i
Nog steeds de Pachtwet
I
Meeningen over den uitslag
der verkiezingen
r
OORZAKEN EN
Ned. Fabrikaat
2
GEVOLG
r
persstemmen
KRACHTIG PLEIDOOI VAN
DEN HEER RUYTER
Kerkelijk leven
JL
Vaderlandsche en Indische
VRIJDAG 28 MEI 1937
Reorganisatieplannen
De Patria-affaire
EERSTE KAMER
antwoordt heden
De voorzitter naar de Koningin
Benoeming in het bisdom ’s Bosch
«J
4
De lasten, drukkende op
groote gezinnen
Indische delegatie
vertrokken
INTRODUCTIE FOKKER-
AANDEELEN
DERDE ÓRDE VAN DEN
H. FRANCISCUS
Minister Van Schaik
Academische examens
Een xomer|urlf
De Maasbode: Zwart Front
en N.S.B. hebben afgedaan
De Nederlander: het gevaar
nog aanwezig
erg veel zorgen te maken.
Indische commentaren
llllltl
De nieuwe affiche voor de wereldjamboree
Misleidende opschriften
er
Clear ingkoeraen
a
den
Het afzetgebied van onze industrie
moet vergroot worden
Het Handelsblad Een vry
uolk kiest Colijn
Van het Staatsspoor station te
Den Haag
Installatie van de commissie-
Fleskens
bebben
E.
talale
De Volkskrant: Een rechtse he
overwinning
heer
zyn
van de Kabinetscrisis, gevolg van de ter be
schikking stelling van de mlnteter-portefeullles
door het zittende kabinet.
verschillende
economische
van
E te
De
hield
„Nederlandsch Fabrikaat"
in het Jaarbeursgebouw te
ivoor-
even”
- dat tw* wu
^voiuttonnalre partij als die van de vriJzinnig-
-~ie voor een zeer belangrijk deel is
Oo<~nken aan het persoonlijk gezag, ook
Collin
Dit
Donderdag heeft de minister van Finan
ciën, mr. P J. Oud, de commissie geïnstal
leerd, welke tot taak heeft een onderzoek
in te stellen naar de maatregelen, welke
getroffen kunnen worden om de op de
groote gezinnen drukkende lasten zooveel
mogeiyk te verlichten.
gedoemde llberaal-kapitalistische wereld onder
het masker van de ontzielde antl-revolution-
naire staatsleer, die eens het krachtigste ge
deelte van ons volk In zich vereenigde.
De aanhangers van dr. Hendrik Colijn be
staan zeer zeker voor een klein deel nog steeds
uit stoere Calvinisten, doch de overgroots meer
derheid Is een beginsellooss, vormlooze massa
De partij Colijn is de verzamelbak van die
schare Nederlanders geworden, die tot de gees
telijke zwervers der natie, of tot haar ultheem-
schen import behooren. Dat de minister-presi
dent als magneet voor deze lieden fungeert be
wijst, hoe diep de klove is. die tusschen zijn
huidige geestesgesteldheid en het waarachtige
anti-revolutlonnaire beginsel gaapt.
Zondag 30 dezer, des namiddags vui 4 uur
tot half 5 algemeene Aanbidding voor de leden
en asp. leden van de Derde Orde van den H.
Franciscus In de kerk van O. L. Vr. ten He
melopneming aan de Blltstraat te Utrecht.
Breng Uw zangbMkje mee.
De heer Ruyter deed ten slotte een beroep
op de goede verpachters, een offer te
brengen ten bate van duizenden pachters,
die bet zoo slecht hebben.
De Standaard: Wy zyn
klein onder
Het Volk: De democratie
staat sterk
Volgens den heer Blomjous grypt
de wet te diep in het
eigendomsrecht
De Koerier (R.K.) acht deze verkiezingen van
katholiek standpunt bezien zeer gunstig: zij
overtreffen de sterkste verwachtingen
Het blad acht de conclusie niet gewaagd, dat
mogelyk de vroegere coalitie hersteld wordt.
Het blad betreurt, dat zoovele duizenden stem
men aan de Kathollek-Democratlsche Partij ver
loren gingen.
van
den heer Baron De Vos van Steenwyk, die, met
een hof-auto afgehaald, zich naar het Paleis
aan t Koordeinde moest begeven om de Konin
gin van advies te dienen Inzake de raadpleging
der daartoe in de termen vallende politieke lei
ders door H. M. de Koningin over de oplossing
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen heeft op voor
dracht van den Hoogeerwaarden Pater Pro
vinciaal der Minderbroeders benoemd tot kape
laan te Wychen, parochie van den H. Antonius
Abt, den Weleerwaarden Pater J. H. I. Nieu-
wenhuyzen O. F. M., tot nu toe kapelaan te
Montfoort In het aartsbisdom Utrecht.
DEN HAAG, 37 Mei 1S37.
