Linksche troepen melden
successen
De Noorsche minister Koht
ons land
I
I
I
IJ
L
„Beschermt de democratie!
zegt Stanley Baldwin
!h
3
f
F
Het nieuws van heden
in
DE BAROMETER
I
De spanning Rome-
Londen
Roosevelt’s plan
gedwarsboomd
De scheepsramp
te Hongkong
BESPREKINGEN MET
MINISTER DE GRAEFF
GEEN WEDVLUCHT OVER
DEN OCEAAN?
JOH. LAUWERS
VREESELIJKE AFLOOP
VAN EEN „GRAP"
Ook tramstaking
in Londen?
Bombardement
van Guernica
TOILLT-
WOENSDAG 19 MEI 1937
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
No.
JAARGANG
Z)e grijze premier spreekt
tot Engeland* jeugd
Amorebieta nog slechts
De rust heerscht in
Catalonië
In de mijnindustrie
open steden
Delbos naar Brussel
I
Frankrijk en de gouden
standaard
Laatste rede in zijn
politieke loopbaan
Abessijnsche kwestie
ook aan de orde
Eden 24 Mei naar
Genève
Sir Eric Drummond pleegt
overleg met Ciano
Senaatscommissie verzet zich
tegen hervorming van het
Hoog Gerechtshof
Vermoedelyk zal Cot den wedstrijd
annuleeren
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
f2.-
f 2.50
PAYGLOP 3
ALKMAAR
ENKELS TUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Vryheid en orde in het kader der
wet, met de gewapende macht
op den achtergrond
Simulant, die pastoor bespottelijk
wilde maken, bleek stervende
Interparlementaire conferentie
dringt op onmiddellyk
herstel aan
O nd er zoek naar de mogelijkheid
van een politieke uitbreiding
der Oslo-conventie
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Te Salamanca zou op generaal
Franco een aanslag
gepleegd zyn
Twintig dooden en dertien
zwaar gewonden
Het bombardeeren van
een vlammenzee
4
192
DERTIGSTE
hei
aan
aan
Zuldel^ken
vraagstuk van den gouden standaard.
op
Stand op Woenada* 12 «.m.: 75X9
Varia* stand: 78X8
Ik heb mjjn tijd gehad en zal weldra In
de schaduw komen. In de volgende kwart
eeuw zult rij geroepen worden uw rol in de
wereld te spelen en den plicht hebben te
behoeden, hetgeen daartoe waardig is. Gij
snit de democratieën in ieder deel van de
wereld, waar g|j ook leeft, moeten bescher
men en het kan aeer wel geschieden, dat
gtj geroepen suit worden
voor zich zelf te behoeden.
In het hoofdkwartier van den algemeenen
bond van mijnwerkers heeft men hedenmiddag
verklaard, dat zich geen nieuw feit heeft voor-
gedaan in de ontwikkeling van het conflict.
Zaterdag as. zullen de laatste Instructies inza.
ke een staking van acht dagen worden gegeven.
Donderdagochtend zal het bestuur van den
bond te Londen bijeenkomen, doch de lelden
hebben verklaard, dat hier slechts sprake is van
een normalen gang van zaken.
de assemblée
büeen.
jaarden, welker activiteit van invloed kan zijn
op het Spaansche conflict.
LONDEN. IS Mei. (Reuter). De nlet-ln-
menglngs-subcommissle heeft heden beslo
ten tot belde strijdende partijen in Spanje
een oproep te richten, om meer mensche-
HJk te zijn in den strijd en af te zien van
bombardementen uit de lucht
LONDEN. 18 Mei. (Reuter). De Britsche mi
nister-president Stanley Baldwin heeft vanavond
in Albert Hall een toespraak gehouden op een
bijeenkomst der jeugd van het Imperium, waar
in hjj om. zeide:
Per vliegtuig kwam de minister Dinsdag op
Schiphol aan. Op het vliegveld wachtte de heer
Raeder, de Noorsche zaakgelastigde in ons land;
den minister op en de belde heeren reden per
auto naar Hotel des Indes in Der^ Haag, waar
de heer Koht zijn Intrek heeft genomen.
