ONS BLAD
1
De „Deutschland
gebombardeerd
1
I
Felle klacht van
Mgr. Von Galen
i I
fi!
MeeT dan 20personen der bemanning werden
gedood en ruim 80 gewond, waarvan
sommiged hoogst ernstig a
Het nieuws van heden
99
Bijzondere kabinetsraad te Berlijn
beschuldigingen
DE BAROMETER
Oostenrijk weigert
Goebbel’s rede
Overplaatsingen
in Rusland
STAKINGS UITBREIDING
IN MEXICO GEVREESD
JOH. LAUWERS
f-
1
Protesten helpen niet
Wederzijdsche ernstige
Na twintig jaar
indruk te Londen
A
f
Britsch schip vergaan
bü Ostende
De „Deutschland” loopt
te Gibraltar binnen
MAANDAG 31 MEI 1937
202
De stakingen in de
Vereenigde Staten
Minimum-eischen der arbeider»
by het ministerie ingediend
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Spaansche vliegers wierpen bommen op de .Deutschland". Het Duitsche pantser-
schip by zijn tewaterlating op 19 Mei 1931 door Von Hindenburg (inzet)
RAVCior3
ALKMAAR
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De Bisschap van Münster mag
geen katholieke scholen
meer bezoeken
Het lot der verdedigers
van het Kruis
Thans een medewerker van
Jagoda achteruitgezet
De modernste middelen worden in
den stryd toegepast
LLEWELLYN HEEFT STEEDS
WEER PECH
De betaling der oorlogsschulden
Een Amerikaan uit Buffalo is voornemens tn een ton den Oceaan over te steken
en tn Spanje te landen. Men ziet hier het vaartuig, toegepast voor deze bizarre
onderneming
Zoowel de Duitsche regeering als
die te Valeneiwbeweren zon
der noodzaak te zyn
aangevallen
en Parys
De Duitsche bladen met het ver
slag voor geheel Oostenrijk
verboden
1 i 12-
^XWXWWUUIII\i\l\tUNMW4
|X
I
I
Het incident in de Middellandsche Zee, waarbij een Duit
sche kruiser, welke deelneemt aan de non-interventie-contróle,
zou getroffen zijn door verschillende bommen geworpen uit een
tweetal vliegtuigen der regeering te Valencia, wordt thans be
vestigd.
DERTIGSTE JAARGANG No.
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55 c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
lïiFscuna
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
beaoeken Z. H.
o o
en
waarvan
een
it
medege-
8
BU
sea
Het schip had reen schot op de vUegtnl-
gelost.
L
n
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABQNNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar
De twee vliegers beantwoordden den aanval
door twaalf bommen uit te werpen, waarvan er
vier op het oorlogsschip tot ontploffing kwamen
en brand veroorzaakten.
de
te
Welke garanties kan de non-lnterventle-
commissle geven, dat dergelüke gebeurtenis
sen zich niet herhalen?
van
het
De Bisechop van Münster, Mgr. Clemens
August Graaf von Galen, heeft In een pre
dikatie In de parochiekerk te Friesoyte sich
beklaagd over de grievende beleedigingen,
die hü deser dagen van de zijde der Natio
naal-Socialistische autoriteiten te verduren
had.
w.g. Clemens August
Bisschop van Munster.
De petroleumstaking in Mexico dreigt tot andere
bedrijven te worden uitgebreid.
Dr. H. Coliin door H. M. de Koningin ter con
ferentie ontvangen.
RUnlandsche metaalarbeiders
den Paus.
Het communiqué der regeering te Valencia
de volgende lezing;
Stand ep Maandag 1» uur v.m.: 7M3
Varlgo stand: NM
Santander hevig gebombardeerd; M dooden en
1M gewonden b|j het bombardement van Bar
celona.
