4
De H. Vader spreekt
pelgrims toe
Het Vaticaan
en
Spanje
Sloep gekapseisd
DE GODSDIENSTSTRIJD
IN DUITSCHLAND
Het nieuws van heden
DE ONAFHANKELIJKHEID
DER DONAU-LANDEN
DE BAROMETER
bijeen
De verwoesting
van Baskenland
FRANSCH VLIEGTUIG
VERONGELUKT
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
1 «L
middags
en
hü
DONDERDAG 20 MEI 1937
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Is interventie niet
Delbos naar Brussel
mogelijk?
De amnestie in België
Liberalen verzetten
de voorstellen
gezant
Guido Schmidt’s bezoek
„Geen gifgas,” zegt Franco
aan Parijs
—BRAND IN EEN DUIKBOOT
Aartsbisschop te Sophia een nieuw tehuis voor reserve-officieren ingewijd
Eden dineert met onzen
Hayasji ondervindt
tegenwerking
Thans het dorp Munguia door
bombardement vrywel
geheel vernield
Het tijdschrift „Der
Gral” verboden
Delbos brengt verslag uit ovt
besprekingen te Londen
De Aartsbisschop van Paderborn
geeft een opsomming van de
vele heiligschennissen
in zyn bisdom ge
pleegd
Mgr. Pizzardo voerde verscheidene
besprekingen tijdens zyn ver-
blijf te Londen
Rome en Berlyn zouden een aan
val tegen de kleine staten
voorbereiden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Vier opvarenden van Hr. Ms.
De Ruyter vermist
Drie inzittenden kwamen
om het leven
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Minseito en Seyoekai sluiten
zich aaneen
^^\\\\\\UUIIIIIIfff///////Z^
Woorden van lof voor de Elzassers
en van troost voor de Duitschers
rwWi-'
•t;
193
No.
JAARGANG
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
m
1
g
1
het tij*.
door
Dame wegens deviezensmokkelarij gearresteerd.
o
1
o
PARIJS, 19 Mei (Havas) Een bes;
king van de voornaamste vraagstukken
buitenlandsche politiek, welke thans de i
dacht der regeering vragen, was het v
naamste doel van den vanochtend gehot
Franschen ministerraad,'
BRUSSEL. 19 Mei. (Havas). Honing Leo
pold van België heeft vanochtend Mgr.
Pizzardo, den secretaris voor buitengewone
zaken van het Vaticaan, ontvantften.
Stand op Donderdag 19 ear 797.».
Vorige stand: 751A
r
n
o
t
r
L
L'
1
1
r
r
i
u
1
1
De Londepsche correspondent van (Ie Etho
de Paris seint aan zijn blad:
Mgr. Pizzardo heeft, zooals men weet, 2. H.
den Paus vertegenwoordigd bij de kronings
feesten te Londen.
sprekers aangeoracnt, aarr net voor oen H.
Vader moeilijk was Zich in deze groote zaal
verstaanbaar te maken.
P.T.T. weigert circulaires van Eenheid
Democratie te verzenden.
it
ie
:k
n
n
u
)-
Op de Britsche Rüksconferentie heeft Eden een
niet-pessimistische rede gehouden over den po-
tilieken toestand in Europa.
In de Eerste Kamer heeft de heer Van Sasse
van Ysselt een voorstel gedaan de pachtwet nog
te behandelen.
s
1
PARIJS, 19 Mei. (Havas). De Fransche mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Delbos, heeft
vanochtend den onderstaatssecretaris van Bui
tenlandsche Zaken van Oostenrijk, dr. Guldo
Schmidt, ontvangen.
Tijdens hun bespreking hebben de ministers
in een geest van vertrouwen en hartelijkheid
de verschillende zijden van den Europeeschen
toestand bezien. Zij hebben de overeenstem
ming van opvatting hunner regeeringen ge
constateerd ten aanzien van de kwesties, welke
de beide landen interesseeren. Zjj hebben met
name de reeds op Intellectueel, artistiek en
«•economisch gebied bereikte resultatefi gepre-
ten.
News Chronicle bericht, dat Rome en Berlijn
ren aanval op de onafhankelijkheid der Do.
naulanden zouden voorbereiden.
Italië zal binnenkort de grootste onderzeeboot i
vloot ter wereld bezitten.
De godsdienststrijd in Duitechland;
schrift „Der Gral” verboden.
Ten gevolge van het omslaan van een stoep'in
de Indische wateren worden vier opvarenden
vermist.
„om
pen”.
