ONS BLAD
Duitsch ultimatum aan den
Heiligen Stoel
Valencia gaat accoord met de
veiligheidszones
1
Het nieuws van heden
Mgr. Orsenigo naar Rome vertrokken
Lichting 1938
I
T
Aldus moet men, volgens politieke kringen
te Berlijn, de aan het Vaticaan ge
zonden nota beschouwen
Konoye aanvaardt
zijn opdracht
DE BAROMETER
De belasting op
overwinst
De amnestie in
België
PAUSELIJKE ACADEMIE
GEOPEND
VULKAANUITBARSTING
TEISTERT RABAUL
solidariteit van allen
--r-
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
WOENSDAG 2 JUNI f-
I
37
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
204
Duitschland eischt echter
Het conflict in de
staalnijverheid
Processie-verbod in
Berchtesgaden
Von Ribbentrop by Eden
Houdt Portugal zich bij
non-interventie
Miss Earhart probeert
het nog eens
Aanslag op de tunnel
Portbou-Cerbere
De socialisten zullen de r.egeering
steunen
In toekomstige gevallen moet vry-
buitery als zoodanig geken
merkt, maar ook behan
deld worden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
Besprekingen schynen nog geen
resultaat te hebben
Groote verontwaardiging onder de
bevolking
Kardinaal Pacelli presideerde
namens Z. H. den Paus
No.
Duitsché bisschoppen
naar Rome?
Hij zal trachten een sterk natio
naal kabinet te vormen
DERTIGSTE
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55 c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Zy is opgestegen voor een vlucht
om de wereld
I
I
MB
Jt
JAARGANG
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
▼ar-
admi-
van
inzake de
O o
De „Leipzig” uitgevaren
De strijd by San Pedro
e
ren
De
werd
Stand op Woensdag IS uur vjn.: 782J
Vorige stand: 755
sn,
te
en
Het contingent dienstplichtigen is
vastgesteld op 25917
zoo noodig op loyale solidariteit van allen
kunnen rekenen.**
Z. Exc. Mgr. Cesare Orsenigo, de
Pauselijke Nuntius te Berlijn
De In de haven liggende schepen konden
de open zee niet meer bereiken; verschei
dene schepen zijn door geweldige moduer-
massas tot zinken gebracht.
atum
lenen
LONDEN. 1 Juni (Havas). Vermoedelljk
heeft de Spaansche ambassadeur te Londen,
Ascaraie, b(j «On bezoek aan het Foreign
Office heden, medegedeeld, dat rijn regee
rtng zich bereid verklaarde de toepassing
van het systeem van veilige zones uit te
breiden voor de oorlogsbodems, welke deel
nemen aan de controle.
Nog een der gewonden van de Deutschland
is in het ziekenhuis overleden. Het aantal doo-
den is daardoor tot 25 gestegen
De Portugeesche ambassadeur te Londen
heeft een bezoek gebracht aan Eden. Men
gelooft, dat hjj de verzekering heeft gege
ven, dat Portugal vastbesloten is, de niet-
inmenglngspolltlek te blijven steunen.
Vermeerdering van den export naar Duitsch
land in het derde kwartaal mogeljjk gemaakt
Nieuwe reHoveruómkomst tusschen Nederland en
Duitschland.
ime-
la 20
leen
>tea
Onze Rometnsche
d/d. 1 Juni:
MIAMI, 1 Juni. (Reuter.) Amelia Earhkrt is
vanmorgen met haar vliegtuig naar San Juan
op Portorico vertrokken. Zij wil trachten een
vlucht om de wereld te maken.
Cen-
emo-
:r 10
ns 2
roer:
f 22
t 28.
«ni
ette
voer
i en
elke
ct.
voer
120.
rber
>20.
>30.
0 70
l
ver-
de
ver-
ihAf-'
xmd
igen
•or 7
igen
door
cent
tree,
eltjk
rer-
ver-
icht
60—
0.60
Peu-
—14.