Met een zacht gangetje zeult het In de
Eerste Kamer verder met de Pachtwet en
de Senaat zal nog een keer terug moeten
komen om het ontwerp zijn beslag te doen
krijgen. Ook heden kwamen weer pro en
contra aan het woord.
Nadat de heer BLOMJOUS (RK) de vreugde
over het enthousiasme van den heer Ruyter
ietwat was komen temperen door te verklaren,
dat de wet hem te diep Ingrijpt In het eigen
domsrecht, terwijl de toestanden dit ingrijpen
niet eischen, en hij dus tegen zou stemmen,
kreeg de Minister nog even het woord, alléén
om mede te deelen, dat hij morgen (te 11 uur
komt dan de Senaat veer bijeen) zijn rede
voort zou zetten.
De democratie staat ten onzent sterk, omdat
na zoo felle en hatelijke bestrijding van den de-
mocratlschen bestuursvorm juist de dictatuur-
aanhangers verslagen zijn. Op grond van de cij
fers van de Statenverkiezingen van slechts twee
jaren geleden moest worden gevreesd; dat ten
minste dertien antl-democraten hun intrede
in de Kamer van honderd zouden doen. Het zijn
er niet meer dan zeven wij verheelen ons niet,
dat het er nog altijd zeven te veel zijn. De vijand
is afgeslagen en ontredderd zoowel de NSB
als de communisten hadden stellig op minstens
het dubbele aantal zetels gerekend en wy
hebben nu tijd om de overwinning te voltooien;
ir de eerste plaats door de democratie sterk te
maken, óók in daadkracht.
■Eh daarmede is het vraagstuk van het regee-
ringsbeleid voor de volgende jaren aan de ogpc
gesteld. Zal het persoonlijk succes van den heer
Colijn er toe lelden, dat men zich in kortzich
tigheid waagt aan voortzetting van het aanpas
singsbeleid, dat de volkswelvaart zoozeer schade
doet? Reeds heeft de heer Colijn in een Am-
sterdamsche bijeenkomst van zijn vrienden ver
klaard, dat „het Nederlandsche volk zijn goed
keuring aan de politiek van dit kabinet heeft
gegeven." Deze opvatting is te vrijmoedig.
in
Zelfs nog in de beste jaren vóór de crisis was
de StaatscommissieEbels van oordeel, dat de
pachtboeren véél ten achter stonden bij de
overige bevolkingsgroepen.
Het was niet waar wat de heer Van Rap-
pard zelde dat de verhoudingen in Gelder
land en Overijssel goed zijn en daar slechts
„patriarchale" toestanden bestaan. Met voorbeel
den staafde de heer Ruyter hier zijn betoog.
De pachten stijgen intusschen weer onrust
barend, terwijl het aantal gegadigden nog snel
toeneemt. Deze noodlottige spiraalgang moest
verbroken worden. Dit was ook de meening van
de commissie der Maatschappij van Landbouw.
De heer Ruyter wilde gaarne aannemen, dat
de tegenstanders dezer wet te goeder trouw
dwalen, maar zien wij dan niet, hoe de toestand
in ons land thans zóó is. dat door de hooge
pachten veel vrouwen- en kinderarbeid moet
worden verricht? Deze wet zal ook al door
haar preventieve werking de slechte verpach
ters dwingen, hun socialen plicht te doen. De
goede verpachters moesten blij zijn, dat de
slechte collega's nu ook in de goede richting ge
drongen worden.
De nationaal-sociallstische gedachte heeft
aan de ziel van het Nederlandsche volk geklopt
De mannen van de Nationaal Socialistische
Beweging hebben onder hun Leider Mussert
vurig voorTMin ideaal de schepping van één
éénige volksgemeenschap gestreden.
Het Nederlandsche volk heeft hun boodschap
nog niet begrepen.
De schijnbare overwinnaar van dezen verkie
zingsstrijd is gemeten naar het getal: Dr Hen
drik Colijn. De taak, die er voor ons volk ligt,
vereischt echter een ééndrachtigen arbeid van
tientallen jaren. Dr. Colijn is bij al de verdien
sten, die het volk hem terecht of ten onrechte
toekent, een man van Betover leden. Hy heeft
het leven niet vóór zich.
Zijn hope is bet herstel van de tot ondergang
De secretaris gaf dan een overzicht van de
werkzaamheden, waaruit om. bleek, dat by
den strijd, die het bestuur sedert verscheidene
jaren voert tegen het euvel van misleidende
opschriften, tengevolge waarvan artikelen van
buitenlandsche herkomst op zoodanige wijze in
den handel worden gebracht, dat het koopend
publiek den Indruk krijgt, te doen te hebben
met voortbrengselen van de Nederlandsche nij
verheid, het bestuur der Vereeniging thans de
zeer tewaardeeren medewerking heeft gekre
gen van het Departement van Handel, Nijver
heid ea Seheepvaart en het Departement van
Justitie.