19 Mei. (Reuter). De Britsche ml-
aV -■
ANTIBES, 19 Mei. (Havas). Tijdens het
vertrekken voor een proefvlucht is een
Fransch watervliegtuig, het eerste toestel
van een nieuw type, verongelukt. Het zonk
zou
re
De ministerraad heeft verder de kwestie der
verlenging van de collectieve arbeidscontracten
bestudeerd.
De minister van Arbeid legde den ministerraad
een aantal decreten voor tot toepassing van
de wet op de 40-urige werkweek in een aantal
industrieën en beroepen.
oogenblikkelijk, nadat het het water
verlaten. Drie der acht inzittenden, oi
wie de eerste bestuurder en een ingen
van de Air France, zijn om het leven
komen; twee Inzittenden werden licht
wond.
LONDEN. 19 Mel. (Havas) De News Chro-
nicle meent te weten, dat men in gezag
hebbende kringen te Weenen verwacht, dat
de strijd om de onafhankelijkheid van Oos.
tenrijk. Tsjecho-Slowakije en andere Do-
naulanden binnenkort een krachtproef zal
nebben te doorstaan.
De katholieke jeugd van België houdt een congres te Leuven. In de openlucht werd
op het geweldig groote stadsplein een plechtige H. Mts opgedragen, welke door
duizenden katholieke jongeren werd bijgewoond
BILBAO, 19 Mei (HWvas). De luchtmacht
der nationalisten heeft vanmorgen het dorp
Munguia gebombardeerd, soodat vrijwel
alles verwoest werd. Dorpen in de nabijheid
van Bilbao werden zonder veel uitwerking
onder vuur genomen.
In de Kamer is een aanvang gemaakt met de
debatten over de amnestievoorstellen. Minister
president Van Zeeland zelde. dat het hem voor
kwam, dat de amnestie noodzakelijk is om re
denen, die men niet kan miskennen, zonder de
belangen van de natie uit het oog te verliezen.
Ter wille van de verzoening stelt de regeering
een politieke, maar geen administratieve am
nestie voor.
De H. Vader heeft een aantal pelgrims ontvan
gen en toegesproken. Z. H. zeide. dat de jongste
Encycliek wellicht door nieuwe documenten ge
volgd zal worden.
LONDEN.
nister van Buitenlandsche Zaken, Eden, heeft
hedenavond In het Nederlandsche gezant-
schapsgebouw het diner gebruikt met den ge
zant, jhr. dr. R. de Marees van Swinderen.
De Aartsbisschop van Paderborn Mgr. Dr.
Caspar Klein heeft in een predicatie, die hfj
dezer dagen in zijn kathedraal gehouden
heeft, een overzicht gegeven van de Heilig,
schennissen, verminking van Kruisbeelden
en onteering van Heiligdommen, die In de
laatste twee jaar aan het Aartsbisschoppe
lijk Vicariaat in Paderborn werden gerap.
porteerd.
Morgen, direct na zijn aankomst te Brussel,
zal Delbos de lunch gebruiken met den Belgi
schen minister-president Van Zeeland. In den,
namiddag zal hjj besprekingen voeren met
premier en zijn Belgischen ^collega Spaak. Vrij,
dagmorgen zal Delbos door Koning Leopold
audiëntie worden ontvangen, en des
zal h(j eerst besprekingen voeren met Spaak
daarna met Van Zeeland. Des avonds zal
naar Parijs terugkeeren.
TOKIO, 19 Mei. (Domei). Een twintig
tal vertegenwoordigers der Mlnseito en
Sejjoekai-partijen zijn vanmorgen bijeen ge
komen, teneinde maatregelen te bespreken
de regeering-Hayasji omver te wer-
Tevens gewaagde de H. Vader vari de
door Hem gegeven Encycliek en verklaar
de, dat wellicht nog andere documenten
zullen volgen.
In welingelichte kringen gelooft men, dat
generaal Miaja binnenkort benoemd zal
worden tot opperbevelhebber van het repu-
bllkeinsche leger. Kolonel Rojo zal chef van
den genenden staf worden.
Delbos bracht den Franschen ministerraad ver
slag uit over de politieke besprekingen te Londen.
In de Belgische Kamer zijn de debatten over du
amnestie-voorstellen begonnen. De liberalen
verzetten zich ertegen.
Het blad schrijft verder: „In Oostenrijk tracht
de regeering haar positie te versterken, door
vrede te sluiten met de arbeiders. De vakver-
ceniglngen zullen gereorganiseerd worden, zoo.
dat zij niet alleen onder contröle der regeering
staan”.
Het blad heeft In dit verband vernomen,
dat Weenen binnenkort een sociaal-democraat
els onder.burgemeester zal krijgen.
