j
ONS BLAD
3
3
3
3
IW
r
i?»
•9
Denkt om de klok! Het nieuws van heden
De vlootrevue bij
Spithead
eervol
GEEN TRAMSTAKING
TE LONDEN
Een stad brandt
DE BAROMETER
Baldwin gaat de
politiek verlaten
Von Bergen gaat
heen
44 doodvonnissen
voltrokken
SPANJE WENDT ZICH
TOT GENÈVE
BEZINNING ONDER DE
DUITSCHE KATHOLIEKEN
Van Zeeland naar
de V.S.
JOH. LAUWERS
PATGLOr
ALKMAAR
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Java”
vermeld
11
l
I -V
1
VRIJDAG 21 MEI 1937
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
De anti-nazi>rede van
Kard. Mundelein
a
s
2
e,
(A
Alcohol-reservoir in
brand gevlogen
Spionnage-proces in
Litauen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
DU1TSCH VLIEGTUIG
VERONGELUKT
ADVERTENTIEPRIJZEN;
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
De sportvlieger graaf
Arco verongelukt
Geweldige demonstratie
van de macht ter zee
Onderzoek in kloosters
en gestichten
194
No.
JAARGANG
DERTIGSTE
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
lijn
Opstootje In een des* in Nederlandsch-Indië.
i tot
ueruangen
Bilbao’» haven gebombardeerd
9
Vergelijkingen tusschen
oorlogsschepen
Vermoedelijk zal hij, in den adel
stand verheven, „graaf
Baldwin” fijn
Nieuw monster-proces tegen Trotz-
kisten in Siberië
Het personeel zal den Transport-
arbeidersbond steunen
Duitse he ambassadeur bij den
H. Stoel wordt eerstdaags
„Der Angriff” is zeer veront
waardigd
Stand op Vrijdag 10 aar y.m.: 740
Vorige stand: 787.7
Veertien Duitschers moeten voor
den Krijgsraad terechtstaan
Een nieuwe Tsjecho-Slowaaksche
postzegel brengt de beeltenis van
president Benesj. De zegel is groen
en heeft een waarde van 50 heller
De koninklijke familie bij haar aankomst te Portsmouth, waar zij zich inscheepte
voor het bijwonen der vlootrevue te Spitheat
LONDEN, Mel (Haras) Volgen* de
Daily Mail ral Baldwin rich de volgende
week Donderdag of Vrijdag naar het Bu
ckingham paleis begeven om bjj den Ko
nlng sUn ontslag in te dienen. Volgens het
gebruik ral hij den Konlng advteeeren, zjjn
opvolger Neville Chamberlain, te ontbieden.
ijke
tter
Het koninklijke jacht passeerde vervolgens
tusschen het slagschip „Queen Elisabeth” en
Even na het verlaten van de haven wer
den aan den grooten mast drie wimpels ge-
heschen als signaal van den konlng aan
zjjn vloot. Deze beantwoordde dit onmid-
dellijk met het losbranden van het geschut,
De vlammen en witte rookwolken spoten
uit de vuurmonden en donderend rolde het
saluut aan den Konlng over de wateren
van Spithead.
zinde organisatie van dertig personen. De zes
tien andere leden der organisatie zouden naar
Duitschland zijn uitgeweken.
Dit is het tweede groote politieke proces in
Litauen, waarbij nationaal-sociallsten zijn be
trokken.
Het blad verklaart verder, dat Chamberlain
weinig veranderingen in de samenstelling van
het kabinet zal aanbrengen.
BERLIJN. 20 Mei. (Havas.) Naar in po.
litieke kringen te Berlijn wordt vernomen,
ral Diego von Bergen, de Duitsche ambas.
radeur bjj het Vatlcaan, binnenkort wegens
het bereiken van de leeftijdsgrens zijn ambt
neerleggen.
De stad Paracal. op het eiland Lnaon, staat
geheel in vlammen.
