z
Mr» Trip over den monetairen
toestand
LABOURPARTIJ
Indië door de lucht
Postweg
naar
EN S.D.A.P.
naar
Z^MtaGnstic'Filtn.
3 x per week
Indië
£11
ZOETWA TERVISSCHERIJ
- SPECIALE ENVELOPPEN
DER K.L.M.
DE FUNCTIE VAN HET
GOUD
Ér -1
DINSDAG 1 JUNI 1937
fe 4#
Goad alt betalingsmiddel
Nazi-methodes
Toenemende wereldhandel
Wijziging monetaire politiek
Clearingkoersen
Met het klimmen van den nood
aan-
Maatverhooging
Na aanrijding overleden
De goudproductie
Oplichtster
gehouden
Beschouwing in verslag
Nederlandsche Bank
werden de vertoogen om steun-
verleening steeds dringender
Met October breidt de K. L. M.
wederom haar diensten uit
Onderteekening door de N.S.B.
geëischt
„Hederland heeft zich aan de
crisismentaliteit kunnen
ontworstelen”
Mooi gebruind
Familieleden en kennissen af gezet
voor aal
'W5!
Verbetering vischstand
het soclaal-ckemocratische
o
Mr. Trip
vcr-
Wie de enveloppe terug wil ontvangen, kan
de hoogte la.
1
de
laatste
k
gegaan
P
0
1
o
Die
voorstel
it
e
ff
Aan de A. R. „Rotterdammer” wordt geschre
ven:
i-
d
i
I
D
l*
a
in
Is
1»
Et
I)
den
depreciatie
voortgezet.
Onderscheidt
alls kleurwn
il
n
n
t.
Het is ongetwijfeld een gunstig verschijnsel
dat in 1936 de wereldhandel toenam. In goud-
waarde met 7.7 pet. en In hoeveelheid met 4.9
pet. Het indexcijfer van de wereldproductie steeg
van 95.9 in 1935 tot 1092 In 1936. BU de productie
is dus een toenemjng van 13.*pct. waar te nemen,
tegen een stijging van slechts 49 pct. by den
wereldhandel. Hieruit blijkt, dat een verminde
ring van de handelsbelemmeringen en van de
autarkische conjunctuurontwikkeling In de ver
schillende landen nog niet te constateeren valt.
van
op
en
DK FILM VOOR
BKTKRK OPNAMIN
Panchromatische emulsie
Atomisch-lijne korrel
Ongekende speling in de
belichtingstijd
VERKRIJGBAAR BIJ ALLE KODAKHANDELAREN.
vertoogen om steunverleening in
jaren steeds dringender.
door
Voorkomt tevens
in
P
T
B.
n
9 JUNI
19 37
TIN BAT! VAN HIT NATIONAAL IVCMTV*AITIONOI
it
n
S
tt
het
zln-
jaar
be-
althans tot dusver, de ontwikkeling
kosten van het levensonderhoud geen bedrei
ging vormt van hetgeen verkregen werd.
kosten stegen van September 1936 tot en mét
Maart 1937 met niet meer dan 1.7 pet.
Koersen voor stortingen op 1 Juni 1937 tegen
verplichtingen luidende in Reichsmarken 73,
lires ƒ9.61, peseta’s ƒ9.40.
worden gelaat/ hals en armen
AM TI .DA - zonne brulncrtme
vervellen en den zoo pijnlijken zonnebrand.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
De politie te Groningen heeft de veertigjarige
naaister F. O. aangehouden, verdacht van op
lichting van familieleden en kennissen. Het be
treft hier een bedrag van eenige duizenden gul
dens. De vrouw gebruikte het grtd niet voor
zichzelf maar gaf het aan een man. met wien
ril bevriend was. Deae laatste beweerde het geld
vóór zijn zaak noodig te hebben, doch de zaak
was verkeerd gegaan, zoodat de geldschieters
niets van hun geld terug zagen.
De vrouw had het geld door leugenachtige
verhalen en valsche brieven weten los te krij
gen. Zij is ter beschikking van den officier van
Justitie gesteld.
Naar wij vernemen zal de K. L. M. met
ingang van den wlnterdienst, dus begin Oc
tober aa. drie maal per week op Indië gaan
vliegen. De dienst sai dan worden onder
houden met nieuwe D. C. 3-vliegtuigen,
waarvan, sooals bekend, de eerste de
Specht Zaterdagmorgen naar Indië ver
trekt.
De waakzaamheid der Regeering op dit ter
rein heeft uitmuntende vruchten gedragen: het
betreft hier een der belangrijke factoren, .welke
de toekomst zulen beheerschen. In het bijzon
der voor Nederland geldt, dat het van het aller
grootste belang is een stijging van de kosten
van het levensonderhoud, voor zoover deze een
gevolg is van de depreciatie van den gulden.