De heer G. J. Teppema hield vervolgens een
lezing over: „Economische Verdedlginf
bereiding en het Nederlandsch Bedrijf:
In den namiddag brachten de leden van „Ne
derlandsch Fabrikaat’” een bezoek aan de N.V.
Nederlandsche Staalfabrieken vJi. J. M. de
Muinck Keizer te Utrecht, de N.V. „Werkspoor"
te Zuilen en de N.V. Machinefabriek „Jaffa"
vil. L. Smulders Co. te Utrecht.
Bij de introductie van 500 aandeelen A 1000
gulden elk, der N.V. Vllegtuigenfabriek Fokker
overtrof het aantal aanvragen vele malen dat
van het aangeboden aantal aandeelen.
Aan eiken inschrijver kan slechts op het to-
taaj bedrag van zijn inschrijvingen voor zoover
het totale bedrag dier inschrijvingen 51.000
gulden nominaal overtreft, een aandeel worden
toegewezen.
AMSTERDAM. Bevorderd tot arts ds beer
P van der Veer (Wonseradeel) en geslaagd
voor het arte-ex amen le ged. mej. E. M. Kop
(Soembawa) en de heer J. P. van Nieuwen-
huize Rotterdam.
gehouden. Daarom kunnen wij ook
of dit votum van de kiezers er een
of tegen het kabinet, waarin die partijen zoc
sterk vertegenwoordigd waren, hier nog buiten
beschouwing laten. Slechte in één opzicht kan
men aan 't resultaat 'n zuiver staatkundigen in
houd geven: de Nat.-Socialistische Beweging,
de partij, die voor de eerste maal alle krachten
had samengetrokken om onze volkskamer bin
nen te dringen, heeft een gevoelige nederlaag
geleden.
De aanpassingspolitiek van het Kabinette er
in aanmerking genomen de stemcijfers der
partijen van de daarbij in de eerste plaats be
trokken ministers goed afgekomen.
De heer VAN CITTERS (AR.) toonde zich
zooals trouwens verwacht werd een fel te
genstander van deze nieuwigheid op pachtge-
bied: deze overheidsbemoeiing vla den rechter
ging hem veel te ver. En was deze wet wel
noodig? De Regeering bleek niet eens op de
hoogte van de pachttoestanden, welke zij wil
bestrijden. Hoe groot zijn de pacht-euvelen en
wAAr zijn deze te vinden?
Er zat volgens den heer Van Citters nog
veel te veel contlnuatierecht in het ontwerp,
iets, wat hem te gevaarlijker voorkwam, nu de
weg naar steeds verder gaand contlnuatierecht
gebaand werd.
Naar onrecht ten aanzien van den pachter
zou „gesperd" worden, met het gevolg, dat er
weer ander en nieuw onrecht zou gepleegd
worden.
Waartoe een dergelijke aantasting van het
eigendomsrecht? De pachters waren heusch niet
zulke prettige slaven tegenover de verpachters
De Javabode constateert in haar beschouwin
gen over den verkiezingsuitslag een groote over
winning voor Colijn. De redactie constateert
dat het Nederlahdsche volk noch van rechtsche
noch van linksche uitersten wil weten.
Het blad meent, dat het landsbelang het best
wordt gediend door een nieuw nationaal kabi
net, waarin ook de vrijzinnigen zetelen. Het
verwacht, dat Colijn wederom zal optreden als
kabinetsformateur. Wellicht zou zoo meent
de Javabode voorts het aanstaande kabinet
geen stellig niet de wensch zou zijn van ve'en.
principieel een rechtsch kabinet worden, het-
dle op Colijn hebben gestemd.
Met den Genua -expres zijn Donderdag van
bet staatespoorstation te Den Haag vertrokken
K P. H Soeriohamldjojo.zoon van den soe-
soehoenan van Soerakartayen zijn echtgenoote
Beiden hebben den soesoehoenan vertegen
woordigd by het huwelijk-van prinses Juliana
en prins Bemhard. Het ris de laatste Indische
delegatie, welke officieel al eerder ons land
heeft verlaten. De pangeran en zijn echtgenoote
hebben echter nog een reis van twee en een
halve maand door Europa gemaakt. De In
dische prins, die een goed tennisspeler is. heeft
met prins Bernhard menig partijtje op de over
dekte banen van het tennispark Marlot ge
maakt.
Ook Donderdag was het afscheid op het
perron zeer hartelyk. Hier waren vele vrienden
en verwanten van het jonge Indische paar te
zamen gekomen om den vertrekkenden goede
reis te wenschen. Ook waren aanwezig de hee-
ren A. P F. Keiler, vertegenwoordiger van de
Stoomvaart Mfj Nederland en J. de Vries, pro
curatiehouder dier MIJ. Met den zoon van den
soesoehoenan vertrok ook zijn neef K. P. H.
