ONS BLAD
Crisisatmosfeer te Brussel
J
J
I
I
Ui
t 1
V. SM
Het nieuws van heden
Luchtaanvallen op
Bilbao
HET BUSCONFLICT TE
LONDEN DUURT VOORT
DE BAROMETER
Piccard’s ballon
vernield
Baldwin treedt
Vrijdag af
Zeeliedenstaking
geëindigd
Nieuwe valutawet
in Denemarken
WEER 11 TROTZKISTEN
TERECHTGESTELD
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
WOENSDAG 26 MEI 193T
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
No.
an
rnemer
Het kabinet-Van Zeeland
mingin
Een hervorming wordt voorbereid
Doret en Micheletti
hebben pech
M
De Vlaamsche fracties
vergaderen
generaal Von Blomberg
r
Militair Italië
aan
Norman Davis adviseert
vlootuitbreiding
De Fransche vliegers Doret en Micheletti ondernemen een recordvlucht Parijs— Tokio.
De Normandie aal normaal
vertrekken
Munguia nog in handen
der Basken?
De regeering van
Columbia treedt af
Een Duitsch protest bij
het Vaticaan
Motie van blaam tegen
Burgemeester Max
Viering van de deelneming
den wereldoorlog
Ook preaident Lopez zal zyn
ontslag indienen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
De Hindenburgramp
AAT
0.—
f
Men-
in gevaar?-
De regeering heeft inzake de am
nestie duidelijk de portefeuille-
kwestie gesteld
In het Noord-Westen van Biscaye
behaalden de rechtschen be-
langryke successen
Tegen de verklaringen van
Kardinaal Mundelein
Nieuw monsterproces in het verre
Oosten van Sovjet-Rusland
De meerderheid van het personeel
blyft vóór staken
Het oude toestel vatte vlam
tydens voorbereiding van
een proefvlucht
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Nieuwe samenstelling van het
Britsche kabinet waarschijn
lijk Zaterdag bekend
De reis naar Rome van
o
198
JAARGANG
NDORD-HOLLANDSCB DAGBLAD
DERTIGSTE
De seeliedenstaking In Frankrijk frtlndijd.
nieuwe
verbeterde
een
correspondent
seint
zou
bl-
1
1
5
Stand op Woensdag aar kw.: 763.1
u
Q
Ora-
l na
1565é
Maandag is in St. Paul’s Cathedral te Londen een dankdienst gehouden voor de
kroning van George VI van Engeland. Koning George verlaat in gezelschap van
de koningin, prinses Elisabeth en Prin ses Margareth Rose de Kathedraal
LONDEN, 25 Mel. (Havas) De afgevaar
digden van het stakende personeel van de
autobusdiensten hebben heden opnieuw ver
gaderd. Een communiqué werd niet gepubli
ceerd. doch naar verluidt, heeft de meer
derheid zich uitgesproken voor een voort
zetten van de staking.
Het is de scherpste botsing van de Vlaamsch-
Wsalsche nationale tegenstelling, die men op
politiek terrein in België heeft gezien.
Anderzijds wil de katholieke Kamergroep niet
en kan zij ook trouwens niet meer toegeven.
Algemeen wordt gevreesd voor het lot van
de Regeering van Zeeland. De stemming
is bepaald op Donderdag.
Dezen keer hebben elf personen terecht
gestaan, die. evenals de vier en veertig be
schuldigden in het eerste proces te Swobo-
noje, allen ter dood werden veroordeeld.
Het vonnis is reeds voltrokken.
1
HANOI. 25 Mei. (Havas) Doret en Micheletti,
die Maandag om 17 uur 10 g. m. t. naar Sjanghai
vertrokken waren, moesten, volgens een officieel
bevestigd bericht wegens het slechte weer om-
keeren. Zij zijn te Fort Bayard in Kwangsjoean
te 2.20 uur Greenwichtyd geland.
zeer onwaarschijnlijk, daar de electrlsche kracht
van deze stralen te zwak is.
