ONS BLAD
De stemming in Duitschland
onder de katholieken
Amsterdam tooit zich in feestgewaad
I
I
3
I
Z)e strijd tegen de Kerk
De amnestiewet in
België
Andra-bemanning
vrijgelaten
nieuws van heden
Het Vaticaan en
Duitschland
Nieuwe onlusten
in China
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PATCLOr 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
No.
JAARGANG
DERTIGSTE
Mgr. Von Galen een ovatie
Vlaamsche Katholieken
in moeilijkheden
Ontroerende betuiging
van trouw aan de Kerk
De ondergang der Kath.
pers in Duitschland
Zoover is het, reeds
gekomen I
VRIJDAG 4 JUNI 1937
206
ADDIS ABEBA BLIJFT
HOOFDSTAD
20.000 katholieken brengen
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Pausen woord klinkt
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
‘ren
om
1
Jaarvergadering van den Al*. Ned. Zaivelbond.
Ontrouw postbeambte te Arnhem gearresteerd.
Naar wij vernemen, hebben de schepe-
u
zijn tocht naar het paleis
F
it
Liberale ministers treden niet uit,
de taak van Van Zeeland
niet te verzwaren
In een toespraak van ongeveer
twee uur beantwoordt de
Bisschop van Munster
Goebbels’ rede
Mohammed aansche benden slaags
geraakt met geregelde troepen
in Turkestan
De moedige Bisschop van Munster Mgr.
Clemens August Graaf von Galen
Ook op de vraag, of de Italiaansche schepen
aan de Spaansche kusten In het vervolg nog con-
tröle uitoefenen, wilde men voorloopig geen ant
woord geven.
een ovatie brachten zooals tot dusver nog niet
was voorgekomen. Het hellgeroep was niet van
de lucht en toen de Bisschop op de treden van
het paleis zich nog eenmaal tot de gelocvlgen
wendde, kende het enthousiasme geen grenzen
en werd door allen met groot geloof en vurig
heid het lied „Fest soil unser Taufbund stehcn”
gezongen. Men werd tot tranen toe bewogen btj
het aanschouwen van die geweldige menschen-
massa. die daar haar eed van trouw opnieuw
voor den Bisschop beleed. Men wist niet van
ophouden en de Bisschop was wel genoodzaakt
zich nog eenmaal aan het volk te vertoonen
Het duurde dan ook niet lang of Mgr. von Ga-
len werd boven voor een der ramen zichtbaar en
heeft allen tot slot nogmaals zijn Bteschoppe-
HJken zegen gegeven. Het was op dat moment
ontroerend stil op het Domplein en zeer duide
lijk klonk de stem van dezen moedigen Bisschop
Belijder. Daarna ging de menigte ordelijk haars
Weegs.
Waarschuwing van den Alg. Ned. Zoivelbond,
nog geen contracten af te «luiten voor de ver
vaardiging van wol uit ondermelk.
Loenoverhooging btf Heemaf te Hengelo.
De bemanning van het «tonmarhip Andra vrij
gelaten.
t
i
la Chineesch Tnrheotan en Noerd-Tijahar zijn
«■luien uitgebroken.
Tegen medeplichtige aan roof en doodslag te
Opende h» hooger beroep acht jaar gevangenis
straf geeischt.
»00
120.
po*
per
1111-
‘eu-
kg.
st.
dik
-11.
hen
snt.
rd:
■ien
12
143
35:
ens
In een officieel communiqué der Italiaansche
regeerlng wordt medegedeeld, dat Addis Abeba
hoofdstad van het „Afrlkaansche Keizerrijk'’
blijft.
De moeilijkheden In den echoot der Ka
tholieke Vlaamsche Kamerfiactle zjjn heden
nog grooter geworden. De secretaris van de
Katholieke Vlaamsche Kamerfractie, Maes,
heeft zijn ontslag aio secretaris en als Ud
van de Vlaamsche Kamerfractie ingediend.
Het is in het geheel niet uitgesloten, dat
bok van Cauwelaert zal aftreden als voor
zitter ran de Katholieke Vlaamsche Kamer
fractie.
Volgens een bericht in het Officieel Orgaan
van den Rjjksbond der Dultsche Pers Nr. 17
hebben de volgende bladen hun verschijnen ge
staakt: „Münchener Landzeitung", „Westdeut-
sche Tageszeitung", en .Btrelltzer Nachtrichten"
De commandant vah de rechteche troepen ia
Baskenland, generaal Mola. Is om het leven
gekomen. De Banken bezetten den He Lemons.
Groot-Brittannië doet diplomatieke slappen, om
den algemeenen terugkeer naar de non-inter-
ventie-contróle te bewerkstelligen.