Tjoramegoro. die als secretaris uit Nederlandsch
Indië is medegekomen en eenlg gevolg. Precies
op tijd vertrok de lange boottrein, die op de
Johan van Oldenbarnevelt aansluiting geeft.
De meeste voldoening is gelegen In het telt
dat de R. K. Staatsparty zich krachtig heeft
gehandhaafd en In het feit dat de rechterzyde
een stevige meerderheid heeft behaald.
Vinniger dan ooit werd de Staatsparty be
stookt; ontrouwen in de eigen gelederen kwa
men tot verzet aansporen. Zy moest en zy zou
ten van de slachtoffers worden van der kiezers
onwil. En zie: veel meer dan honderdduizend
stemmen heeft zy er bygewonnen.
Reden tot groote voldoening is ook. dat de
rechterzyde versterkt in de Kamer terugkeert.
Er was aan getwyfeld; de liberalen, nog altyd
overmoedig, hadden afgekondigd dat van een
coalitie-mogeiykheid niets mocht komen. Daar
om zouden zy hun Kamerfractie qualitatlef en
quantttatlef versterken: qualitatlef vooral om
dat zy zoo, dr. Colyn naar zich toehalend, hun
piaats aan het bewind en in het kabinet zou
den behouden; was zelfs niet beweerd dat zy
op méér zetels aanspraak konden doen gelden?
Er is niets van gekomen: de liberalen komen
nagenoeg gehalveerd in de Kamer terug, een
fractie van geen beteekenis meer; zy hebben
uitgediend.
De rechterzyde is.thans 56 man sterk. Kon in
1933 de vorming van een rechtsch kabinet af
stuiten op de geringe rechtsche meerderheid
in de Kamer, ditmaal kón dat niet worden
aangevoerd. Mackay en Kuyper hebben met
sulk een meerderheid een kabinet durven vor
men.
Tydens de redevoering van den heer Mi-
chiels van Kessenlch had de nestor van
Senaat, de heer Van Basse van IJsselt, den
voorzitterszetel bestegen ter vervanging
y yx>r den stembusuitslag, welke in
meer dan één opzicht merkwaar-
dig mag genoemd worden, vallen
verschillende oorzaken aan te wij'zen. Het
kan zijn nut hebben aan enkele dezer
oorzaken wat nader aandacht te beste
den, omdat daaruit mogelijk conclusies
van beteekenis zullen kunnen worden
getrokken voor de naaste toekomst.
Mussert en de N. 8. B. mogen voor een
deel hun échec hebben te wijten aan
het ontstellend gebrek aan Inzicht in
de onvervalscht Nederlandsche volks
psychologie, waarvan zij tijdens de door
hen gevoerde verkiezingscampagne blijk
hebben gegeven,aan het onverstand,
waarmee zij zich 'ook met de grove fou-
ten van hun Dultsche geestverwanten
hebben meenen te moeten vereenzelvi
gen, toen het Nederlandsch geen paa
had, aan de stumperige tactiek van prij
zen en dreigen* beloven en beweren,
vaak tegen de zichtbare werkelijkheid
en tegen vroegere eigen woorden en da
den in, voor een niet minder groot deel
hebben zij door omstandigheden bulten
hun schuld den wind tegen gekregen. De
late, maar met het oog op de verkiezin
gen nog net op tijd gekomen devaluatie
en de daarop gevolgde economische op
leving hebben het stelselmatig uitbuiten
van de heerschende ontevredenheid
vooral voor de nationaal-socialisten
goeddeels onmogelijk gemaakt. Men .be
denke wel, dat deze devaluatie niet het
gevolg is geweest van het eigen inzlch-
tige en vrijwillige initiatief van den thans
zooveel succes oogstenden Dr. H. Colijn,
noch ook van zijn broeder in het aan-
passingsfteloof Min. Oud, maar van den
dwang, door de vreemde valuta’s, die den
gouden standaard verlieten, uitgeoei
fend. Het volk is in zijn reacties niet al
tijd even rechtvaardig en schrijft ge-
wenschte gevolgen graag aan bepaalde
personen, toe. ook wanneer die personen
met de oorzaken niet alleen niets hebben
uit te staan, maar zelfs een hinderpaal
voor het ter rechter tijd optreden dier
gevolgen 'zijn geweest. Colijn en Oud
mogen al noodgedwongen voor den deva-
luatle-drang vanuit het buitenland con-
tre-eoeur'- „zjjn gezwicht, een bultenge-
gewone penoonlljke verdienste ten op
zichte van de gelukkige gevolgen daarvan
komt hun niet toe.