Prof. Dieckmann heeft, naar hij zeide, spe
ciale opdracht deze mogelijkheid te bestudeeren.
LONDEN, 25 Mei. De Daily Telegraph meldt
uit Washington, dat welingelichte kringen al
daar verklaren, dat Norman Davis, de ambas
sadeur der Vereenigde Staten in algemeenen
dienst, die juist uit Londen is teruggekeerd, in
particuliere gesprekken op de noodzakelijkheid
Jugendkraft Wien leed te Maastricht een 4—1-
nederlaag tegen het Zaid-Limburgsche elftal.
O
Wetsontwerp betreffende deelneming in prefe
rent kapitaal der N.V. Stoomvaartmij. Zeeland.
ecten voor
’Olgde dan
financieel
te gelde
bate aan-
adei
dlnr
Br
-eau
m
er
d.
BILBAO, 25 Mei (Havas). Hedenochtend
vroeg reeda verschenen de vliegtuigen van
de rechtschen boven Bilbao en omgeving.
De dorpen in den omtrek der stad werden
den geheelen dag herhaaldelijk gebombar
deerd.
ROME. 25 Mei. (Havas) In geheel Italië ia
gisteren herdacht, dat Italië 22 jaar geleden
aan den wereldoorlog ging deelnemen. De be
langrijkste gebeurtenis was het elfde appèl der
fascisten, dat in alle steden werd gehouden in
tegenwoordigheid der hoogste autoriteiten. Te
Rome woonde Mussolini in het Olympische sta
dion het appèl bjj, dat werd gevolgd door turn
oefeningen van 10.000 jongens en meisjes. Mus
solini hield een korte toespraak tot de jonge
De werkloosheid is in de eerste week van Mei
weer iets gedaald.
Wensch van H. M. de Koningin, geen gelden
in te zamelen voor een huldeblijk bjj haar veer
tigjarig regeeringsjubileum.
Prins Bernhard geïnstalleerd als Koninklijk com
missaris van de Jaarbeurs te Utrecht.
Denemarken bereidt
valutawet voor.
fit
Kt.
De Britsche minister-president Baldwin sal as.
Vrijdag aftreden; het nieuwe kabinet aal waar
schijnlijk Zaterdag reeds bekend zijn.
De oude stzatesfeer-ballon van Prof. Piecard ie-
door vlammen vernield.
Bilbao en omgeving door de rechtschen gebom
bardeerd; winst der troepen van Moia in het
Noord-Westen van Btoeaye.
He
ven HM
ran Haar
•ekkingen
n de ,JDe
Claus en
rtszstraat,
van ver-
peur-
d
tl
«sm
Ernstige botsing tusschen vrachtauto en auto
bus te Appingedam; een doode, ses gewonden.
Twee jaar geëischt wegens verduistering en
valschheid in geschrifte tegen den vroegeren
secretaris van den B.V.L. te Alkmaar.
Een motie, waarin de burgemeester van
de hoofdstad door den Belgischen Senaat
wordt geblameerd en de Regeering wordt
gevraagd om burgemeester Maz te beletten
in de toekomst nog dergelijke maatregelen
tegen de Vlamingen te nemen, werd inge
diend en men voorziet, dat deze blaam voor
Burgemeester Max een groote meerderheid
zal verwerven.
Ook de Waalsche socialisten en de libe
ralen volhardden in hun verzet tegen elke
amnestie en de Brusselsche liberalen blijven
eischen, dat hun ministers de Regeering
zullen verlaten, Indien dezen de stemming
van de amneetie-wet in de Kamer niet be
letten.
oe groote
°c hülp
MOSKOU, 25 Mei. (D5.B.) Naar de Ticho
Okeanskaja Swjesda, het officieele orgaan voor
het ver-Oostelijke Sovjet-gebled. mededeelt,
heeft te Chabarowsk voor het „bijzondere col
lege van het hooge militaire gerechtshof der
Sovjet-Unle” een tweede monsterproces plaats
gevonden tegen een Trotzkistlsch-terroristische
spionnage-organlsatle”, welke eveneens onder-
mynenden arbeid in het spoorwegdistrict Verre
Oosten zou hebben bedreven.
