e
ONS BLAD
P
Crisisatmosfeer te Brussel
a
Het nieuws van heden
Luchtaanvallen op
Bilbao
Het kabinet-Van Zeeland
HET BUSCONFLICT TE
LONDEN DUURT VOORT
WEER 11 TROTZKISTEN
TERECHTGESTELD
DE BAROMETER
Piccard’s ballon
vernield
Baldwin treedt
Vrijdag af
Zeeliedenstaking
geëindigd
Nieuwe valutawet
in Denemarken
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
in gevaar?
a
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WCWTSDAG 26 MEI 193T
198
No.
DERTIGSTE JAARGANG
Een hervorming wordt voorbereid
De Hindenburgramp
De Vlaamsche fracties
vergaderen
De reis naar Rome van
generaal Von Blomberg
f
Militair Italië
a
aan
A
Motie van blaam tegen
Burgemeester Max
Doret en Micheletti
hebben pech
Munguia nog in handen
der Basken?
De regeering van
Columbia treedt af
Een Duitsch protest bjj
het Vaticaan
Norman Davis adviseert
vjootuitbreiding
Ook president Lopez zal zyn
ontslag indienen
De Normandie zal normaal
vertrekken
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
De Fransche vliegers Doret en Micheletti ondernemen een recordvlucht ParijsTokio.
Hierboven ziet men hun toestel, kort voor den start van het vliegveld le Bourget
I-
L
Tegen de verklaringen van
Kardinaal Mundelein
Viering van de deelneming
den wereldoorlog
Nieuw monsterproces in het verre
Oosten van Sovjet-Rusland
De meerderheid van het personeel
blyft vóór staken
3a
In het N oor d-W esten van Biscaye
behaalden de reehtschen be
langrijke successen
De regeering heeft inzake de am
nestie duidelijk de portefeuille-
kwestie gesteld
Het oude toestel vatte vlam
tijdens voorbereiding van
een proefvlucht
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
^vxwwwhiii luuuwMKfSj
S
Nieuwe samenstelling van het
Britsche kabinet waarschijn
lijk Zaterdag bekend
i
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
4
De seeliedenstaking 1b Frankrijk geëindigd.
nieuwe
verbeterde
een
correspondent
seint
Minister-President van Zeeland
n.
Q.
Q»
A.
L
L
voorwaarde.
die
den
geamnestieerden
de
op
'o
Maandag is in St. Paul’s Cathedral te Londen een dankdienst gehouden voor de
kroning van George VI van Engeland. Koning George verlaat in gezelschap van
de koningin, prinses Elisabeth en Prinses Margareth Rose de Kathedraal
LONDEN. 25 Mel. (Havas) De afgevaar
digden van het stakende personeel van de
autobusdiensten hebben heden opnieuw ver
gaderd. Een communiqué werd niet gepubli
ceerd. doch naar verluidt, heeft de meer
derheid sich uitgesproken voor een voort
zetten van de staking.
Anderzijds wil de katholieke Kamergroep niet
en kan zjj ook trouwens niet meer toegeven.
Dezen keer hebben elf personen terecht
gestaan, die, evenals de vier en veertig be
schuldigden In het eerste proces te Swobo-
noje, allen ter dood werden veroordeeld.
Het vonnis is reeds voltrokken.
zeer onwaarschijnlijk, daar de electrische kracht
van deze stralen te zwak is.
Prof. Dieckmann heeft, naar hjj zelde, spe
ciale opdracht deze mogelijkheid te bestudeeren.
BILBAO, 25 Mei (Havas). Hedenochtend
vroeg reeds verschenen de vliegtuigen van
de reehtschen boven Bilbao en omgeving.
De dorpen in den omtrek der stad werden
den geheelen dag herhaaldeljjk gebombar
deerd.
Wetsontwerp ingediend houdende bepalingen
omtrent de vlag van het Koninkrijk der Neder
landen.