Zeker is, dat, wanneer er geen devalu
atie van den gulden zou hebben plaats
gehad en de aanpassingspolitiek zonder
tegenwicht rigoureus tot op 28 Mei zou
hebben doorgewerkt, de NSB. ondanks
haar wlldemansgedrag gedurende de.
verkiezingscampagne niet zulke zware
verliezen zou hebben geleden en wellicht
zelfs nog stemmenwinst zou hebben be^.
de Vereeniging zelf heelt, is een toestand, die
organisatorisch ernstige nadeelen heeft en dus
zeker op den duur niet bestendigd moet wor
den.
Spr. achtte stellig den tyd voorby, waarin
men volstaan kan met het vragen van aandacht
voor het belang, dat in vergrooting van den af
zet in eigen land is gelegen, het aan leder voor
zich overlatencfe te bepalen op welke wyze het
i behartigen van dit belang in onze zeer gecom
pliceerde economische verhoudingen kan sa
mengaan met het in acht nemen van gezonde
economische beginselen, wat toch een noodzake-
lijke voorgaarde is by alles wat op dit terrein
geschiedt. Wil de Vereeniging ook in dit op
zicht haar roeping vervullen, dan is een veel
nauwere samenwerking noodzakelijk met tal
van organen, die geiyksoortige of aanverwante
belangen ir\ onze samenleving te behartigen
hebben en is een grondiger behandeling van
met ons doel samenhangende
problemen noodig dan waartce
ons bureau tot dusverre in staat was.
Ook om dit te bereiken zullen aldus spr. ver
anderingen in onze organisatie en zal ook een
betere financieele grondslag noodzakeiyk zyn.
Dit alles heeft het hoofdbestuur overwogen
en het heeft op grond daarvan besloten een,
reorganisatie in studie te nemen, welke zoo
goed mogeiyk aan de bevonden tekortkomin
gen tegemoet zal komen. Zxxxira de inzichten
te dien opzichte gerypt zyn, zal aan de alge
meene vergadering een desbetreffend voorste]
worden gedaan.
Na de rede van den heer Damme sprak bur
gemeester ter Pelkwyk de vergadering toe. In
een kemachtig betoog wenschte spr. de ver
eeniging het allerbeste toe en hoopte, dat
„Nederlandsch Fabrikaat” zich verder zal ont
wikkelen in het belang van de industrie van
ons land.
Na eenige besprekingen over het verslag der
werkzaamheden der Vereeniging werd een voor
ster goedgekeurd om het dageiyksch bestuur
-n daarmede het hoofdbestuur met twee leden
uit te breiden door benoeming van den heer
G. J. Teppema. hoofd van de afdeeling Nyver-
heid en Scheepvaart en van ir. E. F. E. Bon-
gaerts. secretaris der Rykscommissle Werkver
ruiming.
Oud-directeur veroordeeld tot
een jaar voorwaardelyk
De meest enthousiaste voorstander van de
nieuwe Pachtwet is tot hiertoe geweest onze
katholieke landbouwdeskundige, de
RUYTER, die zich ter adstructie van
meening omtrent pachttoestanden in het
verleden, beriep op Prof. Aalberse, die als
advocaat eens verklaarde, dat hy dit
betrof de periode 18801910 nergens zoo
veel onrecht gezien had als in de pacht-
wereld.
Koersen voor stortingen op 28 Mei 1037 tegen
verplichtingen luidende in:
Relchsmarken ƒ73.03, lires ƒ0.61, peseta's
ƒ9.40.
een bleeke huiskleur, dit pari niet
bH elkaar. AMILDA ZONNEBRUIN bronst
en bruint Uw huid prachtig.
Doos 25 en 50 et. Tube 60 et. Flacon 90 ct.
11^
haald. In leder geval is gebleken, dat, zij
het dan ook tijdelijk en op grond varf’1
niet altijd de meest edele motieven,
méér Nederlanders bereid zijn geweest
een volksvreemd systeem te aanvaarden
dan met het oog op onze cultuur en
traditie redelijkerwijze gevreesd moest
worden. Zoowel de economische als de
politieke wereldconjunctuur hebben aan
de stembus meegestemd.
De rechtbank te Rotterdam heeft uitspraak
gedaan in de eerste zaak van de z.g. Patria-
affaire.
Zooals men weet, heeft de leiding van deze
verzekeringsmaatechappy verscheidene jaren
achtereen geknoeid met balansen en aandee
len, totdat in 1935 de bom barstte en de zaak
failliet werd verklaard. Toen kwamen de ver
schillende knoeleryen aan het licht. Als eerste
had terecht gestaan de 68-jarige P. C. J. van
den L., oud-directeur van de Patria.
Hem waren verschillende valschheden In ge
schrifte gepleegd in de boeken der N.V. ten
laste gelegd. Het O.M. had een Jaar en zes
maanden gevangenisstraf geëischt.
De rechtbank veroordeelde hem tot een jaar
gevangenisstraf voorwaardelyk met drie jaar
proeftyd en voorts tot een boete van f 2000
subs, zes maanden hechtenis.
