F
t
Het avontuur
de Andra
van
n
•l'
DE
AL TE LIBERAAL IS
BUURMANS GEK
SARKANI-BEMANN1NG
WORDT VRIJGELATEN
VERHAAL VAN DEN
STUURMAN
MAANDAG 7 JUNI 1937
r*.
Plannen voor een int.
tentoonstelling
Kerkelijk leven
c.
Studio-concerten' voor
den K.R.O.
Het Duinlandschap
Sb
a
Gevangenen van de
Spanjaarden
Ernstige mishandeling
te Zaandam
*4
I
bliÜiiiHi
1
4,
De regeerlngspersdlenst bericht:
7
Naar San Sebaatian
cel met iön vyven at
’.P
H»
tol
BENOEMINGEN
In het bisdom Haarlem
Naar Tolota
naar
O 9H
van
Baskisch
we
De kapitein ia vry
VERKEERDE VOORLICHTING
Nauwkeurig onderzocht
in
St. Adalbertus-commissie
t
stuurman
t
l
Kwaliteit beneden
Voordrachten van dr. Jac. P.
mentendag
wordt verstaan
het
de
op
Geen audiëntie
De
waterleidincen
Benoeming Tweede-Kamerlid
vergadering.
5
r
t
ANNO 1755
Ook de opvarenden van de
Hordena zullen apoedig
Spanje verlaten
Overeenkomat gealoten met het
Rotterdamach Philharmo-
niach Orkeat
Afdeeling Gouda der K.D.P. wil
de actie voortzetten
Bij de Prieatera van het
H. Hart van Jezua
De dader, die uit wraak heeft
gehandeld, voortvluchtig
Daarop is de trawler weggestoomd naar een
ons totaal onbekende bestemming. Om een uur
des middags stopte de trawler en toen ik door
een klein patrijspoortje keek, zag ik, dat er
ongeveer
van zin-
OFFICIEELE CRISIS
PUBLICATIE
66
64
62
60
58
56
68
66
64
63
60
56
66
64
63
60
58
56
te
de
V
kwam,
geseind
a*r kort
De gewone audiëntie van den minister van
Sociale Zaken zal Woensdag 16 Juni niet plaats
hebben.
Z. D. H Mgr J. P. Huibers heeft benoemd
tot lid der Bisschoppelijke Commissie voor den
8t. AdalbertusAkker, den weled. gestr. heer mr
A. J. M. Leesberg te Alkmaar, die dese benoe
ming heeft aanvaard.
naar
kwali
teit
max.
52
cent
van
54
tot
57
van
67
tot
75
64
63
60
58
56
54
ï-o
van
58
tot
66
I 1
I
Tijdens het schieten hadden wij een van
4e beide reddingboeien, die gemakkeljjk 23
man kan bevatten, reeds klaar gemaakt
•m zoo noodig daarin over te kunnen gaan.
Toen de treffer kwam een omstandig
heid. waarop wy heelemaal niet voorbereid
waren draaiden wjj direct de booten hal
ten boord, want er ontstond, zooals te be
grijpen te, een kleine paniek. Niemand wil
de meer aan boord blijven. De Andra zonk
wel niet, maar elk oogenblik kon het schip
ta den grond geboord worden,
Op het departement van Bultenlandache
Zaken is een offldeele mededeeling binnen
gekomen van H. M. gezant te Tanger,
waarin wordt beftcht, dat van de Spaan
sche autoriteiten een offldeele mededeeling
is ontvangen, inhoudende, dat het sa „Bar
kan!". evenals de bemanning, vrijgelaten
zal worden. De datum van vertrek la nog
niet bekend.
B(j bet departement van Bultenlandache
Zaken Is verder bericht binnengekomen, dat
de Spaansche autoriteiten hebben besloten,
dat de bemanning van het onder Pana-
meesche vlag varende sa „Hordena” uit
Spanje zal worden uitgewezen. Het vertrek
van de bemanning uit Spanje kan binnen
kort tegemoet worden gezien.