Stand op Woensdag 9 uur v.m.: 763.1
Vorige stand: 7C&3
Algemeen wordt gevreesd voor het lot van
de Regeering van Zeeland. De stemming
"t> bepaald op Donderdag.
LONDEN, 25 Mel. De Dally Telegraph meldt
uit Washington, dat welingelichte kringen al-
c’aar verklaren, dat Norman Davis, de ambas
sadeur der Vereenlgde Staten in algemeenen
dienst, die Juist uit Londen is teruggekeerd, In
particuliere gesprekken op de noodzakelijkheid
wijst voor de Vereenlgde Staten al het mogeljjke
De reclM|
Ubyna tem
Oviedo beze
te hoogten
ROME. 25 Mei. (Havas) In geheel Italië Is
gisteren herdacht, dat Italië 22 jaar geleden
aan den wereldoorlog ging deelnemen. De be
langrijkste gebeurtenis was het elfde appèl der
fascisten, dat In alle steden werd gehouden In
tegenwoordigheid der hoogste autoriteiten. Te
Rome woonde Mussolini in het Olympische sta
dion het appèl bij, dat werd gevolgd door turn
oefeningen van 10.000 jongens en meisjes. Mus
solini hield een korte toespraak tot de jonge
zwarthemden en de gymnasten.
De werkloosheid is in de eerste week van Mei
weer iets gedaald.
Wenach van H. M. de Koningin, geen gelden
in te zamelen voor een huldeblijk bjj haar veer-
tigjarig regeeringsjubileum.
Jugendkraft Wien leed te Maastricht een 41-
nederlaag tegen het Zuid-Limburgsche elftaL
O O
omh
bescl
De
hun
Denemarken bereidt
valutawet voor.
L
Een motie, waarin de burgemeester van
de hoofdstad door den Belgischen Senaat
wordt geblameerd en de Regeering wordt
gevraagd om burgemeester Max te beletten
in de toekomst nog dergeljjke maatregelen
tegen de Vlamingen te nemen, werd inge
diend en men voorziet, dat deze blaam voor
Burgemeester Max een groote meerderheid
zal verwerven.
HANOI. 25 Mei. (Havas) Doret en Micheletti,
die Maandag om 17 uur 10 g. m. t. naar Sjanghai
vertrokken waren, moesten, volgens een officieel
b’vestlgd bericht wegens het slechte weer om-
keeren. Zij zijn te Fort Bayard In Kwangsjoean
te 2.20 uur Greenwichtijd geland.
LONDEN, 25 Mei.'(Havas). Waarschijnlijk
zal de Britsche minister-president Balwin
zich Vrijdagmiddag om vier uur naar
den Koning begeven om zijn ontslag In te
dienen, en Neville Chamberlain aan te be
velen voor de taak, een nieuw kabinet te
vormen. Verwacht kan worden, dat de nieu
we miuisterljjst Zaterdag bekend zal zijn,
en dat het nieuwe ministerie zich Maandag
aan het parlement zal kunnen Voorstellen.
Wetsontwerp betreffende deelneming in prefe
rent kapitaal der N.V. StoomvaartmU. Zeeland.
Ernstige botsing tusschen vrachtauto en auto
bus te Appingedam; een doode, ses gewonden.
Twee jaar geëischt wegens verduistering en
valschheld in geschrifte tegen den vroegeren
secretaris van den B.VX. te Alkmaar.
Ook de Waalsche socialisten en de libe
ralen volhardden In hun verzet tegen elke
amnestie en de Brusselsche liberalen blijven
eischen, dat hun ministers de Regeering
zullen verlaten, indien dezen de stemming
van de amnestie-wet in de Kamer niet be
letten.
Prins Bernhard geïnstalleerd als Koninklijk com
missaris van de Jaarbeurs le Utrecht.
Het is de scherpste botsing van de Vlaamsch-
Waalsche nationale tegenstelling, die men
politiek terrein In België heeft gezien.