Havas bericht uit Weenen, dat burgemeester
Schmitz in de plaats van den derden onder,
burgemeester Carl Winter, wiens ambtsperiode
is afgeloopen, den metaalbewerker Hans Wald-
san benoemd heeft. Waldsan is voorzitter van
den bond van metaalbewerkers en maakt deel
uit van de leiding van het vakverbond.
De OostenrUksch» onderstaatssecretaris Guldo
Schmidt heeft te Parijs hartelUke besprekingen
gevoerd met Yvon Delbos.
Het toestel, dat bestemd was voor passa
en goederenvervoer over het Zuidelijke
van den Atlantischen Oceaan, kon volgen
rekeningen een snelheid van 360 kilomete
uur bereiken.
De met sterke ontroering uitgesproken Duit-
sche redevoering van dep grijzen Opperherder
maakte op alle aanwezigen een diepen Indruk.
Tijdens zjjn verblijf te Londen heeft Mgr.
Pizzardo zeer belangrijke besprekingen ge
voerd met verschillende staatslieden: en
het is zeker, dat daarbij het vraagstuk van
den Spaanschen burgeroorlog herbaaldelijk
ter sprake kwam.
Het schijnt evenwel, dat men het oogen-
blik niet geschikt acht een nieuwe inter
ventie van het Vaticaan in te roepen om
besprekingen te doen openen tusschen de
autoriteiten van Bilbao en Salamanca.
„Zegt aan allen,” zoo riep de H. Vader met
groote ontroering uit, „dat de gemeenschappelij
ke Vader altijd met Zijn lijdende zonen is, en
zegt aan allen, dat de Paus aan hen denkt,
voor hen werkt en voor hen bidt, eiken dag,
eiken dag, eiken dag.”
In een schrijven, dat de secretaris van de
vereen! ging tegen het gebruik van gifgassen te
Glasgow, Crompton Holgate, ontvangen heeft,
verklaart Franco, dat „noch hij, noch zijn leger
eraan gedacht hebben. In den strijd, dien hij
tegen het Russische communisme aangebonden
heeft, gebruik te maken van gifgassen”. Franco
voegt hieraan toe. dat hij den strijd op zoo
menschelijk mogeUJke wijze zal voortzetten en
slechts zijn toevlucht zal nemen tot het ver
schrikkelijke wapen, dat het gifgas Is, wanneer
de vijand er gebruik van zal maken.
4
Het is nog niet bekend, welken vorm dit
Dultsch-Italiaansche offensief zou aanne
men, doch men gelooft, dat om te beginnen
druk aal worden uitgeoefend op den Oos
tenrijkse hen bondskanselier, om hem te ver-
plichten, een sterke nationaal-soclalistlsche
vertegenwoordiging in zijn kabinet op te
nemen.”
Minister Delbos gaf een zeer volledige uit
eenzetting. welke meer dan anderhalf uur duur
de. Hif bracht verslag uit over de besprekin
gen. welke hij te Londen heeft gevoerd en die
te Parijs worden voortgezet. Delbos sprak
voorts nog over de ontmoetingen van zekere
staatslieden uit Mldden-Europa met de leiders
der Britsche politiek.
Aan de uiteenzetting van Delbos werd een
breedvoerige gedachtenwisseling vastgeknoopt.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar t f2.—
Voor builen Alkmaar Z f 2.50
1 Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
„Rome en Berlijn,? aldus het blad, ..zouden
onlangs overeengekomen zijn, het einde van de
kroningsfeesten af te wachten, om daarna een
draconische actie tegen deze kleine staten te
ondernemen, tenzij de West-Europeesche mo
gendheden tijdens haar besprekingen te Lonaen
duidelijk den wensch te kennen hebben gege
ven, déze staten te verdedigen.
Op de driemaandelijksche conferentie van het
diocees Chicago, die door ruim 500 prelaten en
priesters werd bijgewoond. heeft kardinaal
Mundelein, die van Duitsche afkomst is, in
krachtige bewoordingen de nationaal-socialistl-
sche oppositie tegen de Katholieke Kerk ge
laakt.
DERTIGSTE
BRUSSEL, 19 Mel (Havas) De Belgische
liberale Kamerfractie heeft vanochtend verga
derd in bijzijn van minister van Onderwijs
Hoste. De aanwezigen hebben zich met op een
na algemeene stemmen uitgesproken tegen het
beginsel van amnestie en den wensch uitge
sproken, dat in het belang der nationale een
heid de stemming over cle wetsontwerpen, welke
vanmiddag in de Kamer aan de orde werden
gesteld, zal worden uitgesteld.