De regeering heeft vandaag aan
de groepen bevestigd, dat zij hierbij
duidelijk de kabinetskwestie stelt.
PARIJS, 25 Mei. (Havas) Hedenmiddag
hebben de minister-president en de minis
ter van Handel en Marine vergaderd met de
vertegenwoordigers van de zeeliedenbonden.
Na de vergadering verklaarden de afge
vaardigden. dat de besprekingen met de re
geering tot een resultaat hebben geleid en
dat de staking geëindigd was.
BOGOTA, 25 Mei. (Havas). De regeering van
Columbia is afgetreden, nadat de volksverte
genwoordiging de wetsvoorstellen van de regee
ring Inzake devaluatie en een verzoek om bui
tengewone volmachten om in te grijpen in de
bananenindustrie, had verworpen.
In een officieel communiqué wordt verder
nog medegedeeld, dat de president van de re
publiek, Lopez, hedenmiddag in den senaat zijn
ontslag zal indienen.
Onze Brusselsche
ons d.d. 25 Mei:
Alle verzoeningspogingen van de regeering
in de amnestlekwestie zijn totaal op een
mislukking uitgeloopen en in de Wetstraat
heerschte Dinsdagavond een crisisatmosfeer.
KOF (HAGEN, 25 Mei. De thans gelden
de Deensche valutawet loopt 1 April 1938
af. Reeds nu is een commissie, bestaande
uit vertegenwoordigers van de ministeries
van Handel, Financiën, Landbouw en Bul-
tenlandsche Zaken en van de valutacentrale
benoemd ter voorbereiding van een ver
beterde wet.
Wetsontwerp Ingediend houdende bepalingen
omtrent de vlag van het Koninkrijk der Neder
landen.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJSi
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar a f 2.50
Dagblad uitgegeven door do
H.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
In den Senaat werd intusschen de minister
van Binnenlandsche Zaken geïnterpelleerd
door een Vlaamsch nationalist en een katho
lieken Vlaming omtrent de houding door bur
gemeester Max aangenomen tegenover de be-
tooglng van de Vlamingen en met name om
trent de maatregelen door hem genomen om
te beletten, dat toeschouwers deze geestdriftige
manifestatie zouden kunnen zien.
De regeering heeft na een langdurige
emotioneele kabinetszitting, die Maandagnacht
werd gehouden, besloten op haar standpunt te
blijven staan, d-wx, dat zij het noodzakeljjk
Heef achten, dat een nationale meerderheid
nX een meerderheid van Vlaamsche, Waalsche
en Brusselsche elementen van elke meerder
heidspartij de amnestie-voorstellen moet steunen
en dat zij zal aftreden, indien de voorstellen
alleen met de stemmen van de Vlaamsche
parlementaire meerderheid zouden worden aan
genomen.
De troepen van generaal Miaja hebben aan
het Soriafront een groote activiteit ontplooid.
In den sector Las Inviernas werden twee aan
vallen van de regeeringstroepen afgeslagen.
Gistermiddag Is boven de zee nabij San Se
bastian sen gevecht geleverd tusschen vlieg-
- tuigen. De jachtvliegtuigen van Ftanco zagen
vijf toestellen van de regeering naderen en
vielen aan. Eén der regeeringstoestellen werd
omlaag geschoten. De vier overige toestellen
poogden Bilbao te bereiken, doch ter hoogte
van Lasarenas werd nog één van de vliegtuigen
omlaag geschoten, terwijl de drie andere sterk
beschadigd moesten dalen. ~-i
De jachtvliegtuigen keerden vervolgens naar
hun basis terug.