De heer Koht blijft hier tot Vrijdag. Heden
brengt hij een bezoek aan zijn Nederlandschen
ambtgenoot jhr. mr. A. O. D. de Graeff, die
van het trampersoneel en van bet autobus,
personeel aal Donderdag worden gehouden, om
oonleuw de vraag onder oogen te zien of een
solidariteitsstaklng mat het autobuipersoneel
wenschelljk is.
De oude leerstelling van het goddelijk recht
der konlngen is dood, maar wij zijn niet voor
nemens in haar plaats een nieuwe leerstelling
te plaatsen van het goddelijk recht der staten.
Laat mij uitdrukking geven aan mijn geloof,
dat ook het geloof is van mlllloenen van alle
rassen van het Britsche Rijk.
Het evacueeren van nieUstrljdenden uit Bil.
bao is heden opgeschort.
legenwoordig-
!t te Spithead
LONDEN, 18 Mei. (Reuter). Britsche mi
nister van Buitenlandsche Zaken. Eden zal de
vergadering van den Volkenbondsraad, welke M
Mei ba. te Genève begint, bu wonen.
I
I
Prinses Juliana en Prins Bernhard zjjn sinds
Dinsdag de gasten van onsen gezant te Londen.
Moeten de dagen, die de uitwerking van de
Volkenbondsldee en de onderteekening van het
verdrag van Versailles hebben gezien, op de
creditzijde van de balans worden geschreven?
Twintig jaren lang zouden wij ,Ja" hebben
geantwoord, doch tH£hs zou het antwoord twij
felachtig ZjjOr-
Europa bevindt zich thans noch in oorlog,
noch in vrede, doch blijft waakzaam.
De Volkenbond en Versailles hebben beide
de verwachtingen van het menschdom teleur
gesteld; desillusie is er voor in de plaats ge
komen.
Met een toespeling op de tegenwoordige her
bewapening zeide de minister-president, dat dit
het droevige antwoord is op alle pogingen van
hen, die den vrede beminnen; maar ernstiger is,
dat in eenlge kringen de vrede wordt geprocla
meerd als te zijn een slechte droom en de oor
log wordt genoemd als het Ideaal voor de rede
lijke menschen.
Zoolang het Britsche Rijk zal blijven bestaan,
zullen wij onze stem verheffen tegen deze val-
sche góden. (Applaus).
Dè
om
I
Memories van antwoord aan de
De vrijheid voor gewone menschen, welke
de vrucht moest zijn van de overwinning,
is opnieuw in gevaar, omdat men haar heeft
ontnomen aan gewone menschen in andere
landen.
BUREAUX. HOF ALKMAAR
Telefoon Administratis 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
1
BERLIJN, 18 Mei. (Havas.) De Gestapo
heeft heden in alle Berlljnsche kiosken be
slag gelegd op alle Engelsche bladen, die
uitvoerige bijzonderheden bevatten van de
mededeelingen van den Duitschen piloot
Wandel, die deel genomen heeft aan het
bombardement van Guernica, en die korten
tijd later in Baskische handen vlei.
Men begrüpt. dat deze gebeurtenis onder de
Katholieken en ook andersdenkenden in de
naaste omgeving diepen Indruk gemaakt heeft
Verwacht
nister, dat
aan de orde zal komen. In welken
weet niemand, maar nu dit verwacht wordt,
leek het mij gewenscht, eens met mUn Ne-
derlandsche en Belgische ambtgenooten van
gedachten te wisselen over de houding, dl»
de kleine staten in dat geval zullen aan.
nemen.
hem Donderdag een lunch zal aanbieden. Vrij,
dag reist de heer Koht naar Brussel, waar hjj
eer. onderhoud met den heer Spaak, den Bel.
glschen minister van Buitenlandsche Zaken, zal
hebben.