De groote winst is ditmaal voor onze party.
Haar stemmencyfer klom van 499.890 in 1933 op
665.378, gevende een vooruitgang van niet min
der dan 165.488. Deze winst springt nog te ster
ker in het oog, als er op wordt gelet, dat wy in
1933 reeds een buitengewonen vooruitgang van
één A twee zetels verkregen.
Wy zouden met dertien zetels tevreden zyn
geweest, met veertien zeer tevreden, en met vyf-
tien ons al gevoeld hebben als „gelukkigen". Nu
komt ons getal op zeventien. Het is buitenge
woon verrassend. Wy zyn er klem onder.
De groote schaduwzyde, welke dit licht ver
donkert, is het verlies van onze Chrlsteiyk-His-
torische vrienden. Zy keeren, niettegenstaande
de heer Lingbeek uitvalt, inplaats van met tien
Biet acht man terug. Dit doet ons leed. Wy zou
den gaarne hebben gezien, dat zy in aantal ze
tels niet waren teruggegaan.
De uitslag is voor onze party, voor onze Ka-
Jberdub, maar vooral voor onze Antl-Revolu-
Uonnalre Ministers zeer verblydend. In deze ult-
komst wordt eeiy-uitspraak gegeven over het
oeleld, met name van Dr. Colyn, die treft, van
•elke zyde men haar ook beziet. Laster, ver-
“Achtmaking, kleineering en onrechtvaardige
“itiek vinden hierin een antwoord, waarvoor wy
“Ankbaar zyn, waarover wy ons voor Dr. Colyn
Wilde, in het byzonder voor eerstge
noemde, van ganscher harte verheugw.
N. Rott. Crt.: Aanpassings
politiek is er goed afge-
komen
In haar beschouwing over den uitslag der
verkiezingen verklaart de redactie van net Bat.
Nieuwsblad, dat Mussert nog net precies binnen
de grens van zyn eigen schatting is gebleven,
welke luidde „tusschen 4 en 24". waaruit men
zien kap, dat zelfs een adspirant-dictator zich
nooit vergist.
Op de vraag „Geef Mussert een kans” ant
woordde het Nederlandsche volk door hem de
kans niet te geven.
De aangenaamste verrassing der verkiezingen
noemt het blad den terugval van de Communis
ten tot drie zetels. De leuze, Mat het gaat tus
schen Mussert en Moskou, krygt haast een
humoristisch karakter: 93 procent van het
Nederlandsche volk heeft aan deze keus geen
behoefte.
Uitvoerig staat het blad voorts stil by het
fenomenaal succes van Colyn en zyn party,
wat bewyst, dat Coiyn's nuchtere en opportu
nistische politiek *toch eigeniyk het beste past
bij onzen volksaard.
Het blad onthoudt zich, evenals andere, van
het geven van prognoses.
Vereeniging
Donderdag
Utrecht onder presidium van Ir. M Damme,
een algemeene ledenvergadering.
Nadat de voorzitter allen welkom had gehee-
ten in het byzonder den burgemeester van
Utrecht mr. dr. G. A. W. ter Pelkwyk en den
heer G. J. Teppema. hoofd van de afdeeling
i Nyverheid van het Departement van Handel.
1 Nyverheid en Scheepvaart,
1 ms*n vnn hnldp t?P7nndpn on
-werden telegram
men van hulde gezonden aan H. M. de Konin
gin, H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins
Bernhard.
Da heer Damme hield dan zyn openingsrede
waaraan wy het volgende ontleenen:
Wat betreft den toestand van de Vereeni
ging, meende spr. te mogen constateeren, dat
het afgeloopen jaar in verschillende opzichten
zeer belangryk is geweest. De heer Damme is
er van overtuigd, dat thans weer een grooter
aantal Nederlanders dan tevoren het de moeite
waard achten er zich by hun aanschaffingen
rekenschap van te geven, dat het afzetgebied
van onze industrie moet vergroot worden, over
al waar dat mogelyk is zonder met gezonde
economische beginselen in stryd te komen, zy
zyn ervan overtuigd geworden, dat dit vooral
noodig is in een klein land als het onze waar
vele industrieën moeiiyker dan Jn grootere
landen tot voldoenden afzet voor économische
I productie kunnen geraken.
Dat naast de eigenlyke Vereenigihg een Pro-
De installatle-rede van den minister werd paganda-Commissle werkzaam is met een eigen
door den voorzitter der commissie beantwoord. werkprogramma en eigen geldmiddelen, maar
De commissie te als volgt samengesteld: lid i °verJTgens_^ vol,lJ0,J,en.K^WksoorUg doe! als
en voorzitter, de heer A. N. Fleskens, lid van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal. te Gel-
arop; leden de heeren: D. van Geel, referen
daris bij het departement van Binnenlandsche
Zaken; A. Mastenbroek, referendaris by het
departement van Sociale Zaken; mr. J. J. R.