Maar als ik u vertel, dat ik na afloop
verscheidene Duitechers heb gesproken, die
mij als het ware gesmeekt hebben om toch
aan de Katholieken van Holland bekend
te maken, dat de Katholieke Duitschers
het geenszins met de politiek van Hitler en
zijn aanhang eens zjjn en zich liever alles
laten afnemen, behalve het geloof, dan
meen ik toch aan hun verzoek te moeten
voldoen.
TOKIO. 3 Juni (Domei) In de pro
vincie Sinklang in Chineesch Turkestan is
een opstand uitgebroken, waardoor de ge
regelde autobusverbinding tuaschen Sin-
kiang en Soeijoean Is gestaakt. Volgens be
richten uit Chineeoche bron zijn Moham-
medaanaehe benden slaags geraakt met
provinciale troepen onder commando van
den commissaris van ladnsverdediging 8 jeng
Sji Tsia.
Donderdagmiddag zjjn Intusschen in de Aa-
mer de besprekingen begonnen aangaande de
militaire amnestie. Generaal Denis, de minister
van Defensie, heeft ook hier beperkingen ge
amendeerd. en wel 4n dien zin. dat de Vlaam
sche frontstrijders, die gedeserteerd sjjn om
voeling te krijgen met de activisten, niet voor
amnestie in aanmerking komen.
Ook niertegen is in de Vlaamsche banken in
Co Kamer groot verzet gerezen.
Donderdag over de Spaansch-
F ransehe grens geleid
In Chtneesche kringen is men van oordeel,
dat agenten van de Sovjets de Mohammeda
nen hebben aangespoord tegen Sjeng in op
stand te komen.
Donderdagavond heeft de nieuwe voorzit
ter v*n de Liberale partij, na raadpleging
van de Liberale fracties in Kamer en Se
naat, meegedeeld, dat de Liberale ministers
ondanks de aanneming van het amnestle-
voorstel mogen aanblijven „om Van Zeeland
toe te staan zjjn zending naar de Vereenig-
de Staten ten uitvoer te brengen.’*
>ette
Ung.
t>0—
tlve-
ken
ndel
Koninklijke Olie stelt een slotdividend van 11 '/i
pet. voor.
Zooals men zich herinneren zal is de Andra.
welke toebehoorde aan de reedt rij Socdeco te
Antwerpen en levensmiddelen naar Spanje
had vervoerd, op de terugreis in ballast varen
de. op weg van Bilbao naar Swansea, begin
April door den kruiser der zeestrjjdkrachten
van generaal Franco, de Almlrante Cervantes
tot zinken gebracht, waarna de opvarenden
aan boord van dezen oorlogsbodem werden
genomen. Kapitein was de heer Dragten uit
Rotterdam.
Sedert dien zijn de mannen te San Sebas
tian vastgehouden. 24 April werd op het de
partement van Bultenlandsche Zaken te Den
Haag van Hr. Ms. gezantschap te Lissabon de
mededeeling ontvangen, dat de bemanning van
de Andra was vrijgelaten en naar huis gezon
den was, doch hier te lande wachtte men te
vergeefs op de terugkomst der zeelieden 9 Mei
kreeg het departement het bericht van den
Nederlandschen consul te San Sebastian, dat
de bemanning zich daar nog in verzekerde be
waring bevond. Aan den consul is toen onmtd-
dellijk opdracht verstrekt, stappen tot invrij
heidstelling der Nederlanders te ondernemen.
Thans zjjn dese dus eindelijk met succes be
kroond.
l^-atholieken, God heeft alleen aan onze
Kerk de eenige eeuwige waarheid gegeven
om haar te dienen, te beschermen en te
verspreiden. Waakt en bidt in het vertrou
wen op Christus’ woord, dat de poorten der
hel, ondanks alles, haar nimmer zullen over
weldigen.
..Heldelberger Tageblatt", „Nlederschlesteche
Boberzeitung", de bekende .Rüddeutsche Mo-
natshefte”, alsmede het sportblad .Jlambur-,
ger-Nachrichten am Montag."
BERLIJN. 2 Juni (Klpa). Naar United Press
verneemt, heeft de Bisschop van Berlijn, Mgr.
Graaf Von Preyslng, Vrijdagavond j.l.. toen
Rjjksmlnteter Goebbels zijn bekende Hetsrede
had gehouden, aan alle geestelijken bevel ge
geven, des avonds niet op straat te gun.
Onze Brusselsche correspondent seint ons d d
3 Juni:
Verschillende Liberale federaties en ook de
nationale raad van de Liberale partij hadden
cnlangs besloten, dat de Liberale ministers,
wanneer het amnestie-voorstel van de regee-
rlng was aangenomen, uit de regeering-Van
Zeeland moesten treden.
