ONS BLAD
Amsterdam tooit zich in feestgewaad
De stemming in Duitschland
onder de katholieken
b
De strijd tegen de Kerk
De amnestiewet in
België
nieuws
Andra-bemanning
vrijgelaten
Het Vaticaan en
Duitschland
Nieuwe onlusten
van
in China
20.000 katholieken brengen
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
a PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
No.
JAARGANG
Zoover is het reeds
gekomen
Mgr. Kon Galen een ovatie
om
Vlaamsche Katholieken
in moeilijkheden
i
Ontroerende betuiging
van trouw aan de Kerk
De' ondergang der Kath.
pers in Duitschland
VRIJDAG 4 JUNI 1937
206
In een toespraak van ongeveer
twee uur beantwoordt de
Bisschop van MUnster
Goebbels’ rede
Mohammedaansche benden slaags
geraakt met geregelde troepen
in Turkestan
ADDIS ABEBA BLIJFT
HOOFDSTAD
Liberale ministers treden niet uit,
de taak van Van Zeeland
niet te verzwaren
Donderdag over de Spaansch-
Fransche grens geleid
DERTIGSTE
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
ÏT
Pausen woord klinkt
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
De toestand Van Z.H.
den Paus
1
ring
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
936
met
luit
nd.
Jaarvergadering van den Alg. Ned. Znivelbend.
Ontrouw postbeambte te Arnhem gearresteerd.
Ixtonsverhooging b(j Heemaf te Hengelo.
I
De moedige Bisschop van Munster Mgr.
Clemens August Graaf von Galen
Ook *op de vraag, of de Itallaansche schepen
aan de Spaansche kusten in het vervolg nog con
trole uitoefenen, wilde men voorloopig geen ant
woord geven.
In een officieel communiqué der Itallaansche
regeerlng wordt medegedeeld, dat Addis Abeba
hoofdstad van het „Afrikaansche Keizerrijk”
blijft.
Waarschuwing van den Alg. Ned. Zuivelbond.
nog geen contracten at te sluiten voor de ver
vaardiging van wol uit ondermelk.
uit
ting
De moeilijkheden in den schoot der Ka
tholieke Vlaamsche Kamerfractie sjjn heden
nog grooter geworden. De secretaris van de
Katholieke Vlaamsche Kamerfractie, Maes,
heeft zijn ontslag ah secretaris en als Ud
van de Vlaamsche Kamerfractie ingediend.
Het is in het geheel niet uitgesloten, dat
ook van Cauwelaert aal aftreden als voor
zitter van de Katholieke Vlaamsche Kamer
fractie.
In Chineesch Turkestan en Noord-Tsjahar zijn
onlusten uitgebroken.
De commandant van de rechtsche troepen in
Baskenland, generaal Mola, h om het leven
gekomen. De Basken bezetten den Pic Lemona.
Groot-Brittannië doet diplomatieke stappen, om
den algemeenen terugkeer naar de non-Inter-
ventie-contrdie te bewerkstelligen.
De bemanning van het stoomschip Andra vrij
gelaten.
>ro-
ond
Donderdagavond heeft de nieuwe voorzit
ter van de Liberale partij, na raadpleging
van de Liberale fracties in Kamer en Se
naat, meegedeeld, dat de Liberale minister*
ondanks de aanneming van het amnestie-
voorstel mogen aanblijven „om Van Zeeland
toe te staan zijn zending naar de Vereenlg-
de Staten ten uitvoer te brengen.”
Tegen medeplichtige aan roof en doodslag te
Opende in hooger beroep acht jaar gevangenis
straf
oordeel.
iat-
de
ad
rel
de
t»l-
rer-
een ovatie brachten zooals tot dusver nog niet
was voorgekomen. Het hellgeroep was met van
de lucht en toen de Bisschop op de treden van
het paleis zich nog eenmaal tot de geloovigen
wendde, kende het enthousiasme geen grenzen
en werd door allen met groot geloof en vurig
heid het lied „Pest soil unser Taufbund stenen"
gezongen. Men werd tot tranen toe bewogen bij
het aanschouwen van die geweldige menschen
en assa, die daar haar eed van trouw opnieuw
voor den Bisschop beleed. Men wist niet van
ophouden en de Bisschop was wel genoodzaakt
zich nog eenmaal aan het volk te vertoonen
Het duurde dan ook niet lang of Mgr. von Ga
len werd boven voor een der ramen zichtbaar en
heeft allen tot slot nogmaals zijn Bisschoppe-
lüken zegen gegeven. Het was op dat moment
ontroerend stil op het Domplein en zeer duide
lijk klonk de stem van dezen moedigen Bisschop
Belijder. Daarna ging de menigte ordelijk haars
weegs.
rige
an-
de
lijk
»ls
en
dit
nln
itlg
irz-
Volgens een bericht in het Officieel Orgaan
van den Rijksbond der Dultsche Pers Nr. 17
hebben de volgende bladen hun verschijnen ge
staakt: „Münchener Landzeltung". „Westdeut-
sche Tageszeltung", en „Strelitzer Nachtlichten”
In Chlneesche kringen is men van
dat agenten van de Sovjets de Mohammeda
nen hebben aangespoord tegen Sjeng in op
stand te komen.
