^fCetwïAaal
den dag
van
I
H
De avonturen
Stan
Pol
van
en
o
R
Moedige piloten
D
F 250.-
DE GEHEIMZINNIGE
„I KAMERS Hl
WOENSDAG 9 JUNI 1937
Y
L IL. A
ll
In het hooge Noorden
De wraak van
De Odessée van een
Hollander
Olivier
-
g
ll
Het huis van den
zaligen Walpole
7
I'
flik
BI
Pin kst er verblyf van Print
en Prinses
Emmy Merton
van Noort*s reis
om de wereld
ATT f A D/^NTIKTC’°P blad ingevolge de verzekenngsvoorwaarden tegen 17 7^10 levenslange geheels ongeschiktheid tot werken door p 7^0 bW een ongeval met
/A I «I AA rit JI w I Tl F. sj ongevallen verzekerd voor een der volgënde uitkeerlngen W» verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen s“ doodehjken afloop
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
n
DOOR SVEN ELVESTAD
bij verlies van een hand,
een voet at een oog.
Een luchtvaartmaatschappij, die
uit niets dan jeugdigen over
moed ontstond
1
=2
>J - II w« 1
een»!*
te
had hy
haar.
Al spoedig kwamen er meerdere menschen, die vol ongeloof
naar de zwevende voorwerpen keken. Pol tooverde nog een
appel en een mesje te voorschijn. HU schilde de appel en een
de menschen, In vieren gesneden.
heele poos op zijn kamer bezig en zit in
IS
dat
nu kunnen zyn?" vroeg de
al
(Wordt vervolgd)
o
i
broodje. Ieder namen ze een stuk, „ten paraplu, een broodje
en een wandelstok, die zoo maar In de lucht zweven, wel h^y t
Ik van mijn leven, riep de Moeder en ze sloeg van verbazing
de handen in elkaar. Daar wou ze het hare van hebben. Ze
stapte vlug in de richting van de voorwerpen, maar deae bleven
op gelijken afstand van haar.
De jongen kwam met groote oogen naderbij Doch Stan en
Pol bleven op een afstand. Daar kwam de moeder van den
jongen aan. Plet, waar biyf je toch." riep ze. Toen ze hem
had Ingehaald, wee» haar zoontje op het wonder dat daar ging
en ook zij bleef verbaasd staan kijken.
Pol, dié honger begon te krijgen, tooverde een kabouter-
De jeugd weet zich op warme dagen
wel de noodige opfrissching te bezorgen
van
van
I
Indianen
eigenlijk
J. C. Mollema: Di reis om de wereld van
Olivier van Noort Uitg P. N. van Kampen en
Zoon N.V., Amsterdam, 1937.
gaande opleiding
wich.
De marteldood van den
Campion, een der grootste
dergaan en werd ten slotte In 1595 In het oude
York ter dood gebracht.
Ofschoon Anmer Hall naderhand sterk werd
verbouwd, zyn toch nog vele herinneringen uit
den tijd van Henry Walpole aan te wijzen Het
Is nu een zomerverbiyf van Sir John Maffey,
den Qnder-Staatssecretarls voor Koloniën.
n naam van het belang van onze volks
gemeenschap vraag ik U voort te
gaan met in nw kringen gelegenheid
te bieden tot beginselvaste, godvreeaende
scholing en vorming.
Jhr. Ruys de Betronbroutk bU bet
gouden feest der Vrije Unlversltelt 1930.
.Sta stil," beval de ander, op een elgenaardl-
Ren toon. Het klonk, als kwamen de woorden
heel uit de verte.
En nu zag de dokter, dat een revolverloop in
zijn hand flitste. Met knikkende knieën bleef hU
staan. Wat wilde deze vreemdeling van hem?
Wilde hu hem dooden? Zocht hy misschien
Krag? HU raapte al zUn moed bU
omdat hy In het jaar 1600 viel. Dit moge een
vlngerwUzing zyn voor menschen met groote
aspiraties om hun belangrijke daden bij voor
keur in jaren met gemakkelyke jaartallen te
stellen, omdat ze dan aanzieniyk beter bü het
dankbare nageslacht blyven voortleven.
De republiek der Vereenlgde Nederlanden was
gewikkeld om haar
Prins Maurits
toen nog In vollen oorlog
onafhankelykheld, al had Prins Maurits het
terrein van den strijd naar het Zuiden weten te
verleggen. De steden van Holland echter leg
den. thans In het genot van hun vrUheld en
gewekt tot het besef van eigen kunnen, zulk
een vitaliteit aan den dag dat zy zich niet kon
den beperken tot de slepende oorlogvoering.
Het is haast wonderbaarlUk hoe de burgeryen
van onze steden, die toch In vergelUking met de
cultuurcentra van midden- en zuid-Europa
slechts als groote dorpen konden gelden, een
expansiedrang ontwikkeld hebben waardoor de
wereldrUken van Spanje en Portugal In de ko
mende eeuw In alle werelddeelen overvleugeld
zUn.