1
Prijs per K.G. geslacht gewicht in centen,
van
76
tot
85
Gelukkig zijn de mannen in goeden wel
stand te Rotterdam gearriveerd. zy, die bul
ten de stad wonen, lijn direct met hun voor
schot naar hun respectieve woonplaatsen ver
trokken.
Zij moeten daar wel een zeer nauwkeurig
onderzoek hebben ingesteld, want zij zijn niet
minder dan drie uren aan boord gebleven
Toen zij terugkwamen, vertelde men ons, dat
de twee mannen, die nog aan boord waren,
dood waren. Zij hadden hen maar laten lig
gen. De kapitein Informeerde natuurlijk, waar
om zij de belde mannen niet hadden meege
bracht. Daarop volgde het laconieke antwoord,
dat het oorlog was.
dachtenwlssellng. -
Na de vergadering bood bet gemeentebestuur
IA
IB HA
IC HB HIA
nc hib
IIIC
cc
Z. H. Exc. de Bteschop van Haarlem heeft op
voordracht van den Hoogeerw. pater' Provinciaal
der Priesters van het H. Hart van Jezus be
noemd:
tot president-directeur van het Sint Fian-
ciscus Liefdewerk te Delft, tevens directeur van
de Afdeeling Voorstraat, den we leer w. pater O
Weterman
tot directeur van het Sint Franctecus Liefde
werk te Delft, Afdeeling Wlppolder. den wel
eer*. pater O. Eiling;
teur van het Sint Fran-
Rotterdam den weleerw.
Z. H Exc. de Biaschop van Haarlem heeft be
noemd:
tot Rector te Dordrecht <8t. Jacob-SUchtlngi
den Weleerw. heer P. J. van Beuzekom;
tot pastoor te Dordrecht <H Antonius van P.)
den Weleerw. heer N de Wildt;
tot pastoor te Wieringen den Weleerw. heer
G..H. E. Mudde, thans kapelaan te Leiden <H.
Petrus!
tot pastoor te Nootdorp den Weleerw. heer A.
A. M. HeUdeman;
tot pastoor te Monnikendam den Weleerw.
heer H. M. Brandehof; thans kapelaan te Am
sterdam IHH. Petrus en Paulus!;
tot kapelaan te Haarlem O. L. Vrouw van
VII Smarten! den Weleerw. beer L. A. M. van
Teyllngen;
tot kapelaan te Bodegraven den Weleerw. heer
W. J. P. de Lange, thans kapelaan te Beemster.
een oorlogsschip van FrancoNtangi
Er werd over en weer geschreeuw^
Wat er besproken is, weten we niet,
daarop verdween de kruiser.
Het zal ongeveer een uur later geweest zijn
toen er een hulpkruteer by den trawler aan
kwam. Het was een gewoon passagiersschip,
maar van voren en van achteren waren er ka
nonnen op geplaatst, om het gevechtsklaar te
maken. Er stond nergens een naam op. Aan
dek sagen wy aan de boeien, hoe het schip
heette. Den naam ben ik vergeten, maar van-
self sprekend Interesseerde ons meer wat er
nu met ons zou gaan gebeuren. Toen w|j daar
naar vroegen, vertelde men ons, dat daar hee
lemaal niets van bekend was.
Den anderen morgen, voor dag en dauw
bet sal tegen half vijf geweest zijn werden
wjj In Passajes, in de buurt van de Pransche
grens, aan wal gezet. De kapitein maakte de
bemanningsliist op en gaf kennis van de bei-
ae dooden. En daarna was het afwachten.
3
De bemanning heeft veel angaten
moeten doorstaan, maar van
den oorlog zelf heeft zy
niet» gemerkt
De Hoogeerw. pater Provinciaal der Priesters
van het H. Hart van Jezus heeft benoemd:
voor de missie van Belgisch Congo den wel
eerw. pater R v. d. Wlele, H Vink en 8. Bas-
tiaanse
voor de missie van Noord-Brazilië de wel
eerw. paters J. v. d. Donk, A. Boot en J. Cre
mers;
voor de missie van Zuid-Sumatra den weleerw.
pater P. v. Eyk;
voor de parochie Redborn in Engeland den
weleerw. pater J. Karskens.