.00—
Aoer:
14.80,
?len:
ngen
Ge-
link-
ïlk-
un-
?lk-
ren
st.;
655
ren
42
{en
ak;
jp-
400
900
J0
len
-610.
3.00. k
X). 3
L 13
—16.
-33.
pr’je
ter,
ot-
ine
-Ï5
rd-
.50
26
op-
Verder verluidt, dat Z. Em. Kard. Schulte,
Bisschop van Keulen. Mgr. von Preysing,
Bisschop van Berlijn en Mgr. Von Galen,
Bisschop van Munster, zich binnenkort naar
Rome zullen begeven om met bet Vaticaan
te beraadslagen, wat onder de gegeven om
standigheden moet worden gedaan.
LONDEN. 1 Juni (D.N.B.). Volgens hier
ontvangen berichten ia de stad Rabaul op
Nieuw-Brtttannië door de sedert gisteren In
werking zijnde vulkanen „Vulcan" en „Na-
toeki' ernstig geteisterd.
Hoewel de Britsehe regeering bereid Is
mede te werken, aarzelt zU toch individueel
In te grijpen in de beslissing, welke beide
partijen hebben genomen.
De ..Salzburger Chronik" meldt uit Berch
tesgaden:
Op Sacramentsdag werd kort voor het be
gin van de godsdienstoefening „wegens ver-
keersredenen” de processie door de straten
van het stadje door de autoriteiten verbo-
1—
ld ii
mien
erges
lauw
lard-
Volgens een bericht van den administrateur
van Nlcuw-Ouinea is in de stad Rabaul de
uitzonderingstoestand afgekondigd. Aan alle
personen, met uitsondering van de ordebewa
kers, is het betreden der stad verbaden.
f en
III
M 00
00—
-140.
sn I
iken
I 40
I 54
?ld«-
-15,
26,
reek.
kg*
ade-
iren.
Prins Konoye heeft aan de pers verklaard,
dat hij zijn best zal doen een nationaal
kabinet te vormen, waarin talentvolle man
nen zitting hebben, die alle krachten des
lands vertegenwoordigen.
BRUSSEL, 1 Juni (Havas) De alge-
meene raad van de Belgische Socialistische
Party heeft besloten morgen in de Kamer
het voorstel van de regeering
amnestie te steunen.
De regeering zal, naar hij zeide, andere voor
stellen uitwerken, die een eenvoudiger belasting
op de industrleele winsten beoogen. welke per
jaar minstens 25 mlllioen pond sterling zal op
leveren.
Van Vaticaansche zijde zijn heden geen be
vestigingen van deze berichten te verkrijgen.
Heden vernam men te Rome, dat de Pause
lijke Nuntius in Duitschland, Mgr. Orsenigo.
vanuit Berlijn zou zijn vertrokken.
lïihg.
>.OOl_
stuks
I 7—
unsrs
i 2.10-
t per
ISO
-ISO
plna-
•—28.
-8.50
Men deelde den Pastoor mede, dat hjj de pro
cessie wel ergens „op den berg** mocht houden,
maar wegens het verkeer in het dorp zelf niet.
Ondanks het prachtige weer, ging hij hier on
der deze omstandigheden niet op in, maar hield
Reusachtige moddergolf sloot
de haven af en deed
schepen zinken
CHICAGO. 1 Juni. (Havas.) Vertegenwoordi
gers der stakers in de Amerikaansche staal-
nijverheid hebben gedurende drie uur onder
handeld met de directies der fabrieken. Daarna
werden de besprekingen geschorst, zonder dat
men. naar het schijnt, vorderingen had ge
maakt.
de processie binnen de kerk.