In het jaar dat de slag bU Nieuwpoort gele
verd werd, zwierven op den Stillen Oceaan twee
kleine schepen, onder commando van den Ad
miraal Olivier van Noort. Het waren de eerste
Hollandsche schepen die den geheelen aardbol
zouden omzellen. Het was het overbiyfsel van
een vloot van vier schepen, die In Juli van het
jaar 1598 uit het vaderland verzeild was en van
deze twee overgeblevene zou er nog slechts
één een jaar later behouden thuisvaren. Het
andere zou by Manilla door een Spaansche
vloot gevangen worden, de bemanning voor het
meerendeel gewurgd en, voor zoover zU minder-
riep Jack. Hier is een lied, dat Ik geschreven
heb. Ik zal het je voorspelen Het is precies
geschikt voor je stem en voor jou
In dat lied lagen z'n drie jaren vol leed. «71
liefde voor die vrouw en z’n berouw. En die
vrouw stond nu vlak naast hem. Aan 7 einde
zei hü: .Jk schreef dat voor jou. Emmy”
..Het is buitengewoon goed. Jack." antwoord
de ze zacht.
„Wanneer wil je. dat ik beginnen zal?" vroeg
de componist. „Ik neem met elk salaris genoe
gen. hoe bescheiden ook."
slotte vertrok hü naar Baltimore. Na weken
lang daar alle theater-agenten te zijn afge-
loopen. kreeg hü eindelijk een plaats als pianist
In een cafe voor 25 dollars In de week. Toen
hy ook dit baantje kwyt raakte, schreef hU op
-'n eenzaam zolderkamertje de muziek en de
woorden van: Uit oude tijden. Een vleugje ge
luk bracht hem by de Radio-Association .als
pianist om zangers te accompagneeren. En nu...
na eindeloos zoeken, stond hy tegenover Emmy.
de beroemde Maud Wolsey, de eenige vrouw
die hU werkelUk had liefgehad, en die hy moed
willig uit z’n leven had gestooten.
,Jk zou graag willen weten, wrat Je al dien
tyd gedaan hebt. Jack.” vroeg Emmy Merton
opnieuw.
En hy vertelde haar eeriyk en oprecht in
treurig wedervaren.
,Xn nu* eindigde hü droevig. ,jiu Is het pre
cies zoo ultgekosnen als je gezegd hebt. Emmy.
Het eenige wat nog ontbreekt Is de verrekijker
Maar 'mmy deed alsof ze die opmerking niet
schenpoozen zacht op de deur geklopt en Krag
riep:
„Binnen!"
Het was de jonge rechercheur. HU droeg bur-
gerkeedlng en had een electrlschen lantaarn in
de hand.
„In orde." zei de detective. ..Doe het licht uit,
dokter. opdat niemand van buiten af onze
schaduwen kgn zien."
De dokter draaide het licht uit en het was vol
komen donker In de kamer, behalve een flauw,
rossig schUnsel van het haardvuur.
,Jk heb uw briefje ontvangen,” begon de
rechercheur. ,Jk hoop dat Ik op tUd ben."
„Stipt op tyd."
„Kunnen we al aan den slag?” A
.Nog niet.”
De drie heeren zaten een poosje zwUgend bU
elkaar. EindelUk zei de rechercheur:
,Jk was zeer verbaasd u hier te zien en toen
begreep ik direct, dat er op Kvamberg iets niet
in orde was. Toen had ik ook meteen een ver
klaring voor de geheimzinnige opdracht van de
Centrale uit Oslo.”
,4a. Met dien ouden bltterneus. den commis
saris van politie hier, wilde ik niet samenwer
ken," set Krag. .HU moest gepasseerd worden,
en dat kon alleen door een beslissing In hoogste
instantie."
„Hoe staan de zaken elgeniyk? De oude heer
is zeker vermoord?"
,4a, Ti schot in 7 hart."
..Dat dacht ik wel. Door zyn pleegzoon?"
.Neen, maar die is toch medeplichtig."
„Dan zal hy ons niet ontsnappen. HU is
hoorde. Ze werd
eensklaps zake-
HJk
,£n nu wat de
ze positie be
treftbegon
ze.
„Wacht
Zaligen Edmund
missionarissen uit
de hervormlngsjaren, die eveneens tot de So
ciëteit van Jezus behoorde. schünt op den jeug
digen Walpole een diepen Indruk te hebben ge
maakt. Het bericht daarvan werd In alle geheim
naar Anmer House overgebracht, en het is wel
geen toeval dat niet lang daarna, In het jaar
1584, Henry het kleed der Jezuïeten aannam
Na werkzaam te zyn geweest In Italië, België en
Spanje, vroeg hy verlof aan zyn oversten om
In zyn vaderland het werk van gemartelde me
debroeders te mogen voortzetten. Het schip, dat
hem In alle stilte op de kust van Norfolk zou
hébben doen landen, leed schipbreuk, en hy
werd gevangen genomen op de kust van Yorks
hire, te Flamborough Head. De laatstgenoemde
plaats is welbekend aan allen, die we! eens
langs de Engelsche kust voeren: een vooruit
springende kaap, waar hoog op de rotsen een
vuurtoren verrijst, die aan de schepen den weg
wüst door deze gevaarlijke kustwateren.