Drie weken lang hebben we daar gese
ten zonder dat wij een teeken van leven
van de buitenwereld hoorden. Direct had
den wij gevraagd of wij ons in verbinding
mochten stellen met den Nederlandschen
consul, maar dat werd geweigerd. Ook
mochten wij niet telefoneeren en het was
onmogelijk om onze familieleden in het
vaderland van een en ander in kennis te
stellen, omdat wij ook niet mochten schrij
ven.
Te Zaandam is Zaterdagavond te tien uur
in de Westzijde, in de volle Zaterdagavond-
drukte, de zeventienjarige J. stap door een
vroegeren kameraad met een mes aangevallen en
zoodanig in den bulk ter hoogte van maag
streek gestoken, dat hij in zorgwekkenden toe
stand naar het gemeentelijk ziekenhuis moest
worden overgebracht.
De vermoedelijke dader, de negentienjarige
D. 8.. die uit wraak schijnt gehandeld te
hebben, omdat zifn vrienden hem uit hun club
hadden gestooten, is voortvluchtig.
Er zijn nog diverse foto's genomen
en daarna zijn de kanonnen van den
trawler weer in werking gesteld. Met
negen schoten is vervolgens de Andra
in den grond geboord.
k
In 1541 zullen in Rotterdam vele groote wer
ken gereed komen. In de eerste plaats de tun
nel onder de Maas, waarmede parallel loopt het
gereed komen van breede verkeerswegen, aan
sluitende op de rijkswegen naar het Noorden
en het Zuiden. Voorts denkt men dan het Hof-
plelnplan te hebben uitgevoerd, terwijl ook in
de omgeving achter het stadhuis de stad daar
een sterk gewijzigd karakter zal hebben in ver
band met het gereedkomen van het nieuwe
hoofdbureau van politic en de nieuwe beurs. Dit
alles heeft in Rotterdam het denkbeeld doen
ontstaan, om deze gebeurtenissen te vieren met
het houden van een grooie internationale ten
toonstelling.
Het blijkt thans, dat dit denkbeeld ook het
gemeentebestuur heeft bereikt, dat zich uit den
aard der zaak hiervoor zeer Interesseert. Of
schoon nog geen mededeelingen daarover kun
nen worden gedaan, vernemen wij. dat wellicht
een en ander van het denkbeeld bekend zal
worden gemaakt op den dag van het officieels
begin der tunnelwerkzaamheden, 15 Juni as.
De voorzitter van het centraal stembureau
heeft benoemd verklaard tot lid van de Tweede
Kamer der Staten-GenerMl. wegens het nlet-
aannemen van zijn benoeming door den heer
C. van Geelkerken te Zeist, den heer W. O. A.
Koster (N. S. B.j te Buurmalsen.
Zooals reeds gemeld zal de heer Koster zijn
benoeming niet aannemen, ten einde geheel
beschikbaar te kunnen blijven voor de „Bewe
ging.”
Zijn opvolger als Kamerlid ie mr. Roet van
Tonningen. hoofdredacteur van bet Nationale
Dagblad.
H. K. H. Prinses Juliana heeft Zaterdag te Baarn het Koningin Emma-monument
onthuld. Na de plechtigheid legden H. K. H. Prinses Juliana en Z. K H. Prins
Bernhard bloemen aan den voet van het gedenkteeken
5 April waren wij van Santander in ballast
vertrokken naar Salto Caballp. om eerst te
laden voor Cardiff. Om half negen des mor
gens voeren wij nabij Casto Urdialos op on
geveer 8 mijl van de kust, toen er plotseling
een kanonschot klonk, waarvan wij haast niet
konden vaststellen vanwaar het kwam. En
kelen van ons hadden evenwel een vuurstraal
gezien op drie mijl afstand ongeveer, waar
blijkbaar een schip lag.
Het projectiel kwam een eind achter het
•chip terecht en de kapitein liet direct stop
pen en drie stooten op de stoomfluit geven,
om achteruit te slaan. Datmoet men op het
Spaansche schip gezien hebben. Er vielen
evenwel nog acht schoten en de projectielen
vielen her en der om ons heen. Toen hadden
wij al koers gezet naar het Spaansche schip
omdat wij niets te vreezen hadden. Ook de
Spanjaard koerste naar ons toe.