De katholieke bevolking is zeer opgewonden
over deze brutale provocatie van geloovlge krin
gen door de natlonaal-sociallstlsche machtheb
bers. Ook talrijke gasten, die uit andere streken
van Duitschland op dezen dag te Berchtesgaden
vertoefden, aarzelden niet om openlijk hun mis
noegen te kennen te geven, en men hoorde zelfs
uitlatingen als: „Zijn wij hier dan al even ver
als in Spanje?” enz. Onomwonden zegt mén, dat
het heusch geen ramp zou zijn geweest als een
auto, die naar Salzberg ging, of vandaar te
rugkwam. een kwartiertje had moeten wach
ten vahwege de Sacramentsprocessie.
De drie beroemdste tenoren der wereld hebben het warm. Van links naar rechts:
Richard Tauber (Oostenrijk), Beniamino Oigli (Italië) en Lawrence Tibbett
(Amerika) voor hun optreden tn Albert Hall te Londen. Ondanks de hitte was het
huis geheel bezet
den. Dit verbod kwam pas op het laatste
oogenblik, toen de bevolking de rus tal laren
reeds op de gebruikelijke plaatsen had in-
gerlcht.
Hedenochtend zijn de voornaamste afgevaar
digden op de Britsehe imperiale conlerentle
onder voorzitterschap van Neville Chamberlain
op Downingstreet bijeengekomen. Ook minister
Eden was aanwezig.
De vertegenwoordigers van de Dominions
verlangden onmlddellUk op de hoogte te wor
den gesteld met den toestand in Spanje, welke
volgens hun meenlng een groot gevaar oplevert
voor Europa. Men twijfelt er niet aan, of de
afgevaardigden uit de Dominions hebben er op
aangedrongen tot lederen prijs internationale
complicaties te vermijden.
ter dood
proflteeren,
liezen.
de
aangenomen en de
die hiervan zullen
Fransche gendarme, konden een aanslag op
de tunnel PortbouCerbere voorkomen.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Tdhfoon Administratie 4330, Radadia 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
p«r kwartaal voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaar f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Maandag is te Fulda een spoedvergadering
der Duitsché Bisschoppen gehouden. Het
loop van deze besprekingen, aldus meldt
Telegraaf, is strikt geheim gehouden. Naar
luidt, is deze bijeenkomst echter gehouden in
verband met de scherpe nota, die door de
Duitsché regeering bij het Vaticaan is over
handigd.
Zooals men weet heeft de Britsehe zaakge
lastigde te Valencia een dergelijken stap aanbe
volen. De Duitsché regeering acht evenwel dit
systeem geen voldoenden waarborg, zoodat deze
verklaring van de Spaansche regeering het
vraagstuk vermoedelljk Biet zal oplossen.
De meeste hulzen zijn verwoest. De inwoners
der stad. 700 blanken. 800 Chineezen en 3CC0
Inboorlingen. zijn naar Kokopo gevlucht. De
haven van Rabaul is door een reusachtine mod
dergolf. die door de vulcanische bevingen en
de vloedgolf werd opgeworpen, volledig afge
sloten
Onze Romeinsche correspondent seint ons
dd. 1 Juni:
Heden is in het paviljoen Pius IV in Va
ticaanstad de Pauselijke Academie van we
tenschappen geopend. Uit naam van Z. H.
d«i Paus presideerde Kardinaal Pacelli.
aangezien het den H. Vader te vermoeiend
zou* zijn, de zitting bij te wonen.
Behalve Kardinaal Pacelli waren nog enkele
andere Kardinalen aanwezig. Ook de Groot
meester der Malthezer Ridders, Prins Chigi Al
bani. werd onder de aanwezigen opgemerkt.
Van de Nederlandsche geleerden waren aan
wezig professor Buytendijk uit Groningen, pro
fessor dr. Noyons uit Utrecht, prof. Keesom uit
Leiden en pater dr. Steln 8 J, directeur van
de Pauselijke sterrenwacht. De andere Neder
landsche leden van de Academie, professor
Zeeman uit Amsterdam en professor DebUe uit
Berlijn, konden niet aanwezig zijn. Verder wer
den de Nobelprijswinnaars Marconi, Abder-
halden. Nils Bohr. Carrell. George Lemaitre, de
wiskundige Voiterra, Nobile, Planck e. a. opge-
tnerkL
De voorzitter van de Academie, Mter Ge-
melll van de universiteit van Milaan, *hield een
rede over de verhouding van Geloof en weten
schap. Als vertegenwoordiger van de buiten-
landsche geleerden sprak de Leuvensche pro
fessor De la Valley Poussin.