MOSKOU, 25 Mel. (D.N.B.) Naar de Tlcho
Okeanskaja Swjesda, het officieele orgaan voor
het ver-Oostelijke Sovjet-gebled, mededeelt,
heeft te Chabarowsk voor het „bijzondere col
lege van het hooge militaire gerechtshof der
Sovjet-Unle" een tweede monsterproces plaats
gevonden tegen een Trotzkistisch-terroristische
spionnage-organlsatie”, welke eveneens onder-
mjjnenden arbeid in het spoorwegdistrict Verre
Oosten zou hebben bedreven.
Tijdens het Empire-banket is Baldwin luide
toegejuicht, toen hij zijn laatste openbare rede
ging uitspreken als minister-president. De 1200
gasten, waaronder de meest vooraanstaande per
soonlijkheden van het Rijk, verhieven zich van
bun setels en zongen hem het ..For he U a jolly
good fellow’' toe. Baldwin, die zichtbaar aange
daan was door deze hartelijke hulde, sprak zijn
dank uit, en een uitvoerig overzicht van de
ontwikkeling van het Rijk en de banden, die
het binden.
BERLIJN, 25 Mel. (D.N.B.) Van welingelichte
kringen verluidt, dat de rjjksminister van oorlog,
generaal-veldmaarschalk Von Blomberg, zich
begin Juni op uitnoodlging der Itallaansche
regeering voor een bezoek aan deItallaansche
weermacht naar Italië zal begeven. Von Blom
berg wordt op 2 Juni te Rome verwacht.
BRUSSEL. 25 Mel. (Havas) De rechtsch-
Vlaamsche fracties.van Kamer en Senaat heb
ben hedenmiddag vergaderd om hun houding
vast te stellen ten aanzien van de amnestiewet.
Het denkbeeld om de bespreking uit te stellen
werd van de hand gewezen. De fracties beslo
ten, dat de wet een maatregel tn^tpadfleatie
tan Vlaanderen moet zijn.
Ook de commissie, welke door de Kamer be
last is met de studie van de amnestie' heeft
hedenmiddag vergaderd. De minister van justi
tie woonde de vergadering bij en stelde voor het
ontwerp na het zomerreces^ in stemming te
brengen. De commissie zal Donderdag as. haar
beslissing nemen.
PARIJS, 25 Mei. (Havas) Hedenmiddag
hebben de minister-president en de minis
ter van Handel en Marine vergaderd met de
vertegenwoordigers van de seeliedenbonden.
Na de vergadering verklaarden de afge- X
vaardigden, dat de besprekingen met de re
geering tot een resultaat hebben geleid eu
dat de staking geëindigd was.
Onze Brusselsche
ons d.d. 25 Mei:
Alle verzoeningspogingen van de regeering
in de amnestlekwestle zijn totaal op een
mislukking uitgeloopen en in de Wetstraat
heerschte Dinsdagavond een crisisatmosfeer.
In den Senaat werd Intusschen de minister
van Binnenlandsche Zaken geïnterpelleerd
door een Vlaamsch nationalist en een katho
lieken Vlaming omtrent de houding door bur
gemeester Max aangenomen tegenover de be-
tooging van de Vlamingen en met name om
trent de maatregelen door hem genomen om
te beletten, dat toeschouwers deze geestdriftige
manifestatie zouden kunnen zien.
Bij een brand In vuurwerkfabriekje le Leeu
warden rijn twee arbeiden omgekomen.
Vijftiende Haagache Maria-avond luisterrijk
gevierd.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Par kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar s f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N-V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
De regeering heeft vandaag aan
de groepen bevestigd, dat zjj hierbij
duidelijk de kabinetskwestie stelt.
De Britsche minister-president Bkldwin zal a-s.
Vrijdag aftreden: het nieuwe kabinet zal waar
schijnlijk Zaterdag reeds bekend lijn.