Het schip, dat voortdurend de kanonnen op
ons gericht hield was een gewapende trawler,
een visschersboot. Van een kruiser hebben wij
op dat moment niets gezien. Het schip had
geen enkel teeken op en het gaf ook geen en
kel teeken om kennis te geven wat men eigen
lijk wilde.
Op ongeveer een scheepslengte afstand van
ons gekomen, viel er plotseling weer een schot
en dat belandde in de machinekamer. Daar
was het plotseling een leven als een oordeel,
want het projectiel had een stoomleidlng ge
troffen en in een minimum van tijd stond de
machinekamer vol stoom. De eerste machinist,
die een schampschot had gekregen, begaf zich
Mimiddellijk naar dek en even later volgde de
derde stuurman, die een ernstige wond aan de
kaak had opgeloopen. Volgens de verklaringen
van den laatste waren de tweede machinist
en de donkeyman, die zich nog in de machine
kamer bevonden, doodelijk getroffen.
We konden evenwel door den stoom, die in
lie ruimte stond, niet meer naar beneden.
tot president-eU
clscus Liefdewerk
pater N Bos;
tot asslstent-Havenaalmoezenler van het
Apostolaat ter Zee te Rotterdam den weleerw.
pater J. van Wtzel.
In tegenstelling met de afdeeling Roosendaal
K. D. P„ die ontbinding van haar afdeeling
wil. is de K. D. p. afdeeling Gouda voornemens
haar actie voort te zetten. Dit blijkt uit een
Thyaae en ir. J. G. Byl op
den twaalfden monu-
en direct stond er een man met zijn revolver
klaar tot schieten, omdat hij meende met een
vijand, een Spanjaard, te doen te hebben.
Eerst nadat we verzekerd hadden, dat er
geen Spanjaarden aan boord waren, werd de
ontvangst wat vriéndelijker. Met zijn allen
zijn wij door een klein luikje op het voorschip
in de bunkers gekropen en daar zijn wy ge
bleven.
De kapitein vroeg of hij den kapitein van
den trawler even mocht spreken. Dat werd toe
gestaan. maar er liep een gewapende man ach
ter hem, waaruit we konden opmaken, dat we
als krijgsgevangenen werden beschouwd. De
kapitein heeft den Spanjaard toen kenbaar
gemaakt, dat er nog twee opvarenden aan
boord waren. Met onze eigen sloep zjjn toen
eenige leden van de Spaansche bemanning
naar de Andra gevaren, om eens poolshoogte
ta nemen.
Ka drie weken zijn wjj overgebracht
Tolosa.
We hadden in San Sebastian al verklarin
gen afgelegd over de lading en de bestem
ming van het schip en daar had men ook
onze vingerafdrukken genomen In Toloea
hadden wij wel gebrek aan zeep en sigaretten,
maar we hebben het daar zeker niet slecht
gehad. Ten slotte stond men ons In Tolosa
ook nog toe om In net Fransch naar huis te
schrijven. Dat bracht nogal moeilijkheden mee,
maar we hebben allemaal een lettertje op pa
pier gezet. Vanzelf sprekend heeft de censuur
de brieven Ingezien. Toch zijn er ouders en
vrouwen In Nederland geweest, die niets ont
vangen hebben, ofschoon niemand In zjjn
briefje Iets bijzonders heeft gemeld.
Met den Parijschen trein, die Zaterdag
morgen om 953 uur aan het station D.P. te
Rotterdam arriveerde, is de bemanning van
het voor een Belgische maatschappij onder
Panameesche vlag varende, 2000 ton meten
de schip „Andra'’, die geruimen tijd in
Spaansche gevangenschap doorbracht,
Nederland teruggekeerd.
De kapitein en ik zelf waren de laatsten. die
in de boot gingen en de trawler heeft ons,
op weg naar den wal, opgepikt.
