar waarom heeft u din niet dadelyk om
hulp gezonden, of er met iemand over gespro
ken?"
.Dat heb Ik ook gedaanriep ik maar
herinnerde mü toen Ineens, dat, als Hr- de heele
waarheid zei, hieruit dan dadelük de houding
van Zün moeder in deze verschrlkkeiyke zaak
zou blyken. ,Jk heb er Collins alles van ver
teld. maar ae zei: men hoorde altüd een kreet
uit den toren, maar dit was in het geheel geen
menschelük geluld.”
„En toen hebt u er ook met niemand anders
over gesproken?”
„Ik begreep, dat ze allen hetzelfde zouden
zeggen. Mr. Garbutt"
Hü zuchtte en ging zenuwachtig het ver
trek op en neer loopen; maar toch scheen hü
zich verlicht te voelen. Waarzchyniyk was hü
blü. dat zün achterdocht niet ondersteund
werd door mün getuigenis
.Dus u is de verloofde van Brentmore en de
aanstaande meesteresse van Foundeyre Ab
bey?” vroeg hü. terwyi hü vlak vóór mü ging
staan.
Ik schrikte, want daar had ik elgenlük.nog
-j-ster Donelly 8 J. gaf in America een be-
I-* schrijving van de goedsdienstoefenlngen in
het kerkje van een Roemeensche kolonie
te Cleveland, waaraan wü het volgende ont
kenen
„Charley Nichols is niet zün ware naam. Toen
hy werd gedoopt dat gebeurde in Roemenië
een veertig jaar geleden noemde de pastoor
hem Vasile Nioolescu. Maar kort na den oor
log, toen Charley hierheen kwam om in een
staalbedrüf te Cleveland te gaan werken,
luisterde hü naar dert« wyaen raad van ouderen.
Amerikaanache namen hadden véél voor, zoo
legden zü hem uit. F^ctemeensche namen erger
den den betaalmeester. En dan bezorgden ze Je
nog ruzie met de Hongaren. Dat was de reden
waarom Aurel Babutlu in Orrie Babbitt was
veranderd, en Petru Muresan nu Pete Morri
son heette.
In de stad Cleveland is de Westkant een
kleine smeltkroes. Als je een auto pakt op Pu
blic Square, de beroemde hooge brup passeert
en Westwaarts rijdt tot aan den Zes-en-vürtig-
sten straat, kom je In een drukke wük waar
leren nog den boventoon voeren, maar ook vele
Italianen zich hebben gevestigd. Daarnaast
vind je een derde groep een volk dat de
taal van Boekarest spreekt, alle rotogravures
van den jongen vorst Mlchaël tegen den wand
prikt, en meer dan goed is weet te vertellen
over het gelukkig lot van Magda Lepescu.
Het Is een kolonie van misschien 250 fami
lies, waarvan meer dan honderd katholiek zijn.
Hun kerk, toegewijd aan de heilige Helena, is
een eenvoudig houten bouwsel dat ongeveer
vijfendertig jaar geleden werd opgetrokken, en
de eerste van dezen ritus in ons land.
Als Charley Nichols hierheen wandelt voor
de H. Mis op Zondagmorgen, is hü voorbereid
op het büwonen van een plechtigheid welke
minstens twee uur duurt. Er bestaan in den
Roemeenschen ritus geen stille misgebeden,
leder woord van den tekst wordt gezongen Bo
vendien is de Byzantünsche liturgie een statige
wijze van godsvereering. langgerekt door utt-
voerigg gebeden en onderverdeeld door langw
litanie»»!, die door priester en volk tezamen
worden gezongen. Dank zü dit alles, ep een
Uitvoerige predikatie op dan koop toe, is onze
Roemeen er aan gewend, zün geheelen
Zondagmorgen aan den godsdienst te wijden.
Hü heeft verder iets in zijn Zondacemls waar
om wü zoodra wü onze verbazing te bogn
komen hem zullen benijden. Men kan trt
het best uitleggen door te zeggen dat. als
Amerikanen hetzelfde voorrecht genoten, wü
onze Mis geheel in het Engelsch zouden boo-
ren de gebeden, de Praefatie, de Consecra
tie. en alles. En dit zou dan niet het oude En
gelsch van onzen Bübel zün. noch de ernstige,
archaïsche taal van onze kerkboeken. Integen
deel. WÜ zouden Mlshooren in het levende, mo
derne Engelsch van onze dagbladen..