Aan het verslag van den President der Neder
landsche Bank, mr. L. J. A_ Trip, is het vol
gende ontleend:
De uitspraak schijnt niet overdreven, dat in
1936 de wereld, als geheel genomen, bevrijd is
van den utteist zwaren druk, dien -ie in 1929
begonnen crisis, met hare zoozeer bedenkeltfke
gevolgen op economisch en monetair terrein,
heeft uitgeoefend. Dat hiervan ook psycholo
gisch, door de verzwakking of opheffing van de
crisismentaliteit, een invloed ten goede uitgaat,
is ongetwijfeld een belangrijk voordeel.
Dit mag intusschen niet uit het oog doen
Hezen, dat de thans geschapen toestand geens
zins als gezond en zonder gevaren voor de toekomst
kan aangemerkt worden. Tegen een dergelijke
opvatting verzet zich het voortbestaan van tal-
looze kunstmatige en ongezonde maatregelen,
die in alle landen gedurende de crisis werden
getroffen en die voortgaan hun invloed te doen
gevoelen.
Dat daarnaast de tot het uiterste opgevoerde
bewapening eene voorname oorzaak vormt van
de groot ey bedrijvigheid en van de Ingetreden
prijsstijging, dient mede tot voorzichtigheid bU
de beoordeeling van de toekomst te stemmen.
Ten slotte dient in dit verband gewezen te
worden op den Invloed, dien de sterk gestegen
goudproductie op het prijspeil zal oefenen. Een
dergelijke stijging heeft, naar de in het ver
leden opgedane ervaring, in het algemeen
slechts geleidelijk hare uitwerking. Thans ech
ter valt, in verband met de algemeen ingetreden
depreciatie van de munteenheden, den omvang
van de toeneming en het samenvallen met de
andere, hierboven aangeduide factoren, een
aanmerkelijk snellere en krachtigere werking
te verwachten.
Alles te samen genomen kan niet ontkend wor
den, dat de sedert de laatste maanden in gang
zijnde ontwikkeling gevaren van inflationistl-
aeben aard in zich sluit, welke groote waak
zaamheid en tijdig ingrijpen zullen elschen, ten
einde zooveel mogelljk te voorkomen, dat de
balans met al te groote kracht naar de andere
zijde overslaat.
haar adresseeren aan een relatie in Indië of
wel aan het hoofd van den PT.T.-Dienst te
Bandoeng, doch er moet voor gezorgd worden,
dat het adres van den afzender duidelijk op
de enveloppe voorkomt. De porto voor uit- en
thuisreis kan in Nederland worden voldaan en
bedraagt totaal 32% et-, te weten 12% ct. voor
de uitreis en 20 ct. voor de thuisreis. Men kan
dit porto os. voldoen door gebruik te maken
van een drlekantigen postzegel van 30 cents,
welke indertijd voor bijzondere vluchten is uit
gegeven plus een postzegel van 2% ct.
De enveloppen zijn verkrijgbaar bij de K.L
M -kantoren in Amsterdam, Den Haag en Rot
terdam en by de KI M. agenten in Neder
land.
In zes jaren tjjds steeg de jaarlijksche voort-
orenging van goud in hoeveelheid met 70 pet.
In geldeenheden uitgedrukt was de stijging als
gevolg van depreciatie der geldeenheden be-
“ngnjk grooter. Terwijl de productie in 1930
een waarde in toenmalige Amerikaansche dol-
lars van rond 430 mlllioen dollars uitmaakte,
vertegenwoordigt de in 1936 voortgebrachte hoe
veelheid in tegenwoordige dollars een waarde
van 1.234 mlllioen dollars, een stijging derhalve
van meer dan 187 pet. Hierbij komt, dat. onder
de huidige omstandigheden, nagenoeg de geheele
productie wordt toegevoegd aan de monetaire
voorraden en zulks in tegenstelling met het
geen in de jaren vóór de crisis het geval was,
toen meer dan 40 pet. placht gebezigd te wor
den voor niet-monetaire doeleinden, met inbe
grip van de vraag van het Verre Oosten. Ook
dient in aanmerking te worden genomen, dat
van het in vorige janen door het publiek op
gepotte goud in toenemende mate verkocht
wordt, zoodat mede uit dezen hoofde met een
stijging van den monetairen voorraad te reke
nen valt
Maandag werd de sestlg-Jarige wielrijder J.