Pater Walpole werd naar Londen gevoerd,
moest in den Tower allerlei martelingen on-
Toen Troup na een heet bad en een fllnken
maaltijd weer eenigszlns „bU" kwam, waren zyn
eerste woorden: „Wel boys, dat was op 7 kan
tje af. Ik heb kenpls gemaakt met den dood,
en ik voel me nog zoo zwak, dat jullie me wel
kunt omblazen."
De Hamllton-Rlver heeft al eens eerder een
rol gespeeld in de geschiedenis van de ..Labra
dor Luchtvaart-My." Troup was eens met vUf
mounties. Canadeesche polltle-beambten. on
derweg, toen zijn machine, door nnb-1- r*de
oorzaak, lager zakte, tenslotte geheel vrijwillig
daalde en op het dunne Usvlak van de Hamll
ton-Rlver terecht kwam. De beambten konden
allen tydlg uit het toestel klimmen, doch aan
een Uskoud bed ontkwam geen van hen. In de
enkele minuten, dat hun door wollen truien
en leeren vesten verwarmd lichaam met het
üskoude water van de rivier had kennis ge
maakt. waren hun ledematen byna bevroren.
Het avontuur van de vUf mounties vormde In
de eerste dagen na het ongeval het gesprek
van den dag onder hun collega'a
aindelyk scheen Hatfleld's kans gekomen.
H HU had nu 22 maanden lang voor een
heel klein salaris beginnelingen voor de
radio geaccompagneerd, toen de directeur hem
liet roepen.
.Maud Wolsey heeft je cm drie uur ont
boden." set hij tegen Jack Hatfield. ,JZe zoekt
Iemand die haar kan begeleiden.”
De jonge man begaf zich op weg naar Red-
lane. waar Maud Wolsey woonde. Zou hy de
betrekking krygen? In elk geval deed zich nu
de gelegenheid voor, die beroemde vrouw z'n
nieuwe melodie voor te spelen: „Uit oude
tyden". In Red-lane gaf hy z'n naam op aan
den concierge. Op de 9de ver<yeplng sprong hy
uit de lift en belde bU de appartementen van
Maud Wolsey
MUnheer Hatfield!” kondigde het in 7 zwart
gekleede dienstmeisje aan en Jack trad in een
ryk gemeubeld vertrek, waar een jonge dame
hem ontving.
„Zoo Jack!” zei ze.
De aangesprokene wist niet hoe hy 7 had en
riep verbaasd: ..Emmy!"
„WH je niet gaan zitten?" vroeg de jonge
dame glimlachend.
De componist voelde z'n knieën knikken en
viel in den eersten den besten stoel neer. Het
kwam hem ongeloofeiyk voor, dat Emmy Mer
ton en Maud Wolsey dezelfde persoon waren.
„Vertel me nu eens alles van je zelf.” ver
zocht Emmy. terwyi ze in een lagen fauteuil
tegenover hem plaats nam. o
Jack Hatfield kchaamde zich diep, toen hü er
aan dacht, hoe hy dit meisje Indertijd behan
deld had. Het was nog geen drie jaren geleden
sinds hun afscheid, dien avond in de kleed
kamer van t Brow ley- theater
.4e denkt. Jack, dat je op de bovenste sport
van de ladder staat," had Emmy hem gezegd,
„en ik op de onderste. 7 Is mogeiyk. Maar er
zal een dag komen dat ik op jou neerzie en
misschien een verrekyker zal noodlg hebben
om je op te merken."
„7 Is een heelen tyd geleden, niet. Jack." her
nam ze. „Sindsdien is er veel gebeurd.”
Zou ze werkelijk weten, hoe het hem sinds
dien avond in Browley gegaan was. nadat hy
tegen baar gezegd had:
Emmy. Eens moet het toch gebeuren Ik garnet
Packer en z'n revue mee. maar alleen."
„Ben je soms gek geworden. Jack?" had het
meisje gevraagd. .Maar waarom?"
„Omdat Ik zonder jou beter vooruit kan ko
men." antwoordde hy wreed, ,4e bent nu al
een paar jaar een blok aan m'n been geweest.
Je zult je nooit boven het middelmatige kun
nen verheffep. Maar ik wel. Onze wegen schel
den zich dus."
Ze had niets meer gezegd, hem d'r hand tot
afscheid gereikt en hem stil laten vertrekken.