De Duitsche bladen met het verslag v^n Goeb
bel’s rede over de reden processen rijn over ge
heel Oostenrijk verboden.
raa
te
'm-
zoo
?el-
so-
WEENEN. 29 Mel (D.N.B.). De Duitsche
bladen, waarin het antwoord van rijksmi-
nlster dr. Goebbels op de woorden van
Kardinaal Mundelein te Chicago, zijn in
heel Oostenrijk verboden.
Dit ia een ongehoorde beleedigende be
handeling, zooals nog nooit een enkelen
Bisschop van Münster in het Oldenburgsche
Munsterland ten deel gevallen ia.
Ie streek van Ibiza overeenkom-
\der non-interventie-commissie
shggldeel en heeft een Duitach
let het recht zich In de
iteren te bevinden.
„Deutschland”
het vol-
De officieele Duitsche lezing luidt als volgt:
„Nadat enkele hagen geleden roode vliegtui
gen* de In de haven van Mallorca liggende En-
gelsche, Duitsche en Itallaansche schepen met
bommen hadden bestookt en daarbij op
Itallaansch schip
aan
„Zaterdagmiddag om vijf uur maakten
twee vliegtuigen verkenningsvluchten boven
de Balearen. Toen zij Ibiza passeerden open
de een oorlogsschip, hetwelk zich op onge
veer 200 meter uit de kust bevond, met zyo
luchtafweergeschut een hevig vuur op de
vliegers, ofschoon deze geen enkele daad
van agressie hadden begaan tegen genoemd
oorlogsschip of de stad Ibisa.
In een deel - - -
getroffen oorlogsbodem de „Admiraal Scheer”
bericht Havas, dat niet de „Admiraal Scheer",
gebombardeerd.
In artikel 21 van het RUksconcordaat wordt
bepaald: ..Aan de kerkelijke autoriteiten wordt
gelegenheid gegeven om volgens afspraak met
de onderwijs-autorltelten te onderzoeken of aan
de leerlingen het godsdienstonderricht gegeven
wordt in overeenstemming met de leer en de
eischen, die de Katholieke Kerk stelt."
Dit overleg heeft tot nog toe steeds bestaan.
De regeeringsautorltelten op onderwijsgebied
weten, dat sedert overoude tijden de Bisschop
steeds bij zijn Vormreizen ook een bezoek brengt
gan de katholieke scholen. Zjj hebben tot nog
toe nooit tegen den Bisschop gezegd, dat zü
zulks niet meer wenschten. Inspecteur Hoitmann
heeft dit overleg thans verbroken, en hij heeft
mij persoonlijk geen mededeeling gedaan dat de
regeeringsautoriteiten op onderwijs-gebled dit
bisschoppelijk schoolbezoek niet meer konden
goedkeuren, maar hü heeft het aan het onder-
wijzendpersoneel overgelaten. Aan de onderwij
zers werd medegedeeld, dat zij den Bisschop
moesten zeggen, dat hij ditmaal de scholen niet
mocht bezoeken. Höffmann had hun opdracht
gegeven om den Bisschop den toegang tot de
school te weigeren.
„Ik moet u een bedroevende mededeeling doen.
Bü monde van Deken Peystenneyer werd mü
medegedeeld, dat de Inspecteur van het Onder
wijs Höffmann verboden heeft, dat de Bisschop
een bezoek zou brengen aan de Katholieke
School. Tot nog toe is het steeds gebrulkeluk
geweest dat de Bisschop op zün Vormreizen ook
een bezoek bracht aan de katholieke scholen,
teneinde zich te overtuigen of de kinderen Wer-
kelük goed onderricht zün In den godsdienst.
Dit heb Ik dan ook sedert 1933 nog steeds op
al mün Vormreizen gedaan. Toen het verbod
van den Inspecteur van het onderwüs Höffmann
mü bekend werd, heb ik onmlddellük een drin
gend telegram aan den Minister-President Joel
In Oldenburg doen toekomen van den volgenden
inhoud:
strijdkrachten,
internationale
eontróle ter see. Niettemin werd tusschen
zes en seven uur ’s avonds het pantserschip
plotseling door twee in glijvlucht dalende
vliegtuigen van de roode regeering ie Va
lencia met bommen bestookt.