Donderdagmiddag zijn intusschen in de Ka
mer de besprekingen begonnen aangaande de
militaire amnestie. Generaal Denis, de minister
van Defensie, heeft ook hier beperkingen ge
amendeerd, en wel in dien zin. dat de Vlaam
sche frontstrijders, die gedeserteerd zijn om
voeling te krijgen met de activisten, niet voor
amnestie in aanmerking komen.
Ook Hiertegen is in de Vlaamsche banken in
ce Kamer groot verzet gerezen.
ROME, 3 Juni (D.N.B.) Tijdens de
conferentie met buitenlandsche persverte
genwoordigers werd, op een desbetreffende
vraag, of Italië bemiddelend sou willen op
treden tusschen het Vaticaan en Duitsch
land, van Itallaansche zijde het antwoord
geweigerd.
Maar als ik u vertel, dat ik na afloop
verscheidene Duitschers heb gesproken, die
mU als het ware gesmeekt hebben om toch
aan de Katholieken van Holland bekend
te maken, dat de Katholieke Duitschers
het geenszins met de politiek van Hitler en
zjjn aanhang eens zjjn en zich liever alles
laten afnemen, behalve het geloof, dan
meen ik toch aan hun verzoek te moeien
voldoen.
1^. st holleken, God heeft alleen aan onze
Kerk de eenige eeuwige waarheid gegeven
om haar te dienen, te beschermen en te
verspreiden. Waakt en bidt in het vertrou
wen op Christus* woord, dat de poorten der
hel, ondanks alles, haar nimmer zullen over
weldigen.
BERLIJN. 3 Juni (Kipa). Naar United Press
verneemt, heeft de Bisschop van Berlijn, Mgr.
Graaf Von Preysing. Vrijdagavond J.I., toen
Rjjksmlnlster Goebbels zijn bekende Hetsrede
had gehouden, aan alle geestelijken bevel ge
geven, des avonds niet op straat te gaan.
Onze Brusselsche correspondent seint ons d.d.
3 Juni:
Verschillende Liberale federaties en ook de
nationale raad van de Liberale partij hadden
cnlangs besloten, dat de Liberale ministers,
wanneer het amnestie-voorstel van de regee-
ring was aangenomen, uit de regeering-Van
Zeeland moesten treden.
TOKIO, 3 Juni (Domei) In de pro
vincie Sinkiang in Chineesch Turkestan la
een opstand uitgebroken, waardoor de ge
regelde autobus verbinding tusschen Sin
kiang en Soeijoean ia gestaakt. Volgens be
richten uit Chlneesche bron zjjn Moham
medaansche benden slaags geraakt met
provinciale troepen onder commando van
den commissaris van ladnsverdediging Sjeng
Sji Tsia.
Koninklijke Olie «telt een slotdividend van ll</2
pet. voor.
Zooals men zich herinneren zal is de Andra,
welke toebehoorde aan de reederjj Socdeco te
Antwerpen en levensmiddelen naar Spanje
had vervoerd, op de terugreis in ballast varen
de, op weg van Bilbao naar Swansea, begin
April door den kruiser der zeestrjjdkrachten
van generaal Franco, de Almlrante Cervantes
tot zinken gebracht, waarna de opvarenden
aan boofrd van dezen oorlogsbodem werden
genomen. Kapitein was de heer Dragten uit
Rotterdam.
Sedert dien zjjn de mannen te San Sebas
tian vastgehouden. 24 April werd op het de
partement van Buitenlandsche Zaken te Den
Haag van Hr. Ms. gezantschap te Lissabon de
mededeeling ontvangen, dat de bemanning van
de Andra was vrijgelaten en naar huls gezon
den was, doch hier te lande' wachtte men te
vergeefs op de terugkomst der zeelieden. 9 Mei
kreeg het departement het bericht van den
Nederlandschen consul te San Sebastian, dat
de bemanning zich daar nog In verzekerde be
waring bevond. Aan den consul is toen onmld-
dellijk opdracht verstrekt, stappen tot Invrij
heidstelling der Nederlanders te ondernemen.