Btlon,
?uur-
05113
n da
deze
ga-
De Britsche regeering heeft thans telegrafisch
doen weten, dat zjj Instemt met de toelating
van 4000 kinderen, die met de „Habana" naar
Oroot-Brittannlë zullen worden overgebracht.
Dc „Habana” zal zich rechtstreeks naar South
ampton begeven.
De Brltsche regeering heeft voorts de vroeger
uitgevaardigde bepaling, dat geen kinderen bo
ven 12 JaAr gezonden mogen worden, laten va
ren. Er wordt evenwel de voorkeur gegeven aan
meisjes.
Bij Madrid zijn de rechtschen op het oogen-
bllk bezig hun troepen uit de provincie Guada
lajara terug te trekken en zjj concentreeren
hun troepen aan het Jaramafront en ten Zuiden
van dan Taag.
Naar aanleiding van de geruchten, dit Von
Bergen zou worden opgevolgd door oud-kanse-
lier Von Papen, door wiens bemiddeling het
Concordaat tot stand is gekomen, en die thans
gezant tc Weenen is, verklaart men in bevoegde
kringen, dat deze geruchten ongegrond zijn.
Men doet opmerken, dat volgens de diploma
tieke traditie vrijwel steeds een protestantsche
r mbassadeur bij het Vatlcaan wordt benoemd
De Eerste Kamer heeft verschillende wetsont
werpen aangenomen; de Pachtwet op de agenda.
Geruchten over een drie maal weekschen vlieg-
dienst op Indie. De K. L. M. deelt mede, dat
daaromtrent nog niets is vastgesteld.
O
iberg-
Tagen
600
•gen
dige
512S
760
NEW YORK. 26 Mel. (D.N.B.) Uit Manilla
Wordt bericht, dat de 16 000 Inwoners tellen
de stad Paracal op het eiland Luzon totaal
In vlammen staat.
300 schepen in totaal namen aan
deze grootsche vloot-
parade deel
Baldwin, die door den Konlng in den
adelstand zal worden verheven, zal volgens
de Daily Mali den titel „graaf Baldwin”
kiezen.
BRUSSEL. 20 Mel (Havas) Het wordt
bevestigd, dat de Belgische minister-presi
dent Van Zeeland waarschijnlijk op 11 Juni
van Brussel naar New York zal vertrekken.
Morgen zal een commissie van stakend per
soneel van de autobussen het bestuur van den
bond van transportarbeiders trachten over te
halen zijn besluit van 11 Mel Jl. te wijzigen.
Baldwin ral vermoedelijk volgende week
ontslag indienen; in den adelstand verheven,
ral hjj waarschijnlijk den titel „graaf Baldwin*
kiezen.
De Konlng, de Koningin en prinses Elizabeth
arriveerden reeds gisteren te Portsmouth en
brachten den nacht aan boord, van het konink
lijk: jacht door.
Het is voor de eerste maal, dat Indië, Canada,
Nieuw-Zeeland en Australië door schepen van
hun eigen marine vertegenwoordigd zullen zijn.
BH Terschelling is het Duitache »-*. „Vesargte",
na aanvaring in den mtet, gezonken. De be
manning werd gered.
O O
SAN SEBASTIAN, 20 Mei. (Havas). De „Voz
de Espana” van vandaag meldt, dat rechtsche
vliegtuigen schepen, die op de rivier bU Bilbao
gemeerd waren, hebben gebombardeerd. Ver
scheidene schepen werden ernstig beschadigd.
Zi) zullen voor geruimen tijd onbruikbaar zijn.
De vloot van bet Brltsche rjjk is vertegen
woordigd door 145 oorlogsschepen van de ver
schillende klassen, waarbjj nog gevoegd moe
ten worden de 17 buitenlandsche oorlogs
schepen, die gekomen zjjn om het Brltsche
Koningspaar de huldebetuigingen van de
viootmogendheden van alle deelen der aarde
te brengen. In totaal nemen 300 schepen aan
de revue deeL
Omstreeks het middaguur werd het aantal
toeschouwers, dat te Southsea. op het eiland
Wight en te Stokesbay verzameld was, op een
mlllioen geschat. Duizenden hebben den nacht
op het strand doorgebracht, daar de hotels te
Spithead stampvol waren.