Schmal, referendaris by het departement van
Handel, Nyverheid en Scheepvaart; dr M. J.
H. Smeete. Inspecteur der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen by het departement
van Financiën; L. Welling, hoofdinspecteur van
het lager onderwijs te Groningen én mr. J. J.
Wintermans, inspecteur van den Landbouw te
's Gravenhage.
Secretaris is drs. J. J. Koster van Groos,
adjudant-accountant der directe belastingen te
’s Gravenhage.
Na de Installatie heeft de commissie onmid-
deliyk met haar werkzaamheden een aanvang
remaakt.
De uiQpraak welke het Nederlandsche kie
zerscorps gisteren heeft gedaan, bevat enkele
zeer duidelyke aanwyzingen. Het vlottende deel
der kiezers, dat niet door een sterk beginsel
verbonden was aan een der bestaande pertyen.
heeft onmiskenbaar bewezen, dat het voor het
leiderschap van een vry volk minister Colyn
by verre verkiezt boven den heer Mussert en
zyn uit den vreemde geïmporteerde fascistische
ideologieën. Ook de verrassende stemmenwinst
(al kwam die dan ook door de elgemiardi; heden
van ons kiesstelsel niet in zetelwinR tot uiting)
van de vryzinnlg-democraten lykt nauw ver
bonden te zyn met de figuur van den mlnlstei
van Financiën, mr. Oud. die by de campagne
zyner party zoo nadrukkelyk op den voorgrond
Is gesteld. Twee sterk naar voren tredende per-
sooniykheden uit het kablnet-Colijn hehoen al
dus een zeer groote aantrekkingskracht op het
vlottende, deel van het kiezerscorps uitgeoefend.
T"X e R.K. Staatspartij bevindt zich
1 thans, mede dank zij de trouw
aan en den eerbied voor ’t Ker-
kelijk gezag, wei in een gunstige, maar
geenszins gemakkelijke positie, omdat
Colijn en Oud zich aan den af val der
liberalen hebben kunnen vergasten.
Colijn heeft zelf erkend, dat zijn zetel-
winst niet geheel aan zijn eigen partij-
genooten mag worden toegedicht en zijn
vriend broeder Oud zal in zijn hart over
'zijn stemmenwinst wel niet anders den
ken. Er zal In de komende dagen van
den leider der Staatspartij veel tact en
staatsmanswljsheid gevergd worden om
tot de best mogelijke oplossing van de
zich thans voordoende moeilijkheden te
komen. Gesteund door het vertrouwen
van meer dan één mlllioen kiezers draagt
hij een groote verantwoordelijkheid,
evenals Colijn, die niet blind voor de
feiten mag zijn, welke zich hebben voor
gedaan. Zonder op die toekomst vooruit
te loopen, meenen wij toch wel te mogen
verklaren, dat oX voor één richting een
radicaal „Verboden Toegang” moet wor
den geplaatst, nJ. die welke tegemoet
zou komen aan de nog altijd bedektelijk
bedelend uitgestoken hand van de
8.DAP. Indien iets de zieltogende NB B.
weer nieuw en gevaarlijk leven zou kun
nen Inblazen dan is het wel een samen
gaan van Roomsch en Rood, het spook
beeld, dat Mussert overigens met aan
zijn ijver omgekeerd evenredig succes
heeft trachten op te roepen. De staat
kundige verhoudingen zijn in het nieuwe
parlement overigens aanzienlijk vereen
voudigd. De principieel Christelijke par
tijen hebben er een voldoende meerder
heid om eventueel zonder hulp van
slechts aan Christelijke tradities hech
tenden den grondslag voor een parle
mentair Kabinet te vormen, maar er
bestaan onderlinge meenlngsverschillen,
welke niet zoo heel gemakkelijk uit den
weg zullen kunnen worden geruimd.
In plaats van de vroegere 53 par
tijen hebben dezen keer, dank zij de
herziening der kieswet 20 partijen ge
dongen naar eert plaats in de Kamer en
slechts 10 partijen hebben hun streven
met succes bekroond gezien. Dit is een
zuivering, welke ons democratisch par
lementaire stelsel alleen maar ten goede
kan komen.
Zwart Front heeft afgedaan en dat kan ook
gezegd worden vande N.S.B.