De onderhandelingen tot büleggtng van het
conflict worden voortgezet. Gisterenmiddag
heeft de vakvereeniglng van arbeiders In de
petroleumindustrie haar mlnlmum-elschen bü *t
Ministerie van Arbeid ingediend.
Hoewel het bericht, volgens hetwelk de Duit
sche regeering met ingang van heden maatre.
gelen zou nemen ter beantwoording van het
bombardement van de ..Deutschland'' eerst laat
bekend werd, heeft het zoowel te Parijs als te
Londen eenlge bewogenheid In politieke krin
gen doen ontstaan.
WASHINGTON, 29 Mel (Havas) Het de
partement van bultenlandsche zaken heeft den
schuldenaar-staten een nota gezonden, waarin
wordt medegedeeld dat 15 Juni as. wederom
de schulden vervallen.
Finland heeft zonder aansporing medege
deeld dat het zün schulden zal betalen*
Het bloed der Duitsche en Itallaansche ma
trozen, die In dienst der Internationale con-
tróle zün gevallen, roept om genoegdoening.
Men moet niet vergeten, zoo besluit de ..Deut
sche Dienst”, dat achter Valencia de bolsje
wistische doodsvijand staat. Iblza moet een
alarmsignaal worden voor geheel Europa.
Voo» buiten Alkmaarf 7 SQ
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
„Inspecteur Höffmann verbiedt den Bis
schop het bezoek der katholieke scholen In het
Dekenaat Friesoythe Ik verwü» in dit verband
naar artikel 21 van het RUksconcordaat en
verzoek u om dit verbod onmlddellük op te
heffen en mü door de betrokken autoriteiten
telegrafisch mededeeling te doen naar Frie
soythe.”
LONDEN. 29 Mei <D.N.B.). In den nacht van
Vrijdag op Zaterdag is het Britsche vrachtschip
Boscobel voor Ostende door tot nu toe onbe
kende oorzaak vergaan. De uit zes personen
bestaande bemanning dreef enkele uren in een
reddingsboot rond en werd In den ochtend door
een Belgischen krabbenvisscher gered.
De Duitsche gezant te Weenen, Von Papen,
heeft bü de Oostenrüksche regeering stappen
ondernomen naar aanleiding van dit verbod.
Mgr. Von Galen is door de Duitsche du
uit de katholieke scholen geweerd.
YOUNGSTOWN, 29 Mei (Reuter)
staklngsonlusten te South Chicago zün
politiemannen en vüftien stakers gewond.
Door ongeveer zeventigduizend metaalar
beiders wordt gebruik gemaakt van de meest
moderne middelen. De Republican Steel Corpo
ration heeft een aantal vrüwllligers. die in de
fabrieken door de stakers worden belegerd en
die gebrek aan levensmiddelen kregen, door
middel van vliegtuigen van levensmiddelen
vooralen. De stakers maken thans gebruik van
vliegtuigen om dit tz beletten.
MEXICO, 31 Mei (Havas) De woord
voerder van het stakingscomité In de pe
troleumindustrie heeft medegedeeld, dat de
staking kalm en zonder Incidenten verloopt.
De benzine-voorraden beginnen echter
meer en meer uitgeput te geraken.
Dezer dagen is te San Francisco op
feestelijke wijze de nieuwe brug in
gebruik genomen, welke als de grootste
ter wereld geldt
De Duitaehe kruiser ..Deutschland" gebombar-
deerd door vliegtuigen der regeering van Va
lencia; ruim 29 dooden en M gewonden; bij
zondere kabinetsraad te Berljjn.
de Rükskanselarü, welke gevolgd werd door een
spoedeischenden, büzonderen kabinetsraad,
waarbü alle op dat oogeablik te Berlün aan
wezige ministers tegenwoordig waren. Naar
wordt medegedeeld, besloot de regeering directe
maatregelen aan de non-interventie-commlssle
aan te kondigen, welke echter niet nader wer
den gepubliceerd.