B. bij het oversteken van den Dijkweg te Hon-
selersdijk. gemeente Naaldwijk, door een per
sonenauto. welke bestuurd werd door den heer
J. B.. aangereden. Hij viel op de motorkap en
sloeg met het hoofd door de voorruit. Nadat
twee geneesheeren de eerste hulp verleend had
den, is de man. die zeer ernstig gewond was,
per ziekenauto naar het ziekenhuis Bethel te
Delft vervoerd Tijdens het transport ia het
slachtoffer overleden.
Omtrent deze driemaal wekelyksche luchtver
binding met Indië zal de Minister van Wa
terstaat Zaterdagmorgen, bjj het vertrek van
de eerste D. O. 3 van Schiphol naar Indië, nog
verdere bijzonderheden mededeelen.
Zoowel de K. L. M. als de P. T. T. gaan
thans in het wereldluchtverkeer vóór. De K.
L. M. door haar opnieuw geperfectlonneer-
den dienst op het Oosten, de P. T. T. door
thans ook het luchtrecht op postvervoer naar
Indië afte schaffen.
Hoezeer dit voorbeeld tot het buitenland
spreekt, blijkt wel uit het feit, dat de Belgi
sche instanties besloten hebben, met Ingang
van 1 Juni op een aantal Europeesche lijnen het
luchtrecht te doen vervallen. Verder zal de ver
binding met de Congo tot twee maal per week
worden uitgebreid.
t-x at de 8. D. A. P. evenals Attlee
1 gaarne verklaart geen vinger te
willen uitsteken om een kapitalis
tische monarchie te vervangen door een
kapitalistische republiek, spreekt van
zelf, omdat zij bij zulk een vervangen
hoegenaamd niet gebaat zou zijn. Daar
in schuilt niet de geringste verdienste.
Maar dat de S. D. A. P. evenals Majoor
Attlee de huidige op den i>articulieren
eigendom berustende klassenmaatschap
pij wenscht om te zetten in een klassen-
looze samenleving, gelijk „Met Volk**
wil laten voorkomen, Is zacht gezegd
misleidend. De 8. D. A. P. wil slechte in
zooverre een klassenlooze maatschappij
dat zij streeft naar een samenleving,
waarin nog maar één klasse n.l. de ar
beidersklasse het over allen en alles te
vertellen heeft. In dit opzicht verschilt
haar streven maar weinig van dat der
nationaal-socialisten, die alle macht en
alle recht ultslultend^aan hun partij-
klasse willen trekken. Zeker, Majoor
Attlee heeft groot gelijk, wanneer hij
zegt, dat men van vorsten geen góden
moet maken en dat de kracht van de
hedendaagsche monarchie niet ligt In
den afstand, welke haar van het volk
scheidt, doch in den persoonlijken band
tusschen den vorst en zijn onderdaan.
Heel bijzonder geldt dat voor Onze, „bij
de gratie Gods" regeerende Koningin en
het Huls van Oranje, dat zoo hecht en
zoo diep verankerd is in het hart en
de geschiedenis van ons volk, maar dat
voor de 8. D. A. P„ vergeleken bij een
kapitalistische republiek, te veel lood om
oud ijzer Is om te worden opgeruimd.
Neen, de 8. D. A. P. is wat „Het Volk"
ook moge schrijven, nog geenszins aan
de Labourmentallteit toe. terwijl zelfs de
Labourmentaliteit in ons land, met zijn
geheel andere verhoudingen, geschie
denis en ontwikkeling, moeilljker aan
vaard zou kunnen worden als Hare Ma-
4 Jestelts meest loyale oppositie dan in En
geland.
Als slotsom stelt mr. Trip, dat de economi
sche en financleele vooruitzichten voor Neder
land gunstig zijn en dat, bij een vooruitziend en
gezond beleid, geen vrees voor uitwassen en
overspanning behoeft gekoesterd te worden.
Ter herdenking van de belangrijke wijzi
ging in het postvervoer tusschen Nederland
en Nederlandsch-Indië, welke op 5 Juni
1937 Ingaat en waarbij de postweg van de
zee naar de lucht wordt verlegd, heeft de
KLM besloten bijzondere enveloppen ter
beschikking te stellen van het publiek tegen
den prijs van 25 ets. per stuk, zonder por
to. De opbrengst van den verkoop dezer
enveloppen is ten bate van het Nationaal
Luchtvaartfonds.