BU een brand in vuurwerkfabriek je te Leeu
warden zijn twee arbeiders omgekomen.
Vijftiende Haagsche Maria-avond luisterrijk
gevierd.
De secretaris van den bond van zeelieden
heeft medegedeeld, dat op de drie voornaamste
punten overeenstemming tot stand is gekomen,
nl inzake de toepassing van de veertigurige
werkweek, vacantle met behoud van loon en een
pensioenregeling.
Morgen zal in alle havens het werk worden
hervat en de Normandie zal op het vastgestelde
uur het anker lichten.
De geheele bemanning van de Normandie, on
geveer duizend personen, had intusschen ook
het werk reeds neergelegd en deelgenomen aan
de staking.
Vanmiddag heeft de rechtbank, welke belast
was met het onderzoek naar de staking van het
autobuspersoneel, haar eindrapport ingediend.
In groote trekken komt dit overeen met het
toorloopige rapport. De rechtbank stelt voor
een nieuwe rechtbank voor onderzoek in te
stellen met medewerking van beide partijen,
welke alle vraagstukken, welke niet door de
gewone methode van besprekingen geregeld zul
len worden, zal oplossen. De rechtbank Is ver
der van oordeel, dat deze nieuwe rechtbank een
permanent orgaan van de London Passenger
Transport Board zal worden.
LONDEN, 25 Mei. (Havas). Waarschijnlijk
zal de Britsche minister-president Balwin
zich Vrijdagmiddag om vier uur naar
den Koning begeven om zijn ontslag in te
dienen, en Neville Chamberlain aan te be
velen voor de taak, een nieuw kabinet te
vormen. Verwacht kan worden, dat de ;-.ieu-
we mlnlsteriyst Zaterdag bekend zal zijn,
en dat het nieuwe ministerie Zich Maandag
aan het parlement zal kunnen voorstellen.
Tijdens het Empire-banket is Baldwin luide
toegejuicht, toen hij zijn laatste openbare rede
ging uitspreken als minister-president. De 1200
gasten, waaronder de meest vooraanstaande per
soonlijkheden van het Rijk, verhieven zich van
bun zetels en zongen hem het „For he is a jolly
good fellow” toe. Baldwin, die zichtbaar aange
daan was door deze harteljjke hulde, sprak zijn
dank uit, en gaf een uitvoerig overzicht van de
ontwikkeling van het Rijk en de banden, die
tet binden.
Volgens een uitlating van den minister van
Handel zullen de onderzoekingen zich uitstrek
ken tot de voorstellen, welke indertyd door
economische organisaties tot hervorming van
de valutaverordenlng zijn gedaan, aldus de Ber
liner Boersenzeitung. Meer dan de helft van
den Deenschen invoer zou volgens de meening
in economische kringen van de valutaverorde-
ning kunnen worden vrijgesteld, hetgeen een
verkleining van het daartoe noodige bestuurs
apparaat tengevolge zou hebben^ welk apparaat
het vorige Jaar 2.4 millioen kronen kostte.
De werkzaamheden van de commissie worden
door de regeering voorloopig zuiver intern ge
noemd en zullen by het begin der rjjksdagzlt-
tingen begin October zijn afgeloopen.
In economische kringen juicht men het ten
zeerste toe, dat de regeering de volgens haar
meening dringend noodzakelijke hervorming van
de valutawet reeds nu voorbereidt.
De minister van Handel heeft verklaard, dat
Denemarken dank zij den valutabepalingen ge-
makkeiyker dan andere landen door de crisis
is gekomen, al maakt de ontwikkeling zekere
hervormingen noodig. De valutacentrale is een
instrument dat onder de gegeven omstandig
heden onontbeerlijk is, doch de regeering wil
er gaarne toe medewerken, dat het zoo vlot
mogelijk zal werken.