Van Vaticaansche zijde zou men daaren
tegen meenen. dat deze uitlatingen verre
achterblijven b(j den smadeiyken hoon en de
gebruikelijke beschimpingen, die de Duit-
sche semi-officieele pers bijna dagelijks te
gen de Kerk en kerkelüke personen ge
bruikt.
Zeker is, dat na de redevoeringen van
Goebbels en Frick de verhouding tusschen
het Vaticaan en Duitschland opnieuw
uiterst gespannen zijn.
De Duitsché regeering zou heden aan het
Vaticaan hebben medegedeeld, dat zij niet vol
daan is over de houding van het Vaticaan, daar
zij zich ernstig te beklagen heeft over de Pau
selijke Encycliek en over de uitlatingen van
Kardinaal Muendelein en anderen, terwijl de
desbetreffende verklaringen van het Vaticaan
onbevredigend worden genoemd.
Vooral de uitlatingen van Kardinaal Muen
delein tegen den persoon van den Fuehrer en
Goebbels worden door de Duitsché regeering
als zeer grievend beschouwd.
Men beschouwt hem als een man met een rui
men blik, die vrienden in verschillende kringen
heeft. Hij geniet den krachtigen steun van mili
taire. politieke en financieele kringen. Men
meent, dat een door hem gevormd kabinet zich
twee tot drie jaar zal kunnen handhaven.
Hoewel voor het oogenblik geen enkele con-
tröle wordt uitgeoefend voor de Oostkust van
Spanje, zullen de Duitsché en Itallaansche
koopvaardijschepen voortgaan met gehoor te
geven aan de signalen, welke zij van de pa-
troullleschepen der andere mogendheden zullen
ontvangen.
In Britsehe kringen hecht men geen goed
keuring aan het feit, dat de rijksregeerlng na
het bombardement van de ..Deutschland" direct
haar toevlucht heeft gezocht tot represailles.
Een dergelijke maatregel, welke plotseling
genomen is zonder voorafgaand overleg of, zoo
als andere landen in overeenkomstige gevallen
hebben gedaan, toevlucht tot de diplomatieke
procedure, wordt te Londen algemeen veroor
deeld.
Commissie voor vereenvoudiging
nlstratie b(j het leger ingesteld.
Liefdadigheidsinstelling te Amsterdam door
fraude voor f 14.008 benadeeld; administrateur
in arrest.
De minister van Oorlog in het aftredende
kabinet, Soegiyama, heeft besloten zijn por
tefeuille te houden,en vermoedelljk aal de
afgetreden minister van Marine, Yonal, een
geluk besluit nemen. Verder is het zeer
waarschijn lijk, dat oud-minister-president
Hirota minister van Buitenlandsche Zaken
«»1 worden.
De Duitsché ambassadeur te Londen, Vor I
Ribbentrop, heeft vanmorgen op het Brltscl’ I
ministerie van Buitenlandsche Zaken een on-
derhoud met Eden gehad, teneinde het Duit
sche standpunt, zooals dat in het Maandag aai,
de niet-inmengingscom missie overhandigde
schrijven is uiteengezet, toe te lichten.
Het Britsehe standpunt is. naar Reuter ver
neemt. reeds aan de Duitsché regeering mede
gedeeld.