Thans zijn deze dus eindelijk met succes be
kroond.
De uit vijftien personen bestaande
bemanning van het Nederlandache
stoomschip Andra, omtrent wier lot
men langen tijd in ongerustheid heeft
verkeerd, is Donderdag over de
Spaansch-Fransche grens geleid.
De Bisschop begon met te verklaren, dat het
Concordaat op vele wijzen en herhaaldelijk ge
schonden wordt. Dat er in het Bisdom Mün
ster zusters uit kloosters, verpleegsters uit
ziekenhuizen, onderwijzers uit scholen worden
verjaagd en dat men de brutaliteit zoo ver
durfde voeren, dat men voor die onderwijzers
afgevallen katholieken benoemde en dat alles
„zonder mjj ook maar de reden of bericht van
dere daden te doen geworden", aldus sprak de
Bisschop. Het Amtsblatt voor de priesters, dat
reeds meer dan 146 jaren had bestaan, mocht
niet meer verschijnen en toen daartegen op
27 Maart ten strengste werd geprotesteerd,
ontving men geen antwoord, doch ca. 2 maan-
defi later werd heel laconiek een briefje ten
pcleize bezorgd, dat berichtte, dat het blad een
staatsvljandige houding had aangenomen en
dus wegens paragraaf zooveel niet meer mocht
verschijnen.
Veel heeft de Bisschop daarna nog gesproken
over de houding der regeerlng ten opzichte van
de Kerk en het Concordaat, van de jongste En
cycliek van den Paus en het was één klacht en
één roepen om recht. „Ik zou mijn Blsschoppe-
Ujken ring niet langer waardig zijn te dragen,
indien Ik thans in deze ure zou zwijgen." Ten
lests kwam de Bisschop te spreken over de
thans gevoerde zedeljjkheidsprocessen en zooals
Ik boven reeds zeide. indien men de rede van
Goebbels leest, dan komt onwillekeurig de ge
dachte bjj je op, dat er van dat alles tosh wel
tets waar moet zjjn. Maar wanneer men, zooals
ik, eenmaal het geluk heeft gehad te beluiste
ren, wat Bisschop von Galen daarover zegt, dan
kan men zijn verontwaardiging niet meer be
dwingen tegen de verspreiders van zulk een
«aster.
Ik heb na afloop vande geweldige redevoe
ring verschillende Münsteranen gesproken en
bun nog speciaal gevraagd toch In alles eerlijk
en oprecht te zijn en mjj te vertellen, of er dan
toch niet verschillenden van*de geestelijkheid
Min gevallen. En het eensluidende antwoord
..Heidelberger Tageblatt", „Niederschlesische
Boberzeitung”, de bekende .jBüddeutsche Mo-
natshefte", alsmede het sportblad „Hambur-
ger-Nachrichten am Montag."
Er komt schot in de versieringwelke
ter gelegenheid van het Koninklijk
Bezoek allerwegeh in de hoofdstad
wordt aangebracht. Boven links de
feestelijk overhuifde Nieuwendijk;
rechts de masten, welke zich op
Damrak en Dam verheffen en terzijde
de in strakke lijn gehouden decoratie
van de Kalver straat
Wanneer men de huidige machthebbers van
het Dultsche Rijk zou gelooven, dan is er op
het oogenblik geen land, waar de Katholieke
Kerk zoo vrij en ongehinderd haar taak
kan vervullen.
De zedeljjkheldsprocessen, welke sedert eenl-
gen tijd groote beroering in Duitschland heb
ben gewekt, worden gevoerd met de bedoeling
de Katholieke Kerk te zuiveren van onge-
wenschte elementen en om de Dultsche jeugd
niet te laten bederven door ,Jn de grofste on
reinheid levende priesters en monniken". En
om dat te bereiken worden aan het adres der
geestelijken beschuldigingen geuit en processen
gevoerd In alle openbaarheid en met toedracht
en naam in alle bladen verspreid. De apostaat
Goebbels kon zich in zjjn heiligen ijver niet
langer het stilzwijgen opleggen en heeft Vrij
dag jj. een van laster druipende rede gehou
den, waarbij men het Idee zou krijgen, dat de
geestelijkheid, toch altijd nog het intelle^tu-
eele deel eener bevolking, één groote troep
misdadigers zou zijn. Hoe geheel anders is de
toedracht in werkelijkheid. Het was mjj be
kend, dat Zondag 30 Mei de moedige Bis
schop van Munster, Mgr. Clemens August Graf
von Galen stelling zou nemen tegen de rede
van Goebbels en ofschoon het In de gegeven
omstandigheden misschien beter is. geen geld
naar Duitschland te brengen, kon ik het toch
niet van mij verkrijgen daar niet heen te
gaan. Zoo kwam ik Zondagavond kwart over
zes In Munster aan en werd reeds dadelijk
getroffen door het feit, dat reeds honderden
en nog eens honderden Katholieke Munstera-
nen optrokken naar den Dom. Het was in
drukwekkend, neen het was bijna niet te ge
looven, hoe toen reeds ettelijke duizenden den
Dom vulden en onafgebroken tot ca. negen uur
hebben geluisterd naar hetgeen hun Bisschop
zeide, naar aanleiding van de rede van Goeb
bels en de knechting van de Katholieke Kers
In Duitschland. Het is ondoenljjk u ook maar
zeer zwak weer te geven hetgeen wj) daar
hoorden.