GENEVE, 20 Mel. (Havas). De Spaansche
regeering heeft in een telegram aan den Vol
kenbond, ondertcekend door den nieuwen mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Giral, ver
zocht, in de agenda van de zitting van den Vol
kenbondsraad, die op 24 dezer zal aanvangen,
de kwestie van de buitenlandsche inmenging in
den Spa^pschen burgeroorlog op te nemen.
Overeenkomstig dit verzoek heeft de se-
cretaris-generaai van den Volkenbond het
beroep van Spanje op de voorlooplge agenda
van de komende gewone zitting van den
Volkenbondsraad geplaatst.
De Duitsche ambassadeur Dieckhoff heeft
in opdracht der rUksregeerlng bij de regee
ring der Vereenlgde Staten geprotesteerd
tegen de uitlatingen van kardinaal Munde
lein te Chicago.
In politieke kringen te Berlijn wordt ver
nomen. dat Duitschland vast besloten Is, bij
het Vstlcaan krachtige stappen te onderne
men. en Z. H. den Paus te verzoeken, den
Aartsbisschop van Chicago, Kardinaal
Mundelein, in het openbaar tot de orde
te roepen.
BERLIJN, 20 Mei. (D.N.B.). Een verkeers
vliegtuig van de lijn Stuttgart-Friedrichshafen
is vanmiddag, na het opstijgen te Boeblingen,
met den grond in aanraking gekomen en zwaar
beschadigd. De werktulgkundige-telegrafist en
een passagier zjjn om het leven gekomen. De
bestuurder werd ernstig gewond, terwijl drie
passagiers lichtere verwondingen opliepen.
Haar-
sTï
i ohd.
bls4.
De huidige moeilijkheden der Katholie
ke Kerk in Duitschland en de miskenning
van het geloof door de zoogenaamde zede-
lUkheidsprocessen is voor het nieuwe kerk
blad van het Aartsbisdom Keulen geen
aanleiding voor aanklachten en polemieken
maar tot Inkeer en bezinning.
LONDEN, 20 Mei (Reuter). Te
Portsmouth heerscht dezelfde sfeer als
te Londen op den dag der kroning.
De geest van Nelson; den overwinnaar
van Trafalgar, waart over de reede,
waar het grootste aantal oorlogs- en
koopvaardijschepen, dat men sedert
den wereldoorlog bij elkaar heeft ge
zien, geinspecteerd zal worden door
het Britsche koningspaar aan boord
van het Koninklijk jacht „Victoria
and Albert”, dat gevolgd zal worden
door het jacht der admiraliteit en de
schepen, die de gasten der regeering
zullen vervoeren.
Vier en veertig personen werden veroor
deeld tot dood door den kogel.
De veroordeelden zjjn onmlddellljk te
rechtgesteld.
WARSCHAU. 20 Mei (Havas) In den af-
geloopen nacht is de bliksem geslagen in
van een distilleerderij
MOSKOU. 20 Mel (D.N.B.) Het partijblad
voor het gebied Chabarowsk „Ticho Okeanskaja
SwJesda” meldt, dat in de stpd Swobodnoje in
Siberië een nieuw monsterproces is gevoerd te
gen een „Trotzklstlsch-terrorlsUsche splonnage-
organisatie”, welke naar het blad opmerkt,
werkzaam zou zijn geweest in opdracht van
den Duitschen en Japanschen Inlichtingen
dienst bij de spoorwegen in het Oosteljjk deel
der Sovjet Unie.
LONDEN., 20 Mei. (Reuter.) De vertegen
woordigers van het trampersoneel van Londen
hebben éénstemmig een resolutie aangenomen,
waarbij wordt verklaard, dat het trampersoneel
niet in wilde staking zal gaan, doch wel bereid
is deel te nemen aan iedere actie, waartoe het
bestuur van den bond van transportarbeiders
zal besluiten.