Gevraagd naar het doel van zijn reis, ant
woordde de heer Koht o. m.: op 26 dezer komt
van den Volkenbond te Genève
MADRID, 18 Mei. (Havas.) De regeerings.
troepen rijn ontetukt m den sectorjiareoa
en hebben nieuwe stellingen voorbij Lima
Verde beset. Iq den sector Lorna de Tres
Picos z(/n zü in een bergachtige streek
vjjf of zes kilometer gevorderd. De verbin
dingen van Llllo en Una zijn af gesneden:
de beide dorpen zijn vrijwel Ingesloten.
wordt, aldus de Noorsche mi-
de Abessijnsche kwestie weer
vorm
PARIJS, 18 Mei. (Havas.) Hedenmirtaag is
interparlementaire handelsconferentie in
De bijeen-
de Interparlementaire
eerste yergadering bijeengekomen. De bijeen
komst was gewijd aan de bespreking van het
Een tekst hiervoor zal worden opgesteld en
tn de volgende bijeenkomst van de subcommis
sie op 24 Mei as. worden besproken.
Ten aanzien van de Spaarwh. geiden in
het buitenland heeft de subcommissie besloten
een vragenlijst op te stellen en deze voor te
leggen aan de regeeringen, die deelnemen
de nlet-inmenglng. Verder besloot de subcom
missie een consultatieve technische subcommis
sie te benoemen, welke belast zad worden met
het uitwerken van een ontwerp tot bet beletten
van het vertrek of de doorreis aan niet-Span-
In Spanje melden de regeeringstroepen sue-
eteern. Op generaal Franco soa een aanslag
sljn gepleegd.
na de aanvallen van
Amorebieta ontruimd.
De bouw nieuwe Zeppelin,
waarmede men voornemens is in plaats
van de verongelukte .hindenburg"
den transatlantischen vliegdienst te
verzorgen, is reeds dermate gevorderd,
dat met het monteeren van de motor-
gondels is begonnen
Vrijheid en orde, te bet kader der wet, met
gewapende macht op den achtergrond en
niet op den voorgrond, een maatschappij,
waarin genag en vrijheid In behoorlijke mate
met elkander verbonden zijn en waarin
staat en borger tegelijkertijd doel en mid
del zijn.
De stakingsbeweging onder de kappersbedienden van Parijs heeft niet den
omvang genomen, welke zich liet vermoeden. Voor de kapperszaken echter, welke
geopend bleven, had de politie handen vol werk om de orde te handhaven
De Amerikaansche senaatscommissie verzet
zich tegen Roosevelts plan tot hervorming van
bet Hoog Gerechtshof.
Het Britoehe trampersoneel drijft naar een
sympathlestaking met het Londensche Aato-
LONDEN. 18 Mel (D.N.B.). Naar uit
Hongkong gemeld wordt, is het aantal
dooden tengevolge van de ontploiflng op
het Japaneche motorschip niet zoo hoog
als oorspronkelijk gemeld werd.
Er zijn twintig personen gedood en der
tien zwaar gewond.
Do Noorsche minister van Buitenlandsche Za
ken in ons land gearriveerd veer het voeren
van besprekingen met minister Do Graeff.
Bij de scheepsramp te Hongkong kwamen twin
tig personen om het leven, terwijl er dertien
awaar gewond werden.
LONDEN. 18 Mel. (Havas.) In strijd met
iedere verwachting is op de bijeenkomst van
Britsch personeel der tramwegen te Tottenham
een motie aangenomen, waarin gezegd wordt,
oat de arbeid onverwijld moet Worden neerge
legd uit solidariteit met het personeel der Lon
densche busmaatschappij.