Een onzer correspondenten in Twente
heeft een onderhoud gehad met een be
vriende en zeer betrouwbare connectie, die
getuige is geweest van de door den Bis
schop van Münster, Mgr. Graaf Von Ga
len, Zondag Jl. uitgesproken rede.
Wij laten hieronder het zeer Interessan
te onderhoud volgen, dat de werkelijke
stemming der Dultsche katholieken tegen
over de politiek van Hitler en zjjn aan
hangers weergeeft:
De chef der speciale Japanache missie heeft
het Kwantoengleger orders en versterkingen ge
vraagd.
Havas meldt uit Peiping, dat volgens be
richten uit Chlneesche bron In Noord-Tsja
har ernstige onlusten zijn uitgebroken.
Ongeregelde groepen zijn in gevecht met
Mandsjoerljsche troepen. Te Nanhaotsjan
en te Tsjangpei zijn Mongoolsch-Mandsjoe-
rjjsche afdeelingen door de burgerbevolking
ontwapend; verscheidene officieren werden
ter dood gebracht.
Men wjjst er op. dat dit de eerste maal
Is na Zijn ziekte, dat Z. H. een bultenland-
schen diplomaat ontvangt. Nog korten tijd
geleden werden twee andere nieuwe diplo
maten door den Staatssecretaris Kardinaal
Pacelll ontvangen namens Z. H. den Paus.
Naar wij vernemen, hebben de schepe
lingen, zoodra zij op Fransch grondgebied
waren aangekomen, zich onmiddellijk te
legrafisch in verbinding gesteld met de di
rectie van het Nederlandsen Bevrachtlngs-
kantoor te Rotterdam, dat hen had aange
monsterd en dat hen thans van reisgeld
zal voorzien. Tegen Zaterdag of/'Zondag
wordt de bemanning te Rottercjkm terug
verwacht. 7
Vanuit de meest eenzame missieposten in den
poolcirkel van Noord-Canada wordt slechts een
maal per jaar post verzonden. Dit is oorzaak,
dat in Rome thans eerst bericht werd ontvan
gen hoe de Eskimo's in het land der eeuwige
sneeuw de Kerstboodschap van den H. Vader
hebben beluisterd. In Repulse Bay had de mis
sionaris een groote troep Eskimo's rond den
luidspreker gegroepeerd, om de Kerstboodschap
van den H. Vader aan te hooren. De missionaris
vertaalde onmiddelluk de woorden des Pausei:.
Toen de H. Vader den Pauseljjken Zegen ging
schenken, knielden alle geloovigen eerbiedig
neer.
Dit is de eerste maal, zoo schrijft de „Osser-
valorr Romano", dat de Christenen in de Pool
streken de stem van den H. Vader beluisteren,
dien zU steeds „het groote opperhoofd des ge
béd*** noemen. Met onvolprezen Ijver bidden de
Eskimo's voor de beterschap van den H Vader,
en het is voor hen steeds een vreugdevolle ge
beurtenis, wanneer zij gunstige berichten over
*s Pausen geaondheidstoestand vernemen.
De doop van den prins van Napels in de huiskapel van het Qi
heeft met groote plechtigheid plaatsgehad
BERLIJN, 3 Juni. (DJ4.B.) In het militairs
hospitaal te Ibiza zijn twee stokers van de
..Deutschland'', die bjj het bombardement op
dit pantserschlp zwaar gewond werden, over
leden.
CA8JEL GANDOLFO, 3 Juni. (StefanD. Z.
H. de’Paus ontving hedenmorgen in particu
liere audiëntie den Patriarch van Australië.
rj Arida, die morgen Rome zal verlaten
H. ontving bovendien den nieuwen ambas-
bur van Columbia bij den H. Stoel. Echan-
die in plechtig gehoor zijn geloofsbrieven
kwam aanbieden.