Een zegsman van het Ministerie van Marine
heeft medegedeeld, dat alleen matrozen om ’t
leven gekomen zün. daar de eerste bom in het
manschappenverblüf terecht kwam. Tot de
dooden en gewonden behoort geen enkele of
ficier of onderofficier.
De „Deutschland” staat onder bevel
commandant Fanger; ook de chef van
Duitsche flottllle in de Spaansche wateren, ad
miraal von Flschel. bevond zich aan boord.
In de eerste editie der Berlünsche ochtend
bladen wordt nog met geen woord van het
gebeurde melding gemaakt.
De „Deutschland”, welke met de vlag half
stok naar Gibraltar was vertrokken. Is aldaar
aangekomen.
Alle Britsche en bultenlandsche oorlogs
schepen hadden de vlag halfstok hangen, toen
de Duitsche kruiser de haven binnenvoer.
De gewonden werden in allerül naar het
ziekenhuis overgebracht. Alle dokters zün met
spoed ontboden.
Over het Incident met de
schrüft de „Deutsche Dienst" o’a.
gende:
Daar het schip In rust lag. bevonden de man
schappen zich In de voor hen bestemde onbe
schermde ruimte In het voorschip. Zooals on
langs bü het Itallaansche schip de bom in de
officierscantine terecht kwam, zoo viel zü
maal In de cantlne der matrozen. Twintig doo
den en 73 gewonden zün het gevolg van dezen
misdadlgen aanslag.
Een tweede bom trof het züdek, doch richt
te daar slechts geringe schade aan.
Het pantserschip, dat geheel gevechtsklaar
was en gereed om-op te stoomen, vertrok naar
Gibraltar, om daar de gewonden aan land te
teengen.
schoolbezoek
weert men
twüfelt er nog aan dat er invloedrüke lieden
zün. die langzaam maar zeker den priester, den
godsdlenstleeraar. het godsdienstonderricht en
tenslotte Iedere vorm van Christendom uit de
school willen verwüderen?
Uit dit voorbeeld zien wü overduldelük hoe
het Concordaat dat onze huidige Rüksregeering
in 1933 heeft afgesloten, en dat in naam en In
opdracht van den Führer en Rükskanselier werd
onderteekend, door officieele regeeringslnstan-
tles terzüde gesteld wordt. Hier Is weer een be-
wüs temeer, hoe de H. Vader groot gelük had,
toen hü In zün rondschrüven van 14 Maart 1937
openlük beklag deed over het verdraaien, schen
den en onjuist Interpreteeren van heilige ver
dragen. Dat hebben wü thans ondervonden en
wanneer de regeering van Oldenburg het verbod
van Inspecteur Höffmann niet opheft, dan
weten wü dat ook zü met miskenning van het
RUksconcordaat den Bisschop van Münster uit
de scholen van Munsterland buitensluit, en hem
evenals de Saksische marxisten wil losscheu
ren van de kinderen en onderw Users.
Het communiqué van Valencia zegt ver
der, dat bultenlandsche oorlogsschepen, wel
ke met de eontróle belast zün, hun taak
moeten vervullen op een afstand van min
stens tien mül uit de kust. Het Duitsche
oorlogsschip bevond zich echter In de baal
van Ibiza emdicht bü de pier.
BovendlerK zoo zegt Valencia verder, berust
de controle inVI
stlg het besluit
tü een Fransch
oorlogsschip derhalv^
betrokken Spaansche
MOSKOU, 31 Mel (HN3.) ,J3e com
munist". een blad te Saratof. deelt mede,
dat een der voornaamste medewerken
van Jagoda, Agranof, als leider van da
locale afdeeling van de Oepeoe naar deae
stad is overgeplaatst. Deze degradatie van
Agranof staat vrüwel met een verbanning
gelük.