De oude stratosfeer-ballon van Prof. Piccard ia
door vlammen vernield.
Bilbao en omgeving door de reehtschen gebom
bardeerd; winst der troepen van Mola in het
Noord-Westen van Biscaye.
Breedvoerig protest van Franco te Genève tegen
den „vertegenwoordiger van Spanje”; de Negus
zal niet in de Volken bondsvergadering ver
tegenwoordigd zijn.
Het busconflict te Londen blijft voortduren.
Vanmiddag heeft de rechtbank, welke belast
was met het onderzoek naar de staking van het
«utobuspersoneel, haar eindrapport Ingediend.
In groote trekken komt dit overeen met het
voorloopige rapport. De rechtbank stelt voor
een niapwe rechtbank voor onderzoek In te
stellen met medewerking van belde partijen,
welke alle vraagstukken, welke niet door de
gewone methode van besprekingen geregeld zul
len worden, zal oplossen. De rechtbank is ver
der van oordeel, dat deze nieuwe rechtbank een
permanent orgaan van de London Passenger
rransport Board zal worden.
De regeering heeft na een langdurige en
emotioneele kabinetszitting, die Maandagnacht
werd gehouden, besloten op haar standpunt te
blijven staan, d.wx, dat xij het noodsakeljjk
bleef achten, dat een nationale meerderheid
a_L een meerderheid van Vlaamsche, Waalsche
en Brusselsche elementen vsn elke meerder
heidspartij de amnestie-voorstellen moet steunen
en dat zij zal aftreden, indien de voorstellen
alleen met de stemmen van de Vlaamsche
parlementaire meerderheid zouden worden aan
genomen.
BOGOTA, 25 Mel. (Havas). De regeering van
Columbia is afgetreden, nadat de volksverte
genwoordiging de wetsvoorstellen van de regee
ring Inzake devaluatie en een verzoek om bui
tengewone volmachten om in te grijpen In de
bananenindustrie, had verworpen.
In een officieel communiqué wordt verder
nog medegedeeld, dat de president van de re
publiek, Lopez, hedenmiddag In den senaat zijn
ontslag zal indienen.
WASHINGTON, 25 Mel. (A. N. P.) Thomas
A. Knowles heeft als vertegenwoordiger van de
American Zeppelin Transport Company aan
een subcommissie uit dan Senaat voor mili
taire aangelegenheden de aanbeveling gedaan,
dat de regeering den vrijen uitvoer van helium
zal toestaan, zoodat de Internationale dienst met
luchtschepen kan worden voortgezet zonder *t
gevaar voor ontploffingen, zooals het geval la
geweest met het Dultsche luchtschip Hinden
burg.
te doen om met Groot-Brlttannië gelijken tred
te houden bij den bouw van slagschepen.
Volgens de New York Herald Tribune is Da
vis van meening, dat deze uitbreiding de doel
treffendheid zou vergrooten van den Britschen
vioolbouw als stabiltseerende factor tegenover
de herbewapening der dictatoriaal geregeerde
landen.
Deze politiek zou de volledige goedkeuring
wegdragen der regeering.
Uit Bilbao werd later nog medegedeeld: Gis
teravond verdreven de troepen van Franco na
bij Dima jdc regeeringstroepen uit hun stellin
gen, doch later werden zij weer met aanzien
lijke verliezen teruggedreven. De regeerlngs-
troepen maakten hierbij een monarchistisch
vaandel bult.
Volgens een uitlating van den minister van
Handel zullen de onderzoekingen zich uitstrek
ken tot de voorstellen, welke indertijd door
economische organisaties tot hervorming van
de valutaverordening zijn gedaan, aldus de Ber
liner Boersenzeitung. Meer dan de helft van
den Deenschen invoer zou volgens de meening*
In economische kringen van de valutaverorde
ning kunnen worden vrijgesteld, hetgeen een
verkleining van het daartoe noodlge bestuurs
apparaat tengevolge zou hebben, welk apparaat
het vorige jaar 2.4 millloen kronen kostte.