De enveloppen dragen de wapens van Ne
derland en Nederlandsch-Indië met een
aardbol, waarlangs zich een Douglas DC-3
beweegt.
ooals men weet, heeft Baldwin ter
gelegenheid van zijn afscheid van
het Britsehe premierschap In zijn
ambtswoning een diner gegeven, waarbij
met den Konlng en de Koningin van
Engeland ook de aanvoerder wan de La
bourpartij In het Lagerhuis Majoor Attlee
als gast heeft aangezeten. Voor zoover
ons bekend, heeft geen enkel zgn. „bur
gerlijk’* blad in ons land daarover zijn
verwondering uitgesproken, maar niet
temin heeft
dagblad „Het Volk” zich gedrongen ge
voeld in een hoofdartikel, getiteld „Vorst
en Volk” te betoogen, dat de Britsehe
arbeiderspartij heelemaal niet van zoo
geheel andere socialistische makelij
is dan de 8. D. A. P., gelijk „sommige
burgerlijke politici en publicisten” be
weren. Om dit te bewijzesi geeft „Het
Volk” een korte samenvatting van de
rede, welke Majoor Attlee in het Lager
huis bij de behandeling van de civiele
lijst des Konings heeft gehouden en
waarin deze de positie van zijn partij
ten opzichte van de monarchie heeft
uiteengezet. ..Het Volk” beweert nu. dat
de 8. D. A. P. deze rede geheel kan on
derschrijven, omdat zij precies zoo over
de monarchie denkt als de Labourpartij
in Engeland. Dat dit niet Juist 13, hoezeer
de S. D. A. P. onder druk van de om
standigheden en om opportunistische
redenen ook in de gematigde Labour-
richtlng mag zijn geëvolueerd, bewijst-
reeds een figuur als Majoor Attlee zelf.
Een Labour-majoor is in Engeland mo
gelijk, maar een socialistische majoor in
Nederland nog niet. In Engeland behoort
de Labourpartij tot „Hls Majesty’s most
loyal opposition” (Zijne Ma jestelts
meest loyale oppositie), maar hier in
Nederland kan de oppositie van de. 8.
D. A. P. nog allerminst een soortgelijke
officieele titulatuur worden toegekend.
In Engeland is de Labourpartij uiteen
gevallen In een Nationale Labourpartij
en een opposltioneele Labourpartij, en
zelfs van deze laatste worden leden we
gens bijzondere verdiensten door den
Konlng In den adelstand verheven. In
het Hoogerhuis zitten verschillende La
bourlords. De onlangs overleden Snow
den was een van hen. Hier te lande
heeft een enkele S.DAP.-er wel eens
een Koninklijke onderscheiding aange
nomen, maar het is nog niet zoo heel
lang, dat zij bij de opening van de Sta-
wanneer
en
te
dit
„Hoe sterk de band tusschen de NBB. en de
Duitsche regeering is, hebben we zoo zachtjes
aan wel begrepen. Dit cohtact is door de NS B.
bü de verklezlngsactie al naar het haar paste
erkend of geloochend.
In Dultschland heeft men er blijkbaar reeds
bjj voorbaat op gerekend, dat de NBB. door de
verkiezingen in Holland de macht in handen
reu krijgen. Want het volgende verhaal, het
welk ons door bevoegde en welingelichte zijde
werd verstrekt, is een zoo verregaand en bru
taal stukje, dat we ons afvragen of de Neder
landsche Regeering wel met die praktijken op
de hoogte is.
Dezer dagen wilde een familie te Utrecht een
nichtje uit Dultschland eenlgen tijd tot zich ne
men. Zooals men allicht weet is het voor Duit
sche onderdanen vereischt daartoe een vergun
ning van de Duitsche regeering te verkrijgen.
De familie In Utrecht, bjj wie hél nichtje zou
gaan logeeren, kreeg op den verkiezingsdag een
officieel formulier van het gemeentebestuur van
de woonplaats van het nichtje toegezonden,
waarop verschillende gegevens moesten worden
Ingevuld. Een officieel document dus, waarop de
Duitsche Overheid al dan niet gunstig zou be
schikken op het verzoek tot verlaten van
Dultschland. Dit formulier, hetwelk rechtstreeks
uit Dultschland naar de te Utrecht wonende
familie werd toegezonden, bestond uit twee ge
deelten. Het door een perforatie gescheiden
tweede gedeelte bevatte deaelfde vragen als de
bovenste helft, doch moest worden afgeteekend
door de.... NBB.II! Dus niet door het ge
meentebestuur van Utrecht, noch door de Ne
derlandsche regeering. doch door de NBB.
De ontvanger van dit formulier, die niet het
kind de dupe wilde laten worden, is met het
formulier naar het hoofdkwartier van de NBB.
Betogen. Hier ontwikkelde zich het volgende ge
sprek tusschen een zwarthemd en een Neder-
landsch staatsburger:
Hou zee! aldus het zwarte hemd.
Goeden middag!
Wat is er van uw verlangen?
Ik heb hier een formulier dat blijkbaar op
deze plaats moet worden afgestempeld.