Volgens een bericht In het Centraal
Orgaan der Katholieke Zwitaere hebben de
twee voornaamste leiders der Katholieken,
die voor de verdediging van het Heilige
Kruis In Oldenburg op de bres stonden, hun
moedig gedrag met den dood moeten be-
koopen. De familieleden van deze betrokken
leiders, zoo meldt de „Ostschwelz”, hebben
van regeerlngswege mededeeling ontvangen
op welken dag het stoffelük overschot dezer
Katholieke leiders werd bügezet.
Een der voornaamste medewerker» van Jago
da achteruitgezet en naar Saratof ovar-
geplaatst.
In Frankrijk werd da Memorial Day gevierd aa
bet bondgenootschap ran Amerika in den
wereldoorlog herdacht.
Eerst na middernacht werd het gebeur
de te Berlün bekend en verwekte In be
paalde kringen groote opschudding.
Betreffende de toedracht van het
gebeurde worden twee volkomen
afwijkende lezingen verstrekt. Een
Duitsch communiqué beschuldigt de
regeering te Valencia van een on-
waardigen aanval op een contróle-
achip, de regeering te Valencia be
weert, dat de „Deutschland" zich
bevond, waar het pantserschip zich
niet behoorde te bevinden en zonder
eenige noodzaak het vuur opende op
regeeringsvliegtuigen.
Duurtetoeslag voor alle ambtenaren in Ned.-
Indie met maandelUhaeh inkomen beneden
t 30S.—
een
zes officieren doodden, werd
de Duitsche schepen het verdere verblüf
in deze haven verboden.
Men weigert evenwel te getooven, dat
Duitachland de verantwoordelükheid voor
een onmiddellüke actie op zich zal nemen.
Door een dergelijk onmiddeüjjk optreden,
aldus zegt men, souden ernstige Interna
tionale gevolgen kunnen ontstaan, doordat
de commissie voor de niet-inmenging voor
een voldongen feig geplaatst sou zijn, al
vorens zü In de aangelegenheid betrokken
zou zijn en over maatregelen beraadslaagd
sou kunnen hebben.
Op Zaterdag 29 Mei lag het pantser
schip „Deutschland” op de reede van Ibiza.
Het schip behoort tot de
welke bestemd z(jn voor de
onzer vorige editie vermeldden wij dit incident en werd de
genoemd. Uit Berlijn echter
doch de „Deutschland" werd
De Bisschoppen van Munster hebben de
scholen in Münsterland gesticht en nu zou de
Bisschop zelfs zün eigen scholen niet meer
mogen bezoeken? Dat Is In heel Dultschland nog
nooit voorgekomen, behalve een keer tüdens de
Republiek van Welmar In Saksen, waar destüds
de soclaal-democraten en marxisten overheersch-
ten. Het is wel Interessant, dat een Inspecteur
van het onderwüs In den huldigen staat zich
thans dezelfde hatelükheden veroorlooft als
destüds de soclaal-democraten en communisten.”
De Bisschop verklaarde verder In zün preek,
dat hü tot den huldigen dag geen antwoord op
zün dringend telegram heeft ontvangen en be
sloot dan: „Ik zal het overal bekend maken, dat
ik tegen mün wil en slechts gedwongen mü ge
bogen heb voor het geweld, en voor ditmaal het
achterwege heb gelaten. Thans
den Bisschop uit de scholen; wie
De dlstrlctsafdecllng van arbeiders en boe
ren heeft in beginsel een solidariteltsstaking
goedgekeurd. Indien de staking In de petro
leumindustrie Dinsdag niet is geëindigd.
Het D.N.B. merkt op, dat in 1934 na den
moord op Klrof onder de leiding van Agra
nof honderden personen zün terechtgesteld. De
bladen te Moskou maken volgens het Duitsche
persbureau van dese mutatie geen gewag.
Ook uit de rest van het land komen volgens
DN.B. steeds weer berichten van arrestaties.
De „Oeral-arbeider” weet te berichten, dat te
Swerdlof een aantal vooraanstaande figuren
onder beschuldiging van Trotsklscsme werd ge
arresteerd. Andere bladen uit de provincie
maken eveneens gewag van honderden arres
taties en wel uit de meest uiteenloopende dee-
len van de Sovjet-repubUek. b.v. uit Archangel.