Daar de Andra getroffen was op
een voet boven de waterlijn, was er
ken nog geen sprake.
Een van onze mannen had zoo’n
petje op, toen de trawler ons aan boord nam
De Nederlandsche Veehouderij-centrale maakt
bekeifd, dat de prijzen voor de met ingang van
Maandag 7 Juni 1937 aan haar te leveren var
kens. bestemd voor bacon bereiding, verhoogd
zijn met 2 cent per kg. geslacht gewicht. Deze
prijzen zijn tot wederopzegging als volgt:
Onder geslacht gewicht
koud gewicht na slachting (d.ï. het wanne ge
wicht verminderd met 3
De voorwaarden, waaronder de varkens gele
verd moeten worden, zooals zij het laatst zijn
vermeld In de publicatie d.d. 34 April JX, zijn
ongewijzigd gebleven.
's-Gravenhage, 5 Juni 1937.
Alleen de kapitein moest achterblijven. Wjj
verwachten hem een dezer dagen hier, wan
neer de loopende zaken zullen zijn afgewik
keld. Overigens heeft hij het niet slecht, hij
bevindt zich op vrije voeten en logeert mo
menteel in een hotel.
Wij zijn Donderdagmorgen met autobussen
uit de gevangenis naar Irun vertrokken. Aan
de Fransche grens werden wjj door de Fran-
sche politie opgewacht. Deze was inmiddels
gewaarschuwd en zij heeft ons alle mogelijke
diensten bewezen, ook toen wjj te doen kre
gen met een lid van de non-interventie-com-
missle.
Nadat wij de benoodigde verklaringen had
den afgelegd, zijn wij Ingeënt tegen de pok
ken. Tegen zes uur vertrokken wjj naar Bayon
ne, waar wij tegen acht uur aankwamen.
De kapitein heeft mij nog f 100 en den mar
conist f 55 ter hand gesteld en met al ons
geld waren wij net in staat om tot Bordeaux
te komen. Daar had Ik nog juist gelegenheid
gehad om met het kantoor te telefoneeren.
zoodat wij wisten dat er geld voor ons onder
weg was. In Bordeaux hebben wjj ons met
den Nederlandschen consul in verbinding ge
steld en toen het geld arriveerde zijn wy di
rect met den trein naar Nederland vertrok
ken.
Zaterdag is in het Casino te Noordwyk aan
Zee de twaalfde monumentendag gehouden.
Nadat de voorzitter van de commissie voor
den monumentendag, prof. dr. A. W. BJjvanck,
een openingsrede had uitgesproken, was het
woord aan dr. Jac. P. Thysse, die een voor
dracht hield over het duinlandschap met zijn
flora en fauna.
Dr. Thysse schetste In het kort het ontstaan
van het duin en zyn verdere lotgevallen. Onze
duinen zyn een aeolische formatie uit zee
zand onder invloed van den plantengroei. Waar
plantengroei ontbreekt of vernietigd werd, kun
nen duinen zich niet vormen of gaan zy te
niet. Het vastleggen van het zand in de zone
waar de hooge vloeden nog kunnen doordrin
gen geschiedt door een beperkt aantal planten,
waaronder het biestarwegras (triticum jun-
ceum) het belangrykst is. Wanneer de daar
door gevormde dulntjes een zekere hoogte heb
ben bereikt vestigen zich helm, zandhaver e.a.
planten, w.o. later de duindoorn en vlier.
In het algemeen mag gezegd worden dat de
onbedorven duinen de gelegenheid geven voor
de ontwikkeling van een merkwaardige ryke en
gevarieerde vegetatie, die op menige plaats
haar climaxvorm bereikt in woud en wel loof-
woud.