De Bisschop begon met te verklaren, dat het
Concordaat op vele wijzen en herhaaldelijk ge
schonden wordt. Dat er in het Bisdom Mün
ster zusters uit kloosters, verpleegsters uit
ziekenhuizen, onderwijzers uit scholeri worden
verjaagd en dat men de brutaliteit^ zoo ver
durfde voeren, dat men voor die onderwijzers
afgevallen katholieken benoemde en dat alles
„zonder mij ook maar de reden of bericht van
deze daden te doen geworden", aldus sprak de
Bisschop. Het Amtsblatt voor de priesters, dat
reeds meer dan 146 jaren had bestaan, mocht
niet meer verschijnen en toen daartegen op
27 Maart ten strengste werd geprotesteerd,
ontving men geen antwoord, doch ca. 2 maan
den later werd heel laconiek een briefje ten
pcleize bezorgd, dat berichtte, dat het blad een
staatsvjjandige houding had aangenomen en
dus wegens paragraaf zooveel niet meer mocht
verschijnen.
Veel heeft de Bisschop daarna nog gesproken
over de houding der regeerlng ten opzichte van
de Kerk en het Concordaat, van de jongste En
cycliek van den Paus en het was één klacht en
éen roepen om recht. „Ik zou mijn Bisschoppe-
lijken ring niet langer waardig zijn te dragen.
Indien ik thans in deze ure zou zwijgen.” Ten
leste kwam de Bisschop te spreken over de
thans gevoerde zedelijkheidsprocessen en zooals
ik boven reeds zelde, indien men de rede van
Goebbels leest, dan komt onwillekeurig Je ge
dachte bjj je op. dat er van dat alles toch wel
iets waar moet zjjn. Maar wanneer men, zooals
ik, eenmaal het geluk heeft gehad te beluiste
ren, wat Bisschop von Galen daarover zegt, dan
kan men zijn verontwaardiging niet meer be
dwingen tegen de verspreiders van zulk een
laster.
Ik heb na afloop van de geweldige redevoe
ring verschillende MUnsteranen gesproken en
hun nog speciaal gevraagd toch in alles eerlijk
*n oprecht te zijn en mij te vertellen, of er dan
toch niet verschillenden van de geestelijkheid
rijn gevallen. En het eensluidende antwoord
Was, dat alles „sehr stark übertrieben und sum
•rössten Teil gelogen war”.
Toen ik na afloop op het Domplein kwam,
"as het één mcnschenzee. Naar schatting wa-
rvn minstens 20.000 personen daar verzameld,
die den Bisschop op l.
ROME, 3 Juni (D.N.B.) Tijdens de
conferentie met bultenlandsche persverte
genwoordigers werd, op een desbetreffende
vraag, of Italië bemiddelend sou willen op
treden tusschen het Vaticaan en Dultech-
land, van Italiaansche sjjde het antwoord
geweigerd.
De uit vijftien personen bestaande
bemanning van het Nederlandache
stoomschip Andra, omtrent wier lot
men langen tijd in ongerustheid heeft
verkeerd, is Donderdag over de
Spaansch-Fransche grens geleid.
Een onzer correspondenten In Twente
heeft een onderhoud gehad met een be
vriende en zeer betrouwbare connectie, die
getuige is geweest van de door den Bis
schop van Münster, Mgr. Graaf Von Ga
len, Zondag jl. uitgesproken rede.
Wj) laten hieronder het zeer interessan
te onderhoud volgen, dat de werkelijke
stemming der Dultsche katholieken tegen
over de politiek van Hitler en zjjn aan
hangers weergeeft:
Wanneer men de huidige machthebbers van
het Dultsche Rijk zou gelooven, dan is er op
het oogenblik geen land, waar de Katholieke
Kerk zoo vrij en ongehinderd haar taak
kan vervullen.