Uit Bilbao werd later nog medegedeeld: Gis
teravond verdreven de troepen van Franco na
bij Dima de regeeringstroepen uit hun stellin
gen, doch later werden zy weer met aanzien
lijke verliezen teruggedreven. De regeerings
troepen maakten hierbü een monarchistisch
vaandel buit.
dame erfd,
tij effecten
1 gulden.
>1 verstand
ie papieren,
de van een
deskundige
te doen om met Groot-Brittannlë gelyken tred
te houden by den bouw vin slagschepen.
Volgens de New York Herald Tribune is Da
vis van meening. dat deze uitbreiding de doel
treffendheid zou vergrooten van den Brltschen
vlootbouw als stabiliseerende factor tegenover
de herbewapening der dictatoriaal geregeerde
landen.
Deze politiek zou de volledige goedkeuring
wegdragen der regeering.
Breedvoerig protest van Franco te Genève tegen
den „vertegenwoordiger van Spanje"; de Negus
zal niet in de Volkenbondsvergadering ver
tegenwoordigd zijn.
Het busconflict te Londen blijft voortduren.
De wetsontwerpen tot reorganisatie van het
spoorwegbedrijf en betreffende betere verdeeling
van den beschikbaren arbeid door de Eerste
Kamer aanvaard.
Het persbureau der Baskische regeering
deelt mede: Wy herhalen opnieuw, dat de
stad Munguia zich nog steeds in onze han
den bevindt. De stad wordt evenwel ont
zettend gebombardeerd door de luchtmacht
der nationalisten.
LAKEHURST, 25 Mei. (D. N. B.) De Zater
dag jl. door dr. Eckener in de bijeenkomst van
de commissie van onderzoek naar de oorzaken
van de ramp van de Hindenburg uitgesproken
meening, dat statische electriciteit de ontplof
fing zou kunnen hebben veroorzaakt, werd be
vestigd door de verklaringen van twee andere
deskundigen, prof. Dieckmann van de techni
sche hoogeschool van München en Francis
Silsbee uit Washington.
Dieckmann verklaarde het mogelijk te achten,
dat in de lucht St. Elmusvuur is teweegge
bracht. DU veroorzaakt wel is waar geen von
ken, doch het kan niettemin een voldoende
hooge temperatuur bereiken om een waterstof
gasmengsel totontplofflng te brengen.
Beide getuigen achtten daarentegen de theo
rie, dat de oorzaak der ontploffing gelegen zou
zijn in de ontbranding in hoogfrequente radio
golven van het radio-peilstation Lakehurst voor
BERLIJN, 25 Mei. (D.N.B.) Van welingelichte
kringen verluidt, dat de rjjksminlster van oorlog,
generaal-veldmaarschalk Von Blomberg, zich
begin Juni op ultnoodiging der Italiaansche
regeering voor een bezoek aan de Italiaansche
weermacht naar Italië zal begeven. Von Blom
berg wordt op 2 Juni te Rome verwacht.
BERLIJN, 25 Mel. (Havas). Uit officieuze
bron wordt medegedeeld, dat de Dultsche am-
bassadeur by het Vaticaan den staatssecretaris
een energiek protest van zyn regeering tegen
de verklaringen van Kardinaal-Aartsbisschop
Mundelein van Chicago heeft doen toekomen.
De stad staat op het oogenblik geheel in
brand. De rechtachen zullen later verzekeren,
dat wij zelf onze steden in brand hebben ge
stoken, maar voor deze laster in omloop wordt
gebracht, verklaren wy voor de geheele wereld,
dat Munguia verwoest is door een vuurregen,
welken de nationalisten over haar hebben uit
gegoten.
BRUSSEL, 25 Mei (Havas). De bekende
stratosfeer-onderzoeker professor Piccard en
»ljn assistent Max Cosyns wilden heden
morgen met hun ouden stratosfeer-ballon
opstijgen om een proefvlucht te maken.
Bjj de voorbereidingen vatte de ballon
echter vlam en Is door het vuur geheel ver
nield.