De werkzaamheden van de commissie worden
door de regeering voorlooplg zuiver intern ge
noemd eri zullen bjj het begin der rjjksdagzit-
tingen begin October zijn afgeloopen.
In economische kringen juicht men het ten
zeerste toe, dat de regeering de volgens haar
meening dringend noodzakelijke hervorming van
de valutawet reeds nu voorbereidt.
De minister van Handel heeft verklaard, dat
Denemarken dank zjj den valuta bepalingen ge-
makkeljjker dan andere landen door de crisis
is gekomen, al maakt de ontwikkeling zekere
hervormingen noodig. De valutacentrale is een
instrument dat onder de gegeven omstandig
heden onontbeerlijk Is, doch de regeering wil
er gaarne toe medewerken, dat het zoo vlot
mogelijk zal werken.
BERLIJN, 25 Mel. (Havas). Uit officieuze
bron wordt medegedeeld, dat de Dultsche am
bassadeur bjj het Vaticaan den staatssecretaris
een energiek protest van zjjn regeering tegen
de verklaringen van Kardlnaal«Aartsblsschop
Mundelein van Chicago heeft doen toekomen.
Het persbureau der Baskische regeering
deelt mede: Wjj herhalen opnieuw, dat de
stad Munguia zich nog steeds in onze han
den bevindt. De stad wordt evenwel ont
zettend gebombardeerd door de luchtmacht
der nationalisten.
a - De minister van Jifetltie heeft zich beijvert
om in de Kamercommissie, waar verschillende
amendementen werden onderzocht, een com
promis te vinden tusschen Walen en Vlamin
gen. Dit is ónmogelijk gebleken. Het amende
ment van de regeering, dat de geamnestieerden
een loyaliteitsverklaring moeten afleggen en
een aanvraag aan den Koning moeten richten
om weer kiesgerechtigd te worden en weer zit
ting te kunnen nemen in de Kamers, werd
verworpen evenals alle andere amendementen,
die de amnestie-bepalingen verzwakken.
In de groepsvergaderingen van de Kamer
kon evenmin een basis van overeenkomst wor
den gevonden. De katholieke Vlaamsche Ka
mergroep heeft zich uitgesproken tegen elke
zou
Worden opgelegd. De leden, die verleden week
nog wilden tegemoet komen aan de Walen,
hebben nu verklaard, dat na de groote Vlaam-
sche volksmanifestatie van Zondag zjj er op
gesteld zjjn solidair te blijven met de eendrach
tige opinie van het volk en slechts voor een
voorstel van Integrale en onvoorwaardelijke
amnestie te stemmen.
De katholieke Vlaamsche Kamergroep heeft
een delegatie aangewezen om zich In verbin
ding te stellen met de Vlaamsch nationalis
tische fractie, om gezamenlijk haar verdere
houding in de Kamer te bepalen.
Op het Deensch eiland Funen heeft
men een zeldzame vondst gedaan. Een
schip uit den beroemden Vikingen-tijd
wordt uitgegraven. Boven een kijkje op
de werkzaamheden, onder de resten
van het schip
De troepen van generaal Mlaja hebben aan
het Soriafront een groote activiteit ontplooid.
In den sector Las Inviernas werden twee aan
vallen van de regeerlngstroepen afgeslagen.
Gistermiddag is boven de zee nabij San Se
bastian een gevecht geleverd tusschen vlieg
tuigen. De jachtvliegtuigen van Franco zagen
vijf toestellen van de regeering naderen en
vielen aan. Eén der regeerlngvtoestellen werd
omlaag geschoten. De vier overige toestellen
poogden Bilbao te bereiken, doch ter hoogte
van Lasarenas werd nog één van de vliegtuigen
geschoten, terwijl de drie andere sterk
jgd moesten dalen.
bhtvliegtuigen keerden vervolgens naar
K terug.