Dit was nu de eerste maal sedert dien avonu.
dat ze elkaar terug zagen. Maar Emmy Merton
was opgeklommen, juist zooals ze dat voorspeld
had. „De Leeuwerik van de Radio" werd ze ge
noemd. HyTTad hooren zeggen, dat ze voor elke
uitzending 2500 dollar verdiende. En hy
Hy was met Packer's revue ,J3e bleekr vrouw"
begonnen. Hy zelf echter had z'n revue-rol moe
ten opstellen. Dag aan dag, nacht na nacht,
had hy er aan gewerkt, maar hy was niet ge
slaagd. Sindsdien was het bergafwaarts met
hem gegaan. Packer had hem z'n songé ge
geven. Toen was Jack Hatfield begonnen te
drinken; z'n middelen raakten uitgeput en ten
.Nog niet."
Even klonk het klikken van een veer en ds
beide heeren begrepen, dat Krag in de donkerte
zijn revolver beproefde.
De schaduwbeelden op het gordyn stonden nu
vlak by elkaar.
..ZU nemen afscheid van elkaar.” fluisterde de
dokter
De man in het jachtcostuum keerde zich om
en verliet de kamer. Bengt volgde hem en droeg
in de rechterhand een petroleumlamp. De drie
bespieders sagen, hoe in de lange corridor
beneden, het eene venster na 't andere verlicht
werd. EindelUk werd de deur geopend en een
donkere gestalte liep het park in. Bengt keerde
met de lamp terug naar zijn kamer.”
..Bewaak hem," fluisterde Asbjörn Krag. .Maak
niet 7 minste leven. Staat u er voor In. dat hy
t huls niet verlaat?”
„U kunt op my rekenen. Hy ad...."
Maar Krag
Gerulschloos sl
e slag by Nieuwpoort vormt voor de
meeste Nederlanders een lichtend punt
In de duisternis van hun historiekennis.
schepen op te vangen. Maar op 14 December
vielen de Spanjaarden hem met twee schepen
«ah. het Werd een verwoed zeegevecht In 'de
baat van Manilla. waarby Van Nbort den
Spaanschen admiraal wel In den grond boorde,
maar zelf ook een schip verloor. Het was een
verbitterd gevecht; zelfs toen het Spaansche
schip was ondergegaan werden de schepelingen,
die in het water lagen, met pieken afgemaakt
de bemanning van het Nederlandsche schip
dat veroverd werd kwam er overigens niet beter
af- By zonder interessant Is, dat de schrijver
er van overtuigd, dat Je deze betrekking al
hebt, alleen omdat we eens samen gewerkt heb
ben en ik dwaas genoeg was van je te houden."
..Emmy!” Het klonk als een kreet van pUn.
.Nu is het m U n beurt om te spreken." zei ze
met trillende stem. „JU stond zóó ver boven
me. niet waar? JU had me niet meer noodlg.
Herinner je Je nog wat Je gezegd hebt? ^Je
bent nu al een paar jaar een blok aan m'n
been geweeet. Je zult je nooit boven het mid
delmatige kunnen verheffen." Nu heb ik je
niet meer noodlg.”
Hoe hy In de hall gekomen was. wist Jack
zich niet te herinneren, maar hü stond een
oogenbllk later by de lift en belde mechanisch.
Juist wilde hy Instappen, toen Emmy hem ach
terna kwam, d'r hand zacht op z'n schouder
legde en riep:
,Net is een leugen. Jack. Ik ben Maud Wol
sey niet. Ik ben maar d'r secretaresse! Ik..,.
Ik kan Je niet laten gaan. Ik houd innig veel
van je en je lied was zoo mooi. Oa nooit meer
van me weg. Jack.... neen.... nooit meer!”
Jack boog zich voorover en kuste
.Nooit meer, lieveling," fluisterde hy.
(Nadruk verboden)
papieren te snuffelen."
De rechercheur trad op het openstaande ven
ster toe, van waaruit men Bengt s kamer kon
zien.
Asbjörn Krag en de dokter volgden.
Op Bengt's kamer brandde licht Op het gor-
dyn bewoog zich *n schaduw.
„Dat is Bengt." zei de dokter.
,4a. hy moet X zyn." meende Krag
Aan het schaduwbeeld zagen zU. dat Bengt
aan een tafel za_t^Plotsellng kwam er meer be
weging in het beeld; zy zagen een arm op en
neer gaan als van Iemand die druk gesticuleert
.HU spreekt met iemand." zelden de detective
en de rechercheur tegelyk.
De drie heeren staarden met groote oogen
naar het verlichte venster. ZU waren het vol
komen met elkaar eens, dat Bengt niet alleen
was; zeker sprak hy met Iemand, die aan den
anderen kant van de tafel zat
Bengt stond op en nu teekende ook de
schaduw van een tweeden persoon zich op het
gordyn af. Krag zag. dat het een lange man was
met een baard, gekleed in jachtcostuum en een
bontmuits op t hoofd. Aan een lederen riem hing
een weitasch.