De „Deutsche Diplomatlsch-poUtlache Kor-,
respondenz”, het officieuze orgaan van de WU-
helmstrasse. schrijft naar aanleiding van de op
Almeria toegepaste wraakmaatregelen oA.:
Steeds meer wint de meenlng veld, dat te
Londen nu eindelijk eens een taal moet worden
gesproken, die de zekerheid verschaft, dat in
toekomstige gevallen vrijbuiterij door alle orde
lievende elementen niet slechts solidair als zoo
danig gekenmerkt, doch ook behandeld wordt.
In antwoord op een vraag van Attlee in het
Britsehe Lagerhuis verklaarde minister Eden,
dat uit inlichtingen van de Duitsché en Ita-
liaansche regeering gebleken is. dat deze regee-
ringen het contröleplan nog steeds op zich van
toepassing achten/ behalve dan. dat zij hun
patrouilleerende oorlogsbodems hebben terug
getrokken.
De Britsehe regeering heeft haar leedwezen
betuigd met het besluit van de Itallaansche en
Duitsché regeering. en zal haar best blijven
doen iedere verscherping van den toestand te
voorkomen. ZU zal hierbU het contact met de
overige regeerinyen handhaven, tenelrje te be
raadslagen over de maatregelen, welke het
meest geëigend zijn om den toestand te her
stellen.
De Duitsché kruiser ..Leipzig" is heden in
zee gestoken, om de Duitsché vloot In de Spaan
sche wateren te versterken. Andere schepen zul
len volgen.
Hedenochtend is een deel van de slachtoffers
van het bombardement van Almeria ter aarde
besteld.
De kranten van Almeria konden niet ver-
schljnen, aangezien de electrische centrale werd
vernield. Ook andere groote gebouwen zUn in
puin geschoten. De bevolking keert uit de ber
gen. waarheen zu was gevlucht, naar de stad
terug, en zoekt in de puinen naar vermisten.
De straten liggen vol puin, zoodat het rUverkeer
geheel is gestremd, doch het opruimingswerk is
krachtig ter hand genomen. De lekken In de
waterleiding zUn voorloopig gedicht en de on-
dergeloopen straten zUn weer opgedroogd. Ook
de telegraaf- en telefoonlijnen worden voorloo
pig hersteld.
vige kritiek
varen.
BERLIJN, I Juni. (Reuter). Reu
ter verneemt in Duitache politieke
kringen, dat de nota der Rijksregee-
ring aan den H. Stoel als een ultima
tum moet worden beschouwd, waar
in aan Z. H. den Paus ^le kennen
wordt gegeven, dat de diplomatieke
betrekkingen zouden kunnen wor
den verbroken, indien de H. Stoel
Kardinaal Muendelein niet berispt.
De Sacramentsprocessie in Berchtesgaden ver
boden.
De Duitsché ambassadeur bU den H.
Stoel, 4r. von Bergen, la met verlof uit
Rome vertrokken. In zUn plaats is de ge-
zantschapsraad dr. Menzhauser tot zaak
gelastigde benoemd.
In Duitsché kringen wordt dit beschouwd
als een verslechtering van de diplomatieke
betrekkingen tusschen Vaticaan en Duit-
sche RUksregeering.
Uitgegeven is Staatsblad no. 582. besluit
van 20 Mei 1937, houdende vaststelling van
het contingent gewone dienstplichtigen der
lichting 1938.
Artikel 2 luidt:
Van de voor inlijving aangewezen per
sonen der lichting 1938 worden 25917 be
stemd tot gewoon dienstplichtige.
Artikel 3 luidt:
Van de 25917 tot gewoon dienstplichtige
bestemde Ingeschrevenen der lichting 1938
worden 850 bestemd voor de zeemacht.
Zooals men weet, heeft de regeering beslo
ten het volgende voorstel in te dienen:
amnestie-wet zal worden
veroordeelden.
zullen het passief kiesrecht ver-
De helsche machine, welke door een Italiaan
gelegd by den ingang van de tunnel,
sou. ingeval deze zou zijn ontploft, den spoor
weg ernstig hebben beschadigd. Deskundigen
hebben geconstateerd, dat de bom uitstekend
was vervaardigd.