In de duinen van het Staatsboechbeheer zjjn
nam on-
aan, het pro-
Noord Hol-
IJselmeer, de
Men deelt ons van de zijde van den K RO.
en het Rotterdamsch Philharmonisch Orkest
mede, dat tuaschen den K.R.O. en het Rotter
damsch Phllharmonlsch Orkest ’n overeenkomst
tot stand gekomen Is, waarby dit orkest, on
der zyn bekenden dirigent Eduard Flipse, In
het aanstaande winterseizoen een aantal stu
dio-concerten voor de KRO.-microfoon zal
uitvoeren. De groote symphonie-concerten van
den K.R.O. zullen dus, behoudens eenige door
andere groote binnen- en bultenlandsche or
kesten te spelen concerten, beurtelings verzorgd
worden door het Stedeiyk Orkest van Maas
tricht. onder leiding van Henii Hermans, waar
mee de reeds eenige jaren tot volle tevreden
heid bestaande samenwerking gehandhaafd
biyft, en het Rotterdamsch Phllharmonlsch
Orkest.
heer Ir. J. G. Byl gaf vervolgens eene
waterstaatkundige beschouwing.
Vond voorheen het regenwater, voor zoover
het niet verlampte of door de vegetatie ver
bruikt werd, in de duinen geen anderen uit
weg dan den bodem, waardoor het langzaam
wegzakte eenerzyds naar de geestgronden, an-
derzyds naar de Noordzee, het werd later in
de prises d'eau opgevangen en ten behoeve van
de drinkwatervoorzieningen afgevoerd. Het
waterverbruik steeg echter dermate, dat het
den regenval steeds meer en in zeer belangryke
mate ging overtreffen. Het surplus werd toen
onttrokken aan den zoetwatervoorraad die zich
in den ondergrond der duinen bevindt. Door
dat de evenwichtstoestand tusschen aan- en
afvoer van dit dlepduinwater reeds voor het
bereiken daarvan, door de waterleidingen ver-1 van Noordwyk dén deelnemers*"èën" üwe eën
Onder gewapend geleide heeft men ons in
twee auto's gezet, waarop wy naar San Sebas
tian werden overgebracht, waar wy omstreeks
11 uur In den morgen aankwamen. We wer
den op een rytje geplaatst en geteld en daar
na gingen wy naar de gevangenis, leder in
een afzonderiyke cel. Den volgenden dag kre
gen wy echter een
zessen.
van
50
50 K.G. tot
53
K.G. K G. K.G. K.G. K.G.
63
61
59
57
55
53
Onder bovenstaand opschrift komt in
het Zondagochtendblad een advertentie
voor van den Vryzinnig-Democratlschen
Bond, «Warvan de inhoud volkomen aan
het opschrift beantwoordt. Feit toch ia,
dat bedoeld wetsontwerp van den Vry
zinnig-Democratlschen Minister Blln-
genberg „beoogt den vrouwenarbeid
beperken, de beroepsvryheld van
vrouw aan te tasten en verschuiving van
werkloosheid van mannen naar vrouwen
beteekent.” Dit ztfn de woorden van bet
Vryzinnig-Democratische Kamerlid Mevr.
Bakker—Nort zelf. Zy heeft dan ook to
gen gestemd; alle andere Vryzlnnig-De-
mocraten stemden voor. Alle Liberalen
echter hebben tegengestemd.
ONJUIST is de voorstelling, dat de li
berale Eerste-Kamerleden van ander
Inzicht zouden zyn dan de liberale
Tweede-Kamerfractle. Alle aanwezige li
berale Eerste-Kamerleden hebben heden
hun stem tegen dit wetsontwerp uitge
bracht.
Voor VRIJHEID van VROUWENAR
BEID zyn de LIBERALEN en niet de
Vryzlnnig-Democraten opgekomen.
STEMT DUS
LIBERAAL, LIJST 5
Kilogram.
In feite plegen thans de
roofbouw, doch ook hier straft het kwaad rich
zelve. De onderscheidene prises d’au gaan el
kaar hinderen en raken overbelast.
De Amsterdamsche gemeenteraad
langs het dulnplassenontwerp
vinciaal waterleldlngbedryf van
land aoekt zyn heil in het
Haagsche waterleiding deed aan den noorder
Lekdyk een proefinstallatie tot zuivering van
rivierwater bouwen.
Op beide referaten volgde een levendige ge-
Waterleidingen vormen een
ernatig gevaar
het zeewater af te leggen weg langer
Omgekeerd zal Inkrimping dier barrière
de wateronttrekklng der waterleidingen
toestroomlng van leewater bevorderen.