„Wie zou
rechercheur.
..Dat zal Ik u zeggen," antwoordde de detective
en zUn oogen vonkelden, „dat is de moordenaar,
de man, die Aakerholm neergeschoten heeft"
.Moeten we hem dan niet direct arresteeren?
Ik heb twee agenten by me. die klater staan om
op een wenk toe te springen."
Al sprekend was hü opgestaan en had haar
hand genomen. JU en ik, opnieuw, te
zamen
Maar toen hy opkeek, staarde hü in een paar
oogen. die van toorn fonkelden.
_.w .4e SchUnt wel heel erg zeker van Je zelf te
„We gaan uit elkaar, zyn. Jack Hatfield!” barstte ze los. .4e schünt
t-v rinses Juliana en Prins Bernhard besloten
P" hun bezoek, aan Engeland gedurende de
Kronlngsdagen gebracht, met een verbiyf
te Anmer Halt Dit ligt niet ver van Sandring
ham, de bekende residentie der Engelsche ko-
nlngen In het Oraafschap Norfolk. Op Anmer
Hall, waar onze Kroonprinses en haar gemaal
de Pinksterdagen doorbrachten, woonde eens de
Jezuïet Henry Walpole, die als martelaar voor
het vaderiyk geloof in 1595 den dood onder
ging.
De zalige Walpole werd geboren te Docking,
dat ook In deze streek ligt. Onder Katholieken
is dit land vooral bekend door de aanwezigheid
te Walslngham van een der oudste en beroemd
ste bedevaartsoorden van Engeland. Het was
dit „Engelsche Lourdes” dat reeds vroeg In de
Middeleeuwen vele pelgrims naar zich toe trok,
en aan Engeland den titel van „de bruidsschat
van Onze Lieve Vrouw" schonk. Walslngham
werd vóór de hervorming ook bezocht door rei
zigers. die van het vasteland kwamen. Zoo
heeft Erasmus er eenlgen tyd gewoond, en het
is zeker merkwaardig dat de kamer, waar hy
zijn reisverhaal te boek stelde, als een krypte
deel zal uitmaken van het nieuwe heiligdom dat
hier zal worden opgetrokken.
Over den bovengenoemden Jezulet-martelaar
vonden wy in de Universe nog de volgende ge
gevens. ZUn vader trok naar Anmer Hall in
1575, het jaar waarin Henry zelf een leerling
werd van Peterhouse te Cambridge. Zyn vooraf
ontvangen te Nor-
had de kamer reeds verlaten.
>p hU de trap af en de gang
door. Op 7 oogenbllk. dat hy 7 huls verliet, zag
hu den man In jachtcostuum in 7 donkere park
verdwijnen.
De detective wierp even *n blik naar Bengt's
vensters. Ja. de schaduw zat weer rustig voor de
tafel.
Krag kroop onder langs den gevel, onhoorbaar
als een kat. Hy constateerde met vreugde, dat
de dool ingetreden was; de sneeuw was week
geworden en kraakte niet meer onder zy»
voeten.
prachtige krul viel op straat De appel werd onzichtbaar voor
WUde
Asbjörn
elkaar en vroeg, zoo barsch als 7 hem op dat
oogenbllk mogeiyk was:
.Hoe durft u het wagen, om op deze manier
hi'n kamer binnen te dringen?"
De andere antwoordde niet; hy speelde on-
verschillig met zyn reVolver. ZUn oogen lichtten
onheilspellend.
„Er is politie In huls," ging dokter Rasch ver
der, „en gis je niet gauw maakt, dat Je wegkomt,
toep ik om hulp.”
De onbekende lachte.
Plotseling hief hy de revolver en mikte op
voorhoofd van den dokter, terwül hy, op
«nzelfden elgenaardlgen toon zei:
et Jaarverslag van de Labrador-Lucht-
vaart-My. meldt, dat de gevaariykste en
meest avontuuriyke van alle luchtverbin
dingen. welke door genoemde maatschappy
wordt onderhouden, zichzelf geheel financieel
kan bedruipen.
Aan dit verslag hebben enkele aan de onder
neming verbonden piloten iets van hun erva
ringen, opgedaan gedurende hun loopbaan, toe
gevoegd. welke artikelen Interessant genoeg zijn
om te worden gepubliceerd.
Acht of negen jaar geleden deden de moe
dige piloten, die thans regelmatig naar de
noordeiykste streken varf Canada vliegen, nog
dienst in een afdeellng van de „Royal Air
Force" in Engeland. Op een dag nam één van
hen. de luchtvaartofflcler Peter Troup, het be
sluit. iets geheel nieuws op touw te zetten.