De liturgie van den heiligen Johannes Chry-
sostomus werd oorspronkelük In het Griékscb
opgesteld. Maar lang voordat deze naar Boeka
rest kwam was zü In het Slavonisch vertaald,
en in dezen tongval was zü bekend aan de
Roemenen gedurende zes- of zevenhonderd
laag Maar In 1687 stond Rome hun toe om de
H Mis In |de moedertaal te hooren lezen -
de eerste toestemming Voor iets vah dién aard
In den nleuweren tijd. r»* >4haar duidelijk van het Sacrament. Het gaatom
Maar toch zou men. wetende hoe nauwkeurig
de Kerk haar liturgische tradities bewaakt, ver
wachten dat deze Mis ons ouderwetsch in de
ooren zou klinken, aangezien de gesproken taal
van elke natie voortdurend verandert, zoowel
wat den vorm als wat den woordenschat be
treft De taal van deze Mis echter is niet stand
vastig gebleven en niet vast verbonden aan de
spreekwijze eener bepaalde geschiedkundige pe
riode. Een feit is dat de Roemenen er op be
dacht zün. hun liturgie te doen overeen
stemmen met de levende spreektaal. Telkens
wanneer, na verloop van enkele jaren, hun bis
schoppen samenkomen om het Missaal te mo-
demiseeren. verwijderen zü woorden die door
het volk niet meer gebruikt worden, en ver
vangen deze door nieuwere, meer gebruikelüke
Mag Ik er aan toevoegen, dat als bemid
delaars naar onze meening maar zeer wei
nig personen in ons land in aanmerking
zouden komen, zoo weinig, dat ze op de
vingers van één hand te tellen zün? Eén
van deze weinigen, bekleed met voldoende
gezag, o.L in het bezit van voldoende ob
jectiviteit en daarom door ons eventueci
met vertrouwen tegemoet getreden, zou
Amsterdams Deken, Mgr. van Noort, ge
weest zün.
Staatspartijers hebben ons verklaard, dat
hü ook de bemiddelaarsrol op zich zou wil
len nemen. Wü hebben gewacht op eenlg
bericht van dien kant, maar het heeft ons
nooit bereikt. Dit bewyst, dat vóórdat eenlg
contact met ons plaats vond, het onvrucht
bare van een verzoeningspoging vaststond.
Dit stond dus reeds vast, toen alléén
maar met de Staatspartü contact was ver
kregen Daarmee stemt ook volkomen over
een de hooghartige weigering van mr. Ge
seling, in te gaan op den aandrang van
zün partügenooten, op de najaarsvergade
ring van den partijraad, zoo onverbloemd
uitgesproken.
Dat zoowel het bestuur der R.K. Btaats-
partü als de kerkelüke Overheid het in t
voordeel der katholieke belangen In ons
land zouden achten, indien de verdeeldheid,
die thans de Kath. Democraten doet op
trekken tegen genoemde party, kon worden
opgeheven, Is bij meer dan één gelegenheid
gebleken. Waarom wendt zich dan het be
stuur der K. D. Partü niet tot den bemid
delaar, in het bezit van voldoende objecti
viteit en in wien het zegt vertrouwen te
hebben? 2Selfs Indien de goede wil over en
weer, tot een herstel vap de eenheid te ge
raken, in het verleden faalde, bewijst dit
nog geenszins, dat een hernieuwde poging
in gewüzlgde omstandigheden opnieuw een
negatief resultaat sou hebben.
Hooghartigheid Is in eik geval het be
stuur van de R.K. Staatsparty vreemd, en
wij nemen aan, dat dit ook bü het bestuur
van de K. D. P. het geval is. Waarom zou
deze dan niet die poging doen tot het berei
ken der eenheid, welke nog pas door den
H. Vader noodzakeiyk werd geacht voor de
handhaving en ontwikkeling van het Ka
tholicisme?
vialen. eeriyken jongeman kunnen brengen.
.Dlck. kom eens bfeme. jongen!" In de w-
lodieuze stem klonk voor Dlck naast vrouwelüke
teederheid een zacht vermaan, naast een tege
moetkomen een drang naar zelfbeheerschlng.
En in eenen ging het schaamrood hem naar de
kaken. Zün lang-gesmede plannen, die hem van
een toekomst-met-geld hadden doen droomen.
veranderen in mortótrueuze gedachten, die naast
één, misschien twee mcnschenlevens, Mary nog
elk grijntje genoegen zouden onthouden.
moordenaar ben je." Vlijmscherp trof hem die
gedaOUe m dén kwetsbaren toestand van
Iemand, die zich beteren wil. Van pompoenrood
werd hy lükbleek.
.Mary, vergeef me.” Hartstochtelük snikkend
leunde hü tegen haar aan. de dagenlange span
ning was eindelük verbroken en baande zich
een weg. ,Jk meende zoo te moeten doen voor
jou. Mary. Ik kan t niet langer aanzien, dat Jü
hier..,, allee armoede.... En bulten, bü Je
mama.... overvloed! Mary, wat moet Jü je on
gelukkig gevoelen!”
Stil had se in zün stoel gezeten, zün warm
bezweet hoofd met de fel-kloppende slapen in
haar handen en had geen woord gesproken.