Nisjni-Nowgorod. Samara, uit de republiek der
Wolga-Dultscherz, uit Kaukaslé. Siberië ens
Nadat de roode regeering te Valencia twee-
teaal door de non-lnterventie-commissle en door
<Je Duitsche regeering Is gewaarschuwd, geen
♦erdere aanvallen te doen op de schepen.
in dienst staan der internationale controle,
dwingt deze nieuwe misdadige aanslag op een
Dnitsch schip de Duitsche regeering tot maat-
tegelen, welke zü onverwijld aan de non-inter-
tenUe-commlssie zal mededeelen.”
Men vreest echter, dat de petroleum
staking zich ook tot andere bedrüven zal
ultbrelden.
De onwaardige aanval op een Duitsch
contröleschip heeft In geheel Dultschland
hevige verontwaardiging en diepen rouw te
weeg gebracht De bewering der Valencla-
bolsjewlsten, gedaan in een officieele mede
deeling, terstond na dën aanval, als souden
de vliegtuigen door de ..Deutschland” be
schoten zün, is een leugen.
Europa zal zich tegen dit onverantwoorde-
lük gedrüf naar oorlog van de bolsjewistische
moordenaarsbende te weer moeten stellen. In
de eerste plaats echter rijst de vraag, wat de
non-lnterventlecommlssle denkt “te doen.
Dultschland heeft, zooals men weet, de con-
tröle ter zee niet verlangd; de groote landen
die In deze commissie vertegenwoordigd zün,
hebben integendeel Dultschland gevraagd aan
deze eontróle deel te nemen. In het belang
van den vrede heeft Dultschland zich dat of
fer getroost.
Rükskanselier Hitler bevond zich voor
opening van een landbouwtentoonstelling
Muenchen, toen hü kennis kreeg van Sen aan
val der vliegtuigen van de Spaansche regeering.
Na de opening der tentoonstelling heeft de
Fuehrer een bespreking gehad met den Intus-
schen reeds te Muenchen aangekomen rüks-
minister van bultenlandsche zaken, Von Neu-
rath.
Om 2 uur 35 kwamen ook de opperbevelhebber
lier vloot, generaal-admiraal Raeder en generaal
Von Blomberg per extra-vllegtuig te Muenchen
aan. Zü begaven zich direct naar Hitler, met
wien zü een bespreking hadden. Om vier uur
vei liet de rükskanselier Muenchen en keerde
in gezelschap van den rüksminister van buiten-
landsche zaken, den opperbevelhebber der ma
rine en generaal Von Blomberg naar Berlijn
per vliegtuig terug.
Te Berlün werd een bespreking gehouden in
Het pantserschip werd door de aan boord ontplofte bommen ernstig be
schadigd, terwijl volgens officieele Duitsche mededeelingen 20 personen
der bemanning werden gedood en 73 werden gewond. Havas seinde echter
later, dat 23 personen waren gedood en 83 gewond, waarvan 19 hoogst
ernstig.
Het bericht over het incident verwekte te Berlijn hevige opschudding. Hitler
confereerde te München met Von Neurath, Von Blomberg en admiraal
Rader, waarop in den middag per vliegtuig naar Berlijn werd vertrokken.
In den vooravond had op de rükskanselarü een bespreking plaats, welke
later werd gevolgd door een spoedeischenden büzonderen kabinetsraad. De
Duitsche regeering besloot maatregelen te treffen, welke niet nader werden
bekend gemaakt, doch aan de non- interventie-commissie zouden worden
medegedeeld.
KAAPSTAD, 29 Mei (Reuter) De vlieger
Llewellyn die vanmorgen alhier nog eens weer
war opgestegen om te trachten het record op
den afstand KaapstadLonden te verbeteren
moest wegens moeilijkheden met het kompas te-
rugkeeren.