Wat is uw politieke richting?
Ik doe niet aan politiek. Ik ben neutraal.
Heeft u al gestemd vandaag I (het was
Woensdag JJ.).
Ik kom juist van het stembureau.
Op wien heeft u gestemd?
Daar heeft u niets mee te maken.
Het spijt mij. maar Ik kan u niet helpen aan
de verelschte onderteekening, gaat u maar eens
zien of op de Oude Gracht de krlngleider aan
wezig is, misschien kan die u helpen.
Of de oom van het nichtje hierheen gegaan
is weten wjj niet, noch of het verelschte stem
pel op het formulier geplaatst Is. doch de man
óle tegen een zwarthemd op het hoofdkwartier
heeft durven zeggen: daar heeft u niets mee te
maken, zal van de Duitsche regeering wel niet
yemakkelijk toestemming krijgen zijn nichtje
te ontvangen.
Wjj vragen ons af of aan dergelijke methodes
i»n de Duitsche regeering niet paal en perk
gesteld dient te worden, en of de heeren in de
Maliebaan niet eens duchtig op de vingers ge
keken moeten worden."
Dat de wijziging van de monetaire politiek in
landen van het goudblok zonder schokken kon
plaats hebben, stemt tot voldoening. Aan den
anderen kant moet echter geconstateerd wor
den. dat, In tegenstelling met vroeger gedane
voorspellingen, bedoelde wijziging niet geleid
heeft tot grooter bereidheid om terug te keeren
naar een internationaal monetair systeem ge
baseerd op het goud.
Evenmin is tot dusver een vermindering van
beteekenls te bespeuren van de tallooze ern
stige belemmeringen, welke het internationale
goederenverkeer ondervindt. Ook in zooverre
zijn de gunstige verwachtingen, die van de
„aanpassing" der valuta’s van de voormalige
goudbloklanden gekoesterd werden, niet in ver
vulling gegaan.
De technische samenwerking der circulatie
banken en egalisatiefondsen in de zes landen,
die tot het monetair accoord zijn toegetreden,
heeft een stablliseerenden invloed geoefend op
den loop der wisselkoersen.
De verdeeling van den wereldgoudvoorraad
blijft zeer ongelijkmatig. Kapltaalbewegingen en
handelsbelemmeringen versterken die ongelijk
matigheid. Terwijl enkele landen hun goud
voorraad onevenredig sterk zien aanzwellen,
verkeeren andere In de omstandigheid, dat zij
aan belangrijke goudonttrekklngen het hoofd
hebben te bieden of wel dat zU, bij gebreke van
goud. hun betalingen aan het buitenland, door
kunstmatige beperkingen en regelingen, aan
banden leggen. Een en ander Is onbevredigend
en geenszins In overeenstemming met de elschen
van een behoorlijk functionneerend en in het
wereldbelang noodig Internationaal monetair
zvsteem.
Het verloop stelt opnieuw boven twijfel, dat
de terugkeer naar een duurzaam evenwicht In
de wisselkoersen afhankelijk is van het schep
pen van geordende en vertrouwenwekkende ver
houdingen op politiek, economisch en financieel
gebied In de indivldueele landen en tusschen de
landen onderling. Het moet uitgesloten worden
geacht, dat op monetair gebied stabiele ver
houdingen zullen terugkeeren. zoolang funda-
menteele factoren van politieken. economlschen
en financieelen aard de orde verstoren en on
rust wekken. Het verbeteren van de verstand
houding tusschen de voornaamste volken, het
verminderen van de tot het uiterste opgevoerde
bewapeningen, de terugkeer tot een grootere
mate van vrijheid In de uitwisseling van goede
ren en diensten alsmede in het Internationale
kapitaals- en betalingsverkeer, het sluitend ma
ken op reëele basis van de Overheidsbudgetten,
zijn de maatregelen, die voorop moeten staan en
Primair zjjn. Worden deze maatregelen getrof
fen, dan zal het mogelijk zijn de onmisbare
stabiliteit op valutagebied te herstellen en te
behouden. Blijven zij achterwege, dan zal de
hoodige grondslag voor die stabiliteit niet be
reikt worden en staan nieuwe storingen te
vreezen
Het hangt onder de huidige omstandigheden
ta sterke mate af van de samenwerking tus-
•chen Regeering en circulatiebank en van den
en de kracht van de Regeering om aan
rfe elschen van een gezond geldstelsel den voor
rang te verleenen, of een evenwichtige ontwik
keling zal bereikt worden en nieuwe schokken
oullen vermeden worden
Het ware onjuist te concludeeren, dat