Hij had een kleine erfenis van een oudoom
gekregen en vond een vriend, die. evenals hy,
in het bezit was van duizend pond. Zy kochten
samen een oud, slecht onderhouden vliegveld
en een goedkoope machine, die zy zelf opknap
ten. evenals de vlleghaven; Toen begon hun
avontuuriyk leven In het noorden van Canada
Aanvankeiyk vlogen zy slechts by byzondere
opdrachten, voor pelsjagers of trapper» of ryke
Amerikanen, die een tochtje naar het Noorden
wilden meemaken. Allengs begon men aan de
Hudsonbaai aandacht te schenken aan deze
belde vliegers, die zooveel gevaren dorsten trot-
seeren en In Labrador, waar men koene vlie
gers kan gebruiken, gaf men den mannen be-
Iwngryke opdrachten. Aldus werd hun’ naam
bekend.
Wanneer, het seizoen In het hooge Noorden
slecht was. werden de machines In den hangar
gezet en de mannen stelden zich weer In dienst
der groote luchtvaart-maatachappUefi op het
Noord-Amerlkaansche vasteland. Het geld, dat
zü hiermee verdienden, werd gespaard, om het
te kunnen gebruiken op de avontuuriyke lucht-
reizen. Het duurde, niet lang, of er meldden
zich vliegers aan by Peter Troup, die zich in
zijn dienst wilden stellen. ,Jk kan slechts ke
rels. die betrouwbaar en moedig zyn, gebrui
ken," placht Troup dan te zeggen en velen dro
pen af, nadat zy aan een hartige proef waren
onderworpen. Peter Troup vormde in den loop
van den tyd de „Labrador-Luchtvaart-MU”, die
uit niets dan uit jeugdigen overmoed ontstond.
Thans is de maatschappy in het bezit van tien
goede vliegtuigen en acht, voortdurend met el
kaar In verbinding staande, radiostations. De
Canadeesche meteorologische Instituten staan
eveneens in verbinding met deze radiostations,
die Troup heeft doen bouwen. De weerberichten
van de Hudsonbaai en van de uiterste hoeken
van Labrador hebben er veel toe bygedragen,
dat tegenwoordig de weervoorspellingen ook
voor het meer Zuidelyk deel van Canada safer
zijn dan ooit vroeger het geval Is geweest
Wat presteeren deze machines, die op de
Noordeiykste route van Amerika vliegen en op
regelmatige tyden over anders nauwelyks toe
gankelijke gebieden?
Peter Troup vertelde: „Er is nauwelyks een
afstand, dien onze piloten afleggen korter dan
2000 K M. Meestal gaat de reis dwars over het
bevroren Labradorgebied heen, langs de kust van
de Hudson-baait en dan, van een of anderen
eenzamen gouügraverspost uit, weer terug naar
6» bewoonde wereld. Ieder goudtranspoxt, dat
van het Noorden naar hét Zuiden moet worden
gebracht levert voor ons een waarde van 10
pet van het vrachtgoed op. En die waarde is
meestal 3000 i 4000 pond. Wanneer wy pelzen
hklen. is de winst voor ons niet zoo groot, om
dat deze transporten vaker voorkomen.
Wy vliegen nooit met leege machines naar
de trappers, de Eskimo's of de Indianen; er zUn
bijna altüd bestellingen. Hebben ze in het Noor
den ons dadelUk noodlg, dan gaan de berichten
vla de radiostations. In die gevallen moeten wy
meestal medicUnen of serum meebrengen. In
sommige gevalleji, wanneer het gaat om het
leven van een arm mensch, doen wy onze bood
schappen gratis. Hulp te bieden aan onze naas
ten. al zitten die ook myien van ons vandaan,
is tenslotte de plicht van leder, die daartoe in
staat Is!”
Peter Troup heeft niets van een .Mijnheer de
Directeur", als hy daar zoo rustig In zyn ouden
kantoorstoel zit, de armen over elkaar gesla
gen, nu en dan met een ruwe hand In zyn
stoppelbaard graaiend. Enkele weken geleden
hebben Troup’s mannen hem uit een woud aan
de Hamllton-Rlver moeten halen. HU was met
diamantboorders naar een mijn In het Noorden
van Canada gevlogen Op de terugreis kreeg hy
pech; de motor van de machine sloeg af en een
noodlanding in de binnenlanden van Labrador
kon alleen hulp brengen. Ruw geschat vond het
ongeval plaats op 700 K.M afstand van de
eerstvolgende nederzetting, waar radio te vin
den was. Te voet door het gevaarlijk gebied
gaan was onmogeiyk. Troup, die alleen was, had
maar weinig mondvoorraad by zich. HU zocht
onder de sneeuw alle stukken hout by elkaar,
die hy kon vinden, en hield daarmee een vuur
aan, om de aandacht van de zoekers te trekken.
De rook steeg lunrecht omhoog en hierdoor
vonden zyn makkers hem. Geheel uitgeput door
een 14-daagsche vasten, nam men den leider op
en sleepte hem naar het vliegtuig, terwyi zyn
machine ter plaatse moest worden hersteld,
wilde men het „thuis brengen.”
naast het sobere Journaal van Van Noort ook
fle Spaansche lezing van den strfjd geeft soo
krügt men een verrassenden blik op de psycho
logie der oorlogvoerenden in dien tyd.