Mevrouw von Horthy.de echtgenoote van den Hongaarschen Rijksbestuurder, is
gekozen als presidente van het Internationaal Eucharistisch Congres te Boedapest
in 193t
den kruiser „London", de eerste schepen van
de vierde en vijfde linie en verder zoo langs
alle schepen. De weg van deze inspectie was
twaalf mijl lang. Telkens wanneer het ko
ninklijke jacht een der oorlogsbodems pas
seerde, zwaaiden de matrozen met hun witte
mutsen en weerklonk het „Leve de konlng”
over het water, hetgeen door den konlng werd
beantwoord met salueeren.
Na de vlpot te hebben geschouwd, ging het
koninklijke jacht voor anker en de luchtmacht
vloog in formatie over het jacht om den ko
rting te begroeten.
De Konlng heeft aan alle buitenlandsche of
ficieren kroningsmedailles uitgereikt. Ieder de
zer officieren kwam aan boord van het Ko
ninklijk jacht met zijn eigen sloep, die de vlag
van het betreffende land voerde.
Op verzoek ran de Spaansche regeering te de
kwestie ran de buitenlandsche Inmenging in
Spanje op de agenda van-den Volkenbondsraad
geplaatst.
Du anti-nazl-rede van Kard. Mundelein, Aarts
bisschop van Chicago, heeft in Duitschland be
roering gewekt. Men verwacht zelfs een protest
ten Vaticane.
Mendlguen, de Basklsche minister van Bui
tenlandsche Zaken, heeft formeel ontkend, dat
hjj direct of Indirect van generaal Franco een
nota zou hebben ontvangen, waarin mededee-
hng zou zjjn gedaan van de voorwaarden, waar
op deze zou instemmen met de opgave van Bil
bao en het gebied van Btecaye, dat nog niet
door de rechtsche troepen is bezet.
De brand greep met ongeloofelijke snelheid
om tech heen, de geheel* stad brandt.
Het aantal gewonden moet zeer groot zijn;
het te nog niet bekend hoeveel dooden te be
treuren zijn.
Von Bergen, de Dnltache ambassadeur b(j den
II. Stoel, wordt binnenkort vervangen.
r
!i
3 I
nis
ast*
>nd.
■oor
?elo
<127
De nieuwe Fransche kruiser ..Dunkerque"
trekt bijzonder de aandacht defer zijn machtige
pantsering en zijn groote snelheid. Men maakt
de opmerking, dat alleen de „Hood” met de
„Dunkerque" vergeleken kan worden. De
„Hood” is zwaarder bewapend dan de „Dunker
que", maar de „Dunkerque” is veel sneller in
het vuren.
Het Londensche trampersoneel besloot, geen
wilde staking te sullen aangaan.
Konlng George van Engeland heeft de vloot
revue b(j Spithead afgenomen.
Het Duitsche oorlogsschip „Admiral Graf von
Spee" is een speciaal model, dat zijn weerga
niet heeft in de Britsche vloot. Met zijn zes
kanonnen van elf duim heeft deze oorlogsbodem
een superioriteit over ieder schip van 10.000 ton.
Om deze reden bt^ngen de „Admiral Graf von
Spee” en de twee andere schepen van gelijk
model, de „Deutschland”’ en de „Admiral
Scheer”, ’n nieuwen factor in de gevechtsmoge.
Hjkheld ter zee, vooral wat betreft hun snel
heid, welke 27 knoopen bedraagt, en grooten
cclie-radius. Maar de bepantsering van deze
schepen Is te licht, zegt men, om hen te kunnen
rangschikken onder de slagschepen en in ver
band ook met het feit, dat men thans eenheden
construeert met een snelheid van 30 knoopen,
is hun strategische waarde als kruiser belang,
rijk verminderd, hetgeen overigens Duitschland
zelf het eerst heeft geconstateerd, waarop het
besloot den bouw van dit type niet voort te
zetten.