.Slechts onder dew omstandigheden kan
de geheele politiek van niet-hunenging,
waar Duitschland in het bewustzijn van sjjn
Europeesche verantwoordelijkheid ook thans
nog vóór is, gered en het vertrouwen her
steld worden, dat de afzonderlijke mogend
heden b(j de vervulling van haar Interna
tionale taak op eerlijke samenwerking en
(pERPIGNAN, 1 Juni (Havas) Manschap
pen van de Fransche garde mobile, die de
tunnel tusschen Portbou en Cerbere bewaakten,
hebben een Italiaan gearresteerd. BU den in
gang van de tunnel werd een helsche machine
met uurwerk ontdekt.
Gezicht op haven en vestingwerken van Almeria, dat door de Duitsché vloot
Maandag is beschoten
Verhouding uiterst gespannen
MUNGUIA. 1 Juni. (Havas). -
bruikmakend van den mist lijn de
sche troepen gistermorgen de voorste linies
der recbtschen bU den berg San Pedro ge
naderd. ZU deden een aanval, die tot de be
langrijkste sedert het begin van het offen
sief in Biscaye gerekend moet worden.
correspondent seint ons
TOKIO, 1 Juni (Reuter) Prins Konoye
heeft de opdracht tot het vormen eener
nieuwe regeering in Japan aanvaard.
Muasert en Van Geelkerken nemen geen zit
ting in de Tweede Kamer.
Het contingent dienstplichtigen voor de lich
ting 1938 is vastgesteld op 25917.
De rechtsche officieren hadden den aanval
verwacht en de wachtposten verdubbeld. Toen
gerucht gehoord werd, openden de machinege
weren een spervuur, waarna ook de mortieren
in actie kwamen, hoewel men niets kon zien.
Men hoorde kreten van gewonden en zag ten
slotte de aanvallers op vUftig meter afstand.
Toen de Ba.sken tot de prikkeldraadversperrin
gen genaderd waren, regende het granaten op
hen, terwijl de machinegeweren- geen oogenblik
zwegen. Eén moment kregen de Basken vasten
voet In eenlge loopgraven, doch door een tegen
aanval werden zy verdreven, waarna de rust
in den sector weerkeerde.
Basken waren geen stap gevorderd.
De generale staf schat het aantal gevallen
aanvallers op 500: tweehonderd Basken
zouden in de prikkeldraadversperringen
zijn omgekomen. Het aantal gewonden be
draagt 1500. Dit is de grootste nederlaag,
die de Basken hebben geleden.
Volgens politieke kringen in Berlijn moet «te
Duitsché nota aan den H. Stoel als een ulti
matum beschouwd worden.
De Belgische socialisten hebben besloten het
amnestie-voorstel der regeertng te steunen. - -
De Spaansche regeering te Valencia gaat ac
coord met de plannen, die instelling van nieu
we veilighei<is-zones beoogen. Duitschland
neemt daarmee echter geen genoegen en eischt
.uügemeene solidariteit".
De stad Rabaul op Nieuw-Brittannië is door
een vulkanische uitbarsting geteisterd.
Prins Konoye heeft zijn opdracht als kabinets
formateur aanvaard en zal trachten Japan een
sterke nationale regeertng te schenken.
De besprekingen, gevoerd tusschen de partijen
In bet Amerikaansche staalconfllct, schijnen
nog sonder resultaat te rijn.
Mias Amelia Earhart is opgestegen voor eeo
vlucht om de wereld.
LONDEN. 1 Juni. (Reuter.) In het Brlt-
sche Lagerhuis heeft minister-president
Chamberlain aangekondigd, dat hij beslo-
ten heeft zijn Plan tot het heffen van be
lasting op overwinst, dat in de bijeen
komsten van gisteren en vandaag aan he-
heeft blootgestaan, te laten
8
s
60
B.
it.
V-
rr.
sn
n.
iO.
en
,ek
li
en
x>-