het goud een schadelijke invloed uitgaat
het economisch en financieel wereldbestel
dat het uit dien hoofde als basis van een Inter
nationaal monetair systeem op zijde zou zijn
te zetten. Afgescheiden van het onmiskenbare
feit, dat de thans geschapen toestand in hoofd
zaak te wijten is aan de manipulatie der geld
eenheden In de verschillende landen en dus
geenszins aan het stelsel van den gouden stan
daard kan geweten worden, mag niet voorbij
worden gezien, dat, zooals de ervaring van de
laatste jaren opnieuw heeft bewezen, het goud
niet gemist kan worden als internationaal
betalingsmiddel. Juist in tijden als dc tegen
woordige, waarin het nationalisme hoogtij viert
en de afscheiding tusschen de verschillende lan
den sterk op den voorgrond treedt, uestaat aan
een dergelijk middel grooter behoefte dan ooit
en als zoodanig bewijst het goud onm’sbare
diensten
Ook Nederland kon zich In het afgeloopen
laar In belangrijke mate herstellen. Reeds vóór
den 26sten September 1936. datum der loslating
van den gouden standaard, viel vertttering te
constateeren. Langzaam werd de opgaande lijn
gevolgd. De waarde zoowel van den invoer als
van den uitvoer vertoonde een stijging. Van den
uitvoer vermeerderde de hoeveelheid In eenige
belangrijke takken van nijverheid nam de
werkzaamheid toe. De scheepvaart boekte een
beter emplooi. De aanpassing van het Neder
landsche kosten- en prijspeil aan dat van an
dere landen maakte voortgang. Het kan niet
betwijfeld worden, dat de hier in enkele woor-
geschetste ontwikkeling zich ook zonder
In versterkte mate zou hebben
onder den invloed van de inter
nationale intenslveering der productie met de
daaraan gepaard gaande toeneming van de
vraag naar goederen, prijsstijging en verhoo-
glng van het peil der zeevrachten. Dat de gang
van zaken in Nederlandsch-Indië als voornaam
leverancier van grondstoffen in elk geval een
sterke steun voor Nederland zou geweest zijn
staat vast.
De gulden Is noodgedwongen van het goud
dosgemaakt en het valt niet te ontkennen dat
tot dusver de sedert 26 September 1936 te con
stateeren ontwikkeling, alles tezamen genomen,
als gunstig kan aangemerkt worden. Het tempo,
waarin de opgaande lijn kon gevolgd worden
werd aanmerkelijk versneld Welk aandeel elk
der verschillende factoren, die te zamen In de
zelfde richting werkten, in die versnelde be
weging gehad heeft, valt niet uit te maken en
is van ondergeschikte beteekenls
De hoofdzaak is, dat Nederland zich heeft
kunnen ontworstelen aan de crisismentaliteit
en dat, zonder groote schokken, een verbetering
van de aansluiting aan het wereldverkeer werd
verkregen. Dat dergelijke schokken konden
vermeden worden is, behalve aan de -hiervoren
vermelde Internationale samenwerking tot sta-
billseering van de wisselkoersen, in belangrijke
mate te danken aan de rustige en bewonderens-
waardlge houding van het groote publiek, zoo
wel hier te lande als in Nederlandsch-Indië.
Deze houding maakte het mogelijk, dat de na
het loslaten van den gouden standaard getrof
fen maatregelen van monetairen aard en tegen
prijsopdrijving ten volle aan de bedoeling heb
ben beantwoord. Niet alleen In het binnen
land, doch ook internationaal werd het ver
trouwen In de economische en financleele toe
komst van ons land aanmerkelijk versterkt.
Dat zulks het geval was, niettegenstaande de
depreciatie van den gulden belangrijk beneden
die der overige geldeenheden bleef, is zonder
twijfel grootendeels te danken aan de aanpas
singspolitiek, die in vorige Jaren gevoerd werd.
De op het internationale verkeer gerichte be
drijven kwamen in het algemeen In een gun
stiger positie. Hun rentabiliteit werd aanmer
kelijk versterkt. Hier en daar doet zich zelfs
een gebrek aan geschoolde arbeidskrachten ge
voelen. De scheepvaart is vol bezet; de scheeps
bouw is ruimschoots van orders voorzien. Neemt
men daarnaast in aanmerking de krachtige stij
ging van de prijzen der Nederlandsch-Indlsche
uitvoerproducten en van de vraag naar die pro
ducten met als gevolg de toeneming van de
koopkracht, zoowel in Indië als In Nederland,
dan treedt de omslag In een helder licht.