De voltallige conferentie der afgevaardigden
ordeel der Britsche pers in het ge-
door de regeering geïnspireerd is.
W. van Devanter. het 78-jarige lid van het
Hoog Gerechtshof heeft vandaag President
Roosevelt er van in kennis gesteld, dat hij zal
aftreden.
Men is algemeen van opvatting, dat de be
slissing van Van Devanter de door President
Roosevelt bepleite hervorming van het Hoog
Gerechtshof nog meer zal verzwakken.
PARUS, 18 Mel. (Havas). De Fransche mi
nister van Buitenlandsche Zaken. Delbos, ver
trekt Donderdag naar Brussel, op ultnoodiging
oer Belgische regeering.
f
De Konlng heeft vanmiddag den minister
van Mijnbouw, Crookshank, ontvangen en heeft
met-hem de dreigende algemeene staking van
de ftnjjnwerkers tengevolge van het conflict in
Nottinghamshire besproken.
Een zeer droevig geval van verwildering on
der de jeugd en van poging tot ondermijning
van den eerbied en bet gezag voor de geestelijke
overheid heeft zich dezer dagen voorgedaan in
Essen, waarbij de afloop een tragisch karakter
bad.
Eenlge opgeschoten jongens wilden hun pas
toor er in laten loopen. Z|j spraken af, dat
éèn hunner zich ernstig ziek zou houden en
zich te bed zou begeven. Een ander zou naar
den pastoor gaan en dezen verzoeken zijn vriend
te komen bedienen, wijl deze er zeer ernstig aam
toe was. Het plan, even laf als minderwaardig,
werd uitgevoerd. Een der jongens begaf zich
naar de pastorie en deelde den pastoor mede,
dat zijn makker ernstig ziek was en bediend
moest worden-Toen hij eenmaal in de pastorie
was. en de pastoor zich bereid verklaarde oogen.
bJikkelfjk mede te komen, kreeg de jongeman
betere gedachten en deelde aan den zielen,
herder mede, dat het een .grap” was en zijn
vi lend heelemaal niet ernstig ziek was.
De Noorsche minister van Buiten
landsche Zaken, de heer H. Koht,
is Dinsdag in ons land gearriveerd
voor het houden van besprekingen
met minister De Graeff.
O.m. lijkt het hem gewenscht, de
mogelijkheid te onderzoeken, of de
Oslo-conventie niet zou kunnen wor
den aangevuld met een overeenkomst
van politieken aard, in dier voege,
dat de onderteekenaars een conven
tie zouden opstellen met betrekking
tot de regeling van de controle
de bewapening in hun landen.
Dan is er nog het andere punt, dat minister
Koht met de heeren De Graeff en Spaak wil
bespreken en wel de uitbreiding der Oslo-con-
ven Ue, hiervoor vermeld.
De heer Koht lichtte deze zaak nog als volgt
toe:
Tegelijk met de assemblée komt te Geneve
het Bureau van 'de Ontwapeningsconferentie
bijeen. Van de werkzaamheden van dit bureau
heeft minister Koht geen groote verwachtingen.
Wel heeft hij vertrouwen in de beraadslagingen
van de kleine staten onderling over het vraag
stuk der ontwapening, die dan het initiatief zou
den kunnen nemen tot een conventie als hier
boven bedoeld.
Het is een oriënteeringsrels, die ik op weg
naar Genève heb ondernomen en die mij.
naar ik hoop, in staat zal stellen op de hoogte
te komen van de inzichten van mijn Neder
landsche en Belgische ambtgenooten over vraag
stukken van Internationale beteekenis, die te
Genève in bespreking kunnen komen.
Ten slotte deelde de minister nog mede, dat
hij niet voor het eerst in ons land was. Hjj is
er al verscheidene malen geweest. Vjjf jaar ge
leden was de heer Koht, toen nog geen minister,
hier' als president van een historisch congres.