LONDEN, 20 Mei De Reuter-
correspondent, die aan boord van
het koninklijk jacht de vlootschouw
te Spithead gadesloeg, wijst met
nadruk op den onberispelijken
aanblik, dien de buitenlandsche
oorlogsbodems tijdens de revue bo
den. Met name vermeldt hij eervol
den Nederlandschen kruiser „Java",
die volgens hem „deze vloot
schouw eer aandeed."
KAUNAS, 20 Mei. (Reuter Veertien Duit
schers uit het lifemelgebied. naar beweerd
wordt nationaal-sociallsten, staan voor den
krijgsraad terecht wegens splonnage ten behoe
ve van een vreemde mogendheid en trouwe
loosheid jegens den staat Litauen.
De beschuldigden waren vroeger autonome
ambtenaren in Memel. Zjj zouden behoord heb
ben tot een illegale «atlonaal-sociallstlsch ge.
gaan de klok één uur vooruit.
WEENEN, 20 Mei. (D.N.B.) De Duitsche
sportvlieger graaf Arco-Zinneberg is vanmid
dag, kort na zijn vertrek van het vliegveld As
pern, verongelukt.
Hjj was op slag dood.
Het Duitsche episcopaat heeft, na inten
sieve onderhandelingen met het Vatlcaan,
een commissie benoemd, welke de opdracht
heeft, een onderzoek in te stellen naar de
toestanden in de verschillende katholieke
kloosters en gestichten.
Hedennacht begint de Zomertijd.
Men zette du* voor het naar bed
Doltech Episcopaat bealait, n* overleg met het
Vatlcaan, tot een zuiveringsactie In klooater*
en gestichten.
een
alcohol-reservoir van een dlstilleerderU te
Poznan, waardoor enkele tienduizenden liters
alcohol vlam vatten. Het vuur breidde zich snel
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Tahfoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar 12.-»
Voor buiten Alkmaar Z f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
In het inleidend artikel constateert de hoofd
redacteur, dat in de laatste jaren voor het
Hltler-bewind de technische zijde van het ka-
tholieke organisatiewezen en vooral ook van de
Katholieke pers steeds volmaakter was gewor
den.
„Maar ontbrak hun niet al te dlkwüte het we
zenlijke, datgene, wat de ziel van ons werk
moest zijn?" Hoeveel rotatiepersen hebben de
laatste Jaren gedraald in dienst van d^ katho
lieke actie? Hoeveel brochures, boeken en kran
ten werden niet uitgegeven voor de verovering
der wereld?
Als wU nu onthullingen in den goeden geest
doen, dan zien^vU met pijnlijke gevoelens In
ons hart, waarom dat alles weinig succes heeft
gehad. God laat zich niet door iedereen hei-
pen! HU wil reine en onbesmette werktuigen.
Voor den Christen, die de dingen dieper be
schouwt. Is daarom de tegenwoordige toestand
van de Kerk in het geheel geen reden tot twij
fel, maar eerder een bevestiging van hetgeen
de openbaring en de geschiedenis zeggen: „God
straft de ZUnen bijzonder hard, als zU Zün ge
boden overtreden." Maar het einddoel hiervan
is niet de vernietiging, maar een omsmelting
en een zuivering.
De minister-president zal zich op 12 Juni te
Cherbourg inschepen aan boord van de Beren-
garla. welk schip op 18 Juni in de Vereenlgde
Staten zal aankomen.
De heer Van Zeeland aal op zUn reis verge
zeld *Un van Mjn echtgenoote *n zijn partieu-
ller-secretarte. graaf da-Meeu*.
De Belgische premier aal een dag of twaalf in
Amerika blUven.