Maar haar hersenen werkten koortsachtlg. Zy
voelde intuïtief aan. dat zy een mogeiykheid
moest noemen, die een redeiyke kans bood uit
dese ellende te geraken. Natuurlük had Mary
er al eerder over loopen piekeren, maar steeds
strandde hy. als
ze aan mama
dacht. Dick aou
er niet van wil
len hooren, haar
te vragen eens
wat geld te wil
len sturen Maar
nu zou ze het probeeren!
.Jk denk, dat ik je een goede oplossing aan
de hand kan doen. Dick! Je zult wel een beetje
tegenstribbelen, maar ik zie het als de eenlgste
mogelijkheid. Ik wilde aan mama schrijven.”
„Eén knieval doeh roof mün schoonmoeder,
om aan haar centen te kunnen komen? Nooit,
hoor je! Ik ga liever langs de huizen met post
papier venten dan haar een cent te vragen!”
„Het is heelemaal niet noodig. dat Jü voor
mün moeder je hoofd btdgt. Dlck! Ik aou je
alleen willen raden, haar schriftelyk uiteen te
zetten hoe het ons gegaan is sinds ons huwelijk.
Je verzwijgt niets en je maakt er niets bü: eer-
lük vertellen Je zult het met me eens moeten
syn. dat je dan niets zult schrijven, waarover
je je ook maar een oogenbllk behoeft te scha
men, Dick. En dan aou ik me heel erg in mama
moeten vergissen, als ae dan nog in baar starre
houding durfde volharden!"
Geen haar op myn hoofd, dat er aan denkt,
miin schoonmoeder.
..Kn als ik het nu graag wil hebben!”
Vrouwelyke charme overwon ook hier en Dlck
Lansing schreef een langen, oprechten brief.
Dan kwam een periode van vervelend afwach
ten. Dinsdagavond kon mevrouw Jollings den
brief ontvangen en dan zouden er nog wel een
paar dagen verloopen. voor een antwoord kon
worden verwacht, als er tenminste al een af
gezonden sou worden.
En het bericht kwam. Maar in een geheel
anderen vorm dan Mary en Dlck ooit hadden
kunnen vermoeden. Woensdagochtend, ae waren
ternauwernood gekleed, werd er gebeld en voor
den verbaasden Dlck stond William, mevrouw
Jolting’s vertrouwde chauffeur.
De man deed net of hy Dick’s verbouwereerd
heid niet merkte en bracht met gedempte stem
zün boodschap over.
Mevrouw Jollings laat vragen of u en me
vrouw naar haar toe willen komen. Ik héb op
dracht op u béiden te wachten, münheer.”
Mary, dié lA de halfgeopende huiskamerdeur
de boodschap gehoord had. snelde de gang in
en noodigde William binnen.
„Zie je wel. Dlck, dat Ik me niet vergist heb?”
fluisterde ze haar man in het oor.
Dlck knikte slechts, spreken was hem
eenenmale onmogeiyk.
De tocht naar mevrouw Jollings' buitengoed
duurde onmogelük lang voor Mary, Dick kreeg
aanvechting om terug te gaan, maar hy durfde
niet om zyn vrouw.
't Was schoonmama in eigen persoon, die
voor hen de deur opende Dan een innige be
groeting tusschen moeder en dochter, Dlck hield
zich aarzelend op den achtergrond.
..En Jou heet Ik hier minstens even harteiyk
welkom. Dlck” Mevrouw Jollings’ stem beefda.
.Jk zal me niet grooter voordoen, dan ik wer-
keiyk ben en eerlijk verklaren, dat ik je door
zet Uiigs vermogen bewonderd heb. Het heeft me
eerst onnoemeiyk veel leed gedaan, dat je Mary
tot een huwelyk overhaalde. Zoo noemde Ik je
handelwijze indertyd. Mün zaakwaarnemer
was er dag en nacht op uit. om te weten te
komen hoe jullie het maakten. Tegen mün ver
wachting in en eerst ook wel met eenigen
wrevel, moest ik ervaren, dat Jullie beiden uit
stekend bü elkaar pasten. De periode, die toen
volgde, was voor een moeder een wel heel
zware. Ongeluk erkennen doet men nu een
maal niet spoedig. Het bericht, dat je zaak ten
gronde was gegaan, heeft mü persoonlük veel
genoegen gedaan. Het klinkt cru. maar toch is
het zoo. Ik verwachtte nu spoedig wel iets van
jullie zelf te hooren. Dagen, weken, maanden
verliepen en raak nam ik me voor zelf naar
Jullie toe te gaan. Het is er niet van gekomen;
ik kon dien stap niet doen. Maar nu. nu is my
een rustige oude dag verzekerd."
Oud en jong hadden zich gevonden in een
eeriyke, opreqpte wederaudsche liefde en be-
grüpeu.
daarbit»'’