Hjj is van huis uit een historicus en heeft hier
vele vrienden onder de geschiedkundigen^ o. a.
den Leidschen hoogleeraar dr. Colenbrander.
Toch ging de pastoor met hem mede naar
het huis van den slmuleerenden jongeman,
waar ook nog twee andere vrienden op den
geestelijke wachtten. De pastoor constateer
de echter dat de jongeman, die te bed lag,
inderdaad ernstig ongesteld was. HU ver
heelde dat niet aan de omstanders en ver
zocht hun voor den armen zieke te bidden.
De jongen verkeerde In levensgevaar,
pastoor keerde naar zijn pastorie terug
de voorbereidingen te treffen voor de be.
dlenlng van den zieken jongeman, die kort
nadat hu de hulpmiddelen der Kerk had
ontvangen, stierf.
LONDEN, 18 Mel. (Havas). Volgens den
dlplomatleken redacteur van de Morning
Post sou de Britsche regeering zich bezig
houden met de spanning in de Brltech-
Itallaansche betrekkingen. Sir Eric Drum
mond. de ambassadeur te Rome, zou op
dracht gekregen hebben stappen bü de
Italiaansche regeering te doen.
Tijdens het bezoek, dat hü Zaterdag -
Ciano heeft gebracht, heeft hü uiteengezet,
dat het L- -
heel nii
De RUksmiddelen hebben over de eerste vier
maanden van dit jaar ruim f 18H millioen
meer opgebracht dan over hetselfde tijdvak
1938.
Naar aanleiding van de Itahaansehe pers
campagne tegen Engeland zoo Sir Eric Drum
mond overleg gepleegd hebben met Graat
Clanot
De Fransehe taterparteaoentalre handetacom-
mimie dringt aan op onmiddellljk herstel van
den gouden standaard.
Men verwacht, dal minister Cot den wedstrijd
van vliegers over den AUantiochen Oceaan sal
annuleeren.
PARIJS, 18 Mel. (Havas). Daar de re
denen. waarom de Amerikaansche autori
teiten hun toestemming voor de wedvlucht
New York-Parus weigerden, ook voor een ver
trek uit Canada gelden, acht men het waar-
schUnlUk, dat de Fransche minister van
Luchtvaart, Cot, In overeenstemming met
de Int. Aeronautische Federatie, den gehee-
len wedstrijd sal annuleeren.
Eerste Kamer
betreffende het tegengaan van lintbebouwing
en het wetsontwerp tot instelling ran een
openbaar lichaam voor de ingepolderde Wie-
ringenneer.
Na deze rede, die hU de laatste tijdens zUn
premierschap noemde, en waarin de oude
staatsman blUkbaar aan de jeugd zUn politiek
testament wilde geven, werd Baldwin enthou
siast toegejuicht.
Uit Durango wordt gemeld, dat Amore
bieta den geheelen nacht door heeft ge
brand. Van tUd tot tUd hoorde men ont
ploffingen.
In de provincie Leon hebben de regeerlngs-
troepen bU Sedulah en Penaten stellingen ver.
overd en versterkt; ook Penaten zelf is in hun
macht.
De regeeringstroepen hebben, zooals gemeld,
de rechtsche troepen
In verscheidene steden van het door de troe
pen van Franco bezette deel van Spanje is de
verjaardag van ex-koning Alfonso herdacht met
godsdienstplechtigheden.
De monarchistische bladen hebben hem lan
ge artikelen gewijd.
De Spaansche regeering heeft de Britsche
admiraliteit medegedeeld, dat de torpedojager
„Clscar” tot haar leedwezen niet kan deelnemen
aan de vlootschouw te Spithead. in verband
met de noodzakelijkheid van zUi
held in Spanje. Spanje zal duril
vertegenwoordigd zijn. jr
Het conflict tusschen den nieuwen Spaan-
cchen zaakgelastigde te Tokio. Alvarez, en den
vroegeren. De Molina, is nog niet tot een op
lossing gebracht. De Molina, die door Valencia
is afgezet, omdat hU rich aan de zude van
Franco geschaard heeft, vertoeft nog in het
gezantachapsgebouw, welks deuren stevig ge.
barricadeerd zijn. Alvarez heeft zUn Intrek in
een hotel genomen.