KOF .’HAGEN, 25 Mei. De thans gelden
de Deensche valutawet loopt 1 April 1938
af. Reeds nu is een commissie, bestaande
uit vertegenwoordigers van de ministeries
van Handel, Financiën, Landbouw en Bui-
tenlandsche Zaken en van de valutacentrale
benoemd ter voorbereiding van een ver
beterde wet.
De brand brak uit op het oogenblik, dat de
tondel aan den ballon bevestigd werd. De gon
del. waarin prof. Piccard en Cosyns plaats zou
den nemen, werd vernield. Er deden zich geen
Persoonlijke ongevallen voor.
:he troepen hebben het massief van
Westen van den spoorweg Leon-
k Doordat dit massief op vrjj groo
ts gelegen, kunnen de reehtschen
meer contróle uitoefenen in deze bergachtige
streek, waar de vijand zonder ophouden in de
llnlën tracht binnen te dringen. De troepen
van Mola hadden eerst een omtrekkende be
weging om de linksche stellingen gemaakt; na
voorbereiding door heb geschut gingen de recht-
schen tot den aanval over en omstreeks den
middag hadden zjj het massief veroverd. De
linksche troepen moesten zich met aanzien
lijke verliezen terugtrekken. Zjj Heten veel
oorlogstuig achter.
BRUSSEL, 25 Mei (Havas). De bekende
■tratosfeer-onderzoeker professor Piccard en
«lin assistent Max Cosyns wilden heden
morgen met hun ouden stratosfeer-ballon
opstijgen om een proefvlucht te maken.
Bjj de voorbereidingen vatte de ballon
echter vlam en is (Mor het vuur geheel ver
nield.
LAKEHURST, 25 Mei. (D. N. B.) De Zater
dag JJ. door dr. Eckener In de bijeenkomst van
de commissie van onderzoek naar de oorzaken
van de ramp van de Hindenburg uitgesproken
meening, dat statische electrlcitelt de ontplof
fing zou kunnen hebben veroorzaakt, werd be
vestigd door de verklaringen van twee andere
deskundigen, prof. Dieckmann van de technl-
•sche hoogeschool van München en Francis
Silsbee uit Washington.
Dieckmann verklaarde het mogelijk te achten,
dat in de lucht St. Elmusvuur is teweegge
bracht. Dit veroorzaakt wel is waar geen von
ken, doch het kan niettemin een voldoende
hooge temperatuur bereiken om een waterstof
gasmengsel tot ontploffing te brengen.
Belde getuigen achtten daarentegen de theo
rie, dat de oorzaak der ontploffing gelegen zou
zijn In de ontbranding In hoogfrequente radio
golven van het radio-pellstatlon Lakehurst voor
De secretaris van den. bond van zeelieden
heeft medegedeeld, dat op de drie voornaamste
punten overeenstemming tot stand is geiiomen.
nl inzake de toepassing van de veertigurige
werkweek, vactwille met behoud van loon en een
pensioenregeling.
Mojgen zal In alle havens het werk worden
hervat en de Normandie zal op het vastgestelde
uur het anker lichten.
De geheele bemanning van de Normandie, on
geveer duizend personen, had intusschen ook
het werk reeds neergelegd en deelgenomen aan
de staking.
De stad staat op het oogenblik geheel in
brand. De reehtschen sullen later verzekeren,
dat wjj zelf onze steden in brand hebben ge
stoken, maar voor deze laster In omloop wordt
gebracht, verklaren wij voor de geheele wereld,
dat Munguia verwoest is door een vuurregen,
welken de nationalisten over haar hebben uit
gegoten.
De wetsontwerpen tot reorganisatie van het
spoorwegbedrijf en betreffende betere verdeeling
van den beschikbaren arbeid door de Eerste
Kamer aanvaard.