Het moet onder deze omstandigheden als een
fundamenteel voordeel worden aangemerkt, dat
althans tot dusver, de ontwikkeling van de
tot het uiterste te bestrijden. De wapenen voor'
dit doel zijn beschikbaar In den vorm van een
geleidelijke afschaffing van de maatregelen, die
tot dusver het Nederlandsche prijspeil hebben
gehouden boven dat van andere landen, die
ten deze voor vergelijking in aanmerking ko
men. Een hanteering van deze middelen, naar
gelang zij noodig zijn om het primaire doel te
bereiken, is geboden, ook wanneer daarvan een
nadeel voor het landbouwcrisisfonds of de reke
ningen der openbare lichamen het gevolg zou
zijn. Ook voor den Staat en andere openbare
lichamen geldt, dat een goede politiek kan
voorschrijven verlies te nemen.
Het vertrouwen in de toekomst van de Neder
landsche en Nederlandsch-Indlsche economie,
dat zoowel In het land zelf als daarbuiten werd
hersteld, heeft geleld tot een terugkeer op be
langrijke schaal van kapitaal, dat in den
vreemde werd aangehouden, en tot een
toevloeiing van buitenlandech kapitaal, dat in
Nederlandsche en Indische fondsen belegging
zocht. Als gevolg van een en ander werden
geld- en kapitaalmarkt aanmerkelijk verruimd
en daalde de rentevoet, zoowel voor geld op
korten termijn als voor langloopende beleggin
gen. Deze daling oefende een gunstigen invloed
op het bedrijfsleven en op de Overheidsfinan
ciën, die door consolidatie of conversie tegen
lage rente gebaat werden. Dat het In snellen
gang gezette proces van converteering in de
laatste maand van het boekjaar een onder
breking vertoonde, schijnt veeleer toe te schrij
ven aan overhaasting en aan een opeenhooping
van de aangekondigde conversies dan een een
kentering in de beweging van den rentevoet.
De zwakke plekken In de Nederlandsche
economie worden, naar de meenlng van mr.
Trip, gevormd door de nog steeds groote werk
loosheid en door den toestand der publieke fi
nanciën. Wat het eerste punt betreft, laat het
zich aanzien, dat, ondanks een te verwachten
verdere toeneming van de werkgelegenheid, een.
belangrijk aantal werkloozen zal overblljven.
De vraag is opgeworpen, of ook Nederland,
mede In verband met de sterke toeneming in
den laatstcn tijd van zijn goudvoorraad «n de
daaruit voortgevloeide geldruimte. blootstas’
aan het gevaar van een overspannen en daar
door ongezonde beweging van een inflationis-
tlsch karakter. Bij de beoordeeling van deze
vraag dient voorop te staan, dat een klein en
zoozeer op den internationalen handel aange
wezen land als het onze zich nimmer zal kun
nen onttrekken aan den invloed van krachtige
en Internationaal werkende factoren. Hieruit
volgt, dat het in redelijkheid te stellen deside
ratum beperkt blijft tot het vermijden van
groote schokken en het voorkomen van onge-
wenschte gevolgen van In het binnenland ge
schapen situaties of genomen maatregelen, voor
zoover deze los staan van de internationale
ontwikkeling. Uit dezen gezichtshoek behoeft
de vrees voor het zooeven bedoelde gevaar niet
groot te zijn. Ter ondersteuning van deze ziens
wijze valt er op te wijzen, dat Nederland geen
experimenten, die tot onberekenbare en groote
schommelingen aanleiding kunnen geven, heeft
genomen. De opgaande beweging der conjunc
tuur heeft betrekkelijk laat en aanvankelijk
langzaam ingezet. De dejaxciatle is. in verge
lijking met die In andere landen, beperkt ge
bleven. Het bedrijfsleven, hoewel verzwakt, is in
het wezen der zaak gezond. Het bankwezen is
krachtig en heeft zich onderscheiden door een
verstandig beleid, dat waarborgen biedt tegen
een feevaarlijke en ongemotiveerde credletuit-
breidtng. De Regeering staan tal van maat
regelen ten dienste, In den vorm van verminde
ring of afschaffing van steun voorzieningen, van
verruiming of opheffing van contlngenteerlngen
en van verlichting van andere lasten, welke
direct of indirect de kosten van het levensonder
houd ongunstig beïnvloeden. Daarnaast zal een
reguleering van de uitgaven voor werkverschaf
fing en werklooeensteun met een saneering van
de publieke budgetten een sterken Invloed ten
goede kunnen oefenen
mee
van
uitvoerige
richtgeving over het huwelijk van Prin^i°
ses Juliana met Prins Bernhard tegen
over 8. D. A. P.-ers, die daarin een on
toelaatbare concessie zagen aan de
monarchie, moeten verdedigen als een
journalistieke onvermijdelijkheid. Er
bestaat in de 8. D. A. P. een tegenstel
ling tusschen de gematigde leiders en
zekere orthodox-sociallstische kringen,
welke misschien wel eens kan leiden tot
een soort splitsing als die, vjelke zich in
Engeland heeft voltrokken, maar voor-
loopig is dat nog niet het geval.