De Spaansche ambassadeur te Parijs, Luis
Araquistain. is afgetreden. Naar verluidt zal hü
worden opgevolgd door Carlos Espla.
De Fransche mobiele garde heeft te Hendaya
twee Franscben. een Argentün en een Italiaan,
die de grens wilden overschrüden om dienst te
nemen bü de troepen van Franco, In hechtenis
genomen, en naar het bUsondere commissariaat
te Hendaye gebracht.
De ondercommlssie voor de niet-inmenging
kwam vanmiddag te vier uur büeen voor de
bespreking van het vraagstuk van het bom-
bardeeren van open steden en burgerbevolking,
terwül ook dat van de Spaansche bezittingen
in het buitenland aan de orde Is.
WaarschUnlljk zal de hoofdcommissie aan het
einde der week worden bijeengeroepen, voor d»
hervatting der bespreking van het Scandlnaaf.
sche voorstel over de bescherming van de «neu
trale vlag", In de Spaansche wateren buiten
de territoriale grens.
Van gewoonlük welingelichte Baskische
süde wordt vernomen, dat te Salamanca
een aanslag op Franco is gepleegd. Men
voegde hier evenwel aan toe, dat een der-
gelük gerucht reeds meerdere malen de
ronde* heeft gedaan, doch steeds werd te
gengesproken.
Er werd een resolutie aangenomen, waarin
wordt verklaard, dat de internationale handel
hinder ondervindt van de invoercontingentee-
,ring en de vahjta-contróle.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
ONS BLAD
WASHINGTON, 18 Mui (Btariur) Du
Amerikaansche uenaatacaBunlsste voor juri
dische aangelegenheden heeft met 18 tegen
8 stemmen het door de regeering voorge
stelde hervormingsplan verworpen, dat met
name een hervorming van het federale
Hoog Gereehtahof beoogt.
Het nieuwe kabinet schünt In politieke krin.
gen te Valencia zeer goed te zijn ontvangen,
niettegenstaande de afwezigheid der vakver.
ecnigingsorganlsaties U.G. T, C. N.T. en de
anarchistische partij, die zoodoende geen en
kelen vertegenwoordiger in de regeering heb
ben. Hedenmiddag heeft Negrin de leden züner
regeering aan president Azana voorgesteld.
Ook te Bilbao is de nieuwe regeering te Va.
lencia gunstig ontvangen. Vooral is men tevre
den dat drie Cortesleden, die voor Bilbao zün
gekozen, zitting hebben tn de nieuwe regeering.
De afgevaardigde van de Spaansche regee.
ring tot het handhaven van de orde in Cata-
lonië en de politiechef van Barcelona hebben
verklaard, dat op het oogenbllk In Catalonië
absolute rust heerscht
De conferentie is van oordeel, dat een
onmiddellük herstel van den gouden stan
daard terstond in overweging genomen
moet worden.
Indien langs juridischen weg protesten wor
den ingediend, dan zou de Federatie kunnen
besluiten een wedstrijd over den
Atlantischen Oceaan te houden.
De Amerikaansche minister van Handel, Ro
per, heeft In een onderhoud met Journalisten
verklaard, dat hü de wedvlucht New York-Pa-
rüs had verboden, omdat hü altüd tegenstander
van gevaarlüke vluchten is geweest. Zün beslis
sing is niet onder den druk van de ramp met
dc ..Hindenburg" genomen, zü vormt ook geen
precedent voor toekomstige vluchten, want
ieder geval zal op zichzelf beoordeeld wórden.
Stanley Baldwin