Van Noort had na den slag nog maai; één
schip over, en dat deeriyk gehavend. Hü was
nu In het lang begeerde Indlë. maar hy had
geen scheeparulmte meer om lading in te ne
men. Ook in den Archipel had hü last genoeg
van inlandschc zeeroovers. terwül de handel
met de Portugeezen niet vlotte. In Februari
zette Van Noort koers naar het Westen de
thuisreis om Kaap de Goede Hoop wras voor
spoediger dan de heenreis en 26 Augustus kwam
hy met zyn .Mauritius" te Rotterdam voor an
ker. Van de 248 schepelingen kwamen er 46
terug.
Dit Is. zeer in het kort, het verhaal van één
der tochten, van welks moeiiykheden wü in
onze eeuw geen begrip meer hebben. Het was
ruw zeemansvolk dat deze bovenmenschelUke
daden volbracht en veel wat er gebeurde is al-
lerminst lofwaardig. Maar in groot verband ge
zien legden deze ondernemingen het fundament
van onze koloniale macht zy geven ons daar-
bü een Indruk van de energie en den helden
moed. die het Hollandsche zeevolk in die da
gen bezielden, en zy laten ons zien tot welke
grootsche resultaten het door koppig volhouden
ondanks alle moeilijkheden kwam. Alleen om
deze lessen reeds zyn boekjes als deze het lezen
overwaard.
daad totaal niets uitstaande. Maar toch kent zy
toevalligerwUze den moordenaar."
.Houdt hy zich nog steeds hier in de buurt
op?"
,4a. En naar verschillende omstandigheden te
oordeelen, moet hy heel dicht by ons zyn. Is er
tydens myn afwezigheid nog iets verdachts ge
beurd?"
.Neen, heelemaal niet. Bengt is al dien tyd
op zyn kamer gebleven.”
„En de jonge rechercheur?"
„Ja. dat is een grappige kerel. Als ik me
maar dorst vertoonen. fladderde hü rond me en
trachtte een gesprek uit te lokken. HU dacht
zeker, dat ik hem wel 't een en ander te ver
tellen zou hebben.”
Krag knikte.
.En. je hebt toch niets losgelaten?”
.Neen. Integendeel, hü wist my te vertellen,
dat Bengt getelefoneerd heeft met alle naburige
spoorwegstations."
„Wat heb je daarop geantwoord?"
„Wat moest ik antwoorden? Ik begreep zelfs
niet, wat de bedoeling van zyn vertrouwsiykheid
wel kon syn?"
Krag knikte weer en mompelde voldaan:
.4a, hü is een flinke, waakzame Jongen."
De detective legde plots zyn vinger op den
mond en belde heeren luisterden met gespan
nen aandacht.
ZU hoorden voetstappen op de gang.
De dokter nam vlug de revolver, doch Krag
greep hem by den pols.
„Dat is hy." zeide hy fluisterend.
Even later werd er met regelmatige tus-
„Ga direct met je gezicht naar den haard
staan, of je bent een kind des doods."
Dokter Rasch aarzelde.
.Direct,” beet de onbekende hem toe.
Er bleef hem niets anders over dan zich om
te draaien; hü voelde, dat de revolver midden
op zyn hals gericht bleef, 7 kleine ronejp plekje
brandde als vuur.
Zoo stond hü zeker enkele minuten. Toen
hoorde hy achter zich een lachje, dat hy meende
te herkennen. Hy wendde het hoofd om. In een
der fauteuils zat lachend Asbjörn Krag. Op
tafel lagen een roode pruik en een roode baard.
Het duurde eenige oogenblikken, voor de dokter
van syn angst bekomen was.
.Ben je nou gek!" riep hy eindeiyk. ..Zulke
scherts is nu toch wel wat al te grof."
,4e wist toch, dat ik precies om elf uur zou
komen? Je wist ook, dat ik vermomd zou komen.
Er is zelfs van scherts heeiemaal geen sprake."
„Enfin ik dank den hemel, dat JU 7 bent
Ik dacht werkeiyk met een ander te doen te
hebben.”
„Wie dan?”
„Wel, met den moordenaar, den man uit het
paviljoen.”
.Die veronderstelling was er nog zoo ver niet
naast. Als ik die pruik en dien baard draag,
gelyk ik veel op hem.”
.Hebt u hem dan gezien?”
.Neen. Maar mevrouw Hjelm heeft me een
en ander van hem verteld. Zy kent hem."
„Aha! zy is misschien wel medeplichtig aan
den moord."