Dit voorjaar is in opdracht der Regeering
zeeforelbroed en houtlngbroed tot ontwikkeling
gebracht, hoofdzakelijk bestemd voor het Wsel«
meer. Spr. hoopte dat de 700.000 stuks uitge
zette houtlngbroed In het IJselmeer en de
166.000 stuks zeeforelbroed, losgelaten In de
Hlerdensche beek en den Gelderschen IJsel.
zich voorspoedig zullen ontwikkelen.
Eenzelfde wensch geldt voor de 200.000
stuks zeeforelbroed. welke In het Bculakker-
wjjde, Bergumermeer en Amstelmeer en ver
der In de Ree uw Ijksclie plassen en Binnenmaas
zün gepoot.
Het over het algemeen zoo gunstige verloop
der kunstmatige snoekteelt bU tal van kwee
kers onder voortdurende medewerking der Vis-
scherjj-lnspectie geeft reden tot groote vol
doening.
De voorzitter besprak tenslotte het vraagstuk
van de samenwerking tusschen beroep en
sport.
Na de rede van voorzitter J. v. d Mortel
werden de jaarstukken behandeld.
Vervolgens hield Dr. B. Havlnga. van het
Rjjksinstituut voor biologisch vlsschersonder-
zoek te Amsterdam een Inleiding over „De
voordeelen van verhooginp van de maat voor
aal.” Nadat spr. dit vraagstuk uitvoerig bespro
ken had diende de heer Havlnga een voorstel
in, om de aalmaat te verhoogen van 25 cM
op 28 cM. en wel voor het geheele land, met
dien verstande, dat de rivlervisscherlj het
recht heeft de aal beneden de 28 c M maar tot
de 25 cM. te verkoopen aan de organisaties.
Na ampele besprekingen werd het
met groote meerderheid aangenomen.
Nadat eenige voorstellen van afdeeUngen
waren behandeld hield de heer Brink nog een
inleiding over den afzet van zoetwatekvisch.
ten-Generaal bleven zitten,
de Koningin binnenkwam,
Wilhelmus weigerden
gen. In het begin
heeft „Het Volk” haar
De Hoofdafdeellng Zoetwatervlsscherij der
Nederlandsche Heidemaatschappij hield Zater
dag in het gebouw voor K. en W. te Utrecht
een al^emeene vergadering onder presidium
van den heer Mr. J. v. d. Mortel.
De vergadering die zéér druk bezocht was.
werd om. bjjgewoond door Inspecteur Van
Hengel, als vertegenwoordiger van den minis
ter van Landbouw en Visscherij. Baron 8. van
Heemstra, commissaris der Koningin In de
provincie Gelderland en den heer Lobel, bei
den als commissarissen der Heidemaatschappij
en de heeren Janssens en Van Djjk namens de
Visscherij Centrale. -
Na opening der vergadering hield de voor
zitter een rede, waaraan wij het volgende ont-
leenen.
De zoetwatervlsschers worden voortdurend
voor moeilijke vraagstukken geplaatst; de af
zet van de visch bleef zeer onvoldoende on
danks de pogingen om daarin verbetering te
brengen.
Spr. paf uiting aan de groote teleurstelling,
welke vele visschers dit voorjaar moesten on
dervinden toen de snoek voor hen onbevredi
gend naar Frankrijk kon.
Tegenover deze teleurstelling staat eenige
voldoening ten aanzien van den verkoop van
aal en paling door de visschers, waarop spr.
nader inging.
Voor de zalmvlsscherij was het veel droevi
ger gesteld. Het voortdurende hooge water zal
veel zalmen hebben doen doorzwemmen, een
feit Is intusschen, dat de eerste vier mr—
van 1937 slechts 61 zalmen, opbrengend f 1449
hebben gegeven tegen 510 zalmen, opbren-
f 1162® In den overeenkomenden tijd van 1936.
Verheugend mag daarentegen de teruggang
der Chlneesche krabbenvangst, vooral In het
Noorden des lands, heeten.
Met bet klimmen van den nood werden de
De ■temunaatregelen beziende ia er reden
tot dankbaarheid, al kan niet gezegd wer
den, dat de visschers nu uit het moeras
»ljn geholpen en al Is omtrent de uitvoering
der steunmaatregelen nog al eens crltiek
uitgeoefend.
AULI POST
LUCHTPOST