Reeds eerder berichtten wij, dat in
Duitschland verschillende drukkerijen wer
den gesloten vanwege het feit, dat zjj de
Pauselijke Encycliek over den toestand van
de Katholieken in het Derde Rijk hadden
gedrukt.
Thans vernemen wij, dat niet minder dan j
16 drukkerijen, niet alleen door de Gestapo
zijn gesloten, maar dat ook deze drukkerijen
door het Rijk zijn geconfiskeerd. Tengevolge
van dezen maatregel kon o.m. het ambts.
blad van den Bisschop van Munster en het
letterkundig maandschrift „Der Gral” niet
meer verschijnen. Thans heeft de Geheime
Staatspolitie heel onverwacht een inval ge
daan in het redactieburcau van de „Gral”
en alle eigendommen, bibliottMk, kantoor,
meubelen en archief in beslag genomen en
de uitgave verboden.
Door dezen maatregel is het Duitsche Ka
tholicisme van een belangrijk cultureel blad
beroofd.
SOERABAJA. 19 Mei. (Aneta).
By het houden van schietoefeningen
is een sloep van Hr. Ms. De Ruyter
bij het strijken gekapseisd.
Vermist worden de luitenant ter
zee der 2e klasse H. D. Claus, de
matroos Ie klasse P. H. Cappetjjn.
de matroos 2e klasse J. van Gelder
en de inlandsche kwartiermeester
Supit.
Ongeveer dertig jaar geleden werd het .tijd
schrift te Weenen door Richard von Kralich en
óen dichter Franz Eichert opgericht. „Der Gral”
heeft naast het tijdschrift „Hochland" de gees,
lelijke wedergeboorte der katholieke poezie in
geleid, gesteund en tot succes gevoerd. Vele nat..
soc. schrijvers zjjn door de „Gral” verdedigd en,
wanneer zij het verdienden, ook geprezen. Tal
rijke katholieke dichters zijn door de „Gral”
ontdekt: Billinger, Kneip, Lersch, Gertrud von
Lefort, Winkler zijn het blad veel verschuldigd.
Aan de Oostenrijksche literatuur "heeft het
steeds veel aandacht besteed.
Deze kampioen voor zuivere kunst is thans
door de politie tot eeuwig zwijgen veroordeeld.
Cver de oorzaken van dezen maatregel kan
men slechts gissen. Het laatste „Gral”-nummer
werd ppg begin Mei aan de abonné's gezonden.
Het eigenlijke motief voor dit doodvonnis ligt
wel in het streven alles, wat de katholieke we
reldbeschouwing op cultureel gebied vertegen
woordigt te vernietigen, alsmede in den onver-
zoenlijken haat tegen den grooten predikant en
publicist Pater Friedrich Muckermann S.J., die
vroeger hoofdredacteur is geweest van de „Gral”.
Zooals men weet, is Pater Muckermann uit
Duitschland gevlucht en is vervolgens eenlgen
tijd wérkzaam geweest in Nederland. Thans is
hij professor aan de Pauselijke universiteit te
Rome.
Om één uur kwam de H. Vader de zaal
'binnen, gedragen op een draagstoel, die
vlak voor den troon werd neergezet. De H.
Vader maakte een zeer afgematten indruk
met diepe groeven van zorg in het verma
gerde gezicht.
Met zwakke, maar beheerschte stem sprak
Hij allereerst tot de Passionisten ?n de Ita-
liaansche pelgrims, en vervolgens richtte Hij
zich in het Fransch tot de pelgrims uit den
Elzas. De H. Vader zeide hen met bijzondere
ingenomenheid te begroeten, daar zij op voor
beeldige wijze strjjden voor het groote goed
der Christelijke school en prees met hen alle
Katholieken van Elzas, die de rechten van
Kerk en God zoo goed weten te verdedigen.
Algemeen schijnt men van meening te zijn,
dat elke poging tot bemiddeling vruchteloos
blijft, zoolang er geen verbetering is gekomen
in de verhouding tusSthfh Engeland en Italië,
want de Spaansche oorlog zet niet alleen de
ideologieën der beide concurreerende machten
op het spel, maar ook hun materieele en** stra
tegische belangen.