In aansluiting hiermede wees spr. c^
Haarlemmermeer- en Wleringermeerpolders. In
de eerste, door een dulnry van de zee afgeslo
ten, stygt jaariyks ongeveer 77.500.000 K. Q.
op. Een waariyk niet te onderschatten hoeveel
heid doch onbeduidend t. o. v. het zoutbe-
zwaar in den even grooten Wlerlngermeerpol-
der hetwelk onlangs door de Zuiderzeewerken
voor de toekomst berekend werd op 500.000.000
Rotterdam wil het gereed komen
van groote werken feeatelyk
herdenken
y-r* gevoelig échec, dat de Liberale
I—I Staatsparty, alias de Vryheldsbond,
-L b(j de verkiezingen heeft geleden,
hebben de Liberalen voor een groot deel to
wyten aan hun al te groote liberaliteit,
waardoor zy de gek van hun politieke buur
lui zyn geworden. Wy weten uit zeer betrouw
bare bron, dat by het opstellen van het li
berale beginselprogram voor de verkiezingen
het voorstel werd gedaan om uit te gaan
van het Christeiyk beginsel als nationale
traditie, welk voorstel echter begrypeiyker-
wyae geen genade kon vinden by promi
nente Joodsche leden van de Liberale
Staatsparty. Dientengevolge kwam het
Christeiyke beginsel als nationale traditie
niet als uitgangspunt, maar als een terloop-
sche bykomstlgheld In het Liberale program
terecht. Coiyn. die vóór de verkiezingen
verklaard had het meest te voelen voor een
zoo breed mogeiyke Christeiyke baste voor
de toekomstige regeerlng en daarby allen
betrokken wenschte te zien, die de tradttio-
neele waarde van het Christendom als na
tionaal wilden erkennen en handhaven en
beschermen, ook al zouden zy geen Chrtete-
lyken godsdienst zyn toegedaan, werd door
deze houding der liberalen eigeniyk de mo-
geiykheid ontnomen met goed recht nog op
de medewerking der liberalen aan te drin
gen. Trouwens Christendom en liberalisme
zyn te tegenstrydige begrippen om ze met
een nationaal gekleurd lintje tot een bruik
bare en deugdeiyke eenheid te kunnen ver-
eenlgen. De liberale Staatsparty ia
de verkiezingen ingegaan met een begin
selprogram. dat te arm aan eigen beginselen
was om nog succes te kunnen hebben in
dezen rijd, waarin het meer dan ooit juist
om beginselen gaat. Zy wist dan ook niet
beter te doen dan zich het laatste vuur uit
de versleten sloffen te loopen voor Dr. H.
Coiyn. wiens candidatuur naast die van den
lijsttrekker der Vryzinnig-Democraten, broe
der Oud, in de liberale pers yverlg in den
letteriyken zin des woords werd geadver
teerd. Deze advertenties mogen de liberale
pers welkom geld hebben opgebracht, zy
hebben hun politieke aanzien en prestige
niet weinig geschaad. Het adverteeren van
andere politieke partyen en personen in de
liberale pers kan voorgesteld worden als een
biyk van ruimheid en breedheid van geest.
In werkeiykheld was het een blUk van be
ginselloosheid. Ook liberalen self hebben
dat ingezien, want herhaaldeiyk hebben de
liberale bladen in hun redactioneele kolom
men tegen hun advertentiepagina's gepole
miseerd door erop te wyzen, dat liberalen
slechts op de liberale lyst moesten stemmen
om den ge vierden Coiyn zoo liberaal te laten
biyven als zy het wenschten. Tot welk een
vermakeiyke geschiedenis de liberaliteit in
de politieke advertenties heeft geleid beweea
een annonce in het „Algem Hbl waarin
een advertentie van den Vrijzinnig Derno-
crattechen Bond, opgenomen in een der
voorgaande nummers per liberale adverten
tie ate „verkeerde voorlichting” werd bestre
den. Deze annonce luidde ate volgt:
-w—at de Liberalen er een .jeer” In stelden
I 1 zich tegen het wetsontwerp van Min.