De besprekingen tot het bezweren van de
dreigende staking In de steenkoolindustrie wor
den voortgezet en men had heden den Indruk,
dat de toestand reden tot optimisme geeft.
uit en binnen 'korten tUd stonden alle huizen
binnen een straal van honderd meter rond de
fabriek in vlammen. Acht personen liepen
brandwonden op; de materieele schade bedraagt
ongeveer tien mlllioen gulden. Het alcohol-
reservoir brandt nog steeds; verder kon de
brand gebluscht worden.
Da buitenlandsche inmenging op
de agenda van de a.s. raads
zitting geplaatst
In Britsche marine-kringen maakt men
vergelijkingen tusschen de gezamenlijke
Britsche zeemacht en de oorlogsschepen van
vreemde mogendheden, bU de vlootrevue
■Vertegenwoordigd.
Episcopaat besluit, na overleg met
Vaticaan, tot een zuiverings
actie
LONDEN, 20 Mei (Reater). Hedenmid
dag te vjjf minuten over drie verliet het
koninklUk jacht „Victoria and Albert” de
haven van Portsmouth om zich naar
Spithead te begeven. Kening George, die
gekleed was in groot tenu* van admiraal,
de koningin en prinses Elisabeth stonden
op de brug. ZU werden door de duizenden
toeschouwer* op de kade toegejuicht.
Naar de BerlUnsche correspondent van de
Telegraaf verneemt. zUn op voorstel van kar
dinaal Bertram, den voorzitter van het epis-
.copaat, in deze commissie de volgende geeste-
Hjken benoemd: bisschop graaf von Preyslng
van BerlUn. bisschop graaf von Galen van
Munster en prelaat <fr. Wienkens, leider van
het admlnlstrauebureau van het Duitsche epis
copaat, die onlangs benoemd is tot bisschop
van Meissen. De commissie is aangevuld met een
aantal theologen en prominente geestelUken
uit alle deelen van het rUk.
De commissie zal In hoofdzaak die gevallen
onderzoeken, waarmede de staatsrechtbanken
zich op het oogenbllk nog niet bezighouden, of
die, op grond der amnestiewetten,, niet meer
voor de rechtbank zullen komen. In al deze
gevallen zal naar kerkelUk. dus canoniek recht
worden geoordeeld, en het Is waarschijnlijk, dat
de geestelUken en leekebroeders, die zich aan
zedelUkheidsdelicten hebben schuldig gemaakt
uit hun ambt gezet en uit de katholieke or
ganisaties verwUderd zullen worden.
BERLIJN. 20 Mei .Der Angriff" heeft,
naar het D.N.B. bericht, zich in scherpe woor
den gewend tegen de rede, welke de aartsbis
schop van Chicago, Z. H. Em. kardinaal Mun
delein, voor ongeveer 500 katholieke geestelUken
heeft gehouden.
Het blad zegt os.:
„De strUdaanzegglng van kardinaal Munde
lein beleedlgt het geheele Duitsche volk.
Kardinaal Mundelein heeft een terrein be
treden, waarop hU met de scherpste veroordce-
llngen rekening moet houden.
Kardinaal Mundelein, zoo verklaart de ..An
griff" tenslotte, wekte bewust bU de katholieken
in Amerika de voorstelling, als zou de religieuse
Inrichting der Katholieke Kerk In Duitschland
aan een algemeenen aanval zUn blootgesteld.
In werkeiukheld aldus het blad gaat
het in Duitschland om een zuivere en duldelUke
verhouding van staat en Kerk.
In Vatioaansehe kringen wordt, «Otguu» een
bericht van United Press aan haar bladen, ver
klaard, dat Z. H. Em. kardinaal Mundelein tot
het houden van zUn bekende rede tegen
Duitschland niet door het Vatlcaan was ge
machtigd.
Men heeft ten Vaticane intusschen van de
rede nog geen kennis kunnen nemen en wUst
er op, dat het standpunt in de Duitsche kerk-
kwestie onlangs in de desbetreffende Encycliek
te uiteengezet.
■ESKOwiOwthsSbtscJ'