In aansluiting hierop zeide de bisschop let
terlijk het volgende:
„In verband met de talrijke, verschrikkelijke
misdaden, die U en mij in gelijke mate getrof
fen hebben, en die ongetwijfeld in de eerste
plaats moeten toegeschreven worden aan de
door woord en geschrift alom sterk gepropa
geerde verspreiding van anti-christelijke gevoe
lens en cphitserü tegen den godsdienst, verhef
fen wfj als één man ons protest en vereenigen
wij ons met den zegepraienden kreet van onze
Moeder de H. Kerk „Heilig Kruis, onze eenige
hoop, wees gegroet!” Al mogen dan de vijanden
van ons Heilig Geloof lastertaal spreken en al
mogen ze nog zoo luid de lucht doen weer
schallen van kreten als „Wij willen niet, dat
Deze over ons zal heerschen”, „Weg met het
Kruis, uit het particuliere en openbare leven,
uit huisgezin en school”, wij blijven standvastig
evenals de eerste christenen, die zich ook met
lieten afschrikken om het Kruis te vereeren,
noch door de verblinding van den helschen
vijand, noch door vervolging van. een heiden,
schen keizer. In het Kruis ligt ons heli! In het
Kruis onze overwinning!
Dit geldt ook thans nog in den vollen
zin des woords. Weest daarom vol goeden moed,
vol vertrouwen en volharding, zoowel in Uw
eigen strijd, offer en lijden, als in de ver
warring en de verdrukking van de Kerk Gods
op aarde.”
Zij zullen nog meer besprekingen voeren, die
waarschijnlijk zullen leiden tot een algemeene
vergadering der twee partijen, welke ongetwij
feld een resolutie zal aannemen, waarin de
regeering eiken steun wordt ontzegd.
Japansche politieke kringen vreezen, dat de
beide groote partijen het buitengewone besluit
zullen nemen om aan Hayasji te gaan vragen
zijn ontslag in te dienen.
Op de bijeenkomst van heden is besloten tot
vestiging van hoofdkwartieren te Tokio, en in
stelling van een gemengde commissie voor een
actie tot het omverwerpen der regeering-
Hayasji.
Tijdens een oefentocht ter hoogte van
Kioesjoe is brand uitgebroken aan boord van
«en Japansche duikboot. Vier leden der be
manning zijn ernstig en verscheidene licht
(«wond.
Daarna richtte de H. Vader zich in het
Duitse h tot de pelgrims uit Munster en
Keulen, en heette hen bijzonder welkom
„nu in Duitschland zulk een harde, on
rechtvaardige en kwaadwillige strijd ge
streden wordt tegen het geweten, tegen het
Geloof en tegen God. „De aanwezigheid
van deze Duitsche zonen, zoo riep de H.
- Vader uit, is getuigenis, dat zij sterk wll-
ttenjp 'en bl^ven en dat zii willen strijden voor
denj Godsdienst en Geloof.
Generaal Miaja is belast met de handhaving
der openbare orde in (de Spaansche hoofdstad.
De Britsche regeering heeft aan Valencia en
Salamanca gevraagd, of de leiders der belde
Spaansche partijen Britsche onderdanen gevan
gen houden. In Britsche diplomatieke kringen
deelt men thans mede, dat volgens de binnen
gekomen officieel® antwoorden aan de zijde
der Spaansche regeering geen enkele Britsche
onderdaan gevangen wordt gehouden, terwijl
de legers van Franco 36 Britsche onderdanen
vasthouden, waarbij nog twee Ieren moeten
worden gevoegd. Deze krijgsgevangenen, zoo
wordt In de uit Salamanca ontvangen berich
ten verklaard, worden goed verzorgd, en geen
enkele Britsche onderdaan is terechtgesteld.
Mgr. Pizzardo heeft te Londen verscheidene
malen de Spaansche kwestie besproken. Inter
ventie van het Vaticaan wordt echter op het
oogenblik niet mogelijk geacht.
Munguia is toegevoegd aan de rij van verwoeste
steden en dorpen in Baskenland.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 19 Mei:
Vóór het stoffelijk overschot van 28 Duitschers, slachtoffers van de Hindenburg-
ramp. van de kade te New York aan boord van de Hamburg werd gebracht,
om in Duitschland ter aarde te worden besteld, had een afscheidsplechtigheid
plaats
Hedenmiddag heeft te Castel Gandolfo een
publieke audiëntie plaats gehad, waaraan werd
deelgenomen door het kapittel der Passionis
ten, een honderdtal Italianen met een BisK,
schop, Duitsche pelgrims uit Munster en Keu
len, vele Elzassers uit Straatsburg en 160 jong
gehuwde paren.
Onder de pelgrims bevonden zich acht paters
Passionisten uit Baskenland, die met een spe
ciale vergunning van de Baskische autoriteiten
een bezoek aqn den H. Vader brachten.
In de groots zaal der Zwitsers waren luid-
van Bulgarije heeft de schismatieke