Bllngenberg betreffende een verschui
ving van de werkloosheid naar hen, die ze
lichter dragen kunnen, te hebben verzet lag
geheel In de lyn van hun liberale antl-or-
deningsmentalltelt. Hoe weinig het Neder
landsche volk van die volkomen uit den tyd
zynde mentaliteit wil afeten, heeft het aan
de stembus bewezen. De partyen. die den
ouden liberalen tijd voor goed afgedaan
achten en een nieuwen tyd sociaal en eco
nomisch willen ordenen, boekten aanrien-
Wke winst, terwyi de liberalen de helft verlo
ren van hun half-om-half-aanhang. Ooiyn en
Oud gingen met de door de liberale pers
per advertentie antl-revoluUonnatr of vry-
rinnlg-democraat .gemaakte” liberale stem
men strijken. Nu meenen de liberalen, die
ate klitten aan de jaspanden van Coiyn en
Oud hebben gekleefd, er recht op te hebben
daar te mogen blyven zitten en trachten
hemel en aarde te bewegen om Coiyn onder
hun invloed te houden. De uitslag der ver
kiezingen heeft echter aangetoond, dat nu
de christeiyke borstel ter hand dient grkio-
men te worden om de jas van den Kabi
netsformateur van alle in het politieke
struikgewas opgeloopen aankleefseis en on
zuiverheden grondig te reinigen. Dat komt
er van, wanneer men al te liberaal en te
weinig christeiyk wil zyn.
broken werd, kunnen In de toekomst ernstige
gevaren ontstaan.
Een rapport stelt In een scherp daglicht, hoe
het zoute zeewater dat zich In den ondergrond
der duinen onder het zoete water bevindt,
evenmin in rust verkeert, doch tengevolge van
de diepe droogmakeryen, als van den Haarlem-
mermeerpolder, die zich achter de kuststrook
bevinden, zich landwaarts d wz. van de zee
naar binnen beweegt. Tegen deze waterbewe
ging vormt het zoetwaterlichaam, in de dui
nen boven het zoute water gelegen, eene bar
rière, die te deugdelijker werkt, naarmate zy
breeder en dikker te, omdat daardoor de door
wordt.
door
de
Prijzen varkens bestemd voor
baconbereiding
Nederlandsche consul, waar
mee wy intusschen in contact waren
gekomen, heeft al het mogelyke ge-
daan om ons verblijf te veraangena
men en eindelyk heeft hij dan
Woensdagavond den directeur
de gevangenis kunnen opbellen om
hem te vertellen, dat wy den vol
genden dag vry zouden komen. t
Voor het zoover was hebben
heel wat angsten doorgestaan, maar
van den oorlog zelf hebben wy niets,
maar dan ook heelemaal niets ge
merkt.
De eerste officier, stuurman P.
Gazan uit Middelburg, heeft ons het
volgende relaas over de avontuurlijke
reis van het schip verteld:
duizenden Hectaren aangewezen als natuur
monument en werkeiyk volledig als zoodanig
behandeld onder wetenschappeiyk toezicht. Het
zyn de beroemde natuurmonumenten in het
Schoorlsche duin en op de Noordzee-ellanden.
Van die van Texel weten wy nu al zeker, dat
zy voor de welvaart van het eiland meer te
beduiden hebben, dan toen zy verpacht werden
als schapenweiden. Het natuurmonument
Boschplaat op Terschelling mag, èn om zyn
duinformaties, èn om zyn flora en fauna mee
tellen onder de schoonste ter wereld.
Ik acht het geenszins onmogeiyk, aldus ein
digde spr., dat mettertyd aan alle duinen, van
Cadzand tot Rottumeroog toe een waardig be
staan kan worden verzekerd en wel grooten-
deels als ongestoord duin met volledige bestem
ming ate natuurmonument of, waar het de wa-
terleidingbedryven betreft, zoodanig geëxploi
teerd dat het landschep nog groote wetenschap-
peiyke en aesthetteche waarde biyft behouden.