BRUSSEL. 25 Mei. (Havas) De rechtsch-
Vlaamsche fracties van Kamer en Senaat heb
ben hedenmiddag vergaderd om hun houding
vast te stellen ten aanzien van de amnestiewet.
Het denkbeeld om de bespreking uit te stellen
werd van de hand gewezen. De fracties beslo
ten, dat de wet een maatregel tot pacificatie
van Vlaanderen moet zyn.
Ook de commissie, welke door de Kamer be
last is met de studie van de amnestie, heeft
hedenmiddag vergaderd. De minister van justi
tie woonde de vergadering by en stelde voor het
ontwerp na het zomerreces in stemming te
brengen. De commissie zal Donderdag »z. haar
beslissing nemen.
Op het Deensch eiland Funen heeft
men een zeldzame vondst gedaan. Een
schip uit den beroemden Viktngen-tifd
wordt uitgegraven. Boven een kijkje op
de werkzaamheden, onder de resten
van het schip
De brand brak uit op het oogenblik. dat de
tondel aan den ballon bevestigd werd. De gon-
•W. waarin prof. Piccard en Cosyns plaats zou
den nemen, werd vernield. Er deden zich geen
Përzoonlyke ongevallen voor.
De rechtsche troepen hebben het massief van
übyna ten Westen van den spoorweg Leon-
Ovledo bezet. Doordat dit massief op vrij groo
te hoogten is gelegen, kunnen de rechtschen
meer contröle uitoefenen in deze bergachtige
streek, waar de vyand zonder ophouden in de
liniën tracht binnen te dringen. De troepen
van Moia hadden eerst een omtrekkende be
weging om de llnksche stellingen gemaakt; na
voorbereiding door het geschut gingen de recht
schen tot den aanval over en omstreeks den
middag hadden zy het massief veroverd. De
llnksche troepen moesten zich met aanzien
lijke verliezen terugtrekken. Zy lieten veel
oorlogstuig achter.
WASHINGTON, 25 Mel. (A. N. P.) Thomas
Knowles heeft als vertegenwoordiger van de
American Zeppelin Transport Company aan
een subcommissie uit den Senaat voor mili
taire aangelegenheden <ie aanbeveling gedaan,
dat de regeering den vryen uitvoer van helium
zal toestaan, zoodat de internationale dienst met
luchtschepen worden voortgezet zonder U I
gevaar voor ontploffingen, aooals bet geval ia
geweest met het Dultsche luchtschip Hinden
burg.
De minister van Justitie heeft zich beijvert
om in de Kamercommissie, waar verschillende
amendementen werden onderzocht, een com
promis te vinden tusschen Walen en Vlamin
gen. Dit is onmogeiyk gebleken. Het amende
ment van de regeering, dat de geamnestieerden
een loyaliteitsverklaring moeten afleggen en
een aanvraag aan den Koning moeten richten
om weer kiesgerechtigd te worden en weer zit
ting te kunnen nemen in de Kamers, werd
verworpen evenals alle andere amendementen,
die de amnestie-bcpalingen verzwakken.
In de groepsvergaderingen van de Kamer
kon evenmin een basis van overeenkomst wor
den gevonden. De katholieke Vlaamsche Ka
mergroep heeft zich uitgesproken tegen elke
voorwaarde, die den geamnestieerden
worden opgelegd. De^- leden, die verleden week
zog wilden tegemoet komen aan de Walen,
febben nu verklaard, dat na de groote Vlaam-
Bche volksmanifestatie van Zondag zy er op
gesteld zyn solidair te blijven met de eendrach
tige opinie van het volk en slechts voor een
voorstel van integrale en onvoorwaardeiyke
amnestie te stemmen.
De katholieke Vlaamsche Kamergroep heeft
een delegatie aangewezen om zich in verbin
ding te stellen met de Vlaamsch nationalis
tische fractie, om gezamenlyk haar verdere
houding in de Kamer te bepalen.
Minister-President van Zeeland