De zedelijkheidsprocessen, welke sedert eenl-
gen tijd groote beroering in Duitschland heb
ben gewekt, worden gevoerd met de bedoeling
de Katholieke Kerk te zuiveren van onge-
wenschte elementen en om de Dultsche jeugd
niet te laten bederven door ,Jn de grofste on
reinheid levende priesters en monniken". En
om dat te bereiken worden aan het adres der
geestelijken beschuldigingen geuit en processen
gevoerd in alle openbaarheid en met toedracht
en naam in alle bladen verspreid. De apostaat
Goebbels kon zich in zijn heiligen ijver niet
langer het stilzwijgen opleggen en heeft Vrij
dag jJ. een van laster druipende rede gehou
den, waarbij men het idee zou krijgen, dat de
geestelijkheid, toch altijd nog het inteilectu-
•ele deel eener bevolking. één groote troep
misdadigers zou zjjn. Hoe geheel anders is de
toedracht in werkelijkheid. Het was mij be
kend, dat Zondag 30 Mei de moedige Bis
schop van Munster. Mgr. Clemens August Graf
von Galen stelling zou nemen tegen de rede
van Goebbels en ofschoon het in de gegeven
omstandigheden misschien beter is, geen geld
naar Duitschland te brengen, kon ik het toch
niet van mij verkrijgen daar niet heen te
gaan. Zoo kwam ik Zondagavond kwart over
zes in Munster aan en werd reeds dadelijk
getroffen door het feit, dat reeds honderden
en nog eens honderden Katholieke Munstera-
nen optrokken naar den Dom. Het was in
drukwekkend, neen het was bijna niet te ge
looven, hoe toen reeds ettelijke duizenden den
Dom vulden en onafgebroken tot ca. negen uur
hebben geluisterd naar hetgeen hun Bisschop
zeide, naar aanleiding van de rede van Goeb
bels en de knechting van de Katholieke Kers
in Duitschland. Het is ondoenl(jk u ook maar
zeer zwak weer te geven hetgeen wij daar
hoorden.
De chef der speciale Ja panache missie heeft
het Kwantoengleger orders en versterkingen ge
vraagd.
waren aangekomen, zich onmiddelltjk te
legrafisch in verbinding gesteld met de di
rectie van het Nederlandsch Bevrachtlngs-
kantoor te Rotterdam, dat hen had aange
monsterd en dat hen thans van reisgeld
zal voorzien. Tegen Zaterdag of Zondag
wordt de bemanning te Rotterdam terug
verwacht.
richten uit Chlneesche bron in Noord-Tsja-
har ernstige onlusten zijn uitgebroken.
Ongeregelde groepen zijn in gevecht met
Mandsjoerijsche troepen. Te Nanhaotsjan
en te Tsjangpei zijn Mongoolsch-Mandsjoe
rijsche afdeelingen door de burgerbevolking
ontwapend; verscheidene officieren werden
ter dood gebracht.
De doop van den prins van Napels in de huiskapel van het Quirinaal
heeft met groote plechtigheid plaatsgehad
Er komt schot in de versiering, welke
ter gelegenheid van het Koninklijk
Bezoek allerwegen in de hoofdstad
wordt aangebracht. Boven links de
feestelijk overhuifde Nieuwendijk;
rechts de masten, welke zich op
Damrak en Dam verheffen en terzijde
de in strakke lijn gehouden decoratie
van de Kalverstraat
CA8TEL GANDOLFO, 3 Juni. (Stefani). Z.
H. de Paus ontving hedenmorgen in particu
liere audiëntie den Patriarch van Australië.
Mgr. Arlda, die morgen Rome zal verlaten
Z. H. ontving bovendien den nieuwen ambas
sadeur van Columbiabij den H. Stoel, Echan-
dria. die In plechtig gehoor zijn geloofsbrieven
kwam aanbieden. t
Men wijst er op. dat dit de eerste maal
te na Zjjn ziekte, dat 2. H. een buitenland-
schen diplomaat ontvangt. Nog korten tijd
geleden werden twee andere nieuwe diplo
maten door den Staatssecretaris Kardinaal
Pacelll ontvangen namens Z. H. den Paus.
Vanuit de meeat eenzame missieposten inden
poolcirkel van Noord-Canada wordt slechts een
maal per jaar post verzonden. Dit is oorzaak,
dat in Rome thans eerst bericht werd ontvan
gen hoe de Eskimo's in het land der eeuwige
sneeuw de Kerstboodschap van den H. Vader
hebben beluisterd. In Repulse Bay had de mis
sionaris een groote troep Eskimo’s rond den
luidspreker gegroepeerd, om de Kerstboodschap
van den H. Vader aan te hooren. De missionaris
vertaalde onmiddellijk de woorden des Pauser.
Toen de H. Vader den Pauseljjken Zegen ging
schenken, knielden alle geloovigen eerbiedig
neer.
Dit te de eerste maal, zoo schrijft de „Oezer-
vatore Romano", dat de Christenen in de Pool-:
streken de stem van den H. Vader beluisteren^
dien zjj steeds „het groote opperhoofd des pe-
beds" noemen. Met on volprezen ijver bidden Je
Eskimo's voor de beterschap van den H. Vader,
en het is voor hen steeds een vreugdevolle ge
beurtenis, wanneer zij gunstige berichten over
Pausen gezondheidstoestand vernemen.
BERLIJN, 3 Juni. (DN.B.) In het militaire
hospitaal te Ibiza zijn twee stokers van de
..Deutschland" die bU het bombardement op
alt pantserschlp zwaar gewond werden, over
leden.