.Neen, absoluut niet. ZU heeft met deae mis
jarig was. in kloosters gevangen geset De ver
overing van de heerschappU ter zee kostte
schepen en bloed
Van de avontuuriyke reis van Olivier
Noort vertelt ons een boekje van de hand
den bekenden zeevaart-historicus J. C. Mollema,
eveneens verschenen in de Patria-roeks. Het
onderstaande moge voldoende zyn om een in
druk te geven van het grootsche en leerzame
stuk vaderlandsche historie, dat hier voor een
talryk publiek ontsloten wordt
In dien tyd was ons oorlogvoerend volk aan
geraakt door de goudkoorts en in Indlë dacht
men dien hartstocht te kunnen bevredigen. In
1597 was Cornells Houtman terug gekomen van
Zün eersten tocht naar die geheimzinnige landen,
waarop tot dan toe de Portugeezen een handels-
monopolle hadden. In 1598 zeilden1 drie vloten
om de Kaap teneinde den tocht van Houtman,
maar dan met méér commercieel succes, te
herhalen. Maar die route was geheel in handen
van de Portugeezen. en daarom zocht men in
Holland tegelUkertyd naar een anderen zeeweg
De weg om de Noord was bU de poging van
Jacob van Heemskerck onbegaanbaar gebleken,
maar in 1577 had Francis Drake en in 1586
Thomas Cavendish den tocht gemaakt om Zuld-
Amerika heen, door de straat van Magelhaen.
Dat lokte den Hollanders zeer, want dan kor.
men «egeiyk eens zien wat er. op de kusten van
Zuid-Amerika te halen was. waar de Spanjaar
den vloten met zilver en goud vandaan haal
den. Een compagnie van Rotterdamsche en
Amsterdamsche kooplieden rustte de schepen
uit waarmee Van Noort in Juli 1598 van Rot
terdam vertrok. De vloot voer langs de Afri-
kaansch- kust tot Ilho do Principe leen eiland
vóór Kameroen) waar zy door de Portugeeeche
bezetting vUandeiyk ontvangen Werd. maar
niettemin er In slaagde, versch water In te ne
men. Vandaar staken de schepen, het was in-
tusschen het jaar 15ft geworden, den oceaan
over naar Brazilië. In Rio de Janeiro waren de
Portugeezen evenmin bereid, de schepelingen
van het noodige te voorzien, en toen de vloot
op San Sebastlaan landde om water in te ne
men, werden zes matrozen door de
gevangen en afgeslacht. Dan vangt
eerst goed de reeks rampen aan. waarmee de
zeelieden sindsdien voortdurend te kampen
hadden. Eerst een geweldige storm onder de
onherbergzame Braziliaansche kust. waardoor
een der schepen tot zinkens toe lek werd gesla
gen, daarna scheurbuik onder de bemanning en
gebrek aan water.
Zóó kon Van Noort niet naar straat Magel
haen gaan zoeken hy zeilde in Maart 1599
terug naar St. Helena. Maar Bt. Helena kon
men niet vinden, men keerde weer om en zeilde
weer naar het Westen om het eiland Ascension
te vinden. Toen men dacht dat men het had.
bleek men weer op de Brazlllaansche kust te
zitten, doch thans kwam men terecht op een
eilandje waar drinkwater en een beschutte-lan
dingsplaats te vinden waren. Daar Het van
Noort zUn bemanningen wat op verhaal komen
en liet hy het lekke schip de Eendracht in
brand steken. Toen ging het weer zuidwaarts
en na veel avonturen, verkenningen op de kust,
gevechten met Inboorlingen e.a. kwam hy 4 No
vember 1599 aan den Ingang van straat Magel-
haes. Tegenwind, gevechten met inboorlingen,
die vanaf de rotsen de landingsdetachementen
met pülen beschoten en met.... pinguïns be
kogelden. maakten den doortocht tot een wor
steling. terwyi bovendien de vlce-admlraal -Ja
cob Claesz van Ilpendam aan het muiten sloeg
en op een onherbergzame kust aan wal gezet
moest worden. Een baai waarin hy by-
zonder veel ongemak ondervond, noemde Van
Noort. fel protestant, uit nUd Paplste-baal
Eerst begin Maart 1600 bereikte men den uit
gang der zeestraat. Toen volgde een kapertocht
langs de Westkust van Z.-Amerika, waar de
Spanjaarden hun nederzettingen hadden. Van
Noort maakte gevangenen en eenlgen bult,
maar verloor in een storm een van zyn schepen,
de Hendrick Frederick. Met de twee overgeble
ven sthepen stak hy den Oceaan over naar de
FllippUnenf
Hler deed hy zich tegenover de Spanjaarden
eerst voor als was hü zelf in dienst van den
Spaanschen koning. hü stak, om de comedle
goed te spelen zelfs een matroos In monnikspü
en wist op die manier heel wat victualiën los
te krygen. Toen het bedrog uitkwam, begon hy
weer schepen te kapen en blokkeerde hy de ha
ven van Manilla om de aldaar binnenkomende