En hiermede komen we wel tot het meest
typeerend en verheugend verschynsel van dezen
gembusuitelagaan de uitheemsche, totaal on-
Nederlandsche Nationaal Socialistische Bewe
ging te afdoend duideiyk gemaakt, dat zy hier
in Nederland geen kans heeft. Een beweging als
dese te aangewezen op groei en wel op sneUen
groei en in plaats daarvan biykt zy m twee
jaar tyds te zyn gehalveerd, ondanks eeij pro
paganda, die, wat haar intensiviteit betreft, de
grootst mogelyke waardeering vtrdiende niet
wat betreft haar middelen, ofséhoon de finan
cieele uit een schier niet uit «e putten bron
schenen te kunnen- worden geschept. En on
danks deze felle, grootscheepsche actie, ondanks
een yver, een betere zaak volkomen waardig,
ondanks een volslagen gebrek aan kieskeurig
heid in de keuze van de middelengehal
veerd. De vier in de Kamer van vyftlg. naast
de vier in de Kamer van honderd zullen den
vernietigenden achteruitgang voorloopig biyven
demonstreeren. Mussert wordt hiermede tot een
tragische figuur en men kan tot zekere hoogte
deernis hebben met dezen man, die het onge-
tvyfeld goed bedoelde, maar de capaciteiten
van een staatsman miste en zyn beweging, vooral
in haar actie tegen de „staatsgreepparty” niet op
een behooriyk peil kon houden. In de Tweede
Kamer zullen de staatkundige Ideeën dezer be
weging voor zoover aanwezig in al haar
stumperigheid aan de kaak worden gesteld.
als door een vroegeren spreker geschilderd was
m agrarische idyllen; over *t algemeen staan
pachters en verpachters als gelykwaardige par
tyen tegenover elkaar.
In de pachtkamer-rechtspraak kon deze spre
ker zyn welbehagen niet vinden. De beoordee-
ling der gevallen zou ontzettend moeiiyk zijn,
en gaat men normen aanleggen, dan gebeuren
er onrechtvaardige dingen.
En dAn.... zou ook in de Pachtkamer de po
litiek niet haar intrede doen, doordat er gelet
gaat worden op de politieke richting der by-
zitters?
Aan bezwaren alzoo geen gebrek by den heer
Van Citters, die zyn langen klaagzang kern
achtig besloot met deze wet een stap in de
richting der socialisatie te noemen.
De heer MICHIELS VAN KESSENICH (R.
K.), die in 1932 tot de tegenstemmers behoorde
en ook nu nog niet enthousiast kon zyn over
het gebodene, was het ontwerp in ieder geval
welwillender gezind dan zyn spreker-voorgan-
ger. Hy wilde het aanvaarden, omdat er be
hoefte aan te. Deze behoefte bestaat, doordat
er nu eenmaal te weinig land beschikbaar is
voor de vele gegadigden. Het eigendomsrecht
wordt hier niet wezeniyk aangetast, al vond
deze spreker het ook jammer, dat he^ contl
nuatierecht gesanctionneerd werd.
De heer Michlels van Kessenlch zou thans
vóór het ontwerp kunnen stemmen, omdat het
verschil tusschen dit en het vorige heel groot
te (in het ontwerp-Ruys was de ontbinding van
een contract niet eens vry door gemeenschap-
peiyk overleg en waren er veel méér gevallen,
waarin het beschikkingsrecht verloren ging;
cok het maximum-aantal continuatie-jaren was
nu practisch veel beperkter).
Nat. Dagblad: Colyn is een
man van het verleden
De stembus heeft gesproken en de verschui
vingen, die daardoor in de samenstelling van
de Tweede Kamer zyn aangebracht, hebben uit
zuiver staatkundig, zakelyk oogpunt, veel weg
van het werk van een wervelwind.
Dit was ook niet anders te verwachten, ge
zien het onstaatkundig karakter van onze ker-
keiyke partyen. die niet door staatkundige, doch
door godsdienstige opvattingen worden tarnen
de vraag
was voor
tot leider hebben, dan bestaat de kans dat een
aantal van hen, die thans niet op de a.-r. of
v.-d. party, maar op den persoon Ooiyn en den
Persoon Oud hebben gestemd, achter den lei
der van dat oogenblik gaan aanloopen. Het ge
vaar hiervan moge op dit oogenblik by het vol
slagen ontbreken van leiders by de dictato
riale partytjes niet groot zyn het bïjft i
belang deze zyde van de zaak in het bog
houden.
De kiezers hebben in toenemende mate niet
zoozeer het gevoerde beleid goedgekeurd, doch
meer hun vertrouwen uitgesproken in de
hoofdpersonen van het zittende kabinet, zon
der zich omtrent den zakelyken Inhoud van de
gevoerde of in de toekomst te voeren politiek
dienen op te passen met de conclusie
°et gevaar, dat ooit voor een autoritair
yer*menreg4me zal worden gekozen, niet meer
Afwezig is.
Het schynt ons nj. een niet te betwisten
dat zoowel de vooruitgang van de Anti-
•fenocratisch:
danken r
niet-party-menschen, van de ministers
en Oud.
beteekent echter, dat groote groepen
niet op beginselen, doch op personen
gestemd. Hierin kan een gevaar lig-
Zou immers ooit in de toekomst een dicta-
-3 party werkelijk een man van iqrmaat
